Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đường bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông đường bộ tại Ban QLDA Công trình giao thông Nghệ An trong thời gian tới (2014-2020). Để hiểu rõ hơn mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của luận án này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đường bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -----------o0o---------- VƢƠNG THỊ THÀNH HƢNG QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘTẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG NGHỆ AN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH HÀ NỘI – 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -----------o0o---------- VƢƠNG THỊ THÀNH HƢNG QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG NGHỆ AN CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN TRÚC LÊ XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH CÁN BỘ HƢỚNG DẪN HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN TS. ĐỖ TIẾN LONG PGS.TS. TRẦN ANH TÀI HÀ NỘI – 2015
LỜI CAM ĐOAN Luận văn thạc sỹ kinh tế chuyên ngành Quản lý kinh tế với đề tài “Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đường bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An” đƣợc tác giả viết dƣới sự hƣớng dẫn của TS. Nguyễn Trúc Lê. Trong quá trình viết luận văn, tác giả có tham khảo, kế thừa và sử dụng những thông tin, số liệu từ một số tài liệu nhƣ cuốn sách chuyên ngành, luận văn, tạp chí, bài tham luận… theo danh mục tài liệu tham khảo. Tác giả cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng mình và chịu hoàn toàn trách nhiệm về cam đoan của mình.
LỜI CẢM ƠN Trƣớc hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đến TS. Nguyễn Trúc Lê, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn em, tận tình chỉ dẫn, định hƣớng và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất trong suốt thời gian thực hiện nghiên cứu đề tài. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy cô giáo khoa Quản lý kinh tế, Viện Đào tạo sau Đại học, Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã quan tâm giúp đỡ để em đƣợc học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Em xin trân trọng cảm ơn các cơ quan, đơn vị, cá nhân đã chia sẻ thông tin, cung cấp cho em nhiều nguồn tƣ liệu, tài liệu hữu ích phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Đặc biệt là các Ban Quản lý dự án Công trình giao thông Nghệ An, Sở Tài chính Nghệ An, Kho bạc Nhà nƣớc Nghệ An, Cục Thống kê Nghệ An... Cuối cùng, em xin phép đƣợc cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ i DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................. ii DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................... iii MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ....................................................................................... 6 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................ 6 1.2. Cơ sở lý luận về Quản lý dự án công trình giao thông đƣờng bộ .............. 8 1.2.1 Các Khái niệm .......................................................................................... 8 1.2.2 Đặc điểm của các dự án công trình giao thông đƣờng bộ............... Error! Bookmark not defined. 1.2.3 Tác dụng của quản lý dự án công trình giao thông đƣờng bộ ........ Error! Bookmark not defined. 1.2.4 Các nội dung quản lý dự án công trình giao thông đƣờng bộ ......... Error! Bookmark not defined. 1.2.5 Các tiêu chí đánh giá kết quả công tác Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ ............................... Error! Bookmark not defined. 1.2.6 Nhân tố ảnh hƣởng tới công tác quản lý dự án công trình giao thông ......................................................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.7 Kinh nghiệm ở một số đơn vị khác ........ Error! Bookmark not defined. 1.2.7.1 Ban Quản lý dự án công trình giao thông tỉnh Hòa Bình: ........... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2..................................................... Error! Bookmark not defined. PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ........ Error! Bookmark not defined. 2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Phƣơng pháp luận .................................. Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Quy trình nghiên cứu ............................ Error! Bookmark not defined. 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............ Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Địa điểm nghiên cứu ............................. Error! Bookmark not defined. 2.2.2. Thời gian nghiên cứu ............................ Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3..................................................... Error! Bookmark not defined. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG ........... Error! Bookmark not defined. CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG NGHỆ AN THỜI KỲ 2009-2013 ........ Error! Bookmark not defined. 3.1 Giới thiệu tổng quan ................................. Error! Bookmark not defined. 3.1.2 Tình hình phát triển giao thông đƣờng bộ và đặc điểm các dự án công trình giao thông đƣờng bộ tại Nghệ An .......... Error! Bookmark not defined. 3.2. Thực trạng công tác quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An thời kỳ 2009-2013 ................. Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Quản lý chất lƣợng ................................ Error! Bookmark not defined. 3.3. ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QLDA TẠI BAN QLDA CTGT NGHỆ AN ......................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân ............. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QLDA XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG TẠI BAN QLDA CTGT NGHỆ AN THỜI KỲ 2014 – 2020 .............................................. Error! Bookmark not defined. 4.1 Định hƣớng phát triển giao thông đƣờng bộ và phƣơng hƣớng hoạt động của Ban Quản lý dự án cồng trình giao thông Nghệ An thời kỳ 2014-2020. ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1 Quy hoạch phát triển hạ tầng giao thông đƣờng bộ của Việt Nam đến năm 2020 có liên quan đến ngành GTVT Nghệ An ...... Error! Bookmark not defined. 4.1.2 Quy hoạch tổng thể phát triển hạ tầng giao thông đƣờng bộ của Nghệ An đến năm 2020 ............................................ Error! Bookmark not defined. 4.1.3 Phƣơng hƣớng hoạt động của Ban ......... Error! Bookmark not defined. 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác QLDA tại Ban QLDA CTGT Nghệ An .................................................................... Error! Bookmark not defined. 4.2.1 Nhóm giải pháp cho công tác quản lý theo nội dung .. Error! Bookmark not defined. 4.2.2 Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý .......... Error! Bookmark not defined. 4.2.3. Giải pháp cho vấn đề công nghệ ........... Error! Bookmark not defined. 4.2.4. Giải pháp cho vấn đề hoàn thiện thu thập thông tin .. Error! Bookmark not defined. 4.2.5. Kiến nghị với các ngành các cấp liên quan .......... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 BCKT-KT Báo cáo kinh tế kỹ thuật 2 BGTVT Bộ Giao thông vận tải 3 BGPMB Ban Giải phóng mặt bằng 4 BXD Bộ Xây dựng 5 CTGT Công trình giao thông 6 DAĐT Dự án đầu tƣ 7 GPMB Giải phóng mặt bằng 8 GTVT Giao thông vận tải 9 HĐ Hợp đồng 10 HĐKT Hợp đồng kinh tế 11 HĐ GPMB Hội đồng giải phóng mặt bằng 12 HSMT Hồ sơ mời thầu 13 KHĐT Kế hoạch đầu tƣ 14 KHTH Kế hoạch tổng hợp 15 KSTK Khảo sát thiết kế 16 MB Mặt bằng 17 QL Quản lý 18 QLCL Quản lý chất lƣợng 19 QLDA Quản lý dự án 20 QĐ Quyết định 21 UBND Uỷ ban nhân dân 22 TCKT Tài chính kế toán 23 TDT Tổng dự toán 24 TMĐT Tổng mức đầu tƣ 25 TĐ Thẩm định 26 TKKTTC Thiết kế kỹ thuật thi công 27 XD Xây dựng 28 XDCB Xây dựng cơ bản i
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Các nội dung QLDA CTGT đƣợc chú trọng .. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.2 Tiến độ thi công cầu Nậm Piệt ........ Error! Bookmark not defined. Bảng 3.1 Các bƣớc thực hiện công tác đấu thầu tại Ban QLDA CTGT .. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.2 TDT QL 46 đoạn từ đƣờng HCM lên cửa khẩu Thanh Thuỷ .. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.3 Bảng theo dõi tình hình thanh toán và giá trị thực hiện từ năm 2009- 2013 ................................................................. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.4 Số lƣợng các dự án hoàn thành bàn giao đƣa vào sử dụng ...... Error! Bookmark not defined. Bảng 3.5 Số lƣợng các dự án hoàn thành đã đƣợc phê duyệt quyết toán Error! Bookmark not defined. ii
DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1. Chu trình quản lý dự án ................... Error! Bookmark not defined. Hình 2.1: Quy trình nghiên cứu luận văn ........ Error! Bookmark not defined. Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức nhân sự của Ban QLDA CTGT Nghệ An .......... Error! Bookmark not defined. Hình 3.2 Sơ đồ thực hiện công tác QLDA tại Ban QLDA CTGT Nghệ An ......................................................................... Error! Bookmark not defined. Hình 3.3 Sơ đồ thực hiện công tác quản lý thời gian và tiến độ .............. Error! Bookmark not defined. Hình 3.4 Sơ đồ quản lý chất lƣợng tại Ban QLDA CTGT Nghệ An....... Error! Bookmark not defined. Hình 3.5 Sơ đồ thực hiện công tác QLCL khảo sát xây dựng CT ........... Error! Bookmark not defined. Hình 3.6 Sơ đồ QLCL thi công tại Ban QLDA CTGT Nghệ A n ........... Error! Bookmark not defined. Hình 3.7 : Quy trình lựa chọn nhà thầu........... Error! Bookmark not defined. Hình 3.8 Sơ đồ thực hiện công tác lập DAĐTError! Bookmark not defined. Hình 3.9 Sơ đồ thực hiện bƣớc lập TKKT và dự toán ... Error! Bookmark not defined. Hình 3.10 Sơ đồ nghiệm thu khối lƣợng thi công.......... Error! Bookmark not defined. Hình 3.11 Sơ đồ thực hiện kiểm tra hồ sơ và thanh toán cho nhà thầu ... Error! Bookmark not defined. Hình 3.12 Sơ đồ thực hiện công tác quyết toán công trình .. Error! Bookmark not defined. iii
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ta có thể hiểu " Dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cụ thể cần đƣợc thực hiện với phƣơng pháp riêng, nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến độ nhằm tạo ra một thực thể mới" và " Quản lý dự án là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách đƣợc duyệt và đạt đƣợc các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lƣợng sản phẩm dịch vụ, bằng những phƣơng pháp và điều kiện tốt nhất cho phép". Đó là những khái niệm cho thấy sự cần thiết phải quản lý các Dự án. Trên địa bàn tỉnh Nghệ An có nhiều Ban Quản lý dự án, nhƣng Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An là một đơn vị sự nghiệp kinh tế, thay mặt chủ đầu tƣ (Sở Giao thông vận tải Nghệ An) quản lý phần lớn các dự án xây dựng hạ tầng giao thông trên địa bàn của Tỉnh. Nhƣ Bác Hồ đã nói “Giao thông là mạch máu của mọi việc, giao thông tắc thì việc gì cũng tắc, giao thông tốt thì việc gì cũng dễ dàng“ do đó việc quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông nhƣ thế nào có ảnh hƣởng trực tiếp và gián tiếp đến việc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Nghệ An. Nâng cao chất lƣợng quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng công trình giao thông là nâng cao chất lƣợng công trình, nâng cao hiệu quả kinh tế của dự án đầu tƣ, nâng cao đời sống của ngƣời dân. Với các dự án giao thông sử dụng nguồn vốn ngân sách (Ngân sách Trung ƣơng và ngân sách địa phƣơng là chủ yếu) là dự án tạo ra sản phẩm mang tính chất sản phẩn dịch vụ công, vốn đầu tƣ lớn, thời gian thực hiện lâu dài, kết quả của dự án đƣợc khai thác sử dụng lâu dài, có ảnh hƣởng rộng lớn đến phát triển kinh tế, dân sinh, văn hóa và quốc phòng, tiêu chuẩn kỹ thuật 1
thi công phức tạp, chất lƣợng đòi hỏi phải cao, do đó cần phải quản lý chặt chẽ có hệ thống, khoa học từ bƣớc lập kế hoạch đến bƣớc điều phối thực hiện dự án và cả bƣớc giám sát quá trình thực hiện dự án. Các Dự án phải đảm bảo chất lƣợng trong khuôn khổ chi phí đƣợc duyệt với tiến độ hợp lý. Nếu nhƣ thời gian thực hiện kéo dài, công trình hoàn thành chậm sẽ giảm hiệu quả của Dự án, ảnh hƣởng đến đời sống dân cƣ nơi thực hiện dự án. Cũng nhƣ vậy nếu chất lƣợng dự án không tốt, công trình lồi lõm nứt nẻ, đƣờng xấu, cầu hƣ hỏng không những phải phá dỡ đi và xây dựng lại tốn nhiều công sức tiền của mà còn gây nguy hiểm cho tính mạng ngƣời dân khi tham gia giao thông. Thêm nữa, dự án đầu tƣ mà chi phí dàn trải, không thống nhất sẽ gây nên sự thất thoát, tham ô lãng phí. Những yếu tố này cho thấy công tác quản lý dự án là công việc cần thiết và không thể thiếu. Quản lý càng hoàn thiện, bộ máy quản lý càng chặt chẽ thì hiệu quả đầu tƣ Dự án càng cao. Trong quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc về quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản về giao thông Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An trong những năm qua tuy đạt đƣợc những kết quả nhất định nhƣng vẫn còn những tồn tại hạn chế cần đƣợc khắc phục, chƣa thật sự đáp ứng tốt các yêu cầu của thời đại, khó đạt đƣợc mục tiêu chiến lƣợc của Ban trong thời gian tới, cần phải hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý dự án xây dựng hạ tầng giao thông tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An. Do vậy đề tài “ Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đường bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An “ đƣợc chọn làm đề tài nghiên cứu . Đề tài này nhằm trả lời cho câu hỏi: “Làm thế nào để nâng cao chất lƣợng công tác quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An?” 2
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu Kết hợp nghiên cứu lý luận, phân tích thực trạng về công tác quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An ta sẽ có cái nhìn tổng quan về công tác quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An, thấy đƣợc những đóng góp đối với sự phát triển kinh tế xã hội và dân sinh trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Nhu cầu đầu tƣ các dự án xây dựng hạ tầng giao thông đang trên đà tăng lên, hơn nữa quy trình và phƣơng pháp quản lý các dự án là tƣơng tự nhau. Vì vậy đề tài mở ra một hƣớng đi cho việc quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An cho những năm tiếp theo có hiệu quả hơn . 2.2. Nhiệm vụ - Lý luận về quản lý dự án công trình giao thông; Các khái niệm, nội dung quản lý dự án, các công cụ quản lý dự án, các nhân tố ảnh hƣởng đến việc quản lý dự án, các tiêu chí đánh giá công tác quản lý dự án. - Nêu thực trạng và đánh giá công tác quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại Ban QLDA Công trình giao thông Nghệ An trong những năm vừa qua (2009-2013). - Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại Ban QLDA Công trình giao thông Nghệ An trong thời gian tới (2014-2020). 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là Công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng hạ tầng giao thông tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An. 3
3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu, tôi đã tiến hành điều tra nghiên cứu tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An. - Về thời gian: + Số liệu thứ cấp: Nguồn dữ liệu bên trong bao gồm tài liệu, báo cáo của phòng kế hoạch - tổng hợp, phòng Tài chính - kế toán, các phòng dự án của Ban quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An từ năm 2009-2013. Nguồn dữ liệu bên ngoài của luận văn bao gồm các công trình nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ, các bài viết trên tạp chí Tài chính, Tạp chí xây dựng và một số tạp chí khác; số liệu thống kê của Tổng Cục Thống kê, Bộ Tài Chính có liên quan đến công trình nghiên cứu. + Số liệu sơ cấp: nghiên cứu các mô hình quản lý dự án, xây dựng sơ đồ các quy trình trong quản lý dự án, điều tra đánh giá mô hình quản lý dự án tại Ban QLDA công trình giao thông Nghệ An hiện nay, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại Ban QLDA Công trình giao thông Nghệ An trong thời gian tới. - Về nội dung: Nghiên cứu và đánh giá công tác quản lý các dự án xây dựng công trình giao thông tại Ban QLDA CTGT Nghệ An từ năm 2009 đến 2013 về các nội dung: + Quản lý thời gian tiến độ; + Quản lý chất lượng; + Quản lý chi phí; + Quản lý đấu thầu. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng một số phƣơng pháp chủ yếu nhƣ: 4
- Phƣơng pháp luận - Phƣơng pháp tiếp cận, thu thập thông tin: điều tra, thu thập số liệu từ đơn vị cơ sở; các Báo cáo của Ban quản lý dự án; - Phƣơng pháp xử lý: thống kê, mô tả, phân tích, tổng hợp; lập các sơ đồ và bảng biểu để phân tích đánh giá, so sánh nhằm xác định những nhân tố, những khâu có thể ảnh hƣởng đến việc quản lý dự án công trình giao thông. - Phƣơng pháp chuyên gia, chuyên khảo. 5. Những kết quả đạt đƣợc của luận văn Hệ thống hoá những vấn đề lý luận chung nhất về quản lý dự án đầu tƣ. Phân tích thực trạng về quản lý dự án công trình giao, từ đó đánh giá những mặt làm đƣợc và những hạn chế cần khắc phục trong công tác quản lý dự án công trình giao thông thông tại BQLDA CTGT Nghệ An. Đề xuất một số nhóm giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng công tác quản lý dự án công trình giao thông tại BQLDA CTGT Nghệ An trong những năm tới. 6. Kết cấu của luận văn. Ngoài lời nói đầu và kết luận, luận văn đƣợc trình bày qua 4 chƣơng : Chƣong 1. Cơ sở lý luận /tổ ng quan tiǹ h hiǹ h nghiên cƣ́u về Quản lý dự án đầu tƣ công trình giao thông đƣờng bộ. Chƣơng 2. Phƣơng pháp và thiế t kế nghiên cƣ́u. Chƣơng 3. Thực trạng công tác quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại ban QLDA công trình giao thông Nghệ An thời kỳ 2009-2013. Chƣơng 4. Giải pháp hoàn thiện công tác QLDA xây dựng công trình giao thông tại ban QLDA CTGT Nghệ An thời kỳ 2014 - 2020. 5
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG ĐƢỜNG BỘ 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Ở Việt nam trong những năm qua đƣợc sự quan tâm và chỉ đạo của Chính phủ, hoạt động đầu tƣ XDCB nói chung và đầu tƣ cơ sở hạ tầng giao thông (công trình giao thông) nói riêng đã đạt đƣợc một số thành tựu nhất định, giải quyết tốt các vấn đề về an sinh, kinh tế: ngƣời dân đi lại dễ dàng, giao thƣơng kinh tế thuận lợi… Tuy nhiên bên cạnh đó còn tồn tại một số hạn chế, bất cập, đặc biệt là vấn đề thất thoát, lãng phí trong đầu tƣ XDCB thời gian qua là rất lớn, hiệu quả đầu tƣ các công trình thấp. Nó tồn tại ở các khâu của đầu tƣ xây dựng và trở thành mối quan tâm của tất cả các cấp, các ngành, của toàn xã hội. Một trong các nguyên nhân không thể không kể đến là do hoạt động quản lý dự án đầu tƣ còn nhiều yếu kém. Do vậy làm tốt công tác quản lý dự án đầu tƣ là một công việc hết sức quan trọng để nâng cao hiệu quả đầu tƣ. Trong thời gian qua cũng đã có nhiều đề tài nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực quản lý, sử dụng vốn đầu tƣ đầu tƣ xây dựng cơ bản, về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản nói chung. Tuy nhiên phạm vi nghiên cứu các đề tài này khá rộng, mang tính chất chung chung, có rất ít đề tài nghiên cứu về quản lý dự án đầu tƣ chuyên ngành nhƣ thủy lợi, nông nghiệp, điện, đặc biệt là quản lý dự án công trình giao thông; cụ thể là quản lý dự án công trình giao thông tại Ban quản lý dự án công trình giao thông của tỉnh, là nơi tập trung hầu hết các dự án giao thông trọng điểm của tỉnh. - Nguyễn Việt Dũng (2006), Luận văn Thạc sỹ kinh tế (Đại học Kinh tế Quốc dân), "Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ở 6
Việt Nam" . Đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng (Ở Việt Nam) nên các khái niệm, số liệu còn chung chung, nội dung của đề tài nặng về lý luận, thiếu các số liệu điều tra thực tế, cụ thể; phƣơng pháp nhiên cứu còn sơ sài, chƣa phân tích đánh giá cụ thể từng khâu, thiếu số liệu, bảng biểu sơ đồ minh họa. - Hoàng Đỗ Quyên (2008), Luận văn thạc sỹ kinh tế (Đại học Kinh tế quốc dân), “Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc”. Đề tài đề cập đến việc hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tƣ tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc, đƣa ra những lý luận cơ bản về quản lý dự án, phân tích thực trạng và đƣa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc. Đề tài tập trung chủ yếu vào việc công tác quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện dự án tại các dự án thuộc phạm vi quản lý của Ban quản lý dự án công trình điện. - Nguyễn Mạnh Hà (2012), Luận văn Thạc sỹ kinh tế (Đại học Khoa học và Kỹ thuật Long Hoa), " Hoàn thiện hệ thống quản lý các dự án đầu tƣ xây dựng trong Bộ Tổng tham mƣu - Bộ Quốc phòng". Đề tài cũng đã đƣa ra những lý luận cơ bản về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản và phân tích một số tồn tại, vƣớng mắc, khó khăn trong công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình thời gian vừa qua để đƣa ra một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc đối với các dự án đầu tƣ xây dựng công trình thuộc Bộ Tổng tham mƣu - Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên đề tài cũng mới tập trung nghiên cứu về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản nói chung tại một đơn vị quân đội. Bên cạnh đó phƣơng pháp nghiên cứu vẫn còn sơ sài, không có hệ thống bảng biểu để phân tích đánh giá. Qua nghiên cứu có thể thấy rằng các dự án giao thông đƣờng bộ có những đặc thù riêng cho nên công tác quản lý các công trình giao thông là một lĩnh vực quản lý cũng sẽ mang nhiều đặc thù, phức tạp của ngành. Tuy 7
nhiên chƣa có một đề tài nào nghiên cứu sâu, cụ thể về quản lý dự án công trình giao thông tại một đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nƣớc trong lĩnh vực giao thông nhƣ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông (Ban QLDA CTGT) Nghệ An. Do vậy đề tài “Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ tại Ban Quản lý dự án công trình giao thông Nghệ An” vẫn có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 1.2. Cơ sở lý luận về Quản lý dự án công trình giao thông đƣờng bộ 1.2.1 Các Khái niệm 1.2.1.1 Giao thông đƣờng bộ và dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ - Giao thông đƣờng bộ là một bộ phận của cơ sở hạ tầng kỹ thuật bao gồm toàn bộ hệ thống cầu đƣờng phục vụ cho nhu cầu đi lại của ngƣời dân cũng nhƣ nhu cầu giao lƣu kinh tế, văn hoá, xã hội và quốc phòng giữa những ngƣời dân trong cùng một vùng hay giữa vùng này với vùng khác hoặc giữa nƣớc này với nƣớc khác, xoá đi khoảng cách địa lý, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Hệ thống giao thông đƣờng bộ là tổng hợp hệ thống cầu, đƣờng giao thông, các công trình trên tuyến nhƣ cống các loại, hệ thống lan can, hệ thống cấp thoát nƣớc, hệ thống đèn tín hiệu, cọc tiêu, biển báo . .. tất cả tạo thành một hệ thống liên hoàn phục vụ nhu cầu đi lại, giao lƣu kinh tế, văn hoá giữa các vùng với nhau, giữa nơi này với nơi khác, quốc gia này với quốc gia khác. Giao thông đƣờng bộ là một bộ phận quan trọng của giao thông vận tải nói riêng và của hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội nói chung. Cơ sở hạ tầng là tổ hợp các công trình vật chất kỹ thuật, có chức năng, phục vụ trực tiếp dịch vụ sản xuất, đời sống của dân cƣ đƣợc bố trí trên một phạm vi lãnh thổ nhất định . Cơ sở hạ tầng đƣợc chia làm 3 nhóm chính : 8
+ Cơ sở hạ tầng kỹ thuật: Bao gồm các công trình và phƣơng tiện vật chất phục vụ cho sản xuất và đời sống sinh hoạt của xã hội nhƣ các con đƣờng, cầu, cống, hệ thống điện, bƣu chính viễn thông . .. . + Cơ sở hạ tầng xã hội: là các công trình và phƣơng tiện để duy trì và phát triển các nguồn lực nhƣ các cơ sở giáo dục, đào tạo, các cơ sở khám, chữa bệnh, các cơ sở đảm bảo đời sống và nâng cao tinh thần của nhân dân nhƣ hệ thống công viên, các công trình đảm bảo an ninh xã hội. .. . + Cơ sở hạ tầng môi trƣờng bao gồm các công trình phục vụ cho bảo vệ môi trƣờng sinh thái của đất nƣớc, cũng nhƣ môi trƣờng sống của con ngƣời nhƣ công trình xử lý rác thải, nƣớc thải . .. . - Dự án đầu tƣ xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ: Dự án đầu tƣ dựng công trình giao thông đƣờng bộ là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình giao thông đƣờng bộ ( xây dựng công trình đƣờng sá, cầu cống các loại... ). Giao thông đƣờng bộ là kết quả của các dự án đầu tƣ phát triển nên nó. 1.2.1.2 Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông đƣờng bộ Quản lý dự án nói chung và quản lý dự án công trình giao thông đƣờng bộ nói riêng là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách đƣợc duyệt và đạt đƣợc các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lƣợng sản phẩm dịch vụ, bằng những phƣơng pháp và điều kiện tốt nhất cho phép. Quản lý dự án bao gồm 3 giai đoạn chủ yếu: Đó là việc lập kế hoạch, điều phối thực hiện mà nội dung chủ yếu là quản lý tiến độ thực hiện và thực hiện giám sát các công việc dự án nhằm đạt đƣợc các mục tiêu xác định. 9
- Lập kế hoạch, đây là giai đoạn xây dựng mục tiêu, xác định những công việc cần đƣợc hoàn thành, xác định nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án và là quá trình phát triển một kế hoạch hành động theo trình tự logic mà có thể biểu diễn dƣới dạng sơ đồ hệ thống. - Điều phối thực hiện dự án, đây là quá trình phân phối nguồn lực bao gồm: Tiền vốn, lao động, phối hợp các hoạt động, khuyến khích động viên các thành viên tham gia nỗ lực hoạt động vì dự án, điều phối thiết bị và đặc biệt quan trọng là điều phối và quản lý tiến độ thời gian. Giai đoạn này chi tiết hoá thời hạn thực hiện cho từng công việc và toàn bộ dự án (khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc) và các nguồn lực cho từng giai đoạn cụ thể. - Giám sát là quá trình theo dõi, kiểm tra tiến trình dự án, phân tích tình hình hoàn thành, giải quyết những vấn đề liên quan và thực hiện báo cáo hiện trạng, so sánh với mục tiêu. Các giai đoạn của quá trình quản lý dự án hình thành một chu trình năng động từ việc lập kế hoạch đến điều phối thực hiện và giám sát, sau đó phản hồi cho việc tái lập kế hoạch dự án nhƣ trình bày trong hình 1.1. Lập kế hoạch. - Thiết lập mục tiêu - Điều tra nguồn nhân lực. - Xây dựng kế hoạch. Giám sát Điều phối thực hiện - Đo lƣờng kết quả - Điều phối tiến độ thời gian. - So sánh với mục tiêu - Phân phối nguồn lực. - Báo cáo. - Phối hợp các nỗ lực. - Giải quyết các vấn đề - Khuyến khích và động viên cán bộ và nhân dân. 10