Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao của Bệnh viện. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, thành phố Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ PHÙNG THỊ HỒNG HẠNH QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ PHÙNG THỊ HỒNG HẠNH QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ THỊ DẬU HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Vũ Thị Dậu. Các nội dung thông tin nghiên cứu và kết quả thể hiện trong luận văn này là trung thực, phù hợp với thực tiễn và chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào. Tác giả luận văn
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế với đề tài “Quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, thành phố Hà Nội”, tôi đã cố gắng không ngừng với sự động viên của các thầy, bạn bè đồng nghiệp và ngƣời thân. Qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới những ngƣời đã giúp đỡ trong thời gian học tập - nghiên cứu khoa học vừa qua. Tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với TS. Vũ Thị Dậu đã trực tiếp tận tình hƣớng dẫn và chỉ bảo tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo Khoa Kinh tế Chính trị - Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy trong thời gian tham gia khóa học tại Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong nội dung luận văn, tôi đã cố gắng hoàn thiện tuy nhiên không tránh khỏi thiếu sót, tôi mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp phê bình của quý Thầy Cô và bạn đọc để cập nhật, bổ sung hoàn thiện hơn. Xin trân trọng Cảm ơn!
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ........................................................ i DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ iv MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN CÔNG 5 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại Bệnh viện công .... 5 1.1.1.Tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại Bệnh viện công ......... 5 1.1.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ............................................. 6 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính Bệnh viện công ................................ 7 1.2.1. Khái niệm .......................................................................................... 7 1.2.2. Nguyên tắc và yêu cầu quản lý ....................................................... 12 1.2.3. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện công .................................... 14 1.2.4. Những nhân tố ảnh hƣởng .............................................................. 27 1.2.5 . Tiêu chí đánh giá............................................................................ 30 1.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại một số bệnh viện công và bài học cho Bệnh viện đa khoa Đông Anh ...................................................................... 33 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại một số bệnh viện công ............. 33 1.3.2. Bài học cho Bệnh viện Đa khoa Đông Anh .................................... 36 CHƢƠNG 2: TÀI LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI ..... 38 2.1. Tài liệu nghiên cứu ............................................................................... 38 2.1.1. Nguồn tài liệu .................................................................................. 38 2.1.2. Phƣơng pháp thu thập và xử lý tài liệu ........................................... 39 2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài.............................................................. 40 2.2.1. Phƣơng pháp phân tích – tổng hợp ................................................. 40
2.2.2. Phƣơng pháp thống kê, mô tả ......................................................... 41 2.2.3. Phƣơng pháp so sánh ...................................................................... 41 2.2.4. Phƣơng pháp điều tra, khảo sát ....................................................... 42 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .............................................. 43 3.1. Khái quát về Bệnh viện Đa khoa Đông Anh và bộ máy quản lý tài chính . 43 3.1.1. Khái quát về Bệnh viện Đa khoa Đông Anh .................................. 43 3.1.2. Bộ máy tổ chức và quản lý tài chính .............................................. 45 3.2. Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh.. 49 3.2.1. Tình hình lập dự toán thu, chi ......................................................... 49 3.2.2. Tình hình thực hiện dự toán thu, chi ............................................... 52 3.2.3. Quyết toán thu, chi tại Bệnh viện ................................................... 67 3.2.4. Thanh tra, kiểm tra và đánh giá ...................................................... 69 3.3. Đánh giá công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh71 3.3.1. Những thành công ........................................................................... 71 3.3.2. Những hạn chế trong công tác QLTC tại Bệnh viện và nguyên nhân.. 75 CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐÔNG ANH ............................ 80 4.1.Bối cảnh và định hƣớng hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh .............................................................................. 80 4.1.1. Bối cảnh mới ảnh hƣởng tới công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh ........................................................................... 80 4.1.2. Định hƣớng hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đông Anh .................................................................................................. 81 4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh ..................................................................................................... 82 4.2.1. Giải pháp hoàn thiện tính hiệu lực của công tác quản lý tài chính . 82
4.2.2.Giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán thu, chi ......................... 82 4.2.3. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thực hiện thu, chi .............. 83 4.2.4. Tăng cƣờng hoạt động kiểm tra, đánh giá quản lý tài chính nội bộ 85 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 90 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA 1 BCQT Báo cáo quyết toán 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 BTC Bộ tài chính 4 BV Bệnh viện 5 BVC Bệnh viện công 6 BVĐK Bệnh viện đa khoa 7 BYT Bộ Y tế 8 CBCNVC Cán bộ công nhân viên chức 9 CSSK Chăm sóc sức khỏe 10 DVYT Dịch vụ y tế 11 HĐND Hội đồng nhân dân 12 KBNN Kho bạc nhà nƣớc 13 KCB Khám chữa bệnh 14 KHNV Kế hoạch nghiệp vụ 15 KSNK Kiểm soát nhiễm khuẩn 16 KTXH Kinh tế xã hội 17 NSNN Ngân sách nhà nƣớc 18 TCHC Tổ chức hành chính 19 TCKT Tài chính kế toán 20 TSCĐ Tài sản cố định 21 VTTH Vật tƣ tiêu hao 22 XDCB Xây dựng cơ bản 23 XH Xã hội i
DANH MỤC CÁC BẢNG STT BẢNG NỘI DUNG TRANG Tổng thu-chi của BVĐK Sóc Sơn năm 2016- 1 Bảng 1.1 33 2018 2 Bảng 2.1 Tổng hợp số mẫu khảo sát 42 Nội dung lập dự toán thu tại BVĐK Đông Anh 3 Bảng 3.1 51 năm 2016-2018 Nội dung lập dự toán chi tại BVĐK Đông Anh 4 Bảng 3.2 52 năm 2016-2018 5 Bảng 3.3 Tổng thu tại BVĐK Đông Anh 53 Tình hình nguồn thu từ NSNN của BVĐK Đông 6 Bảng 3.4 55 Anh năm 2016-2018 Tình hình nguồn thu viện phí của BVĐK Đông 5 Bảng 3.5 57 Anh năm 2016-2018 Tình hình nguồn thu BHYT của BVĐK Đông 6 Bảng 3.6 58 Anh năm 2016-2018 Tình hình nguồn thu khác của BVĐK Đông 7 Bảng 3.7 60 Anh năm 2016-2018 8 Bảng 3.8 Tổng chi tại BVĐK Đông Anh năm 2016-2018 61 Tình hình thực hiện chi từ nguồn NSNN năm 9 Bảng 3.9 63 2016-2018 Tình hình thực hiện chi từ nguồn thu viện phí, 10 Bảng 3.10 65 BHYT và thu khác năm 2016-2018 ii
Quyết toán thu – chi tại BVĐK Đông Anh năm 11 Bảng 3.11 68 2016-2018 Kết quả kiểm tra hồ sơ, chứng từ tại BVDDK 12 Bảng 3.12 69 Đông Anh năm 2016-2018 Thu nhập tăng thêm bình quân của cán bộ 13 Bảng 3.13 73 BVĐK Đông Anh năm 2016-2018 Ý kiến của bệnh nhân đánh giá về công tác thu 14 Bảng 3.14 74 phí tại BVĐK Đông Anh Đánh giá về công tác quản lý tài chính tại 15 Bảng 3.15 76 BVĐK Đông Anh Chi phí sử dụng dịch vụ công, vật tƣ văn phòng 16 Bảng 3.16 78 của bệnh viện giai đoạn năm 2016-2018 iii
DANH MỤC CÁC HÌNH STT HÌNH NỘI DUNG TRANG 1 Hình 3.1 Mô hình tổ chức của BVĐK Đông Anh 46 2 Hình 3.2 Tổ chức bộ máy kế toán tại BVĐK Đông Anh 47 So sánh nguồn thu từ NSNN, viện phí, BHYT 3 Hình 3.3 và thu khác tại BVĐK Đông Anh năm 2016- 54 2018 4 Hình 3.4 Tổng chi BVĐK Đông Anh năm 2016-2018 62 So sánh tổng chi BVĐK Đông Anh năm 2016- 5 Hình 3.5 62 2018 So sánh tình hình thực hiện chi từ NSNN năm 6 Hình 3.6 64 2016-2018 So sánh tình hình thực hiện chi từ BHYT, viện 7 Hình 3.7 66 phí, chi khác năm 2016-2018 iv
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cơ quan y tế đƣợc coi là một ngành trong hệ thống kinh tế quốc dân và thuộc nhóm ngành dịch vụ phục vụ các nhu cầu có tính chất phúc lợi xã hội, có đóng góp vào GDP của đất nƣớc. Theo quan điểm mới, bệnh viện là những đơn vị kinh tế dịch vụ không đặt mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận làm mục tiêu quan trọng nhất; Ngân sách nhà nƣớc không còn là nguồn tài chính duy nhất của cơ quan bệnh viện công, nhà nƣớc không bao cấp triệt để và toàn diện cho y tế. Vì vậy, tài chính y tế trong các đơn vị y tế công có chức năng huy động các nguồn tài chính y tế một cách thích hợp, ngoài ngân sách nhà nƣớc; quản lý và phân bổ nguồn tài chính; khuyến khích việc nâng cao chất lƣợng dịch vụ y tế và phát triển kỹ thuật y tế. Xuất phát từ quan niệm mới trên, Việt Nam đã có những thay đổi căn bản trong cơ chế quản lý tài chính đối với hệ thống y tế nói chung và bệnh viện công nói riêng. Đó là: Thứ nhất, thay cho việc cấp kinh phí theo số lƣợng giƣờng bệ rinh điều trị nhƣ hiện nay bằng việc tính toán kinh phí căn cứ vào kết quả và chất lƣợng hoạt động, hƣớng vào kiểm soát đầu ra, chất lƣợng chi tiêu theo mục tiêu cho đơn giản hơn, tăng quyền chủ động cho đơn vị sử dụng ngân sách; Thứ hai, xoá bỏ cơ chế cấp phát theo kiểu “ xin- cho”, thực hiện chế độ tự chủ tài chính cho các đơn vị sự nghiệp trên cơ sở xác định nhiệm vụ phải thực hiện, mức hỗ trợ tài chính từ ngân sách và phần còn lại do đơn vị tự trang trải; Thứ ba, khuyến khích các nhà đầu tƣ trong và ngoài nƣớc vào lĩnh vực này. Thực tế đòi hỏi QLTC trong BVC vừa phải đảm bảo các mục tiêu tài chính, vừa đảm bảo tính hiệu quả, công bằng trong chăm sóc sức khoẻ toàn dân. QLTC bệnh viện trở thành chìa khoá quyết định sự thành công hay thất bại trong việc quản lý và phát triển bệnh viện. Quản lý tốt các nguồn tài chính tại Bệnh viện là một trong những yếu tố quan trọng quyết định hiệu 1
quả, chất lƣợng của công tác y tế, hỗ trợ tích cực cho ngƣời thầy thuốc trong công tác phòng bệnh và chữa bệnh, đồng thời góp phần phát triển kinh tế, xã hội của đất nƣớc. Trong những năm gần đây, Bệnh viện Đa khoa Đông Anh, TP Hà Nội đã có chuyển biến tích cực, từng bƣớc đƣợc củng cố, cơ sở vật chất ngày càng đƣợc tăng cƣờng, các loại hình dịch vụ y tế trong KCB, phòng bệnh và cung ứng thuốc đƣợc đầu tƣ ngày càng đa dạng, góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng cao nhu cầu khám chữa bệnh của ngƣời dân. Tuy nhiên, trƣớc yêu cầu đổi mới mạnh mẽ của Chính Phủ trong nhiệm vụ cải cách hành chính đó là thực hiện cơ chế tự chủ về tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006, mà tại Bệnh viện kinh phí ngân sách cấp cho hoạt động KCB vẫn là căn cứ trên số giƣờng bệnh kế hoạch, ngoài nguồn quỹ bảo hiểm, nguồn thu của bệnh nhân, không có hoạt động liên doanh liên kết, đầu tƣ nƣớc ngoài, các dịch vụ y tế còn nhiều hạn chế. Hoạt động QLTC Bệnh viện đạt hiệu quả chƣa cao. Vì vậy đề tài: “Quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, thành phố Hà Nội” đƣợc lựa chọn nghiên cứu nhằm tìm ra giải pháp thực hiện hữu hiệu cho hoạt động tài chính bệnh viện tại Bệnh viện Đa khoa Đông Ạnh, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn này. Câu hỏi nghiên cứu của đề tài là: QLTC tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh có những thành tựu, hạn chế gì? Nguyên nhân của tình hình là gì? Bệnh viện cần có giải pháp gì để hoàn thiện công tác QLTC tại đơn vị? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Đề tài đánh giá thực trạng QLTC tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác QLTC nhằm thực hiện 2
tốt nhiệm vụ đƣợc giao của Bệnh viện. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động quản lý tài chính tại bệnh viện công. Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh, TP. Hà Nội. Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh, TP. Hà Nội. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu công tác quản lý các nguồn thu, các nguồn chi tại Bệnh viện Đa khoa Đông Anh, TP. Hà Nội theo cách tiếp cận khoa học quản lý kinh tế. Vấn đề nghiên cứu luôn gắn với cơ chế, chính sách QLTC của Bộ Y tế và của Bộ Tài chính. 3.2. Phạm vi nghiên cứu *Phạm vi nội dung Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình quản lý khai thác và sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện Đa khoa Đông Anh. Qua đó tìm ra những nhân tố ảnh hƣởng đến việc quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLTC tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh. *Phạm vi không gian Đề tài nghiên cứu tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, TP Hà Nội. *Phạm vi thời gian Vấn đề đƣợc nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2018, tầm nhìn đến năm 2025. 3
4. Kết cấu của luận văn Ngoài lời mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu 4 chƣơng: Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý tài chính tại bệnh viên công Chương 2. Phương pháp nghiên cứu đề tài Chương 3. Thực trạng quản lý tài chính tại bệnh viện Đa khoa Đông Anh, TP. Hà Nội. Chương 4. Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bện viện Đa khoa, TP. Hà Nội 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN CÔNG 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại Bệnh viện công 1.1.1.Tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại Bệnh viện công Nghiên cứu liên quan đến vấn đề QLTC đối với các Bệnh viện công đã có nhiều công trình nghiên cứu. Một số công trình tiêu biểu nhƣ sau: Đề tài:“Quản lý tài chính đối với các Bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Ninh Bình”. Luận văn Thạc sĩ Phạm Thị Thu Hà – Trƣờng Đại học Kinh tế năm 2014. Luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng QLTC trong các BVC trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, chỉ ra những vấn đề bất cập mà Bệnh viện còn gặp phải trong quá trình thực hiện, qua đó tìm rõ nguyên nhân của vấn đề, từ đó đề xuất những giải pháp để đẩy mạnh hiệu quả của quản lý tài chính trong các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Đề tài: “Quản lý tài chính tại Bệnh viện tỉnh Hà Tĩnh”. Luận văn Thạc sĩ Phạm Văn Long – Trƣờng Đại học Kinh tế năm 2014. Luận văn đã khái quát tình hình khai thác và sử dụng các nguồn tài chính , chỉ ra ƣu nhƣợc điểm cũng nhƣ khó khăn, thuận lợi trong việc quản lý tài chính tại Bệnh viện tỉnh Hà Tĩnh. Từ đó, đề xuất giải pháp tăng vốn chính đáng và chi hữu hiệu nhằm vừa đảm bảo mục tiêu tài chính, mục tiêu kinh tế xã hội cho bệnh viện. Đề tài: “Quản lý tài chính tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương”. Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hạnh – Trƣờng Đại học Kinh tế năm 2015. Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về cơ chế quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp có thu. Phân tích thực trạng cơ chế quản lý tài chính tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung Ƣơng và đƣa ra nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. Từ đó, đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính tại Bệnh viện. 5
Đề tài: “Kinh nghiệm quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa Sóc Sơn”. Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Ngọc Tú – Trƣờng Đại học Nông nghiệp Hà Nội năm 2016. Luận văn đã tập trung đi sâu nghiên cứu thực trạng về tình hình quản lý khai thác và sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện đa khoa Sóc Sơn từ năm 2014 đến năm 2016. Qua đó tìm ra những nhân tố ảnh hƣởng đến việc quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện và đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tìm ra hƣớng hữu hiệu cho hoạt động quản lý tài chính bệnh viện tại Bệnh viện đa khoa Sóc Sơn.Từ đó, đƣa ra những kinh nghiệm thực tế trong quá trình quản lý tài chính tại Bệnh viện. Đề tài: “Hoàn thiện quy trình và phương pháp lập dự toán thu – chi hoạt động tại Bệnh viện Bắc Thăng Long”. Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Minh – Trƣờng Đại học Lao động và Xã hội năm 2017. Luận văn đã nghiêm cứu tình hình thực trạng công tác lập dự toán tại Bệnh viện Bắc Thăng Long giai đoạn năm 2015-2017.Từ đó, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quy trình và phƣơng pháp lập dự toán tại Bệnh viện, góp phần tăng cƣờng hiệu quả của công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện. Ngoài ra, luận văn còn đƣa ra những kinh nghiệm trong quá trình lập dự toán thu – chi đem lại hiệu quả trong quá trình quản lý tài chính tại Bệnh viện. Đề tài: “Tài chính bệnh viện ở Việt Nam và những vấn đề cần quan tâm” Hội Khoa học Kinh tế Y tế Việt Nam, 2018. Đề tài đánh giá việc thực thực hiện những cơ chế, chính sách tài chính bệnh viện trong quá trình đổi mới sau năm 2000. Đề tài cho rằng: vấn đề xã hội hóa và tự chủ tài chính BVC đã có những tác động không nhỏ tới việc thực hiện công bằng y tế, đổi mới trang thiết bị y tế và tác động tích cực tới nguồn nhân lực BVC, đáp ứng tốt hơn KCB cho ngƣời bệnh và sự phát triển của BVC. 1.1.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu Qua việc tổng hợp, nghiên cứu các luận văn có liên quan đến quản lý tài chính tại các Bệnh viện công nêu trên, chúng ta nhận thấy rằng đề tài QLTC 6
tại các Bệnh viện công đã đƣợc rất nhiều các tác giả nghiên cứu, phân tích dƣới nhiều quan điểm, khía cạnh và phạm vi khác nhau. Các tác giả đã cung cấp những kiến thức cơ bản về quản lý tài chính cho các nhà quản lý, nêu ra những vấn đề cơ bản về công tác quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp công lập có thu, tài chính y tế, công tác quản lý tài chính y tế và công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện công. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại vẫn chƣa có nghiên cứu nào phân tích, đánh giá thực trạng quản lý khai thác và sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện Đa khoa Đông Anh từ năm 2016 đến năm 2018, từ công tác lập kế hoạch tài chính, tổ chức thực hiện kế hoạch tài chính, cân đối thu – chi tài chính, đến công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động tài chính của BVC này. Đây là một trong những khoảng trống trong những nghiên cứu về công tác QLTC tại BVC. 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính Bệnh viện công 1.2.1. h i niệm * Bệnh viện công Bệnh viện công là đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực y tế đƣợc xác định dựa vào các tiêu chuẩn nhƣ sau: có văn bản quyết định thành lập của cơ quan có thẩm quyền ở Trung ƣơng hoặc địa phƣơng, đƣợc Nhà nƣớc cung cấp kinh phí và tài sản để thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn và đƣợc phép thực hiện một số khoản thu theo quy định của Nhà nƣớc, có tổ chức bộ máy, biên chế và bộ máy quản lý tài chính kế toán theo chế độ Nhà nƣớc quy định, là đơn vị độc lập, có tƣ cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản mở tại Kho bạc Nhà nƣớc. *Đặc điểm của Bệnh viện công Thứ nhất, Bệnh viện công là một tổ chức hoạt động theo nguyên tắc cung cấp dịch vụ công chứ không vì mục tiêu lợi nhuận. Bệnh viện công là bệnh viện do Nhà nƣớc thành lập, hoạt động mục 7
tiêu chủ yếu giúp Nhà nƣớc thực hiện vai trò của mình trong việc điều hành các hoạt động kinh tế - xã hội theo hƣớng hiệu quả công bằng. Vì vậy, quá trình hoạt động của các Bệnh viện công chủ yếu là cung cấp dịch vụ công thực hiện chức năng và các nhiệm vụ do Nhà nƣớc giao là chủ yếu không nhằm mục đích lợi nhuận. Thứ hai, sản phẩm của Bệnh viện công là sản phẩm mang lại lợi ích chung, có tính bền vững và gắn bó hữu cơ với quá trình tạo ra của cải vật chất. Sản phẩm do hoạt động sự nghiệp y tế tạo chủ ý là những sản phẩm có giá trị về sức khỏe, có tính phục vụ không chỉ bó hẹp trong một ngành hay một lĩnh vực mà có tác dụng lan tỏa; là những “hàng hóa công cộng” không chỉ có giá trị, giá trị sử dụng mà còn có giá trị xã hội rất cao. Việc sử dụng những loại giá trị này giúp cho quá trình sản xuất của cải vật chất đƣợc thuận lợi và có hiệu quả hơn. Vì vậy, hoạt động sự nghiệp y tế luôn gắn bó hữu cơ và có tác động tích cực đến quá trình tái sản xuất xã hội. Thứ ba, hoạt động của Bệnh viện công luốn gắn liền và bị chi phối bới các chƣơng trình phát triển kinh tế xã hội. Với chức năng của mình, Chính phủ luôn tổ chức, duy trì và bảo đảm hoạt động sự nghiệp y tế thông qua thực hiện các chƣơng trình mục tiêu quốc gia nhƣ: chƣơng trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, chƣơng trình dân số kế hoạch hóa gia đình,... Để thực hiện các mục tiêu này đạt hiệu quả chỉ có Bệnh viện công làm đƣợc bởi bệnh viện tƣ hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận mà không quan tâm đến mục tiêu xã hội, Thứ tư, Bệnh viện công có nguồn thu hợp pháp từ hoạt động sự nghiệp y tế *Quản lý tài chính Theo học thuyết quản lý tài chính, Era Solomon cho rằng: Quản lý tài chính là việc sử dụng các thông tin phản ánh chính xác tình trạng tài chính 8
của một đơn vị để phân tích điểm mạnh yếu của nó và lập các kế hoạch hoạt động, kế hoạch sử dụng nguồn tài chính, tài sản cố định và nhu cầu nhân công trong tƣơng lai nhằm đạt đƣợc mục tiêu cụ thể tăng giá trị cho đơn vị Quản lý tài chính là dùng công cụ tài chính của Nhà nƣớc thông qua các chính sách, phƣơng thức, hệ thống khác nhau nhằm đạt đƣợc mục tiêu quản lý. Nhƣ vậy, Quản lý tài chính là việc lựa chọn và đƣa ra các quyết định tài chính, tổ chức thực hiện các quyết định đó nhằm đạt đƣợc mục tiêu hoạt động tài chính của tổ chức thông qua các chính sách, phƣơng thức, hệ thống của Nhà nƣớc. *Quản lý tài chính taị Bệnh viện công Quản lý tài chính tại BVC là sự tác động liên tục có hƣớng đích, có tổ chức của các nhà quản lý bệnh viện lên đối tƣợng và quá trình hoạt động tài chính của bệnh viện nhằm xác định nguồn thu và các khoản chi, tiến hành thu chi theo đúng pháp luật, đúng các nguyên tắc của Nhà nƣớc về tài chính, đảm bảo kinh phí cho mọi hoạt động của bệnh viện. Do vậy, hoạt động quản lý tài chính trong Bệnh viện công đƣợc định nghĩa là việc quản lý toàn bộ các nguồn vốn, tài sản, vật tƣ của bệnh viện để phục vụ nhiệm vụ khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học thuộc lĩnh vực y tế. QLTC tại các BVC là công tác rất quan trọng vì nguồn tài chính của BVC nếu không đƣợc định hƣớng và kiểm soát chặt chẽ có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn là xa rời mục tiêu chung của công tác KCB. Nếu tập trung nhiều vào mục tiêu gia tăng nguồn thu và các hoạt động vì lợi nhuận, thì hệ thống KCB có thể không còn động lực để thực hiện mục tiêu của hệ thống y tế nói chung và khu vực KCB nói riêng là chăm sóc sức khỏe ngƣời dân tốt nhất với mức chi phí hiệu quả tối ƣu nhất có thể. Khi chạy theo lợi nhuận, công tác cung ứng dịch vụ phòng bệnh và chăm sóc 9