Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm xác định các nội dung quản trị rủi ro tín dụng cơ bản phù hợp với quá trình lành mạnh hóa hoạt động tín dụng hiện nay của các NHTM; phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank giai đoạn 2013 -2017, từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế đối với công tác quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank; đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank trong bối cảnh hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH --------oOo------- NGUYỄN THỊ HẠNH DUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ HẠNH DUNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Hồ Diệu TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
TÓM TẮT LUẬN VĂN Luận văn thạc sĩ kinh tế với đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam” được tác giả thực hiện trên cơ sở nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến công tác quản trị rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại; hoạt động tín dụng và công tác quản trị rủi ro tín dụng thực tế của Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) trong giai đoạn 2013 - 2017. Qua nghiên cứu cho thấy, với chủ trương hợp nhất an toàn, ổn định hệ thống từ ngày 01 tháng 10 năm 2013, cũng như giữa bối cảnh cạnh tranh và hội nhập ngày càng sâu rộng với các quốc gia trong khu vực và quốc tế, cho nên một trong những vấn đề đặt ra cho sự tồn tại và phát triển của một ngân hàng là khả năng quản trị rủi ro một cách toàn diện và hệ thống. Với nhận thức sâu sắc đó, PVcomBank đã không ngừng nổ lực cải thiện, quan tâm hơn và tổ chức thực hiện khá tốt công tác quản trị rủi ro, đặc biệt là công tác quản trị tín dụng nhằm nâng cao năng lực kiểm soát, ngăn chặn, giám sát rủi ro, quản lý rủi ro một cách bài bản, nhất là đưa chất lượng tín dụng về ở trạng thái an toàn, hiệu quả, và đảm bảo kiểm soát chặt chẽ rủi ro, tiến gần đến tuân thủ các năng lực nền tảng của Basel II ở các năm tiếp theo theo đúng lộ trình NHNN đã đề ra. Bên cạnh các kết quả đạt được, công tác quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank còn tồn tại những hạn chế nhất định như: (1) việc xây dựng khung chiến lược quản trị rủi ro tín dụng, chính sách quản trị rủi ro tín dụng chưa kịp thời, hoàn thiện và hiệu quả, văn hóa quản trị rủi ro tín dụng cho mọi nhân viên trong hệ thống vẫn đang trong quá trình xây dựng nhận thức; (2) công tác thẩm định tín dụng còn nhiều hạn chế, chất lượng thẩm định chưa cao và việc chủ động ứng phó rủi ro tín dụng chưa kịp thời; (3) công tác kiểm tra, giám sát hoạt động cấp tín dụng chưa thật sự hiệu quả và chặt chẽ, (4) công tác xây dựng và ứng dụng mô hình đo lường rủi ro tín dụng chưa được PVcomBank triển khai và áp dụng, (5) các biện pháp xử lý nợ, quản lý rủi ro danh mục tín dụng chưa ứng dụng các kỹ thuật hiện đại, tiên tiến theo thông lệ quốc tế, (6) cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và các công cụ hỗ trợ chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, (7) đội ngũ
nguồn nhân lực liên quan đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng còn yếu và thiếu,... Vì vậy, để nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng, có những bước chuyển biến mạnh mẽ và tích cực, phù hợp với các quy định của NHNN và xu hướng chung, chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực quản trị rủi ro ngân hàng. PVcomBank cần tiếp tục phát huy những kết quả đạt được trong thời gian qua về công tác quản trị rủi ro tín dụng. Đồng thời, PVcomBank phải tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu các giải pháp tối ưu để giải quyết những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản trị rủi ro tín dụng như tác giả trình bày trên. Và, tại luận văn này tác giả có một số đề xuất nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh, chủ động kiểm soát rủi ro tín dụng nhằm thực hiện thành công mục tiêu chung của toàn ngân hàng và Đề án tái cơ cấu của giai đoạn 2 từ năm 2016 đến năm 2020 tại PVcomBank cụ thể như sau: PVcomBank cần tiếp tục hoàn thiện, ban hành các chính sách quy định có liên quan, hệ thống hóa văn bản, khung chiến lược quản trị rủi ro tín dụng, chính sách quản trị rủi ro tín dụng kịp thời và toàn diện hơn; tiếp tục quan tâm xây dựng văn hóa quản trị rủi ro cho mọi nhân viên; nâng cao chất lượng công tác thẩm định tín dụng và chủ động, kịp thời ứng phó rủi ro tín dụng; nâng cao công tác kiểm tra, giám sát hoạt động cấp tín dụng; cần xây dựng, tìm hiểu các kinh nghiệm và ứng dụng các mô hình đo lường rủi ro tín dụng; nghiên cứu về các kỹ thuật hiện đại trong quản trị danh mục cấp tín dụng; chú trọng hơn vào việc xây dựng hệ thống thông tin khách hàng và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin gắn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng như chú trọng đào tạo và nâng cao trình độ, chất lượng nguồn nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu cho hoạt động quản trị rủi ro tín dụng nói riêng và các hoạt động khác của PVcomBank nói chung. Ngoài ta, tác giả đề xuất một số kiến nghị có liên quan đến công tác quản trị rủi ro tín dụng tại NHTM đến Chính phủ và NHNN.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Nguyễn Thị Hạnh Dung Sinh ngày: 25/6/1975 Nơi sinh: Tiền Giang Hiện đang công tác tại: Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam Là học viên cao học Khóa 19 của Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Mã số học viên: 020119170027 Tên đề tài: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: TS. Hồ Diệu Luận văn được thực hiện tại: Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Tôi cam đoan: Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các nội dung, trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. TP. HCM, ngày 20 tháng 12 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Hạnh Dung
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tác giả xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tác giả được trở thành học viên cao học Khóa 19 của Trường. Cảm ơn Quý Thầy, Cô đã trang bị cho tác giả những kiến thức quý báu trong quá trình học tập tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Hồ Diệu, người Thầy đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn tác giả rất tận tâm trong quá trình thực hiện luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn. TP. HCM, ngày 20 tháng 12 năm 2018 Tác giả Nguyễn Thị Hạnh Dung
MỤC LỤC TÓM TẮT LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ DANH MỤC BIỂU ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ........................................................................... 6 1. Rủi ro tín dụng của ngân hàng thƣơng mại ........................................ 6 1.1 Hoạt động tín dụng ngân hàng thƣơng mại ........................................ 6 1.1.1 Khái niệm về tín dụng ngân hàng ............................................................ 6 1.1.2 Khái niệm rủi ro tín dụng ngân hàng thương mại .................................... 6 1.1.3 Phân loại rủi ro tín dụng ........................................................................... 7 1.1.3.1 Căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro.............................................. 8 1.1.3.2 Căn cứ vào mức độ tổn thất .................................................................. 9 1.1.3.3 Căn cứ vào nguyên nhân khách quan hay chủ quan ............................. 9 1.1.3.4 Căn cứ vào giai đoạn phát sinh rủi ro tín dụng ..................................... 9 1.1.3.5 Căn cứ vào phạm vi của rủi ro tín dụng .............................................. 10 1.1.4 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng .................................................... 10 1.1.4.1 Các nguyên nhân khách quan: ............................................................ 10 1.1.4.2 Các nguyên nhân chủ quan: ................................................................ 11 1.1.5 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh ngân hàng và
sự ổn định của nền kinh tế..................................................................... 14 1.1.5.1 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng: ...................................................................................................... 14 1.1.5.2 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng đến sự ổn định của nền kinh tế .......... 15 1.2 Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại ......................... 16 1.2.1 Quan niệm về quản trị rủi ro tín dụng và năng lực quản trị rủi ro tín dụng ....................................................................................................... 16 1.2.2 Mục tiêu quản trị rủi ro tín dụng………………………………………17 1.2.3. Nội dung của công tác quản trị rủi ro tín dụng ..................................... 18 1.2.3.1 Xây dựng, hoạch định chiến lược quản trị rủi ro tín dụng .................. 18 1.2.3.2. Xây dựng chính sách quản trị rủi ro tín dụng ..................................... 19 1.2.3.3 Tổ chức bộ máy quản trị rủi ro tín dụng ............................................. 20 1.2.3.4 Tổ chức thực hiện quản trị rủi ro tín dụng .......................................... 23 1.2.3.5 Các biện pháp điều chỉnh sau kiểm soát ............................................. 26 1.2.4 Các tiêu chí đánh giá kết quả quản trị rủi ro tín dụng ............................ 27 1.3 Nhân tố ảnh hƣởng đến năng lực quản trị rủi ro tín dụng ................. 29 1.3.1 Nhân tố thuộc về môi trường vĩ mô ....................................................... 29 1.3.2 Nhân tố thuộc về ngân hàng ................................................................... 30 1.4 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam .................................................................................................................. 31 1.4.1 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng trên thế giới…….. .............................................................................................. 31 1.4.1.1 Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng KasiKorn tại Thái Lan .......... 31
1.4.1.2 Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng ANZ (của ÚC) ...................... 32 1.4.1.3 Bài học kinh nghiệm về quản trị rủi ro tín dụng cho các NHTM Việt Nam ...................................................................................................333 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ................................................................................... 36 CHƢƠNG 2 PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM .......................................................................................................... 37 2.1 Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam .... 37 2.1.1 Lịch sử hình thành Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam ............................................................................................................... 37 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam ....................................................................................................... 39 2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017 ............................................... 40 2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017 ..................................................... 45 2.2.1 Hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 – 2017 .................................................................. 45 2.2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam ............................................................................................... 49 2.2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 – 2017 ............................... 54 2.2.3.1 Thực trạng công tác xây dựng, hoạch định chiến lược quản trị rủi ro tín dụng.................................................................................................. 54 2.2.3.2 Thực trạng công tác xây dựng chính sách quản trị rủi ro tín dụng ..... 55 2.2.3.3 Thực trạng công tác tổ chức bộ máy quản trị rủi ro tín dụng ............. 59
2.2.3.4 Thực trạng công tác tổ chức thực hiện quản trị rủi ro tín dụng .......... 62 2.2.3.5 Thực trạng giám sát, kiểm tra, kiểm soát quá trình thực hiện............. 65 2.2.3.6 Thực trạng áp dụng các biện pháp điều chỉnh sau giám sát, kiểm tra, kiểm soát ............................................................................................... 67 2.2.4 Kết quả quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 – 2017............................................... 67 2.2.4.1 Tác động của môi trường kinh tế vĩ mô đến hoạt động ngân hàng nói chung và rủi ro tín dụng nói riêng ......................................................... 67 2.2.4.2 Những thành quả đạt được trong công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 – 2017 ....................................................................................................... 68 2.2.4.3 Những tồn tại cần khắc phục để nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017 ........................................................................................... 70 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ................................................................................... 75 CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM .......................................................................................... 76 3.1 Định hƣớng của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam về quản trị rủi ro tín dụng đến năm 2020 ............................................................. 76 3.1.1 Định hướng chung .................................................................................. 76 3.1.2 Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 77 3.2 Giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam ...................................................... 77 3.2.1 Xây dựng khung chiến lược chính sách quản trị rủi ro toàn diện .......... 78 3.2.2 Tập trung quản trị danh mục cho vay nhằm hạn chế rủi ro tập trung .... 79
3.2.3 Xây dựng hệ thống thông tin khách hàng gắn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0............................................................................................... 82 3.2.4 Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ...................................... 83 3.2.5 Xây dựng và ứng dụng mô hình đo lường rủi ro tín dụng hiện đại ........ 84 3.2.6 Chủ động ứng phó rủi ro tín dụng .......................................................... 85 3.2.7 Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ............................................... 86 3.2.8 Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát sau giải ngân ......................... 87 3.2.9 Các giải pháp hỗ trợ khác nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam.……..89 3.2.9.1 Đầu tư phát triển hệ thống công nghệ thông tin gắn với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ........................................................................... 89 3.2.9.2 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................. 90 3.2.9.3 Nghiên cứu các phương pháp hiện đại trong việc xử lý các rủi ro xảy ra ............................................................................................................ 91 3.3 Kiến nghị ....................................................................................................... 92 3.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ...................................... 92 3.3.2 Kiến nghị với Chính phủ ........................................................................ 94 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ................................................................................... 96 KẾT LUẬN CHUNG .......................................................................................... 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... A PHỤ LỤC ............................................................................................................. E Phụ lục 01: Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng theo Basel II ............................... F Phụ lục 02: Qui trình cấp tín dụng tại PVcomBank .............................................. L Phụ lục 03: Điểm và xếp hạng tín dụng nội bộ khách hàng ................................. M
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Ý nghĩa 1 ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu 2 Basel Ủy ban giám sát tài chính ngân hàng 3 BCTN Báo cáo thường niên 4 BCTC Báo cáo tài chính 5 CAR Hệ số an toàn vốn 6 CIC Trung tâm thông tin tín dụng 7 DN Doanh nghiệp 8 DKVN Dầu khí Việt Nam 9 ĐKKD Đăng ký kinh doanh 10 EL Tổn thất tín dụng dự kiến 11 EAD Tổng dư nợ của khách hàng tại thời điểm vở nợ 12 GP Giấy phép 13 HĐQT Hội đồng quản trị 14 HTXHTDNB Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ 15 KH Khách hàng 16 LGD Tỷ trọng tổn thất ước tính 17 MTV Một thành viên 18 MB Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội 19 NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 20 NHTM Ngân hàng thương mại 21 NCB Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Dân 22 NH Ngân hàng 23 PVFC Tổng Công ty Tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam 24 PVcomBank Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt 25 PVB Nam PVcomBank 26 PD Xác suất khách hàng không trả được nợ 27 QĐ Quyết định 28 QH Quốc hội 29 SMEs Doanh nghiệp vừa và nhỏ 30 SCB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn
31 SHB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội 32 STB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín 33 RRTD Rủi ro tín dụng 34 ROE Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu 35 ROA Suất sinh lời trên tài sản 36 TT Thông tư 37 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 38 TMCP Thương mại cổ phần 39 TSĐB Tài sản đảm bảo 40 TCTD Tổ chức tín dụng 41 UBTD Ủy ban tín dụng 42 UL Khoản tổn thất ngoài dự kiến 43 VAMC Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam 44 VAR Giá trị chịu rủi ro 45 VPBank Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng 46 WesternBank Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Tây
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1 Một số chỉ tiêu hoạt động của PVcomBank giai đoạn 44 2013 – 2017 Bảng 2.2 Cơ cấu dư nợ cấp tín dụng của PVcomBank phân theo 47 ngành giai đoạn 2013 – 2017 Bảng 2.3 Cơ cấu dư nợ cấp tín dụng của PVcomBank phân theo 48 đối tượng khách hàng giai đoạn 2013 – 2017 Bảng 3.1 Đề xuất kế hoạch cơ cấu danh mục cho vay theo ngành 80 kinh tế Bảng 3.2 Đề xuất tần suất kiểm tra khách hàng định kỳ sau cấp tín 89 dụng
DANH MỤC HÌNH VẼ Hình vẽ Tên hình vẽ Trang Hình 1.1 Mô hình quản lý tín dụng phân tán 21 Hình 1.2 Mô hình quản lý tín dụng tập trung 22 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Hình 2.1 39 Nam
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ Tên biểu đồ Trang Chỉ tiêu hệ số rủi ro tín dụng của PVcomBank giai đoạn Biểu đồ 2.1 45 2013 – 2017 Chỉ tiêu dư nợ/vốn huy động của PVcomBank giai đoạn Biểu đồ 2.2 46 2013 -2017 Chỉ tiêu nợ quá hạn/dư nợ cho vay của PVcomBank giai Biểu đồ 2.3 50 đoạn 2013 -2017 Chỉ tiêu nợ xấu/dư nợ cho vay của PVcomBank giai Biểu đồ 2.4 51 đoạn 2013 -2017 Hoạt động bán nợ của PVcomBank cho VAMC giai Biểu đồ 2.5 52 đoạn 2013 – 2017 Trích lập dự phòng rủi ro tín dụng của PVcomBank giai Biểu đồ 2.6 53 đoạn 2013 - 2017
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hoạt động kinh doanh ngân hàng ngày càng có nhiều đóng góp rất lớn cho sự phát triển của đất nước, giữ một vai trò trung gian tài chính bậc nhất trong nền kinh tế. Trong đó hoạt động cấp tín dụng là nghiệp vụ chủ chốt, truyền thống, mang lại lợi nhuận chủ yếu cho NHTM, nhưng đồng thời cũng là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro và được quan tâm nhiều nhất, bởi nó có thể tác động tiêu cực đến lợi nhuận, vốn chủ sở hữu của ngân hàng cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, thương hiệu của ngân hàng, nặng nề hơn là nó có thể dẫn đến phá sản, mà một ngân hàng phá sản từ đó ảnh hưởng đến cả hệ thống ngân hàng và cả nền kinh tế. Vì vậy, công tác quản trị rủi ro tín dụng có vai trò cực kỳ quan trọng, là một vấn đề được quan tâm hàng đầu, đòi hỏi các ngân hàng cần chú trọng nhằm duy trì sự an toàn trong hoạt động ngân hàng và sự ổn định của hệ thống tài chính quốc gia. Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank), kể từ khi hợp nhất ngày 01 tháng 10 năm 2013, công tác quản trị rủi ro tín dụng là vấn đề được Hội đồng quản trị và Ban điều hành rất quan tâm, đã đặt nhiệm vụ xử lý nợ xấu lên hàng đầu. Tại thời điểm cuối năm 2013 sau hợp nhất, nợ xấu của PVcomBank ở mức khá cao, tỷ lệ nợ xấu chiếm 5,06% trên tổng dư nợ, con số tuyệt đối là 2.081 tỷ đồng, trong đó nợ có khả năng mất vốn chiếm tỷ lệ cao 3,65% tương đương 1.501 tỷ đồng. Trước thực trạng này, PVcomBank đã nổ lực đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ để đẩy mạnh thu hồi nợ, trong đó sử dụng kể cả giải pháp mà Chính phủ, NHNN đã đưa ra xử lý về vấn đề nợ xấu cho ngành ngân hàng là bán nợ cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC). Kết quả tỷ lệ nợ xấu của PVcomBank đến cuối năm 2017 giảm còn là 1,28% , đảm bảo yêu cầu của NHNN (
2 phòng rủi ro đã tác động tiêu cực đến khả năng sinh lời của các ngân hàng và sự đóng góp cho ngân sách nhà nước. Việc trích lập dự phòng rủi ro sẽ còn đeo đẳng đến các ngân hàng trong nhiều năm nếu như các NHTM không có các giải pháp xử lý nợ xấu quyết liệt và hiệu quả. Từ những nhận định trên cho thấy, công tác quản trị rủi ro tín dụng tại tất cả hệ thống NHTM nói chung và PVcomBank nói riêng cần có những giải pháp trọng yếu, căn cơ nhằm phát huy hiệu quả tốt hơn trong thời gian tới. Vì vậy, đối với PVcomBank việc tìm ra những tồn tại, hạn chế trong công tác quản trị rủi ro tín dụng để từ đó có cơ sở đề xuất những giải pháp phù hợp, đúng thực trạng của PVcomBank nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng là yêu cầu cần thiết và cấp bách hiện nay. Đó cũng chính là lý do tác giả chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu tổng quát: Tìm các giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank. Mục tiêu cụ thể: - Xác định các nội dung quản trị rủi ro tín dụng cơ bản phù hợp với quá trình lành mạnh hóa hoạt động tín dụng hiện nay của các NHTM. - Phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank giai đoạn 2013 -2017, từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế đối với công tác quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank. - Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank trong bối cảnh hiện nay. 3. Câu hỏi nghiên cứu Câu 1: Thực trạng rủi ro tín dụng tại PVcomBank như thế nào trong giai đoạn 2013 - 2017 ? Câu 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank như thế nào trong giai đoạn 2013 - 2017 ? Câu 3: PVcomBank đã quản trị rủi ro tín dụng như thế nào, cần có thêm giải pháp
3 nào để nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng ? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu a. Đối tượng nghiên cứu: Tại luận văn này, tác giả nghiên cứu công tác quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank. b. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: quản trị rủi ro tín dụng là vấn đề rất rộng, trong thời gian qua đã có nhiều công trình nghiên cứu. Cho nên tại luận văn này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank. - Thời gian: luận văn tập trung nghiên cứu trong giai đoạn 2013 - 2017. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Trên cơ sở lý luận, các số liệu thực tế tổng hợp được và kế thừa các nghiên cứu trước có liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, tác giả tổng hợp dữ liệu, mô tả kết hợp với các phương pháp thống kê, so sánh để phân tích, đánh giá và làm sáng tỏ nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng và mục đích đặt ra trong luận văn là tìm ra các giải pháp để nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank, nhằm hạn chế rủi ro tín dụng có thể xảy ra tại PVcombank trong tương lai. - Nguồn dữ liệu dùng để phân tích được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo thường niên của PVcombank,… 6. Đóng góp của đề tài - Thứ nhất, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank, từ đó phân tích những nguyên nhân, tồn tại, hạn chế trong công tác quản trị rủi ro tín dụng của PVcomBank giai đoạn 2013- 2017. - Thứ hai, trên cơ sở nghiên cứu phân tích những nguyên nhân, tồn tại, hạn chế trong công tác quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank, qua đó luận văn đề xuất các giải pháp cần thiết nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng tại PVcomBank. 7. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Tại các NHTM, hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản, đem lại nguồn thu chủ yếu nhưng đồng thời cũng là hoạt động rủi ro lớn nhất đối với ngân hàng. Do vậy,
4 quản trị rủi ro tín dụng là vấn đề được quan tâm của nhiều học viên cao học, nghiên cứu sinh và các chuyên gia kinh tế nghiên cứu. Điển hình như: - Luận án tiến sĩ kinh tế, với tên đề tài: “Quản trị tín dụng của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” của nghiên cứu sinh: Trần Trung Tường, thực hiện bảo vệ tại Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh năm 2011. (Nguồn: Trần Trung Tường, 2011). + Kết quả đạt được: Luận án tập trung nghiên cứu về quản trị RRTD của khối NHTM cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, tập trung là giai đoạn 2005 - 2009 trước và sau khi Việt Nam chính thức là thành viên của Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Tuy nhiên tác giả chưa đi sâu nghiên cứu về quản trị RRTD ở các địa bàn khác và trong giai đoạn hiện nay. Bài viết “Nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Loan, đăng trên Tạp chí Ngân hàng số 1 + 2 - Tháng 01 năm 2012. + Kết quả đạt được: Công trình tập trung nghiên cứu thực tế để tìm ra hạn chế trong công tác quản trị rủi ro nói chung và quản trị rủi ro tín dụng nói riêng tại NHTM Việt Nam giai đoạn năm 2006 đến năm 2010, từ đó đề xuất biện pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro nói chung và quản trị rủi ro tín dụng nói riêng tại NHTM Việt Nam. Tuy nhiên công trình nghiên cứu chưa phản ánh được những vấn đề liên quan đến rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam giai đoạn hiện nay. - Luận án tiến sĩ kinh tế, với tên đề tài “Giải pháp cơ bản hoàn thiện quản trị rủi ro tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam” của nghiên cứu sinh Dương Ngọc Hào thực hiện bảo vệ tại Trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2015. + Kết quả đạt được: Luận án nghiên cứu thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại các NHTM giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2013 từ đó xác định được điểm mạnh, điểm yếu, cũng như những hạn chế trong công tác quản trị rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam. Trên cơ sở đó, luận án đưa ra được 6 nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam. Tuy nhiên luận án chỉ nghiên cứu dựa trên việc chia các NHTM Việt Nam thành 3 nhóm dựa trên qui