Luận văn tốt nghiệp: Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu và mô tả thực trạng về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc; Phân tích, đánh giá và đề xuất một số ý kiến nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn tốt nghiệp: Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc

BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH ---------------- NGUYỄN THỊ NGỌC ANH LỚP: CQ54/03.03 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH PHỤ TÙNG VÀ NỘI THẤT Ô TÔ MINH NGỌC Chuyên ngành: Kế toán doanh nghiệp Mã số : 21 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGÔ VĂN HẬU HÀ NỘI: 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghệp là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Tác giả luận văn tốt nghiệp Nguyễn Thị Ngọc Anh i
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................... i MỤC LỤC ..................................................................................................... ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... v DANH MỤC SƠ ĐỒ .................................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH .................................................................. 4 1.1. Khái quát chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ..... 4 1.1.1 Khái niệm bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............................. 4 1.1.2. Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............... 4 1.1.3. Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ............. 5 1.1.4. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh .......... 6 1.1.5. Các phương thức bán hàng ................................................................... 7 1.1.6. Các phương thức thanh toán ............................................................... 11 1.2. Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ................................. 13 1.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng ............................................................... 13 1.2.2. Các khoản giảm trừ doanh thu ............................................................ 16 1.2.3. Kế toán giá vốn hàng bán ................................................................... 18 1.2.4. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ................................................ 22 1.2.5. Kế toán chi phí hoạt động tài chính .................................................... 24 1.2.6. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh .................................................... 25 1.2.7. Kế toán thu nhập khác và chi phí khác ................................................ 28 1.2.8. Kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................................. 31 ii
1.3. Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin ............................................................................. 33 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH PHỤ TÙNG VÀ NỘI THẤT Ô TÔ MINH NGỌC........................... 35 2.1. Giới thiệu chung về công ty ................................................................... 35 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển....................................................... 35 2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty....................................... 37 2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty .................................... 37 2.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán và các chính sách kế toán áp dụng tại công ty..................................................................................................... 41 2.2. Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc ................................................ 50 2.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng ............................................................... 50 2.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ................................................ 57 2.2.3. Kế toán giá vốn hàng bán ................................................................... 57 2.2.4. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ................................................ 60 2.2.5. Kế toán chi phí hoạt động tài chính .................................................... 64 2.2.6. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh .................................................... 67 2.2.7. Kế toán thu nhập và chi phí khác ........................................................ 70 2.2.8. Kế toán xác định kết quả kinh doanh .................................................. 76 2.3.Đánh giá thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc .................... 82 2.3.1. Ưu điểm ........................................................................................... 82 2.3.2. Nhược điểm ..................................................................................... 83 iii
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH PHỤ TÙNG VÀ NỘI THẤT Ô TÔ MINH NGỌC........................... 85 3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc .................... 85 3.2. Yêu cầu, nguyên tắc hoàn thiện ............................................................. 86 3.2. Giải pháp hoàn thiện .............................................................................. 88 KẾT LUẬN .................................................................................................. 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 93 iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BĐSĐT Bất động sản đầu tư GTGT Giá trị gia tăng HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐTC Hoạt động tài chính KC Kết chuyển PXK Phiếu xuất kho QLKD Quản lý kinh doanh SXKD Sản xuất kinh doanh TK Tài khoản TNDN Thu nhập doanh nghiệp TSCĐ Tài sản cố định TTĐB Tiêu thụ đặc biệt v
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Sơ đồ kế toán doanh thu bán hàng ............................................... 16 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ............................... 17 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường xuyên ........................................................................................................... 21 Sơ đồ 1.4: Sơ đồ kế toán giá vốn hàng bán theo PP kiểm kê định kỳ ............ 22 Sơ đồ 1.5: Sơ đồ kế toán doanh thu hoạt động tài chính ............................... 23 Sơ đồ 1.6: Sơ đồ kế toán chi phí hoạt động tài c ........................................... 25 Sơ đồ 1.7: Sơ đồ kế toán chi phí quản lý kinh doanh .................................... 27 Sơ đồ 1.8: Sơ đồ kế toán thu nhập khác ........................................................ 29 Sơ đồ 1.9: Sơ đồ kế toán chi phí khác........................................................... 31 Sơ đồ 1.10: Sơ đồ kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................ 33 Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty .................................. 38 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại công ty .................................... 42 Sơ đồ 2.3: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung .............. 48 Sơ đồ 2.4: Trình tự ghi sổ kế toán trên phần mềm kế toán Misa ................... 49 vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Sổ nhật ký chung (Phần kế toán doanh thu bán hàng)................... 56 Bảng 2.2: Sổ cái TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ........... 57 Bảng 2.3: Sổ cái TK 632 – Giá vốn hàng bán ............................................... 60 Bảng 2.4: Giấy báo Có của ngân hàng về lãi tiền gửi ................................... 62 Bảng 2.5: Sổ cái TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính ........................... 63 Bảng 2.7: Sổ cái TK 635 – Chi phí tài chính ................................................ 67 Bảng 2.8: Sổ cái TK 642 – Chi phí quản lý kinh doanh ............................... 70 Bảng 2.9: Sổ cái TK 711 – Thu nhập khác ................................................... 75 Bảng 2.10: Sổ cái TK 811 – Chi phí khác..................................................... 76 Bảng 2.11 : Sổ cái TK 821 – Chi phí thuế TNDN ........................................ 80 Bảng 2.12: Sổ cái TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh ............................ 81 vii
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình ảnh 1: Hóa đơn GTGT số 0000087 ...................................................... 53 Hình ảnh 2: Bảng kê chi tiết hàng hóa theo Hóa đơn GTGT số 0000087...... 54 Hình ảnh 3: Màn hình nhập Chứng từ bán hàng tab Hàng tiền ..................... 55 Hình ảnh 4: Màn hình nhập Chứng từ bán hàng tab Thuế............................. 55 Hình ảnh 5: Màn hình nhập Phiếu xuất kho .................................................. 59 Hình ảnh 6: Màn hình nhập Thu tiền gửi ...................................................... 63 Hình ảnh 7: Màn hình nhập Ủy nhiệm chi .................................................... 66 Hình ảnh 8: Giao diện phân hệ quỹ .............................................................. 69 Hình ảnh 9: Màn hình nhập phiếu chi ........................................................... 69 Hình ảnh 10: Màn hình nhập Ghi giảm tài sản cố định tab Tài sản ............... 73 Hình ảnh 11: Màn hình nhập Ghi giảm tài sản cố định tab Hạch toán .......... 73 Hình ảnh 12: Màn hình nhập Phiếu thu từ Thanh lý, nhượng bán TSCĐ ...... 74 viii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang từng bước phát triển cả về quy mô và loại hình kinh doanh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, linh hoạt góp phần quan trọng xây dựng một nền kinh tế thị trường đầy năng động và phát triển mạnh mẽ. Trong điều kiện kinh tế thị trường, mỗi doanh nghiệp để duy trì và phát triển thì các sản phẩm hàng hóa phải được tồn tại trên thị trường và được người tiêu dùng chấp nhận. Đối với các doanh nghiệp thương mại thì hoạt động kinh doanh chính là hoạt động bán hàng. Bán hàng là một nghệ thuật, lượng hàng hóa tiêu thụ là nhân tố trực tiếp làm thay đổi lợi nhuận của doanh nghiệp, nó thể hiện sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường, là cơ sở để đánh giá trình độ quản lý, hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Qua quá trình học tập tại Học viện Tài chính và trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc, nhận thấy được vai trò hết sức quan trọng của công tác kế toán bán hàng đối với hoạt động kinh doanh, em đã lựa chọn đề tài “Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc” cho bài luận văn của mình. 2. Mục đích nghiên cứu - Hệ thống và làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh - Nghiên cứu và mô tả thực trạng về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc - Phân tích, đánh giá và đề xuất một số ý kiến nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc 1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu về lý luận trên cơ sở chế độ kế toán theo thông tư 133/2016/TT-BTC và thực trạng kế toán tại công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc. - Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu thực trạng về nội dung công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc giai đoạn 2017-2019 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu được sử dụng đó là: - Phương pháp luận: Nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. - Các phương pháp nghiên cứu cụ thể: Để nghiên cứu và trình bày kết quả nghiên cứu, phải kết hợp các phương pháp về nghiên cứu lý thuyết, khảo sát thực tế, tham khảo ý kiến, thống kê số liệu, phân tích, so sánh để thu thập tài liệu và xử lý tài liệu. 5. Kết cấu chính của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia làm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc Để hoàn thiện đề tài này, em đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của các anh chị trong Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc và đặc biệt là sự quan tâm chỉ bảo tận tình của thầy giáo TS. Ngô Văn Hậu. Em xin bày tỏ lòng biết ơn đối với những quan tâm giúp đỡ đó. 2
Tuy nhiên, do bị hạn chế về thời gian, kiến thức và kinh nghiệm thực tế nên bài luận văn tốt nghiệp của em chắc chắn còn nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự chỉ bảo của các thầy, cô giáo và các anh, chị trong Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc để bài luận văn có giá trị hơn về mặt lý luận và thực tiễn. Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp dạy học cao quý để đào tạo ra nhiều thế hệ sinh viên hơn nữa tại Học viện. Đồng thời kính chúc các Cô, Chú, Anh, Chị trong Công ty TNHH phụ tùng và nội thất ô tô Minh Ngọc luôn dồi dào sức khỏe , đạt được nhiều thành công tốt đẹp trong công việc ! Em xin chân thành cảm ơn! 3
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1. Khái quát chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 1.1.1 Khái niệm bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 1.1.1.1. Khái niệm bán hàng Bán hàng là khâu cuối trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại, là quá trình người bán chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa cho người mua để để nhận quyền sở hữu về tiền tệ hoặc quyền đòi tiền ở người mua. 1.1.1.2. Khái niệm xác định kết quả kinh doanh Xác định kết quả kinh doanh là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra và thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lãi, thu nhập nhỏ hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lỗ. Việc xác định kết quả kinh doanh thường được tiến hành vào cuối kỳ kinh doanh thường là cuối tháng, cuối quý, cuối năm, tùy thuộc vào đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp. 1.1.1.3. Mối quan hệ về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Bán hàng là khâu cuối cùng trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp còn xác định kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để đơn vị quyết định tiêu thụ sản phẩm nữa hay không. Do đó, có thể nói giữa bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có mối quan hệ mật thiết. Kết quả bán hàng là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp còn bán hàng là phương tiện trực tiếp để đạt được mục đích đó. 1.1.2. Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 4
Quản lý quá trình bán hàng là một yêu cầu thực tế, xuất phát từ yêu cầu quản trị của doanh nghiệp. Doanh nghiệp quản lý tốt khâu bán hàng thì mới tồn tại và phát triển được trong nền kinh tế cạnh tranh gay gắt hiện nay. Với chức năng thu thập xử lý số liệu, cung cấp thông tin, kế toán được coi là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý tiêu thụ hàng hóa, xác định kết quả kinh doanh. Với phần hành kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh, doanh nghiệp sẽ hạn chế được sự thất thoát hàng hoá, phát hiện được những hàng hoá chậm luân chuyển để có biện pháp xử lý thích hợp nhằm đẩy nhanh quá trình tuần hoàn vốn. Các số liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh cung cấp cho doanh nghiệp giúp doanh nghiệp nắm bắt được mức độ hoàn chỉnh về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh từ đó tìm ra những hạn chế thiếu sót mất cân đối giữa khâu mua - khâu dự trữ và khâu bán để có biện pháp khắc phục kịp thời. Từ các số liệu trên báo cáo tài chính mà kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh cung cấp, nhà nước nắm được tình hình kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó thực hiện chức năng quản lý kiểm soát vĩ mô nền kinh tế. Đồng thời nhà nước có thể kiểm tra việc chấp hành về kinh tế tài chính và thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước. Ngoài ra, thông qua số liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh cung cấp, các đối tác kinh doanh cũng sẽ có được thông tin về khả năng mua bán, cung cấp hàng hóa của doanh nghiệp; qua đó có thể quyết định đầu tư, cho vay vốn hoặc tiến hành hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp. 1.1.3. Yêu cầu của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp. Kế toán trong các doanh nghiệp với tư cách là một công cụ quản lý kinh tế, thu nhận xử lý và cung cấp toàn bộ thông tin về tài 5
sản và sự vận động của tài sản đó trong doanh nghiệp nhằm kiểm tra, giám sát toàn bộ hoạt động kinh tế, tài chính của doanh nghiệp, có vai trò quan trọng trong việc phục vụ quản lý bán hàng và xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đó. Quản lý bán hàng là quản lý kế hoạch và thực hiện kế hoạch tiêu thụ đối với từng thời kỳ, từng khách hàng, từng hợp đồng kinh tế. Yêu cầu đối với kế toán bán hàng là phải giám sát chặt chẽ hàng hoá tiêu thụ trên tất cả các phương diện: số lượng, chất lượng, … Tránh hiện tượng mất mát hư hỏng hoặc tham ô lãng phí, kiểm tra tính hợp lý của các khoản chi phí đồng thời phân bổ chính xác cho đúng hàng bán để xác định kết quả kinh doanh. Phải quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán của khách hàng yêu cầu, thanh toán đúng hình thức và thời gian tránh mất mát ứ đọng vốn. 1.1.4. Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trực tiếp thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về quá trình bán hàng của doanh nghiệp, thực hiện nhiệm vụ: + Ghi chép đầy đủ kịp thời khối lượng thành phẩm hàng hoá dịch vụ bán ra và tiêu thụ nội bộ, tính toán đúng đắn trị giá vốn của hàng đã bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp và các khoản chi phí khác nhằm xác định kết quả bán hàng. + Kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện, kế hoạch bán hàng, kế hoạch lợi nhuận, xác định kết quả kinh doanh phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và quản lý doanh nghiệp. + Cung cấp thông tin chính xác, trung thực và đầy đủ về tình hình bán hàng phục vụ cho lãnh đạo điều hành hoạt động kinh doanh thương mại. Sau khi có kết quả bán hàng, kế toán sẽ phân tích, đánh giá kết quả bán hàng của doanh nghiệp nói chung và của từng mặt hàng, bộ phận nói riêng; xác định và tính toán cụ thể mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố tới kết quả 6
bán hàng. Từ đó, đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao kết quả bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ tới. 1.1.5. Các phương thức bán hàng Phương thức bán hàng là cách thức doanh nghiệp chuyển quyền sở hữu hàng hoá cho khách hàng và thu được tiền hoặc quyền thu tiền về số lượng hàng hoá tiêu thụ. Các phương thức bán hàng Hoạt động mua bán hàng hoá của các doanh nghiệp thương mại có thể thực hiện qua hai phương thức: bán buôn và bán lẻ. Trong đó bán buôn là bán hàng cho các đơn vị sản xuất kinh doanh để tiếp tục quá trình lưu chuyển hàng hoá còn bán lẻ là bán hàng cho người tiêu dùng, chấm dứt quá trình lưu chuyển hàng hoá. Hàng hoá bán buôn và bán lẻ có thể thực hiện theo nhiều phương thức khác nhau. 1.1.5.1. Phương thức bán buôn Bán buôn hàng hoá là hình thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các doanh nghiệp sản xuất.... Đặc điểm của hàng hoá bán buôn là hàng hoá vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng, do vậy, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá chưa được thực hiện. Hàng bán buôn thường được bán theo lô hàng hoặc bán với số lượng lớn. Giá bán biến động tuỳ thuộc vào số lượng hàng bán và phương thức thanh toán. Trong bán buôn thường bao gồm hai phương thức: - Phương thức bán buôn hàng hoá qua kho: Bán buôn hàng hoá qua kho là phương thức bán buôn hàng hoá mà trong đó, hàng bán phải được xuất từ kho bảo quản của doanh nghiệp. Bán buôn hàng hoá qua kho có thể thực hiện dưới hai hình thức: + Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình thức này, bên mua cử đại diện đến kho của doanh nghiệp thương mại để nhận 7
hàng. Doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hoá giao trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, thanh toán tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá được xác định là tiêu thụ. + Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình thức chuyển hàng: Theo hình thức này, căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hoá, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc đi thuế ngoài, chuyển hàng đến kho của bên mua hoặc một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng. Hàng hoá chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại. Chỉ khi nào được bên mua kiểm nhận, thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì số hàng chuyển giao mới được coi là tiêu thụ, người bán mất quyền sở hữu về số hàng đã giao. Chi phí vận chuyển do doanh nghiệp thương mại chịu hay bên mua chịu là do sự thoả thuận từ trước giưa hai bên. Nếu doanh nghiệp thương mại chịu chi phí vận chuyển, sẽ được ghi vào chi phí bán hàng. Nếu bên mua chịu chi phí vận chuyển, sẽ phải thu tiềncủa bên mua. - Phương thức bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng: Theo phương thức này, doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, nhận hàng mua, không đưa về nhập kho mà chuyển bán thẳng cho bên mua. Phương thức này có thể thực hiện theo hai hình thức: + Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (còn gọi là hình thức giao tay ba): Theo hình thức này, doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện của bên mua tại kho người bán. Sau khi đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá được xác nhận là tiêu thụ. + Bán buôn hàng hoá vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Theo hình thức này, doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, nhận hàng mua, dùng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài vận chuyển hàng đến giao 8
cho bên mua ở địa điểm đã được thoả thuận. Hàng hoá chuyển bán trong trường hợp này vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại. Khi nhận được tiền của bên mua thanh toán hoặc giấy báo của bên mua đã nhận được hàng và chấp nhận thanh toán thì hàng hoá chuyển đi mới được xác định là tiêu thụ. 1.1.5.2. Phương thức bán lẻ Bán lẻ hàng hoá là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu dùng nội bộ. Bán hàng theo phương thức này có đặc điểm là hàng hoá đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá đã được thực hiện. Bán lẻ thường bán đơn chiếc hoặc bán với số lượng nhỏ, giá bán thường ổn định. Bán lẻ có thể thực hiện dưới các hình thức sau: - Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung: Bán lẻ thu tiền tập trung là hình thức bán hàng mà trong đó tách rời nghiệp vụ thu tiền của người mua và nghiệp vụ giao hàng cho người mua. Mỗi quầy hàng có một nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách, viết hoá đơn hoặc tích kê cho khách để khách đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng giao. Hết ca (hoặc hết ngày) bán hàng, nhân viên bán hàng căn cứ vào hoá đơn và tích kê giao hàng cho khách hoặc kiểm kê hàng hoá tồn quầy để xác định số lượng hàng đã bán trong ngày, trong ca và lập báo cáo bán hàng. Nhân viên thu tiền làm giấy nộp tiền và nộp tiền bán hàng cho thủ quỹ. - Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp: Theo hình thức này, nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền của khách và giao hàng cho khách. Hết ca, hết ngày bán hàng, nhân viên bán hàng làm giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ. Đồng thời, kiểm kê hàng hoá tồn quầy để xác định số lượng hàng đã bán trong ca, trong ngày và lập báo cáo bán hàng. 9
- Hình thức bán lẻ tự phục vụ (tự chọn): Theo hình thức này, khách hàng tự chọn lấy hàng hoá, mang đến bán tình tiền để tính tiền và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền, lập hoá đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng. Nhân viên bán hàng có trách nhiệm hướng dẫn khách hàng và bảo quản hàng hoá ở quầy (kệ) do mình phụ trách. Hình thức này được áp dụng phổ biến ở các siêu thị. - Hình thức bán trả góp: Theo hình thức này, người mua được trả tiền mua hàng thành nhiều lần. Doanh nghiệp thương mại, ngoài số tiền thu theo giá bán thông thường còn thu thêm ở người mua một khoản lãi do trả chậm. Đối với hình thức này, về thực chất, người bán chỉ mất quyền sở hữu khi người mua thanh toán hết tiền hàng. Tuy nhiên,về mặt hạch toán, khi giao hàng cho người mua, hàng hoá bán trả góp được coi là tiêu thụ, bên bán ghi nhận doanh thu. - Hình thức bán hàng tự động: Bán hàng tự động là hình thức bán lẻ hàng hoá mà trong đó, các doanh nghiệp thương mại sử dụng các máy bán hàng tự động chuyên dùng cho một hoặc một vài loại hàng hoá nào đó đặt ở các nơi công cộng. Khách hàng sau khi bỏ tiền vào máy, máy sẽ tự động đẩy hàng ra cho người mua. - Hình thức gửi đại lý bán hay ký gửi hàng hoá: Gửi đại lý bán hay ký gửi hàng hoá là hình thức bán hàng mà trong đó doanh nghiệp thương mại giao hàng cho cơ sở đại lý, ký gửi để các cơ sở này trực tiếp bán hàng. Bên nhận làm đại lý, ký gửi sẽ trực tiếp bán hàng, thanh toán tiền hàng và được hưởng hoa hồng đại lý. Số hàng chyển giao cho các cơ sở đại lý, ký gửi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại cho đến khi doanh nghiệp thương mại được cơ sở đại lý, ký gửi thanh toán tiền hay chấp nhận thanh toán hoặc thông báo về số hàng đã bán được, doanh nghiệp mới mất quyền sở hữu về số hàng này. 10
1.1.6. Các phương thức thanh toán Trong điều kiện bán hàng hiện nay, việc thanh toán tiền bán hàng được thể hiện qua nhiều phương thức. Tuỳ vào lượng hàng hoá giao dịch, mối quan hệ giữa hai bên và hình thức bán hàng mà bên mua và bên bán sẽ lựa chọn một phương thức thanh toán phù hợp nhất, tiết kiệm được chi phí và có hiệu quả nhất. Phương thức thanh toán tiền bán hàng tại các Doanh Nghiệp được thể hiện dưới các hình thức: Thanh toán trực tiếp và thanh toán qua ngân hàng. * Phương thức thanh toán trực tiếp Là phương thức thanh toán bằng tiền mặt, hàng đổi hàng để giao dịch mua bán. Khi bên bán chuyển giao hàng hoá thì bên mua phải có nghĩa vụ thanh toán trực tiếp ngay cho bên bán theo giá đã thoả thuận. Phương thức này giảm thiểu được những rủi ro trong thanh toán. Nếu trường hợp thanh toán bằng hàng thì hàng hoá của hai bên phải cân đối về giá trị và khi kết thúc hợp đồng nếu có chênh lệch thì phải thanh toán nốt bằng hàng hoặc bằng tiền mặt. * Phương thức thanh toán qua ngân hàng Trong điều kiện nền kinh tế phát triển như hiện nay thì ngân hàng giữ vai trò quan trọng trong quan hệ thanh toán tiền hàng giữa người mua và người bán, các phương thức thanh toán qua ngân hàng cũng rất phong phú đa dạng, việc lựa chọn phương thức nào là phụ thuộc và điều kiện của mỗi bên và sự thoả thuận giữa bên mua và bên bán. Các phương thức thanh toán qua ngân hàng gồm: Thanh toán bằng séc: Séc là một mệnh lệnh trả tiền vô điều kiện do chủ tài khoản ký phát ra lệnh cho ngân hàng trích tiền trên tài khoản tiền gửi của mình để trả cho người có tên trên séc, hoặc theo lệnh của người đó trả cho một người khác một số tiền nhất định bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. 11