Khóa h c LT H môn Toán 2015 – Th y<br />
<br />
NG VI T HÙNG<br />
<br />
Facebook: LyHung95<br />
<br />
KH O SÁT VÀ V<br />
Th y<br />
III. I M U N, TÍNH L I LÕM Quy t c xét tính l i lõm, tìm i m u n: Tính o hàm y ' r i tính ti p y '' Gi i phương trình y '' = 0 , t ó tìm ư c t a Xét d u c a y '' k t lu n: + n u y '' > 0 thì th hàm s lõm. + n u y '' < 0 thì th hàm s l i. Ví d 1: Tìm t a a) y = 2x – 6x + 2x. 1 5 c) y = x 4 − 3x 2 + . 2 2 Ví d 2: Tìm a, b Ví d 3: Tìm m<br />
3 2<br />
<br />
TH HÀM S<br />
ng Vi t Hùng<br />
<br />
- P2<br />
<br />
i m u n.<br />
<br />
i m u n và các kho ng l i, lõm c a<br />
<br />
th các hàm s sau:<br />
<br />
b) y = x3 + 6x – 4. x4 x2 d) y = + − 2. 4 2<br />
hàm s y = ax3 + bx2 + x + 2 nh n i m U(1; –1) làm i m u n.<br />
<br />
hàm s<br />
<br />
y = x3 +<br />
<br />
3x 2 + 1 nh n i m U(–1; 3) làm i m u n. m<br />
<br />
BÀI T P T<br />
Bài 1: Tìm m<br />
3 2<br />
<br />
LUY N :<br />
<br />
ti p tuy n t i i m u n c a<br />
<br />
th hàm s<br />
<br />
a) y = x + 3x – mx + 2 song song v i ư ng th ng d: y = 3x – 5. b) y = x3 + 3mx2 – 2mx + 3 vuông góc v i ư ng th ng ∆: y = x – 3. Bài 2: Tìm m, n<br />
th các hàm s<br />
<br />
a) y = x 4 − 2 x3 − 6 x 2 + mx + 2m − 1 có hai i m u n th ng hàng v i i m A(1; –2). b) y = −<br />
x3 2 − x 2 + mx + có i m u n n m trên ư ng th ng d : y = x + 2. 3 3 th các hàm s<br />
2<br />
<br />
Bài 3: Tìm m, n<br />
3<br />
<br />
a) y = x – 3mx + 9x + 1 có i m u n thu c ư ng th ng d: y = x + 1. b) y = 3x3 – 9x2 + 6x + m – 2 có i m u n n m trên tr c hoành. c) y = x3 – 3mx2 + (3 + 2m2)x + m2 + 3 có i m u n cách IV. TI M C N C A TH HÀM S<br />
u hai tr c t a Ox, Oy.<br />
<br />
1) Nh c l i m t s gi i h n quan tr ng<br />
b c +∞ khi a > 0 lim ( ax n + bx n −1 + cx n − 2 ...) = lim x n a + + 2 + ... = x ∞ → x x −∞ khi a < 0 1 1 lim → lim x ∞ x = 0 x ∞ x n = 0 → → 1 lim x 0+ x = +∞ 1 → lim = ∞ → → x 0 x lim 1 = −∞ x 0− x → <br />
x ∞ →<br />
<br />
Tham gia tr n v n khóa LT H môn Toán 2015 t i Moon.vn<br />
<br />
t i m s cao nh t trong kỳ TS H 2015!<br />
<br />
Khóa h c LT H môn Toán 2015 – Th y<br />
<br />
NG VI T HÙNG<br />
<br />
Facebook: LyHung95<br />
<br />
0; khi m > n a n x n + an −1 x n −1 + ... + a1 x + a0 lim = ∞; khi m < n m m −1 x ∞ b x + b → + ... + b1 x + b0 m m −1 x an ; khi m = n bm <br />
<br />
2) Ti m c n<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s ng (TC ) c a<br />
ng bên ph i. ng bên trái.<br />
<br />
nh nghĩa: ư ng th ng x = a ư c g i là ti m c n<br />
+ n u lim f ( x) = +∞ thì x = a là ti m c n<br />
x a → x a →<br />
<br />
th y = f(x) khi lim f ( x) = ∞<br />
x a →<br />
<br />
+ n u lim f ( x) = −∞ thì x = a là ti m c n Cách tìm ti m cân ng: th hàm phân th c thư ng có ti m c n s ã cho không xác nh.<br />
<br />
ng, và giá tr x = a thư ng là nghi m c a m u s , ho c t i x = a thì hàm<br />
<br />
Ví d 1: Tìm ti m c n x a) y = 2 x −9<br />
<br />
ng c a các<br />
<br />
th hàm s sau x+2 b) y = 2 x + 4x − 5 Hư ng d n gi i :<br />
<br />
x a) Ta có lim → = ∞ x = ±3 là ti m c n ng c a x 3 x 2 − 9 →± x =1 b) Xét phương trình x 2 + 4 x − 5 = 0 ⇔ x = −5 x+2 =∞ x lim 1 2 x + 4 x − 5 → Ta có x = 1; x = 5 là các ti m c n → x+2 lim =∞ →− 2 x 5 x + 4 x − 5 <br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
Ví d 2: Bi n lu n theo m s ti m c n<br />
<br />
S ti m c n<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s<br />
<br />
x−2 . x + 3x + m Hư ng d n gi i : ã cho là s nghi m khác 2 c a phương trình x2 + 3x + m = 0.<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s<br />
<br />
y=<br />
<br />
2<br />
<br />
9 ng khi x2 + 3x + m = 0 vô nghi m ⇔ ∆ < 0 ⇔ 9 − 4m < 0 ⇔ m > . 4 th hàm s có m t ti m c n khi phương trình x2 + 3x + m = 0 có nghi m kép khác 2, ho c có hai nghi m phân bi t, trong ó m t nghi m x = 2. 9 ∆ = 0 ⇔ 9 − 4m = 0 ⇔ m = 4 9 m = → 4 x = − b ≠ 2 ⇔ − 3 ≠ 2 2a 2 i u ó x y ra khi 9 ∆ > 0 ⇔ 9 − 4m > 0 ⇔ m < 4 m = −10 → 2 2 + 6 + m = 0 ⇔ m = −10 <br />
th hàm s không có ti m c n<br />
<br />
th hàm s có hai ti m c n khi phương trình x2 + 3x + m = 0 có hai nghi m phân bi t khác 2. 9 9 ∆ > 0 ⇔ 9 − 4m > 0 ⇔ m < m < Khi ó ta có → 4 4 22 + 6 + m ≠ 0 ⇔ m ≠ −10 m ≠ −10 <br />
<br />
3) Ti m c n ngang c a<br />
<br />
th hàm s<br />
th y = f(x) khi lim f ( x) = b<br />
x ∞ →<br />
<br />
nh nghĩa: ư ng th ng y = b ư c g i là ti m c n ngang (TCN) c a Cách tìm ti m cân ngang:<br />
<br />
Tham gia tr n v n khóa LT H môn Toán 2015 t i Moon.vn<br />
<br />
t i m s cao nh t trong kỳ TS H 2015!<br />
<br />
Khóa h c LT H môn Toán 2015 – Th y<br />
<br />
NG VI T HÙNG<br />
<br />
Facebook: LyHung95<br />
<br />
th hàm phân th c ch có ti m c n ngang khi b c c a t s không l n hơn b c c a m u s . Thông thư ng, v i hàm phân th c ta thư ng chia c t và m u s cho lũy th a mũ cao nh t c a x tìm ti m c n ngang. Chú ý: V i các gi i h n mà hàm s có ch a căn thì chúng ta th c hi n theo quy t c sau:<br />
B C Ax 2 + Bx + C = x 2 A + + 2 = x x x x A+ B C + khi x +∞ → x x2 B C + → khi x −∞ x x2<br />
<br />
A+<br />
<br />
B C + = x x2<br />
<br />
−x A +<br />
<br />
Ví d m u: Tìm các ti m c n a) y = d) y =<br />
x +1 . 2x − 3<br />
x2 + 2 . x −3<br />
<br />
ng và ti m c n ngang c a các b) y = e) y =<br />
3 − 2x . x +1<br />
<br />
th hàm s sau c) y =<br />
x +1 . x − 2x + 1<br />
2<br />
<br />
. 2x2 + 3 Hư ng d n gi i :<br />
<br />
x +1<br />
<br />
a) Ta có lim<br />
<br />
x +1 3 = +∞ x = là ti m c n → 3 2 x 2 x − 3 →<br />
2<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
1 1+ x +1 x = 1 y = 1 là ti m c n ngang c a M t khác, lim = lim → th hàm s . 3 2 x 2 x − 3 →∞ x →∞ 2 2− x 3 − 2x b) Ta có lim = +∞ x = −1 là ti m c n ng c a th hàm s . → x 1 x + 1 →− 3 −2 3 − 2x M t khác, lim = lim x = −2 y = −2 là ti m c n ngang c a → th hàm s . 1 x →∞ x + 1 x →∞ 1+ x x +1 c) Ta có lim 2 = +∞ x = 1 là ti m c n ng c a → th hàm s . x 1 x − 2 x + 1 → 1 1 + 2 x +1 M t khác, lim 2 = lim x x = 0 y = 0 là ti m c n ngang c a → th hàm s . 2 1 x →∞ x − 2 x + 1 x →∞ 1− + 2 x x<br />
<br />
d) Ta có lim<br />
<br />
x 3 →<br />
<br />
x2 + 2 = +∞ x = 3 là ti m c n → x−3<br />
<br />
ng c a<br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
2 2 x 2 1 + 2 x 1+ 2 x +2 x x Xét lim = lim = lim x →∞ x − 3 x →∞ x →∞ x −3 x−3 2 2 1+ 2 x 1+ 2 x = lim x = 1 y = 1 là ti m c n ngang. Khi x +∞ thì |x| = x nên ta ư c lim → → 3 x →+∞ x →+∞ x −3 1− x 2 2 −x 1+ 2 − 1+ 2 x = lim x = −1 y = −1 là ti m c n ngang. Khi x −∞ thì |x| = −x nên ta ư c lim → → 3 x →−∞ x →−∞ x −3 1− x x +1 x +1 x +1 e) Xét lim = lim = lim x →∞ 2 x 2 + 3 x →∞ x →∞ 3 3 x 2+ 2 x2 2 + 2 x x <br />
2<br />
<br />
Tham gia tr n v n khóa LT H môn Toán 2015 t i Moon.vn<br />
<br />
t i m s cao nh t trong kỳ TS H 2015!<br />
<br />
Khóa h c LT H môn Toán 2015 – Th y Khi x +∞ thì |x| = x nên ta ư c →<br />
<br />
NG VI T HÙNG x +1<br />
3 x 2+ 2 x = lim<br />
<br />
Facebook: LyHung95 x +1<br />
3 x 2+ 2 x = lim 1+ 1 x = 1 3 2 2+ 2 x<br />
<br />
x →+∞<br />
<br />
lim<br />
<br />
x →+∞<br />
<br />
x →+∞<br />
<br />
⇒y=<br />
<br />
1 là ti m c n ngang. 2 lim x +1 x 2+ 3 x2<br />
<br />
Khi x −∞ thì |x| = −x nên ta ư c →<br />
<br />
x →−∞<br />
<br />
= lim<br />
<br />
x +1<br />
<br />
x →−∞<br />
<br />
−x 2 +<br />
<br />
3 x2<br />
<br />
= lim<br />
<br />
1+<br />
<br />
1 x 3 x2<br />
<br />
x →−∞<br />
<br />
=<br />
<br />
−1<br />
2<br />
<br />
− 2+<br />
<br />
−1 là ti m c n ngang. 2 4) Ti m c n xiên c a th hàm s . nh nghĩa: ư ng th ng y = ax +b ư c g i là ti m c n xiên (TCX) c a ⇒ y=<br />
<br />
th y = f(x) khi lim<br />
<br />
x ∞ →<br />
<br />
[ f ( x) − (ax + b)] = 0<br />
<br />
Cách tìm ti m cân xiên: th hàm phân th c ch có ti m c n xiên khi b c c a t s ph i l n hơn b c c a m u s m t b c. Cách 1: f ( x) + Tìm h s a = lim x x →∞ + Tìm b = lim [ f ( x) − ax ] . T ó suy ra ư ng ti m c n xiên là y = ax + b.<br />
x →∞<br />
<br />
Cách 2:<br />
Th c hi n phép chia a th c f ( x) =<br />
Suy ra lim g ( x) r ( x) r ( x) = ax + b + ⇒ f ( x) − (ax + b) = h( x ) h( x ) h( x) r ( x) = 0 do r(x) có b c nh hơn h(x). h( x ) th hàm s sau −2 x 2 + x + 3 . 2x + 1 Hư ng d n gi i :<br />
3x 2 + x + 3 . x+2<br />
<br />
x ∞ →<br />
<br />
lim [ f ( x) − (ax + b)] = x ∞ →<br />
<br />
Ví d 1: Tìm các ti m c n c a các a) y =<br />
x2 + x + 1 . x−2<br />
<br />
b) y =<br />
<br />
c) y =<br />
<br />
x2 + x + 1 . x−2 + Ta d dàng nh n th y th có ti m c n ng là x = 2. x2 + x + 1 7 7 + Ta có y = f ( x) = = x −3+ ⇒ f ( x) − ( x − 3) = x−2 x−2 x−2 7 Suy ra lim [ f ( x) − ( x − 3) ] = lim = 0 ⇒ y = x − 3 là ti m c n xiên c a x ∞ → x →∞ x − 2 −2 x 2 + x + 3 b) y = . 2x + 1 1 + Ta d dàng nh n th y th có ti m c n ng là x = − . 2 2 −2 x + x + 3 2 2 + Ta có y = f ( x) = = x +1+ ⇒ f ( x) − ( x + 1) = 2x + 1 2x + 1 2x + 1 2 Suy ra lim [ f ( x) − ( x + 1)] = lim = 0 ⇒ y = x + 1 là ti m c n xiên c a x ∞ → x →∞ 2 x + 1 3x 2 + x + 3 c) y = . x+2 + Ta d dàng nh n th y th có ti m c n ng là x = −2.<br />
<br />
a) y =<br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
th hàm s .<br />
<br />
Tham gia tr n v n khóa LT H môn Toán 2015 t i Moon.vn<br />
<br />
t i m s cao nh t trong kỳ TS H 2015!<br />
<br />
Khóa h c LT H môn Toán 2015 – Th y + Ta có y = f ( x) =<br />
<br />
NG VI T HÙNG<br />
<br />
Facebook: LyHung95<br />
<br />
3x 2 + x + 3 13 13 = 3x − 5 + ⇒ f ( x) − (3 x − 5) = x+2 x+2 x+2 13 Suy ra lim [ f ( x) − (3 x − 5) ] = lim = 0 ⇒ y = 3x − 5 là ti m c n xiên c a x ∞ → x →∞ x + 2<br />
<br />
th hàm s . m t tam giác có di n tích<br />
<br />
Ví d 2: Tìm m<br />
b ng 4.<br />
<br />
th hàm s<br />
<br />
y=<br />
<br />
2 x 2 + mx − 2 có ti m c n xiên t o v i hai tr c t a x +1<br />
<br />
Hư ng d n gi i :<br />
2 x + mx − 2 m = 2x + m − 2 − x +1 x +1 th có ti m c n xiên khi m ≠ 0. V i m ≠ 0 thì ti m c n xiên c a th hàm s là y = 2x + m – 2, (d). 2−m + Gi s A = d ∩ Ox, B = d ∩ Oy uy ra A ;0 , B (0; m − 2) 2 <br />
<br />
+ Ta có y =<br />
<br />
2<br />
<br />
1 ; OB = 2 − m . Tam giác OAB vuông t i O nên SOAB = OA.OB ⇒ OA.OB = 8 2 2 m=6 2−m ⇔ . 2 − m = 8 ⇔ (2 − m) 2 = 16 ⇔ 2 m = −2 V y m = 6 và m = –2 là các giá tr c n tìm. Ta d dàng tính ư c OA =<br />
<br />
2−m<br />
<br />
Ví d 3: Cho hàm s a) ti m c n xiên c a b) ti m c n xiên c a<br />
<br />
y = 2mx + m + 2 −<br />
<br />
m2 + 1 . Tìm m bi t r ng x +1 th vuông góc v i ư ng th ng y = 3x – 5. th cách g c t a O m t kho ng b ng 1 . 17<br />
<br />
BÀI T P LUY N T P:<br />
Bài 1: Tìm ti m c n 2x + 3 a). y = x −1 d) y = 1 +<br />
1 x2<br />
ng và ti m c n ngang các th hàm s sau :<br />
<br />
b) y = e) y =<br />
<br />
1 1− x<br />
−3x x2 + 3<br />
<br />
c) y = f) y =<br />
<br />
1 4 − x2<br />
<br />
x2 + 2 x −1<br />
<br />
Bài 2: Tìm các ư ng ti m c n các x 2 + 3x + 4 1) y = x−2 3 x +2 4) y = 2 x −1 −1 7) y = x2 + 5x + 6 10) y = x − x 2 + 1 13) y = x − x2 − 4 x + 1 16) y =<br />
−2 x − 1 x2 + x + 2<br />
<br />
th hàm s sau : x2 2) y = 1− x<br />
<br />
5) y = 8) y =<br />
<br />
2x 6 x + 11x − 10 1<br />
2<br />
<br />
x 2 + 3x + 4 x2 + 1 5 − 3x 2 6) y = 1 − x2<br />
<br />
3) y =<br />
<br />
( 2 x − 3)<br />
x2<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
9) y = x2 + x + 1 12) y = 15) y = 18*) y =<br />
x x + x +1<br />
2<br />
<br />
11) y =<br />
<br />
x +4<br />
<br />
14) y = 2 x + 1 + 4 x 2 − 2 x + 1 17) y = 2 x − 4 x 2 − x + 2 20) y = 3x 2 − 2 x + 4<br />
th hàm s sau<br />
<br />
2x2 + 1 2x −1 4x2 − 5x + 1 x −1<br />
<br />
19) y = 2 x − 3 + x 2 + x + 4<br />
<br />
Bài 3: Bi n lu n theo tham s m s ti m c n c a các<br />
<br />
Tham gia tr n v n khóa LT H môn Toán 2015 t i Moon.vn<br />
<br />
t i m s cao nh t trong kỳ TS H 2015!<br />
<br />