intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp 4

Chia sẻ: Hòa Phát | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:26

39
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm tìm hiểu nguyên nhân tại sao học sinh không yêu thích môn lịch Sử, học sinh thường học trước quên sau, hay nhầm giữa các sự kiện hay các mốc thời gian. Từ đó tìm ra phương pháp dạy học nhằm khơi dậy lòng tự hào và yêu thích môn học. Qua đó nâng cao chất lượng dạy học môn lịch sử lớp 4.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp 4

  1. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 I.Phần mở đầu:      1. Lý do chọn đề tài.      Môn lịch sử ở tiểu học nói chung, môn lịch sử ở lớp 4 nói riêng đều nhằm   cung cấp cho học sinh thời gian của lịch sử Việt Nam từ buổi đầu dựng nước   cho tới nay. Dạy môn lịch sử  là bước đầu hình thành cho học sinh các kĩ năng  quan sát sự  vật, hiện tượng; thu thập, tìm kiếm tư  liệu lịch sử  từ  các nguồn  thông tin khác nhau, biết đặt câu hỏi trong quá trình học tập, trình bày kết quả  bằng lời nói, hình vẽ, sơ đồ,… Vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn đời   sống. Góp phần bồi dưỡng ở học sinh những thái độ  và thói quen: ham học hỏi,  tìm hiểu để biết các kiến thức về lịch sử dân tộc Việt Nam, tôn trọng các di tích   văn hóa và tìm hiểu về  lịch sử  thế  giới. Việc sử  dụng phương pháp dạy học  (PPDH) giống như đồ nghề của người thợ mộc, chúng đều bình đẳng với nhau.  Việc sử  dụng chúng tùy vào mục đích và khả  năng của người dạy học và học,  tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể: Đối tượng học sinh, thiết bị dạy học và không  khí học tập. Trong thực tiễn không một giáo viên có kinh nghiệm nào lại sử  dụng đơn điệu một phương pháp trong hoạt  động dạy học của mình. Nghệ  thuật dạy học là nghệ thuật phối hợp các PPDH trong một bài dạy của một giáo   viên.      Qua thực tế giảng dạy, bản thân tôi băn khoăn suy nghĩ phải làm gì và thế  nào để  các em có hứng thú học tập nhất là đối với phân môn lịch sử. Chính vì  vậy tôi nhận thấy cần phải có những biện pháp thiết thực và hữu hiệu để  tăng  cường tích cực hóa học tập của học sinh, giúp các em nắm vững kiến thức môn   này. Hình thành nhân cách cho mỗi học sinh hiểu và yêu thương, kính trọng, tôn  vinh các anh hùng dân tộc, yếu quý tôn trọng các chiến công hiểm hách hào hùng   của ông của ông cha ta, các di tích lịch sử lừng danh thế giới, từ đó tăng lòng yêu  Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 1
  2. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 quê hương đất nước, tinh thần xây dựng và ý thức bảo vệ tổ quốc Việt Nam. Đó  cũng chính là lí do thúc đẩy tôi nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Biện pháp phát huy tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch Sử   lớp 4”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.      Mục tiêu:      Tìm hiểu nguyên nhân tại sao học sinh không yêu thích môn lịch Sử. Học  sinh thường học trước quên sau, hay nhầm giữa các sự kiện hay các mốc thời   gian. Tìm ra phương pháp dạy học nhằm khơi dậy lòng tự hào và yêu thích môn  học. Qua đó nâng cao chất lượng dạy học môn lịch sử lớp 4.      Nhiệm vụ của đề tài:      Trên cơ  sở  kết hợp lí thuyết với thực hành, phát huy những mặt mạnh,   điều chỉnh, khắc phục những tồn tại. Tìm hiểu thực trạng của việc dạy và  học môn Lịch sử lớp 4 qua đó tìm ra các giải pháp giúp học sinh học môn Lịch   sử tốt hơn. 3. Đối tượng nghiên cứu. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch  Sử lớp 4. 4. Giới hạn của đề tài. ­ Học sinh lớp 4B Trường Tiểu học Lê Lợi năm học 2015­2016. 5. Phương pháp nghiên cứu. ­ Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 2
  3. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 ­ Phương pháp điều tra giáo dục. ­ Phương pháp thực nghiệm giáo dục. ­ Phương pháp nghiên cứu tài liệu. II. Phần nội dung. 1.Cơ sở lý luận để thực hiện đề tài.   ­ Mỗi chúng ta sinh ra và lớn lên trên đất nước Việt Nam. Mỗi người đều   mang trong mình dòng máu Lạc Hồng, chúng ta đều là con một mẹ, sống chung   một mái nhà nước Việt. Vậy tại sao con em chúng ta không hiểu biết gì về lịch   sử nước ta. Không biết không hiểu sao yêu mến được? Tất cả phải làm sao cho  các em biết – hiểu – yêu mến – tự hào về lịch sử dân tộc. Trách nhiệm nặng nề  vẻ vang này là của mỗi giáo viên. Người giáo viên là người lãnh sứ mệnh cao cả  đó. Là cầu nối để  đưa các em đến gần hơn với trang lịch sử  hào hùng của ông   cha ta. Nhưng làm được điều đó trước hết người giáo viên phải có kiến thức, am  hiểu lịch sử  dân tộc và bản thân người giáo viên đã  yêu mến­ tự  hào  thì mới  thực sự làm tròn trách nhiệm vẻ vang đó. ­Trong sự  nghiệp giáo dục hiện nay, theo tinh thần đổi mới phương pháp  dạy học, trong đó người giáo viên luôn giữ vai trò tổ chức chỉ đạo, học sinh tích   cực chủ  động nắm tri thức, tạo cho học sinh sự  tham gia hứng thú và trách   nhiệm. Người giáo viên đảm nhận vai trò xây dựng kế  hoạch, hướng dẫn hoạt   động và hợp tác. Người học được người dạy theo sát giúp đỡ trong quá trình học   nên tích cực tự giác và thể hiện sự năng động trong hoạt động học tập, kết quả  cuối cùng là học sinh đã tiếp thu được nguồn tri thức mới. Bằng sự  khám phá  của bản thân với sự định hướng, giúp đỡ của giáo viên. Tự mình khám phá ra tri  thức học sinh sẽ cảm nhận được sự hứng thú say mê và yêu mến môn học. 2.Thực trạng.     Thuận lợi: Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 3
  4. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 ­ Lãnh đạo nhà trường luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục học  sinh. ­ Hiện nay các nguồn thông tin từ  sách báo,truyền hình truyền thanh khá  phong phú. ­ Nội dung sách giáo khoa phù hợp với học sinh. ­ Gia đình học sinh phần lớn đã có sự  quan tâm đế  việc học tập và rèn  luyện ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh  học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức, tương đối   ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện, luôn cô gắng vượt lên học tập.     Khó khăn: ­ Tập thể  lớp 4B với sĩ số  là 18 học sinh, trong đó 100% học sinh là con  em đồng bào dân tộc, gia đình làm nông nghiệp, một số  em hoàn cảnh gia  đình còn khó khăn, có em bố  mẹ  đi làm xa,  ở  với ông bà, thiếu sự  quan tâm  thường xuyên của bố mẹ; còn một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến  việc học và giáo dục con em mình. ­ Bên cạnh đó, một số  học sinh còn có tính ham chơi, chưa xác định rõ   nhiệm vụ học tập nên chưa tích cực và tự giác học bài. ­ Chất lượng học sinh chưa thật sự  đồng đều, có sự  phân rõ giữa ba đối  tượng cụ thể. *Nguyên nhân, các yếu tố tác động.     Giáo viên:   ­ Trong quá trình dạy học chưa chú ý phân loại đối tượng học sinh, chưa   thực quan tâm đến tâm lí học sinh, chưa đầu tư  nhiều đến việc thay đổi  phương pháp và hình thức dạy học phù hợp.   Học sinh: Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 4
  5. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 ­ Một số  học sinh chưa xác định động cơ  học tập đúng đắn, chơi các trò   chơi vô bổ của điện tử ảnh hưởng đến việc học tập. Phụ huynh học sinh: ­ Một số phụ huynh học sinh khoán trắng cho trường, chưa tạo điều kiện   cho con em tham gia các phong trào sợ con em mệt vất vả.  Phân tích đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra. ­ Trong những năm học qua, bên cạnh việc đổi mới cách thức đánh giá học  sinh cũng như yêu cầu thay đổi hình thức, phương pháp dạy học phù hợp thì   toàn xã hội cũng rất coi trọng việc dạy học môn lịch sử. Bởi qua việc học   phân môn này sẽ góp phần thúc đẩy và khơi dậy trong các em lòng tự  tôn và  tự hào dân tộc. ­ Giúp các em biết yêu các truyền thống dựng nước và giữ  nước của ông  cha ta.Từ đó xây dựng cho các em lòng yêu nước và ý thức giữ nước. ­ Trong những năm học qua, với mục tiêu là tìm hiểu nguyên nhân vì sao  học sinh chưa đam mê môn Lịch sử  và tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề  này. Học hỏi được những cái hay cũng như thay đổi nhìn nhận khách quan sát  thực hơn nên tôi đã mạnh dạn đưa ra những thay đổi về  cách thức và biện   pháp như trong đề tài. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp. ­ Dạy học môn lịch sử lớp 4 cũng như việc tiếp thu một cách tích cực của  học sinh khi học môn lịch sử là một nhiệm vụ có vai trò quan trọng trong việc   giúp các em hoàn thành tốt môn học, nắm được các nội dung bài học phân  môn, yêu thích môn học. Từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn lịch sử lớp   4. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 5
  6. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 *Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong kĩ năng đọc và phân tích tư   liệu: Phân môn lịch sử lớp 4 được chia làm 8 giai đoạn, gồm 33 bài, trong đó có  27 bài kiến thức mới, 5 bài ôn tập và 1 bài tổng kết. Ngoài việc dạy học theo   chương trình môn lịch sử  tôi đã lồng ghép những kiến thức đã học vào các  môn học để từ đó các em ghi nhớ kiến thức cũ và tích hợp nội dung mới giúp   các em ghi nhớ  một cách có hệ  thống. Học sinh muốn tiếp thu tri thức mới   cần có sự hướng dẫn của giáo viên bằng một hệ thống câu hỏi phù hợp. Giáo   viên tổ  chức các hoạt động dạy học nhằm chuyển giao ý đồ  sư  phạm của   thầy thành nhiệm vụ  học tập của trò. Hướng cho kiến thức lịch sử  đến với   các em bằng nhiều kênh thông tin khác nhau để học sinh am hiểu và nắm bắt  kiến thức một cách vững chắc hơn chứ không phải là những bài giảng nhàm  chán thiếu hấp dẫn. Phương pháp dạy và học bây giờ  là hạn chế  tối đa việc học thuộc lòng.   Để học sinh dễ hiểu, dễ nắm được những sự kiện, thời gian lịch sử, cần rèn  cho học sinh kĩ năng đọc và phân tích tư liệu. Ví dụ: Các kênh chữ nhỏ trong bài, giáo viên yêu cầu học sinh đọc thầm,   phân tích, giúp các em hiểu những thông tin do kênh chữ nhỏ cung cấp sau khi  đi vào tìm hiểu những sự  kiện qua kênh chữ  lớn. Giáo viên dựa vào các câu   hỏi trong sách giáo khoa  ở  giữa và cuối bài chuẩn bị  hệ  thống câu hỏi phù  hợp, vừa sức giúp các em phát huy khả năng nói. Ví dụ  ở bài: “ Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo (năm  938)”. Các em muốn biết nguyên nhân nào có trận Bạch Đằng, thì các em phải  đọc thầm kênh chữ nhỏ và nắm được thông tin ở đầu bài… Hoặc bài: “ Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân”. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 6
  7. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Để biết được tình hình nước ta sau khi Ngô Quyền mất, các em đọc thầm  kênh chữ  nhỏ nắm chắc nội dung kênh chữ sau đó trả lời câu hỏi: Sau khi Ngô Quyền mất tình hình nước ta như  thế  nào? (Sau khi Ngô  Quyền mất triều đình lục đục, tranh nhau ngai vàng…). Hay bài: “ Khởi nghĩa Hai Bà Trưng( năm 40)”. Giúp học sinh ghi nhớ  nguyên nhân Hai Bà Trưng phất cờ  khởi nghĩa. Giáo viên đọc cho học sinh   nghe một số câu thơ: “ Giận thay Tô Định bạo tàn. Nay ta dấy nghĩa diệt loài sói lang! Một xin rửa sạch nước thù. Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng. Ba kẻo oan ức lòng chồng. Bốn xin vẻn vẹn sở công lệnh này”. Và bài: “ Thành thị ở thế kỉ XVI – XVII”. Để các em mô tả đúng ba thành thị lớn của nước ta thế kỉ XVI – XVII. Tôi  đưa ra bài tập như sau:                              Đặc   Dân cư Quy mô thành thị Hoạt động điểm buôn bán Thành thị Đông   dân   hơn   Lớn   bằng   thành   Những   ngày   chợ         Thăng Long nhiều thành thị ở  thị   ở   một   số   phiên,   dân   các  châu Á nước châu Á vùng   lân   cận   ghánh   hàng   hóa   đến   đông   không   Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 7
  8. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 thể   tưởng   tượng   được Buôn   bán   nhiều   mặt hàng như  áo,   tơ lụa,… Có   nhiều   dân   Có hơn 2000 nóc   Là   nơi   buôn   bán   nước   ngoài   như   nhà   của   người   tấp nập. Phố Hiến Trung   Quốc,   Hà   nước khác đến ở. Lan, Anh, Pháp. Là   dân   địa   Phố  cảng đẹp và   Thương   nhân   phương   và   các   lớn   nhất   Đàng   ngoại   quốc   Hội An nhà   buôn   Nhật   Trong thường   lui   tới   Bản. buôn bán. Tôi tiến hành theo các bước sau:  ­ Bước 1 : Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ  SGK hoàn thành bảng thống kê  ( như trên). ­ Bước 2 : Yêu cầu mỗi nhóm mô tả về một thành thị. ­ Bước 3 : Nhận xét, tuyên dương nhóm mô tả đúng. Cách học này các em mô tả đúng về thành thị và ghi nhớ kiến thức đã học. *Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong kĩ năng quan sát và kể lại,   trình bày lại diễn biến cuộc kháng chiến qua bản đồ, lược đồ,… Qua 3 bài đầu của môn Lịch sử  ­ Địa lí đã hướng dẫn cho cho các em kĩ  năng quan sát, chỉ, mô tả, kể những sự kiện lịch sử trên bản đồ, lươc đồ. Vì  vậy, một số  bài có bản đồ, lược đồ, giáo viên cần sử  dụng đúng lúc, đúng  chỗ, dễ cho học sinh quan sát. Phóng to để hấp dẫn, thu hút sự chú ý, giúp các   em có ấn tượng sâu sắc và không bị lãng quên khi học xong. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 8
  9. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Giáo viên chuẩn bị  một hệ  thống câu hỏi phù hợp, vừa sức, giúp các em   phát huy kĩ năng nói, khả năng diễn đạt khi kể hoặc trình bày, diễn biến theo   bản đồ hoặc lược đồ. Ví dụ  bài:  “ Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ  nhất  ( năm 981)”. Để học sinh trình bày được diễn biến cuộc kháng chiến, tôi xây  dựng câu hỏi như sau: 1. Quân Tống xâm lược nước ta vào thời gian nào? 2. Chúng tiến quân vào nước ta theo mấy đường, là những đường nào? 3. Lê Hoàn chia quân thành mấy cánh và đóng quân  ở  những đâu để  đánh   giặc? 4. Kể lại trận đánh lớn giữa quân ta và quân Tống? 5. Kết quả của cuộc kháng chiến như thế nào? Các bước tiến hành: ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ  SGK, quan sát lược đồ, thảo   luận nhóm đôi trả lời các câu hỏi. ­ Bước 2: Yêu cầu trình bày các câu hỏi: 1 em nêu câu hỏi, 1 em trả  lời,  vừa trình bày vừa chỉ lược đồ, nhóm khác nhận xét. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 9
  10. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4   Hình 2: Lược đồ khu vực cuộc kháng chiến chống quân Tống ( năm 981). ­ Bước 3: Gọi một số em trình bày toàn bộ diễn biến cuộc kháng chiến. ­ Bước 4: Nhận xét, tuyên dương nhóm trình bày đúng. Biện pháp này giúp các em hứng thú trong học tập, ghi nhận các mốc thời  gian, sự kiện lịch sử chính xác và nhớ lâu.        Hoặc bài: “ Chiến thắng Chi Lăng”. Giúp học sinh trình bày tóm tắt được diễn biến trân Chi Lăng, tôi xây dựng  nội dung như sau: Hãy sắp xếp các câu sau theo thứ tự thích hợp về diễn biến  trận Chi Lăng.  a. Kị  binh ta nghênh chiến rồi giả  vờ  thua để  nhử  quân kị  binh của địch  vào ải. b. Liễu Thăng bị chết, quân bộ theo sau cũng bị phục binh của ta tấn công. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 10
  11. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 c. Đạo quân của địch do Liễu Thăng cầm đầu đến cửa ải Chi Lăng. d. Khi quân địch vào ải, từ hai bên sườn núi quân ta bắn tên và phóng lao  vào kẻ thù. e. Hàng vạn quân Minh bị chết, số còn lại rút chạy. Tôi tiến hành theo các bước sau: ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ  SGK quan sát lược đồ, thảo  luận nhóm đôi, sắp xếp các câu trên theo thứ tự thích hợp diễn biến trận Chi   Lăng.  Hình 1: Lược đồ trận Chi Lăng. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 11
  12. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 ­ Bước 2: Yêu cầu trình bày các ý theo thứ  tự  diễn biến trận Chi Lăng   ( dựa vào nội dung các câu): 1 em nêu câu hỏi, 1 em trả lời, nhóm khác nhận   xét.       ­ Bước 3: Gọi 1 số em trình bày tóm tắt lại diễn biến cuộc khánh chiến.  ­ Bước 4: Nhận xét, tuyên dương nhóm trình bày đúng. Vừa trình bày vừa chỉ lược đồ, giúp các em hứng thú trong học tập.  * Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong kĩ năng quan sát và phân   tích qua tranh  ảnh( làm bài tập trắc nghiệm). Để  hiểu và nhớ  thời gian lịch   sử, sự kiện và nhân vật lịch sử.       Các bài lịch sử lớp 4 đa số bài nào cũng có kênh hình minh họa giúp học   sinh hình dung rõ hơn các sự  kiện lịch sử  của từng giai đoạn lịch sử. Giáo   viên nắm vững kiến   thức lịch sử  để  qua các hình  ảnh giới thiệu cho học   sinh. Các em bằng cặp mắt quan sát, óc phân tích của mình, các em sẽ mô tả,   trình bày, nêu nội dung tranh, làm bài tâp,… Từ  đó giúp các em ghi nhớ  sâu   sắc những hình ảnh của lịch sử để lại. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 12
  13. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Ví dụ  bài: “Trịnh – Nguyễn phân tranh”.  Các em quan sát lược đồ  để  biết được địa phận Bắc Triều – Nam Triều và Đàng Trong, Đàng ngoài, sông   Gianh là nơi chia cắt đất nước ( thế kỉ XVI ). Lược đồ địa phận Bắc triều – Nam triều và Đàng Trong, Đàng Ngoài. Bài : “ Quang Trung đại phá quân Thanh ( năm 1789 )”. Yêu cầu dựa  vào lược hình 1 hãy kể lại trận Ngọc Hồi, Đống Đa. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 13
  14. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Hay bài: “ Khởi nghĩa Hai Bà Trưng ( năm 40 )”. Các em quan sát lược  đồ hình 1 và nêu nội dung tranh ( Vẽ cảnh Hai Bà Trưng cưỡi voi ra trận ). Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 14
  15. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Hình 1: Trận Bạch Đằng năm 938 ( tranh trưng bày bảo tàng lịch sử ). Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 15
  16. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Ví dụ: Khi dạy bài: “ Ôn tập” : Để  ôn lại kiến thức đã học giúp các em  nhớ lâu sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử, cho học sinh làm bài sau: Nối mỗi sự kiện ở cột A với tên 1 nhận vật lịch sử ở cột B sao cho đúng: A B a. Chiến thắng Bạch Đằng (năm 938). 1. Đinh Bộ Lĩnh. b.   Dẹp   loạn   12   sứ   quân   thống   nhất   ́ ường Kiệt. 2. Ly Th đất nước. c. Dời đô ra Thăng Long. 3. Ngô Quyền. d.   Xây   dựng   phòng   tuyến   trên   sông  4. Lý Thái Tổ. Như Nguyệt. Tôi tến hành theo các bước sau: ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh nhớ lại kiến thức đã học, thảo luận nhóm đôi,  nối mỗi sự kiện ở cột A với tên một nhân vật lịch sử ở cột B.  ­ Bước 2: Yêu cầu các nhóm trình bày từng ý, nhóm khác nhận xét. ­ Bước 3: Nhận xét, tuyên dương chung.  Với cách làm này giúp học sinh nhớ lâu những sự kiện lịch sử nối liền với   những nhân vật lịch sử tiêu biểu. * Phát huy tính tích cực hóa của học sinh qua các hình thức tự học tập và   đánh giá. Muốn học sinh nhớ  lâu và không bị  sai lệch thời gian, nhân vật, sự  kiện  lịch sử thì giáo viên phải tổ chức nhiều hình thức học tập, các hình thức vừa  mang tính khoa học, mềm dẻo, vừa mang tính thực tế sâu sắc. Phối hợp các  hình thức khác nhau để gây hứng thú cho học sinh trong giờ học. Phát huy tính  độc lập suy nghĩ, sáng tạo, mạnh dạn trình bày ý kiến riêng hăng hái và biết   bảo vệ ý kiến của mình đồng thời biết lắng nghe ý kiến của người khác, chia  sẻ, hợp tác công việc với bạn. Ví dụ bài: “ Nước ta cuối thời Trần”. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 16
  17. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Câu hỏi giữa bài: Tình hình nước ta cuối thời Trần như  thế nào? Giáo viên cho học sinh làm bài tập: Viết tiếp vào chỗ chấm trong các câu  sau đây cho đủ ý về tình hình nước ta cuối thời Trần:  ­ Vua quan ………..( 1). ­ Những kẻ có quyền thế………….( 2) của dân để làm giàu. ­ Đời sống nhân dân ……………(3). ( Từ cần điền : Ngang nhiên vơ vét; vô cùng cực khổ; ăn chơi sa đọa). Tôi tiến hành các bước sau:       ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ SGK, suy nghĩ tìm từ thích hợp  để điền vào chỗ…     ­ Bước 2: Yêu cầu trình bày các ý, các em khác nhận xét.     ­ Bước 3: Nhận xét, tuyên dương học sinh làm đúng. Cách học này giúp các em nhớ lâu, nhớ  chính xác sự  kiện lịch sử  đã diễn  ra. Tạo cho các em học tập tích cực. Hay bài: “ Nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Thăng Long ( năm 1786)” Câu hỏi: Nghĩa quân Tây Sơn tiến quân ra Bắc khi nào? Ai là người chỉ  huy?  Mục đích của cuộc tiến quân là gì? Giáo viên chuẩn bị nội dung bài tập vào bảng phụ như sau: a. Nghĩa quân Tây Sơn tiến quân ra Bắc vào năm 1771. Do Nguyễn Huệ  tổng chỉ huy để tiêu diệt chúa Trịnh, thống nhất giang sơn. b. Nghĩa quân Tây sơn tiến quân ra Bắc vào năm 1786 do Nguyễn Nhạc   tổng chỉ huy để lật đổ chính quyền họ Trịnh.  c. Nghĩa quân Tây Sơn tiến quân ra Bắc vào năm 1786 do Nguyễn Huệ  tổng        chỉ huy lật đổ chính quyền họ Trịnh, thống nhất giang sơn. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 17
  18. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4 Tôi tiến hành các bước sau: ­ Bước 1: Yêu câu học sinh đọc kênh chữ  SGK, suy nghĩ chọn ý trả  lời  đúng và viết chữ cái a ( b, c) vào bảng con. ­ Bước 2: Yêu cầu giơ bảng, nhận xét bài làm. ­ Bước 3: Nhận xét, tuyên dương học sinh làm đúng. Cách học này khuyến khích các em giải thích lí do tại sao chưa đúng, giúp  học sinh tự tìm ra kiến thức, ghi nhớ kiến thức đã học. Khi dạy bài: “ Nhà Lý dời đô ra Thăng Long”. Câu hỏi  ở giữa bài: Vua Lý Thái Tổ suy nghĩ như thế nào mà quyết định dời   đô về thành Đại La.      Giáo viên xây dựng hệ thống câu hỏi như sau: Điền từ  thích hợp ( dân cư  không khổ;  ở  trung tâm đất nước; cuộc sống   ấm no; từ miền núi chật hẹp) vào chỗ trống để  hoàn chỉnh đoạn văn nói về  suy nghĩ của vua Lý Thái Tổ khi quyết định dời đô về thành Đại La. Vua thấy đây là vùng đất………(1) đất rộng lại bằng phẳng…………… (2) vì ngập lụt, muôn vật phong phú tốt tươi. Càng nghĩ, vua càng tin rằng   muốn cho con cháu đời sau xây dựng được………………………(3) thì phải  dời đô…………….(4) Hoa Lư về vùng đất đồng bằng rộng lớn màu mỡ này.       Các bước tiến hành: ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ  SGK, thảo luận nhóm đôi suy  nghĩ tìm từ thích hợp điền vào chỗ…sao cho phù hợp. ­ Bước 2: Yêu cầu trình bày các ý, các em khác nhận xét. ­ Bước 3: Nhận xét, tuyên dương nhóm làm đúng. Cách học này tạo ra cho các em ý thức học tập tích cực. Hoặc bài: “ Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân”. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 18
  19. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4      Để học sinh trả lời đúng cấu hỏi giữa bài và ghi nhớ những việc Đinh Bộ  Lĩnh đã làm được. Tôi xây dựng câu hỏi như sau: ­ Những việc Đinh Bộ Lĩnh đã làm được là: a. Thống nhất giang sơn lên ngồi Hoàng Đế. b. Chấm dứt thời kì đô hộ  phong kiến phương Bắc, mở  đầu cho thời kì  độc lập dân tộc lâu dài của đất nước ta. c. Đánh tan xâm lược Nam Hán. d. Đặt tên nước là Đại Cổ Việt. Tôi tiến hành các bước sau: ­ Bước 1: Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ  SGK, thảo luận nhóm đôi suy  nghĩ tìm ý đúng. ­ Bước 2: Yêu cầu trình bày các ý, các em khác nhận xét. ­ Bước 3: Nhận xét, tuyên dương nhóm làm đúng. Cách làm này kích thích trí óc tìm kiếm suy luận, tư duy tưởng tượng của  học sinh giúp các em nhớ  lại, nhớ  lâu, nhớ  chính xác các sự  kiện lịch sử  đã   diễn ra. Tạo cho các em ý thức học tập tích cực tinh thần hợp tác giúp đỡ lẫn  nhau.     Và còn vận dụng nhiều phương pháp khác nữa, nó đem lại cho các em   lòng say mê ham thích tìm hiểu môn lịch sử. Điều quan trọng đối với học sinh  là gợi cho các em các sự kiện, nhân vật lịch sử có liên quan gần gũi với cuộc  sống của các em. Vì vậy, cần thường xuyên gắn nội dung lịch sử  với tên  đường phố, tên quê hương, tên liên đội thiếu niên, chi đội,… hiểu được vì  sao lại kỉ niệm các ngày lễ lớn.     Ví dụ: Trường hiện tại thầy trò tôi đang giảng dạy mang tên người anh   hùng Lê Lợi. Thị trấn Buôn Trấp cũng có con đường mang tên Lê Lợi… Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 19
  20. Biện pháp phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong dạy học môn Lịch sử lớp  4      Cần phải cho học sinh tìm hiểu về  người anh hùng áo vải của dân tộc  Việt Nam, một người con của quê hương Thanh Hóa với chiến thắng lẫy   lừng  đó là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, chiến tranh giải phóng chống quân   Minh(1418­1427).      Từ đó càng hiểu rõ về lịch sử và càng có trách nhiệm, lòng yêu quê hương  đất nước.      Khi dạy các tiết giáo dục ngoài giờ  lên lớp tôi kể  cho các em nghe về nữ  anh hùng Phan Thị  Ràng( Chị  Sứ); các bà mẹ  Việt Nam anh hùng của quê  hương Hòn Đất, và nếu có điều kiện tổ  chức cho các em tham quan, được  chứng kiến tận mắt các di tích lịch sử  Hòn Đất, hang huyện ủy, mộ  chị  Sứ,   đền thờ Nguyễn Trung Trực,… Có thể tổ chức cho các em kể chuyện về Bác  Hồ hoặc một nhân vật lịch sử mà em biết hoặc thuật lại một sự kiện lịch sử  mà em thích nhất trong chương trình lịch sử lớp 4 đã học.      Vào các ngày lễ lớn khi thông báo cho các em nghỉ học, giáo viên tổ chức   cho các em trao đổi về ý nghĩa ngày lễ đó giúp các em hiểu được: Đó là ngày  gì? Có ý nghĩa như thế nào? Các em cần tỏ thái độ như thế nào? Phải làm gì   để xứng đáng với những công hiến của người đi trước?      Ví dụ: Ngày 2 tháng 9 hàng năm là ngày Quốc khánh: Kỉ  niệm ngày mà  Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng  hòa (2/9/1945). Giáo viên đọc cho học sinh nghe một số câu thơ:                    “ Hôm nay sáng mồng 2 tháng 9.       Thủ đô hoa vàng nắng Ba Đình….”   Hoặc ngày 10 tháng 3  Âm lịch hàng năm là ngày giỗ  tổ  Hùng Vương   ( nhân dân tổ chức hội đền Hùng ở Huy Chương, Lâm Thao, Phú Thọ). Giáo  viên đọc cho học sinh nghe một số câu thơ: “ Dù ai đi ngược về xuôi. Người thực hiện: Nguyễn Thế Nghiệp 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
12=>0