Sáng kiến kinh nghiệm: Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho sinh viên ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho sinh viên ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn" nhằm nghiên cứu các vấn đề lý luận, phân tích đánh giá thực trạng và những nguyên nhân ảnh hưởng đến kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục ở trường mầm non của SV lớp K16MN, sáng kiến xây dựng và vận dụng quy trình để hình thành kĩ năng quản lý trẻ cho SV, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho sinh viên ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn

1 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN HÌNH THÀNH KĨ NĂNG QUẢN LÝ TRẺ TRONG TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HÀNG NGÀY Ở TRƢỜNG MẦM NON CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC MẦM NON TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM LẠNG SƠN Lĩnh vực sáng kiến: Khoa học xã hội Tác giả: Lô Mai Lan Trình độ chuyên môn: Ths Giáo dục mầm non Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn Nơi công tác: Khoa Đào tạo giáo viên Điện thoại liên hệ: 0913594128 Địa chỉ thƣ điện tử: mailanls79@gmail.com Đề nghị công nhận sáng kiến cấp: Cơ sở Lạng Sơn, năm 2022
2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------- ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn Trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Lạng Sơn Tôi (chúng tôi) ghi tên dưới đây: Tỷ lệ đóng S Ngày Trình độ Chức góp vào Số Họ và tên tháng Nơi công tác chuyên danh việc tạo TT năm sinh môn ra sáng kiến Trường Cao Giảng Thạc sĩ 1 Lô Mai Lan 24/07/1979 đẳng Sư phạm 100% viên GDMN Lạng Sơn Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn” - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Khoa học Xã hội - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: tháng 08 năm 2021 đến tháng 04 năm 2022 - Mô tả bản chất của sáng kiến: Sáng kiến đã làm sáng tỏ và hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. Chỉ ra một số vấn đề về thực trạng kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV cũng như nguyên nhân của thực trạng. Từ đó, sáng kiến tập trung đề xuất và thử nghiệm một số biện pháp hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu giáo dục. - Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
3 Về cơ sở vật chất: Có đầy đủ các trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi đầy đủ, đúng quy định để phục vụ cho hoạt động dạy học của giảng viên và hoạt động học tập, rèn luyện của SV. Đối với GV: Xây dựng được kế hoạch giảng dạy phong phú, đa dạng và phù hợp với nội dung môn học; sử dụng các phương pháp dạy học khác nhau, tạo điều kiện cho SV phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu. Đối với SV: Luôn có ý thức trong học tập, chủ động, linh hoạt, sáng tạo khi rèn luyện kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. - Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến Sáng kiến đã phát huy được khả năng, khơi gợi được sự hứng thú, niềm đam mê học tập của SV. Hầu hết SV đều nhận thức đầy đủ về ý nghĩa của việc hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. SV rất hứng thú khi được tham gia vào giải quyết các nhiệm vụ, tích cực phát biểu xây dựng bài, nỗ lực thực hiện các công việc được giao. SV hào hứng, sôi nổi, tích cực trao đổi, thảo luận để đưa ra phương án rèn kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non được tốt nhất qua các buổi thực hành, tập giảng. Qua một thời gian hình thành cho SV các kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non chúng tôi nhận thấy, SV đã biết vận dụng tri thức nghiệp vụ sư phạm để quản lý trẻ và giải quyết tương đối phù hợp với những tình huống xảy ra trong hoạt động. SV tích cực tham gia vào quá trình thực hành nghề nghiệp, sáng tạo, chủ động trong các hoạt động. Các kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV sau khi thực nghiệm đã có sự thay đổi rõ rêt, được thể hiện thông qua kết quả là: SV đã biết tìm hiểu, nắm được khá đầy đủ các đặc điểm phát triển tâm, sinh lý của trẻ, qua đó có biện pháp quản lý trẻ phù hợp với nhóm/ lớp và từng trẻ. Xác định đầy đủ, rõ ràng các phương pháp quản lý trẻ trong từng hoạt động, xây dựng kế hoạch tương đối đầy đủ, thành thạo. Tổ chức các hoạt động hàng ngày đúng tiến trình, hợp lý về thời gian, phương pháp phù hợp. Có khả năng bao quát, quản lý trẻ bằng khả năng quan sát nhanh, nhạy, chính xác các hành vi, thái độ của trẻ và biết khuyến khích, động viên trẻ trẻ kịp thời, hiệu quả. Biết xây dựng nội quy lớp học rõ ràng, phù hợp và sử dụng hình thức kỉ luật tích cực
4 trong quản lý trẻ. Bình tĩnh xử lý kịp thời, hợp lý, chuẩn xác các tình huống nảy sinh trong hoạt động, đạt hiệu quả nhất định… Điều đó cho thấy việc hình thành cho SV kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non là phù hơp, khả thi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong công tác chăm sóc – giáo dục trẻ, từ đó nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng nghề cho SV. Trên đây là nội dung đơn yêu cầu công nhận sáng kiến “Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn” Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Lạng Sơn ngày 30 tháng 3 năm 2022 Ngƣời nộp đơn Lô Mai Lan
5 TÓM TẮT SÁNG KIẾN Bản mô tả sáng kiến kinh nghiệm “Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho sinh viên ngành giáo dục mầm non trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn” tìm hiểu một số nội dung như: kĩ năng và kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non; Giới thiệu về học phần “Quản lý trong giáo dục mầm non”; Thực trạng hoạt động hình thành cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. Trong đó tập trung làm rõ một số biện pháp hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho sinh viên ngành Giáo dục mầm non Trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn hiện nay. Hệ thống các biện pháp được xây dựng phù hợp với nội dung và đối tượng sinh viên, cùng với cách tổ chức dạy học đa dạng, linh hoạt đã góp phần rèn cho sinh viên ngành giáo dục mầm non kĩ năng quản lý nhóm/ lớp nói chung và quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non riêng một cách hiệu quả. Sáng kiến đã được áp dụng trong năm học 2021 - 2022 tại trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn. Kết quả thực nghiệm đã cho thấy khả năng áp dụng và hiệu quả của biện pháp.
6 MỤC LỤC I. MỞ ĐẦU………………………………………………………………… … 1 1. Lí do chọn sáng kiến………………………………………………………. . 1 2. Mục tiêu của sáng kiến …………………………………………………… 2 3. Phạm vi của sáng kiến…………………………………………………….. 2 II. CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN……………………………… . 3 1. Cơ sở lý luận………………………………………………………………… 3 1.1. Một số khái niệm cơ bản………………………………………………… 3 1.2. Một số đặc điểm về cơ bản về sự phát triển về thể chất và tâm lý của trẻ em lứa tuổi mẫu giáo………………………………………………………………….3 1.3. Các hoạt động hàng ngày của trẻ mẫu giáo ở trường mầm non………….4 1.4. Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành Giáo dục mầm non qua môn học Quản lý trong giáo dục mầm non……………………………………………………….6 1.4.1. Sự cần thiết phải hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành Giáo dục Mầm non…………...6 1.4.2. Nội dung hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV………………………………………………………8 1.4.3. Các giai đoạn hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV …………………………………….8 1.4.4. Con đường hình thành thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV…………………………………………9 1.4.5. Kiểm tra - đánh giá kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV…………………………………………………….10 2. Cơ sở thực tiễn……………………………………………………………11 2.1. Thực trạng kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV ngành Giáo dục mầm non Trường CĐSP Lạng Sơn hiện nay .................................................................................................................11 2.1.1. Vài nét về chương trình đào tạo giáo viên mầm non và học phần Quản lý trong giáo dục mầm non…………………………………………………………11. 2.1.2. Thực trạng giảng dạy học học phần Quản lý trong giáo dục mầm non và kỹ năng quản lý trẻ của SV trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non .........................................................................................................12
7 2.2. Nguyên nhân ảnh hưởng đến kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV ngành Giáo dục mầm non Trường CĐSP Lạng Sơn hiện nay.....................................................................13 III. NỘI DUNG SÁNG KIẾN………………………………………………...15 1. Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến…………………. 15 1.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho SV về sự cần thiết hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non……………………………………………………………………………...15 1.2. Biện pháp 2: Hướng dẫn SV phương pháp tìm hiểu đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ mẫu giáo……………………………………………………………….16 1.3. Biện pháp 3: Hướng dẫn SV xác định phương pháp quản lý trẻ trong xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục hàng ngày ở trường mầm non 17 1.4. Biện pháp 4: Rèn kĩ năng quản lỹ trẻ trong tổ chức thực hiện các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV………………………………….20 2. Đánh giá kết quả thu đƣợc………………………………………………. .27 2.1. Tính mới, tính sáng tạo…………………………………………………. 27 2.2. Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến………29 IV. KẾT LUẬN………………………………………………………………. 39 TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………….41 PHỤ LỤC.
8 I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn sáng kiến Nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ là công việc và cũng là nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên ở trường mầm non. Giáo viên mầm non vừa là chủ thể trực tiếp của quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ, vừa là chủ thể quản lí nhóm/ lớp, nhằm thực hiện mục tiêu bậc học. Đặc trưng công tác quản lí trong nhóm/lớp ở trường mầm non đ i hỏi giáo viên có kiến thức, kĩ năng nhất định để có sự tác động phù hợp thúc đẩy sự phát triển của trẻ. Kĩ năng quản lý nhóm/ lớp nói chung và kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non nói riêng của giáo viên giữ vai tr hết sức quan trọng để hoạt động nề nếp, tích cực, an toàn, đạt được mục tiêu đề ra, không gây ồn ào, lộn xộn lớp học, cũng như tạo mối quan hệ tốt đẹp giữa cô và trẻ, đảm bảo yêu cầu giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, xây dựng trường mầm non hạnh phúc. Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo thường ngoan, dễ bảo, luôn hiếu động, t m , ham thích tìm hiểu về bản thân, về thế giới xung quanh, tuy nhiên c n rất non nớt, chưa ý thức được hành vi của mình. Một số ít trẻ em sinh ra đã có những vấn đề về hành vi hoặc có ảnh hưởng của vấn đề về thể chất, tinh thần phát triển không ổn định… Nhiều hành vi, cư chỉ, thái độ của trẻ c n mang tính bột phát, thiếu sự kiểm soát của ý thức nên trẻ thường gây ra cho người lớn sự lo lắng cũng như những vấn đề phải giải quyết. Trong quá trình tổ chức các hoạt động hàng ngày, giáo viên vừa tổ chức các hoạt động, vừa phải quản lý trẻ để đạt được mục tiêu của từng hoạt động đề ra, vừa xử lý các tình huống (khóc, tai nạn, lười ăn, đánh bạn, không hứng thú…). Vì thế, để làm tốt công tác quản lí trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày, giáo viên mầm non cần phải luôn chủ động trong mọi hoạt động, tình huống. Giáo viên cần hiểu về trẻ trong nhóm/ lớp mình quản lý, xác định rõ nội dung, mục đích – yêu cầu, phương pháp tiến hành và nhiệm vụ quản lý trong từng hoạt động, biết bao quát, dự đoán và xử lý các tình huống có thể xảy ra phù hợp với đăc điểm phát triển tâm sinh lý… Để hình thành những kỹ năng đó cần có quá trình và bắt đầu ngay từ những ngày đầu trong môi trường sư phạm đào tạo nghề cho sinh viên (SV). Thực tế giảng dạy ở trường Cao đẳng Sư phạm (CĐSP) Lạng Sơn trong những năm học qua, nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, chúng tôi đã chú ý hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho SV thông qua việc giảng dạy các học phần thuộc khối kiến thức chuyên ngành.
9 Chúng tôi nhận thấy phần lớn SV đã có những hiểu biết và có những kĩ năng nhất định về công tác quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. Tuy nhiên, trong quá trình giảng dạy tại trường và qua các đợt thực tập, thực tế ở trường mầm non, chúng tôi thấy SV còn gặp nhiều khó khăn khi quản lý trẻ như: Chưa chủ động, tự tin trong công việc; chưa hiểu được hết công việc của người giáo viên cần phải làm; chưa chú ý cũng như chưa biết bao quát trẻ; chưa lường trước được những tình huống có thể xảy ra với trẻ, lúng túng trong xử lý tình huống; không biết làm thế nào để trẻ nghe lời, hứng thú, tích cực… nên đã ảnh hưởng đến kết quả của các các hoạt động. Nguyên nhân của tình trạng này là thời lượng giảng dạy và thực hành các học phần không đủ thời gian rèn kĩ năng quản lý trẻ cho SV, SV còn nhận thức chưa đúng về công tác quản lý trẻ, hạn chế về hiểu biết đặc điểm tâm sinh lí trẻ, hạn chế sử dụng các biện pháp để quản lý trẻ, giao tiếp, ứng xử ... Vậy làm thế nào để SV có được các kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. Xuất phát từ lý do trên, chúng tôi lựa chọn “Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành giáo dục mầm non trường CĐSP Lạng Sơn” để nghiên cứu. Sáng kiến nghiên cứu thành công sẽ đóng góp giá trị cả về mặt lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên mầm non của nhà trường. 2. Mục tiêu của sáng kiến Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận, phân tích đánh giá thực trạng và những nguyên nhân ảnh hưởng đến kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục ở trường mầm non của SV lớp K16MN, sáng kiến xây dựng và vận dụng quy trình để hình thành kĩ năng quản lý trẻ cho SV, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu giáo dục. 3. Phạm vi của sáng kiến Do điều kiện thực tế, sáng kiến tập trung đề xuất và thử nghiệm một số biện pháp hình thành kĩ năng quản lý trẻ lứa tuổi mẫu giáo trong tổ chức các hoạt động hàng ngày, cho SV lớp K16MN ngành Giáo dục Mầm non Trường CĐSP Lạng Sơn thông qua giảng dạy học phần Quản lý trong giáo dục mầm non. Thời gian áp dụng: Từ tháng 8 năm 2021 đến tháng 4 năm 2022.
10 II. CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lý luận 1.1. Một số khái niệm cơ bản * Kĩ năng: Theo từ điển Tiếng Việt (1999): “Kĩ năng là khả năng ứng dụng tri thức khoa học và thực tiễn” nhà xuất bản Khoa học kĩ thuật, Hà Nội.[10] * Quản lý: Là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm thực hiện mục tiêu đề ra. [8;4] * Kĩ năng quản lý: Là khả năng thực hiện các tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm thực hiện mục tiêu đề ra trên cơ sở kiến thức, kinh ngiệm đã có và những điều kiện nhất định. * Kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non là khả năng thực hiện các tác động có mục đích, có kế hoạch của giáo viên đến trẻ trên cơ sở kiến thức, kinh ngiệm đã có và những điều kiện nhất định trong quá trình tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non, nhằm đạt mục tiêu giáo dục đề ra trong hoạt động. 1.2. Một số đặc điểm về cơ bản về sự phát triển về thể chất và tâm lý của trẻ em lứa tuổi mẫu giáo Ở lứa tuổi mẫu giáo, sự phát triển thể chất diễn ra nhanh nhưng không đều, chưa ổn định. Các cơ quan chức năng trong cơ thể dần được hoàn thiện, trẻ khỏe mạnh, cứng cáp, sức đề kháng tăng hơn so với lứa tuổi nhà trẻ. Khả năng vận động ngày càng hoàn thiện. Trẻ có thể trườn, b , leo trèo một cách linh hoạt ở mọi địa hình với sự phối hợp chính xác giữa tay và chân. Tuy nhiên khả năng làm việc của hệ thần kinh, hệ xương c n yếu… Do vậy cần quan tâm đến tính vừa sức trong khi tổ chức các hoạt động cho trẻ. Cùng với sự phát triển thể chất và khả năng vận động, đời sống tâm lý phát triển mạnh mẽ. Sự phát triển nhận thức có sự phát triển mạnh về hoạt động nhận cảm, do các cơ quan phân tích phát triển và trở nên nhạy bén làm cho các chuẩn cảm giác ngày càng trở nên chính xác, giúp trẻ định hướng không gian, thời gian được tốt hơn, vốn biểu tượng về thế giới xung quanh ngày càng phong phú. Sự phát triển tư duy và tưởng tượng ở trẻ được thay đổi từ tư duy trực quan chiếm ưu thế ở lứa tuổi mẫu giáo bé sang tư duy trực quan hành động chiếm ưu thế ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ và tư duy logic phát triển, trí tưởng tượng ngày càng phong phú ở lứa tuổi mẫu giáo lớn.
11 Đời sống tình cảm của trẻ có những bước phát triển mạnh mẽ, sâu sắc và phong phú hơn lứa tuổi trước đó. Trẻ thèm sự trìu mến yêu thương và cũng rất sợ thái độ thờ ơ, lạnh nhạt của những người xung quanh đối với mình. Đồng thời trẻ bộc lộ tình cảm của mình đối với những người xung quanh cũng rất mạnh mẽ: Yêu quý, nhường nhịn, quan tâm, gắn bó, thân thiện với bạn bè, người thân… Ngôn ngữ của trẻ có sự phát triển mạnh về vốn từ, khả năng nắm ngữ pháp và ngôn ngữ mạch lạc. Vốn từ của trẻ ngày càng nhiều, phong phú về thể loại, khá thành thạo ngữ pháp… Nhà giáo dục cần nắm được đặc điểm tăng trưởng và phát triển về thể chất, vận động và tâm lý của trẻ mẫu giáo để xây dựng nội dung, lựa chọn các phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động cho phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc, giáo dục trẻ em mẫu giáo. 1.3. Các hoạt động hàng ngày của trẻ mẫu giáo ở trường mầm non Các hoạt động hàng ngày của trẻ ở trường mầm non được sắp xếp theo chế độ sinh hoạt hằng ngày. Chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở trường mầm non đuợc sắp xếp một cách hợp lí và thực hiện một cách thường xuyên sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện; hình thành ở trẻ nề nếp, thói quen sống khoa học. Đồng thời giúp cho giáo viên thực hiện nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ theo kế hoạch một cách chủ động. Do vậy, việc quản lí nhóm/lớp theo chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở trường mầm non là phương pháp quản lí khoa học và hiệu quả, giúp cho giáo viên thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ quản lí nhóm/lớp. Chế độ sinh hoạt cho trẻ mẫu giáo được quy định trong chương trình giáo dục mầm non hiện hành như sau: Thời gian Hoạt động 80 - 90 phút Đón trẻ, chơi, thể dục sáng 30 - 40 phút Học 40 - 50 phút Chơi, hoạt động ở các góc 30 - 40 phút Chơi ngoài trời 60 - 70 phút Ăn bữa chính 140 - 150 phút Ngủ 20 - 30 phút Ăn bữa phụ 70 - 80 phút Chơi, hoạt động theo ý thích 60 - 70 phút Trẻ chuẩn bị ra về và trả trẻ Các hoạt động trong chế độ sinh hoạt của trẻ được tổ chức cụ thể như sau:
12 1.3.1. Đón trẻ, thể dục sáng, điểm danh, trò chuyện sáng - Đón trẻ: Cô đến sớm, mở của thông thoáng ph ng học, chuẩn bị đủ các điều kiện để đón trẻ vào lớp. Đón trẻ vào lớp, quan tâm tới từng trẻ về mọi mặt, cho trẻ chơi theo ý thích. - Thể dục buổi sáng: Thể dục buổi sáng được thực hiện thường xuyên và tiến hành trong 8 – 10 phút, cho trẻ tập trong lớp hoặc ngoài sân. - Điểm danh: Điểm danh nhằm giúp cô nắm được sĩ số của lớp và cô có điều kiện tập cho trẻ biết quan tâm lẫn nhau. Tuỳ theo mục đích, độ tuổi để lựa chọn hình thức điểm danh phù hợp để trẻ đỡ chán (cá nhân, tổ, gắn tên…) - Tr chuyện sáng: Cô trò chuyện với trẻ về các nội dung của chủ đề, thời tiết, những ngày cuối tuần, cảm xúc của trẻ.... Cô có thể nhắc nhở một số nề nếp cần thiết trong ngày, đưa ra hoặc nhắc lại một số tiêu chuẩn thi đua nhằm khích lệ trẻ bước vào một ngày mới hào hứng hơn, có nề nếp hơn. 1.3.2. Hoạt động học tập Hoạt động học tập có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ và góp phần chuẩn bị cho trẻ vào học ở trường tiểu học được tốt. Nội dung, thời gian học trên tiết và số tiết phụ thuộc vào từng độ tuổi. Để các tiết học mang lại hiệu quả cao, cô chuẩn bị chu đáo về nội dung, về phương tiện dạy học, vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp với đặc điểm lứa tuổi…giúp cho trẻ tiếp thu tri thức một cách nhẹ nhàng, hứng thú tránh áp đặt, g bó làm trẻ mệt. 1.3.3. Hoạt động ngoài trời Cô tổ chức cho trẻ hoạt động theo ba nội dung của hoạt động ngoài trời (hoạt động có mục đích, tổ chức tr chơi vận động, chơi tự do). Trẻ được hít thở không khí trong lành, vận động toàn thân, phát triển các kĩ năng vận động, tiếp xúc với hiện tượng tự nhiên và xã hội gần gũi, cảm nhận vẻ đẹp của cuộc sống, thiên nhiên xung quanh. 1.3.4. Hoạt động góc Trong thời điểm này cô chủ yếu tổ chức cho trẻ chơi các tr chơi theo góc: tr chơi đóng vai có chủ đề, tr chơi xây dựng - lắp ghép, học tập - sách, nghệ thuật, thiên nhiên. Để vui chơi thực sự là một phương tiện cơ bản để giáo dục trẻ ở độ tuổi mẫu giáo, cô cần chuẩn bị đầy đủ đồ chơi, góc chơi để trẻ được chơi theo ý thích. Cô bao quát trẻ, hướng dẫn trẻ chơi và không làm ảnh hưởng đến hứng thú của trẻ.
13 1.3.5. Vệ sinh - ăn trưa Đến giờ ăn, cô cùng trẻ chuẩn bị bữa ăn như kê bàn ghế, bát, thìa… Sau đó cô cho trẻ rửa tay. Khi trẻ ăn cô bao quát, hướng dẫn nhắc nhỡ trẻ cách ăn hợp vệ sinh, động viên trẻ ăn hết suất.. Sau khi trẻ ăn xong: cô nhắc nhở trẻ tự cất bát thìa vào nơi quy định, tự cất ghế, lau miệng, uống nước, đi vệ sinh… 1.3.6. Ngủ trưa Đến giờ ngủ trưa, cô cùng trẻ chuẩn bị chỗ ngủ, trẻ lớn tự lấy gối. Cô chú ý tạo chỗ ngủ sạch sẽ, ấm áp về mùa đông, thoáng mát về mùa hè, có ánh sáng dịu, sắp xếp chỗ ngủ hợp lí. Khi trẻ ngủ cô luôn có mặt ở ph ng ngủ để giữ yên tĩnh cho trẻ ngủ, bao quát và nhắc nhở trẻ khi cần thiết. Đến giờ dậy, cô mở dần cửa cho trẻ dậy theo trình tự giấc ngủ của trẻ. 1.3.7. Vận động nhẹ, ăn chiều Sau khi trẻ ngủ dậy, cô cho trẻ vận động nhẹ hoặc chơi tr chơi vận động. Sau đó cho trẻ ngồi vào chỗ để tổ chức cho trẻ ăn quà buổi chiều. 1.3.8. Hoạt động chiều Thời điểm này giáo viên tự lên kế hoạch cho phù hợp với tình hình của lớp mình. Nội dung sinh hoạt chiều gồm: Hướng dẫn tr chơi mới (tr chơi có luật); ôn tr chơi cũ; ôn tập kiến thức đã học; tổ chức trẻ lao động (chiều thứ 6)… Mỗi buổi chiều chỉ nên đưa ra một số nội dung hoạt động, thời gian c n lại nên cho trẻ chơi với đồ chơi, hoặc tr chơi theo ý thích. 1.3.9. Trẻ chuẩn bị ra về và trả trẻ Trước khi trả trẻ về với gia đình cô cho trẻ vệ sinh các nhân: Lau mặt, chải đầu, sửa sang quần áo ngay ngắn gọn gàng. Trong khi chờ bố mẹ đến đón cô nên cho trẻ chơi với những đồ chơi, tr chơi nhẹ nhàng… Khi phụ huynh đến đón, cô giao đến tận tay phụ huynh. Trong những trường hợp cần thiết có thể trao đổi nhanh với phụ huynh về tình hình của trẻ trong ngày để phối hợp với hợp với gia đình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 1.4. Hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành Giáo dục mầm non qua môn học Quản lý trong giáo dục mầm non 1.4.1. Sự cần thiết phải hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành Giáo dục Mầm non Quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non là trách nhiệm, nghĩa vụ được thể hiện qua việc làm thường xuyên của giáo viên, có
14 ý nghĩa to lớn trong việc giáo dục trẻ đạt hiệu quả, nâng cao chất lượng giáo dục ở bậc học mầm non. Trước hết, giáo viên có khả năng quản lý trẻ tốt sẽ giúp cho giáo viên tổ chức các hoạt động trở nên dễ dàng hơn, hiệu quả hơn. Những gì giáo viên mong muốn, dự kiến đề ra trong từng hoạt động sẽ thành hiện thực, đáp ứng được yêu cầu lấy trẻ làm trung tâm khi thiết kế và tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ em. Yêu cầu này đ i hỏi, khi thiết kế và tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ em, giáo viên mầm non cần xuất phát từ nhu cầu, khả năng, hứng thú của trẻ. Trong các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ, giáo viên mầm non không đuợc áp đặt theo ý muốn chủ quan của mình, trẻ phải được coi là chủ thể tích cực trong các hoạt động của chung, giáo viên chỉ là “điểm tựa , là người tổ chức hướng dẫn, tạo cơ hội, điều kiện thuận lợi cho trẻ trong các hoạt động của chúng. Lấy trẻ em làm trung tâm trong việc thiết kế, tổ chức các hoạt động cho trẻ là một tư tưởng tiến bộ, phù hợp với xu thế đổi mới nội dung phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ em trên thế giới và Việt Nam hiện nay. Mặt khác, nhờ có kĩ năng quản lý trẻ phù hợp với từng hoạt động, hoàn cảnh, tình huống của giáo viên, sẽ làm giảm áp lực khi quản lý lớp học, giúp trẻ có nhiều cơ hội chia sẻ và bày tỏ, được mọi người quan tâm, tôn trọng và lắng nghe ý kiến, không mất niềm tin. Trẻ sẽ tích cực chủ động hơn trong hoạt động, tự tin trước mọi người, khả năng của trẻ được phát huy, gần gũi với bạn bè, thầy cô hơn. Nhận được sự quan tâm của giáo viên, vui vẻ đến lớp, thích đi học hơn. Xuất phát từ ý nghĩa trên đây, SV cần nhận thức đầy đủ về sự cần thiết quản lý trẻ và có kĩ năng quản lý trẻ phù hợp trong từng hoạt động chăm sóc – giáo dục trẻ theo chế độ sinh hoạt hàng ngày. Từ đó thay đổi cách giáo dục trẻ trong lớp cho phù hợp. Kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non là một trong những kỹ năng quan trọng trong nhân cách người giáo viên mầm non. Vì vậy, trong quá trình đào nghề cho SV mầm non nói chung, việc tổ chức rèn luyện nghiệp vụ sư phạm nói riêng là việc làm cần thiết giúp SV tổ chức chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Trong đó, việc hướng dẫn SV rèn kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non giữ vai trò quan trọng. Do vậy việc rèn kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV ngành Giáo dục Mầm non là vấn đề có ý nghĩa thiết thực.
15 1.4.2. Nội dung hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV Trong môn học Quản lý trong giáo dục mầm non, nội dung hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV nằm trong nội dung quản lý trẻ tại các thời điểm sinh hoạt hàng ngày, bao gồm: - Tổ chức các hoạt động hàng ngày theo chế độ sinh hoạt cho trẻ mẫu giáo được quy định trong chương trình giáo dục mầm non hiện hành như sau: Đón trẻ, thể dục sáng, điểm danh, trò chuyện sáng; Hoạt động học tập; Hoạt động ngoài trời; Hoạt động góc; Vệ sinh - ăn trưa; Ngủ trưa; Vận động nhẹ, ăn chiều; Hoạt động chiều; Trẻ chuẩn bị ra về và trả trẻ - Đánh giá kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non: Nắm được đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ; Xác định phương pháp quản lý trẻ trong xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động hàng ngày; Tổ chức các hoạt động hàng ngày; Quan sát trẻ; Xây dựng nội quy lớp học; Khuyến khích, động viên tích cực; Kỉ luật trẻ mang tính tích cực; Xử lý tình huống sư phạm. 1.4.3. Các giai đoạn hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV Chúng tôi dựa trên quan điểm của K.K.Platônôv để định hướng việc hình thành và rèn luyện kĩ năng cho SV. Theo K.K.Platonov thì 5 giai đoạn (tương ứng với 5 mưc độ) hình thành kĩ năng được diễn ra như sau: + Giai đoạn 1 (Mức độ 1): Giai đoạn có kĩ năng sơ đẳng, ở giai đoạn này con người ý thức được mục đích của hành động và tìm kiếm cách thức hành động dựa trên vốn hiểu biết và kỹ xảo đời thường, hành động được thực hiện bằng cách “thử” và “sai”. + Giai đoạn 2 (Mức độ 2): Giai đoạn biết cách làm nhưng không đầy đủ, ở giai đoạn này con người có hiểu biết về cách thức thực hiện hành động, sử dụng các kỹ xảo đã có nhưng không phải là kỹ xảo chuyên biệt dành cho HĐ này. + Giai đoạn 3 (Mức độ 3): Giai đoạn có những kĩ năng chung nhưng mang tính chất riêng lẻ. Ở giai đoạn này, con người có hàng loạt những kĩ năng phát triển cao nhưng c n mang tính chất riêng lẻ, các kĩ năng này cần thiết cho các dạng HĐ khác nhau.
16 + Giai đoạn 4 (Mức độ 4): Giai đoạn có kĩ năng phát triển cao. Ở giai đoạn này, con người biết sử dụng sáng tạo vốn hiểu biết và kỹ xảo đã có ý thức được không chỉ mục đích hành động mà cả động cơ lựa chọn cách thức đạt mục đích. + Giai đoạn 5 (Mức độ 5): Giai đoạn có tay nghề. Ở giai đoạn này, con người biết sử dụng một cách sáng tạo đầy triển vọng các kĩ năng khác nhau [39]. 1.4.4. Con đường hình thành thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV Có nhiều con đường hình thành kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non cho SV mầm non. Trong đó có ba con đường chủ yếu sau: * Thông qua hoạt động dạy học các môn học Đây là con đường chủ yếu và quan trọng trong đào tạo nghề cho SV. Đặc biệt là thông qua giảng dạy các môn học về kiến thức giáo dục chuyên nghiệp giúp cho SV có được những tri thức cơ bản, làm cơ sở cho việc hình thành các kỹ năng nghề nghiệp. Thông qua hoạt động dạy học, giúp SV tích cực, tự giác, chủ động trong việc chiếm lĩnh các tri thức chuyên môn, nghiệp vụ, hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non của SV từng bước có cơ hội được rèn luyện và hoàn thiện. Giáo viên là chủ thể của hoạt động dạy, chức năng của GV trong các hoạt động này không phải là tạo ra tri thức mới, cũng không phải tái tạo tri thức cũ mà nhiệm vụ chủ yếu là tổ chức quá trình tái tạo tri thức trên SV. Vì lý do đó nên khi giảng dạy các học phần nói chung, học phần Quản lý trong giáo dục mầm non nói riêng, giảng viên phải sử dụng các phương pháp dạy học khác nhau, hướng tới tạo điều kiện cho SV phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu. Cần tăng cường cho SV thực hành xây dựng kế hoạch, tập giảng, tổ chức dự giờ, đánh giá rút kinh nghiệm từng hoạt động tại phòng học đặc thù của nhà trường. Cho các em tiếp cận hoạt động này sớm hơn ngay tại các trường mầm non, tạo điều kiện cho các em được thực hành tập giảng trên trẻ và xử lý các tình huống thực tại lớp học. * Thông qua hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên Để hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non cho SV cần phải rèn luyện thường xuyên trên thực tiễn giáo dục mầm non. Khi SV đã tiếp thu được hệ thống các kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non,
17 SV phải biến những tri thức đó thành năng lực thực tiễn ngay từ khi còn học tập trong trường sư phạm thông qua các hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên như luyện tập xây dựng kế hoạch, tập giảng, xử lý tình huống sư phạm... Các hoạt động này được tiến hành thông qua quá trình tự rèn luyện cá nhân hoặc theo nhóm trong suốt quá trình đào tạo. Hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên là quá trình chuẩn bị cho SV các kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non để họ đi thực hành nghề ở trường non trong các đợt kiến tập, thực tập sư phạm. * Thông qua hoạt động thực tế, thực tập sư phạm Thực tập sư phạm là một hoạt động nằm trong chương trình đào tạo của trường CĐSP, thể hiện rõ tính chất rèn luyện kỹ năng tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ cho SV. Hoạt động này có tác dụng kiểm tra một cách đúng đắn kết quả đào tạo giáo viên. Đây chính là con đường quan trọng để kích thích hứng thú nghề nghiệp cũng như rèn kĩ năng nghề nói chung và kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non nói riêng. Đây c n là con đường hiệu quả nhất rèn luyện cho SV khả năng ứng dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn. Đồng thời dưới sự hướng dẫn của giáo viên mầm non đã giúp SV có kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non ngày càng vững chắc hơn. 1.4.5. Kiểm tra - đánh giá kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV. Trong quá trình rèn luyện các kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV, việc kiểm tra- đánh giá kĩ năng của SV được thực hiện như sau: - Đánh giá thái độ của SV trong giờ học - Đánh giá kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV trong môn học. (Phiếu đánh giá của giảng viên) - Đánh giá kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV qua các đợt thực tập sư phạm. (Phiếu đánh giá dành cho giáo viên mầm non).
18 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV ngành Giáo dục mầm non Trường CĐSP Lạng Sơn hiện nay 2.1.1. Vài nét về chương trình đào tạo giáo viên mầm non và học phần Quản lý trong giáo dục mầm non Thực hiện theo quy chế hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đào tạo đại học và cao đẳng hệ chính quy theo hệ thống tín chỉ, Trường CĐSP Lạng Sơn xây dựng chương trình đào tạo cử nhân trình độ cao đẳng ngành Giáo dục mầm non với mục đích: Đào tạo cử nhân trình độ cao đẳng ngành Giáo dục mầm non có chất lượng tốt, có khả năng tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ tại các cơ sở giáo dục mầm non; có khả năng làm công tác chuyên môn ở các phòng giáo dục; có khả năng tự học, có khả năng học tập liên thông ở các chương trình đào tạo đại học. Chương trình đào tạo được xây dựng với khối lượng kiến thức phù hợp với thời gian đào tạo, phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường, đáp ứng nhu cầu của người học và của toàn xã hội. Tuy nhiên với định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo về sự đổi mới, phát triển chương trình giáo dục mầm non, những gì SV được trang bị ở trường sư phạm là chưa đủ, yêu cầu SV cần chủ động, linh hoạt, sáng tạo, tự học nhiều hơn nữa để có đủ năng lực thực hiện công việc nghề giáo viên mầm non. Để làm được điều đó, SV cần có sự giúp đỡ, định hướng của giảng viên để việc tự học, tự bồi dưỡng năng lực nghề nghiệp đạt hiệu quả. Trong chương trình đào tạo chuyên ngành giáo dục mầm non, có học phần: Quản lý trong giáo dục mầm non là cung cấp cho SV kiến thức và kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày. Học phần này nằm trong khối kiến thức chuyên ngành của chương trình đào tạo cử nhân mầm non hệ cao đẳng chính quy, được giảng dạy cho SV năm thứ ba. Thời lượng giảng dạy của hai học phần là 2 đơn vị học trình (30 tiết). Tuy nhiên thời gian dành cho giảng dạy học phần này không nhiều, SV được nghiên cứu, học tập nội dung quản lý trẻ hàng ngày trong học phần c n ít (4 tiết/ 30 tiết).
19 2.1.2. Thực trạng giảng dạy học học phần Quản lý trong giáo dục mầm non và kỹ năng quản lý trẻ của SV trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non. Nhận thức được tầm quan trọng của sự hình thành năng lực sư phạm của người giáo viên mầm non tương lai, trong những năm học vừa qua chúng tôi luôn chú trọng hình thành kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non cho SV. Nhiệm vụ đó được thực hiện qua giảng dạy học phần Quản lý trong giáo dục mầm non để cung cấp cho SV kiến thức, kĩ năng về quản lý giáo dục, quản lý trường mầm non và quản lý nhóm/ lớp trong trường mầm non. Qua thực tiễn giảng dạy, chúng tôi có thể rút ra một số nhận xét như sau: Nội dung giáo dục trong học phần mang tính chất cung cấp kiến thức và rèn kĩ năng quản lý nhóm/ lớp trong trường mầm non cho SV, nội dung quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày được đề cập là một nội dung nhỏ trong quản lý nhóm/lớp. Giảng viên đã chú trọng hình thành cho SV kỹ năng xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi và tổ chức từng hoạt động cho trẻ theo kế hoạch đề ra: Đón trẻ, học tập, vui chơi, ăn, ngủ… Trong đó, kĩ năng quản lý trẻ được giảng viên chú ý để hướng SV quan tâm đến các biểu hiện, khả năng, kết quả của trẻ tham gia trong từng hoạt động và kịp thời xử lý các tình huống diễn ra trên trẻ trong các hoạt động đó. Đảm bảo các yêu cầu trẻ được an toàn, thoải mái, vui vẻ, hứng thú trong hoạt động; được cùng học, cùng chơi với bạn; được cô yêu quý, động viên, khích lệ... Những biện pháp này về cơ bản đã giúp SV nắm được cách tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục theo từng độ tuổi và cách quản lý trẻ trong các hoạt động đó. Góp phần hình thành kĩ năng nghề nghiệp cho SV ngành giáo dục mầm non. Tuy vậy, những biện pháp đó chưa đáp ứng được yêu cầu để SV có kĩ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày đạt hiệu quả. Thời gian giảng dạy ít, chỉ được nghiên cứu trong thời gian ngắn, SV chưa hiểu hết tầm quan trọng của việc hình thành kĩ năng năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày cũng như chưa được rèn và chưa chú ý tự rèn kĩ năng này. Nhiều SV c n thiếu và yếu về các kĩ năng như: Chưa biết cách tìm hiểu đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ; Xây dựng kế hoạch giáo dục ngày chưa đảm bảo theo mục đích – yêu cầu của hoạt động, nội dung hoạt động cụ thể nhưng chưa đa dạng, phong phú...; Tổ chức hoạt động chỉ sử dụng rất ít phương pháp
20 dạy học, máy móc và chưa hiệu quả, thủ thuật gây hứng thú nhưng c n đơn điệu, máy móc…; Chưa có khả năng bao quát lớp, hạn chế làm chủ trạng thái cảm xúc, c n mất bình tĩnh, lúng túng; Quan sát trẻ c n máy móc, bị động, chưa hiệu quả; chưa biết xây dựng nội quy lớp học để quản lý trẻ; Khuyến khích, động viên tích cực chưa phù hợp, chưa kịp thời. Kỉ luật trẻ mang tính tích cực còn máy móc, hình thức; Xử lý tình huống sư phạm c n lúng túng, chưa hợp lý, chưa hiệu quả. Đặc biệt, trong quá trình thực tập, khi SV trực tiếp tham gia vào quá trình tổ chức các hoạt động c n rất khó khăn, lúng túng. SV c n nhiều hạn chế trong việc bao quát, chú ý, quan tâm đến trẻ, chưa hướng được trẻ vào hoạt động như mong muốn, trẻ không hứng thú, tích cực tham gia hoạt động cùng cô và các bạn. Khi có tình huống sư phạm xảy ra như: Trẻ khóc, tranh dành đồ chơi, làm đổ cơm, không hứng thú tham gia hoạt động... thì cách xử lý tình huống chưa thật phù hợp. Như vậy, qua trải nghiệm thực tiễn, kĩ năng quản lý trẻ của SV còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, yêu cầu nghề nghiệp luôn đ i hỏi sự thành thục, chuyên nghiệp, linh hoạt trong các hoạt động được thay đổi liên tục ở trường mầm non. Vì vậy, chúng tôi luôn trăn trở đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để giúp SV có đủ các kĩ năng quản lý trẻ, có thể thích ứng thực hiện tốt chương trình giáo dục ở trường mầm non và ngày càng hoàn thiện hơn về các kĩ năng tổ chức các hoạt động chăm sóc – giáo dục trẻ cho bản thân. Đó cũng là xuất phát điểm để chúng tôi nghiên cứu sáng kiến này. 2.2. Nguyên nhân ảnh hưởng đến kỹ năng quản lý trẻ trong tổ chức các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non của SV ngành Giáo dục mầm non Trường CĐSP Lạng Sơn hiện nay Chúng tôi cho rằng những hạn chế trên của SV là do những nguyên nhân chủ yếu sau: Một là, SV hiểu biết chưa đầy đủ về đặc điểm tâm sinh lí trẻ. Mỗi trẻ lớn lên đều trải qua các giai đoạn phát triển tâm sinh lý, quá trình phát triển đó có nhiều ảnh hưởng đến thái độ hành vi của các em. Mặt khác, mỗi trẻ là một cá thể sinh ra trong các gia đình khác nhau, điều kiện sống khác nhau, hình thành tính cách khác nhau. Nếu SV không hiểu trẻ sẽ không có được biện pháp tác động và giải quyết vấn đề phù hợp trẻ trong nhóm lớp và cá nhân của trẻ. Hiểu được sở thích, khả năng, hứng thú của trẻ là một trong những yếu tố quan trọng giúp SV