intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh học hát, luyện tập - trò chơi âm nhạc lớp 2

Chia sẻ: Thanhbinh225p Thanhbinh225p | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

123
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Kinh nghiệm giúp học sinh học hát, luyện tập - trò chơi âm nhạc lớp 2" được nghiên cứu nhằm mục đích: Giúp các em phát triển toàn diện về mọi mặt "Đức-Trí- Văn -Thể- Mĩ" và đáp ứng yêu cầu của giáo dục là đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa, góp phần hình thành nhân cách các em, tạo cho các em có phong cách mạnh dạn, tự nhiên, tự tin hơn trong cuộc sống. Đó cũng là quá trình rèn luyện kỹ năng ca hát của các em và giúp các em cân bằng lại trạng thái tinh thần sau những giờ học căng thẳng và mệt mỏi.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh học hát, luyện tập - trò chơi âm nhạc lớp 2

  1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ  PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỈM SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH HỌC HÁT, LUYỆNTẬP  – TRÒ CHƠI ÂM NHẠC LỚP 2 Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết                   Chức vụ: Giáo viên                                         Đơn  vị công tác: Trường tiểu học Ngọc Trạo          SKKN thuộc môn: Âm nhạc                                    THANH HOÁ NĂM 2013
  2. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Âm nhạc là món ăn tinh thần là môn nghệ  thuật âm thanh và là nhu cầu  không thể thiếu được với con người nói chung và trẻ em nói riêng . Ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời mỗi chúng ta ai cũng một lần được  nghe tiếng hát ru của mẹ, khi đi mẫu giáo các em được học hát, học múa. Như  vậy âm nhạc là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống tinh thần của trẻ  nói riêng và âm nhạc đã làm nổi bật lên những sinh hoạt hàng ngày trong đời  sống xã hội, đó là những cảnh tượng, những âm thanh tự nhiên cũng được diễn   tả khá sinh động và đầy đủ, như vậy ta có thể  khẳng định rằng âm nhạc luôn   luôn tồn tại ở mọi lúc mọi nơi và mọi thời đại . Âm nhạc là một môn năng khiếu, tuy nhiên việc dạy học âm nhạc trong   các nhà trường tiểu học không nhằm đào tạo cho các em trở thành những người   hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp, những người làm nghề  âm nhạc sau này.  Mà mục đích chính là thông qua việc học hát các em được hoạt động, được  nhận thức và được cảm thụ về âm nhạc. Nhưng với nhiệm vụ, chức năng chủ  yếu của mình, giáo dục âm nhạc trước hết phải thể hiện được mục tiêu, yêu  cầu giáo dục trội bật của mình là giáo dục thẫm mĩ. Giúp các em phát triển   toàn diện về mọi mặt "Đức­Trí­ Văn ­Thể­ Mĩ" và đáp ứng yêu cầu của giáo  dục là đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa, góp phần hình thành nhân cách  các em, tạo cho các em có phong cách mạnh dạn, tự  nhiên, tự  tin hơn trong   cuộc sống. Đó cũng là quá trình rèn luyện kỹ năng ca hát của các em và giúp các   em cân bằng lại trạng thái tinh thần sau  những giờ học căng thẳng và mệt mỏi   . Vậy làm thế nào để âm nhạc đến với các em một cách tự nhiên, hài hoà   mà vẫn mang tính chất một môn học, với mỗi giáo viên vấn đề  quan trọng   không phải chỉ  làm sao dạy cho học sinh những kiến thức trong chương trình  mà còn nắm vững khả năng giáo dục nhiều mặt của môn âm nhạc, có ý thức và  kế hoạch khai thác các khả năng giáo dục đó thông qua các biện pháp sư phạm  cụ thể nhằm góp phần đào tạo các em thành những người có nhân cách và phát   triển toàn diện. Là một giáo viên giảng dạy môn âm nhạc tuổi đời còn trẻ,  tôi chẳng có được nhiều kinh nghiệm lâu năm như  những thầy cô đã dạy tôi  cũng như những anh chị trước. nhưng bù lại tôi có lòng yêu trẻ, yêu nghề đó là  con đường mà tôi đã chọn.Cho nên để học sinh say mê với môn học này, ngoài  những phương pháp mới thì vấn đề  học hỏi sáng tạo để  gây hứng thú cho các   em thì đó là vấn đề luôn trăn trở trong tôi và từ đó thôi thúc tôi tìm hiểu và chọn  đề tài này: 2
  3. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 " Kinh nghiệm giúp học sinh học hát , luyện tập ­ trò chơi âm nhạc lớp 2’’ B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Cơ sở lý luận Ca hát là một nhu cầu của trẻ, trẻ em được ca hát, được tự hoạt động và  tự  nhận thức được thế  giới xung quanh bằng cảm xúc thông qua những hình  tượng âm thanh để phát triển trí tuệ đồng thời được giáo dục về đạo đức, tình  cảm... Việc dạy hát và chơi trò chơi âm nhạc là một vấn đề  đòi hỏi sự  nhiệt   tình, sáng tạo của người thầy. Bởi lẽ các em đang trong độ  tuổi rất nhạy cảm   về âm nhạc, hơn nữa giọng hát của các em dang trong thời kỳ phát triển mạnh   nên ngươi thầy cần nắm được giọng hát của học sinh lên cao chỉ  đến nốt C 3,  xuống thấp chỉ  đến nốt A1.Giáo viên dạy hát tránh tình trạng để  học sinh hát  cao quá hoặc thấp quá dẫn đến việc các em hát phô, hát trênh nhạc. Để  đảm  bảo tính hiệu quả  cho một giờ  học hiệu quả  cho một giờ học hát và chơi trò  chơi người thầy phải có biện pháp cụ thể song song. II­ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1. Về học sinh Trước đây khi học một bài hát, học sinh chỉ thuộc được lời ca của bài hát  mà các em không hát đúng giai điệu lời ca, các em hát tự  do, hát không đúng  nhạc đã thành thói quen, các em chưa có ý thức để  lắng nghe, quan sát kỹ  trường độ  (độ  ngân dài ­ ngắn của âm thanh), độ  cao (độ  cao ­ thấp) của âm   thanh trên đàn để  hát cho đúng. Những chỗ  móc giật, luyến láy, các cách vận   động phụ hoạ theo bài hát, cũng như tình cảm, tính chất của từng bài hát chưa   được chú trọng. 2. Về giáo viên Thông qua các tiết dạy còn có những vấn đề sau: ­  Một số đồng chí giáo viên chưa chú trọng đến luyện hát đúng cho học  sinh, ít tổ chức các trò chơi âm nhạc giúp học sinh thẩm thấu về âm nhạc. ­ Một số giáo viên ít sử dụng đàn trong các tiết học nên học sinh hát chưa  chuẩn về trường độ và cao độ của bài hát. 3­ Kết quả thực trạng trên Tình hình nhà trường năm học 2012 ­2013 có rất nhiều thuận lợi: Trường   được xây dựng khang trang với đội ngũ giáo viên trẻ, có năng lực và được sự  3
  4. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 quan tâm của các cấp lãnh đạo. Năm học 2012 ­2013 tôi đã được nhà trường  phân công dạy môn Âm nhạc từ khối 1 đến khối 5  Như vậy  thời gian học của   các em mỗi tuần chỉ  học có 1 tiết, 1 năm có 35 tiết/năm,  tôi thấy rằng việc  giảng  có nhiều thuận lợi vì chuyên môn đã được đào tạo qua trường cao đẳng  sư phạm Âm nhạc. Bản thân lại còn trẻ, có lòng yêu nghề yêu trẻ nên rất nhiệt   tình trong công tác giảng dạy. Bên cạnh đó nhà trường và các đồng nghiệp cùng   giúp đỡ, tạo mọi điều kiện cho tôi phấn đấu, tham dự  tất cả  các cuộc thi có   liên quan đến chuyên môn.      ­ Về  phòng học của lớp: Trường  đã được xây dựng khang trang nên  phòng học đạt tiêu chuẩn thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Ghế ngồi  đạt tiêu chuẩn cho học sinh ngồi hát và hoạt động. Nhưng vì chưa có phòng   học chức năng nên khi học hát còn hạn chế, bên cạnh đó còn một số học sinh ở  các khu vực Phường Quang Trung, Bắc Sơn một số học sinh  ở ga gia đình còn   gặp nhiều khó khăn do vậy dân trí thấp,  đời sống vật chất thiếu thốn, nên việc  phân nhóm học sinh và việc kết hợp với phụ  huynh là rất khó khăn, môn âm  nhạc còn chưa được coi trọng như như môn học khác Vì thế việc nhận thức bộ  môn âm nhạc đang còn cổ hủ và kém cỏi: các em thiếu sách giáo khoa, thiếu vở  chép nhạc, thiếu đồ  dùng dụng cụ  dành cho học sinh (như  thanh phách, song  loan, Trống con……).Chính vì những khó khăn này nên khi dạy các em tiếp thu   kém, khả  năng tư  duy cũng như  năng lực tiếp nhận rất nghèo nàn. Các em có  thói quen hát tự do, không đúng nhạc nên khi uốn nắn chỉnh sửa rất lâu và khó  hình thành một cách sâu sắc về  cách trình bày, thể hiện bài hát, hát đúng nhạc   theo đàn, đúng phách, đúng cao độ, trường độ… * Đề khảo sát của tôi như sau: " Em hãy trình bày một bài hát mà em yêu   thích nhất trong chương trình đã  học ở lớp 1". Qua khảo sát ban đầu  ở  lớp 2D, bằng thực tế  trình độ  của học sinh tôi   thu được kết quả như sau: Chất lượng đầu năm + SS Hoàn thành tốt  (A ) Hoàn thành ( A ) Chưa hoàn thành (B) 29 SL % SL % SL % 2 6,9 24 82,7 3 10,4 * Từ kết quả khảo sát trên tôi rút ra được nguyên nhân như sau: 4
  5. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 ­ Qua thực tế  giảng dạy cho thấy nguyên nhân chủ  yếu mà các em vấp  phải là khi hát các em đang còn rụt rè, e ngại, chưa mạnh rạn, tự  tin để  thể  hiện bài hát. ­ Phần lớn học sinh của lớp các em chưa biết hát một bài hát có đệm  nhạc. Các em hát tự do đã trở thành một thói quen hát không đúng nhạc, không  theo đàn, hát không có sức biểu cảm, sai cao độ, trường độ, nhịp phách rất  nhiều. Từ  thực trạng trên tôi đã rút ra một số  kinh nhgiệm nhỏ  của bản thân  trong việc dạy học hát ở lớp 2. Chính vì thế  tôi đã đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu   đưa ra một số  kinh nghiệm để  phục vụ  tốt cho việc giảng dạy môn học hát,  luyện tập ­ trò chơi âm nhạc lớp 2. III­ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Dạy cho các em hát đúng giai điệu, tiết tấu những bài hát phù hợp với  lứa tuổi, để tập cho các em hát đồng đều, hoà giọng hát cá nhân trong giọng hát  chung của tập thể. 2. Qua giai điệu, tiết tấu lời ca của các bài hát nhằm giáo dục tình cảm đạo đức trong sáng, lành mạnh, góp phần làm cho đời sống tinh thần của các   em thêm phong phú. 3. Dạy cho các em biết phân biệt âm thanh cao ­ thấp, dài­ ngắn với tốc  độ khác nhau và tập nhận xét hướng đi của chuỗi âm thanh ( đi lên­ đi xuống ­   đi ngang,….) 4. Phát triển năng lực nghe nhạc, năng lực cảm thụ âm nhạc thông qua ca  hát, biểu diễn, trò chơi và kể chuyện âm nhạc. IV­ CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN  Dạy học sinh học hát một bài hát, giáo viên phải giải quyết 2 vấn  đề then chốt: ­ Giúp học sinh nắm được và thực hiện chính xác các bước cần thiết của   quá trình học hát và rèn luyện thực hiện các bước đó một cách thành thạo. ­ Giúp các em biết vận dụng các khả năng, năng lực, năng khiếu mà mình  vốn có để cảm thụ  âm nhạc và thể  hiện nó thích hợp với từng bài hát có tính  chất giai điệu khác nhau. 1. Phần một: Dạy hát  * Vấn đề thứ nhất:  Quy trình học hát một bài hát gồm các bước sau : + Giới thiệu bài (giới thiệu về tác giả, tác phẩm) 5
  6. Sáng kiến kinh nghiệm 2013      +  Nghe hát mẫu bài hát + Đọc lời ca theo tiết tấu + Khởi động giọng ( Luyện thanh) + Tập hát + Luyện tập, kiểm tra đánh giá kiến thức vừa học + Rút ra bài học giáo dục Thực tiễn dạy hát đã khẳng định sự đúng đắn của các bước học trên. Để  làm cho học sinh có thói quen và kỹ  năng áp dụng các bước học, cần giúp các  em từng bước nắm được và biết cách thực hiện vận động ngay từ tiểu học. *Vấn đề thứ hai: Quá trình học hát của học sinh, ta thấy học sinh phải   sử dụng khả năng, năng lực có tính chính xác để hát thuộc và đúng giai điệu lời ca   bài hát, có khả  năng cảm thụ  âm nhạc bằng một tình cảm trong sáng, lành   mạnh mới có thể diễn đạt được tính chất của bài hát. Trong quá trình dạy chúng ta cần nghiên cứu kỹ  hơn các bước học để  giúp các em nắm vững kiến thức một cách khoa học và dễ hiểu nhất. a­ Giới thiệu bài ­ Giới thiệu bài: giới thiệu tác giả, tác phẩm là một bước quan trọng vì  nó là một bước khởi đầu cho việc dạy học một bài hát. Giáo viên phải có một   lời giới thiệu hấp dẫn, nhẹ nhàng và cần kết hợp với tranh minh hoạ, giáo viên   vừa giới thiệu vừa chỉ vào tranh sao cho phù hợp với nội dung bài hát. VD:  Bài hát : Chiến sĩ tí hon Yêu cầu giáo viên phải có bức tranh minh hoạ  cho bài hát: Vẽ  về  các  chiến sĩ tí hon, mặc quần áo bồ  đội, đội mũ ca nô, bạn đi trước cầm cờ, các   bạn đi sau cầm súng, cầm trống.                                                              6
  7. Sáng kiến kinh nghiệm 2013                  1 7
  8. Sáng kiến kinh nghiệm 2013                                                                            2 8
  9. Sáng kiến kinh nghiệm 2013                                                             3    Giáo viên hỏi học sinh:              + Bức tranh vẽ gì ?                                                     + Bức tranh nói về nội dung bài hát nào ?   Tuổi thơ có nhiều ước mơ được làm chến sĩ tí hon. Các em bé trong tranh vai  mang súng bước theo lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong tiếng trống nhịp nhàng. Ngoài những bài hát nói về quang cảnh quê hương, đất nước, con người.   Còn có những bài hát có xuất xứ được dịch sang lời Việt bằng giai điệu nhạc  của nước ngoài, hay làn điệu dân ca thì chúng ta giới thiệu như thế nào? Đối với những bài hát nước ngoài và dân ca, lời giới thiệu bao giờ cũng   hướng cho học sinh biết tới xuất xứ của bài hát đó. Giáo viên có thể giới thiệu  vị  trí địa lý của nước đó, vùng miền đó trên bản đồ, có thể  mở  rộng cho học   sinh bằng các tập tục đặc điểm riêng từng vùng,  miền, từng đất nước. Hoặc  có thể liên hệ với các bài hát nước ngoài và các bài hát dân ca để  dẫn dắt vào   bài hát mới. VD Bài hát ''Chúc mừng sinh nhật" nhạc Anh. Giáo viên có thể sử  dụng  cách như sau: Giáo viên thuyết trình" Trong chương trình học của môn âm nhạc  lớp 1 các em đã được học các bài hát nước ngoài như. "Đàn gà con (nhạc   9
  10. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 Philippencô, lời Việt Anh)…Đến lớp 2 chúng ta sẽ được học thêm một bài hát  nước ngoài với một ngày thật vui và tràn đầy ý nghĩa đó là bài "Chúc mừng sinh   nhật" nhạc Anh. b­ Nghe hát mẫu bài hát Hát mẫu: là một bước nắm vai trò then chốt trong việc dạy học hát.   Trong bất kể một tiết học nào cũng không thể thiếu bước đi quan trọng này. Ở  phần này giáo viên là người truyền đạt và học sinh là người tiếp   nhận. Tuy nhiên làm thế  nào để  tạo ra một tiết học thành công là một việc  không dễ. Đây là một hoạt động có sức cuốn hút, lôi kéo hứng thú cho học sinh một   cách mạnh mẽ, nên để thực hiện được hoạt động này, giáo viên phải là người   ''Nghệ sĩ" thực thụ phải thể hiện thật chính xác bài hát, tình cảm, tính chất ẩn  chứa trong bài hát. Vì thế đối với giáo viên hát mẫu như là diễn mẫu. Để giúp học sinh hát chuẩn xác một bài hát trước hết yêu cầu giáo viên   cần hát mẫu một cách chính xác, thể hiện tốt sắc thái, tình cảm của bài hát, tác  phong của giáo viên từ cách đứng, nét mặt và nhất là một số động tác minh hoạ  cũng dất cần thiết  cho tiết dạy. Giáo viên cần chững chạc, tự tin, vui tươi sẽ  gây hứng thú cho học sinh ngay từ đầu giờ học. Giáo viên cần nhắc học sinh các tư  thế  ngồi hát, đứng hát thoải mái,  đúng cách, khi hát cần hát hoà giọng, hát đều, to tiếng, thể hiện được sắc thái  bài hát. Hiện nay phần hát mẫu thường được thay thế  từ  giáo viên thực hiện  thành đài các­sét, băng, đĩa nhạc thâu sẵn bài hát. Đó cũng là một phương pháp  đổi mới đang được chú ý và thu được hiệu quả cao. c ­ Đọc lời ca Đối với học sinh lớp 2 việc đọc lời ca so với các lớp trên chưa được  thạo cho lắm tuy nhiên các em đã đọc được để giúp các em đọc đúng, đọc đều,   giáo viên cần treo bảng phụ  có chép sẵn lời ca, đánh dấu từng câu. Giáo viên   cần đọc trước, đọc chậm, rõ ràng từng câu cho học sinh đọc theo. Sau đó giáo  viên cho  các em hát, có thể  gõ thước cho cả  lớp đọc từng câu. Cần cho học sinh đọc   thạo rồi mới cho các em hát. d – Khởi động giọng (Luyện thanh) Quá trình phát âm phải là sự  phối hợp chính xác của các hoạt động lấy  hơi, đẩy hơi với các hoạt động khác của cơ  quan phát âm, như  phối hợp với   thanh quản, bộ phận truyền âm (cuống họng và mồm). Đó là những hoạt động  10
  11. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 tương hỗ, nó tác động qua lại với nhau, tất cả mọi hoạt động phải đúng, chính  xác phù hợp với nhau tạo nên những âm thanh đẹp, chính vì thế  trước khi vào  học một bài hát, học sinh phải thực hiện bước luyện giọng khởi động để  có  một bàn tựa cho bước học hát tiếp theo. Nói cách khác luyện thanh là bước mở  âm để chuẩn bị học hát. Khi khởi động giọng cho học sinh không đơn giản là làm theo giáo viên  mà phải biết cách mở  khẩu hình, biết cách lấy hơi. Mở   khẩu hình là khi hát  tạo nên hình dáng của mồm và môi. Bởi hình dáng của mồm và môi khi hát thay  đổi theo sự  phát âm, nhả  chữ, nghĩa là phụ  thuộc vào nguyên âm và phụ  âm.  Chẳng hạn nguyên âm A Ô U Ê môi tạo hình dáng mở tròn, nguyên âm. U môi  hơi chúm lại đưa ra phía trước, nguyên âm Ê môi hơi nhếch lên…..Tư thế  của  mồm và môi sẽ  làm cho âm thanh phát ra nghe tròn trĩnh, chuẩn và đẹp. Nếu  quen dần cách phát âm đó trong bước luyện giọng, khi hát sẽ  tạo được âm   thanh mềm mại, tự nhiên giúp hát hay hơn và tốt hơn. Đối với học sinh tiểu học giáo viên không nên chọn bài  khởi động giọng  với những âm vực, những quãng khó. Nên chọn những quãng đơn giản và cơ  bản như giọng cdur.                                         Là        la          la       lá        lá           lá       la        la      la          là    Với hoạt động luyện giọng khởi động, nếu học sinh tập trung nghe đàn chuẩn   xác thì sẽ  đạt được mục tiêu đặt ra trong hoạt động này và sẽ  tạo được nền   móng  cho bước tập hát tiếp theo. e­ Tập hát Hát bài hát so với học bài hát là những vấn đề  khác nhau về  chất. Học  sinh tiểu học trước hết cần biết cách hát. Đó là những tri thức kĩ năng cơ  bản  phổ  thông bước đầu đơn giản nhất cho việc sử  dụng giọng hát tự  nhiên của   mình hướng vào việc học. Biểu hiện cái hay, cái đẹp, tư  thế  ngồi, cách lấy   hơi, phát âm nhả chữ, tình cảm....Biết cách hát là hát một bài hát một cách diễn   đạt, không biết cách hát thì không có nghê thuật và diễn cảm được. Vì vậy học   hát bài hát là bước rèn luyện có yêu cầu một cách tổng hợp cao hơn. Nó là nội   11
  12. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 dung trung tâm thể  hiện nhưng yêu cầu về  mục tiêu để  hình thành trực tiếp  năng lực hoạt động âm nhạc thích hợp và cần thiết nhất cho trẻ.Đã có rất  nhiều phương pháp khác nhau để thực hiện hoạt động này. Trước đây, dạy hát thường theo cách truyền khẩu móc xích giáo viên  thường hát mẫu mỗi câu vài ba lần sau đó bắt nhip cho học sinh hát hoà theo.  Tiếp tục như  vậy nối tiếp các câu (móc xích) thành bài hát, đây cũng là cách  dạy hát truyền khẩu, truyền nghề cho âm nhạc dân gian. Tuy nhiên ngày nay do   sự  phát triển của đất nước, sự  tân tiến trong việc nâng cao công cụ  lao động.  Dạy hát đã có những nhạc cụ  cần thiết để  giảng dạy như  đàn óc­gan, kèn  Melodion….Thay cho việc dạy truyền khẩu là giáo viên đàn giai điệu từng câu,  học sinh lắng nghe, nhẩm lời ca theo giai điệu, nghe bắt nhịp và hát hoà theo  tiếng đàn. VD: Bài hát'' Múa vui'' nhạc và lời Lưu Hữu Phước, học sinh  hát được  hướng dẫn như sau : Câu 1: Câu 2: Câu 3: Câu 4: 12
  13. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 Giáo viên đàn giai điệu câu hát 3 lần, (chậm, rõ ràng) sau đó bắt nhịp cho   học sinh hát theo, đàn một cách chậm rãi hai lần, tăng tốc độ vừa phải cho các  em hát 2 đến 3 lần nữa. Giáo viên lắng nghe nếu học sinh hát sai, giáo viên có   thể hát mẫu lai, đàn lại cho học sinh hát.Đến câu 2: Giáo viên cũng dạy như câu  1, khi học sinh hát hoàn chỉnh câu 2 giáo viên đàn ghép hai câu 1 và 2 cho học  sinh hát, ghép 2 câu này rồi tiếp tục chuyển sang câu 3 và cứ  dạy như thế cho  đến hết bài theo lối móc xích.  Phương pháp này đã được đổi mới trong nhiều năm trở  lại đây, khi sử  dụng phương pháp này có rất nhiều yêu điểm dành cho học sinh là: + Nâng cao khả năng nghe nhạc của học sinh + Phát huy tính tích cực của học sinh khi nghe nhạc + Phát huy màu sắc giọng hát từng học sinh Tuy nhiên, để thực hiện tốt, phát huy tốt những ưu điểm đó, giáo viên và   học sinh phải năng động trong việc dạy học hát. Đối với giáo viên, vì là người dẫn dắt và chủ  động, nên trước yêu cầu  được đặt ra là biết sử  dụng nhạc cụ  của mình một cách thành thạo bởi trong   quá trình học, học sinh chủ  yếu là nghe đàn để  hát. Chỉ  cần một câu, một từ,   một nốt nhạc sai cao độ  cũng làm cho các em hát sai. Bên cạnh đó người giáo  viên phải biết quan sát, lắng nghe để  uốn nắn, sửa chữa kịp thời những câu   học sinh hát sai. Khi phát hiện ra chỗ  học sinh hát sai, cần ngừng ngay  ở  đó,  giáo viên hát mẫu và đàn lại giai điệu một vài lần rồi giúp học sinh học hát cho   đúng mới tiếp tục học. Sau đó giaó viên lắng tai nghe học sinh hát để sửa đúng   hay sai. Tuy nhiên giáo viên không hát to theo học sinh sau mỗi câu hát hoặc   mỗi đoạn, nên cho một hoặc vài ba bàn hát,  số  còn lại nhận xét đúng sai. Khi  bắt đầu vào hát giáo viên cần bắt nhịp cho học sinh hát. Khi học sinh hát giáo viên cần nhắc học sinh hát đều, rõ lời, đúng lời ca,  giáo viên sửa sai và khen chê kịp thời. Lúc đầu giáo viên dạy học sinh với tốc độ chậm, sau đó các em đã hát đều,   giáo viên nhắc học sinh hát với tốc độ vui tươi hơn tạo cho bài hát có sắc thái. Để thay đổi không khí lớp học giáo viên nên thay đổi hình thức dạy học   cho học sinh hát, lúc đứng hát, ngồi hát, hát luân phiên các tổ nhóm. Khi các em   hát đúng giai điệu lời ca bài hát cần cho học sinh vận động theo bài hát như: Vỗ  tay hoặc gõ các dụng cụ  theo phách, theo nhịp, theo tiết tấu lời ca. Giáo viên  cần đưa một số động tác phụ hoạ đơn giản để tập cho các em, đó cũng là hình   thức thay đổi không khí giờ học, góp phần làm tăng sự lôi cuốn, sự sôi nổi tạo  cho giờ học âm nhạc đạt kết quả cao. 13
  14. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 g­ Luyện tập, kiểm tra và đánh giá kiến thức vừa học Khi học song một bài hát, việc luyện tập, kiểm tra đánh giá những gì vừa   được học là việc làm không thể thiếu  khi học hát. Để  thu hút học sinh trong hoạt động này, giáo viên nên hướng dẫn học  sinh luyện tập lại bài hát thay đổi theo nhiều phương thức khác nhau như : + Hoạt động cá nhân + Hoạt động nhóm, tổ + Hoạt động theo dãy, bàn. Qua hoạt động này, học sinh tự khẳng định kiến thức mình vừa thu nhận, để từ  đó bổ sung những thiếu sót và nâng cao phát triển hơn nữa những kết quả đạt  được. h­ Rút ra bài học giáo dục Đây là phần kết thúc của một bài hát, hoạt động này thường được đặt ở  phần " củng cố và dặn dò" trong giáo án của giáo viên. Từ hoạt động này giáo  viên cho học sinh biết nội dung, ý nghĩa của bài hát. Qua việc học bài hát học   sinh đã học hỏi được những điều bổ ích và thú vị. Sau mỗi tiết dạy để khắc sâu bài học giáo viên cần có những câu hỏi như:                                         Hôm nay lớp mình học bài hát gì ?          Nội dung bài hát nói lên điều gì?                                         Học sinh trả lời câu hỏi  Kết thúc giờ học giáo viên nhận xét, khen ngợi những em hoạt động tích   cực trong giờ  học, nhắc nhở những em chưa hoạt động tích cực cần cố  gắng  hơn nữa trong giờ học sau. Dặn học sinh về ôn lại bài hát vừa học 2. Phần hai:  Luyện tập Phần này yêu cầu học sinh hát hay hơn, đúng hơn, nâng cao chất lượng   tiếng hát vì thế giáo viên cần thay đổi các hình thức ôn luyện cho phù hợp  với  từng bài dạy. VD: Những tiết dạy ôn luyện 2 ­ 3 bài hát giáo viên có nhiều hình thức  như tổ chức cho học sinh ôn luyện ngoài sân trường hoặc  ở trong lớp. ­ Ôn luyện ngoài sân trường: giáo viên có thể  cho học sinh đứng thành  vòng tròn hoặc hàng ngang để ôn luyện từng bài, chia lớp thành nhiều nhóm và  cho các nhóm thi nhau biểu diễn. 14
  15. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 ­  Ôn luyện trong lớp: Giáo viên có thể  tổ  chức một cuộc thi văn nghệ,  để các em được tự đánh giá các bạn thông qua việc bầu ra ban giám khảo, giáo   viên chia lớp làm 4 đội như  : Đội hoạ mi, đội sơn ca, đội thỏ  trắng, đội măng   non. Giáo viên là người giới thiệu, tổ  chức cho đội thi 3­ 4 lần theo các hình  thức: Đơn ca, song ca, tam ca. Sau mỗi phần thi giáo viên sẽ đọc kết quả cho điểm của Ban giám khảo  cho từng đội như: A+, A, B. Đây là hình thức khuyến khích các em hoạt động   với âm nhac. Để học sinh cả lớp đều vui vẻ, phấn khởi sau giờ học, giáo viên cần có lời   khen các đội như: Trong cuộc thi văn nghệ hôm nay tất cả các đội đều chiến thắng. Qua tiết dạy ôn luyện tôi đã tổ chức trên, tôi thấy các em đều tiếp thu bài  tốt, hứng thú khi học bài và tôi cũng tìm thấy một số em có năng khiếu âm nhạc  thực sự.  Như  vậy để  tạo một giờ  học đạt kết quả  ngoài việc chuẩn bị  chu đáo   cho tiết dạy, giáo viên cần khéo léo, linh hoạt, thay đổi các hình thức dạy học,   sử  dụng tốt đồ  dùng dạy học, không ngừng học hỏi các bạn bè đồng nghiệp,  cần nghiên cứu kĩ bài dạy thì chắc chắn rằng các tiết dạy sẽ đạt giờ tốt. Bằng các phương pháp đơn giản trên, tôi đã áp dụng thường xuyên, liên tục,  tôi thấy tất cả các giờ dạy âm nhạc ở khối 2 đều đem lại những kết quả khả quan.           Ngoài việc dạy hát tốt cho các em tôi thiết nghĩ rằng việc tổ chức các trò chơi  âm nhạc cho các em là hết sức cần thiết trong giờ học âm nhạc.   3. Phần 3: Trò chơi âm nhạc Trong mục tiêu chung của chương trình tiểu học, phân môn âm nhạc, phần  yêu cầu cần đạt nêu ra những yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức và kĩ năng   của môn học mà tăng cường các hoạt động nhất là trò chơi âm nhạc. Điều đó đã  tạo cho các tiết học thêm sôi nổi, vui tươi, sinh động đáp ứng được tính chất đặc  thù của phân môn âm nhạc: " Học mà vui ­ Vui mà học” trong mỗi giờ âm nhạc.   Tất cả các trò chơi âm nhạc đều phù hợp với nội dung chương trình các em được   học, mỗi một trò chơi đều có tác dụng riêng giúp cho các em thêm phần hứng thú  hơn khi học môn âm nhạc. Muốn tổ  chức tốt các trò chơi âm nhạc, giáo viên cần nghiên cứu kĩ cách  chơi. Tuỳ  thuộc vào từng trò chơi mà tổ  chức, có thể  trong lớp hoặc ngoài sân   trường.          VD: Trò chơi: Nghe tiếng hát tìm đồ vật. Giáo viên nên tổ chức trò chơi  trong  lớp, giáo viên chia lớp làm 3 tổ và lần lượt gọi từng tổ lên chơi. Trò chơi này nhằm  phát triển tai nghe cho học sinh. Bạn đi tìm đồ vật phải thật sự nhanh nhạy và thính   15
  16. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 tai để tìm đúng đồ vật bạn khác giấu. Qua trò chơi tôi thấy câc em rất thích chơi,  chú ý trong khi chơi, thật sự thu hút và lôi cuốn các em.          VD : Trò chơi : Nghe âm sắc đoán tên nhạc cụ, qua trò chơi này giúp các em  phân biệt được một số nhạc cụ gõ dân tộc ở bài 12 (âm nhạc lớp 2) ­  gồm có 2  cách chơi. * Cách chơi 1 :  ­ Chuẩn bị : + Một số nhạc cụ gõ  + Thẻ điểm                     + Người chơi : Các nhóm học sinh ­ Cách chơi:  + Giáo viên chia lớp làm 2 đội A và B có số người tương đương nhau + Giáo viên giấu nhạc cụ không cho học sinh nhìn thấy, gõ từ 1 đến 2 tiếng.  Em đầu tiên của đội A nói tên nhạc cụ vừa gõ, nếu đúng được 2 thẻ điểm,  nếu sai không được thẻ nào. Nếu em đầu tiên của đội A nói sai mà em đầu  tiên của đội B nói đúng thì đội B được 1 thẻ điểm. + Đội nào vừa ghi điểm thì sẽ được đoán trước  ở lượt tiếp theo.     + Tiếp tục chơi cho đến khi hết số người của mỗi đội thì cộng số thẻ  xem đội nào có nhiều hơn thì đội đó thắng, đội thua hát tặng đội thắng bài  “ Cộc cách tùng cheng” *Cách chơi 2: Trò chơi giúp học sinh phân biệt và nhận biết âm thanh của một số nhạc cụ  thông dụng mà các em đã được nghe. ­ Chuẩn bị: + Đàn phím điện tử                       + Người chơi: Nhóm học sinh  ­ Cách chơi :                             ­ Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm và chia bảng lớp làm 3 phần theo chiều dọc  ( mỗi phần bảng dành cho một nhóm tham gia) ­ Giáo viên ghi tên các loại nhạc cụ ( hoặc có thể treo tranh các loại nhạc cụ)   lên 3 phần bảng dành cho 3 nhóm ( mỗi phần khác nhau về thứ tự tên gọi).  Ví dụ:                STT Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 1 Sáo Trống Kèn 2 Trống Kèn Sáo 3 Kèn Sáo Trống 16
  17. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 ­ Giáo viên dùng đàn phím điện tử giả tiếng của các loại  nhạc cụ , lần lượt  cho học sinh nghe qua  âm thanh của từng nhạc cụ. Học sinh nhắc lại đúng tên của  từng nhạc cụ trước khi lên tham gia trò chơi.   ­ Sau khi đã nhận biết âm thanh của từng nhạc cụ, giáo viên mời mỗi nhóm  một em lên tham gia.  ­ Giáo viên dùng đàn đánh lên âm thanh của một trong số 3 nhạc cụ mà học  sinh vừa nghe. Học sinh nghe và nhận ra đó là âm thanh của nhạc cụ nào thì đánh   dấu X vào ô trống bên cạnh tên của nhạc cụ đó.  ­ Khi học sinh đoán và đánh dấu song tên một nhạc cụ, giáo viên sẽ đánh lại  âm thanh để cả lớp cùng kiểm tra xem bạn nào đoán đúng.   Trò chơi cứ thế tiếp tục, đội nào đoán đúng tên các nhạc cụ nhiều nhất thì  đội đó thắng. Như vậy: Để giờ học đạt được kết quả ngoài việc chuẩn bị chu đáo cho tiết  dạy, thì người giáo viên cần khéo léo linh hoạt thay đổi các hình thức dạy học, sử  dụng tốt và triệt để  các hình thức dạy học, không ngừng học hỏi bạn bè đồng   nghiệp thì chắc rằng các tiết dạy sẽ đạt giờ tốt. Tôi đã dạy thực nghiệm ở lớp 2D – trường Tiểu học Ngọc Trạo. Tiết 11: Học hát: BÀI CỘC CÁCH TÙNG CHENG                                                    ( Nhạc và lời: Phan Trần Bảng)  I) Mục tiêu  ­ Biết thêm bài hát mới của nhạc sĩ Phan Trần Bảng ­ Hát thuộc lời ca, đúng giai điệu, đúng nhịp, đều giọng. ­ Biết hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu, nhịp, phách. ­ Qua nội dung bài hát biết thêm một số  nhạc cụ  gõ như  thanh la, sênh   tiền,  mõ,trống 17
  18. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 II) Giáo viên chuẩn bị           ­ Kế hoạch bài giảng           ­ Đồ dùng dạy học (Tranh minh hoạ, bảng phụ, nhạc cụ, băng đĩa song   loan  thanh phách )vv.. ­ Sưu tầm các loại nhạc cụ gõ có trong bài hát. III) Các ho   ạt động dạy, học chủ yếu              1. ­ Ổn đinh tổ chức lớp            2. ­ Kiểm tra bài cũ (3’) Yêu cầu Hs nghe giai điệu đoán tên bài hát sau  đó hát và gõ đệm một trong ba cách nhịp, phách, tiết tấu.               ­ Nhận xét sửa sai (nếu có)           3. ­ Bài mới Hoạt động dạy của giáo viên Hoạt động học của học sinh Hoạt động 1(15’) Dạy bài hát  Cộc cách tùng cheng ­ Giới thiệu tác giả, nội dung bài hát ­ Lắng nghe Gv giới thiệu bài   ­ Cho Hs nghe hát mẫu ­ Nghe Gv hát mẫu ­ Hướng dẫn Hs tập đọc lời  ca theo  ­ Tập đọc lời ca theo hướng dẫn của  tiết tấu có 6 câu hát , mỗi câu chia  Gv thành hai câu nhỏ ­ Đàn giai điệu toàn bài ­ Tập hát từng câu theo lối móc xích ­ Lắng nghe Gv đàn giai điệu  cho Hs hát lại nhiều lần ­ Tập hát theo hướng dẫn của Gv chú ý sửa sai (nếu có)   hát ôn lại lời nhiều lần để  thuộc giai  ­ Hướng dẫn các em hát kết hợp gõ  điệu theo dãy nhóm, cá nhân. đệm theo nhịp ,phách, hoặc tiết tấu  ­   Hát   gõ  đệm   theo  phách   như  hướng  lời ca. dẫn của Gv ­Nhận xét ­Lắng nghe GV nhận xét Hoạt động 2(5’) Luyện tập  Cộc cách tùng cheng ­Đàn giai điệu một câu trong bài hát  ­ Nghe giai điệu đoán tên bài để Hs nhận biết tên bài hát và tác giả +Cộc   cách   tùng   cheng   (Phan   Trần  ­ Đàn giai điệu lại toàn bài Bảng) ­ Lắng nghe Gv đàn giai điệu bài ­   Hướng   dẫn   ôn   lại   bài   hát   dưới  ­ Hát ôn bài theo hướng dẫn của Gv nhiều hình thức. + Hát đồng thanh. + Hát theo dãy,tổ. 18
  19. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 + Hát cá nhân. ­ Hát kết hợp gõ đệm theo nhịp, phách,  ­ Cho Hs hát kết hợp gõ đệm như đã  tiêt tấu lời ca. học ở tiết trước. ­ Thực hiện từng trò chơi theo hướng  ­Cho   Hs   hát   kết   hợp   trò   chơi   Cộc  dẫn của Gv. cách tùng cheng( như  đã học  ở  tiết  trước. Hoạt động 3(10’)  Trò chơi với bài  hát Cộc cách tùng cheng ­ Thực hiện trò chơi theo hướng dẫn  ­Gv chia lớp thành 4 nhóm,mỗi nhóm  của Gv tượng   trưng     cho   một   nhạc   cụ   gõ  trong bài hát.Các nhóm lần lượt hát  Thực   hiện   cac   cách   chơi   luân   phiên  từng   câu   theo   tên   nhạc   cụ   nhóm  nhau mình. Đến câu hát “ nghe sênh thanh  la mõ trống...” thì cả  lớp cùng hát và  nói :Cộc cách tùng cheng. Củng cố ­ Dặn dò(2’) Trả lời : Bài Cộc cách tùng cheng ­ Hỏi Hs tên bài hát vừa học, tác giả?              Nhạc và lời Phan Trần Bảng ­ Cho Hs hát lại bài kết hợp gõ đệm  ­ Cả  lớp đứng tại chỗ  hát kết hợp gõ  theo phách và tiết tấu lời ca.  đệm ­ Nhận xét tiết học nhắc Hs về  nhà  ­ Lắng nghe Gv nhận xét và dặn dò. học bài Bằng các phương pháp đơn giản trên tôi đã áp dụng thường xuyên, liên tục,   tôi thấy tất cả các giờ dạy âm nhạc của khối 2 đều đem lại những kết quả khả  quan.          V – Kiểm nghiệm Bằng việc mạnh dạn sử  dụng các phương pháp nghiên cứu và thực tế  của bản thân, tôi đã thực nghiệm vào tiết dạy âm nhạc lớp 2D. Tôi thấy kết quả đã   tăng lên rõ rệt, qua quan sát tôi nhận thấy các em yêu thích bộ  môn hơn, hào  hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả đã tăng lên rõ rệt, các em đã mạnh dạn   hơn, tự tin hơn trong khi thực hiện. 19
  20. Sáng kiến kinh nghiệm 2013 Qua kiểm tra chất lượng cuối năm kết quả thu được như sau: Chất lượng cuối năm SS Hoàn thành tốt  ( A+) Hoàn thành ( A ) Chưa hoàn thành (B)  29 SL % SL % SL % 7 24,1 22 75,9 0 0 C­ KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 1. Kết luận Mặc dù âm nhạc là một môn học có mức độ  nhất định về  mục đích và  nội dung, là môn học nghệ  thuật thuộc năng khiếu, song với những phương   pháp giảng dạy đã được nêu ở trên. Cộng với sự say mê yêu nghề, luôn tìm tòi   sáng tạo, biết cách khai thác triệt để, cách dạy từng phần. người thầy phải vận   dụng tùy theo khả năng các em, chọn phương pháp cho phù hợp thì các em sẽ  tiếp thu bài một cách tốt hơn và sẽ yêu thích môn học này. Bên cạnh đó người thầy cần phải cứng rắn, nghiêm túc và có biện pháp   cụ  thể  với những em có tư  tưởng không thích môn học này. Người thầy cũng   cần phải nhớ  được là; Mục đích của việc dạy âm nhạc  ở  tiểu học là truyền  thụ  văn hóa âm nhạc chứ  không phải là đào tạo trở  thành “ca sĩ, nghệ  sĩ”. Vì   thế  phải làm cho giờ  học nhạc thật sự  có ý nghĩa đối với các em, không nên  làm cho các em lo sợ  khi có giờ  âm nhạc. Có như  vậy người thầy mới hoàn  thành tốt nhiệm vụ của mình. Trên đây là những thủ pháp đối với phân học hát, luyện tập – trò chơi âm  nhạc lớp 2 mà tôi đã viết ra.  Bản thân kinh nghiệm dạy còn ít, năng lực còn  hạn   chế.   Do   đó   tôi   chỉ   xin   trình   bày   một   khía   cạnh   nhỏ   trong   việc   dạy   hát,luyện tập ­ trò chơi âm nhạc lớp 2, tôi rất mong được sự giúp đỡ, đóng góp   của các cấp lãnh đạo và các đồng nghiệp  để  cùng nhau định ra một phương   pháp cơ bản có hiệu quả nhất. 2. Kiến nghị và đề xuất Để nâng cao chất lượng học tập bộ môn âm nhạc cho học sinh tiểu học   tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau. - §èi víi nhµ trêng: Nªn cã phßng häc riªng ®Ó c¸c em ®îc thùc hµnh nhiÒu h¬n, ho¹t ®éng tho¶i m¸i h¬n mµ kh«ng ¶nh hëng tíi c¸c m«n häc kh¸c. ­ Tăng cường cấp thêm các loại đồ  dùng dạy học như: Đài băng, các  tranh ảnh minh họa bài hát, các nhạc cụ gõ. Tôi xin chân thành cảm ơn! 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2