Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính, đảm bảo chất lượng hoạt động giáo dục đào tạo trên địa bàn huyện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT CÁT NGẠN ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH THEO NGHỊ ĐỊNH 60/NĐ-CP CỦA CHÍNH PHỦ TẠI TRƯỜNG THPT CÁT NGẠN, HUYỆN THANH CHƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN” LĨNH VỰC: QUẢN LÝ TÁC GIẢ: NGUYỄN THỊ NHỊ TỔ: VĂN PHÒNG NĂM THỰC HIỆN: 2022 - 2023 ĐIỆN THOẠI: 032 647 1992
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 3 1.1. Lý do chọn đề tài. ........................................................................................................................................ 3 1.2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................................................... 3 1.3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................................................................. 3 1.4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................................................................... 3 1.5. Kế hoạch nghiên cứu ................................................................................................................................... 3 1.6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................................................. 4 1.7. Đóng góp của đề tài.................................................................................................................................... 4 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................... 5 2.1. Cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP .......... 5 2.1.1. Một số khái niệm cơ bản .......................................................................................................................... 5 2.1.2. Mục đích, yêu cầu trong việc thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ................. 6 2.2. Thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ............................................ 7 2.2.1. Công tác triển khai thực hiện ................................................................................................................... 7 2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương ................................................................................................ 9 2.3. Thực trạng của đề tài ................................................................................................................................. 10 2.3.1. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm ................................................................ 11 2.3.2. Tính mới, tính sáng tạo........................................................................................................................... 11 2.4. Đánh giá chung.......................................................................................................................................... 13 2.4.1. Những kết quả đạt được ......................................................................................................................... 13 2.4.2. Những hạn chế, tồn tại. .......................................................................................................................... 14 2.4.3. Nguyên nhân hạn chế, tồn tại ................................................................................................................. 15 2.5. Các sáng kiến của đề tài ............................................................................................................................ 16 2.6. Hiệu quả của sáng kiến.............................................................................................................................. 16 3.1. Kết luận ..................................................................................................................................................... 18 3.2. Kiến nghị ................................................................................................................................................... 19 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... ….21 PHỤ LỤC Phụ lục 1: Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất Phụ lục 2: Phương án tự chủ tài chính của trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Phụ lục 3: Đề án: Vị trí việc làm giai đoạn 2023 – 2025 Phụ lục 4: Báo cáo về việc đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 60/2021/NĐ – CP về cơ chế tự chủ tài chính của Trường THPT Cát Ngạn. Phụ lục 5: Quy chế chi tiêu nội bộ giai đoạn 2023 - 2025
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Lý do chọn đề tài. Nghị định số 60/2021/NĐ-CP thực sự đi vào thực tiễn, các cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt là các cơ quan quản lý trực tiếp các đơn vị sự nghiệp công đã khẩn trương đánh giá, phân loại, xây dựng phương án chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp công lập sang thực hiện cơ chế tự chủ hướng dẫn triển khai thực hiện phù hợp với thực tế hoạt động của từng đơn vị sự nghiệp, coi như việc triển khai Nghị định 60/2021/NĐ-CP là một cơ hội để đột phá, đổi mới tái cơ cấu, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng năng động và hiệu quả. Trong những năm qua, Trường Trung học phổ thông (THPT) Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An đã thường xuyên quán triệt, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến cơ chế, chính sách quản lý ngân sách, tự chủ tài chính và triển khai thực hiện hiệu quả việc thu chi tài chính, nâng cao thu nhập tăng thêm trong đơn vị. Tuy nhiên để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và áp dụng hiệu quả cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ đòi hỏi bộ phận kế toán tiếp tục nghiên cứu, đề xuất những giải pháp hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính trong thực tiễn đơn vị. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài sáng kiến “Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An”, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước, tiếp tục triển khai thực hiện Nghị định 60/2021/NĐ - CP tại đơn vị trong thời gian đến. 1.2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính, đảm bảo chất lượng hoạt động giáo dục đào tạo trên địa bàn huyện. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo chủ trương chung của chính quyền địa phương các cấp, ngành giáo dục về quản lý ngân sách, triển khai tự chủ. 1.4. Phạm vi nghiên cứu Thực trạng về triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương từ năm 2022 đến năm 2023. 1.5. Kế hoạch nghiên cứu
- Tháng 9, 10 năm 2022: Chọn tên đề tài, xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm, thu thập thực tiễn thực hiện tự chủ tài chính tại các đơn vị, trường học. - Tháng 11, 12 năm 2022: Đăng ký tên sáng kiến kinh nghiệm, hoàn thành đề cương sáng kiến nộp Sở Giáo dục và đào tạo, thu thập, tổng hợp dữ liệu về quản lý ngân sách, thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ – CP của các cơ quan có thẩm quyền và ngành giáo dục trên địa bàn. - Tháng 1, 2, 3 năm 2023: Thu thập, phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế tồn tại, nguyên nhân của hạn chế. Hoàn thiện sáng kiến và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ- CP của Chính phủ tại đơn vị trong thời gian đến. 1.6. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lí luận: Nghiên cứu các tài liệu, cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP. - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: thu thập, phân tích thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP, ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ tài chính, hiệu quả của sáng kiến... - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết hiệu quả sáng kiến, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế tồn tại, xác định mục tiêu thực hiện và triển khai các giải pháp. Đồng thời đề xuất với cơ quan có thẩm quyền, chính quyền địa phương các cấp, các tổ chuyên môn, bộ phận kế toán… tiếp cận tốt các văn bản pháp luật về tự chủ tài chính, Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, áp dụng vào thực tiễn, nâng cao hiệu quả ngân sách nhà nước, thu chi tài chính trong đơn vị. 1.7. Đóng góp của đề tài. - Về mặt lý luận: Giúp chính quyền địa phương nắm được tình hình, thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP trên địa bàn. - Về mặt thực tiễn: Tham mưu cho Ban giám hiệu nhà trường tăng cường quản lý ngân sách nhà nước và thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao. - Điểm mới của đề tài: Đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách. Tăng cường sự phối hợp giữa Ban giám hiệu với chính quyền địa phương các cấp trong việc nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60 tại cơ quan. Thực hiện công khai minh bạch thu chi tài chính, tiết kiệm chi phí hành chính, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tăng thêm, đảm bảo đời sống cho các cán bộ, viên chức, người lao động của nhà trường an tâm công tác lâu dài tại địa phương. Đồng thời từng bước áp dụng thực thi cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương.
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP 2.1.1. Một số khái niệm cơ bản 2.1.1.1. Cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công Là các quy định về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện quy định về danh mục sự nghiệp công, giá, phí và lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công, phân loại mức độ tự chủ tài chính, tự chủ sử dụng nguồn tài chính, tự chủ trong hoạt động liên doanh, liên kết; quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định khác có liên quan. 2.1.1.2. Dịch vụ sự nghiệp công Là dịch vụ sự nghiệp trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, y tế - dân số, văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin và truyền thông, khoa học và công nghệ; các hoạt động kinh tế và lĩnh vực khác (gồm: nông nghiệp và phát triển nông thôn, tài nguyên và môi trường, giao thông vận tải, công thương, xây dựng, tư pháp, lao động thương binh và xã hội, sự nghiệp khác). 2.1.1.3. Cơ chế tự chủ tài chính Theo từ điển Tiếng Việt do Viện ngôn ngữ học biên soạn năm 2000 giải nghĩa “cơ chế là cách thức mà theo đó một quá trình được thực hiện”. Như vậy, “cơ chế” là cách thức hoạt động của một sự vật, hiện tượng trong quá trình tồn tại và phát triển. Theo từ điển Tiếng Việt biên soạn năm 2010 giải nghĩa “tự chủ” là việc tự điều hành, quản lý mọi công việc của cá nhân hoặc của tổ chức, không bị cá nhân, tổ chức khác chi phối. Từ phân tích trên, có thể hiểu cơ chế tự chủ về tài chính được hiểu là cơ chế quản lý tài chính mà ở đó quyền định đoạt các vấn đề tài chính bao gồm nội dung thu- chi của đơn vị do đơn vị tự định đoạt mà không bị cá nhân, tổ chức chi phối, kiểm soát. 2.1.1.4. Thu nhập tăng thêm Theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, thì đối với Trường trung học phổ thông là các đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, thì sẽ xác định mức độ tự chủ (hay còn gọi là đơn vị nhóm mấy – nhóm 1, nhóm 2, nhóm 3, nhóm 4) để biết sẽ thực hiện phân phối kết quả tài chính trong năm như thế nào. + Đối với đơn vị sự nghiệp nhóm 1 và nhóm 2, sẽ thực hiện phân phối tài chính trong năm theo quy định tại Điều 14 của NĐ60/2021/NĐ – CP.
+ Đối với đơn vị sự nghiệp nhóm 3 sẽ thực hiện phân phối tài chính trong năm theo quy định tại Điều 18 của NĐ60/2021/NĐ – CP. + Đối với đơn vị sự nghiệp nhóm 4, sẽ thực hiện phân phối tài chính trong năm theo quy định tại Điều 22 của NĐ60/2021/NĐ – CP. Như vậy, nhìn chung các quy định trên sẽ được trích lập quỹ bổ sung thu nhập (đối với đơn vị nhóm 1, 2, 3) hoặc chi bổ sung thu nhập (đối với đơn vị nhóm 4) nếu tiết kiệm được từ kinh phí của đơn vị sự nghiệp đó. Do đó, nếu đơn vị có kinh phí tiết kiệm được thì mình thực hiện trích lập theo quy định để thực hiện chi tiền lương bổ sung hoặc tăng thêm cho viên chức, người lao động tùy theo quy định đơn vị thuộc nhóm 1, 2, 3 hoặc 4. Vì thế, từ năm 2022 nếu đơn vị có kết dư thì viên chức, người lao động vẫn được chi thu nhập tăng thêm cuối năm theo quy định. Để công tác công khai tài chính và tài sản cuối năm được thực hiện đúng quy định, ngành giáo dục và đào tạo yêu cầu các bộ phận chuyên môn thực hiện kiểm tra rà soát, xử lý số dư dự toán và số dư tạm ứng, khóa sổ kế toán theo đúng quy định. Các bộ phận chuyên môn kiểm tra việc thực hiện Quy chế chi tiêu nội bộ, Phương án tự chủ theo Nghị định 60/2021/NĐ – CP, nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, đảm bảo chế độ, quyền lợi về tiền lương, tiền công, bảo hiểm, các chế độ đối với người lao động theo nguyên tắc công bằng, minh bạch, công khai. Chi trả thu nhập tăng thêm là khoản chi thuộc Quỹ bổ sung thu nhập nhằm bổ sung thu nhập cho người lao động trong năm. 2.1.2. Mục đích, yêu cầu trong việc thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP - Tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP là nhiệm vụ thường xuyên của các cấp, các ngành và từng cơ quan, đơn vị, tổ chức, đồng thời quán triệt đến cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên, nhận thức sâu sắc, có trách nhiệm cao hơn trong việc tham mưu lãnh đạo đơn vị quản lý ngân sách, triển khai tự chủ tài chính tại đơn vị, đáp ứng được yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay. - Thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính, nâng cao đời sống kinh tế - xã hội, góp phần tăng cường nguồn lực thực hiện các mục tiêu tăng trưởng, phát triển kinh tế, triển khai các chính sách xã hội, bảo trợ xã hội, ổn định đời sống của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn thành phố. - Các bộ phận chuyên môn, bộ phận kế toán thường xuyên nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các nhiệm vụ, biện pháp cụ thể nhằm tăng cường thực hiện tự chủ tài chính theo Luật ngân sách, Luật kế toán, Nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 56/2022/TT - BTC của Bộ Tài chính. Đồng thời thực hiện theo dõi, tổng hợp và báo cáo theo yêu cầu của đơn vị, của cấp trên.
- Tổ chức tốt việc học tập quán triệt đầy đủ, kịp thời và thực hiện nghiêm Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục ở mọi lúc, mọi nơi với sự tham gia của tất cả cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên và người lao động. - Nâng cao thu nhập tăng thêm cho cán bộ, viên chức, người lao động, từng bước ổn định cuộc sống, yên tâm công tác lâu dài tại đơn vị, địa phương. - Việc chi trả và mức chi trả thu nhập tăng thêm cho từng cá nhân, cơ quan phụ thuộc vào kết quả công việc của đơn vị đó. Theo quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị thì cứ đơn vị nào có hiệu suất công việc cao, tiết kiệm được chi phí, tạo nguồn thu cao cho đơn vị thì được hưởng mức thu nhập tăng thêm cao hơn. Nhà nước có chính sách khuyến khích và tạo điều kiện cho các cơ quan, đơn vị, trường học tổ chức tăng thu, tiết kiệm chi, tinh giản biên chế, tăng thêm thu nhập cho người lao động trên cơ sở hoàn thành nhiệm vụ được giao, sau khi đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách nhà nước; căn cứ kết quả tài chính trong năm, đơn vị quyết định tổng mức thu nhập tăng thêm trong năm. - Trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị sự nghiệp trong việc tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính để hoàn thành nhiệm vụ được giao; phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp dịch vụ với chất lượng cao cho xã hội; tăng nguồn thu, nhằm từng bước giải quyết thu nhập cho người lao động; phát huy tính sáng tạo, năng động, xây dựng “thương hiệu riêng” cho đơn vị mình. - Thực hiện chủ trương xã hội hóa trong việc cung cấp dịch vụ cho xã hội, huy động sự đóng góp của cộng đồng xã hội để phát triển các hoạt động sự nghiệp, từng bước giảm dần bao cấp từ ngân sách nhà nước. - Thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với đơn vị sự nghiệp, Nhà nước vẫn quan tâm đầu tư để hoạt động sự nghiệp ngày càng phát triển; bảo đảm cho các đối tượng chính sách - xã hội, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn được cung cấp dịch vụ theo quy định ngày càng tốt hơn. 2.2. Thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ- CP 2.2.1. Công tác triển khai thực hiện Trước đây, cơ chế tài chính đối với Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An được thực hiện theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Thông tư số 71/2006/TT-BTC ngày 9/8/2006 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định trên. Sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2015/NĐ-CP thay thế Nghị định số 43/2006/NĐ-CP theo hướng quy định các vấn đề chung và cuối cùng là Nghị định 60/2021/NĐ-CP ngày
21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Tiếp theo đó là Thông tư 56/2022/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn một số nội dung về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Qua đó đã thể hiện rõ mục tiêu đổi mới toàn diện các đơn vị sự nghiệp công lập; đẩy mạnh việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị đồng bộ cả về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính. Theo đó, tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp theo 4 mức độ: 1. Tự chủ tài chính đối với đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư. 2. Tự chủ tài chính đối với đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên. 3. Tự chủ tài chính đối với đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên ( do giá, phí dịch vụ sự nghiệp công chưa kết cấu đủ chi phí, được Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo giá, phí chưa tính đủ chi phí). 4. Tự chủ tài chính đối với đơn vị Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (theo chức năng, nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, không có nguồn thu hoặc nguồn thu thấp). Thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc triển khai giao quyền tự chủ tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập đã mang lại một số kết quả tích cực. Trường trung học phổ thông Cát Ngạn đã chủ động sử dụng nguồn kinh phí ngân sách nhà nước giao để thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả, đồng thời chủ động sử dụng tài sản, nguồn nhân lực để phát triển và nâng cao số lượng, chất lượng hoạt động cung cấp dịch vụ sự nghiệp công, từ đó phát triển nguồn thu cùng với nguồn kinh phí tiết kiệm 10% chi hoạt động thường xuyên ngân sách nhà nước giao đã góp phần bảo đảm bù đắp một phần nhu cầu tiền lương tăng thêm, nhờ tăng cường khai thác nguồn thu, tiết kiệm chi và thực hiện cơ chế tự chủ, thu nhập và đời sống của đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong đơn vị đã từng bước được nâng lên. Trong đó, thu nhập tăng thêm của cán bộ, viên chức bình quân khoảng từ 0,5 đến 1,5 lần tiền lương cấp bậc của đơn vị. Việc thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị còn chậm, chưa có bước chuyển biến có tính đột phá, chưa tách bạch rõ ràng giữa chức năng quản lý nhà nước với chức năng cung cấp dịch vụ công. Một số chính sách là điều kiện quan trọng để thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị chưa được sửa đổi, bổ sung và ban hành đầy đủ kịp thời, khi mở rộng hoạt động dịch vụ còn chạy theo số lượng, mà không quan tâm đến chất lượng hoạt động, lạm dụng kỹ thuật để tăng thu. Đồng thời, vẫn có những khoảng cách lớn giữa các vùng, miền trong các hoạt động giáo dục đào tạo, triển khai chính sách … trên địa bàn huyện nên việc khai thác các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển hoạt động chuyên môn của ngành còn hạn chế.
2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương + Thực hiện công khai, minh bạch thu chi tài chính và biểu dương khen thưởng các cá nhân có thành tích xuất sắc Công khai, minh bạch nguồn ngân sách, thực hiện tự chủ tài chính Nghị định 60/2021/NĐ-CP được cấp có thẩm quyền thẩm định và quyết toán hàng năm. Chủ động rà soát điều chỉnh các nhiệm vụ chi, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chi tiêu, áp dụng các biện pháp, giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính. Cần khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có ý thức và đem lại kết quả trong công tác triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC. Phê bình, kiểm điểm, áp dụng các hình thức chế tài đối với những cá nhân, bộ phận chuyên môn vi phạm quy chế sử dụng tài sản công, gây lãng phí, áp dụng sai quy định của cơ chế tự chủ theo Nghị định 60. Xây dựng, bổ sung chính sách phù hợp trong việc phân bổ nguồn thu nhập cuối năm từ nguồn kinh phí tiết kiệm, làm tăng nguồn thu nhập do việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của các cá nhân, tập thể. Làm được điều này sẽ là động lực rất lớn nhằm khuyến khích động viên CBCCVC, giáo viên, người lao động ra sức phấn đấu tăng cường phối hợp thực hiện hiệu quả tự chủ tài chính theo Nghị định 60, Thông tư 56 phù hợp với thực tiễn. + Hệ thống văn bản pháp luật chưa hoàn thiện Hiện tại nhiều địa phương đã có văn bản hướng dẫn thực hiện một số nội dung liên quan đến tự chủ tài chính, chính sách tiền lương, Đề án cho thuê tài sản, Hợp đồng cho thuê tài sản, các nguồn thu, chi thu nhập tăng thêm cho viên chức, giáo viên, người lao động hàng năm…. Bước đầu có sự chủ động về tài chính, tuy nhiên mức độ còn hạn chế, nhất là phần thu còn nhiều trói buộc. Thời gian qua, việc tự chủ tài chính tại nhà trường thực ra mới chỉ là tự chủ “một phần”. Không thể phủ nhận các văn bản pháp lý của Nhà nước như Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Viên chức, Nghị định 60, Thông tư 56… đã tạo hành lang pháp lý tốt hơn để Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương phát triển, song vẫn còn thiếu đồng bộ, chồng chéo thậm chí là “rào cản” với đơn vị trong quá trình xây dựng cơ chế tự chủ. Một số nhân viên hợp đồng, không phải đơn vị nào cũng có thể trích thu nhập tăng thêm cho viên chức hợp đồng tương xứng với công việc họ phải làm. Chính vì vậy, Ban giám hiệu cần xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp, thực hiện giải quyết chế độ thu nhập tăng thêm hàng quý cho đội ngũ diện hợp đồng tạm tuyển, hợp đồng 68 (Nghị định 161) và hợp đồng khoán vì họ là những nhân viên có chức danh vị trí việc làm rất quan trọng trong đơn vị như kế toán, thủ quỹ, thư viện, y tế, bảo vệ. + Đơn vị sự nghiệp công lập
Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức có tư cách pháp nhân và được thành lập bởi cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước theo quy định của pháp luật với mục đích phục vụ quản lý nhà nước và cung cấp các dịch vụ công. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc triển khai giao quyền tự chủ tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập đã mang lại một số kết quả tích cực, chủ động sử dụng nguồn kinh phí ngân sách nhà nước giao, triển khai thực hiện tốt cơ chế tự chủ tài chính, nâng cao hiệu quản lý ngân sách tại đơn vị. Tuy nhiên đối chiếu với những quy định cũ, quy định của pháp luật mới và thực tiễn tại đơn vị cho thấy hiện nay văn bản hướng dẫn quản lý ngân sách nhà nước, thực hiện công tác kế toán, tự chủ tài chính, thực hiện các chế độ, chính sách liên quan đến người lao động được quy định ở nhiều văn bản khác nhau, khó tiếp cận, quá trình triển khai áp dụng, thực hiện gặp nhiều khó khăn, tác động một phần đến công tác quản lý ngân sách, thu chi tài chính của đơn vị, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong đơn vị. Để triển khai thực hiện hiệu quả tự chủ tài chính theo Nghị định 60, Thông tư 56 đáp ứng được yêu cầu đặt ra, Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương cần xây dựng những giải pháp hiệu quả, đồng thuận, thống nhất cao trong nội bộ đơn vị, xây dựng Phương án tự chủ, Quy chế nội bộ, Đề án vị trí việc làm, Đánh giá toàn diện kết quả thực hiện tự chủ. Đồng thời thực hiện tự chủ, tiết kiệm chi phí hành chính, chống lãng phí một cách triệt để, bảo đảm nguyên tắc thu chi tài chính, công khai minh bạch và đúng hướng dẫn của cơ quan cấp trên về phân cấp, thẩm quyền, cơ chế thực hiện tự chủ tài chính tại đơn vị hàng năm, bảo đảm chất lượng hoạt động công tác giáo dục đào tạo trên địa bàn huyện Thanh Chương. + Nhận thức, năng lực, trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý, cán bộ làm công tác tài chính kế toán: Cơ chế quản lý tài chính sẽ phát huy tốt hay hạn chế phát triển của các đơn vị tuỳ thuộc vào năng lực trình độ của người vận dụng nó, người quản lý. Năng lực của đội ngũ trực tiếp triển khai thực hiện cơ chế tự chủ tài chính và là đội ngũ tham mưu cho lãnh đạo thực hiện tự chủ tài chính là nhân tố tác động trực tiếp thực hiện cơ chế. Cán bộ nhân viên kế toán có trình độ năng lực cao đáp ứng yêu cầu công việc, không những giúp đơn vị thực hiện đúng quy định của Nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 56 của Bộ Tài chính mà còn giúp nhà trường phát huy tiềm năng sẵn có, từ đó đảm bảo thu, chi, không lãng phí và đưa ra biện pháp tiết kiệm chi, triển khai hiệu quả Nghị định 60. Ngược lại đội ngũ cán bộ nhân viên kế toán chưa hiểu rõ cơ chế tự chủ tài chính, hoặc năng lực hạn chế dẫn đến sai phạm, áp dụng không linh hoạt, không thực thi trong công tác tài chính làm thất thoát nguồn thu, chi hoặc sử dụng không hiệu quả gây lãng phí. 2.3. Thực trạng của đề tài
2.3.1. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Tình hình dịch Covid, thiên tai, hạn hán diễn ra phức tạp ở khắp nơi đã tác động nhiều đến kinh tế, xã hội và công tác quản lý ngân sách, tự chủ tài chính tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Một số cơ quan, đơn vị công tác quản lý ngân sách nhà nước, thu chi tài chính còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao. Hồ sơ chứng từ tài chính chưa sắp xếp khoa học, khi kiểm soát chứng từ, tra cứu, báo cáo mất nhiều thời gian, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Về nguồn tài chính, Nghị định số 16/2015/NĐ-CP trước đây quy định nguồn tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tổng hợp chung tất cả các nguồn lực, chưa có sự tách bạch rõ nguồn thu từ hoạt động thực hiện nhiệm vụ chính trị do Nhà nước giao và các hoạt động kinh doanh dịch vụ. Nghị định số 16/2015/NĐ-CP chưa quy định cụ thể các hình thức liên doanh liên kết và việc phân phối kết quả chênh lệch thu chi từ hoạt động liên doanh liên kết của đơn vị sự nghiệp công lập. Từ những hạn chế nêu trên, nhiệm vụ đặt ra, nêu cao trách nhiệm của Ban giám hiệu trong công tác quản lý, hướng dẫn, quán triệt các bộ phận chuyên môn, Văn phòng xây dựng kế hoạch, dự toán ngân sách, thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, xây dựng Đề án vị trí việc làm. Phương án tự chủ, Quy chế chi tiêu nội bộ theo quy định mới nhất, tiếp tục tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tăng thêm cho cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động phù hợp với tình hình thực tế đơn vị, địa phương. Đó là nội dung quan trọng của sáng kiến để đề xuất, triển khai thực hiện tự chủ tài chính đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới. 2.3.2. Tính mới, tính sáng tạo - Trong những năm qua, Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương đã thực hiện xây dựng tốt quy chế chi tiêu nội bộ hàng năm trong đó có nội dung thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, xây dựng Đề án vị trí việc làm, triển khai thực hiện đúng chủ trương, đúng mục đích, công khai minh bạch các khoản thu chi tài chính, chủ động trong hoạt động chuyên môn, mọi nội dung liên quan đến chế độ, chính sách, thu nhập hàng tháng, thu nhập tăng thêm đều được tổng hợp, lấy kiến, thống nhất tập thể, trên cơ sở đó Ban giám hiệu, Ban chấp hành Công đoàn phối hợp kiểm tra giám sát, Hiệu trưởng nhà trường thực hiện duyệt chi, đảm bảo mức chi theo quy định, định mức hướng dẫn của Nghị định 60, Thông tư 56, triển khai Đề án vị trí việc làm, nâng cao thu nhập tăng thêm cho các cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong đơn vị. Qua đó tạo động lực làm việc, khích lệ sự chuyên cần, nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên, kỹ năng quản lý của Hiệu trưởng, năng lực tham mưu thực hiện của bộ phận Kế toán, đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách nhà
nước, thu chi tài chính tại nhà trường theo quy định của Nghị định 60, Thông tư 56. - Nghị định số 60/2021/NĐ-CP bổ sung quy định cụ thể nguồn tài chính của đơn vị theo hướng tách rõ nguồn thu. Cụ thể, nguồn thu hoạt động sự nghiệp gồm: Thu từ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công. Thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoạt động liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân theo đúng quy định của pháp luật và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị sự nghiệp công. Thu từ cho thuê tài sản công. Đơn vị thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án cho thuê tài sản công. - Nghị định 60/2021/NĐ-CP, đơn vị được quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân để hoạt động dịch vụ đáp ứng nhu cầu của xã hội. Việc sử dụng tài sản công vào mục đích liên doanh, liên kết phải bảo đảm các yêu cầu quy định tại khoản 2 Điều 55 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 58 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. - Việc phân chia kết quả của hoạt động liên doanh, liên kết thực hiện theo thỏa thuận trong Hợp đồng liên doanh, liên kết, cụ thể như sau: + Đối với hình thức liên doanh, liên kết không thành lập pháp nhân mới. Đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện bổ sung toàn bộ kết quả của hoạt động liên doanh, liên kết vào nguồn tài chính của đơn vị có hoạt động liên doanh, liên kết theo đề án liên doanh, liên kết đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. + Đối với hình thức liên doanh, liên kết thành lập pháp nhân mới: Số tiền thu được từ kết quả phân chia của hoạt động liên doanh, liên kết sau khi chi trả các chi phí lãi vay, chi phí thuê tài sản đem đi góp vốn (nếu có), phần thu nhập được chia còn lại của đơn vị sự nghiệp công lập được quản lý và sử dụng theo đề án liên doanh, liên kết được cấp có thẩm quyền phê duyệt. - Thực tiễn cho thấy, hiện nay các bộ, ngành đã ban hành quá nhiều các văn bản hướng dẫn thực hiện quản lý ngân sách nhà nước, thu chi tài chính, thực hiện các mức chi, thực hiện tự chủ tài chính. Từ khi Nghị định 60/2021/NĐ - CP được ban hành nhiều cơ quan, đơn vị còn lúng túng trong quá trình áp dụng, triển khai thực hiện, khó khăn trong việc xây dựng Phương án tự chủ, Quy chế chi tiêu nội bộ, Đề án cho thuê tài sản công... Sau đó, Thông tư 56/2022 của Bộ Tài chính đã ban hành để tiếp tục hướng dẫn triển khai thực hiện những nội dung trên. Chính vì vậy, cần có sự quan tâm của các cấp, các ngành, cơ quan có thẩm quyền trong việc hoàn thiện pháp luật, xây dựng chính sách đồng bộ, các cơ quan, đơn vị phải xây dựng các cơ chế chính sách, các giải pháp phù hợp để triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60, Thông tư 56, tăng cường quản lý ngân sách nhà nước, vừa thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tương xứng với mức sống bình quân tại địa phương, đồng thời bảo đảm thực thi tự chủ tài chính
theo Nghị định 60, nâng cao hiệu quả quản lý phân cấp ngân sách nhà nước tại địa phương đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Từ những phân tích trên cho thấy, để tiếp tục phát huy những kết quả đã được và triển khai thực thi Nghị định 60, Thông tư 56, Đề án vị trí việc làm, thiết nghĩ cần nêu cao trách nhiệm của Ban giám hiệu, sự tăng cường phối hợp của các bộ phận chuyên môn, Bộ phận Văn phòng, Bộ phận Kế toán, thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ công tác giáo dục đào tạo bậc trung học phổ thông, cần tiếp tục thực hiện hiệu quả quản lý ngân sách, xây dựng những giải pháp phù hợp thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60 tại đơn vị. Qua đó, tạo động làm việc, nâng cao thu nhập, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, tự chủ tài chính của Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An trong thời gian tới. 2.4. Đánh giá chung 2.4.1. Những kết quả đạt được Trong những năm qua, Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương đã thực hiện xây dựng tốt Đề án vị trí việc làm. Quy chế chi tiêu nội bộ hàng năm, Phương án tự chủ 2022-2026 trong đó có nội dung thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, thực hiện tiết kiệm chi, thực hiện chống lãng phí, sử dụng ngân sách nhà nước đúng mục đích, công khai minh bạch các khoản thu chi tài chính, mọi nội dung liên quan đến chế độ, chính sách, thu nhập hàng tháng, thu nhập tăng thêm đều được tổng hợp, lấy kiến, thống nhất tập thể, trên cơ sở đó Ban giám hiệu, Ban chấp hành Công đoàn phối hợp kiểm tra giám sát, Hiệu trưởng thực hiện duyệt chi, đảm bảo mức chi theo quy định, nâng cao thu nhập tăng thêm cho các cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong đơn vị. Qua đó tạo động lực làm việc, khích lệ sự chuyên cần, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, đáp ứng được hoạt động chuyên môn và quản lý ngân sách nhà nước, thu chi tài chính tại nhà trường theo quy định. Mặc dù Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC mới được ban hành, triển khai áp dụng nhưng nhờ sự đồng lòng, đoàn kết, quyết tâm cao nên Ban giám hiệu đã cụ thể hóa, xây dựng chính sách đồng bộ, phù hợp thể hiện rõ nét nhất trong Phương án tự chủ, Quy chế nội bộ, Đề án vị trí việc làm để triển khai thực hiện quản lý ngân sách nhà nước, tự chủ tài chính, hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn, đáp ứng nguyện vọng của đội ngũ viên chức, giáo viên, người lao động, vừa thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tương xứng với mức sống bình quân tại địa phương, đồng thời bảo đảm các hoạt động giáo dục đào tạo trên địa bàn huyện Thanh Chương, đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Các bộ phận chuyên môn, Bộ phận Văn phòng, Bộ phận Kế toán, Thư viện, Thiết bị trường học đã phối hợp chặt chẽ trong công tác chuyên môn, từng bước thực hiện tốt cơ chế tự chủ theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, xây dựng những
giải pháp phù hợp thực hiện tiết kiệm chi phí hành chính tại đơn vị để trích lập quỹ và chi thu nhập tăng thêm cho người lao động tại nhà trường. Tạo động lực làm việc, nâng cao thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động tại nhà trường trong thời gian qua. Cơ chế tự chủ tài chính đã đem lại sự linh hoạt và hiệu quả hơn trong quản lý tài chính, tăng cường và đa dạng hóa các nguồn thu để có nguồn kinh phí bảo đảm hoạt động đầu tư nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại đơn vị. Cơ chế tự chủ tài chính đã phát huy tính năng động, sáng tạo và khuyến khích đơn vị huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư, mua sắm trang thiết bị phát triển hoạt động đào tạo và nghiên cứu. Việc giao quyền tự chủ, phân cấp trong mua sắm, đấu thầu đầu tư tài sản tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị mua được các tài sản, vật tư phù hợp với yêu cầu chuyên môn. Chính sách giáo dục đào tạo được nằm trong danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước. Bổ sung chi tiền thưởng: Thực hiện theo chế độ tiền lương do Chính phủ quy định theo Nghị quyết số 27-NQ/TW. Bổ sung chi thuê chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt thực hiện nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Mức chi cụ thể thực hiện theo quy định chung về tiền lương, tiền công của Nhà nước. Bổ sung được tự chủ chi các khoản chi khác theo quy định của pháp luật (nếu có). Triển khai mức lương mới, từ ngày 01 tháng 7 năm 2023 thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng thực hiện theo Nghị quyết số 69/2022/QH15 ngày 11/11/2022 của Quốc hội về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2023. Được xây dựng phương án tự chủ tài chính trong giai đoạn ổn định 05 năm, phù hợp với giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội do Chính phủ quy định, dự toán thu, chi năm đầu thời kỳ ổn định và đề xuất phân loại mức độ tự chủ tài chính của đơn vị, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, báo cáo cơ quan quản lý cấp trên. Nội dung của phương án tự chủ tài chính cần xác định rõ mức độ tự chủ tài chính theo 04 nhóm đơn vị quy định tại Nghị định 60/2021/NĐ - CP. 2.4.2. Những hạn chế, tồn tại. Cơ chế tự chủ trong đơn vị sự nghiệp thực hiện theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, triển khai theo Quy chế chi tiêu nội bộ, Phương án tự chủ, Đề án vị trí việc làm tại các cơ quan, đơn vị, trường học còn nhiều hạn chế.
Nguồn ngân sách nhà nước trong ngành giáo dục đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Chậm đổi mới cơ chế, chính sách, áp dụng phù hợp, chưa cụ thể hóa tự chủ tài chính từ thực tiễn tại đơn vị. Nguồn ngân sách tại địa phương còn nhiều hạn chế. Mức thu nhập của đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động còn thấp, chưa tương xứng với mức sống bình quân tại địa phương. Nâng mức lương mới chậm, chưa theo lộ trình, giá cả thị trường đã tăng trước khi nâng mức lương mới. Một số nội dung đơn vị được phép tự chủ nhưng trên thực tế chưa thực hiện được, ví dụ như: Việc sử dụng tài sản liên kết, hoạt động liên kết liên doanh để phát triển đào tạo khoa học công nghệ, tự chủ với các nguồn từ ngân sách nhà nước đầu tư nghiên cứu khoa học ứng dụng; hoặc việc có quy định về chính sách ưu đãi nhưng chưa có quy định và hướng dẫn cụ thể về đối tượng, mức ưu đãi nên việc thu hút nguồn lực xã hội cho hoạt động giáo dục đào tạo chưa được khơi thông, áp dụng triển khai trong thực tiễn. Việc phân bổ kinh phí chủ yếu dựa trên các chỉ tiêu được giao từ cấp trên như chỉ tiêu tuyển sinh các khóa đào tạo, các hoạt động chuyên môn, chỉ tiêu biên chế… mà chưa căn cứ vào kết quả đầu ra. Điều này vừa không tạo ra bình đẳng giữa các cơ quan, đơn vị, trường học trong việc cung cấp dịch vụ công, đồng thời chưa tạo áp lực cho đơn vị tăng cường tự chủ và nâng chất lượng các khóa đào tạo hoạt động chuyên môn….. 2.4.3. Nguyên nhân hạn chế, tồn tại Các cấp chính quyền địa phương chưa thực sự gắn kết chặt chẽ với Ban giám hiệu trong hoạt động giáo dục đào tạo và triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP tại đơn vị. Nợ công và thực trạng ngân sách nhà nước còn phải tập trung đầu tư cho nhiều ngành, lĩnh vực. Chính sách giáo dục đào tạo, giáo dục bậc trung học phổ thông và các văn bản pháp luật còn nhiều bất cập, hạn chế. Cơ chế tự chủ của ngành chưa hoàn thiện, thống nhất. Bộ máy, tổ chức của các đơn vị sự nghiệp còn cồng kềnh, chưa chủ động được nguồn ngân sách trong hoạt động chuyên môn. Chính sách tiền lương, chế độ ưu đãi, phụ cấp thâm niên đối với viên chức, giáo viên, người lao động còn hạn chế. Nâng mức lương, triển khai Đề án vị trí việc làm, thực hiện tinh giản biên chế, thực hiện tự chủ chưa đồng bộ, linh hoạt.
Việc đầu tư cơ sở vật chất, trang bị phục vụ hoạt động giáo dục đào tạo chưa được các cấp chính quyền, ngành giáo dục đào tạo quan tâm đầu tư trọng điểm, tập trung, một số hạng mục công trình thiết yếu phục vụ cho công tác chuyên môn chưa đảm bảo, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. 2.5. Các sáng kiến của đề tài Xây dựng hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao thu nhập cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên người lao động trong đơn vị trong thời gian tới. Thường xuyên nâng cao nghiệp vụ cho bộ phận Kế toán, Văn phòng, Ban chấp hành Công đoàn phát động phong trào thi đua “Sáng tạo, linh hoạt, tận tụy, trách nhiệm”, xây dựng cơ chế phối hợp, tham mưu quản lý ngân sách, nâng cao hiệu quả tự chủ tài chính tại nhà trường. Phát huy sự sáng tạo trong công tác chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ, đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách, tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC ở các cơ quan, đơn vị trong giai đoạn hiện nay. Tiếp tục đề xuất cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế quản lý, sắp xếp và tổ chức lại hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập theo tinh thần của Nghị quyết số 19/NQ-TW của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của nhà trường. Xây dựng danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc ngành giáo dục, việc hỗ trợ từ ngân sách nhà nước sẽ gắn với số lượng, chất lượng sản phẩm dịch vụ sự nghiệp công, đảm hiệu quả đầu tư từ ngân sách nhà nước, tránh lãng phí, đẩy mạnh cơ chế đặt hàng thực hiện dịch vụ sự nghiệp công ngành giáo dục có lộ trình theo cơ chế đấu thầu. Trên cơ sở Nghị định 60, Thông tư 56 thực hiện xây dựng Phương án tự chủ, liên kết liên doanh phát triển sự nghiệp giáo dục, xây dựng Quy chế chi tiêu nội bộ, Đề án vị trí việc làm, tăng nguồn thu, nâng cao thu nhập tăng thêm cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên và người lao động. 2.6. Hiệu quả của sáng kiến Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý ngân sách, tự chủ tài chính, thu chi tài chính trong đơn vị. Tăng cường sự phối hợp giữa Ban giám hiệu với chính quyền địa phương các cấp trong việc nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP tại cơ quan. Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và công khai minh bạch thu chi tài chính tại đơn vị. Thực hiện tốt chủ trương tiết kiệm chi phí hành chính, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tăng thêm, đảm bảo đời sống cho các cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động của nhà trường an tâm công tác lâu dài tại địa phương.
Từng bước áp dụng thực thi cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 60, Thông tư 56, Đề án vị trí việc làm tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn huyện Thanh Chương. (Có các bản sao chụp của Bộ phận kế toán nhà trường đã tham mưu cho Ban giám hiệu xây dựng Phương án tự chủ, Quy chế chi tiêu nội bộ, Đề án vị trí việc làm, Báo cáo kết quả thực hiện tự chủ của Trường trung học phổ thông Cát Ngạn gửi kèm). Nâng cao kỹ năng nghiệp vụ của Bộ phận kế toán tài chính, các bộ phận chuyên môn trong việc thực hiện tự chủ tài chính.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. 3.1. Kết luận Trong những năm qua, các nội dung thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60 đã được Ban giám hiệu thường xuyên quán triệt bộ phận Kế toán phối hợp với Ban chấp hành công đoàn, Bộ phận chuyên môn, Văn phòng để tổng hợp lấy ý kiến chung của tập thể cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động, trên cơ sở đó tham mưu cho lãnh đạo quán triệt và triển khai thực hiện trong toàn đơn vị. Có được những kết quả hôm nay, để diễn thuyết, giải trình, phân tích các ý tưởng trong sáng kiến với các cấp, các ngành, Ban giám hiệu, bản thân tôi đã trải qua nhiều khó khăn, trở ngại, bởi đây không phải là nghiệp vụ chuyên môn trong hoạt động giáo dục đào tạo tại đơn vị, mà đây là nội dung liên quan đến nhận thức, hành động và ý thức chủ quan của từng cá nhân cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong đơn vị. Nhưng bản thân tôi thiết nghĩ, bất cứ mọi người đang làm chức vụ gì, đứng ở vị trí nào, nhiệm vụ ra sao thì khi hướng đến mục tiêu và nhiệm vụ chung, lợi ích chung cho tất cả mọi người thì đó cũng là một nhiệm vụ được thực hiện, được áp dụng trong thực tiễn một cách có hiệu quả, nhất là có sự giao thời giữa quy định pháp luật cũ và mới, triển khai tự chủ tài chính mang lại thành công sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý ngân sách nhà nước, thu chi tài chính thuộc lĩnh vực kế toán tài chính tại đơn vị. Đồng thời, qua đó thực hiện tốt công tác chuyên môn, kịp thời động viên, khích lệ tinh thần, tạo động lực làm việc cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ hoạt động giáo dục đào tạo trên địa bàn trong giai đoạn hiện nay. Mục tiêu của việc nghiên cứu và nêu lên ý tưởng trong sáng kiến kinh nghiệm đó là: - Đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách, thu chi tài chính, thực hiện Đề án vị trí việc làm, thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/201/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC trong đơn vị. - Xây dựng cơ chế tự chủ trong đơn vị sự nghiệp, ngành giáo dục. - Phát huy vai trò của Hiệu trưởng trong công tác quản lý, vai trò Ban chấp hành công đoàn, các bộ phận Kế toán, Văn phòng trong công tác phối hợp, tham mưu thực hiện tự chủ tài chính tại đơn vị. - Kịp thời đề xuất chính quyền địa phương, Hội đồng nhân dân các cấp trong việc quan tâm phân bổ ngân sách nhà nước cho hoạt động giáo dục đào tạo và triển khai thực hiện tốt Nghị định 60, Thông tư 56, thực thi tại đơn vị. * Đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp như sau: Thứ nhất: Xây dựng hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao thu nhập cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên,
người lao động trong đơn vị trong thời gian đến. Góp phần phát triển kinh tế gắn với phát triển chính sách giáo dục đào tạo tại địa phương. Thứ hai: Thường xuyên nâng cao nghiệp vụ cho bộ phận Kế toán, Văn phòng, Ban chấp hành Công đoàn phát động phong trào thi đua “Sáng tạo, linh hoạt, tận tụy, trách nhiệm”, xây dựng cơ chế phối hợp theo dõi, tham mưu quản lý ngân sách nhà nước trong đơn vị và đề xuất các giải pháp thực hiện tiết kiệm, nâng cao hiệu quả tự chủ tài chính tại nhà trường. Thứ ba: Phát huy sự sáng tạo trong công tác chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ, đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách, tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC ở các cơ quan, đơn vị trong giai đoạn hiện nay. Thứ tư: Tiếp tục đề xuất cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế quản lý, sắp xếp và tổ chức lại hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập theo tinh thần của Nghị quyết số 19/NQ-TW của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, trong đó có mục tiêu đến năm 2023, phấn đấu có 15% đơn vị tự chủ tài chính, giảm bình quân 10% chi trực tiếp từ ngân sách nhà nước. Đến năm 2025, có tối thiểu 25% đơn vị tự chủ tài chính. Thứ năm: Xây dựng danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc ngành giáo dục đào tạo, việc hỗ trợ từ ngân sách nhà nước sẽ gắn với số lượng, chất lượng sản phẩm dịch vụ sự nghiệp công, đảm hiệu quả đầu tư từ ngân sách nhà nước, tránh lãng phí, đẩy mạnh cơ chế đặt hàng thực hiện dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực giáo dục có lộ trình theo cơ chế đấu thầu. Thứ sáu: Trên cơ sở Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC thực hiện xây dựng Phương án tự chủ, Quy chế chi tiêu nội bộ, Đề án vị trí việc làm, Đề án liên kết liên doanh phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo, tăng nguồn thu, nâng cao thu nhập tăng thêm cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động. Hy vọng, qua những ý tưởng trong sáng kiến kinh nghiệm này sẽ được các cấp, các ngành quan tâm, qua đó xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện quy định, áp dụng pháp luật phù hợp với tình hình thực tế tại đơn vị, địa phương. Đồng thời là tiêu chí để mọi cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác trong việc thực hiện tự chủ tài chính, bảo vệ, sử dụng tài sản nhà nước đúng mục đích, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, đáp ứng được yêu cầu hoạt động giáo dục đào tạo, góp phần phát triển kinh tế, an sinh xã hội trên địa bàn huyện Thanh Chương. 3.2. Kiến nghị
Đối với chính quyền địa phương, ngành giáo dục và đào tạo các cấp quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, viên chức, giáo viên bảo đảm hoạt động chuyên môn hàng năm, thường xuyên phát động thi đua phát huy năng lực thực thi công vụ, nghiệp vụ của Cán bộ, giáo viên, công nhân viên, chiến sĩ thi đua cơ sở gắn với thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ - CP và nhân rộng mô hình trên địa bàn. Đối với Ban giám hiệu, phát huy kết quả đạt được, xây dựng Quy chế hoạt động, Quy chế chi tiêu nội bộ, Phương án tự chủ, Đề án vị trí việc làm nâng cao thu nhập tăng thêm cho đội ngũ viên chức, giáo viên, người lao động, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách tại nhà trường. Đối với các Tổ chuyên môn, Bộ phận Kế toán nêu cao ý thức tự giác, đổi mới cách thức làm việc, cải cách hành chính, tham mưu quản lý ngân sách và triển khai chủ trương tự chủ tài chính theo kế hoạch tài chính và hoạt động giáo dục đào tạo hàng năm. Đối với bản thân, nâng cao nghiệp vụ quản lý tài chính, tiếp cận tốt các văn bản pháp luật về tự chủ tài chính, Nghị định 60/2021/NĐ - CP, Thông tư 56/2022/TT - BTC, áp dụng vào thực tiễn, nâng cao hiệu quả ngân sách nhà nước, thu chi tài chính trong đơn vị.