zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học Lịch sử ở Trường THPT Sáng Sơn

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:68

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này là trên cơ sở tìm hiểu lí luận về phương pháp dạy học môn lịch sử nói chung, việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử nói riêng, sáng kiến này sẽ đi sâu tìm hiểu các nguyên tắc để xác định và các biện pháp để truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử ở trường THPT Sáng Sơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học Lịch sử ở Trường THPT Sáng Sơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC TRƯỜNG THPT SÁNG SƠN =====***===== BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học Lịch sử ở Trường THPT Sáng Sơn. Tác giả sáng kiến: Phạm Thị Tuyết Nhung Mã sáng kiến: 18. 57. 01
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu 1.1. Lý do chọn đề tài Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học nói chung và trong dạy học lịch sử nói riêng là vấn đề đặt ra vô cùng cấp thiết hiện nay. Trong những năm gần đây, sự yếu kém của chất lượng giáo dục cũng biểu hiện khá rõ trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Biểu hiện cụ thể được nêu trên các phương tiện thông tin đại chúng, thể hiện qua kết quả của các kì thi tốt nghiệp,… nổi bật là tình trạnh coi thường, nhớ nhầm sự kiện, không hiểu lịch sử, không vận dụng bài học, kinh nghiệm quá khứ vào rèn luyện phẩm chất, đạo đức, quan điểm tư tưởng. Nguyên nhân của tình trạnh này có nhiều như: quan niệm không đúng về vị trí, chức năng, nhiệm vụ môn lịch sử trong đào tạo thế hệ trẻ; tác động tiêu cực của cơ chế thị trường đến giáo dục,…Ngoài ra, một nguyên nhân quan trọng khác là sự bảo thủ, lạc hậu về phương pháp dạy học. Cho đến nay, sự chuyển biến về phương pháp dạy học lịch sử chưa được là bao; phổ biến vẫn là cách dạy thông báo kiến thức có sẵn, cách học thụ động, nói chung chủ yếu vẫn là cách “Thầy đọc – trò viết”. Nếu cứ tiếp tục cách dạy học thụ động như thế, chất lượng của bộ môn lịch sử sẽ không đáp ứng được yêu cầu đổi mới xã hội. Do đó, việc tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông hiện nay là một yêu cầu cấp bách. Một trong những biện Trường THPT Sáng Sơn 2 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung pháp rất quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy học lịch sử là việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh. Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử ở tr ường ph ổ thông là biện pháp quan trọng hàng đầu. Bởi vì, chỉ khi xác định và giảng dạy tốt kiến thức cơ bản mới giúp học sinh nắm vững, hiểu sâu, nhớ lâu kiến thức đồng thời bài học sẽ không khô khan, buồn tẻ, hay quá nặng nề, kích thích hứng thú học tập cho các em. Kiến thức lịch sử rất nhiều, bao gồm nhiều thời kì, nước khác nhau, ở mỗi nước lại có biết bao nhiêu sự kiện lớn, nhỏ, phức tạp. Ở mỗi xã hội lại có biết bao nhiêu quan hệ chằng chéo. Vì vậy giáo viên không thể dạy cho học sinh học hết tất cả, mà phải học cái gì thật cơ bản. Kiến thức cơ bản không có nghĩa là sự cắt xén, mà cần là sự lựa chọn, truyền thụ thích hợp, có nguyên tắc, có phương pháp. Xuất phát từ tầm quan trọng của việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản, từ thực tiễn dạy học hiện nay ở Trường THPT, tôi nhận thấy đây là một việc làm hết sức cần thiết. 1.2. Thực trạng của đề tài 1.2.1. Sơ lược lịch sử của đề tài. Các luận điểm, các kết quả trước đó Xác định và truyền thụ kiến thức trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông là một vấn đề quan trọng, đã được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. * Về tài liệu nước ngoài: Thông qua các tài liệu đã được dịch, chúng tôi thấy vấn đề xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản đã được nghiên cứu, nhấn mạnh ở từng góc độ khác nhau, tiêu biểu trong một số công trình nghiên cứu sau: Tiến sỹ Đairi trong cuốn “Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào?” đã nhấn mạnh: “Cần phải xác định kiến thức cơ bản trong dạy học qua việc sử dụng hợp lý sơ đồ mối quan hệ giữa sách giáo khoa và nội dung bài giảng”. Cũng Trường THPT Sáng Sơn 3 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung trong tác phẩm này, tiến sỹ đã trình bày một số biện pháp, phương pháp dạy học. “Cần phối hợp các biện pháp, phương pháp dạy một cách nhuần nhuyễn, thích hợp để truyền thụ kiến thức cho học sinh”. Như vậy, tiến sỹ Đairi đã dề cập đến tầm quan trọng cũng như một số yêu cầu, biện pháp để xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh trong dạy học lịch sử. M.A.Đainilôp trong cuốn “lý luận dạy học ở trường phổ thông, một số vấn đề lý luận dạy học hiện đại”, đã nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Từ đó tác giả đã khẳng định: “Chỉ có trên cơ sở đổi mới phương pháp giảng dạy mới giúp cho học sinh nâng cao trình độ nhận thức nắm chắc hiểu sâu kiến thức cơ bản”. * Về tài liệu trong nước: Đến nay, đã có một số sách tài liệu nghiên cứu về các khía cạnh khác nhau của việc xách định và truyền thụ kiến thức cơ bản. Trong dạy học lịch sử cụ thể, trong giáo trình: “Phương pháp dạy học lịch sử” xuất bản năm 1976, 1992 – 1999, 2002, đã đề cập đến những vấn đề có tính chất lý luận về kiến thức cơ bản như: thế nào là kiến thức cơ bản, cách xác định kiến thức cơ bản, đồng thời đưa ra một số biện pháp, phương pháp dạy học sinh nhận thức tốt vấn đề lịch sử, nắm chắc nội dung cơ bản. Cuốn: “Một số chuyên đề phương pháp dạy học lịch sử” của Phan Ngọc Liên – Trịnh Đình Tùng – Nguyễn Thị Côi – Trần Vĩnh Tường (Đồng chủ biên), trong bài viết: “Đổi mới phương pháp dạy học lịch sử một yếu tố trực tiếp”, GS. TS Phan Ngọc Liên đã nói đến việc xác định nội dung kiến thức cơ bản cần cung cấp cho học sinh. Tác giả đã đặt ra một loạt câu hỏi: Kiến thức nào là kiến thức cơ bản của bài? Vì sao đó là kiến thức cơ bản? Những biện pháp sư phạm cần thiết để chuyền thụ kiến thức cơ bản? Đó là những câu hỏi luôn luôn phải được đặt ra, luôn được sử dụng trong dạy học lịch sử. Trường THPT Sáng Sơn 4 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung Ngoài ra, vấn đề còn được đề cập đến trong những tài liệu như: Các tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho các giáo viên THCS năm 1993, PTS. Nguyễn Thị Côi đã đề xuất và trình bày khá cụ thể về vấn đề xác định kiến thức cơ bản; Tầm quan trọng của việc xác định, truyền thụ kiến thức cơ bản – một trong những biện pháp hữu hiệu và cần thiết trong quá trình dạy học, nhằm giúp đỡ học sinh nắm chắc, hiểu sâu kiến thức cơ bản đồng thời phát triển toàn diện học sinh, đã được tác giả đặc biệt nhấn mạnh; Trong tài liệu hội thảo khoa học về: “Đổi mới dạy học, học lịch sử lấy học sinh làm trung tâm”, ĐHQG Hà Nội – Trường ĐHSP, 1996, đã tập hợp nhiều bài viết, công trình nghiên cứu có tâm huyết với việc đổi mới phương pháp dạy học. Trong đó, có nhiều bài có đề cập về vấn đề xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản ở các phương diện khác nhau. Trong bài: “Phát huy tích cực và chủ động, sáng tạo của học sinh qua giờ học lịch sử ở trường phổ thông”, của Nguyễn Tuyết Nhung (PTTH Trương Định – HN ), tác giả đã viết: “Qua nội dung của bài, cần xác định những kiến thức cơ bản, những ý chính, những vấn đề quan trọng nhất”. Từ đó, dự kiến các phương pháp và biện pháp giảng dạy trên lớp để phù hợp với loại đối tượng học sinh. Hay trong bài: “Góp phần đổi mới phương pháp dạy sử ở trường PTTH” của Phan Đình Bưởi (Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh) đã nêu lên một trong những thao tác hàng đầu để dạy sử là: “Lựa chọn được sự kiện cơ bản, điển hình” và “ trọng tâm bài giảng là phần kiến thức cơ bản nhất trong giờ sử, giáo viên bằng tài nghệ của mình, mô tả tường thuật, phân tích giảng giải cho học sinh hiểu rộng, hiểu sâu kiến thức đó để hiểu cả bài và làm cơ sở cho bài sau”. Trong các tạp chí nghiên cứu lịch sử, nghiên cứu giáo dục, nhiều nhà nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề này như: Nguyên Thị Côi: “Mấy ý kiến về đổi mới biên soạn và giảng dạy lịch sử Việt Nam”. TCNCGD số 3 – 1993; Phan Ngọc Liên: “Đổi mới phương pháp giảng dạy lịch sử”, NCLS số 12 – 1998; Trần Đá Trường THPT Sáng Sơn 5 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung Đệ: “Một số vấn đề nội dung và phương pháp dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12”. (cải cách giáo dục trường ĐHSPHN). Mỗi tác phẩm nghiên cứu đều khai thác một vấn đề cụ thể hoặc từng khía cạnh khác nhau của vấn đề, song đều nêu lên ý kiến làm thế nào để giúp học sinh nắm vững, hiểu sâu kiến thức cơ bản, nâng cao hiệu quả trong dạy học lịch sử. Như vậy, chúng tôi thấy việc nghiên cứu vấn đề xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử cho học sinh đã được quan tâm, nghiên cứu và thu được một số kết quả. Nhưng nhìn chung, mỗi công trình chỉ đề cập và giải quyết một hoặc một số khía cạnh khác nhau của vấn đề, đặc biệt, chưa có công trình nghiên cứu nào giải quyết sâu sắc các nguyên tắc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong môn lịch sử ở trường THPT nói chung, cũng như cho từng khóa trình, từng chương, từng bài cụ thể. Do đó, vấn đề này vẫn luôn đặt ra với các nhà nghiên cứu, đặc biệt với giáo viên dạy lịch sử nói chung, giáo viên dạy lịch sử ở THPT nói riêng, để góp phần hoàn thành nhiệm vụ của bộ môn lịch sử là cung cấp cho các em hệ thống tri thức lịch sử thế giới, lịch sử dân tộc, qua đó giáo dục tư tưởng, tình cảm đạo đức tốt đẹp và phát triển toàn diện học sinh. Đó cũng chính là những vấn đề chúng tôi giải quyết trong đề tài này. 1.2.2. Tình hình dạy học bộ môn Lịch sử ở Trường THPT hiện nay Trong những năm gần đây, nhờ thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục, trong ngành giáo dục đã đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp, nội dung nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Cho đến nay, cuộc cách mạng giáo dục đã đem lại những kết quả nhất định, biểu hiện của chất lượng dạy học nói chung, chất lượng dạy học lịch sử nói riêng đã có nhiều tiến bộ hơn trước. Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể thì kết quả thu được vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu đặt ra. Hơn nữa, những tiến bộ mới chỉ được Trường THPT Sáng Sơn 6 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung đẩy mạnh ở những trường trung tâm tỉnh, huyện, còn ở nông thôn hay vùng sâu, vùng xa thì chất lượng dạy học nói chung, chất lượng dạy học lịch sử nói riêng vẫn còn thấp. Chúng tôi đã tiến hành điều tra bằng phiếu thăm dò ý kiến, trao đổi trực tiếp với đồng nghiệp, cùng với thực tiễn giảng dạy, nổi lên một số vấn đề trong dạy học lịch sử đó là: Về phía giáo viên: Đa số các thầy cô đã nhận thấy tầm quan trọng của việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản, song việc áp dụng chưa thường xuyên, hiệu quả. Một số hạn chế có thể thấy là: việc vận dụng các phương pháp truyền thụ kiến thức còn yếu; ngôn ngữ của giáo viên dàn đều, không nhấn mạnh, làm bài học tẻ nhạt, kém hiệu quả; việc coi nhẹ hình thành khái niệm, khắc sâu bài học và qui luật lịch sử là hiện tượng khá phổ biến; giáo viên chưa chú trọng đến việc tổng kết, ôn tập để củng cố kiến thức cơ bản, hướng dẫn phương pháp học tập nghiên cứu cho học sinh. Về phía học sinh: Hiện nay, giới trẻ đang có hiện tượng “mù” lịch sử dân tộc, nhưng lại rất giỏi lịch sử các nước khác (ví dụ như lịch sử Trung Quốc), hiện tượng này ngày một gia tăng khi phim ảnh dã sử Trung Quốc ngày càng được trình chiếu nhiều, rất hấp dẫn. Thực tế này rất đáng để cho chúng ta, nhất là những giáo viên lịch sử phải suy nghĩ. Một thực tế nữa hiện tượng học sinh học lệch, phần lớn cho rằng lịch sử chỉ là môn phụ chỉ cần học thuộc lòng,… Từ thực tiễn trên đây, tôi thấy rằng việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh trong dạy học lịch sử là rất cần thiết, và nó có vai trò to lớn, quyết định sự hoàn thành mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học. Xuất phát từ cơ sở lí luận và thực tiễn, tôi sẽ tập trung vào nghiên cứu, tìm hiểu các biện pháp xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh ở Trường THPT Sáng Sơn; đồng thời, bước đầu vận dụng các biện pháp đó vào bài lịch sử cụ thể. Trường THPT Sáng Sơn 7 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung 2. Tên sáng kiến: Xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học Lịch sử ở Trường THPT Sáng Sơn. 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Phạm Thị Tuyết Nhung Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Sáng Sơn – Xã Đồng Thịnh – Huyện Sông Lô – Tỉnh Vĩnh Phúc. Số điện thoại: 0974. 425. 689. Email: phamthituyetnhung.gvsonglo@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Phạm Thị Tuyết Nhung 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực: Giáo dục và Đào tạo. Vấn đề sáng kiến giải quyết: Trên cơ sở tìm hiểu lí luận về phương pháp dạy học môn lịch sử nói chung, việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử nói riêng, sáng kiến này sẽ đi sâu tìm hiểu các nguyên tắc để xác định và các biện pháp để truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử ở trường THPT Sáng Sơn. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 10 11 2018. 7. Mô tả bản chất của sáng kiến: PHẦN I. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1. Vai trò, ý nghĩa của bộ môn Lịch sử Sử học là một bộ phận không thể thay thế của khoa học xã hội. Môn lịch sử trong nhà trường có vị trí, ý nghĩa rất quan trọng góp phần phát triển toàn diện về trí tuệ, nhân cách cho học sinh. Đặc biệt, xuất phát từ đặc trưng riêng của mình môn lịch sử có vai trò rất lớn trong việc giáo dục thế hệ trẻ: Từ những hiểu biết về quá khứ, học sinh hiểu rõ truyền thống dân tộc, tự hào với những Trường THPT Sáng Sơn 8 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung thành tựu dựng nước và giữ nước của tổ tiên để xác định nhiệm vụ hiện tại, có thái độ đúng đắn với sự phát triển hợp quy luật của tương lai. Về vai trò của lịch sử, các nhà sử học cổ đại Hy Lạp đã khẳng định rằng: “Lịch sử là cô giáo của cuộc đời”, “Lịch sử là bó đuốc soi đường đi tới tương lai”. Các nhà tư tưởng thời trung đại xem lịch sử là: “triết lí của việc noi gương”. Có những thời kì lịch sử trở thành “bà hoàng của các ngành khoa học”, nó có uy tín cao nhất dưới con mắt của xã hội loài người. Bởi vì, người ta tìm thấy trong lịch sử câu trả lời cho những vấn đề quan trọng nhất của đời sống xã hội và tinh thần. Toàn bộ nền văn hoá chờ đợi sự phán xét của sử học, và sử học bắt đầu đóng vai trò của nhà lãnh đạo và người khuyên dạy. Là chủ nhân của những bí mật quá khứ, lịch sử giống như người nghiên cứu gia hệ ở cung đình, đã mang lại cho nhân loại phần thưởng về sự hào hiệp của mình, đã khôi phục lại bức tranh về cuộc diễu hành thắng lợi của loài người. Rõ ràng, vai trò của lịch sử trong đời sống xã hội là rất lớn, vì xét đến cùng lịch sử là lịch sử của chủ thể hoá, là tấm gương vừa phản ánh vừa cải tạo xã hội. Bộ môn lịch sử trong nhà trường được coi là một công cụ của việc giảng dạy, không chỉ có tác dụng giáo dục trí tuệ mà còn có ưu thế lớn trong giáo dục tình cảm, đạo đức nhằm phát triển toàn diện học sinh. Nhà sử học N.A. ÊRô Phêép đã khẳng định: trong đời sống xã hội, lịch sử đóng vai trò quan trọng, nó vừa là công cụ của công tác sư phạm, lại có tác dụng giáo dục trí tuệ và tình cảm, tri thức lịch sử là một trong những bộ phận quan trọng nhất của nền văn hoá chung của nhân loại, và không có bộ phận quan trọng này thì không thể coi việc giáo dục con người là hoàn thành đầy đủ. Mục đích của công việc dạy học lịch sử là nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức về lịch sử thế giới, lịch sử dân tộc làm cơ sở cho học sinh nhận thức được sự phát triển của quy luật lịch sử; Truyền thụ cho học sinh ý nghĩa của quá khứ và tiếp tục trong hiện tại, dẫn dắt học sinh hiểu vai trò của con Trường THPT Sáng Sơn 9 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung người trong cộng đồng, trong thế giới nói chung. Đối với người học lịch sử, câu hỏi đặt ra là: Nghiên cứu, học tập lịch sử để làm gì? G.BêLinxki đã nói: “Chúng ta hỏi dĩ vãng, bắt nó phải giải thích hiện tại và dự đoán tương lai cho chúng ta”, tức là học lịch sử phải biết liên hệ quá khứ với hiện tại. Từ hiểu biết lịch sử quá khứ, người học lịch sử tự rút ra bài học bổ ích cho hiện tại và tương lai. Chúng ta thấy rằng, để đạt được mục đích trong dạy học lịch sử, yêu cầu được đặt ra cho cả hai phía người dạy và người học: Dạy cái gì? Học để làm gì? Trong thời đại ngày nay, khi cuộc cách mạng khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão, thì việc giảng dạy bộ môn lịch sử nói chung và ở Trường THPT nói riêng càng cần được nhấn mạnh và coi trọng hơn. Bởi vì, nếu con người nắm vững được những kiến thức lịch sử thế giới, lịch sử dân tộc, họ sẽ hiểu được sâu sắc nguồn gốc của mọi vấn đề: con người, lãnh thổ, chiến tranh, hoà bình, tiềm năng… và giúp họ trở thành những con người có ý thức trên hành tinh chúng ta. Từ đó, họ ý thức, giữ gìn, phát huy những bản sắc truyền thống văn hoá của dân tộc mình, có trách nhiệm đối với việc bảo vệ và xây dựng đất nước. Để môn lịch sử luôn được coi trọng, phát huy được vị trí, ý nghĩa của mình, phải không ngừng nâng cao chất lượng dạy học lịch sử, mà yếu tố then chốt ở đây là phải đổi mới phương pháp dạy học. Như nhà sử học Nga Pasutô đã nói: “muốn đào tạo con người phù hợp với thời đại, chúng ta phải không ngừng cải tiến và nâng cao chất lượng dạy học. Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật, sự hứng thú hấp dẫn ngày càng tăng với hiện tại không hề làm giảm bớt sự chú ý của chúng ta đối với việc dạy học lịch sử. Chính lịch sử là bằng chứng hiển nhiên về sự toàn thắng của cuộc xây dựng, sáng tạo đối với sự tàn phá, chiến thắng của hoà bình đối với chiến tranh, sự gần gũi hiểu biết lẫn nhau của các dân tộc về văn hoá, mặt khác khắc phục được tình trạng biệt lập”. Trường THPT Sáng Sơn 10 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung Như vậy, ý nghĩa quan trọng của việc học tập lịch sử đối với học sinh là ở chỗ: học tập lịch sử không chỉ để biết quá khứ, mà trên cơ sở biết quá khứ hiểu sâu sắc hiện tại, hành động tích cực trong hiện tại, tiên đoán sự phát triển của tương lai và đấu tranh cho sự thắng lợi tất yếu của tương lai. Dạy học lịch sử đạt được mục đích này chính là sự phát huy quan điểm đúng đắn của ông cha ta từ xưa: “Ân cố tri tân”, tức là ôn những cái cũ để hiểu cái mới. Thông qua việc tìm hiểu vị trí, vai trò, ý nghĩa, mục đích của lịch sử và bộ môn lịch sử, chúng ta thấy vấn đề đặt ra là phải dạy lịch sử như thế nào? Và bằng phương pháp, biện pháp ra sao? Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã viết: “Dạy sử phải dạy như thế nào? Nhất định phải cho học sinh hiểu biết những sự kiện lịch sử, những quy luật lịch sử qua các thời đại chứ không phải nói ba hoa về chính trị ở đây, cả lịch sử nước ta là một sự cổ vũ sâu sắc vô cùng. Dạy sử tốt nhất định tạo cho người thanh niên ta say mê với dân tộc, say mê và tự hào về dân tộc một cách đúng mức, không hề tự kiêu, không hề nảy sinh chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi”. Như vậy, để phát triển trí tuệ đồng thời giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho học sinh, giáo viên nhất thiết phải xác định đúng và cung cấp đầy đủ cho học sinh những kiến thức cơ bản của lịch sử. 2. Khái niệm kiến thức cơ bản Bước sang thế kỉ XXI, cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ đang phát triển như vũ bão, cả thế giới đang bước vào nền kinh tế tri thức. Những thông tin về khoa học kĩ thuật tăng nhanh đến mức chóng mặt (nếu như mấy năm trước đây cứ khoảng 10 năm kiến thức lại tăng gấp đôi thì hiện nay thời gian đó rút ngắn chỉ còn 4 đến 5 năm). Bối cảnh này làm nổi bật lên vấn đề có tính chất toàn cầu đối với giáo dục. Đó là giải quyết mâu thuẫn ngày càng tăng giữa: khối lượng kiến thức vô hạn với thời gian học tập có hạn. Để giải quyết mâu thuẫn trên, một trong những giải pháp hàng đầu là phải lựa chọn đúng đắn những vấn đề cơ bản của nội dung học tập cho phù hợp với giới hạn Trường THPT Sáng Sơn 11 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung thời gian mà vẫn đảm bảo được yêu cầu, mục đích của việc dạy học đạt tới sự phát triển toàn diện học sinh tốt nhất. Trong dạy học lịch sử cũng vậy, giáo viên không thể truyền thụ cho học sinh hết những kiến thức của khoa học lịch sử, mà phải tuỳ từng đối tượng học sinh, tuỳ từng nội dung học tập để lựa chọn cung cấp cho học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản của bài học. Vậy thì, kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử là gì? Trước hết, để hiểu “kiến thức cơ bản”, chúng ta phải hiểu “cơ bản” là gì? “Cơ bản” không phải là một khái niệm chỉ sự vật mà là khái niệm về các mối quan hệ giữa các sự kiện hiện tượng. Nói đến cơ bản không chỉ tìm hiểu “Cơ bản là gì?”, mà chủ yếu đi tìm hiểu “Cơ bản là cái gì?”, “Cơ bản đối với ai?”, “Đâu là cơ bản?”. Vì vậy, khi nói đến cơ bản thực chất là nói đến sự lựa chọn. Đây chính là những vấn đề cần được đặt ra và giải quyết khi giáo viên lựa chọn kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử. Kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử tuỳ thuộc vào quan điểm và yêu cầu về khoa học lịch sử và khoa học giáo dục, có thể thay đổi theo thời gian, không gian và đối tượng học tập. Hay nói cách khác: kiến thức cơ bản không tuyệt đối, cứng nhắc. Một đơn vị kiến thức là cơ bản ở giai đoạn này, đối với khối lớp này, nhưng ở giai đoạn khác, đối với khối lớp khác nó lại không là cơ bản nữa…Cơ bản là “sự lựa chọn” phụ thuộc vào chủ thể nhận thức và mục đích nhận thức. Tuy nhiên, cái cơ bản trong dạy học lịch sử bao giờ cũng có hai mặt: một mặt nó là nội dung cốt lõi, thiết yếu của khoa học lịch sử, mà nhờ nó học sinh có thể hình dung được lịch sử đã xảy ra như thế nào; mặt khác, những nội dung đó phải có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhân cách học sinh. Trước đây và cả hiện nay, trong dạy học nói chung và dạy học lịch sử nói riêng, vẫn tồn tại nhiều quan điểm không đúng về kiến thức cơ bản. Nhiều người cho rằng kiến thức cơ bản là sự tóm tắt lại những kiến thức trong sách giáo khoa sách dùng cho học sinh, giúp học sinh củng cố và nắm vững kiến Trường THPT Sáng Sơn 12 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung thức trên cơ sở bài giảng mà giáo viên trình bày. Vấn đề kến thức cơ bản trong môn lịch sử là nội dung của nhiều cuộc thảo luận, hội thảo khoa học của các nhà nghiên cứu lịch sử, các giáo viên lịch sử. Đến nay, không phải vấn đề đã hoàn toàn được giải quyết, nhưng các nhà nghiên cứu cũng đi đến thống nhất một số điểm chủ yếu về kiến thức cơ bản như sau : “Kiến thức cơ bản là kiến thức tối ưu cần thiết cho việc hiểu biết của học sinh về lịch sử (cả thế giới và dân tộc). Kiến thức cơ bản bao gồm nhiều yếu tố đó là: sự kiện lịch sử, các niên đại, địa danh lịch sử, tên nhân vật lịch sử, nguyên lí, phương pháp học tập và vận dụng kiến thức”. Bàn về tiêu chuẩn xác định kiến thức cơ bản, tiến sỹ Đairi chuyên gia về phương pháp dạy học lịch sử của Liên Xô cũ cho rằng: “Tất cả các yếu tố nào hợp thành tri thức lịch sử đều phải tham gia vào giải quyết biến cố lịch sử và quá trình phát triển của lịch sử, cái gì đã xảy ra ở đâu và vào lúc nào (xác định về thời gian và không gian), ai hành động, như thế nào và vì sao? Đó là tiêu chuẩn quan trọng để xác định một kiến thức lịch sử mà là kiến thức cơ bản”. Khi nói đến nội dung của kiến thức cơ bản, các tác giả cuốn “Phương pháp dạy học lịch sử” nhấn mạnh: Kiến thức lịch sử cơ bản cung cấp cho học sinh, không chỉ mô tả bề ngoài của sự kiện mà phải giải thích, nêu lên bản chất của chúng. Trên cơ sở những kiến thức lịch sử cụ thể, bộ môn lịch sử khái quát sự thực lịch sử để dần dần hình thành cho học sinh một hệ thống khái niệm lịch sử từ đơn giản đến phức tạp, từ tương đối cụ thể đến trừu tượng. Như vậy, kiến thức cơ bản không chỉ đơn giản là sự tóm tắt lại sách giáo khoa mà phải thông qua các sự kiện lịch sử cụ thể, giáo viên giải thích để làm nổi bật bản chất của lịch sử, dần hình thành cho học sinh những khái niệm, hệ thống khái niệm từ đơn giản đến phức tạp. Nói đến lịch sử, trước hết là nói đến sự kiện lịch sử, mà mỗi sự kiện đó lại diễn ra trong thời gian, không gian nhất định. Trong mỗi tiết học, mỗi chương Trường THPT Sáng Sơn 13 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung hay một khoá trình lịch sử chúng ta lại bắt gặp rất nhiều sự kiện lịch sử, và có sự kiện cơ bản, có sự kiện không cơ bản. Khi dạy lịch sử, người giáo viên phải biết lựa chọn sự kiện cơ bản để khắc sâu cho học sinh. Sự kiện cơ bản là sự phản ánh những biến cố, hiện tượng chi phối một phạm vi nhất định của quá trình xã hội. Theo các tác giả phương pháp dạy học lịch sử, thì kiến thức cơ bản chính là những sự kiện lịch sử tiêu biểu có thể vẽ lên bức tranh quá khứ một cách chân thực nhất, và làm cho học sinh phân biệt được các thời kì lịch sử của các quốc gia khác nhau. Đó là những khái niệm lịch sử cơ bản nhất, những quy luật, những nguyên lí, lí thuyết, tư tưởng nhất định, quan điểm chủ yếu giúp học sinh hiểu đúng đắn lịch sử và tự hình thành một cơ sở lí luận để tiếp tục học tập và nghiên cứu. Đó là những phương pháp cơ bản để lĩnh hội những kiến thức và đổi mới tri thức cũ, bước đầu biết vận dụng tri thức vào hoạt động thực tiễn. Như vậy, trong dạy học lịch sử phải biết xác định đúng kiến thức cơ bản mới đảm bảo và nâng cao được chất lượng học tập. Kiến thức cơ bản ngoài các sự kiện, các khái niệm, còn bao hàm các yếu tố ấy để làm sáng tỏ: “tính hệ thống, tính toàn diện, tính hiện đại của sự kiện lịch sử”. Tính hệ thống thể hiện ở việc nắm các sự kiện trong mối liên hệ biện chứng, tác động qua lại, nguyên nhân và kết quả của nhau. Tính toàn diện thể hiện ở việc hiểu biết lịch sử một cách đầy đủ trên mọi mặt của đời sống xã hội: chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá … Tính hiện đại thể hiện ở các mặt sau: + Học lịch sử đến ngày nay, những sự kiện vừa xảy ra. + Cung cấp những kết quả nghiên cứu khoa học mới nhất. + Dựa trên những cơ sở của quan điểm và tư tưởng cách mạng khoa học nhất để nhận thức lịch sử. Chỉ khi nào giáo viên lịch sử nhận thức đúng các nhân tố trên đây thì mới xác định và truyền thụ tốt kiến thức cơ bản cho học sinh; mới có thể khôi phục Trường THPT Sáng Sơn 14 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung lại bức tranh quá khứ một cách chân thật, giúp học sinh phân biệt được lịch sử cụ thể của các thời kì, các quốc gia khác nhau, phản ánh được quy luật phát triển xã hội. Nói tóm lại, chúng ta có thể hiểu về nội dung kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử một cách khái quát như sau: Kiến thức cơ bản là kiến thức không thể thiếu được để hiểu biết về sự kiện, hiện tượng xã hội tự nhiên, phù hợp với yêu cầu trình độ nhận thức của học sinh. Kiến thức cơ bản gồm nhiều yếu tố: sự kiện lịch sử, các niên đại, biểu tượng, khái niệm lịch sử, các qui luật, nguyên lí, phương pháp học tập và vận dụng kiến thức. Đó là những kiến thức tối ưu, cần thiết cho việc hiểu lịch sử của học sinh. Ngoài ra, để hiểu sâu về kiến thức cơ bản, chúng ta phải phân biệt nó với kiến thức không cơ bản và kiến thức chủ yếu. Thực chất, chúng ta phải giải quyết mối quạn hệ giữa nội dung sách giáo khoa và bài giảng của giáo viên, giữa sách giáo khoa với việc tự học của học sinh. Để giải quyết mối quan hệ này, chúng ta vận dụng vào sơ đồ Đairi Bài giảng trên lớp: 1 2 2 3 Kiến thức ô số 1 là phần không có trong sách giáo khoa, giáo viên và học sinh phải tự tìm hiểu những tài liệu bên ngoài để bổ sung cho bài học thêm phong phú. Khối kiến thức ô số 2 là nội dung vừa có trong sách giáo khoa vừa có trong bài giảng của giáo viên. Đó là vấn đề cơ bản nhất mà giáo viên phải hướng dẫn học sinh tiếp thu. Trường THPT Sáng Sơn 15 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung Kiến thức ở số 3 là nội dung có trong sách giáo khoa, nhưng không có trong bài giảng, học sinh tự nghiên cứu vì không có thời gian trên lớp, không khó, không cơ bản trong bài học. Vậy, kiến thức không cơ bản trong một bài giảng là những kiến thức có trong sách giáo khoa, nhưng là phần tài liệu ít có ý nghĩa (mặc dù đôi khi cũng quan trọng) nhưng không có đủ thời gian để trình bày trên lớp. Kiến thức không cơ bản có thể được trình bày gọn trong mục nhỏ của bài, hoặc từng mục, khi giảng giáo viên có thể lướt qua một số đoạn, một số ý trong sách giáo khoa. Kiến thức chủ yếu là kiến thức vẫn phải được cung cấp, để giúp học sinh có cái nhìn đúng về lịch sử. Kiến thức đó có trong sách giáo khoa, nhưng đôi khi cần phải được giáo viên cung cấp thêm những thông tin, những sự kiện, lí lẽ, hình ảnh… Hay nói cách khác, kiến thức cơ bản nằm ở ô số 2, thì kiến thức chủ yếu có ở cả hai ô số 2 và số 3. Trên cơ sở tìm hiểu thế nào là “kiến thức cơ bản”, và sự cần thiết phải xác định kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử, chúng ta phải tuân thủ những nguyên tắc nào khi xác định? 3. Một số nguyên tắc xác định kiến thức cơ bản Xác định kiến thức cơ bản là nhiệm vụ hàng đầu trong giảng dạy lịch sử, làm nền tảng thực hiện chức năng, nhiệm vụ bộ môn. Nhất là trong thực tiễn hiện nay, xác định kiến thức cơ bản là một trong những biện pháp tích cực và quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học bộ môn. Để xác định đúng kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử, chúng ta cần tuân thủ một số nguyên tắc sau đây: Thứ nhất: xác định kiến thức cơ bản phải giúp học sinh nắm vững, hiểu rõ sự kiện để phân biệt được sự kiện này với sự kiện khác. Thứ hai: xác định kiến thức cơ bản phải căn cứ vào mục đích yêu cầu đối với mỗi học sinh ở mỗi khoá học, mỗi lớp cụ thể. Nói cách khác là đối với từng Trường THPT Sáng Sơn 16 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung đối tượng nhận thức khác nhau mà đòi hỏi kiến thức cơ bản được truyền thụ khác nhau. Thứ ba: xác định kiến thức cơ bản tuỳ theo nhiệm vụ cụ thể của cách mạng nước ta ở mỗi giai đoạn, có những kiến thức trong giai đoạn này là cơ bản, song ở giai đoạn khác lại không phải cơ bản, không cần nhấn mạnh nữa. Thứ tư: xác định kiến thức cơ bản phải chú ý tới ý nghĩa giáo dục của các sự kiện, bởi vì bộ môn lịch sử có nhiều ưu thế trong giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ. Những con người và những việc thực của quá khứ có sức thuyết phục, có sự suy cảm mạnh mẽ với thế hệ trẻ. Khả năng giáo dục của các sự kiện lịch sử được thể hiện ở nhiều mặt, có tính đa dạng, phong phú của bộ môn. Trong đó chủ yếu tập trung giáo dục: xây dựng niềm tin vững chắc vào lí tưởng cách mạng trên cơ sở nhận thức đúng sự phát triển khách quan, hợp qui luật của xã hội loài người; Giáo dục cho học sinh truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam trong quá trình dựng nước và giữ nước; Bồi dưỡng những phẩm chất của giai cấp công nhân và nhân dân lao động… Ngoài ra, khi lựa chọn kiến thức cơ bản, giáo viên cần phải chú ý tới tính vừa sức tiếp thu của học sinh với các sự kiện, phải được kết hợp lại thành một hệ thống có tác dụng phát triển tư duy học sinh. Trong dạy học lịch sử, nếu nới chỉ xác định được kiến thức cơ bản thôi thì chưa đủ, mà điều quan trọng tiếp theo là hướng dẫn học sinh nắm kiến thức cơ bản, tức là phải giảng dạy kiến thức cơ bản đó như thế nào? 4. Yêu cầu về lí luận dạy học đối với việc truyền thụ kiến thức cơ bản Chất lượng dạy học nói chung, bài học lịch sử nói riêng phụ thuộc phần lớn vào trình độ và nghệ thuật của người thầy giáo, mà cụ thể ở đây là phụ thuộc vào việc chuẩn bị bài học (soạn giáo án, đồ dùng trực quan, tài liệu tham khảo, tổ chức điều khiển giờ học). Trong đó, việc truyền thụ kiến thức cơ bản Trường THPT Sáng Sơn 17 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung là một hoạt động chủ yếu của dạy học lịch sử, ảnh hưởng rất lớn, có tính chất quyết định đến chất lượng dạy học. Để truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh một cách tốt nhất, cần phải thực hiện những yêu cầu sau đây: Thứ nhất: Vận dụng hệ thống phương pháp khi truyền thụ kiến thức cơ bản, phải tuỳ theo từng nội dung cụ thể, mà giáo viên phải vận dụng nhuần nhuyễn, hợp lí hệ thống phương pháp nhận thức lịch sử, phương pháp tìm tòi nghiên cứu. Việc sử dụng các phương pháp này phải được kết hợp chặt chẽ với các phương pháp truyền thống như dùng lời, trực quan, sử dụng tài liệu. Chỉ có sử dụng hệ thống các phương pháp dạy học lịch sử, giáo viên mới có thể dựng lại trước mặt học sinh biểu tượng chân thực, chính xác các sự kiện trong quá khứ, tìm ra bản chất, nắm bắt khái niệm, rút ra qui luật và nêu bài học lịch sử. Thứ hai: truyền thụ kiến thức cơ bản sao cho sinh động, dễ hiểu. Trong học tập lịch sử, học sinh không thể trực tiếp quan sát được. Xuất phát từ đặc trưng của môn lịch sử là không lặp lại, và nếu có lặp lại thì là “Sự lặp lại trên cơ sở không lặp lại ”, vì vậy, dạy học lịch sử không thể tái hiện lại, không thể làm thí nghiệm để dựng lại hiện thực lịch sử quá khứ khách quan. Cho nên, nhận thức lịch sử bao giờ cũng phức tạp theo con đường riêng, bởi con người là một bộ phận không thể tách rời được của đối tượng nghiên cứu. Khi truyền thụ kiến thức cơ bản, giáo viên dựa trên các kiến thức cụ thể, chính xác từ các sự kiện lịch sử để truyền đạt sao cho có hình ảnh, có hồn, tránh tình trạng “hiện đại hoá lịch sử”. Phải bắt đầu từ việc xác định kiến thức cơ bản cho học sinh, giáo viên mới có cơ sở để nâng cao trình độ của các em lên những hiểu biết khái quát, lí luận nhất định. Mức độ hình thành khái niệm lịch sử cho học sinh ở cấp THPT phải giúp các em nắm bắt được bản chất, nội hàm khái niệm. Đồng thời, nâng cao dần nhận thức của học sinh từ lĩnh hội tái tạo đến lĩnh hội sáng tạo. Hiểu rõ đặc điểm nhận thức của học sinh, giáo viên sẽ lựa chọn được những phương pháp truyền thụ thích hợp để đảm bảo và nâng cao hiệu quả bài học. Trường THPT Sáng Sơn 18 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung Do tính hoàn diện của việc học lịch sử, nên đòi hỏi dạy học lịch sử phải kết hợp với việc nắm kiến thức cơ bản khác của quá trình truyền thụ cho học sinh. Lịch sử là một quá trình phát triển toàn diện, đồng bộ các sự kiện lịch sử: “Sự kiện phản ánh những biến cố, hiện tượng và quá trình của lịch sử phát triển kinh tế của đời sống vật chất, của con người. Sự kiện lịch sử chính trị phản ánh những biến cố hiện tượng và quá trình phát triển chính trị, đấu tranh giai cấp, sự hưng thịnh và suy vong của quốc gia. Sự kiện lịch sử quân sự giới thiệu về các cuộc chiến tranh, cách mạng. Sự kiện văn hóa, tư tưởng bao gồm các hiện tượng lịch sử về đời sống tinh thần, sự phát triển của các hình thái ý thức xã hội, lịch sử tâm lý xã hội, ý thức hệ, hoạt động tinh thần của con người hành trình về khoa học, văn hóa nghệ thuật”. Trong đó, có thể lựa chọn những sự kiện cơ bản giúp ta hình thành được nền tảng kiến thức để từ đó có thể lựa chọn những kiến thức khác. Có hiểu biết toàn diện lịch sử, giáo viên mới chọn những kiến thức cơ bản và có đầy đủ trình độ để truyền thụ cho học sinh hiểu được kiến thức cơ bản đó. Như vậy, nếu như việc xác định kiến thức cơ bản là yếu tố quan trọng đối với chất lượng dạy học thì việc truyền thụ kiến thức cơ bản lại là yếu tố quyết định đến chất lượng dạy học. Hai yếu tố này trong quá trình dạy học có quan hệ mật thiết và luôn đi liền với nhau. Trong dạy học, chỉ khi nào giáo viên xác định đúng kiến thức cơ bản thì mới có phương pháp truyền thụ tốt kiến thức lịch sử cho học sinh. Trên đây là những vấn đề về lí luận cần phải được áp dụng trong việc xác định và truyền thụ kiến thức cơ bản trong dạy học lịch sử ở Trường THPT. Tuy nhiên, để vận dụng tốt lí luận nhất thiết phải tìm hiểu thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn về tình hình dạy học bộ môn lịch sử hiện nay. Người giáo viên lịch Trường THPT Sáng Sơn 19 Môn Lịch Sử
Sáng kiến kinh nghiệm Phạm Thị Tuyết Nhung sử muốn đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng dạy học tài cần phải nắm chắc lí luận đồng thời nhận thức đúng thực tiễn. CHƯƠNG II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÁC ĐỊNH VÀ TRUYỀN THỤ KIẾN THỨC CƠ BẢN CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT 1. Một số biện pháp xác định kiến thức cơ bản cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường THPT Sáng Sơn 1.1. Biện pháp 1: Vận dụng sơ đồ Đairi Trong quá trình chuẩn bị bài giảng, bước đầu tiên là phải xác định được mục tiêu của bài – xác định được kiến thức trọng tâm cơ bản cần truyền thụ cho học sinh. Nếu vận dụng sơ đồ Đairi, giáo viên sẽ dễ dàng làm được điều đó. Cụ thể, giáo viên căn cứ vào các ô 1, 2, 3 trong sơ đồ để xác định được đâu là kiến thức cơ bản, đâu là kiến thức không cơ bản và đâu là kiến thức chủ yếu. Từ đó, giáo viên mới quyết định lựa chọn những đơn vị kiến thức cơ bản cần phải truyền thụ cho học sinh. Ví dụ: Khi dạy bài 14: “Các quốc gia cổ đại trên đất nước Việt nam” (chương trình lịch sử 10 cơ bản), áp dụng sơ đồ Đairi, giáo viên xác định được những kiến thức cơ bản cần truyền thụ cho học sinh là: Những nét đại cương về ba nhà nước cổ đại trên đất nước Việt Nam, đó là sự hình thành, cơ cấu tổ chức nhà nước, đời sống văn hoá, xã hội của mỗi quốc gia. Đây là nội dung kiến thức nằm trong ô số (2) là kiến thức cơ bản mà giáo viên cần phải xác định. Để bổ sung làm rõ kiến thức ô số (2), giáo viên cần phải tìm thêm tài liệu về văn hoá Đông Sơn, nhà nước Âu Lạc, văn hoá Óc Eo, sử dụng lược đồ Giao Châu và Chămpa thế kỉ VIX,…nhằm tạo cho học sinh biểu tượng cụ thể để nắm vững kiến thức cơ bản. Đó chính là kiến thức ô số (1). Kiến thức ô số (3) ở bài 14 là các kênh hình về lưỡi cày đồng, ấm đất nung, tranh ảnh thành Cổ Loa, Trường THPT Sáng Sơn 20 Môn Lịch Sử

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.04: Bộ 290+ Đề Thi Vào Lớp 10 Năm 2020

290 tài liệu

506 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.