SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học

Chia sẻ: Lê Thị Diễm Hương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

313
lượt xem 68
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là giúp trẻ rèn luyện những hành vi có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng; giúp trẻ có khả năng bảo vệ, phòng ngừa và giảm thiểu các hành vi có nguy cơ gây hại cho sức khoẻ, sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Kĩ năng sống còn giúp trẻ ứng xử phù hợp nhất với các tình huống. Nó giúp trẻ có cách thức tích cực để đối phó với những thách thức trong cuộc sống. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học”.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC
I. TÊN ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC II. ĐẶT VẤN ĐỀ Chúng ta biết rằng kĩ năng sống là nhân tố quan trọng để con người vươn lên gặt hái thành công. Tuy nhiên kĩ năng sống không phải tự nhiên mà có. Kĩ năng sống là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện bản thân mỗi con người. Ở tất cả các bậc học, giáo dục kĩ năng sống đều cần phải được quan tâm giáo dục, đặc biệt là đối với học sinh tiểu học. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là giúp trẻ rèn luyện những hành vi có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng; giúp trẻ có khả năng bảo vệ, phòng ngừa và giảm thiểu các hành vi có nguy cơ gây hại cho sức khoẻ, sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Kĩ năng sống còn giúp trẻ ứng
xử phù hợp nhất với các tình huống. Nó giúp trẻ có cách thức tích cực để đối phó với những thách thức trong cuộc sống. Từ năm học 2007-2008, Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Tam Kỳ đã phát động toàn ngành hưởng phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động. Trong đó giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là một trong những nội dung được ngành đặc biệt quan tâm. Là Phó Hiệu trưởng phụ trách công tác chuyên môn và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tôi luôn mong muốn tổ chức nhiều hoạt động giáo dục thiết thực đối với các em học sinh. Kĩ năng sống là một trong những nội dung tôi đã trăn trở rất nhiều và càng quan tâm hơn khi được dự lớp tập huấn "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" tại Phòng Giáo dục và Đào tạo vào ngày 29 tháng 3 năm 2011. Từ những nội dung tập huấn rất cụ thể về công tác "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" và nhất là những nội dung về rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh do thầy giáo Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học của Sở Giáo dục và Đào tạo báo cáo; tôi rất tâm đắc và từ chỗ hưởng ứng phong trào một cách thụ động, từ năm học 2010 - 2011, tôi đã hưởng ứng một cách chủ động và có nhiều biện pháp tích cực xây dựng kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng và đạt kết quả khá cao. Chính vì thế nên tôi chọn đề tài "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học". Đề tài này được áp dụng trong phạm vi Trường Tiểu học Trần Quốc Toản, thành phố Tam Kỳ và được thực hiện từ năm học 2010 - 2011 đến nay..
III. CƠ SỞ LÝ LUẬN Chúng ta đã biết: Bốn trụ cột giáo dục của UNESCO thế kỉ XXI là: Học để biết, học để làm, học để làm người và học để cùng chung sống. Theo UNESCO, kĩ năng sống gắn với 4 tru cột của giáo dục đó là: - Học để biết: gồm các kĩ năng tư duy như là phê phán, sáng tạo, quyết định, giải quyết vấn đề, nhận thức được hậu quả, ... - Họcđể làm: gồm các kĩ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như đảm nhận trách nhiệm, kĩ năng đạt mục tiêu, ... - Học để cùng chung sống: gồm kĩ năng giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, ... - Học để làm người: gồm các kĩ năng cá nhân như ứng phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, tự tin, kiên đinh, ... Từ quan điểm này, Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013 đã xác định nội dung rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh, bao gồm ba nội dung sau: - Rèn luyện kĩ năng ứng xử hợp lí với các tình huống trong cuộc sống, thói quan và kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm. - Rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kĩ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác. - Rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội. Hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2008 - 2009, 2009 - 2010, 2010 - 2011, 2011- 2012, 2012 - 2013 của Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng
GD&ĐT Tam Kỳ nêu rõ: Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT- BGDĐT ngày 22/7/2008 và Kế hoạch số 307/KH-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động và triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” chú trọng các hoạt động: - Giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh thông qua các môn học, hoạt động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử văn hoá. Nhà trường chủ động phối hợp với gia đình và cộng đồng trong giáo dục đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh. - Đẩy mạnh phong trào xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, đủ nhà vệ sinh sạch sẽ cho học sinh và giáo viên. - Đưa các nội dung giáo dục văn hoá truyền thống vào nhà trường. Tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí tích cực, các hoạt động văn hoá, thể thao, trò chơi dân gian, dân ca, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, ngoại khoá phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường và địa phương. Hướng dẫn để học sinh chủ động tổ chức, điều khiển các hoạt động tập thể và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN Từ năm học 2007-2008, hưởng ứng phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” do các cấp phát động, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là một trong những nội dung mà trường tôi đặc biệt quan tâm. Tôi đã đã xây dựng kế hoạch tham mưu với Hiệu trưởng nhà trường chỉ đạo giáo viên toàn trường thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng lấy học học sinh làm trung tâm phát huy tối đa trí lực và khả năng chiếm lĩnh kiến thức của các em. Đặc biệt, tôi luôn lưu ý giáo viên quan tâm đến việc tích hợp giáo dục một số kĩ năng
cần thiết cho các em trong các tiết học: kỹ năng giao tiếp, phối hợp làm việc với nhau theo nhóm, ..... Đối với Ban Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tôi cũng đã chỉ đạo tổ chức nhiều hoạt động để tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho các em như: Sinh hoạt ngoại khóa chào mừng các ngày lễ lớn trong năm; Tổ chức truyền thông về giữ gìn sức khỏe và vệ sinh môi trường; Múa hát tập thể; Thi kể chuyện theo sách; Giao lưu Olympic tiếng Anh, .... Theo dõi các em thông qua các hoạt động tại trường, tôi nhận thấy rằng một số em cũng đã dần hình thành cho mình một số kĩ năng cơ bản như biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, trường lớp, làm việc theo nhóm, tham gia các hoạt động tập thể tại trường ... Tuy nhiên khi đưa các em đi tham gia các hoạt động giao lưu với học sinh các trường trên địa bàn thành phố và tham quan, học tập ở những khu Di tích Lịch sử, Văn hóa địa phương ..... tôi lại nhận ra rằng học sinh mình chưa thành thạo lắm một số kĩ năng cần thiết như: tự tin tham gia giao lưu trước tập thể, giữ vệ sinh nơi công cộng, lên xuống xe an toàn, xử lí các tình huống bất ngờ, .... Các em chưa mạnh dạn, tự tin nơi đông người. Khi tham gia các hoạt động cấp thành phố, được người dẫn chương trình mời hát hoặc giao lưu với khán giả, các em chưa dám xung phong. Nếu được mời tham gia thì các em nói chưa trôi chảy, ... Đến các nơi công cộng một số em chưa thực hiện tốt việc giữ gìn vệ sinh chung. Ăn bánh hoặc uống nước xong các em vứt ngay vỏ dưới chân mình. Đến tham quan tại khu các Di tích Lịch sử Văn hóa địa phương, các em còn hay sờ tay vào hiện vật được trưng bày.... Là trường có gần 90% học sinh bán trú. Các em đến và ở lại trường từ 7 giờ đến 17giờ. Việc học tập, sinh hoạt, ăn nghỉ buổi trưa tại trường
của các em đã được thầy cô giáo và nhân viên nhà trường hướng dẫn, giúp đỡ tận tình. Qua theo dõi, tôi nhận thấy đa số các em đã biết tự phục vụ, chăm sóc bản thân mình (vệ sinh cá nhân, ăn uống...). Tuy nhiên vẫn còn một số học sinh chưa thực hiện tốt được việc này. Với thực tiễn như trên, là người người cán bộ quản lý nhà trường, tôi đã có nhiều trăn trở, suy nghĩ tìm các biện pháp khắc phục bằng cách nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động trong và ngoài giờ lên lớp để giúp các em có được một số kĩ năng sống cần thiết nhằm phát triển toàn diện bản thân đồng thời góp phần hưởng ứng tích cực phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Từ thực tiễn nêu trên, tôi đã cùng bàn bạc, tham mưu với Hiệu trưởng và tiến hành một số biện pháp như sau : 1. Nâng cao nhận thức trong cán bộ, giáo viên, nhân viên về công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Xác định việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng, thầy cô chính là cầu nối trung gian giữa nhà trường và gia đình học sinh. Vì vậy, tôi đã triển khai, quán triệt lại trong hội đồng sư phạm các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Nam, Phòng Giáo dục và Đào tạo Tam Kỳ về những nội dung và hướng dẫn thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Qua việc giới thiệu 5 nội dung của phong trào này, chúng tôi đã cung cấp, phân tích cho cán bộ giáo viên một số khái niệm về kĩ năng sống, các loại kĩ năng sống và sự cần thiết phải giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Đó là :
- Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kĩ năng sống là năng lực tâm lý xã hội, là khả năng ứng phó một cách hiệu quả với những yêu cầu và thác thức của cuộc sống. - Đó cũng là khả năng của một cá nhân để duy trì trạng thái khỏe mạnh về tinh thần, biểu hiện qua các hành vi phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh. - Kĩ năng sống là khả năng thể hiện, thực thi tâm lý xã hội này. - Cũng theo WHO, kĩ năng sống được chia thành 2 loại là kĩ năng tâm lý xã hội và kĩ năng cá nhân, lĩnh hội và tư duy, với 10 yếu tố như: tự nhận thức, tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, kĩ năng giao tiếp ứng xử với người khác, ứng phó với các tình huống căng thẳng và cảm xúc, biết cảm thông, tư duy bình luận và phê phán, cách quyết định, giao tiếp hiệu quả và cách thương thuyết. Tôi đã nhấn mạnh với các thầy cô giáo sự cần thiết phải giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là giúp trẻ có cơ hội rèn luyện thói quen, biết cách đối diện và đương đầu, vượt qua những khó khăn, thử thách trong học tập cũng như trong mọi hoạt động khác. Giúp trẻ rèn luyện, phát triển tính cách tự chủ, tự tin vào bản thân, có tinh thần trách nhiệm cao, có khả năng diễn đạt, thuyết phục, hình thành lối sống lành mạnh, phẩm chất đạo đức tốt, tương thân tương ái, biết chia sẻ, giúp đỡ người khác. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là giúp các em rèn luyện kĩ năng ứng xử thân thiện trong mọi tình huống; có thói quen và kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hoạt động xã hội; giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khoẻ, ý thức bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội. Đó chính là những yếu tố quan trọng giúp mỗi người đạt được thành công trong đời.
Và vì sao cần phải giáo dục ki năng sống cho học sinh tiểu học? Đó là : - Giáo dục kĩ năng sống góp phần thúc đẩy sự phát triển cá nhân. - Giáo dục kĩ năng sống góp phần thúc đẩy sự phát triển xã hội - Giáo dục kĩ năng sống nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. - Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các nhà trường phổ thông là xu thế chung của nhiều nước. Tôi cũng đã lưu ý với các thầy cô giáo việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có thành công hay không, phụ thuộc rất lớn vào tư chất, đạo đức và năng lực của thầy giáo, cô giáo. Vì vậy chúng tôi cũng đã xác định với các thầy cô giáo : Muốn giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tốt, trước hết, mỗi thầy giáo, cô giáo phải giáo dục cho học sinh bằng sự nêu gương. Thầy giáo, cô giáo phải gương mẫu trong ứng xử, trong công việc …. Mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương sáng về học tập và rèn luyện cho học sinh noi theo. Để thực hiện được việc này, tôi đã xây dựng kế hoạch tham mưu cho Hiệu trưởng phối hợp với Công đoàn và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của nhà trường phát động toàn thể nhà giáo, người lao động của trưởng hưởng ứng tích cực cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và "Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo" do ngành phát động bằng việc đăng ký những nội dung học tập cụ thể. Chúng tôi cũng đã tổ chức cho các tổ chuyên môn theo dõi , đánh giá, góp ý cụ thể từng thành viên của tổ mình để kịp thời giúp nhau khắc phục kịp thời những tồn tại của bản thân.
2. Lựa chọn những kĩ năng thiết yếu, phù hợp với lứa tuổi để tổ chức rèn luyện cho học sinh Như tôi đã nêu trong biện pháp 1, kĩ năng sống của con người thì rất đa dạng. Vì vậy, để tập trung thực hiện có hiệu quả việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, việc làm đầu tiên là tôi lựa chọn một số kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với thực tế của học sinh mình để tổ chức rèn luyện chứ không thực hiện dàn trải. Qua theo dõi và lập phiếu khảo sát, tôi đã chọn ra một số kĩ năng cần tập trung đó là: kĩ năng giao tiếp; kĩ năng hợp tác làm việc theo nhóm; kĩ năng chia sẻ, cảm thông; kĩ năng làm các công việc lao động đơn giản; kĩ năng thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng; kĩ năng tham gia giao thông an toàn; kĩ năng phòng tránh tai nạn, thương tích. Và tôi tiến hành lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức phù hợp với từng kĩ năng. 3. Tổ chức thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp dạy học Xác định “ Đổi mới phương pháp dạy học – Rèn kĩ năng sống cho học sinh ” là một trong những mục tiêu lớn mà việc đổi mới phương pháp dạy học hướng tới, tôi đã có nhiều biện pháp để chỉ đạo thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy được tính tích cực, tự giác chủ động, sáng tạo của học sinh, tăng khả năng làm việc theo nhóm, tạo được hứng thú trong việc học của các em. Như chúng ta đã biết những yêu cầu cơ bản để thực hiện được việc đổi mới phương pháp dạy học ( ĐMPPDH) là đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất 3.1 Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học : Muốn đổi mới phương pháp dạy học thì phải có đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị . Xác định được vị trí của điều kiện cơ sở vật chất, trang
thiết bị có tầm quan trọng có tính quyết định để thực hiện thành công việc đổi mới phương pháp dạy học. Tôi đã tích cực cùng với Hiệu trưởng tham mưu cho lãnh đạo địa phương, cho ngành và phối hợp với phụ huynh học sinh nhà trường ưu tiên đầu tư một số trang thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học. Việc đầu tiên là tôi cùng với các đồng chí lãnh đạo nhà trường quan tâm sắp xếp, bố trí cơ sở vật chất phù hợp để khai thác tối đa số trang thiết bị hiện có. Từ năm học 2009-2010, được sự quan tâm đầu tư của thành phố, trường tiểu học Trần Quốc Toản chúng tôi đã có 30 phòng học, 08 phòng chức năng và 01 Nhà đa năng. Đây là một điều kiện mà không phải trường nào cũng có được. Tuy nhiên, chỉ như thế thôi thì cũng chưa đủ. Tôi xác định nếu như trước đây, bảng đen, phấn trắng, bàn ghế thông thường và cuốn giáo án viết tay là những công cụ phổ biến để dạy và học. Thì nay, không gian lớp học – nơi diễn ra quá trình dạy và học phải thay đổi . Không chỉ là những dãy bàn ghế kê thẳng hàng tăm tắp mà là sự linh hoạt tùy theo hình thức tổ chức dạy học mà giáo viên tiến hành, cốt làm sao để việc dạy và học đều trở nên tích cực. Không chỉ là phấn trắng bảng đen mà còn có sự phối hợp với máy tính xách tay, bảng tương tác, máy chiếu…Hoạt động trong lớp học không còn là sự độc diễn của giáo viên với những thuyết trình dài dằng dặc triền miên mà còn là sự tương tác tích cực của học sinh, để quá trình tiếp thu kiến thức không còn thụ động nữa. Nhà trường không chỉ khang trang về khuôn viên xây dựng, cảnh quan mà còn có thêm nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc dạy học theo hướng đổi mới. Để giúp cho giáo viên có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học, tôi cũng đã đã cùng với các đồng lãnh đạo nhà trường suy nghĩ, tính toán việc sử dụng 08 phòng chức năng thật hiệu quả, đáp ứng
yêu cầu dạy học tích cực của giáo viên và học sinh. Và chúng tôi đã bố trí 02 phòng có lắp tivi màn hình lớn và kết nối interrnet để giáo viên thực hiện các tiết dạy học có ứng dụng công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, chúng tôi trang bị thêm một đèn chiếu và màn hình, 02 ti vi màn hình lớn di động để giáo viên luân phiên sử dụng. Trong 08 phòng chức năng, chúng tôi còn ưu tiên bố trí cho giáo viên và học sinh 02 phòng đọc với 08 máy vi tính có kết nối interrnet để giúp thầy cô, học sinh truy cập lấy thông tin… Đến năm 2010, nhờ tích cực tham mưu với các cấp, trường chúng tôi đã được Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Nam trang bị thêm một bảng tương tác thông minh nên việc ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên nhà trường vào việc đổi mới phương pháp dạy học càng thuận lợi hơn. Chính từ sự quan tâm đầu tư cơ sở vật chất quyết liệt của nhà trường nên số tiết ứng dụng công nghệ thông tin năm sau luôn tăng hơn năm trước và số lượng giáo viên thực hiện cũng tăng lên. Tất cả các sản phẩm ƯDCNTT của thầy cô đã tạo nên thành công cho Ngày hội ứng dụng CNTT được chúng tôi tổ chức trong năm học 2011 - 2012 và được lãnh đạo ngành đánh giá rất cao. Hiện nay trường chúng tôi đã có một kho tư liệu dùng chung với rất nhiều giáo án tốt, bài giảng có ƯDCNTT hay, là điều kiện thuận lợi để giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học..
Ngoài những trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học, những đồ dùng dạy học thủ công truyền thống cũng được tôi đặc biệt quan tâm. Tôi đã chỉ đạo cho giáo viên nhà trường khai thác tối đa những đồ dùng dạy học được cấp và tăng cường làm đồ dùng dạy học . Để kích thích sự say mê, sáng tạo của giáo viên trong việc làm đồ dùng dạy học để phục vụ các tiết dạy, hằng năm tôi đều xây dựng kế hoạch tổ chức Hội thi Đồ dùng dạy học tự làm. Điểm khác của tôi là không phát động giáo viên làm đồ dùng dạy học vào một thời điểm dự thi mà phát động giáo viên đăng ký tham gia tất cả những đồ dùng dạy học mà mình đã làm và sử dụng trong suốt một năm học. Những đồ dùng dạy học chất lượng, hiệu quả sử dụng tốt sẽ được nhà trường hỗ trợ kinh phí và nhân điển hình để giáo viên trong trường học tập. Chính từ hoạt động này mà số tiết học có sử dụng đồ dùng dạy học và số giáo viên có sử dụng đồ dùng dạy học của nhà trường luôn cao. 3.2 Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ tay nghề cho đội ngũ : Chúng ta biết rằng việc đổi mới phương pháp dạy học chỉ hiệu quả khi đề cao được trách nhiệm, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên trong môi trường sư phạm thân thiện và phát huy được vai trò
tích cực học tập của học sinh. Nên bên cạnh việc đầu tư cơ sở vật chất, để thực hiện tốt mục tiêu “ Đổi mới phương pháp dạy học - Rèn kĩ năng sống cho học sinh”, tôi đã tập trung nâng cao trách nhiệm, và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ tay nghề cho đội ngũ. Để làm được việc này, hằng năm tôi cùng các đồng chí lãnh đạo nhà trường đã tập trung chỉ đạo các tổ chuyên môn làm tốt việc đánh giá giáo viên theo Quyết định 14 về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học để từ đó xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ. Việc quan tâm nhất của chúng tôi là làm sao cho giáo viên hiểu và thực hiện thành thạo việc đổi mới phương pháp dạy học. Qua dự giờ, kiểm tra tôi nhận thấy rằng một số thầy cô đã hiểu không tường tận việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nên đã lạm dụng CNTT, không biết kết hợp giữa CNTT và các phương pháp dạy học truyền thống ; một số thấy cô thì còn lúng túng trong việc tổ chức dạy học theo đối tượng, tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm….. Vì vậy, tôi đã xây dựng kế hoạch tổ chức và chỉ đạo các tổ chuyên môn tổ chức nhiều chuyên đề xoay quanh việc đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin cho giáo viên. Từ năm học 2010 -2011 đến năm học 2012-2013, chúng tôi đã mở được tất cả 18 chuyên đề với sự tham gia của tất cả giáo viên trong nhà trường. Cùng với việc mở các chuyên đề để bồi dưỡng giáo viên, tôi cũng đã thường xuyên tổ chức các hội thi : Giáo viên dạy giỏi ; Giáo án tốt – Giờ học hay và hội giảng cấp tổ, cấp trường để tạo môi trường cho giáo viên rèn luyện tay nghề. Từ năm học 2009-2010 đến năm học 2012 - 2013 đã có 41 giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp trường và 16 giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp thành phố. Chính nhờ sự đầu tư bồi dưỡng đội ngũ của chúng tôi, năm học 2011-2012, trường tiểu học Trần Quốc Toản đã giành
giải Nhất toàn đoàn Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp tiểu học, thành phố Tam Kỳ. Và một việc làm không thể thiếu để thực hiện thành công việc đổi mới phương pháp dạy học là: lãnh đạo nhà trường tăng cường dự giờ, kiểm tra để kịp thời giúp giáo viên tháo gỡ những khó khăn khi lên lớp và giáo viên cần phải tăng cường dự giờ, học tập đồng nghiệp để nâng cao tay nghề. Tôi luôn nói với giáo viên trong hội đồng là chúng tôi sẵn sàng cung cấp những gì giáo viên cần mà chúng tôi có thể. Thầy cô hãy mạnh dạn chia sẻ với chúng tôi những khó khăn trong chuyên môn mà thầy cô đang gặp phải. Với quan niệm người biết ít giúp người chia biết, người biết nhiều giúp người biết ít, hội đồng chúng ta hãy cùng nhau vừa làm, vừa học để chúng ta vững vàng hơn về chuyên môn, tay nghề. Để làm được việc này, về phía lãnh đạo nhà trường, chúng tôi đã xây dựng cho mình một kế hoạch dự giờ thăm lớp thật cụ thể. Ban lãnh đạo nhà trường gồm có 03 cô, chúng tôi phân công nhau đứng điểm ở năm tổ chuyên môn để có thể đảm bảo 100% giáo viên trong nhà trường đều được lãnh đạo nhà trường dự giờ, góp ý chuyên môn. Để tạo điều kiện cho giáo viên có thời gian dự giờ đồng nghiệp (chỉ tiêu nhà trường đưa ra là 50 tiết/giáo viên), tôi đã cùng bàn bạc với các đồng chí trong ban lãnh đạo để có sự phân công lao động hợp lý, phân chia thời khóa biểu thuận tiện. Trong những năm học qua, là trường tổ chức dạy học 02 buổi/ngày, tôi cũng đã chia thời khóa biểu cho giáo viên được nghỉ ít nhất 02 buổi/tuần và giáo viên trong cùng tổ chuyên môn được cùng nhau nghỉ 01 buổi trong tuần để thầy cô tổ chức hội giảng tổ, dự giờ học tập lẫn nhau. Chính vì vậy, 100% giáo viên trong trường đều đảm bảo chỉ tiêu dự giờ 50 tiết/năm. Nhờ đó năng lực chuyên môn và trình độ tay nghề của giáo viên được nâng lên rõ rêt.
4. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm đầu tư nâng cao chất lượng giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đội – Sao hằng tuần Theo Quyết định 16/2006/QĐ-BGDĐT, ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phố thông cấp tiểu học, mỗi lớp sẽ có 02 tiết sinh hoạt tập thể. Trong đó một tiết được Ban HĐGDNGLL tổ chức vào sáng thứ hai và một tiết do giáo viên chủ nhiệm tổ chức vào thứ sáu hằng tuần. Tôi đã chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm tổ chức sinh hoạt lớp vào tuần 1, tuần 3 ; tuần 2, tuần 4 tổ chức cho các em sinh hoạt Đội – Sao. Giáo án của các tiết này được thiết kế theo hình thức tổ chức các hoạt động do học sinh điều hành dưới sự theo dõi, giúp đỡ của giáo viên. Tôi đã tăng cường dự giờ kiểm tra thường xuyên các tiết này để giúp giáo viên thực hiện tốt hơn. Đặc biệt, tôi chỉ đạo tất cả giáo viên trong trường phải thực hiện nghiêm việc luân phiên thay đổi lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó để nhiều em trong lớp được có cơ hội rèn luyện kĩ năng giao tiếp, điều hành tập thể. Trước đây, những nhiệm vụ này, giáo viên chủ nhiệm thường giao cho một em làm suốt 5 năm của cấp học.
5. Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Song song với việc “ Đổi mới phương pháp dạy học - Rèn kĩ năng sống cho học sinh”, tôi cũng đã nghiên cứu tổ chức nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp để giúp các em có môi trường rèn luyện kĩ năng cho mình. 5.1. Tổ chức chương trình Tiếng hát đầu tuần. Để tạo điều kiện cho nhiều em được ca hát trước tập thể và cũng là để giúp các em em rèn luyện phong cách tự tin trước đám đông, tôi đã chỉ đạo Ban Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp xây dựng kế hoạch tổ chức cho học sinh các lóp tham gia chương trình văn nghệ chào mừng vào các buổi chào cờ đầu tuần. Trước đây nội dung văn nghệ chào mừng này cũng có thực hiện song Ban hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp chỉ giao cho đội văn nghệ nhà tường thực hiện vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa kỉ niệm các ngày lễ lớn trong năm mà thôi. Vì vậy, các em học sinh khác khó có cơ hội được tham gia, rèn luyện. Do đó, khi tham gia các hoạt động giao lưu với các trường trên địa bàn, các em rất lúng túng khi được người dẫn chương trình mời điều hành chương trình... Tôi đã chỉ đạo đồng chí Tổng phụ trách Đội xây dựng kế hoạch phân công mỗi tuần sẽ có 02 lớp phối hợp thực hiện 3 đến 4 tiết mục văn nghệ và phải là các tiết mục có nhiều học sinh tham gia. Phần dẫn chương trình, giáo viên chủ nhiệm cũng chọn và hướng dẫn cho học sinh lớp mình làm. Đây thực sự là một sân chơi làm thỏa lòng đam mê ca hát, thể hiện mình cũng như rèn tính tự tin cho học sinh. Nhìn những khuôn mặt rạng ngời, tự tin của các diễn viên nhí không chuyên trên sân khấu hằng tuần, chúng tôi, những người thầy cô giáo thật vui và hạnh phúc.Và cũng thông qua hoạt động này, học sinh được rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hợp tác với lớp bạn. Học sinh tham gia chương trình Tiếng hát đầu tuần 5.2. Lựa chọn, thiết kế, tổ chức các hội thi : Cũng với mục đích rèn cho học sinh kĩ năng giao tiếp, hợp tác, làm việc theo nhóm,tôi đã cùng bàn bạc và chỉ đạo Ban HĐGDNGLL xây dựng kế hoạch tổ chức một số hội thi để hình thành các câu lạc bộ, tạo môi trường tốt nhất cho các em rèn luyện. Đó là :
- Hội thi Em tập làm hướng dẫn viên du lịch : Với hội thi này, giáo viên chủ nhiệm các lớp 3, 4, 5 tổ chức tại lớp vào các giờ hoạt động tập thể để chọn mỗi lớp 01 em tham gia cấp trường. Đến với hội thi, các em đã đóng vai trò là một hướng dẫn viên đón khách đến thăm trường. Các em sẽ giới thiệu cho khách tham quan biết về truyền thống thi đua Dạy tốt, học tốt của thầy và trò nhà trường qua các hình ảnh, hiện vật được lưu giữ tại Phòng truyền thống của nhà trường. Sau hội thi này, trường chúng tôi đã có 01 đội ngũ hướng dẫn viên du lịch nhỏ tuổi ( 19 em sẵn sàng đón khách đến thăm trường và các em cũng sẽ là những thành viên đầu tiên của Câu lạc bộ hướng dẫn viên du lịch cộng tác với chúng tôi trong việc hướng dẫn các em học sinh khác có nguyện vọng rèn kĩ năng này. Học sinh tham gia hội thi Em tập làm hướng dẫn viên du lịch - Hội thi “Nói giỏi tiếng
Anh” : Hội thi đã thu hút sự tham gia của hơn 400 học sinh lớp 3 và lớp 4 của nhà trường. Qua vòng sơ tuyển, 26 học sinh xuất sắc nhất của 13 lớp đã vào chung kết. Các em dự thi đã thể hiện năng khiếu giao tiếp khá tốt bằng tiếng Anh. Các em đã giới thiệu cho thầy cô và bạn bè về gia dình, nhà trường và sở thích của bản thân mình. Câu lạc bộ Cùng nói giỏi tiếng Anh của trường tiểu học Trần Quốc Toản chúng tôi cũng đã hình thành từ hội thi này. Học sinh tham gia Giao lưu nói giỏi tiếng Anh - Hội thi “ Kể chuyện theo sách ”cũng được học sinh toàn trường tham gia sôi nổi. Và 32 em xuất sắc nhất của 32 lớp đã dự thi cấp trường. Phong cách tự tin, giọng kể lưu loát đầy cảm xúc, những câu trả lời xuất sắc các câu hỏi của ban giám khảo cùng với nội dung đầy ý nghĩa của 32 câu chuyện mà các em mang đến hội thi đã tạo nên không khí vui tươi của một sân chơi bổ ích, giúp các em rèn bản lĩnh, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trước tập thể.