SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen Văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng

Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> <br />                     PHẦN THỨ NHẤT : MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Đặt vấn đề <br /> <br /> <br /> Lý do lí luận:<br /> <br /> Đất nước Việt Nam ta đang dần chuyển sang thời kì thực hiện công <br /> nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước và hội nhập Quốc tế. Và để làm được điều <br /> đó vấn đề năng cao dân trí, đào tạo nhân tài và bồi dưỡng nhân tài đất nước là <br /> vấn đề  được xã hội quan tâm hàng đầu. Đó là bước ngoặt là nhiệm vụ  của <br /> Ngành Giáo dục, dù ở  thời đại nào Giáo dục cũng được đặt lên hàng đầu và  <br /> chiếm một vị  trí rất quan trọng trong xã hội. Giáo dục mầm non là bậc học <br /> đầu tiên trong hệ  thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non thực hiện <br /> nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em từ 3 tháng tuổi đến năm <br /> tuổi. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ  phát triển về thể chất, tình <br /> cảm, ngôn ngữ, tư  duy, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố  đầu tiên   nhân  <br /> cách con người mới của trẻ.<br /> <br />  Không những thế, theo ý kiến các chuyên gia tại module mầm non thì <br /> các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng “Cách tiếp cận tốt nhất <br /> để giáo dục trẻ đó là lấy trẻ làm trung tâm là ứng dụng các phương pháp dạy <br /> học tích cực nhằm thúc đẩy sự  phát triển, tính chủ  động, khả  năng tư  duy <br /> phản biện và giải quyết vấn đề của trẻ”.   <br /> <br /> Đến trường lớp Mầm non và trong chương trình Giáo dục mầm non,  trẻ <br /> không chỉ  được chăm sóc một cách khoa học, mà trẻ   con được học hỏi và <br /> làm quen nhiều lĩnh vực với các môn học khác nhau, dù lĩnh vực hay môn học  <br /> nào cũng đều thú vị và chiếm vị trí quan trọng nhất định cho sự phát triển của <br /> trẻ  nhưng trước tiên nếu muốn tiếp thu và thực hiện  tốt  lĩnh vực khác thì <br /> ngôn ngữ nói của trẻ phãi rõ ràng , cụ thể và mạch lạc  bằng nhiều hình thức <br /> thông qua các môn học và các hoạt động; giáo dục mầm  non đã góp phần xây <br /> dựng và giáo dục con người mới ở lứa tuổi ngay từ khi còn thơ ấu. Mà trong <br /> đó làm quen với văn học là một môn học chiếm một vị trí vô cùng quan trọng,  <br /> nó không chỉ  giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mĩ mà còn kích thích trí tưởng <br /> tượng sáng tạo của trẻ. Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học sẽ  giúp trẻ <br /> phát triển trí tưởng tượng, trẻ được hóa thân vào những nhân vật ngộ nghĩnh, <br /> ly kỳ  trong những câu chuyện cổ  tích, hay trẻ  được thể  hiện cảm xúc của <br /> bản thân khi đọc những bài thơ, ca dao, đồng dao qua hoạt động làm quen văn  <br /> học  ở lớp, không những vậy trong quá trình cô giáo kể chuyện, đọc thơ  qua  <br /> lời kể, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ của cô đã một phần giúp trẻ phân biệt được  <br /> cái tốt, cái xấu, cái thiện, cái ác, từ đó giúp hình thành và phát triển tình cảm <br />                                                                1                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> trong con người trẻ, trẻ biết yêu “cái đẹp”, bảo vệ “cái đẹp”, hướng về “cái <br /> đẹp” trong cuộc sống hàng ngày và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời mới, <br /> chân trời nhận thức cho trẻ. Trẻ  được cảm nhận, đồng điệu với niềm vui,  <br /> nỗi buồn của những nhân vật trong truyện, cảm nhận  được vẻ  đẹp thiên <br /> nhiên qua các tác phẩm thơ, ca dao, tục ngữ… Nó còn góp phần tích cực giúp  <br /> trẻ hình thành và phát triển kỹ năng, lời nói trong các hoạt động đời sống, mở <br /> rộng hiểu biết của trẻ  về  thế giới xung quanh, giáo dục đạo đức thẩm mỹ <br /> thông qua các tác phẩm văn học. Mặt khác thực hiện giảng dạy tốt bộ  môn <br /> làm quen với văn học còn là điều kiện thuận lợi, tạo tiền đề  cho trẻ học tốt  <br /> môn văn học sau này khi học phổ thông. <br /> <br />          Thuở thơ ấu không biết từ khi nào những lời ru, câu thơ, câu vè, bài hát <br /> câu chuyện của bà và mẹ ..in sâu trong trí nhớ của mỗi chúng ta. Có lẽ từ khi  <br /> còn nằm trong nôi mỗi con người chúng ta đều được nghe lời ru à ơi!! Của <br /> bà của mẹ. Những lời ru ấy đã theo mỗi tuổi thơ đến hết cuộc đời . Văn học <br /> là một loại hình nghệ  thuật, là người bạn không thể  thiếu đối với trẻ  thơ <br /> nhất là lứa tuổi mẫu giáo, Văn học còn giúp trẻ những hiểu biết đầu tiên về <br /> cuộc sống xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển trí tưởng tượng, <br /> sáng tạo ở trẻ. Vì vậy việc đem tác phẩm văn học đến với trẻ rất quan trọng <br /> và cần thiết. Đối với trẻ mẫu giáo, quá trình cho trẻ  tiếp xúc với tác phẩm  <br /> văn học phải từ đơn giản đến phức tạp, từ đó giúp trẻ bộc lộ khả năng cảm  <br /> thụ văn học của mình. Đồng thời góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn <br /> diện.Các hoạt động ở trường mầm non có ý nghĩa rất lớn đối với trẻ, vì vậy <br /> việc làm thế nào để thu hút được trẻ tích cực tham gia vào hoạt động là rất  <br /> cần thiết. <br /> <br /> Lý do thực tiễn: <br /> <br />   Hiện nay trên thực tế  cho thấy nhiều giáo viên còn hạn chế  trong quá  <br /> trình tổ chức các hoạt động cho trẻ. Giáo viên còn rập khuôn, áp đặt trẻ thực  <br /> hiện theo bài mẫu mà mình đã soạn, chưa tạo được hứng thú cho trẻ, chưa  <br /> phát huy được tính tích cực, sáng tạo của trẻ, giáo viên đã thực hiện được  <br /> chương trình giáo dục mầm non mới song khi thực hiện giáo dục “Lấy trẻ <br /> làm trung tâm” còn lúng túng, trong cách lựa chọn biện pháp, hình thức tổ <br /> chức các hoạt động sao cho trẻ được tích cực hứng thú, chưa có kinh nghiệm <br /> thực tiễn trong việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. <br /> Đa số  còn dạy trẻ  theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn  <br /> nhiều, nói nhiều, trẻ  ít được thực hành và trao đổi. Đa số  trẻ  trong giờ  học  <br /> còn nhút nhát, khi trả  lời câu hỏi của cô chưa diễn đạt được mạch lạc, trọn <br /> câu… việc trẻ thiếu vốn từ, chưa mạnh dạn trong giao tiếp và ngôn ngữ chưa <br /> phát triển hoàn thiện là một trong những rào cản lớn để  giáo viên cung cấp  <br /> kiến thức cho trẻ, nhất là ở hoạt động  làm quen với tác phẩm văn học. Một  <br /> <br />                                                                2                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> số câu chuyện dài không có kịch tính, trẻ thường khó khăn trong việc nhớ nội  <br /> dung câu chuyện, hay nói chuyện riêng, không chú ý nghe hết câu chuyện, đối  <br /> với các tác phẩm thơ trẻ mới chỉ đọc qua hình thức đọc thuộc lòng, khả năng  <br /> đọc thơ  diễn cảm của trẻ còn hạn chế, đa số  trẻ  ở  địa phương đa số  là trẻ <br /> người đồng bào dân tộc thiểu số  và trẻ  từ  các nơi khác về  tạm trú cùng bố <br /> mẹ  canh tác trên địa bàn xã nên khả  năng giao tiếp vẫn còn nói ngọng, sai  <br /> dấu;   cũng   có   một   số   câu   chuyện   giáo   viên   còn   gặp   khó   khăn   trong   việc <br /> chuyển thể sang thể loại đóng kịch, các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt  <br /> động này còn ít dẫn đến kết quả  giờ  học chưa linh hoạt , sáng tạo. Chính vì <br /> vậy để  cải thiện thực trạng trên và nâng cao chất lượng giáo dục làm quen <br /> văn học cho trẻ 5 tuổi?  Việc thay đổi thực trạng này sẽ tác động như thể nào  <br /> đến chất lượng phát triển nhận thức và trí tuệ của trẻ hay không?<br /> <br /> Để có được tiết làm quen văn học cuốn hút trẻ  vào tiết học giáo viên <br /> phải có những đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động vì đồ dùng đồ chơi là một <br /> phần quan trọng không thể thiếu trong các tiết văn học. Giáo viên cần chú ý <br /> về giọng đọc thơ, kể chuyện sao cho diễn cảm, phù hợp với từng nhân vật <br /> trong nội dung câu chuyện. Cùng với sự thay đổi phương pháp dạy học của  <br /> các bậc học mầm non là dạy học tích cực và xây dựng môi trường giáo dục  <br /> lấy trẻ làm trung tâm nhằm gây hứng thú, thu hút trẻ để trẻ tiếp thu bài một <br /> cách nhẹ nhàng, không gò bó, không áp đặt nhưng lại đạt hiệu quả cao trong <br /> quá trình nhận biết của trẻ. Nhận thấy được tính cần thiết của việc giáo <br /> dục lấy trẻ làm trung tâm trong các hoạt động ở trường mầm non nói chung  <br /> và hoạt động làm quen tác phẩm văn học nói riêng. Tôi mạnh dạn chọn đề <br /> tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn làm quen Văn học theo  <br /> hướng giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa  <br /> Hồng”<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu: Một số  biện pháp sư  phạm giúp học tốt môn <br /> Làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn  <br /> Làm quen văn học  theo hướng Giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm  tại trường <br /> Mầm non Hoa Hồng.<br /> <br /> ­ Đối tượng khảo sát: Trẻ  5­6 tuổi lớp lá 3 trường Mầm non Hoa  <br /> Hồng.<br /> <br /> ­Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 03 năm 2019<br /> <br />  Theo Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: “Chương trình giáo dục mầm non tốt <br /> là một chương trình lấy trẻ làm trung tâm. Có nghĩa là nó được xây dựng dựa  <br /> trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả  năng của trẻ. Chương trình này <br />                                                                3                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> sẽ  tạo cơ  hội cho trẻ  được phát triển toàn diện, không chỉ  chú trọng tới sự <br /> phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng  <br /> giao tiếp xã hội của trẻ.”<br /> <br />   Đây là bài học mang nhiều lợi ích cho bản thân tôi cũng như  đồng  <br /> nghiệp giáo viên trong trường Mầm non Hoa Hồng khi tổ  chức hoạt động <br /> môn làm quen văn học cho trẻ  theo hướng “Lấy trẻ  làm trung tâm ”. Với  <br /> mong muốn được đóng góp một số  kinh nghiệm nhỏ  của mình trong quá <br /> trình chăm sóc và giáo dục trẻ nhằm nâng cao chất lương giáo dục nên tôi đã <br /> mạnh dạn chọn đề  tài: “Một số  biện pháp giúp trẻ  5­6 tuổi học tốt môn  <br /> làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm  tại  lớp Lá  <br /> 3 trường Mầm non Hoa Hồng”. <br /> <br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> <br />          * Mục tiêu:<br /> <br />         Đề tài được thực hiện với mục tiêu đặt ra là: <br /> <br />         ­ Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng giáo dục  <br /> lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> ­ Phát triển nhận thức, thẩm mỹ của trẻ thông qua lời nói và hành động, <br /> sự  biểu cảm của cô. Mặt khác trẻ  còn biết thể  hiện, cử  chỉ  hành động của <br /> mình qua từng nhân vật của tác phẩm văn học.  <br /> <br /> ­ Trẻ bộc lộ được tình cảm của mình trước các nhân vật qua nội dung <br /> của bài thơ , câu chuyện; rèn khả năng đọc, kể diễn cảm, luyện tập để  phát <br /> âm đúng tất cả các từ trong tiếng Việt, kể cả các từ khó. Phát triển khả năng  <br /> ghi nhớ, tăng khả  năng cảm thụ. Hoạt động làm quen văn học sẽ  rất hứng  <br /> thú, gây sự  quan sát chú ý của trẻ thông qua hoạt động học, dạo chơi  ở mọi  <br /> lúc mọi nơi...<br /> <br /> ­ Giúp trẻ nhớ và thuộc các tác phẩm văn học, nâng cao khả năng đọc, <br /> kể diễn cảm, phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tích lũy và mở rộng vốn từ <br /> phong phú, đa dạng, giúp trẻ  phát âm đúng, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, là <br /> điều kiện tốt cho trẻ học đọc, học viết sau này.<br /> <br /> ­ Giúp cho trẻ hình thành và phát triển nhân cách, đồng thời trẻ mạnh  <br /> dạn hơn, tự tin hơn, có lối ứng xử văn minh trong cuộc sống hàng ngày.<br /> <br /> * Nhiệm vụ:<br /> <br />                                                                4                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br />  Đề tài được thực hiện với nhiệm vụ đặt ra là: <br /> <br />  ­ Tìm hiểu về đặc điểm phát triển ngôn ngữ  của trẻ mầm non. Trong <br /> thực tế vì sao chất lượng giáo dục môn làm quen ăn học mà trẻ lĩnh hội chưa <br /> cao? Tại sao chưa phát huy hết khả năng, tiềm thức của mỗi đứa trẻ? Trong  <br /> thực tế trẻ còn học dưới hình thức cũ, trẻ học còn bị chi phối nhiều của giáo <br /> viên, trẻ chưa được phát huy đúng hướng lấy trẻ làm trung tâm qua môn học,  <br /> nghĩa là trẻ chưa thể hiện được hết khả năng, nhu cầu và hứng thú trong các  <br /> hoạt động học. Giáo viên cần phải xây dựng kế hoạch giảng dạy và lựa chọn <br /> hình thức tổ chức hoạt động linh hoạt nhưng đảm bảo tính vừa sức nhằm lấy  <br /> trẻ làm trung tâm thì mới mang lại hiệu quả, sát với thực tế, phù hợp với tình <br /> hình nhận thức của trẻ trong lớp theo từng độ tuổi.<br /> <br /> ­ Hình thành cho trẻ  những kĩ năng đọc thơ, kể  chuyện diễn cảm; <br /> Phát <br /> <br /> triển khả năng giao tiếp hàng ngày giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và trẻ với <br /> mọi người xung quanh.  Lựa chọn nội dung, xác định mục tiêu và đổi mới <br /> trong hình thức tổ  chức hoạt động, nhằm lôi cuốn sự  tham gia tích cực của  <br /> trẻ  nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại trường lớp mầm non qua môn <br /> làm quen Văn học.<br /> <br /> ­ Dạy trẻ phát âm chính xác ngôn ngữ tiếng Việt; luyện cho trẻ kĩ năng <br /> nghe, hiểu, đọc thơ  hay kể  lại câu truyện, các sự  việc, trong cuộc sống và <br /> trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ một cách linh hoạt.<br /> <br />                   Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> <br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> <br /> Trong lý luận dạy và học có những quan niệm khác nhau về  vai trò <br /> của nhà giáo dục và vai trò của học sinh, nhưng quy tụ  lại có hai hướng:  <br /> Hoạt động lấy giáo viên làm trung tâm hoặc hoạt động lấy học sinh làm <br /> trung tâm, những năm gần đây các tài liệu giáo dục và dạy học ở nước ngoài  <br /> và trong nước thường nói tới việc cần thiết phải chuyển từ dạy học lấy giáo  <br /> viên làm trung tâm sang dạy học lấy học trẻ  làm trung  tâm, đây là một xu <br /> hướng tất yếu của nền giáo dục mà chúng ta nên áp dụng và đổi mới.<br /> <br /> Vậy trong công tác giảng dạy học người giáo viên luôn quan tâm <br /> trước hết đến việc hoàn thành trách nhiệm của mình là truyền thụ  tới trẻ <br /> cho hết nội dung quy định trong chương trình, cố gắng làm cho mọi học sinh  <br /> hiểu và nhớ  những lời cô dạy. Cũng từ  đó hình thành kiểu học thụ  động, <br /> thiên về ghi nhớ, ít chịu suy nghĩ. Để khắc phục tình trạng đó, cần phát huy <br /> tính tích cực chủ động học tập của trẻ, quan tâm đến nhu cầu khả năng của <br />                                                                5                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> mỗi cá nhân trẻ  trong tập thể  lớp. Các phương pháp “Dạy học tích cực”,  <br /> “Lấy người học làm trung tâm” đã đưa lại hiệu quả cao .Tiếp tục thực hiện <br /> Kế  hoạch số  56/KH­BGDĐT ngày 25/01/2017 của Bộ  GDĐT về  việc triển  <br /> khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn <br /> 2016 – 2020, Bộ GDĐT tổ chức hội thảo sơ kết 02 năm triển khai thực hiện <br /> chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Tổ chức cuộc <br /> thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm trong các cơ  sở <br /> giáo dục mầm non”.<br /> <br /> Tiếp tục thực hiện Quyết định số  1008/QĐ­TTG ngày 2/6/2016 của <br /> Thủ  tướng Chính phủ  phê duyệt Đề  án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ <br /> mầm non” <br /> <br /> Thực hiện có hiệu quả  Chương trình Giáo dục mầm non mới, chú <br /> trọng vào việc phát  triển  ngôn ngữ  cho trẻ  trong công tác giáo dục nhằm <br /> nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ <br /> về  đổi mới phương pháp giáo dục; “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ <br /> làm trung tâm” củng cố, phát triển số  lượng và chất lượng  ở  trường mầm <br /> non.<br /> <br /> Hoạt động làm quen văn học giúp cho trẻ hình thành và phát triển ngôn <br /> ngữ  là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ  biết yêu ghét rõ ràng. Làm <br /> quen văn học còn hình thành cho trẻ  lòng yêu thiên nhiên, Tổ  quốc, tình yêu <br /> thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh  <br /> hoạt tập thể  đó là tính tổ  chức kỷ  luật tự  chủ  mạnh dạn trước mọi người.  <br /> Dạy trẻ làm quen văn học còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp  <br /> trẻ phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập vui  <br /> chơi. Không những thế văn học còn là nguồn sữa mẹ  nuôi dưỡng, phát triển  <br /> tâm hồn cho trẻ, truyền cho các cháu vẻ  đẹp truyền thống của cha ông, lòng <br /> nhân ái thuỷ  chung tính công bằng, yêu lẽ  phải, đức cần cù chăm chỉ, yêu <br /> nước thương nòi tự  tin, lạc quan, yêu đời. Văn học là phương tiện, là mục <br /> đích để thực hiện quá trình giáo dục, đào tạo.<br /> <br /> Cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học là chúng ta đã góp phần mở <br /> rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát  <br /> triển ngôn ngữ, phát triển  ở  trẻ  kĩ năng đọc và kể  truyện…những điều này <br /> vai trò rất lớn trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Đặc  <br /> biệt hoạt động  Làm quen với tác phẩm văn học là hoạt động giúp trẻ  phát <br /> triển ngôn ngữ  và là một trong những nhiệm vụ  quan trọng nhất  ở  trường  <br /> Mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp trẻ  hình thành và phát  <br /> triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc và tiền viết mà còn giúp trẻ <br /> phát triển khả  năng tư  duy, nhận thức, tình cảm thông qua các bài thơ  câu <br /> chuyện. Vì vậy trẻ nói năng mạch lạc, hứng thú với các tác phẩm văn học là <br />                                                                6                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> một trong những nhiệm vụ  giáo dục mầm non có  ảnh hưởng lớn đến việc <br /> giáo dục và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.<br /> <br />         Với mong muốn mang những điều tốt đẹp nhất đến cho trẻ thông qua  <br /> các hoạt động ở trường nói chung và các tác phẩm văn học nói riêng, là một <br /> giáo viên mầm non khi lên kế  hoạch tôi đã lựa chọn các tác phẩm văn học <br /> phù hợp với lứa tuổi của trẻ và tình hình thực tế của đơn vị mình nhằm cung <br /> cấp những kiến thức mới cho trẻ  giúp nâng cao chất lượng dạy và học tại <br /> trường lớp mầm non theo hướng “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm <br /> trung tâm”. Đây cũng là nhiệm vụ  trọng tâm của một người giáo viên mầm <br /> non trong giai đoạn mới hiện nay.<br /> <br /> II. Thực trạng vấn đề <br /> <br /> ­ Thực hiện kế hoạch của Bộ giáo dục, năm học 2018­2019 là năm học  <br /> tiếp tục hưởng  ứng và thực hiện nghiêm túc có hiệu quả  chuyên đề  “Xây <br /> dựng  môi  trường  giáo dục  lấy trẻ  làm trung tâm  trong trường mầm non”. <br /> Riêng đối với trẻ  5 tuổi sẽ  phải chuẩn bị  kỹ  hơn về  mọi mặt để  trẻ  bước <br /> tiếp vào một môi trường hoàn toàn mới lạ  đó là môi trường của trường tiểu  <br /> học. Nhưng trẻ lại gặp khó khăn trong phát triển ngôn ngữ  nói chung và quá  <br /> trình làm quen với tác phẩm văn học nói riêng. Chính vì vậy nhiệm vụ  của <br /> người giáo viên mầm non không chỉ  giúp trẻ  chiếm lĩnh được những kiến  <br /> thức, những kĩ năng ở  trường mầm non mà còn cần phải tạo cho trẻ có một  <br /> tâm thế vững vàng, mạnh dạn, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp một một cách tốt <br /> nhất. <br /> <br /> Kết quả  khảo sát cuối năm học 2018­2019 được thống kê cụ  thể  như <br /> sau: <br /> <br /> Năm học 2018­2019. Với tổng số học sinh 5­6 tuổi là 25 cháu; trong đó <br /> nữ 12; dân tộc 20; nữ dân tộc 10. Khi chưa áp dụng sáng kiến<br /> <br /> Đạt Chưa đạt<br /> Nội dung Số   trẻ  Tỉ   lệ  Số   trẻ  Tỉ lệ %<br /> đạt % chưa đạt<br /> <br /> Trẻ   nói   rõ   ràng, <br /> 8/25 32 17/25 68<br /> mạch lạc<br /> <br /> Trẻ   đọc   thơ,   kể <br /> 7/25 28 18/25 72<br /> chuyện diễn cảm<br /> <br /> Trẻ   biết   kể   truyện  6/25 24 19/25 76<br />                                                                7                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> <br /> sáng tạo.<br /> <br /> Trẻ diễn đạt ý tốt 6/25 24 19/25 76<br /> <br />           Thực tế trong giảng dạy cho trẻ 5­6 tuổi trong tr ường mầm non hi ện  <br /> nay còn nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự am hiểu tính cách độ tuổi từng <br /> trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối dẫn dắt lôi cuốn trẻ, đa số <br /> còn dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói  <br /> nhiều, trẻ ít được thực hành, trao đổi, một phần cũng do đồ  dùng đồ  chơi ít,  <br /> chưa đầy đủ để trẻ hoạt động.<br /> <br /> Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học hiện nay chưa mang lại kết  <br /> quả như mong muốn, những biện pháp đã sử dụng trước đây như dạy trẻ làm <br /> quen văn học thông qua các hoạt động, tích hợp lồng ghép…chưa đạt hiệu <br /> quả  cao. 94,6% trẻ  đều là con em nông dân dân tộc Êđê nên ít được sự  quan <br /> tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố mẹ, trẻ còn nhút nhát, khả năng nhận thức  <br /> còn kém công tác phối kết hợp của giáo viên với phụ huynh trong việc cho trẻ <br /> làm quen với văn học còn có nhiều hạn chế.  Cơ sở vật chất không đảm bảo,  <br /> chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành, đồ dùng đồ chơi chưa đảm bảo chưa <br /> đầy đủ, đồ dùng phục vụ môn văn học còn hạn chế nên việc học tập của các  <br /> cháu chưa đảm bảo. Khi làm đồ  dùng đồ  chơi, giáo viên hạn chế  về  năng <br /> khiếu thẩm mỹ. Trong lớp còn một số  trẻ  học yếu nên việc nhận thức còn  <br /> hạn chế. Đa số  giáo viên nắm vững nội dung, phương pháp và chương trình  <br /> dạy song việc vận dụng các phương pháp, thủ pháp vào trong các tiết học để <br /> các tiết học đạt hiệu quả còn chưa cao, nhiều giáo viên đã chú ý làm thế nào <br /> để  nâng cao chất lượng của giờ  học nhưng do một số  yếu tố  chủ  quan và <br /> khách quan nên kết quả  dạy tiết học còn  ở  nhiều mức độ  khác nhau, có cô <br /> giáo có khả năng về vẽ tranh nhưng khả năng về ngôn ngữ và năng khiếu sư <br /> phạm lại còn hạn chế<br /> <br /> Trang thiết bị  dạy học của nhà trường còn thiếu thốn: ví dụ  như  nhà  <br /> trường chưa có máy chiếu hoặc ti vi màn hình lớn để kết nối với máy tính để <br /> áp dụng công nghệ  thông tin vào trong tiết dạy.  Những yếu tố  khách quan <br /> khác làm cho thực trạng của đề tài còn tồn tại nhiều hạn chế. <br /> <br /> Để  tháo gỡ  khó khăn này, tôi đã chọn phương pháp giáo dục lấy trẻ <br /> làm trung tâm, thiết kế  môi trường giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm và cách  <br /> lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.Vì vậy đòi hỏi  <br /> giáo viên phải có trình độ  chuyên môn cao, sáng tạo, năng động trong giảng <br /> dạy để trẻ đạt được kết quả tốt nhất khi cho trẻ tự khám phá tìm tòi cái mới <br /> trong mọi hoạt động ,để chất lượng giáo dục được nâng cao bản thân cô và <br /> trẻ  cần phải cố  gắng hơn trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục <br /> mầm non<br />                                                                8                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> Nguyên nhân chủ quan: <br /> <br /> Ưu điểm: Là một giáo viên mầm non yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi, <br /> luôn  tìm tòi vận dụng các biện pháp, hình thức đổi mới về  các hoạt động <br /> nhằm lôi cuốn trẻ  tham gia tích cực vào các hoạt động một cách chủ  động. <br /> Thường xuyên tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn và các đợt sinh hoạt <br /> chuyên đề, các hội thi…để học tập và rút kinh nghiệm cho bản thân.<br /> <br /> Hạn chế: Kinh nghiệm giảng dạy chưa lâu, sự  tích lũy chuyên môn <br /> còn nhiều hạn chế.<br /> <br /> Nguyên nhân khách quan:<br /> <br /> Ưu điểm: Được sự  quan tâm của các cấp  ủy Đảng, chính quyền địa <br /> phương, hội cha mẹ  học sinh và đặc biệt là sự  quan tâm chỉ  đạo của bộ <br /> phận chuyên môn Phòng giáo dục và đào tạo cũng như  Ban lãnh đạo nhà <br /> trường đầu tư  về  cơ  sở  vật chất tương đối đầy đủ, bộ  phận chuyên môn <br /> luôn tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn, chuyên đề, <br /> các chị em đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công <br /> tác của mình. Một số cha mẹ học sinh quan tâm đến con em mình, luôn có sự <br /> phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, thường xuyên <br /> ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu.<br /> <br />  Hạn chế: Trường Mầm non Hoa Hồng là một trường quốc lập với <br /> nhiệm vụ là thực hiện công tác giáo dục chất lượng ở cấp mầm non . Đơn vị <br /> trường đóng thuộc vùng đặc biệt khó khăn, trình độ  dân trí thấp, chưa đảm <br /> bảo được mức sống cho người dân. Một số  bộ  phận không nhỏ  người dân  <br /> chưa có nhận thức đúng mức về vị trí vai trò, tầm quan trọng của việc đưa  <br /> trẻ  đến trường đúng độ  tuổi.              Hầu hết các cháu 5 tuổi đến trường <br /> phần đa chưa học qua lớp 3 tuổi, 4 tuổi, các cháu còn bở ngỡ với tất cả các <br /> hoạt động  ở  trường mầm non nói chung hoạt động làm quen với tác phẩm <br /> văn học  nói riêng. Những yếu tố  trên đã  ảnh hưởng không nhỏ  đến thực <br /> trạng,  từ  những gì tích lũy, học hỏi được, qua những kinh nghiệm thực tế <br /> vận dụng nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác  <br /> phẩm văn học qua 3 năm giảng dạy, cộng với việc nhìn nhận rõ thực trạng  <br /> khách quan và chủ quan, chỉ rõ ra các nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng <br /> đó.Vì vậy định hướng của bản thân về việc giúp trẻ học tốt môn văn học tại <br /> lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng là tiếp tục vận dụng và phát triển các <br /> biện pháp cũ để phát huy những mặt mạnh, những thành công, những điểm <br /> mới để  tận dụng những thuận lợi của thực trạng  và bổ sung những cái mới <br /> linh hoạt hơn, có hiệu quả hơn.<br /> <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br /> <br />                                                                9                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> Lựa chọn các biện pháp, giai phap phù h<br /> ̉ ́ ợp  với từng độ  tuổi và tình <br /> hình thực tế  của đơn vị  để giải quyết  một số  vấn đề  khó khăn trong quá <br /> trình giúp trẻ tham gia vào hoạt động làm quen các tác phẩm văn học.<br /> <br />  Hình thành  ở  trẻ  các kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ  tiếng Việt rõ <br /> ràng, mạch lạc. <br /> <br />  Hình thành cho trẻ kĩ năng đọc thơ, kể truyện diễn cảm, sáng tạo…<br /> giúp trẻ học tốt môn văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> Trẻ  cảm nhận được những  nội dung và  giá trị  nghệ  thuật trong tác <br /> phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học.<br /> <br /> Trẻ tham gia hoạt động ngày một chủ động hơn, không áp đặt, không  <br /> gò bó, trẻ có thể phát huy được năng lực và tính sáng tạo của bản thân trong  <br /> quá trình tham gia vào các hoạt động.<br /> <br /> Cha mẹ trẻ cảm nhận được sự thay đổi của con mình, từ đó có những <br /> suy nghĩ tích cực hơn trong công tác phối hợp với nhà trường chăm sóc và <br /> giáo dục trẻ.<br /> <br /> * Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br /> <br /> ­  Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt <br /> động phù hợp cho trẻ  làm quen với văn học theo hướng lấy trẻ  làm  <br /> trung tâm <br /> <br /> * Biện pháp1:Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí,  đặc điểm ngôn ngữ  và  <br /> hoàn   cảnh   gia   đình   của   trẻ   trong   lớp  để  xây   dựng   kế   hoạch,   lựa   chọn  <br /> phương pháp tổ chức hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học<br /> <br /> Giáo viên nghiên cứu đặc điểm tâm lí của trẻ, quan tâm đến vai trò <br /> dạy học và có các kế  hoạch cụ  thể  giúp trẻ  tích cực trong các hoạt động  <br /> hoạc tập môn làm quen văn học.<br /> <br /> Như  chúng ta đã biết  mỗi đứa trẻ  là một cá thể  riêng biệt,  trẻ  khác <br /> nhau về  thể  chất, tình cảm, trí tuệ, tâm lý, hoàn cảnh gia đình và văn hóa. <br /> Chính vì thế nhiệm vụ của mỗi giáo viên mầm non là phải lựa chọn nội dung, <br /> xác định mục tiêu và đổi mới trong hình thức tổ  chức hoạt động, nhằm lôi <br /> cuốn sự tham gia tích cực của trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.<br /> <br /> Đặc điểm tâm sinh lý của mỗi đứa trẻ là hoàn toàn khác nhau, mỗi trẻ <br /> có sự hứng thú, cách học và tốc độ tiếp thu kiến thúc khác nhau nhưng chúng <br /> đều có thể thành công nếu được giáo viên hướng dẫn một cách rõ ràng, linh  <br />                                                                10                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> hoạt trong cách nghỉ, cách nhận thức mà người giáo viên cần truyền đạt. Vì <br /> vậy điều cần thiết là chúng ta phải nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của <br /> từng trẻ  để từ  đó có kế  hoạch cũng như  biện pháp giáo dục cụ  thể  phù hợp  <br /> với đặc điểm phát triển của trẻ.<br /> <br /> Ngay từ  đầu năm học tôi xác định khă năng nhận thức của trẻ  trong <br /> lớp và phân loại theo từng nhóm, tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm <br /> sinh lý và ngôn ngữ  của trẻ.  Đối với trẻ, tuy cùng độ  tuổi nhưng sự  phát <br /> triển tâm sinh lý trẻ  sẽ  không đồng đều, có cháu thì nhanh nhẹn, hoạt bát, <br /> nói năng lưu loát và tiếp thu nhanh nhẹn. Trái lại, có trẻ  trong giao tiếp nói  <br /> năng chưa biết diễn đạt ý nghĩ của mình rõ ràng bằng ngôn ngữ, thể  hiện  <br /> chưa trọn câu, trọn nghĩa. Do vậy, đòi hỏi cô giáo phải hiểu được đặc điểm <br /> tâm lý từng trẻ. Từ  đó xây dựng kế  hoạch và lựa chọn những biện pháp <br /> hướng dẫn, rèn luyện, đề  tài sao cho phù hợp với từng đối tượng. Tôi xây <br /> dựng kế hoạch theo ngày, tuần, tháng mục đích để theo dõi sự  phát triển và <br /> khả năng lĩnh hội kiến thức của trẻ một cách trọn vẹn hơn.<br /> <br /> Cùng với việc tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý và đặc điểm phát triển  <br /> ngôn ngữ của trẻ cô giáo còn chú ý đến hoàn cảnh gia đình của trẻ, bởi gia  <br /> đình chính là cái nôi hình thành và nuôi dưỡng nhân cách con người. <br /> <br />  Về hoàn cảnh gia đình: Mỗi trẻ có mỗi hoàn cảnh khác nhau, vì vậy  <br /> cô giáo cần có sự  quan tâm, tìm hiểu hoàn cảnh, gia đình của trẻ  để  có sự <br /> lựa chọn  phương pháp giáo dục phù hợp và phối hợp với gia đình trong công  <br /> tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Sau khi tìm hiểu gia đình trẻ…Nắm được đặc <br /> điểm tâm lý và đặc điểm ngôn ngữ của trẻ, căn cứ vào nhu cầu học tập của <br /> trẻ, những điều kiện sẵn có ở địa phương để lựa chọn các tác phẩm văn học  <br /> có nội dung phù hợp. <br /> <br /> Chuẩn bị  tốt cho trẻ  về  mặt tâm lý, đổi mới hình thức và phương  <br /> pháp giáo dục theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ chủ động, <br /> tự  chủ trong các hoạt động là điều vô cùng quan trọng, trẻ có một tinh thần <br /> tốt, luôn thoải mái, vui vẽ, hứng thú tham gia mọi hoạt động, giải quyết tốt <br /> nhiệm vụ  cô giao, không những vậy trẻ  còn được tự  trải nghiệm và xử  lý <br /> những tình huống xảy ra trong quá trình tham gia hoạt động, trẻ không bị gò  <br /> bó, áp đặt…điều này giúp trẻ  có thêm niềm tin khi tham gia vào các hoạt <br /> động nói chung và hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng. <br /> <br /> Ví dụ : Với những trẻ thông minh nhanh nhẹn, chỉ bằng lời nói, câu đố, <br /> câu hỏi gợi mở hoặc hình ảnh trên màn hình trẻ đã hiểu ra. Nhưng đối với trẻ <br /> chậm chạp, nhút nhát, cô cần có kế hoạch chuẩn bị những câu hỏi ngắn gọn,  <br /> đơn giản, dễ hiểu và dành nhiều thời gian quan tâm đến trẻ  nhiều hơn. Đặc  <br /> <br />                                                                11                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> biệt chú ý đến việc sửa sai đối với những trẻ  đồng bào những trẻ  có hoàn  <br /> cảnh khó khăn ít được va chạm với các bạn còn nói ngọng, nói lắp. <br /> <br /> *Biện pháp 2: Tìm hiểu về đặc điểm vốn từ của trẻ<br /> <br /> Vốn từ của trẻ bước đầu còn nghèo nàn trẻ ngại giao tiếp với cô giáo, <br /> với bạn, chưa hiểu nghĩa của câu hoặc của từ…<br /> <br /> Ví dụ: Có trẻ hay sai dấu ngã nói thành dấu hỏi  (“Mũ” nói thành “mủ”­  <br /> “cái mủ”).“Sữa” trẻ  nói thành “sửa” – ( uống sửa). Lại có trẻ  hay ngọng <br /> nguyên âm: L phát âm thành N, S phát âm thành X…. Cô có thể sửa tật của trẻ <br /> bằng cách: cô phát âm câu mẫu nhiều lần những câu có chứa thanh nguyên âm  <br /> hay phụ  âm đầu mà trẻ  hay sai, trẻ  thực hành nói theo mẫu của cô. Cho trẻ <br /> phát âm những từ  nói về  đồ  vật, cảnh vật, con vật v.v….có chứa những âm <br /> liên quan đến lỗi của trẻ như: cái mũ, bé ngã, lá xanh, con sâu.<br /> <br /> Ví dụ: Cô hỏi trẻ con ăn sáng chưa?Trẻ trả lời “chưa”…<br /> <br />   Trước những tình huống trên cô giáo giúp trẻ nhận định đâu là câu hỏi <br /> của cô, đâu là câu trẻ cần trả lời, khuyến khích trẻ sử dụng câu có nghĩa, cô <br /> giáo sử  dụng những câu hỏi mở để  kích thích tư  duy của trẻ khi trẻ  trả  lời  <br /> cô, hạn chế sử dụng những câu hỏi đóng như: “có­ không” <br /> <br /> Với những trẻ  nói năng không lưu loát, một phần do đặc điểm cá tính, <br /> nhưng một phần có lẽ cũng vì vốn từ  của trẻ còn nghèo.  Với những trẻ này, <br /> cô nên rèn luyện và cung cấp vốn từ  cho trẻ  bằng cách tạo cơ  hội cho trẻ <br /> được giao tiếp nhiều với cô, với bạn như: Thường xuyên cho trẻ được trả lời <br /> những câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp của cô trong giờ học, giờ chơi. Bên <br /> cạnh đó cần tạo tình huống và điều kiện cho trẻ  được giao tiếp với bạn  <br /> thông qua hoạt động vui chơi, học tập, qua  trò chơi phân vai, vận động, dân  <br /> gian … từ đây trẻ sẽ nghe bạn đọc, cô đọc và đọc theo. Như vậy sẽ giảm đi <br /> phần nào những lời nói ngọng.<br /> <br /> *Biện pháp 3: Xây dựng kế  hoạch phù hợp với tình hình thực tế  của  <br /> lớp<br /> <br /> Vào đầu năm học, khi lên kế  hoạch cho chủ  đề  trường mầm non, cô <br /> giáo chọn những bài thơ, câu truyện có nội dung phù hợp với chủ đề, phù hợp <br /> với đặc điểm, nhận thức của trẻ. Thông qua các bài thơ, câu truyện cô giáo <br /> kết hợp luyện tập các bài tập cho trẻ như bài tập phát âm, bài tập nói, bài tập <br /> tai nghe cho trẻ qua hình thức “Học bằng chơi, chơi mà học”. Các chủ đề tiếp <br /> theo cô giáo tiếp tục lựa chọn những tác phẩm văn học với nội dung yêu cầu  <br /> cao hơn,  thực hiện và lồng ghép các bài tập phát triển vốn từ cho trẻ.  Ở các <br />                                                                12                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> bài tập này lời hướng dẫn của cô cần phải nói rõ ràng, giải thích nghĩa của  <br /> từ  khó giúp cho trẻ  hiểu, nhớ  và vận dụng được từ  để  đặt câu. Để  đẩy  <br /> mạnh sự phát triển khả năng vận động các cơ quan phát âm cần tập cho trẻ <br /> các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp, Thiết kế những trò chơi luyện  <br /> tai nghe, luyện trí nhớ, những trò chơi giúp trẻ nói đúng ngữ pháp, nói mạch <br /> lạc như: Trò chơi Tôi là ai, bé yêu thơ, bé chọn vai nào, ai nói đúng, truyền  <br /> tin…<br /> <br /> Cho ví dụ: Với truyện “Chú Dê Đen”. Dê trắng là con vật nhút nhát, cô  <br /> kể giọng nhỏ, chậm, yếu ớt và ngắt quãng. Dê đen dũng cảm, thông minh, cô  <br /> kể với giọng bình tĩnh, cường độ âm thanh mạnh mẽ, thể hiện sự đanh thép.  <br /> Giọng Sói thì hách dịch, quát nạt, sau chuyển dần sang lo lắng, ngần ngừ.  <br /> Khi kể  nhất thiết phải đảm bảo nội dung cốt chuyện, biết kết hợp hài hoà <br /> ánh mắt, nét mặt, cử  chỉ, điệu bộ  và khéo léo sử  dụng giáo cụ  trực quan.  <br /> Thống nhất giữa lời nói và hành động. Đặt câu hỏi để  trẻ  suy nghĩ trả  lời,  <br /> hoặc dùng tranh ảnh, mô hình rối để cùng đàm thoại về nội dung cốt truyện.  <br /> Câu hỏi phải ngắn gọn, rõ ràng đảm bảo tính hệ  thống và logic từ đầu đến <br /> cuối, câu hỏi từ  dễ  đến khó, kích thích trẻ  tư  duy, câu hỏi mang tính sáng <br /> tạo, không dùng câu hỏi mà trẻ chỉ trả lời có hoặc không<br /> <br /> ­ Giải pháp 2: Tổ chức các tiết học nhẹ nhàng lôi cuốn trẻ<br /> <br /> Để  lôi cuốn trẻ  tham gia vào hoạt động học một cách nhẹ  nhàng, <br /> hứng thú trước hết người giáo viên ngoài tình yêu nghề, mến trẻ cần phải có <br /> năng lực sư phạm, có kiến thức, có trình độ chuyên môn vững vàng, có hiểu  <br /> biết về  tâm lý trẻ. Đối với trẻ  mầm non “Học mà chơi, chơi mà học” trẻ <br /> làm trung tâm cô chỉ là người hướng dẫn, gợi ý. Tất cả trẻ trong học tập đều <br /> thật sự  thoải mái, không bị  gò bó mà  giáo viên  biết  lựa chọn những biện <br /> pháp tổ  chức thích hợp giúp tất cả  trẻ  đều hứng thú và hoạt động học tập <br /> một cách  tích cực. Nhằm đáp  ứng được những vấn đề  trên bản thân tôi <br /> không ngừng học tập, nghiên cứu tài liệu và sưu tầm những “Nghệ thuật lên <br /> lớp” để  tổ  chức tiết học một cách linh hoạt, sinh động, tạo cơ  hội cho trẻ <br /> được trãi nghiệm, khám phá và  tích cực tham gia vào các hoạt động  giáo  <br /> dục và phát triển riêng của trẻ:<br /> <br />             *Biện pháp 1: Tổ chức dạy trẻ đọc diễn cảm tác phẩm văn học<br /> <br /> Để  tiết văn học diễn ra nhẹ  nhàng, cuốn hút trẻ  thì giáo viên lên lớp <br /> cần phải có thủ  thuật dẫn dắt bài học  , muốn truyền thụ một tác phẩm văn <br /> học đến trẻ trước hết giáo viên phải tự rèn luyện và nắm được các thủ thuật  <br /> đọc, kể, phải nghiên cứu, phân tích kĩ tác phẩm thì mới sử  dụng đúng giọng <br /> <br /> <br />                                                                13                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> điệu, ngắt nhịp và cường độ ngôn ngữ, âm thanh phù hợp với trẻ, qua bài thơ <br /> cung cấp cho trẻ những nội dung gì, giáo dục trẻ như thế nào? <br /> <br /> Ví dụ: Bài thơ “Hoa kết trái”. Bài thơ  ngắt nhịp 2/2, khi đọc diễn cảm <br /> cô nhấn mạnh  ở các tính từ  chỉ  màu sắc như  “Tim tím”, “Vàng vàng”, “Chói <br /> chang”… Trẻ  sẽ  hình dung ra đặc điểm nổi bật của hoa Cà, hoa Mướp, hoa <br /> Lựu và gây  ấn tượng đặc biệt với trẻ  về  những màu sắc  ấy. Trước kia trẻ <br /> mới chỉ  biết đến màu tím, màu vàng, màu đỏ… Nhưng qua bài thơ  trẻ  có <br /> những khái niệm mới về màu sắc màu “Tim tím”, màu “Vàng vàng”, màu “Đỏ <br /> chói chang” là màu như thế nào? Đó là màu đặc trưng của những loại hoa nào,  <br /> Trẻ biết những loại hoa nào kết trái, và muốn hoa kết trái thì trẻ không được <br /> làm gì.<br /> <br /> Khi tổ chức cho trẻ đọc thơ dưới nhiều hình thức: Đọc luân phiên theo <br /> tổ, nhóm, đọc đối đáp giữa các tổ, giữa cô và trẻ, đọc thơ qua tranh minh họa,  <br /> tranh chữ, đọc thơ  phối hợp với các động tác minh họa… làm cho tiết học  <br /> sinh động.<br /> <br /> Ngoài ra để thực hiện có hiệu quả các hoạt động cô và trẻ cùng nhau  <br /> chuẩn bị đồ  dùng dạy học phù hợp với chủ  đề, sử  dụng những nguyên vật  <br /> liệu mở, sẵn có  ở  trường (lớp),  ở  địa phương  điều này theo tôi nghĩ là rất <br /> cần thiết vì nó tạo cho trẻ sự hứn g thú qua những tiết học giúp trẻ nắm bắt  <br /> được nội dung bài thơ, câu truyện. Trẻ  biết cách đọc thơ, kể  truyện  cũng <br /> như biết trả lời câu hỏi của cô và chơi trò chơi thành thạo…Điều này đã góp  <br /> phần không nhỏ trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ nói riêng và phát  <br /> triển toàn diện nói chung thú hơn khi được sử dụng những đồ dùng gần gũi, <br /> thân quen.<br /> <br /> *Biện pháp 2: Tổ chức dạy trẻ kể chuyện qua tác phẩm văn học: <br /> <br /> Hiểu được đặc tính của trẻ, đặc biệt với sự  áp dụng chương trình <br /> lấy trẻ  làm trung tâm  đòi hỏi một giờ  hoạt động phải nhẹ  nhàng và chủ <br /> động trên trẻ  nhiều hơn, trong đó người giáo viên chỉ  là người định hướng <br /> cho trẻ, dẫn dắt trẻ tới nội dung của bài thơ hoặc câu chuyện để trẻ hiểu và  <br /> cảm nhận được những bài học ẩn trong mỗi tác phẩm văn học, cô là người <br /> hướng dẫn, gợi ý trẻ  trả  lời những câu hỏi đàm thoại về  nội dung bài thơ, <br /> câu chuyện. <br /> <br /> Đối với kể chuyện thì lời kể rõ ràng mạch lạc và diễn cảm (Không nói  <br /> ngọng, nói lắp, không dùng từ  địa phương). Chú ý sử  dụng ngôn ngữ, giọng <br /> kể phù hợp với tính cách nhân vật .<br /> <br /> <br />                                                                14                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm  <br /> trung tâm tại lớp lá 3 trường Mầm non Hoa Hồng<br /> Ví dụ: Với truyện “Chú Dê Đen”. Dê trắng là con vật nhút nhát, cô kể <br /> giọng nhỏ, chậm, yếu ớt và ngắt quãng. Dê đen dũng cảm, thông minh, cô kể <br /> với giọng bình tĩnh, cường độ  âm thanh mạnh mẽ, thể  hiện sự  đanh thép. <br /> Giọng Sói thì hách dịch, quát nạt, sau chuyển dần sang lo lắng, ngần ngừ. Khi <br /> kể  nhất thiết phải đảm bảo nội dung cốt chuyện, biết kết hợp hài hoà ánh  <br /> mắt, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ  và khéo léo sử  dụng giáo cụ  trực quan. Thống  <br /> nhất giữa lời nói và hành động. Đặt câu hỏi để trẻ suy nghĩ trả lời, hoặc dùng  <br /> tranh  ảnh, mô hình để  cùng đàm thoại về  nội dung cốt truyện. Câu hỏi phải <br /> ngắn gọn, rõ ràng đảm bảo tính hệ thống và logic từ đầu đến cuối, câu hỏi từ <br /> dễ đến khó, kích thích trẻ tư duy, câu hỏi mang tính sáng tạo, không dùng câu  <br /> hỏi mà trẻ chỉ trả lời có hoặc không.<br /> <br /> Ví dụ: Với câu truyện “Tích chu”, giáo viên đặt câu hỏi để trẻ tư duy:<br /> <br /> “Nếu con là cậu bé, con sẽ làm thế nào?”<br /> <br /> Câu hỏi mang tính sáng tạo:<br /> <br /> Cho trẻ đặt tên sáng tạo cho bài thơ, câu chuyện.<br /> <br /> Ví dụ: Trong bài thơ “Tết đang vào nhà” giáo viên đặt câu hỏi cho trẻ <br /> <br /> “Con đặt tên khác cho bài thơ này là gì?”<br /> <br /> Quá trình đàm thoại, cô có thể yêu cầu trẻ thể hiện tính cách nhân vật  <br /> bằng ngữ điệu, cử chỉ giống như thể hiện một vai diễn, như vậy đã góp phần <br /> giảm bớt sự  gò bó, căng thẳng, tạo không khí sôi nổi, nhẹ  nhàng, thoải mái  <br /> cho phần đàm thoại. Khi trẻ  đã cảm nhận được câu chuyện, sau phần kể <br /> chuyện, để tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện khả năng của mình, cô tổ  chức <br /> cho trẻ kể lại truyện dưới nhiều hình thức: <br /> <br /> Ví dụ: Khi tổ  chức hoạt động làm quen văn học, chủ  đề  “Các hiện  <br /> tượng tự nhiên” đề tài: Truyện “Giọt nước tí xíu”,cô tổ chức cho trẻ đi đến <br /> vườn cổ tích, sau đó dẫn dắt trẻ vào hoạt động. Để tạo sự hứng thú cho trẻ <br /> cô sử dụng chính góc trang trí của chủ đề  để  kể truyện cho trẻ nghe, lời cô  <br /> kể cần phải rõ ràng và thể hiện nổi bật tính cách của từng nhân vật, không  <br /> nói ngọng… Khi đặt câu hỏi đàm thoại, cô lựa chọn câu hỏi vừa sức với trẻ,  <br /> từ dễ đến khó, động viên khen trẻ khi trẻ trả lời đúng, gợi ý cho trẻ khi trẻ <br /> trả lời chưa đúng, cho trẻ lự  chọn hình thức kể chuyện mà trẻ  thích, không <br /> áp đạt trẻ, luôn khuyến khích sự sáng tạo của trẻ. Trò chơi củng cố cho hoạt <br /> động nhẹ nhàng, linh hoạt nhưng không kém sự lôi cuốn trẻ, đảm bảo tất cả <br /> trẻ trong lớp đều được tham gia. <br /> <br /> <br />                                                                15                                  Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy <br /> Trang<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5­6 tuổi họ