Bài giảng Hành vi tổ chức: Chương 6 - Vương Thị Hồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hành vi tổ chức: Chương 6 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: khái niệm, mối quan hệ và sự khác biệt giữa lãnh đạo và quyền lực; các học thuyết về lãnh đạo; các loại quyền lực. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hành vi tổ chức: Chương 6 - Vương Thị Hồng

CHƯƠ NG VI LÃNH ĐẠO VÀ QUYỀN LỰ C I. KHÁI NIỆM, MỐI QUAN HỆ VÀ S Ự KHÁC BIỆT GIỮA LÃNH ĐẠO VÀ QUYỀN LỰ C II. CÁC HỌC THUYẾT VỀ LÃNH ĐẠO III. CÁC LOẠI QUYỀN LỰC 1
I. KHÁI NIỆM, MỐI QUAN HỆ VÀ SỰ KHÁC BIỆT GIỮA LÃNH ĐẠO VÀ QUYỀN LỰC 1. Khái niệ m a. Lãnh đ ạ o Lãnh đ ạ o là m ộ t quá trình gây ả nh h ưở ng đ ế n các ho ạ t đ ộ ng c ủ a m ộ t cá nhân hay m ộ t nhóm nh ằ m đ ạ t đ ượ c m ụ c đích trong tình hu ố ng nh ấ t đ ịnh. Ảnh h ư ở ng Khi cá nhân giữ một vị trí quản lý chính thức Ảnh h ưở ng Ảnh h ư ở ng Khi cá nhân là người có uy không chính thức tín 2
b . Quy ề n lự c Quy ề n lự c là kh ả năng gây ả nh h ưở ng tớ i các quy ế t đ ịnh cá nhân hay tậ p th ể . T ầ m quan Một Quy ề n trọ ng Sự phụ nguồn S ự khan lực thuộc lự c hiế m 3
Quy ề n lự c và quy ề n uy Quyền lực là sức mạnh Quyền uy là sức mạnh phát nhận được từ bên ngoài. sinh tự nhiên từ bên trong, Quyền lực có thể tồn tại được hình thành trên cơ sở nhưng không được sử nhân cách và khả năng dụng. Vì vậy, nó là một thực sự của người lãnh khả năng hay tiềm năng. đạo. Quyền Quyền Quyền Tổ uy Lực lực c hứ c có trước có sau s ẽ s uy Tổ c h ứ c s ẽ Quyền tho ái v ữ ng m ạ nh uy 4
2. Mố i quan h ệ và s ự khác biệ t g iữ a lãnh đ ạ o và quy ề n lự c Các nhà lãnh đ ạ o s ử d ụ ng quy ề n lự c làm ph ươ ng tiệ n đ ạ t đ ượ c m ụ c tiê u c ủ a nhóm Lãnh đ ạ o và quy ề n lự c có nh ữ ng điể m khác nhau: -Th ứ nh ấ t, quy ề n lự c không đòi h ỏ i ph ả i có tính phù h ợ p v ề m ụ c tiê u m à ch ỉ là s ự ph ụ thu ộ c đ ơ n thu ầ n. Trong khi đó lãnh đ ạ o đòi h ỏ i có s ự phù h ợ p giữ a m ụ c tiê u c ủ a ng ườ i lãnh đ ạ o và ng ườ i đ ượ c lãnh đ ạ o. -Th ứ hai, ng ườ i lãnh đ ạ o luôn có quy ề n lự c nh ấ t đ ịnh đ ố i v ớ i nhân viê n c ủ a m ình, trong khi đó ng ườ i có quy ề n lự c không nh ấ t thiế t ph ả i là ng ườ i lãnh đ ạ o. 5
II. CÁC HỌC THUYẾT VỀ LÃNH ĐẠO 1. Họ c thuy ế t c á tính điể n hình. - Học thuyết này cho rằng người lãnh đạo 6 đặc điểm cá nhân mà người bình thường không có: 1. Nghị lực và tham vọng; 2. Mong muốn trở thành người lãnh đạo và có khả năng gây ảnh hưởng đối với người khác; 3. Chính trực (trung thực và chân thật trong quan hệ với những người khác); 4. Tự tin (quyết đoán, dứt khoát và tin tưởng ở mình); 5. Thông minh; 6. Hiểu biết rộng về chuyên môn. - Học thuyết này nghi ngờ khả năng đào tạo các cá nhân trở thành lãnh đạo. - Nhược điểm cơ bản của học thuyết này là không thấy được tác động của ngoại cảnh đến hiệu quả của lãnh đạo 6
2. Họ c thuy ế t hành vi  Ng hiê n c ứ u c ủ a Trườ ng đ ạ i h ọ c Ohio  Ng hiê n c ứ u c ủ a trườ ng đ ạ i h ọ c Mic hig an 7
Ng hiê n c ứ u c ủ a Trườ ng đ ạ i h ọ c Ohio  Mục tiêu của nghiên cứu này là xác định những đặc điểm cơ bản trong hành vi ứng xử của nhà lãnh đạo  Họ đặc biệt chú ý tới 2 khía cạnh chủ yếu đó là:  Kh ả năng t ổ c h ứ c là m ứ c đ ộ nhà lãnh đ ạ o có th ể xác đ ịnh vai trò c ủ a m ình và c ủ a c ấ p d ướ i cũng nh ư ph ố i h ợ p các ho ạ t đ ộ ng nh ằ m đ ạ t đ ượ c các m ụ c tiê u.  S ự q uan tâm là m ứ c đ ộ m à ng ườ i lãnh đ ạ o tin tưở ng, tôn trọ ng ý kiế n c ấ p d ướ i và quan tâm tớ i tâm tư nguy ệ n v ọ ng c ủ a c ấ p d ướ i. 8
K ế t q u ả ng hiê n c ứ u Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng những nhà lãnh đạo có khả năng tổ chức và sự quan tâm cao sẽ làm việc hiệu quả hơn, làm cho nhân viên thoả mãn hơn so với những người hoặc chỉ có đầu óc tổ chức, hoặc chỉ có sự quan tâm, hoặc không có cả khả năng tổ chức lẫn sự quan tâm. Hạn chế của lý thuyết này là chưa xem xét các nhân tố ngoại cảnh. 9
Ng hiê n c ứ u c ủ a Trườ ng đ ạ i h ọ c Các nhà ng hiê n cMic ứ u hig ở đây an phân bi ệ t hai lo ạ i lãnh đ ạ o : Lãnh đ ạ o lấ y con ng ườ i làm trọ ng tâm là nh ữ ng ng ườ i nh ấ n m ạ nh tớ i m ố i quan h ệ cá nhân. Họ g ắ n lợ i ích cá nhân v ớ i nhu c ầ u c ủ a c ấ p d ướ i và ch ấ p nh ậ n s ự khác biệ t cá nhân giữ a các thành viê n. Lãnh đ ạ o lấ y công việ c làm trọ ng tâm lạ i nh ấ n m ạ nh tớ i các nhiệ m v ụ ph ả i th ự c hiệ n cũng nh ư khía c ạ nh k ỹ thu ậ t c ủ a công việ c. Mố i quan tâm chính c ủ a h ọ là hoàn thành công việ c và các thành viê n trong nhóm là ph ươ ng tiệ n đ ể đ ạ t đ ượ c m ụ c 10 tiê u này.
K ế t q u ả ng hiê n c ứ u Các nhà nghiên cứu của Michigan đánh giá cao các nhà lãnh đạo lấy con người làm trọng tâm. Họ cho rằng: phong cách lãnh đạo này tạo ra sự thoả mãn lớn hơn cho người lao động, vì vậy năng suất làm việc sẽ cao hơn. Hạn chế của lý thuyết này vẫn là chưa xem xét các nhân tố ngoại cảnh. 1 1
2. Họ c thuy ế t v ề lãnh đ ạ o the o tình hu ố ng  Họ c thuy ế t Fie d le r  Họ c thuy ế t Co n đ ườ ng Mụ c tiê u 12
Họ c thuy ế t Fie d le r Quan điểm của Fiedler cho rằng phong cách lãnh đạo không thay đổi và tình huống được xác định bởi giá trị của 3 nhân tố hoàn cảnh: -Mố i quan h ệ nhân viê n – lãnh đ ạ o; -C ấ u trúc nhiệ m v ụ ; -Th ẩ m quy ề n lãnh đ ạ o. Nh ư v ậ y, đ ể lãnh đ ạ o c ó hiệ u qu ả c ó th ể c ó hai c ác h: Cách th ứ nh ấ t là lự a ch ọ n nhà lãnh đ ạ o phù h ợ p nh ấ t v ớ i tình hu ố ng Cách th ứ hai là thay đ ổ i tình hu ố ng đ ề phù h ợ p 13
K ế t q u ả ng hiê n c ứ u  Trên thực tế không phải lúc nào cũng có thể đánh giá một cách chính xác các yếu tố bên ngoài như:  Quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên,  Cấu trúc công việc,  Thẩm quyền của người lãnh đạo  Tuy nhiên, ưu điểm của nó so với 2 học thuyết trước là: Mô hình này đã coi tính hiệu quả của lãnh đạo như hàm số của phong cách lãnh đạo (yếu tố bên trong) và các yếu tố môi trường (yếu tố bên ngoài). 14
3. Họ c thuy ế t Co n đ ườ ng Mụ c tiê u Họ c thuy ế t này c h ỉ ra rằ ng tu ỳ từ ng tình hu ố ng , m ộ t nhà lãnh đ ạ o c ó th ể c ó m ộ t ho ặ c tấ t c ả hành vi thu ộ c 4 lo ạ i s au: 1.Lãnh đ ạ o đ ịnh h ướ ng công việ c là làm cho cấp dưới biết được kỳ vọng của các cấp lãnh đạo, xây dựng kế hoạch thực hiện công việc và hướng dẫn một cách cụ thể cách thức hoàn thành nhiệm vụ. 2.Lãnh đ ạ o h ỗ trợ bao gồm các hoạt động thể hiện sự quan tâm tới nhu cầu của nhân viên. 3.Lãnh đ ạ o tham gia tham khảo ý kiến, gợi ý nhân viên trước khi đi đến một quyết định. 4.Lãnh đ ạ o đ ịnh h ướ ng thành tích đề ra những mục tiêu thách thức và hy vọng rằng cấp dưới sẽ thực hiện công việc với sự nỗ lực cao nhất của họ. 15
Họ c thuy ế t Co n đ ườ ng – Mụ c tiê u c ó m ộ t - s ố nh ậ n đ ị nh Lãnh đạo định hướng sẽ dẫn đến sự thoả mãn lớn hơn khi nhiệm vụ còn mơ hồ. Khi nhiệm vụ đã rõ ràng và kết cấu chặt chẽ, lãnh đạo định hướng sẽ làm người lao động cảm thấy căng thẳng hơn. - Lãnh đạo định hướng có thể trở thành thừa đối với những người cấp dưới có năng lực cao hoặc có nhiều kinh nghiệm. - Cấp dưới không có khả năng làm việc độc lập và hay chịu ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài thường hài lòng nhất với kiểu lãnh đạo định hướng. - Lãnh đạo định hướng đem lại sự thoả mãn cao hơn cho nhân viên khi trong nhóm có sự va chạm hoặc mâu thuẫn. 16
Họ c thuy ế t Co n đ ườ ng – Mụ c tiê u c ó m ộ t s ố nh ậ n đ ịnh (tiếp): - Lãnh đạo hỗ trợ sẽ mang lại tính tích cực và sự thoả mãn cho mọi nhân viên trong quá trình làm việc. - Cấp dưới có khả năng làm việc độc lập sẽ thoả mãn cao nhất với kiểu lãnh đạo tham gia. - Lãnh đạo định hướng thành tích sẽ làm tăng kỳ vọng của cấp dưới và sự cố gắng sẽ dẫn đến kết quả thực hiện công việc tốt hơn đối với những nhiệm vụ có trình tự và cách thức thực hiện không rõ ràng. Học thuyết đường dẫn tới đích này đã được kiểm nghiệm và đánh giá cao. 17
4. Giớ i tính và s ự lãnh đ ạ o Các ng hiê n c ứ u v ề g iớ i tính và s ự lãnh đ ạ o đã rút ra hai kế t lu ậ n quan trọ ng : -Th ứ nh ấ t, phong cách lãnh đ ạ o c ủ a ph ụ n ữ và nam giớ i có xu h ướ ng giố ng nhau nhiề u h ơ n là khác nhau. -Th ứ hai, s ự khác nhau tậ p trung ở ch ỗ : n ữ giớ i thích kiể u lãnh đ ạ o dân ch ủ h ơ n, trong khi đó nam giớ i lạ i ư a kiể u lãnh đ ạ o đ ịnh h ướ ng. 18
Sự giống nhau giữa nam giới và phụ nữ trong lãnh đạo hoàn toàn không đáng ngạc nhiên: -Những người thông minh, tự tin, nhanh nhẹn, xã giao tốt có thể được coi là có khả năng lãnh đạo và được khuyến khích theo đuổi sự nghiệp nào đó họ có thể phát huy sự lãnh đạo. Các tổ chức đều muốn tuyển chọn và tiến cử vào vị trí lãnh đạo những người có năng lực lãnh đạo. -Chính vì vậy, nếu không xét đến giới tính thì những người có vị trí lãnh đạo trong các tổ chức có chiều hướng giống nhau nhiều hơn là khác nhau. 19
Phong cách lãnh đạo của nam giới và phụ nữ cũng có những điểm khác nhau: -Ph ụ n ữ khuy ế n khích s ự tham gia, chia x ẻ quy ề n lự c, thông tin và c ố g ắ ng phát huy kh ả năng c ủ a ng ườ i d ướ i quy ề n. Họ m u ố n lãnh đ ạ o thông qua và d ự a vào kh ả năng thu hút m ọ i nhân viê n v ề chuyê n m ôn, quan h ệ , k ỹ năng giao tiế p. -Nam giớ i th ườ ng s ử d ụ ng kiể u ch ỉ đ ạ o, ra lệ nh k ế t h ợ p v ớ i kiể m s oát. Họ d ự a vào quy ề n lự c có đ ượ c trong v ị trí c ủ a m ình đ ể làm c ơ s ở gây ả nh h ưở ng. 20