Bài giảng môn Ngữ văn lớp 8 - Bài 9: Nói quá được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh hiểu được khái niệm, tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. Đồng thời biết phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá; chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao;... Mời quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng môn Ngữ văn lớp 8 - Bài 9: Nói quá
- I/ Nói quá và tác dụng của nói quá
1/ Ví dụ (SGK/101)
- chưa nằm đã sáng đêm tháng năm rất ngắn
- chưa cười đã tối ngày tháng mười ngắn
-> Nhấn mạnh sự khác biệt về thời gian của tháng 5
và tháng 10 âm lịch
- thánh thót như mưa ruộng cày mồ hôi ướt đẫm
-> Nhấn mạnh sự vất vả của người nông dân trong
việc đồng áng
=> Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,
hiện tượng
Nói quá
- So sánh hai cách nói
Nói quá Nói bình thường
…chưa nằm đã sáng đêm tháng năm rất ngắn
…chưa cười đã tối ngày tháng mười rất ngắn
…thánh thót như mưa ruộng cày mồ hôi ướt đẫm
Cách nói quá hay hơn vì có tác dụng nhấn
mạnh, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm.
- “ Đau lòng kẻ ở người đi
Lệ rơi thấm đá , tơ chia rũ tằm.”
(Truyện Kiều)
Cuộc chia tay rất buồn và khóc nhiều
. Nỗi buồn như thấm vào sự vật => Phóng đại
tính chất của sự việc.
- I/ Nói quá và tác dụng của nói quá
1/ Ví dụ (SGK/101)
- chưa nằm đã sáng đêm tháng năm rất ngắn
- chưa cười đã tối ngày tháng mười ngắn
-> Nhấn mạnh sự khác biệt của thời gian
- thánh thót như mưa ruộng cày mồ hôi ướt đẫm
-> Nhấn mạnh sự vất vả của người nông dân trong
lao động
=> Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,
hiện tượng Nói quá
*Tác dụng: nhấn mạnh ý, gây ấn tượng và tăng sức
biểu cảm.
2/ Ghi nhớ (sgk/102)
- THẾ CÓ GHÊ KHÔNG
Hai anh nói khoác gặp nhau. Một anh nói:
- Ðời tớ gặp rất nhiều chuyện nguy hiểm. Một lần tớ vào rừng
gặp một con hổ dữ, tay không đánh nhau với nó hàng nửa ngày.
Nhưng rồi cuối cùng tớ bị con hổ xé ra từng mảnh nhỏ. Thế có
ghê không?
Anh kia nói:
- Chưa ghê bằng tớ. Một lần tớ gặp con trăn. Nó đớp được hai
chân tớ nuốt gần hết, tớ giang thẳng hai cánh tay ra ngáng lại.
Nhưng đến phút cuối cùng, vừa đau vừa mỏi, tớ đành buông
xuôi hai tay cho nó nuốt tụt vào bụng, rồi gọi người làng ra cứu.
? Xác định chi tiết nói khoác trong truyện?
- So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa nói quá và nói khoác?
Nói khoác
Nói quá
- tay không đánh nhau với
nó hàng nửa ngày …thánh thót như mưa ruộng cày
- bị con hổ xé ra từng
mảnh nhỏ
- Nó đớp được hai chân tớ
nuốt gần hết, tớ giang
thẳng hai cánh tay ra
ngáng lại.
- vừa đau vừa mỏi, tớ đành
buông xuôi hai tay cho nó
nuốt tụt vào bụng, rồi gọi
người làng ra cứu.
- Giống nhau:
Cùng nói quá sự thật; cùng phóng đại
sự vật, hiện tượng.
Khác nhau:
Nói khoác: làm cho Nói quá: là phép tu từ
người nghe tin vào phóng đại mức độ, tính
những điều không có chất của sự vật, hiện
thật tạo ra sự khôi tượng nhằm nhấn
hài hoặc chê bai. mạnh, gây ấn tượng,
tăng giá trị biểu cảm, tạo
độ tin cậy cao.
- BÀI TẬP NHANH
Tìm chi tiết nói quá, nêu tác dụng?
Gươm mài đá, đá núi cũng mòn
Voi uống nước, nước sông phải cạn
Đánh một trận, sạch không kình ngạc
Đánh hai trận, tan tác chim muông
( Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)
Nhấn mạnh, gây ấn tượng và làm tăng giá trị biểu
cảm về khí thế tiến công như vũ bão của nghĩa quân
Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo trong cuộc kháng chiến
chống quân Minh xâm lược.
- II. Luyện tập:
Bài tập 1 (sgk/102): Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông)
Nhấn mạnh sức mạnh của người lao động, có lao
động là có thể làm ra tất cả => niềm tin vào bàn tay lao
động.
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến
sáng em có thể
đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu)
Rất khỏe, có thể đi khắp mọi nơi, không phải bận tâm.
c. Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi
nước. (Nam Cao)
Kẻ có quyền, hống hách, luôn quát mắng người khác
nay lại mời hắn vào nhà uống nước.
- Bài tập 2 (sgk/102): Điền thành ngữ thích hợp vào chỗ trống
bầm gan tím ruột
chó ăn đá gà ăn sỏi
nở từng khúc ruột
ruột để ngoài da
vắt chân lên cổ
a, Ở nơi ...................................thế này, cỏ không mọc
nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b, Nhìn thấy tội các của giặc, ai ai cũng ……………….
c, Cô Nam tính tình xởi lởi, …………..…….....
d, Lời khen của cô giáo làm cho nó ……………….
e, Bọn giặc hoảng hồn ……………… . mà chạy.
- Bài tập 3 (sgk/102): Đặt câu với các thành ngữ
dùng biện pháp nói quá:
a. nghiêng
Cô ấy đẹp nghiêng
nước, nước,
nghiêng nghiêng thành.
thành
b. dời
Sứcnon
mạnhlấpcủa
biển
sự đoàn kết có thể dời non lấp biển.
e.
c. Tôi
nghĩnghĩ
nát nát
óc óc mà vẫn chưa giải được câu đố này.
- Bài tập 4 (sgk/103): nhìn hình đoán thành ngữ so sánh có
dùng biện pháp nói quá
Cao như núi
Chậm
Nhanh
Khoẻ như sóc
như
như rùa sĩ
lực
Trắng như tuyết
Đen
Khoẻnhư
nhưthan
voi
- Bài tập 4 (sgk/103): nhìn hình đoán thành ngữ so sánh có dùng
biện pháp nói quá
Nhanh như sóc
Cao như núi
Chậm như rùa
Khoẻ như voi
Trắng như tuyết
Đen như than
Khoẻ như lực sĩ
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
