Trong văn học, nghị luận là một phần khá quan trọng. Nó hướng học sinh đến việc nhận định, đánh giá... các tác phẩm văn học để từ đó rèn luyện kĩ năng viết. 5 bài giảng ngữ văn 12 về nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi sẽ giúp quý thầy cô có thêm tư liệu cho bài giảng của mình.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn 12 tuần 21 bài: Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
- NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM,
MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI
- A . Lý thuyết:
I. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
1. Đề 1: Phân tích truyện ngắn “ Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công
Hoan
- Thao tác chính: Phân tích
- Nội dung: Nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của
a. Tìm hiểu đề: truyện ngắn “Tinh thần thể dục”
- Tư liệu: Tác phẩm “Tinh thần thể dục” của
Nguyễn Công Hoan
- - Mở bài:
Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và truyện
ngắn“Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
b. Lập dàn ý - Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện:
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện:
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
+ Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của
truyện:
- Kết bài: Đánh giá chung.
- - Mở bài:
Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và truyện ngắn “
Tinh thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
- Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện:
b. Lập dàn ý Kết cấu truyện gồm những mảnh vỡ tưởng
như khá rời rạc, đó là những cảnh (cảnh van xin,
đút lót, thuê người đi thay, bị áp giải đi xem bóng
đá ...),
quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để
thực hiện một ý đồ bịp bợm đen tối.
- + Mâu thuẫn và tính chất trào phúng của
truyện:
• Việc xem bóng đá vốn mang tính chất
giải trí bỗng thành một tai hoạ giáng xuống
b. Lập dàn ý người dân.
• Sự tận tuỵ, siêng năng thực thi lệnh
trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối
phó của người dân khốn khổ
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
- - Mở bài: Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và truyện ngắn “ Tinh thần
thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
- Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện:
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện:
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
- Ngôn ngữ người kể chuyện: rất ít lời, mỗi cảnh có 2 dòng...
- Ngôn ngữ nhân vật: tự nhiên, sinh động, ... thể hiện đúng thân
phận và trình độ của họ. Ngôn ngữ của lí trưởng không mang kiểu
“ngôn ngữ hành chính”.
Qua ngôn ngữ các nhân vật, người đọc có thể hình dung đó là
một xã hội hỗn độn.
- - Mở bài: Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và truyện ngắn “ Tinh thần
thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
- Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện:
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện:
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
+ Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện:
Tác phẩm châm biếm trò lừa bịp của chính quyền thuộc địa.
Tách người dân khỏi ảnh hưởng của các phong trào yêu nước
lúc đó, để chứng minh cho công lao “ khai hóa”, nâng cao dân trí
của thực dân.
Truyện phản ánh sự vi phạm tinh thần thể dục, thể thao, nhằm
thực hiện mưu đồ của chính quyền thực dân.
- - Mở bài: Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và truyện ngắn “ Tinh
thần thể dục” của Nguyễn Công Hoan.
- Thân bài:
+ Đặc sắc của kết cấu truyện:
+ Mâu thuẫn và tính chất trào phúng truyện:
+ Đặc điểm ngôn ngữ truyện:
+ Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện:
- Kết bài:
+ Đánh giá chung về tác phẩm
+ Qua tác phẩm, cần thấy được mối quan hệ giữa văn học
và thời sự; văn học và sự thức tỉnh xã hội.
- 2. Đề 2: Hãy tìm hiểu sự khác nhau về từ ngữ, về giọng văn giữa hai
văn bản Chữ người tử tù ( Nguyễn Tuân) và Hạnh phúc của một
tang gia ( Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng). Giải thích vì sao có sự
khác nhau đó.
- Thao tác chính: So sánh, giải thích
a. Tìm hiểu đề: - Nội dung: Sự khác nhau về từ ngữ và giọng văn
- Tư liệu: Tác phẩm “Chữ người tử tù” của
Nguyễn Tuân và “Hạnh phúc của một tang gia” (
trích “Số đỏ” của Vũ Trọng phụng)
- - Mở bài: Sgk - 35
bài:
b. Lập dàn ý - Thân bài:
bài:
+ Sự khác nhau về từ ngữ:
ngữ:
“Hạnh phúc của một
“ Chữ người tử tù”:
tù”:
tang gia”:
gia”
Nhiểu từ Hán Việt, cách -Từ ngữ phóng đại, nói
nói cổ.
cổ. ngược, nói mỉa.
mỉa.
=> Dựng nên những -> Tính chất giả dối, lố
cảnh tượng và những lăng, đồi bại của xã hội
con người thời phong “thượng lưu”
kiến suy tàn.
tàn.
- - Mở bài ( Sgk Tr 35)
35)
b. Lập dàn ý - Thân bài:
bài:
+ Sự khác nhau về từ ngữ:
ngữ:
+ Sự khác nhau về giọng văn:
“ Chữ người tử tù” ( “Hạnh phúc của một
Nguyễn Tuân) tang gia” (Vũ Trọng
gia”
Phụng)
- Cách nói cổ để dựng nên -Nghệ thuật trào phúng
những cảnh tượng, những bậc thầy.
nhân vật thời phong kiến - Trong dùng từ, viết câu,
suy tàn tác giả dùng cách chơi chữ,
từ ngữ đời thường, sinh
động, hài hước.
- - Mở bài ( Sgk Tr 35)
35)
- Thân bài:
bài:
+ Sự khác nhau về từ ngữ:
ngữ:
+ Sự khác nhau về giọng văn:
“ Chữ người tử tù” ( “Hạnh phúc của một tang
Nguyễn Tuân) gia”
gia” (Vũ Trọng Phụng)
Giọng cổ kính trang trọng Giọng mỉa mai, giễu cợt =>
=> Ca ngợi những con Phê phán sự giả dối, lố
người tài hoa, trọng thiên lăng, đồi bại của đám người
lương nay chỉ còn “vang gọi là thượng lưu trí thức
bóng”
bóng”. trong xã hội Việt Nam lúc
đó.
đó.
- Lý giải sự khác nhau Văn Nguyễn Tuân đặc sắc ở sự
chăm sóc câu chữ, chọn từ đích
đáng, không rườm rà, không có
chữ độn. Ông là chuyên viên
- Cơ sở của sự khác nhau về từ tiếng Việt; khuynh hướng lãng
ngữ, về giọng văn giữa hai văn mạn thời trước CM; phản ánh
bản Chữ người tử tù ( Nguyễn cái “ tôi” hoài cổ; tài uyên bác
Tuân) và Hạnh phúc của một
tang gia ( Trích Số đỏ - Vũ
Trọng Phụng). Vũ Trọng Phụng sử dụng ngôn
ngữ đời thường, sinh động và
giàu tính hài hước.
tái hiện một sự thật của cái " xã
hội chó đểu“;bút pháp hiện thực
xen lẫn trào phúng hướng tới thực
tiễn đen tối của xã hội .
- Nhận xét chung
- Việc dùng từ, đặt câu, chọn giọng văn phải phù hợp
với chủ đề của truyện và thể hiện đúng tư tưởng, tình
cảm của tác giả Chữ người tử tù ( Nguyễn Tuân) và
Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ - Vũ Trọng
Phụng).
- - Mở bài: SGK 35
- Thân bài:
bài:
b. Lập dàn ý
- Kết bài:
bài:
Đánh giá chung sự khác nhau về từ ngữ,
giọng văn trong hai văn bản
- II. Đối tượng và nội dung của bài nghị luận về một tác
phẩm, một đoạn trích văn xuôi
1. Đối tượng: Đa dạng
- Giá trị nội dung và nghệ thuật của một t/p
- Một phương diện, một khía cạnh nội dung hay nghệ thuật
của t/p
2. Nội dung:
- Giới thiệutìm hiểu 2đoạn trích văn xuôi cần NL
Từ việc t/p hoặc đề ở
trên, em hãy xác định
- Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật hoặc một số khía
cạnh đối tượng và nội dung phẩm, đoạn trích.
đặc sắc nhất của tác
của bài nghị luận về
- Nêu đánh giá chung về tác phẩm, đoạn trích
một tác phẩm, một
đoạn trích văn xuôi.
- III. CÁCH LÀM LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM ,
MỘT ĐOẠN TRÍCH VĂN XUÔI
1. Cách làm bài nghị luận về một tác phẩm
a. Tìm hiểu đề: b. Lập dàn ý:
+ Đọc kỹ đề + Mở bài: Giới thiệu khái quát
+ Tìm và phân tích những chi về tác giả.
tiết phù hợp với khía cạnh mà - Giới thiệu tác phẩm, vị trí của
đề yêu cầu. tác phẩm, nêu vấn đề nghị luận
mà đề yêu cầu.
+ Đọc, tìm hiểu, khám phá nội
+ Thân bài:Triển khai nội dung
dung, nghệ thuật của tác phẩm. nghị luận...
+ Tìm hiểu phương pháp nghị + Kết luận:
luận và phạm vi dẫn chứng. - Đánh giá ý nghĩa của vấn đề đối
với sự thành công chung của tác
phẩm.
- 2. Cách làm bài về một đoạn trích văn xuôi:
b. Lập dàn ý:
a. Tìm hiểu đề:
+ Mở bài:
- Đọc kỹ và nhận thức được khía
- Giới thiệu khái quát về tác giả;
cạnh mà đề bài yêu cầu.
đoạn văn cần nghị luận
- Về nội dung của đề: Nêu yêu
+ Thân bài:
cầu cụ thể, bài làm cần tập trung
- Tiến hành thuyết minh, phân tích,
đáp ứng các yêu cầu đó.
bình luận về các phương diện cụ thể
-Có đề để HS tự chọn nội dung
của đoạn văn theo yêu cầu của đề
viết. Cần phải khảo sát và nhận xét
bài.
toàn truyện - Tìm hiểu về phương
- Nêu dẫn chứng
pháp nghị luận và phạm vi dẫn
+ Kết luận: Đánh giá về đoạn văn
chứng của đề.
đó, đóng góp của đoạn văn vào thành
công chung của tác phẩm.
- Đối tượng của bài nghị luận... là
nội dung, hay một khía cạnh vấn
đề nghị luận trong một tác phẩm,
đoạn trích khác nhau.
Ghi Bài nghị luận về một tác phẩm,
nhớ một đoạn trích văn xuôi thường có
các nội dung
Giới thiệu về tác phẩm, đoạn
trích...phân tích giá trị ND,NT...
khía cạnh đặc sắc của tác phẩm,
đoạn trích đánh giá chung về tác
phẩm, đoạn trích.
- B. LUYỆN TẬP:
THẢO LUẬN NHÓM 5’
Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi hành”
của Nguyễn Ái Quốc ?
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
