Đề án Tốt nghiệp: Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025-2030.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp: Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRƯƠNG ĐÌNH TRƯỜNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ TRẤN ÁI NGHĨA, HUYỆN ĐẠI LỘC, TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2025 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG Quảng Nam, tháng 10 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRƯƠNG ĐÌNH TRƯỜNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ TRẤN ÁI NGHĨA, HUYỆN ĐẠI LỘC, TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2025 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8340403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ VÂN HÀ Quảng Nam, tháng 10 năm 2024
i LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan đề án “Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030” là đề án nghiên cứu độc lập của bản thân, với sự hướng dẫn tận tình của TS Nguyễn Thị Vân Hà, cô giáo người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo trong suốt quá trình làm đề án. Đề án được bản thân tôi nghiên cứu và hoàn thành đề án tại Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, từ năm 2021 đến năm 2024 Các tài liệu, số tài liệu của đề án để bản thân có tham khảo và được thống kê phục vụ mục đích nghiên cứu đề án này được sử dụng đúng quy định, không vi phạm quy chế bảo mật của Nhà nước. Trong quá trình tham khảo nghiên cứu sử dụng tài liệu, bản thân có sử dụng một số kết quả trên các trang báo của tỉnh Quảng Nam nói chung huyện Đại Lộc nói riêng. Tôi xin cam đoan những vấn đề nêu trên là hoàn toàn đúng sự thật. Nếu sai, bản thân tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Tác giả đề án Trương Đình Trường
ii LỜI CẢM ƠN Khi chọn đề án “Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030” bản thân đã nhận được nhiều sự giúp đỡ của thầy cô trong trường và xin gửi lời cảm ơn đến Đảng ủy – HĐND – UBND - UBMTTQ Việt Nam thị trấn Ái Nghĩa và nhiều cá nhân cùng với các bạn sinh viên đã tạo điều kiện cho em thu thập tài liệu và kiến thức phục vụ để hoàn thiện đề án tốt nghiệp. Qua đề án này em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới các thầy cô trong khoa Kinh tế, các cán bộ quản lý kho tư liệu, các cán bộ UBND – HĐND – UBMTTQ Việt Nam thị trấn Ái Nghĩa trong thời gian giúp đỡ. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới TS Nguyễn Thị Vân Hà là giáo viên hướng dẫn trực tiếp đề án của em trong quá trình làm và giúp em hoàn thành tốt nhiệm vụ nhà trường đề ra. Qua đề án này, mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô bộ môn và các bạn để bài khóa luận của em hoàn chỉnh hơn nữa. Em xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................................. ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ................................................................................. vii MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do xây dựng đề án ..................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................... 1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 2 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 3 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 3 6. Hiệu quả của đề án .......................................................................................... 3 7. Kết cấu đề án................................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN .................................................................... 5 1.1. Cơ sở lý luận để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân .............................................................................................................. 5 1.1.1. Khái niệm và vai trò hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân ........ 5 1.1.2. Đặc điểm hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn ............. 5 1.2. Cơ sở chính trị, pháp lý để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân .............................................................................................. 6 1.2.1. Quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân .................................................................................... 6 1.2.2. Quy định của pháp luật về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân ................................................................................................................... 8 Tiểu kết chương 1................................................................................................. 14
iv Chương 2: THỰC TRẠNG VÀ NỘI DUNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ TRẤN ÁI NGHĨA, HUYỆN ĐẠI LỘC, TỈNH QUẢNG NAM .......................................... 15 2.1. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa ................................................................................................................. 15 2.1.1. Khái quát về thị trấn Ái Nghĩa và Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa ............................................................................................................. 15 2.1.2. Hoạt động giám sát của các đại biểu hội đồng nhân dân .................. 19 2.1.3. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn .............................................. 27 2.1.4. Các hoạt động khác ........................................................................... 28 2.2. Đánh giá chung về hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa ............................................................................................................ 29 2.2.1. Ưu điểm và nguyên nhân .................................................................... 30 2.2.2. Hạn chế và nguyên nhân ..................................................................... 31 2.3. Nội dung nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa. ....................................................................................... 32 2.3.1. Giám sát chuyên đề của hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa ........... 32 2.3.2. Hoạt động giám sát của Thường trực, các Ban của HĐND thị trấn Ái Nghĩa ........................................................................................................ 33 Tiểu kết chương 2................................................................................................. 36 Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ LỘ TRÌNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ TRẤN ÁI NGHĨA, HUYỆN ĐẠI LỘC, TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2025 – 2030 .................................... 37 3.1. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ TRẤN ÁI NGHĨA, HUYỆN ĐẠI LỘC, TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2025 – 2030 ................................. 37
v 3.1.1. Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của Hội đồng nhân dân và hoạt động giám sát ......................................................................................... 37 3.1.2. Hoàn thiện các quy định của pháp luật về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân ........................................................................................ 38 3.1.3. Tăng cường mối quan hệ giữa hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa với các cơ quan trong hệ thống chính trị ........... 40 3.1.4. Nâng cao chất lượng, đổi mới cơ cấu đại biểu hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa ............................................................................................ 41 3.2. Lộ trình và tổ chức thực hiện ..................................................................... 42 3.2.1. Lộ trình và nguồn lực thực hiện .......................................................... 42 3.2.2. Phân công tổ chức thực hiện ............................................................... 44 Tiểu kết chương 3................................................................................................. 45 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 46 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 48
vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ AN, QP An ninh – Quốc phòng HĐND Hội đồng nhân dân KNTC Khiếu nại, tố cáo KT-XH Kinh tế - Xã hội NQ Nghị quyết SĐTCHĐND Sơ đồ tổ chức HĐND TAND Tòa án nhân dân UBMT TQ VN Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam UBND Ủy ban nhân dân VKSND Viện kiểm soát nhân dân
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU
-1- MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Tất cả quyền lực của Nhà nước đều thuộc về nhân dân. Thông qua giám sát, HĐND phát hiện những bất cập, hạn chế trong việc triển khai thực hiện chủ trương, chính sách của nhà nước để đưa ra kiến nghị nhằm bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách đã ban hành. Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa , huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam trong khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã không ngừng đổi mới hoạt động để nâng cao hiệu quả thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình theo quy định của pháp luật, thể hiện được vai trò cơ quan quyền lực Nhà nước tại địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Tuy nhiên, trong thực hiện nhiệm vụ, chất lượng giám sát về lĩnh vực kinh tế, văn hóa xã hội, giải phóng mặt bằng, thi công các công trình dự án trên địa bàn vẫn còn một số khó khăn và tồn tại. Do đó, ngay từ đầu niệm kỳ, các ban của HĐND, TT/HĐND có kết hoạch và cần có sự đổi mới cả về nhận thức, nội dung, cả về phương pháp để đảm bảo đầy đủ các điều kiện để hoạt động t r o n g q u á t r ì n h thẩm tra, quyết định và giám sát của HĐND lĩnh vực kinh tế, văn hóa xã hội, giải phóng mặt bằng, thi công các công trình dự án trên địa bàn thực chất hơn, thực quyền và đúng mức, có ý nghĩa thực tiễn.... Tác giả chọn đề tài “Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 - 2030” làm đề án tốt nghiệp. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Đề tài được chọn để nghiên cứu về hoạt động giám sát của HĐND thị trấn Ái Nghĩa hiện nay nói riêng và các đề tài nghiên cứu của các địa phương khác nói chung cũng được các nghiên cứu, tiếp cận dưới nhiều góc độ khác
-2- nhau. Trong đó có nhiều công trình nghiên cứu, luận văn, luận án, bài viết liên quan đến hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp nói chung và cấp xã nói riêng như: Đề án Lại Mỹ Huyền (2020) về “Năng lực giám sát của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã, ở huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam”, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Đề án Đỗ Thị Ngọc Phụng (2017) về “ Giám sát của Hội đồng nhân dân cấp xã, ở huyện Củ Chi, thành phố Hồ Chí Minh”, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Đề án Trần Thị Ngọc Hiếu (2021) về “Một số vấn đề lý luận và pháp lý về giám sát của Hội đồng nhân dân”, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Đề án Lê Thị Tươi (2022), Vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân ở Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩ, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam Đề án Nguyễn Đăng Dung (2016), Chức năng giám sát của Hội đồng nhân dân sách chuyên khảo), Nxb Tư pháp Nhìn chung, các đề tài nghiên cứu các công trình trên đảm bảo về cơ bản đã phân tích đánh giá, khá toàn diện những vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động giám sát của HĐND. Qua những nghiên cứu đó tác giả có thể tham khảo, kế thừa để đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND phù hợp với điều kiện của địa phương nơi công tác. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng: HĐND thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam Về không gian: Đề án tập trung nghiên cứu về lĩnh vực nâng cao vai trò giám sát của HĐND thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025 – 2030.
-3- - Về thời gian : Từ năm 2021 đến năm 2024. - Về nội dung: Tập trung vào nghiên cứu chất lượng hoạt động giám sát của HĐND thị trấn 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu: Đề án nghiên cứu nhằm đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025-2030. Nhiệm vụ: - Hệ thống hoá cơ sở lý luận, cơ sở chính trị, pháp lý để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân nói chung trong đó có Hội đồng nhân dân thị trấn. - Khi đánh giá, phân tích về thực trạng giám sát của HĐND, với những thành tựu đạt được từ những hoạt động giám sát của HĐND, những vấn đề đã còn tồn tại của HĐND thị trấn Ái Nghĩa, khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026 thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. - Đề xuất giải pháp và lộ trình nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. 5. Phương pháp nghiên cứu Chon phương pháp chủ yếu như phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu; phương pháp thống kê, phương pháp so sánh để đánh giá, phương pháp quan sát để đánh giá toàn diện trong việc giám sát. 6. Hiệu quả của đề án Đề án Giám sát HĐND và các ban của HĐND thị trấn Ái Nghĩa được chọn để nghiên cứu là một trong những chức năng, nhiệm vụ chủ yếu của đơn vị thị trấn Ái Nghĩa, thường trực HĐND và các ban của HĐND thể hiện dưới hai hình thức là hoạt động giám sát thường xuyên và giám sát chuyên đề hằng năm theo kết quả của nhiệm kỳ.
-4- HĐND qua các hoạt động giám sát, TT/HĐND và các ban giám sát của HĐND thị trấn Ái Nghĩa có thể kiểm chứng tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của các nghị quyết đã được thông qua, kiểm tra việc thực hiện, chấp hành các chủ trương, chính sách của Nhà nước, các nghị quyết của HĐND để kịp thời phát hiện những vướng mắc, khó khăn tồn tại, hạn chế và đề xuất các kiến nghị, giải pháp khắc phục. 7. Kết cấu đề án - Phần mở đầu - Phần nội dung : gồm 03 chương: + Chương 1: Cơ sở khoa học về chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân + Chương 2: Thực trạng và nội dung nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam + Chương 3: Giải pháp và lộ trình nâng cao chất lượng giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2025-2030 - Kết luận - Danh mục tài liệu tham khảo
-5- Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN 1.1. Cơ sở lý luận để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân 1.1.1. Khái niệm và vai trò hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân Trước tiên ta phải hiểu giám sát là gì? Hiện nay có nhiều khái niệm khác nhau về thuật ngữ này. “Giám sát là theo dõi, kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không" Điều 2 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 - Đối với vai trò giám sát của HĐND ở [khoản 6, điều 2, Chương 1 của Luật số 87/2015/2013 của Quốc hội] và Điều 113, Hiến pháp năm 2013. Theo đó, vai trò giám sát của HĐND như sau: Thứ nhất, HĐND giám sát việc tuân theo Hiến pháp và Pháp luật ở đơn vị thị trấn Ái Nghĩa. Thứ hai, đối tượng giám sát của HĐND và các ban của HĐND được tuân thủ theo Luật hoạt động giám sát của Quốc hội tại Điều 5 và quy định của HĐND năm 2015 Thứ ba, Trong việc Giám sát của TT/HĐND và các ban của HĐND là được sự tín nhiệm ủy thác do nhân dân tin tưởng, bên cạnh đó là việc giám sát của Đảng, giám sát cấp trên theo kế hoạch và các tổ chức chính trị – xã hội. 1.1.2. Đặc điểm hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thị trấn Với vị trí là cơ quan thường trực, Thường trực Hội đồng nhân dân thị trấn có nhiệm vụ cụ thể trong xây dựng kế hoạch chương trình giám sát của HĐND trình HĐND xem xét và quyết định tại kỳ họp cuối năm theo định kỳ. HĐND quyết định chương trình giám sát hàng năm theo đề nghị của thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân
-6- dân, ban thường trực Uỷ ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam và kiến nghị của cử tri ở khu dân cư. Hội đồng nhân dân thị trấn giám sát thông qua các hoạt động sau: Xem xét báo cáo công tác của thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân. Căn cứ theo điều 60, chương 3 của Luật số 87/2015/QH13. Thành lập đoàn giám sát khi xét thấy cần thiết. Bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân bầu. Giám sát của HĐND cho thấy năng lực của đại biểu ngày càng được nâng lên, việc trả lời chất vấn và cam kết của người bị chất vấn trong giải quyết các vấn đề chất vấn sẽ là cơ sở để giải quyết những vướng mắc, tồn tại nảy sinh trong quá trình quản lý, điều hành, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy sự phát triển kinh kế xã hội ở địa phương. - Tại điều 69, chương 3 của Luật số 87/2015/QH13 quy định khi HĐND ra nghị quyết về việc trả lời chất vấn và trách nhiệm của người bị chất vấn khi xét thấy cần thiết ở kỳ họp. 1.2. Cơ sở chính trị, pháp lý để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân 1.2.1. Quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân - Đảng lãnh đạo việc xây dựng chính sách, pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND Chế tài xử lý các hành vi vi phạm sau kết luận giám sát. - Đảng lãnh đạo việc xây dựng cơ cấu tổ chức và hoạt động của HĐND : Đó là ở mỗi cấp của HĐND bao gồm: + Đối với cấp tỉnh gồm: Thường trực HĐND, Ban của HĐND đối với HĐND
-7- + Đối với cấp huyện gồm: Thường trực HĐND, Tổ đại biểu HĐND cấp huyện ứng cử tại đơn vị cấp xã, chuyên trách văn phòng phu trách giúp việc của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND theo nhiệm kỳ . + Đảng chủ trương thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch HĐND các cấp . - Đảng lãnh đạo các hình thức giám sát của Hội đồng nhân dân Trước khi tổ chức kỳ họp HĐND thường kỳ thì TT/HĐND sẽ tổ chức họp để báo cáo ra Thường trực Đảng ủy để trình các dự thảo các báo cáo của HĐND và đề xuất của các ban của HĐND để tiện trong việc giám sát tại kỳ họp HĐND, tại kỳ họp đối với các đại biểu được tham dự, là nơi các đại biểu HĐND phát huy trí tuệ tập thể, tính dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân, bảo đảm tất cả quyền lực thuộc về nhân dân thông qua việc ủy thác cho đại biểu dân cử; là nơi để đại biểu HĐND bàn bạc, giải quyết những vấn đề thuộc chương trình của kỳ họp đại diện đa số đại biểu nhất trí thông qua. Nhiệm kỳ 2021-2026 là nhiệm kỳ đầu tiên HĐND thị trấn Ái Nghĩa thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2019) thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch HĐND các cấp và các văn bản pháp luật liên quan theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 và Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 7 khóa XII của Đảng. - Đổi mới mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng Khi “Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do luật định” quy định tại Hiến pháp năm 2013 Đến năm 2015 Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã xác định rõ về chính quyền địa phương ở nông thôn, đô thị, hải đảo
-8- Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương từ thực tiễn đó đã mang lại nhiều kết quả tích cực hơn, khi chính quyền địa phương được đổi mới theo hướng đa dạng hóa về mô hình tổ chức, phù hợp với tính chất đơn vị hành chính. Tổ chức bộ máy chính quyền được sắp xếp tinh gọn hơn nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Chính sách phân cấp, phân quyền được đẩy mạnh đã mang lại chính sách để phát triển. - Hoàn thiện cơ chế giám sát của HĐND ở hai phương diện: + Công khai, minh bạch hóa hoạt động trong giám sát; + Đối với vai trò và hoạt động của đại biểu sẽ quyết định sự thành công, chất lượng của HĐND trong quá trình giám sát. Vì vậy, khi mô hình cụ thể các nhiệm vụ, quyền hạn và quy trình giám sát của HĐND và các ban của HĐND, đại biểu HĐND gắn với cơ chế tự chịu trách nhiệm của HĐND và đại biểu HĐND. 1.2.2. Quy định của pháp luật về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân HĐND xuất phát từ quyền lực của Quốc hội. Do vậy Quốc hội (thông qua Hiến pháp) trao cho HĐND thực hiện ba chức năng: - Đảm bảo thực hiện các quy định và quyết định của các cơ quan Nhà nước cấp trên. - Quá trình thực hiện chức năng giám sát của Hội đồng nhân dân có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. - Các quyết định của HĐND về các vấn đề kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng... được thể hiện dưới hình thức Nghị quyết thì hoạt động giám sát đóng vai trò hết sức quan trọng. ... . (Theo quy định Điều 58 Luật tổ chức
-9- HĐND và UBND 2003 thì Hội đồng nhân dân giám sát) trên cơ sở đó có biện pháp xử lý kịp thời, nghiêm minh. Hoạt động giám sát của HĐND theo điều 66, mục 2, chương 3 của Luật số 87/2015/QH13 là một nội dung của hoạt động quản lý Nhà nước và xã hội. Giám sát là hoạt động đặc thù của HĐND các cấp nhằm thể chế hoá chức năng của HĐND. Giám sát của HĐND được quy định cụ thể trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015. Luật Tổ chức Chính quyền địa phương ngày 22/11/2019 khi sửa đổi, bỏ sung Giám sát của HĐND theo đây là một bước tiến mới so với các văn bản pháp luật trước đó. Nghị quyết của HĐND được triển khai nghiêm túc và có hiệu quả. Đây cũng là một nhiệm vụ quan trọng của HĐND thể hiện tính quyền lực Nhà nước. Trong quá trình thực hiện các chức năng của HĐND luôn có mối quan hệ chặt chẽ có sự tác động qua lại và hỗ trợ lẫn nhau. Trước khi thông qua các nghị quyết, kế hoạch và quyết định khi giám sát, TT/HĐND, các ban của HĐND muốn được triển khai thực hiện có hiệu quả thì phải chú trọng đến hoạt động giám sát, mới có căn cứ để bổ sung và hoàn thiện Nghị quyết của mình, để kịp thời điều chỉnh những quy định trong Nghị quyết cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. HĐND Thực tế cho thấy hiệu lực và hiệu quả hoạt động của thường trực HĐND và các ban của HĐND phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động giám sát của nó. Ngược lại, việc ban hành Nghị quyết là cơ sở để HĐND và các ban của
- 10 - HĐND tiến hành hoạt động giám sát của mình theo kế hoạch, chương trình giám sát của mình theo nhiệm kỳ và hằng năm của mình. Mục đích giám sát: Hoạt động giám sát của HĐND nhằm đạt những mục đích sau: - Kịp thời biểu dương cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện tốt những nhiệm vụ được giao. - Bảo đảm Nghị quyết của HĐND được thực hiện tốt trên phạm vi địa phương. - Bảo đảm pháp luật của Nhà nước được thực hiện thống nhất trong cả nước. - Cùng cố niềm tin của nhân dân đối với Nhà nước, chế độ xã hội. Bởi lẽ giảm sát góp phần làm cho chính quyền các cấp vững mạnh. Phát huy tiềm lực ở địa phương. Qua đó tạo điều kiện cho địa phương phát triển về mọi mặt. Thể hiện tính dân chủ trong việc xây dựng chính quyền đảm bảo ngày càng vững mạnh. 1.3 Các nhân tố tác động - HĐND cũng như bất cứ một cơ quan nào cũng luôn chịu sự tác động, chi phối bởi nhiều nhân tố. Nên, hiệu quả hoạt động giám sát của TT/HĐND và các ban của HĐND sẽ phụ thuộc vào mức độ, hướng tác động của các nhân tố này bao gồm: + HĐND là công cụ chủ yếu của quyền lực chính trị là trung tâm của hệ thống chính trị tại địa phương. Trong các hoạt động và tổ chức của hệ thống chính trị - xã hội và cơ quan quyền lực thị trấn Ái Nghĩa nói riêng . + HĐND ban hành Nghị quyết sau khi các kỳ họp kết thúc được gọi là công cụ để hiện thực hóa các chủ trương. Vì vậy, chất lượng các quyết nghị của HĐND phụ thuộc nhiều vào các tờ trình, dự thảo báo cáo.
- 11 - - Mức độ phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước tác động đến tổ chức, hoạt động giám sát của HĐND: + Thực tế hoạt động theo nguyên tắc “tập trung dân chủ” . + Việc đẩy mạnh phân cấp, phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cấp. Khi đó thường trực và các ban của HĐND cần phải tập trung nhiều vào việc dự thảo các kế hoach, xây dựng nội dung và quyết định được các chủ trương, biện pháp để phát huy tiềm năng của địa phương mình để đáp ứng các nhu cầu cuộc sống của bà con nhân dân tại địa phương. - Đặc điểm điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương tác động đến tổ chức và hoạt động giám sát của HĐND: + Quyền tự chủ và quyết định của thường trực và các ban của HĐND cần phải có nhiều tư duy để phát triển kinh tế trên địa bàn thị trấn Ái Nghĩa. Vì vậy, khi điều kiện kinh tế - xã hội ở mỗi giai đoạn khác nhau đặt ra những đòi hỏi khác nhau đối với tổ chức và hoạt động của HĐND. - Trình độ dân trí, khả năng thực hiện quyền làm chủ của nhân dân tác động đến tổ chức và hoạt động của HĐND: + Là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến hoạt động của HĐND, chính vì vậy, đòi hỏi người đại biểu phải đủ phẩm chất, năng lực, trình độ và có tinh thần trách nhiệm đại diện của nhân dân hợp thành bởi các đại biểu thuộc mọi thành phần, tầng lớp trong xã hội, do đó chất lượng của đại biểu sẽ phụ thuộc vào trình độ dân trí. + Khi trình độ dân trí còn thấp, người dân chưa hiểu biết được nhiều sự ảnh hưởng của chính trị đối với cuộc sống hằng ngày của họ. Đến khi đó người dân không còn quan tâm đến hoạt động bầu cử thì tình cảm của mình đối với kết quả bầu cử. Vì vậy, chất lượng đại biểu phụ thuộc vào khâu “cử” mà ít phụ thuộc vào khâu “bầu”.