Đề án tốt nghiệp Tài chính Ngân hàng: Hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề án "Hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức" nhằm phân tích tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức giai đoạn 2019 – 2023; Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án tốt nghiệp Tài chính Ngân hàng: Hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH __________________________________________ DƯƠNG NGUYỄN TRÚC NHI HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẨN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH THỦ ĐỨC ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số chuyên ngành: 8340201 Thành phố Hồ Chí Minh – năm 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH __________________________________________ DƯƠNG NGUYỄN TRÚC NHI HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẨN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH THỦ ĐỨC ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Mã số chuyên ngành: 8340201 Thành phố Hồ Chí Minh – năm 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Dương Nguyễn Trúc Nhi – MSSV: 020124220098. Tôi xin cam đoan đề tài thực tập: “Hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức” là sản phẩm do cá nhân tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên hướng dẫn TS. Phan Ngọc Minh. Các nội dung trình bày trong đề án tốt nghiệp được phân tích một cách khách quan và hoàn toàn trung thực, các thông tin hỗ trợ cho việc nghiên cứu được thu về từ chính quá trình tự tìm hiểu của tôi khi đang làm việc tại ngân hàng, ngoài ra có một số thông tin đã được tham khảo thêm từ các nguồn tài liệu, website và đã được trích dẫn rõ ràng trong phần “Tài liệu tham khảo”. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm, kỷ luật của Khoa Sau Đại học và nhà trường đề ra nếu như có vấn đề xảy ra. Tác giả (Ký, ghi rõ họ tên) i
LỜI CÁM ƠN Trải qua hơn 1 năm từ khi bắt đầu quá trình học tập trên giảng đường, đối với tôi đây là khoảng thời gian vô cùng quý giá khi được đồng hành với các quý Thầy Cô trường Đại học Ngân hàng TP.HCM. Với tất cả tâm huyết trong công việc giảng dạy, thầy cô đã truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức hữu ích, củng cố kiến thức, làm bước đệm, hành trang vững chắc để tôi tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp ngành ngân hàng. Hôm nay, tôi muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các thầy, các cô trong suốt năm học vừa qua. Đặc biệt, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy TS Phan Ngọc Minh đã góp ý và hướng dẫn để tôi có thể hoàn thiện đề án tốt nghiệp này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Ngân hàng Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức đã tạo điều kiện thuận lợi và môi trường thoải mái để tôi có thể tìm hiểu và học hỏi nhiều kinh nghiệm. Bên cạnh đó, trong hành trình công tác của mình, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến những người đã đồng hành cùng tôi trong suốt thời gian này. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến toàn thể anh chị em phòng Khách hàng Doanh nghiệp đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi gắn bó với môi trường làm việc chuyên nghiệp, đặc biệt là Anh Cao Tất Thắng – Phó Phòng Khách hàng Doanh nghiệp, cũng là người hướng dẫn trực tiếp và hỗ trợ tôi nhiều nhất trong việc hoàn thành đề án tốt nghiệp. Vì kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn bản thân còn hạn chế và nhiều bỡ ngỡ, trong quá trình làm việc cũng như trong quá trình làm bài báo cáo khó tránh được sai sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ quý Thầy Cô và các anh chị trong ngân hàng Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức để đề tài và kiến thức của Tôi được hoàn thiện hơn. Cuối cùng tôi xin kính chúc thầy TS. Phan Ngọc Minh cùng toàn thể các anh chị trong ngân hàng Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức dồi dào sức khỏe và đạt nhiều thành công trong sự nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả (Ký, ghi rõ họ tên) ii
TÓM TẮT ĐỀ ÁN 1. Tính cấp thiết của đề tài Sau những tác động của đại dịch Covid-19 và những sự kiện tiêu cực trong kinh tế, trong giai đoạn 2022 - 2023 tại thị trường Việt Nam số doanh nghiệp đang hoạt động đã có bước tăng trưởng mạnh trở lại, rõ nhất là số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đã đạt số lượng cao nhất từ trước đến nay. Các doanh nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, các doanh nghiệp đã có mức đóng góp khổng lồ vào GDP hàng năm và nguồn thu ngân sách của cả nước. Các doanh nghiệp ngày càng khẳng định tầm quan trọng đối với nền kinh tế, góp phần giải quyết việc làm và đóng góp vào nguồn ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua khi nền kinh tế chịu nhiều tác động tiêu cực từ hệ quả của dịch bệnh Covid-19, các xung đột chính trị, sự biến động đột ngột trong giá cả các hàng hóa quan trọng như năng lượng, dầu mỏ, khí đốt và sự đứt gãy trong chuỗi cung ứng toàn cầu đã khiến cho vấn đề về vốn trở thành vấn ngại lớn đối với các doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt trong tình trạng chính sách tiền tệ có nhiều biến động như trong thời gian vừa qua. Ngân hàng thương mại với vai trò là trung gian tài chính, là cầu nối giữa chủ thể thừa vốn và chủ thể thiếu vốn, do đó không thể không kể đến vai trò của hoạt động tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại trong vai trò giúp các doanh nghiệp những khó khăn về vốn được đề cập ở trên. Đứng ở góc độ của ngân hàng thương mại, hoạt động kinh doanh về tín dụng là một trong những nghiệp vụ mang lại nguồn thu nhập lớn nhất cho các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, trong đó, nổi bật là mảng cho vay khách hàng doanh nghiệp và Vietcombank – chi nhánh Thủ Đức cũng không ngoại lệ. Làm thế nào để có thể vừa giải quyết được nhu cầu vốn vay cho doanh nghiệp vừa mang lại hiệu quả an toàn vốn vay cho ngân hàng là vấn đề luôn được bàn luận qua các giai đoạn. Trên thực tế, để có thể giải quyết vấn đề này, tác giả nhận thấy cần trả lời được câu hỏi sau: - Cho vay doanh nghiệp có vai trò quan trọng như thế nào đối với sự phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam? iii
- Làm thế nào để ngân hàng thương mại nói chung và Vietcombank – chi nhánh Thủ Đức nói riêng vừa có thể đáp ứng được nhu cầu vốn vay của doanh nghiệp, vừa mở rộng quy mô và kiểm soát rủi ro từ việc cho vay doanh nghiệp? Đã có một số nghiên cứu của các tác giả khác tại Vietcombank viết về cho vay doanh nghiệp, tuy nhiên tính ứng dụng vẫn chưa cao do đa phần viết về vấn đề phát triển cho vay mà chưa đi đôi với kiểm soát rủi ro. Chính vì vậy, việc nghiên cứu để đưa ra giải pháp để phát triển và kiểm soát rủi ro cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Thủ Đức là một trong những vấn đề cần thiết để phát triển nền kinh tế, giúp doanh nghiệp và Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức cùng phát triển. Xuất phát từ mong muốn góp sức cho sự phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam nói riêng và của toàn đất nước nói chung cùng với những lập luận ở trên, Tôi quyết định chọn đề tài “HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH THỦ ĐỨC” để làm đề án tốt nghiệp, nhằm đánh giá hoạt động của ngân hàng cũng như với những lượng kiến thức và quá trình làm việc tại Chi nhánh, Tôi mong muốn đưa ra những đề xuất nhằm nâng cao chất lương hoạt động cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại đây. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống hoá cơ sở lý luận về cho vay khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng thương mại; Phân tích tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức giai đoạn 2019 – 2023; Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức trong thời gian tới. 3. Câu hỏi nghiên cứu Đề án hướng đến trả lời các câu hỏi sau: - Mục tiêu cho vay khách hàng doanh nghiệp của các ngân hàng thương mại là gì? iv
- Thực trạng công tác cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức có những kết quả và mặt hạn chế nào trong giai đoạn 2019 – 2024? - Để hoàn thiện cho vay khách hàng doanh nghiệp thì Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức cần phải làm gì trong thời gian tới? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đề án nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại. Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: Đề án nghiên cứu các vấn đề về tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp. - Về không gian: Tập trung phân tích tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức. - Về thời gian: Những vấn đề liên quan đến cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức trong khoảng thời gian từ 2019 – 2023. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập dữ liệu: Lấy số liệu về tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức trong giai đoạn 2019 – 2024. Phương pháp thống kê, mô tả, so sánh: Dựa trên nguồn dữ liệu thu thập được để tổng hợp, mô tả về tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng. Phương pháp phân tích số liệu: từ dữ liệu đã được tổng hợp để phân tích, đánh giá từ đó đưa ra kết luận. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Hệ thống hoá các lý luận về cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại trong nền kinh tế. v
Phân tích tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức để nêu ra những mặt đạt được và hạn chế còn tồn tại. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp phát triển cho vay khách hàng doanh nghiệp tại chi nhánh. 7. Bố cục của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề án được trình bày theo cấu trúc 3 chương chính: - Chương 1: Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại - Chương 2: Phân tích thực trạng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân Hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Thủ Đức. - Chương 3: Các giải pháp nhằm tăng trưởng hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân Hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Thủ Đức. 8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Trước đây đã có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại. Tác giả tham khảo và kế thừa các nghiên cứu trước có cùng hướng đề tài như sau: a. Luận văn “Phân tích tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Đắk Lắk” của tác giả Nguyễn Hữu Mạnh Cường (2015). Tác giả tập trung nghiên cứu những lý luận cơ bản về cho vay đối với doanh nghiệp của ngân hàng thương mại. Trong đó, đưa ra các khái niệm, phân loại về tín dụng ngân hàng, hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại, tiêu chí đánh giá hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp, nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp, … Từ cơ sở lý luận đã nghiên cứu, tác giả đã đánh giá thực trạng, các giải pháp mà ngân hàng đã thực hiện nhằm mở rộng cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Đắk Lắk. Từ đó đưa ra các giải pháp và một số kiến nghị nhằm mở rộng cho vay khách hàng doanh nghiệp trong kỳ tới. vi
b. Luận văn “Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ” của tác giả Nguyễn Trung Tín (2022). Luận văn cũng đã đưa ra được các lý luận cơ bản về cho vay khách hàng doanh nghiệp, chất lượng tín dụng ngân hàng, vai trò của tín dụng ngân hàng đối với khách hàng doanh nghiệp. Đồng thời, tác giả cũng đã phân tích được thực trạng hoạt động tín dụng, chất lượng tín dụng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng để từ đó đánh giá được những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân ảnh hưởng, từ đó đưa ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cho vay doanh nghiệp. Trong thời gian qua, cũng có nhiều công trình khoa học, nhiều luận văn nghiên cứu về tình hình cho vay khách hàng doanh nghiệp. Tuy nhiên, các đề tài này đứng ở nhiều khía cạnh, góc độ và thời gian khác nhau. Do đó, đề tài không trùng lắp hoàn toàn với cấc đề tài nghiên cứu trước đó. vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa BP Bộ phận BP CRC Bộ phận quản lý nợ GĐ KH Giám đốc kháng hàng GHTD Giới hạn tín dụng HĐTDCS Hội đồng tín dụng cơ sở KH Khách hàng KHDN Khách hàng doanh nghiệp KHCN Khách hàng cá nhân NH Ngân hàng NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch QHKH Quan hệ khách hàng RRTD Rủi ro tín dụng TĐTD Thẩm định tín dụng TMCP Thương mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm VCB/ Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam viii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ................................................................................................................ ii TÓM TẮT ĐỀ ÁN ........................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ .................................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... ix CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIỆP VỤ CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.......................................... 1 1.1. Cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ...................... 1 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp ............................................................................... 1 1.1.2. Khái niệm cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ..................... 1 1.1.3. Đặc điểm cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ....................... 1 1.1.4. Vai trò của cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại .................... 2 1.1.5. Phân loại cho vay doanh nghiệp................................................................... 2 a. Căn cứ vào thời hạn cho vay: ........................................................................... 2 b. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm của khách hàng: ............................................... 2 c. Căn cứ vào mục đích vay: ................................................................................ 3 d. Căn cứ vào phương thức cho vay: .................................................................... 3 e. Căn cứ vào phương thức hoàn trả nợ vay:........................................................ 3 1.2. Các tiêu chí đánh giá kết quả cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại 3 1.2.1. Tiêu chí phản ánh quy mô cho vay doanh nghiệp......................................... 3 1.2.2. Thị phần cho vay doanh nghiệp của ngân hàng ........................................... 6 1.2.3. Cơ cấu cho vay doanh nghiệp ....................................................................... 7 1.2.4. Thu nhập từ cho vay doanh nghiệp ............................................................... 8 1.2.5. Chất lượng cung ứng dịch vụ cho vay doanh nghiệp ................................... 9 1.2.6. Kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp ................. 10 ix
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc phát triển cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại ........................................................................................................ 11 1.3.1. Nhóm nhân tố bên trong ngân hàng ........................................................... 11 1.3.2. Nhóm nhân tố bên ngoài ngân hàng ........................................................... 15 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 19 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH THỦ ĐỨC .............................................................................. 20 2.1. Quá trình hình thành và phát triển Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức ................................................................................................... 20 2.2. Mô hình tổ chức tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Thủ Đức ............................................................................................................................ 21 2.3. Quy trình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức .................................................................... 23 2.3.1. Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ và phê duyệt giới hạn tín dụng .......................... 24 2.3.2. Bước 2: Thẩm định và định giá tài sản bảo đảm ......................................... 25 2.3.3. Bước 3: Đề xuất, phê duyệt và ký duyệt cấp tín dụng .................................. 25 2.3.4. Bước 4: Giải ngân và thu nợ........................................................................ 26 2.3.5. Bước 5: Giám sát tín dụng ........................................................................... 26 2.3.6. Bước 6: Tất toán, thanh lý hợp đồng tín dụng ............................................. 26 2.4. Các sản phẩm cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức ..................................................................................................................... 27 2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2019 – 2023 ...................................... 29 2.6. Bối cảnh kinh doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức hiện nay............................................................................................ 31 2.6.1. Bối cảnh bên ngoài ...................................................................................... 31 2.6.2. Bối cảnh bên trong ....................................................................................... 33 2.7. Phân tích nghiệp vụ cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức giai đoạn 2019 – 2023 .................... 34 x
2.7.1. Quy mô cho vay khách hàng doanh nghiệp ................................................. 34 2.7.2. Cơ cấu dư nợ cho vay .................................................................................. 35 2.7.3. Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu.................................................................................. 40 2.7.4. Thu nhập lãi từ hoạt động cho vay KHDN giai đoạn 2019 – 2023 ............. 40 2.7.5. Tình hình tăng trưởng thu nhập từ cho vay KHDN giai đoạn 2019 – 2023 41 2.8. Đánh giá thực trạng cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức giai đoạn 2019 – 2023................................................... 43 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 47 CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH THỦ ĐỨC ................................................ 48 3.1. Định hướng phát triển Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam .......... 48 3.2. Định hướng phát triển Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức ........................................................................................................ 49 3.3. Các giải pháp nhằm tăng trưởng đối với hoạt động cho vay KHDN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức ................................ 50 3.3.1. Cải tiến quy trình cho vay doanh nghiệp .................................................... 50 3.3.2. Đa dạng hóa sản phẩm cho vay .................................................................. 51 3.3.3. Giám sát và hỗ trợ khách hàng ................................................................... 54 3.3.4. Nâng cao trình độ thẩm định ...................................................................... 55 3.3.5. Tăng cường công tác quản lý rủi ro và kiểm tra nội bộ ............................. 57 3.3.6. Đa dạng nguồn thu thập thông tin đầu vào trong công tác thẩm định khách hàng 57 3.3.7. Các giải pháp bổ trợ khác .......................................................................... 59 3.4. Kiến nghị ........................................................................................................ 60 3.4.1. Kiến nghị đối với Cơ quan quản lý Nhà nước ............................................ 60 3.4.2. Kiến nghị đối với Chính quyền địa phương ................................................ 61 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................ 63 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 64 xi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức các phòng ban tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức ......... 22 Hình 2.2. Quy trình cho vay KHDN tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức .............. 23 Hình 2.3. Thu nhập lãi từ việc cho vay KHDN tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức ....................................................................................................................................... 41 viii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Các chỉ tiêu kinh doanh cơ bản của Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức trong giai đoạn 2019 – 2023 ................................................................................................... 29 Bảng 2.2. Tình hình hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức giai đoạn 2019 – 2023 ........................................................................................... 34 Bảng 2.3. Dư nợ cho vay giai đoạn 2019 – 2023 theo kỳ hạn tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức .............................................................................................................. 35 Bảng 2.4. Dư nợ cho vay giai đoạn 2019 – 2023 theo phân khúc khách hàng tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức.............................................................................. 37 Bảng 2.5. Dư nợ cho vay giai đoạn 2019 – 2023 theo đối tượng khách hàng tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức.............................................................................. 37 Bảng 2.6. Dư nợ cho vay giai đoạn 2019 – 2023 theo ngành nghề tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức .............................................................................................................. 38 Bảng 2.7. Dư nợ cho vay giai đoạn 2019 – 2023 theo loại đồng tiền giải ngân tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức.............................................................................. 39 Bảng 2.8. Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu trong hoạt động cho vay KHDN tại Vietcombank – Chi nhánh Thủ Đức .............................................................................................................. 40 Bảng 2.9. Chất lượng cho vay KHDN qua các chỉ tiêu tài chính trong giai đoạn 2019 – 2023 ............................................................................................................................... 42 ix
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIỆP VỤ CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Cho vay khách hàng doanh nghiệp của ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh (theo Khoản 10, Điều 4, Luật Doanh nghiệp năm 2020). 1.1.2. Khái niệm cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại Trong ngữ cảnh của ngân hàng thương mại, việc cho vay doanh nghiệp là một phương thức cấp tín dụng, trong đó ngân hàng cung cấp hoặc cam kết cung cấp một số tiền cho doanh nghiệp để sử dụng cho mục đích cụ thể và trong một khoảng thời gian nhất định, theo thỏa thuận với nguyên tắc trả lại cả gốc lẫn lãi. 1.1.3. Đặc điểm cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại Đối tượng khách hàng đa dạng do đó mục đích sử dụng vốn của doanh nghiệp cũng rất đa dạng. Thủ tục và quy trình cho vay phức tạp hơn so với cho vay cá nhân, do tính pháp lý phức tạp của doanh nghiệp. Nguồn thu để trả nợ bao gồm tiền thu từ bán hàng, lợi nhuận, khấu hao và các nguồn thu hợp pháp khác. Rủi ro tín dụng từ hoạt động cho vay doanh nghiệp có thể gây ra tổn thất lớn cho ngân hàng thương mại. Nhu cầu vay giá trị lớn, thời hạn vay linh hoạt ngắn hạn, trung hạn, dài hạn và có tính ổn định cao.
1.1.4. Vai trò của cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại Cho vay doanh nghiệp với mục đích góp phần thúc đẩy sản xuất lưu thông hàng hóa, mở rộng sản xuất, giúp điều hoà vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu vốn, từ đó góp phần duy trì, thúc đẩy quá trình mở rộng, phát triển sản xuất kinh doanh. Hơn nữa, việc các ngân hàng thương mại cho vay cho doanh nghiệp không chỉ là một công cụ kinh tế hỗ trợ để duy trì và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp mà còn là một phương tiện quan trọng để gia tăng năng lực tài chính, nâng cao khả năng cạnh tranh và đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh của chính các doanh nghiệp. Thông qua việc cho vay doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tài trợ hoạt động xuất nhập khẩu, thu hút nguồn vốn tín dụng nước ngoài,… thúc đẩy việc mở rộng và phát triển kinh tế đối ngoại, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. 1.1.5. Phân loại cho vay doanh nghiệp a. Căn cứ vào thời hạn cho vay: • Cho vay ngắn hạn: Khoản vay có thời hạn dưới 12 tháng, thường được sử dụng để bổ sung vốn lưu động hoặc tài trợ các nhu cầu tài chính ngắn hạn của doanh nghiệp. • Cho vay trung hạn và dài hạn: Khoản vay có thời hạn từ 12 tháng trở lên, phục vụ cho các mục đích đầu tư dài hạn như xây dựng nhà xưởng, mua sắm trang thiết bị, mở rộng sản xuất. b. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm của khách hàng: • Cho vay không bảo đảm: Khoản vay không yêu cầu tài sản bảo đảm, thường dành cho các doanh nghiệp có mức độ tín nhiệm cao, có khả năng trả nợ tốt và lịch sử tín dụng tốt. • Cho vay có bảo đảm: Khoản vay yêu cầu tài sản bảo đảm, nhằm giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng. Tài sản bảo đảm có thể là bất động sản, hàng tồn kho, máy móc thiết bị, hoặc các tài sản khác có giá trị. 2
c. Căn cứ vào mục đích vay: • Cho vay đầu tư xây dựng nhà xưởng/bất động sản: Khoản vay để doanh nghiệp đầu tư vào các dự án xây dựng nhà xưởng, mua sắm bất động sản nhằm mở rộng hoặc nâng cấp cơ sở sản xuất. • Cho vay bổ sung vốn lưu động: Khoản vay phục vụ cho nhu cầu vốn lưu động để duy trì và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày của doanh nghiệp. d. Căn cứ vào phương thức cho vay: • Cho vay từng lần: Khoản vay được giải ngân từng lần, thường áp dụng cho các dự án hoặc nhu cầu vốn cụ thể. Mỗi lần vay phải thực hiện đầy đủ các thủ tục thẩm định và phê duyệt. • Cho vay theo hạn mức tín dụng: Ngân hàng cấp cho doanh nghiệp một hạn mức tín dụng tối đa trong một khoảng thời gian nhất định, doanh nghiệp có thể rút vốn nhiều lần trong hạn mức được cấp mà không cần thẩm định lại từ đầu. e. Căn cứ vào phương thức hoàn trả nợ vay: • Cho vay trả gốc một lần vào cuối kỳ: Doanh nghiệp hoàn trả toàn bộ số tiền gốc vay vào cuối kỳ hạn vay, thường áp dụng cho các khoản vay có vòng quay vốn lưu động ngắn. • Cho vay trả gốc theo định kỳ: Doanh nghiệp hoàn trả số tiền gốc vay theo các kỳ hạn định trước như hàng tháng, hàng quý hoặc hàng bán niên, phù hợp với dòng tiền và chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2. Các tiêu chí đánh giá kết quả cho vay doanh nghiệp của ngân hàng thương mại 1.2.1. Tiêu chí phản ánh quy mô cho vay doanh nghiệp a. Quy mô dư nợ cho vay doanh nghiệp Giá trị dư nợ cho vay doanh nghiệp là một chỉ số quan trọng phản ánh quy mô cho vay của ngân hàng thương mại đối với các khách hàng doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Đây là tổng số tiền mà ngân hàng đã giải ngân và đang lưu thông trên 3
thị trường thông qua các hoạt động vay vốn của các doanh nghiệp. Quy mô dư nợ cho vay doanh nghiệp thường được thể hiện qua hai chỉ số: dư nợ cho vay doanh nghiệp cuối kỳ, dư nợ cho vay doanh nghiệp bình quân. Dư nợ cho vay doanh nghiệp được đánh giá theo nhiều khía cạnh khác nhau nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện về quy mô và tính chất của các khoản vay: • Theo thời hạn vay: o Ngắn hạn: Các khoản vay có thời hạn dưới 1 năm, thường được sử dụng để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh ngắn hạn như mua nguyên vật liệu, hàng tồn kho, hoặc chi phí vận hành. o Trung hạn và dài hạn: Các khoản vay có thời hạn từ 1 năm trở lên, thường được sử dụng để đầu tư vào tài sản cố định, mở rộng quy mô sản xuất, hoặc triển khai các dự án dài hạn. Các khoản vay này thường đi kèm với kế hoạch hoàn vốn và lợi nhuận chi tiết. • Theo tài sản bảo đảm: o Có tài sản bảo đảm: Các khoản vay được đảm bảo bằng các tài sản cụ thể của doanh nghiệp như bất động sản, máy móc thiết bị, hoặc hàng hóa tồn kho. Việc có tài sản bảo đảm giúp giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng và thường dẫn đến lãi suất cho vay thấp hơn. o Không có tài sản bảo đảm: Các khoản vay không được đảm bảo bằng tài sản cụ thể nào, dựa vào uy tín và năng lực tài chính của doanh nghiệp. Do rủi ro cao hơn, các khoản vay này thường có lãi suất cao hơn. • Theo thành phần kinh tế: o Doanh nghiệp nhà nước: Các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước, thường có quy mô lớn và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. o Doanh nghiệp cổ phần: Các doanh nghiệp thuộc sở hữu của nhiều cổ đông thông qua việc phát hành cổ phần. Quy mô và tính chất của các doanh nghiệp này có thể rất đa dạng. 4
o Doanh nghiệp tư nhân: Các doanh nghiệp do cá nhân hoặc nhóm cá nhân sở hữu, thường có quy mô nhỏ và vừa, linh hoạt trong hoạt động kinh doanh. o Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: Các doanh nghiệp có sự tham gia của vốn đầu tư từ nước ngoài, thường có lợi thế về công nghệ và quản lý. Dư nợ cho vay doanh nghiệp được tính toán tại các thời điểm cụ thể như ngày, tháng, quý hoặc năm bất kỳ, giúp ngân hàng thương mại đánh giá được mức độ tín nhiệm của khách hàng, quản lý rủi ro và tối ưu hóa danh mục cho vay. Việc theo dõi và phân tích chi tiết dư nợ cho vay doanh nghiệp là cơ sở quan trọng để ngân hàng đưa ra các quyết định chiến lược về tín dụng, đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh. b. Tốc độ tăng trưởng cho vay doanh nghiệp 𝐷ư 𝑛ợ 𝑘ỳ 𝑛à𝑦 − 𝐷ư 𝑛ợ 𝑘ỳ 𝑡𝑟ướ𝑐 𝑇ố𝑐 độ 𝑡ă𝑛𝑔 𝑡𝑟ưở𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑜 𝑣𝑎𝑦 = 𝑥 100% 𝐷ư 𝑛ợ 𝑘ỳ 𝑡𝑟ướ𝑐 Chỉ tiêu này cho biết tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay doanh nghiệp năm nay so với năm trước. Đây là chỉ tiêu được phân tích theo chiều ngang để thấy rõ hơn về mức độ tăng trưởng nhanh hay chậm của dư nợ cho vay doanh nghiệp. c. Số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn Chỉ tiêu về số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn là một phản ánh chính xác về mức độ quan hệ vay vốn giữa doanh nghiệp và ngân hàng. Số lượng KHDN vay vốn tăng thêm = Số lượng KHDN vay vốn kỳ này – Số lượng KHDN vay vốn kỳ trước. Thông qua việc so sánh số liệu này qua các năm, chúng ta có thể đánh giá được sự tăng trưởng hoặc suy giảm của số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn, từ đó có cái nhìn sâu sắc hơn về hiệu quả của các chiến lược thu hút và duy trì khách hàng của ngân hàng. Việc phân tích số lượng khách hàng doanh nghiệp vay vốn qua các năm là một phần quan trọng của quá trình đánh giá và quản lý chiến lược phát triển khách hàng của ngân hàng. Nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về xu hướng và hiệu quả của các chiến 5