Đề án Tốt nghiệp: Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau thời gian qua; Đề xuất giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp: Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG TRỊNH THÚY QUỲNH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẦM DƠI, TỈNH CÀ MAU ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, THÁNG 01 NĂM 2025
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG TRỊNH THÚY QUỲNH THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẦM DƠI, TỈNH CÀ MAU ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH MÃ SỐ: 8380102 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS. TS. LƯƠNG THANH CƯỜNG PGS. TS. PHẠM MINH TUẤN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, THÁNG 01 NĂM 2025
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả trình bày trong đề án là trung thực, chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả đề án Trịnh Thúy Quỳnh
LỜI CẢM ƠN Tác giả đề án xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, tập thể quý thầy, cô giáo và cán bộ, viên chức đang công tác tại Học viện Hành chính quốc gia đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến Phó Giáo sư. Tiến sĩ Lương Thanh Cường và Phó Giáo sư. Tiến sĩ Phạm Minh Tuấn đã dành nhiều thời gian, tận tình hướng dẫn và góp ý đề tài với tinh thần và trách nhiệm cao. Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo và công chức, viên chức Phòng Nội vụ huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau đã hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành đề án. Đồng thời, trân trọng cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn chia sẽ, động viên và giúp đỡ trong suốt quá trình học tập. Tác giả đề án Trịnh Thúy Quỳnh
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Phần MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do xây dựng đề án 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề án 5. Phương pháp nghiên cứu 6. Hiệu quả của đề án ứng dụng trong thực tiễn 7. Kết cấu đề án Phần NỘI DUNG ........................................................................................... 7 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ ............................................ 7 1.1. Khái quát về công chức cấp xã và pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ......................................................................................................................... 7 1.1.1. Công chức cấp xã ................................................................................. 7 1.1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã .............................................................. 7 1.1.1.2. Tiêu chuẩn công chức cấp xã ............................................................. 8 1.1.2. Pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ......................................... 9 1.1.2.1. Khái niệm và hệ thống pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ................................................................................................................ 9 1.1.2.2. Căn cứ tuyển dụng .................................................................. 11
2 1.1.2.3. Hình thức tuyển dụng ....................................................................... 11 1.1.2.4. Điều kiện đăng ký tuyển dụng ................................................ 12 1.1.2.5. Quy trình tuyển dụng ....................................................................... 13 1.2. Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ...................... 15 1.2.1. Khái niệm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã .... 15 1.2.2. Nội dung thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ...... 15 1.2.2.1. Chủ thể thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ......... 15 1.2.2.2. Về thi tuyển ...................................................................................... 16 1.2.2.3. Về xét tuyển .................................................................................... 22 1.2.2.4. Về tiếp nhận vào làm công chức cấp xã .......................................... 23 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ............................................................................................................ 24 Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẦM DƠI, TỈNH CÀ MAU ....................................................................................................................... 28 2.1. Thực trạng đội ngũ công chức cấp xã huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau trong những năm qua ........................................................................................... 28 2.2. Phân tích thực trạng thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ............................................ 28 2.2.1. Về thi tuyển ........................................................................................ 28 2.2.2. Về xét tuyển ....................................................................................... 34 2.2.3. Về tiếp nhận vào làm công chức cấp xã ........................................... 37 2.3. Nhận xét về thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ................................................................. 39 2.3.1. Đánh giá quy trình tuyển dụng công chức cấp xã của huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ..................................................................................................................... 39 2.3.2. Kết quả đạt được và nguyên nhân .................................................... 40
3 2.3.3. Hạn chế và nguyên nhân .................................................................. 43 Chương 3: GIẢI PHÁP, LỘ TRÌNH VÀ NGUỒN LỰC BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐẦM DƠI, TỈNH CÀ MAU ĐẾN NĂM 2030 .................... 51 3.1. Giải pháp thực hiện ............................................................................. 51 3.1.1. Tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã … ......................................................................................................... 51 3.1.1.1. Các quy định do các cơ quan nhà nước ở trung ương ban hành ...... 51 3.1.1.2. Các quy định do tỉnh Cà Mau, huyện Đầm Dơi ban hành ............... 52 3.1.1.3. Bổ sung quy định về thu hút, chế độ đãi ngộ để thu hút được nhân lực vào làm công chức cấp xã ........................................................................................ 54 3.1.2. Bảo đảm tốt hơn nguyên tắc khách quan, công bằng, công khai, minh bạch trong thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ........................................................................ 55 3.1.3. Hiện đại hóa các hoạt động tuyển dụng công chức cấp xã ............ 57 3.1.4. Bảo đảm nguồn lực, xây dựng kế hoạch hàng năm về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ........................... 58 3.1.5. Các giải pháp khác ........................................................................... 60 3.2. Lộ trình và nguồn lực bảo đảm thực hiện.......................................... 62 3.2.1. Lộ trình thực hiện ............................................................................. 62 3.2.2. Nguồn lực đảm bảo thực hiện .......................................................... 64 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phần MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Tuyển dụng công chức là vấn đề được các cấp quan tâm và bàn luận nhiều trong công tác quản lý cán bộ, công chức ở nước ta. Hiện nay, việc thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác cán bộ, trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Đội ngũ công chức cấp xã là lực lượng trực tiếp tổ chức thực thi các chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước vào đời sống, là cầu nối giữa chính quyền cấp xã với người dân. Xây dựng đội ngũ công chức cấp xã đủ về chất, đảm bảo về lượng là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta trong những năm qua, tuyển dụng công chức cấp xã là giai đoạn tiên quyết, bắt buộc trong công tác quản lý, sử dụng công chức của chính quyền cơ sở. Đội ngũ công chức đảm bảo chất lượng là phải có trình độ chuyên môn phù hợp; năng lực, phẩm chất chính trị và đạo đức tốt; thái độ làm việc nghiêm túc, đặt lợi ích của người dân lên trên lợi ích cá nhân và gia đình để xây dựng một nền hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tuyển dụng công chức cấp xã là yêu cầu tất yếu để tuyển chọn được đội ngũ công chức có chất lượng cao; là khâu quan trọng nhất, quyết định một phần chất lượng công chức cấp xã. Trong thời gian qua, việc thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau đã có nhiều đổi mới tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng bộc lộ một số bất cập cần điều chỉnh để hệ thống tuyển dụng công chức cấp xã ngày càng hoàn thiện hơn: (1) Quá trình xác định và mô tả vị trí việc làm cho công chức cấp xã đang gặp nhiều khó khăn. Việc triển khai tiến độ chậm làm ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tuyển dụng, không đảm bảo tính kịp thời và dẫn đến thiếu hụt nhân lực trong quản lý hành chính tại cấp xã; (2) Phương thức tuyển dụng công chức cấp xã hiện nay chủ yếu dựa vào mô hình chức nghiệp, chưa thực sự xuất phát từ nhu cầu thực tế của địa phương. Việc này dẫn đến việc tuyển chọn không sát
2 với nhu cầu cụ thể, khiến công chức tuyển dụng đôi khi không đáp ứng được yêu cầu công việc; (3) Vẫn còn tình trạng “để dành” biên chế hàng năm, không báo cáo nhu cầu tuyển dụng kịp thời; (4) Một số công chức sau khi được tuyển dụng không đáp ứng yêu cầu vị trí công việc được phân công, vi phạm các chuẩn mực về đạo đức công vụ. Để khắc phục những hạn chế và xuất phát từ yêu cầu của công cuộc đổi mới, yêu cầu xây dựng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; yêu cầu về vị trí việc làm , thực hiện tinh gọn bộ máy và cán bộ cùng với những yêu cầu đặt ra về mặt thực tiễn công tác thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã tại địa phương, từ những nhận định trên, tác giả chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau” làm đề án Thạc sĩ chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Tuyển dụng công chức cấp xã là vấn đề đã được nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu nghiên cứu và phân tích ở nhiều góc độ khác nhau, cụ thể: - Phó Giáo sư. Tiến sĩ Hoàng Mai (2023), Thực trạng tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh: Một số giải pháp hoàn thiện, đăng Tạp chí Quản lý Nhà nước đã đưa ra thực trạng công tác tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2018 đến năm 2023, đồng thời đánh giá những mặt đạt được và những bất cập, từ đó đưa ra một số giải pháp hoàn thiện. - Tiến sĩ Bùi Thị Thanh Thúy và Thạc sĩ Nguyễn Đặng Phương Truyền, Học viện Hành chính Quốc gia (2023), Tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng, sử dụng công chức ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, đăng trên Tạp chí Tổ chức Nhà nước; Chu Thanh Vân (2023, Thông tấn xã Việt Nam), Đổi mới công tác tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức, viên chức (2023), đăng trên Tạp chí của Ban Tuyên giáo Trung
3 ương. Các bài viết này một lần nữa đưa ra những bất cập, hạn chế, những chồng chéo trong quy định của pháp luật và đề xuất các nội dung cần bổ sung, sửa đổi. - Các bài viết Từ thực tiễn tuyển dụng công chức tại tỉnh An giang trong những năm qua của Huỳnh Quang Thanh Trúc đăng trên Tạp chí Quản lý Nhà nước (2021); Tạo nguồn và tuyển dụng công chức cấp xã tại các tỉnh khu vực Tây Nguyên của Thạc sĩ Trần Thị Mai, Học viện Hành chính Quốc gia đăng trên Tạp chí Quản lý Nhà nước (2023). Các bài viết này đều đánh giá thực trạng tuyển dụng, đi sâu phân tích những bất cập và hạn chế trong công tác tuyển dụng, qua đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện dựa trên kết quả thực hiện của địa phương. - Tiến sĩ Nguyễn Thị Anh Thư, Học viện Hành chính Quốc gia, Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng công chức, viên chức, đăng trên Tạp chí Quản lý Nhà nước (2023). Bài viết nêu lên những yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến tuyển dụng công chức, viên chức; từ đó tạo dựng trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong tuyển dụng công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị thực hiện công tác tuyển dụng. - Xác định biên chế trong tuyển dụng công chức và thu hút nhân tài đối với các cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam, bài viết của Tiến sĩ Ngô Trọng Mạnh, Học viện Hành chính Quốc gia, đăng trên Tạp chí Tổ chức Nhà nước (2023) đã nêu lên thực trạng công tác tuyển dụng công chức và thu hút nhân tài trong cơ quan hành chính nhà nước những năm qua và đề xuất một số giải pháp tiếp tục đổi mới công tác tuyển dụng, sử dụng công chức nhằm thu hút nhân tài trong thời gian tới. - Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Minh Trí (2022), Tuyển dụng công chức cấp huyện từ thực tiễn Ủy ban nhân dân Thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Luận văn đã trình bày các cơ sở pháp lý về tuyển dụng công chức cấp huyện; đánh giá kết quả đạt được và những tồn tại hạn chế trong quá trình thực hiện tại Thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên; từ đó đưa ra các quan điểm và giải pháp để nâng cao chất lượng tuyển dụng công chức tại Ủy ban nhân dân Thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên.
4 - Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Hưng (2020), Tuyển dụng công chức cấp xã từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam đề tài này đã đưa ra các nội dung quy định của pháp luật về công chức và tuyển dụng công chức cấp xã tại địa phương, từ đó đưa ra các giải pháp và kiến nghị. - Các Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Tấn Tình (2021), Tuyển dụng công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam; Tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đắc Mil, tỉnh Đắc Nông của Hoàng Thị Thùy Giang (2023). Hai đề tài trên đều đi sâu phân tích kết quả tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn. Đồng thời, bày tỏ quan điểm, đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng trong công tác tuyển dụng thời gian tới. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu đã nêu trên chỉ nghiên cứu về nội dung tuyển dụng; còn về nghiên cứu vấn đề thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã, thực tiễn trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau cho đến nay vẫn chưa có đề tài nghiên cứu trùng lặp. Do đó, nghiên cứu việc thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau là cần thiết. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án - Đối tượng nghiên cứu: Đề án tập trung nghiên cứu các vấn đề pháp lý, lý luận thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã và thực tiễn thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. - Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. + Phạm vi thời gian: Từ năm 2020 đến năm 2024; định hướng đến năm 2030. + Phạm vi nghiên cứu về nội dung: Vấn đề pháp lý và lý luận về pháp luật và thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã; thực tiễn thực hiện trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề án - Mục tiêu nghiên cứu: Từ sự phân tích cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng của thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã, đề án đề xuất các giải pháp
5 bảo đảm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ở huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. - Nhiệm vụ nghiên cứu: + Hệ thống hóa một số cơ sở lý luận và các quy định của pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã. + Phân tích thực trạng thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã từ thực tiễn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau thời gian qua. + Đề xuất giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã. 5. Phương pháp nghiên cứu Đề tài “Thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau” được nghiên cứu dựa trên cơ sở áp dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: Chương 1: Tham chiếu, bám sát các quy định pháp luật một cách chặt chẽ: Nghiên cứu kỹ lưỡng các chính sách, quy định liên quan đến công tác tuyển dụng. Chương 2: Sử dụng các phương pháp thống kê và phân tích số liệu. Quan sát các nội dung và nhiệm vụ chuẩn bị cho công tác tuyển dụng công chức cấp xã. Phương pháp phân tích, tổng hợp: Đề án nghiên cứu cụ thể công tác thực tiễn về tuyển dụng công chức cấp xã để thống kê, phân tích, so sánh và đánh giá những kết quả, hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế về thực trạng thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã. Chương 3: Sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp, luận chứng để làm sáng tỏ một số giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.
6 6. Hiệu quả của đề án ứng dụng trong thực tiễn - Hiệu quả về mặt lý luận: Đề án góp phần làm sáng tỏ về mặt lý luận thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã nói chung và thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã tại huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau nói riêng. - Hiệu quả về mặt thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của đề án có thể là tài liệu tham khảo của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến công tác tuyển dụng công chức cấp xã, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp tục nghiên cứu về thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. 7. Kết cấu đề án Bên cạnh phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, kết cấu nội dung của Đề án gồm có 3 Chương: Chương 1: Cơ sở lý luận, pháp lý của thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã. Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau. Chương 3: Giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.
7 Phần NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Khái quát về công chức cấp xã và pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã 1.1.1. Công chức cấp xã 1.1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã Tại Khoản 4, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.” [13, tr. 2] Công chức cấp xã là lực lượng quan trọng trong bộ máy hành chính cấp cơ sở, trực tiếp tham mưu và thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ tại Ủy ban nhân dân cấp xã. Họ có vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ Ủy ban nhân dân cấp xã trong quá trình chỉ đạo, điều hành và thực hiện các chủ trương của Đảng cũng như các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đây là đội ngũ thường xuyên tiếp xúc với người dân, có vai trò quan trọng trong việc làm cầu nối giữa Nhân dân với Đảng, Nhà nước. Bên cạnh đó, công chức cấp xã đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc tham mưu và thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính, mà còn là cầu nối trực tiếp giữa Đảng, Nhà nước và người dân, họ không chỉ thực hiện các nhiệm vụ hành chính mà còn tham gia vào việc truyền đạt, giải thích và đưa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân tại địa phương. Đồng thời, giải quyết các vấn đề phát sinh, mâu thuẫn cho Nhân dân, góp phần vào việc duy trì sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước.
8 1.1.1.2. Tiêu chuẩn công chức cấp xã Xuất phát từ các quy định về nghĩa vụ của công chức tại Luật Cán bộ, công chức năm 2008 và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019, có thể rút ra các tiêu chuẩn chung đối với công chức cấp xã như: Một là, hiểu biết về lý luận chính trị, nắm vững quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Hai là, có năng lực tổ chức vận động nhân dân ở địa phương thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Ba là, có trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn được đào tạo, phù hợp với vị trí chức danh công chức đang đảm nhiệm. Bốn là, hiểu biết các phong tục, thói quen của cộng đồng dân cư nơi địa phương công tác. Đồng thời, công chức cấp xã cần đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể như: Thứ nhất về độ tuổi: Đủ 18 tuổi trở lên. Thứ hai về trình độ giáo dục phổ thông: Tốt nghiệp trung học phổ thông. Thứ ba về trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Tốt nghiệp đại học trở lên của ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng chức danh công chức cấp xã. Đối với chức danh Chỉ huy Trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã, ngoài việc đáp ứng các tiêu chuẩn chung dành cho công chức cấp xã, còn cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn riêng biệt liên quan đến năng lực chuyên môn và phẩm chất phù hợp với vị trí đặc thù của lĩnh vực quốc phòng và an ninh, bao gồm: Một là, có khả năng phối hợp với các đơn vị quân đội nhân dân, công an nhân dân và lực lượng khác trên địa bàn tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thực hiện nhiệm vụ phòng thủ dân sự; giữ gìn an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Đảng, chính quyền, tài sản của Nhà nước và bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân. Hai là, phải có bằng tốt nghiệp trình độ trung cấp chuyên nghiệp ngành quân sự cơ sở trở lên. Ba là, có năng lực tham mưu cho cấp ủy, Ủy ban nhân dân cấp xã ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, công tác dân quân tự
9 vệ, giáo dục quốc phòng - an ninh và phòng thủ dân sự; xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn cấp xã. Bốn là, tham mưu có hiệu quả cho cấp ủy, chính quyền cấp xã trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chế độ, chính sách đối với lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, chính sách hậu phương quân đội. Năm là, xây dựng và tổ chức thực hiện hoàn thành các nhiệm vụ công tác quốc phòng, quân sự ở cấp xã. 1.1.2. Pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã 1.1.2.1 Khái niệm và hệ thống pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã Pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã là hệ thống các quy định pháp lý do Nhà nước ban hành để điều chỉnh quá trình tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức làm việc tại các cơ quan hành chính nhà nước ở cấp xã (bao gồm xã, phường, thị trấn). Những quy định này nhằm đảm bảo việc tuyển dụng được thực hiện công khai, minh bạch, công bằng và đáp ứng các yêu cầu về trình độ, năng lực của người lao động. Mục tiêu của các quy định này là đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong việc tuyển dụng, từ đó xây dựng đội ngũ công chức cấp xã có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu công vụ. Việc tuyển dụng công chức cấp xã được điều chỉnh bởi các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương như Luật, Nghị định, Thông tư cụ thể: Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019; Luật Cán bộ, công chức năm 2008; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019; Luật Dân quân tự vệ năm 2019; Nghị định số 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; Nghị định số 72/2020/NĐ-CP ngày 30/6/2020 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Dân quân tự vệ về tổ chức xây dựng lực lượng và chế độ chính sách đối với Dân quân tự vệ; Nghị định số 138/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ quy định
10 về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; Nghị định số 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; Thông tư liên tịch số 03/2010/TTLT- BNV-BTC-BLĐTB&XH, ngày 27/5/2010 của Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và Bộ Lao động TB&XH hướng dẫn thực hiện Nghị định số 92/2009/NĐ–CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; Thông tư liên tịch số 01/2013/TTLT-BNV-BQP ngày 10/4/2013 của Bộ Nội vụ - Bộ quốc Phòng ngày 10/4/2013 hướng dẫn quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí sử dụng đối với Chỉ huy trưởng, Chỉ huy phó ban Chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; Thông tư số 13/2019/TT-BNV ngày 06/11/2019 của Bộ Nội vụ hướng dẫn một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; Thông tư số 06/2020/TT-BNV ngày 02/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành quy chế tổ chức thi tuyển, xét tuyển công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thi hoặc xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức; nội quy thi tuyển, xét tuyển công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thi hoặc xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức; Thông tư số 92/2021/TT-BTC ngày 28/10/2021 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí tuyển dụng, dự thi nâng ngạch, thăng hạng công chức, viên chức. Về phía tỉnh Cà Mau, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành một số Quyết định về phân cấp quản lý và quy chế tuyển dụng như: Quyết định số 55/2015/QĐ-UBND ngày 31/12/2015 về việc ban hành Quy định về phân cấp quản lý đối với công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 09/2020/QĐ-UBND ngày 13/7/2020 về việc ban hành Quy định về phân cấp quản lý đối với công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 05/2024/QĐ-UBND ngày 08/3/2024 ban hành Quy định về quản lý đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 11/2020/QĐ-UBND ngày 28/7/2020 ban hành Quy chế tổ chức tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 06/2024/QĐ-UBND ngày 21/3/2024 ban hành Quy chế
11 tổ chức tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 1299/QĐ-UBND ngày 07/8/2019 giao số lượng cán bộ, công chức và sắp xếp, bố trí kiêm nhiệm chức vụ cán bộ, chức danh công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau; Quyết định số 693/QĐ-UBND ngày 09/4/2021 về việc giao số lượng cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau. 1.1.2.2. Căn cứ tuyển dụng Việc tuyển dụng công chức cấp xã phải căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ từng chức danh công chức và chỉ tiêu biên chế được cấp có thẩm quyền giao. Căn cứ vào biên chế công chức cấp xã được giao, Ủy ban nhân dân cấp xã đăng ký nhu cầu và chỉ tiêu tuyển dụng đối với từng chức danh công chức. Trên cơ sở nhu cầu đăng ký tuyển dụng của Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt kế hoạch để làm căn cứ tuyển dụng trước mỗi kỳ tuyển dụng. Nội dung kế hoạch tuyển dụng bao gồm: a) Số lượng biên chế công chức được cấp có thẩm quyền giao và số lượng biên chế chưa sử dụng của Ủy ban nhân dân cấp xã; b) Số lượng biên chế cần tuyển ở từng chức danh công chức theo từng đơn vị hành chính cấp xã; c) Số lượng thực hiện xét tuyển đối với từng chức danh công chức theo từng đơn vị hành chính cấp xã (nếu có); d) Tiêu chuẩn, điều kiện đăng ký dự tuyển ở từng chức danh công chức cấp xã; đ) Hình thức và nội dung thi tuyển hoặc xét tuyển. 1.1.2.3. Hình thức tuyển dụng Việc tuyển dụng công chức cấp xã thông qua các hình thức thi tuyển, xét tuyển và tiếp nhận vào làm công chức cấp xã [17, tr. 06-07]: Thực hiện việc tuyển dụng công chức cấp xã thông qua thi tuyển đối với các chức danh: Văn phòng - Thống kê; Địa chính - Xây dựng - Đô thị và Môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và Môi trường (đối với xã); Tài chính - Kế toán; Tư pháp - Hộ tịch; Văn hóa - Xã hội.
12 Việc tuyển dụng công chức cấp xã thông qua hình thức xét tuyển đối với từng nhóm đối tượng sau đây: Một là, người học là người dân tộc thiểu số thuộc đối tượng được hưởng chế độ cử tuyển theo quy định của Luật Giáo dục, sau khi tốt nghiệp có nguyện vọng về công tác tại Ủy ban nhân dân cấp xã. Hai là, người cam kết tình nguyện làm việc từ 05 năm trở lên ở xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Ba là, chức danh công chức Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã. Các trường hợp được thực hiện tiếp nhận vào làm công chức cấp xã bao gồm: Thứ nhất, viên chức công tác tại đơn vị sự nghiệp công lập. Thứ hai, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang nhân dân, người làm việc trong tổ chức cơ yếu nhưng không phải là công chức. Thứ ba, người thôi giữ chức vụ cán bộ ở cấp xã (trừ hình thức kỷ luật bãi nhiệm). Thứ tư, người đã từng là cán bộ, công chức (bao gồm cả cán bộ, công chức cấp xã) sau đó được cấp có thẩm quyền điều động, luân chuyển giữ các vị trí công tác không phải là cán bộ, công chức tại các cơ quan, tổ chức khác [17, tr. 12]. 1.1.2.4. Điều kiện đăng ký tuyển dụng Người có đủ các điều kiện sau đây không phân biệt dân tộc, nam, nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo được đăng ký dự tuyển công chức: - Có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam; - Đủ 18 tuổi trở lên; - Có đơn dự tuyển; có lý lịch rõ ràng; - Có văn bằng, chứng chỉ phù hợp; - Có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; - Đủ sức khoẻ để thực hiện nhiệm vụ. Điều kiện về văn bằng, chứng chỉ: Không phân biệt loại hình đào tạo, trường công lập, ngoài công lập. Đảm bảo các tiêu chuẩn cụ thể do Ủy ban nhân dân tỉnh quy định đối với công chức cấp xã, có ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng chức danh công chức [17, tr. 02]. Pháp luật về cán bộ, công chức cũng quy định những người sau đây không được
13 đăng ký dự tuyển công chức: Không cư trú tại Việt Nam; Mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hoặc đã chấp hành xong bản án, quyết định về hình sự của Tòa án mà chưa được xóa án tích; đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục. Riêng chức danh công chức Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã ngoài các điều kiện đăng ký dự tuyển công chức cấp xã theo quy định nêu trên còn phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn chung và tiêu chuẩn cụ thể đã trình bày. 1.1.2.5. Quy trình tuyển dụng Thứ nhất, rà soát nhu cầu tuyển dụng và ban hành kế hoạch tuyển dụng Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm báo cáo nhu cầu, chỉ tiêu tuyển dụng công chức cấp xã hàng năm theo từng chức danh trên cơ sở số lượng biên chế được giao, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện để phê duyệt và tổ chức tuyển dụng theo quy định. Thứ hai, thông báo tuyển dụng và tiếp nhận hồ sơ đăng ký dự tuyển Ủy ban nhân dân cấp huyện phải thông báo công khai ít nhất 01 lần trên phương tiện thông tin đại chúng, trên trang thông tin điện tử và niêm yết công khai tại trụ sở làm việc của Ủy ban nhân dân cấp huyện về tiêu chuẩn, điều kiện, số lượng và chức danh công chức cần tuyển, thời hạn và địa điểm tiếp nhận Phiếu đăng ký dự tuyển của người đăng ký dự tuyển Thứ ba, thành lập Hội đồng tuyển dụng công chức cấp xã (thi tuyển, xét tuyển) có 05 hoặc 07 thành viên. Hội đồng tuyển dụng làm việc theo nguyên tắc tập thể, quyết định theo đa số; trường hợp biểu quyết ngang nhau thì thực hiện theo ý kiến mà Chủ tịch Hội đồng tuyển dụng đã biểu quyết [05, tr. 04]. Thành lập Hội đồng kiểm tra, sát hạch trong trường hợp tiếp nhận vào làm công chức cấp xã. Thứ tư, thành lập các Ban, Tổ giúp việc