Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 11 năm 2010

ĐỀ KIỂM TRA HKI (Năm học 2010 – 2011)<br /> MÔN VĂN - LỚP 11<br /> Thời gian làm bài: 90 phút<br /> ******<br /> Câu 1 (2 điểm)<br /> Văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 có sự phân hóa<br /> thành hai bộ phận nào ? Trình bày ngắn gọn những điểm khác nhau của hai bộ phận văn học<br /> này.<br /> Câu 2 (3 điểm)<br /> Viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của anh/chị về câu nói sau:<br /> “Đừng sống theo điều ta ước muốn, hãy sống theo điều ta có thể”.<br /> Câu 3 (5 điểm)<br /> HS được chọn một trong hai câu sau :<br /> a. Dành cho chương trình Cơ bản:<br /> Trình bày cảm nhận của anh/chị về cảnh đợi tàu của hai chị em Liên – An trong truyện ngắn<br /> Hai đứa trẻ (Thạch Lam).<br /> b. Dành cho chương trình Nâng cao:<br /> Trình bày cảm nhận của anh/chị về cảnh cho chữ trong tác phẩm Chữ người tử tù (Nguyễn<br /> Tuân) – một “cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.<br /> ****************************************************<br /> <br /> ĐÁP ÁN CHẤM VĂN LỚP 11 - HKI (Năm học 2010 – 2011)<br /> Câu<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> ý<br /> <br /> Nội dung<br /> Sự phân hóa thành hai bộ phận của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến<br /> Cách mạng tháng Tám năm 1945. Sự khác nhau của hai bộ phận văn học<br /> này.<br /> <br /> Điểm<br /> 2.0<br /> <br /> - Nêu được hai bộ phận : bộ phận VH công khai (hoặc hợp pháp), bộ phận VH<br /> không công khai (hoặc bất hợp pháp)<br /> - Sự khác nhau : có thể nêu sự khác nhau về đội ngũ, hoàn cảnh sáng tác, tính<br /> chất, khuynh hướng tư tưởng và nghệ thuật. HS chỉ cần trình bày được 2 trong<br /> các ý trên, ví dụ:<br /> + VH công khai (hợp pháp) : được tồn tại hợp pháp trong vòng luật pháp của<br /> XH thực dân – PK, VH không công khai (bất hợp pháp) phải lưu hành bí mật.<br /> + VH công khai tuy có ý thức dân tộc, chứa đựng tư tưởng tiến bộ nhưng<br /> không có tính thần mạnh mẽ trực tiếp chống thực dân ; VH không công khai :<br /> coi văn chương là vũ khí sắc bén trực tiếp chống kẻ thù…<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> Suy nghĩ của anh/chị về câu nói sau: “Đừng sống theo điều ta ước muốn, hãy<br /> sống theo điều ta có thể”.<br /> <br /> 3.0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> a.<br /> <br /> - Giải thích câu nói : từ việc giải thích “điều ta ước muốn” (những ước mơ đôi<br /> khi viển vông, xa vời); “điều ta có thể” (những điều nằm trong khả năng, có<br /> thể thực hiện được), rút ra nội dung : lời khuyên về lối sống thực tế, biết trân<br /> trọng và bằng lòng với hiện tại.<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> b.<br /> <br /> Bàn luận :<br /> - Biểu hiện và tác dụng của lối sống theo “điều ta có thể” : dễ dàng đạt được<br /> thành công nhờ biết được năng lực của bản thân, đặt ra các mục tiêu hợp lí ;<br /> cuộc sống nhẹ nhàng, thanh thản … (HS có thể cùng phân tích tác hại của lối<br /> sống chạy theo “điều ta ước muốn” – dễ rơi vào tình trạng thất vọng, bi quan<br /> khi không đạt được điều mình mong muốn.. để làm bật lên tính chất đúng đắn<br /> của lời khuyên)<br /> - Mặt khác : không nên phủ nhận tầm quan trọng của những khát vọng, ước<br /> mơ đối với mỗi con người trong cuộc sống …<br /> - Phê phán hiện tượng chạy theo ảo vọng, thiếu thực tế; hoặc luôn tự bằng<br /> lòng, thiếu ý chí vươn lên…<br /> Lưu ý : HS dùng dẫn chứng thưc tế để chứng minh (không có d.chứng : trừ<br /> 0.5)<br /> Bài học nhận thức và hành động :<br /> - Cần xác định lối sống thực tế, nắm bắt hạnh phúc trong thực tại<br /> - Cần có khát vọng, ước mơ nhưng không được xa rời, thoát li thực tế …<br /> - …<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> c.<br /> <br /> 3a.<br /> a<br /> b<br /> <br /> c<br /> <br /> 3.b<br /> a<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> Cảm nhận cảnh đợi tàu trong truyện Hai đứa trẻ<br /> Giới thiệu tác giả Thạch Lam, tác phẩm Hai đứa trẻ, cảnh đợi tàu<br /> Cảm nhận cảnh đợi tàu :<br /> - Khung cảnh đoàn tàu : rực rỡ, sang trọng với tiếng hành khách ồn ào, các toa<br /> hạng sang đồng và kền lấp lánh…<br /> + Ý nghĩa biểu tượng của chuyến tàu đêm : là hình ảnh của một cuộc sống<br /> khác, đối lập với cuộc sống buồn tẻ, nghèo nàn, tối tăm nơi phố huyện…<br /> - Tâm trạng đợi tàu của hai đứa trẻ : háo hức, khắc khoải, chăm chú dõi theo,<br /> mơ tưởng về quá khứ, luyến tiếc …<br /> <br /> 5.0<br /> 0.5<br /> 3.5<br /> <br /> Đánh giá chung<br /> - Nghệ thuật thể hiện : khung cảnh đoàn tàu được miêu tả tỉ mỉ với âm thanh,<br /> ánh sáng, từ xa đến gần, theo trình tự thời gian; tâm trạng nhân vật được thể<br /> hiện tinh tê, giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng ….<br /> - Cảnh đợi tàu thể hiện cái nhìn xót thương, đồng cảm của nhà văn trước cuộc<br /> sống tẻ nhạt nơi phố huyện ; sự trân trọng, phát hiện trước khát vọng muốn<br /> được thay đổi cuộc sống của nhân vật ,<br /> Cảm nhận về cảnh cho chữ trong tác phẩm Chữ người tử tù<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm Chữ người tử tù, cảnh cho chữ<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 5.0<br /> <br /> b<br /> <br /> Cảm nhận cảnh cho chữ - cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” :<br /> + Việc cho chữ vốn là việc thanh cao, một sáng tạo nghệ thuật lại diễn ra vào<br /> lúc đêm khuya trong nhà ngục tối tăm chật hẹp, ẩm ướt, cái đẹp được sáng tạo<br /> giữa chốn hôi hám, nhơ bẩn ; thiên lương cao cả lại tỏa sáng ở một nơi mà<br /> bóng tối và cái ác đang ngự trị.<br /> + Người nghệ sĩ tài hoa say mê viết từng nét chữ là một tử tù nhưng uy nghi,<br /> ung dung đĩnh đạc, kẻ nắm giữ luật pháp (viên quản ngục) thì “khúm núm cất<br /> những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ”, thầy thơ lại “run run bưng chậu<br /> mực”…<br /> + Trật tự, kỉ cương của nhà tù bị đảo ngược, có thay bậc đổi ngôi : tù nhân trở<br /> thành người ban phát cái đẹp, răn dạy ngục quan, còn ngục quan thì khúm<br /> núm, vái lạy tù nhân…<br /> <br /> 3.5<br /> <br /> c<br /> <br /> Đánh giá chung :<br /> - Nghệ thuật thể hiện : nghệ thuật đối lập của bút pháp lãng mạn được sử dụng<br /> triệt để, ngôn ngữ giàu chất tạo hình…<br /> - Cảnh cho chữ thể hiện chủ đề tác phẩm (sự chiến thắng của thiên lương, sự<br /> tôn vinh cái đẹp, cái thiện và nhân cách cao cả), thể hiện quan niệm về cái đẹp<br /> của nhà văn (cái đẹp phải đi cùng với cái thiện, với thiên lương … )<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> Lưu ý : - Chấp nhận cho HS đánh giá, nhận xét ở kết bài<br /> - Các mức điểm và trường hợp khác, nhóm thảo luận thêm<br /> <br /> ĐỀ KIỂM TRA HKI (Năm học 2010 – 2011)<br /> MÔN VĂN - LỚP 12<br /> Thời gian làm bài: 90 phút<br /> ******<br /> Câu 1 (2 điểm)<br /> Nêu tên những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945<br /> đến 1975.<br /> Câu 2 (3 điểm)<br /> Viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của thời<br /> gian trong đời sống con người.<br /> Câu 3 (5 điểm) : HS được chọn một trong hai câu sau :<br /> a. Dành cho chương trình Cơ bản:<br /> Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.<br /> Ngày xuân mơ nở trắng rừng<br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.<br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình.<br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.<br /> (Trích Việt Bắc – Tố Hữu, Ngữ văn 12, tập một, NXB GD, 2008, tr .111)<br /> Cảm nhận của anh/chị về bức tranh thiên nhiên và con người trong đoạn thơ trên.<br /> b. Dành cho chương trình Nâng cao:<br /> Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp trữ tình thơ mộng của hình tượng con sông Đà qua đoạn trích<br /> tùy bút Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân.<br /> ***************************************************<br /> ĐÁP ÁN CHẤM VĂN LỚP 12- HKI (Năm học 2010 – 2011)<br /> Câu<br /> 1.<br /> <br /> ý<br /> <br /> 2.<br /> a.<br /> <br /> Nội dung<br /> Tên những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám<br /> năm 1945 đến 1975.<br /> <br /> Điểm<br /> 2.0<br /> <br /> Nều đủ tên ba đặc điểm :<br /> - Nền VH chủ yếu vận động theo hướng Cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với<br /> vận mệnh chung của đất nước (HS có thể trình bày theo sách NC : Nền VH<br /> phục vụ Cách mạng, cổ vũ chiến đấu)<br /> - Nền VH hướng về đại chúng<br /> - Nền VH chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn<br /> Lưu ý : thiếu 1 ý trên: trừ 0.5điểm<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> Suy nghĩ về ý nghĩa của thời gian trong đời sống con người.<br /> <br /> 3.0<br /> <br /> Giải thích sơ lược khái niệm thời gian :<br /> Đây là một khái niệm trừu tượng, khá phức tạp, vì vậy HS chỉ cần hiểu và giải<br /> thích, đại thể : một khái niệm dùng để chỉ trình tự, diễn biến một chiều gắn<br /> với quá khứ, hiện tại và tương lai; được đo bằng các đại lượng như giờ, phút,<br /> giây năm, tháng …trong cuộc đời con người …<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> b.<br /> <br /> c.<br /> <br /> 3a.<br /> a<br /> b<br /> <br /> Bàn luận :<br /> - Khẳng định tầm quan trọng của thời gian trong cuộc đời mỗi người ( nhận<br /> thức, làm chủ thời gian, con người sẽ có những thuận lợi gì, lãng phí thời gian,<br /> con người sẽ bị thiệt hại gì)<br /> - So sánh ý nghĩa của thời gian với các phương diện khác trong đời sống:<br /> tiền tài, danh vọng, địa vị, thú vui, hạnh phúc..., để thấy được: thời gian mất<br /> đi, không bao giờ lấy lại được.<br /> -Phê phán những người không biết quý trọng thời gian, dùng thời gian vào<br /> những việc vô bổ…<br /> Lưu ý : HS dùng dẫn chứng thưc tế để chứng minh (không có d.chứng : trừ<br /> 0.5)<br /> Bài học nhận thức và hành động :<br /> - Cần sử dụng quỹ thời gian của mỗi người sao cho có hiệu quả<br /> - Liên hệ bản thân<br /> Lưu ý : làm sai quy cách (tức viết đoạn thay vì viết bài văn : trừ 1 đ), các mức<br /> điểm khác, nhóm thảo luận thêm.<br /> Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên và con người trong đoạn thơ<br /> Giới thiệu tác giả Tố Hữu, đoạn trích Việt Bắc, vấn đề nghị luận<br /> Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên và con người<br /> HS có thể làm theo cách tách riêng hoặc đan xen hai bức tranh. Sau đây là gợi<br /> ý:<br /> - Bức tranh thiên nhiên : bức tranh thiên nhiên Việt Bắc hiện lên với bao vẻ<br /> đẹp đa dạng, phong phú, sinh động (mùa đông với gam màu ấm áp của hoa<br /> chuối rừng, mùa xuân với màu trắng tinh khiết của hoa mơ, mùa hè rộn rã,<br /> tươi tắn với tiếng ve kêu rừng phách đổ vàng, mùa thu với ánh trăng thu trong<br /> trẻo…)<br /> - Con người : nổi bật trên cái nền thiên nhiên tươi đẹp là hình ảnh người dân<br /> Việt Bắc cần cù, khỏe khoắn, dẻo dai …<br /> - Cảnh và người có sự hòa quyện thắm thiết, làm tôn lên vẻ đẹp của nhau.<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 5.0<br /> 0.5<br /> 3.5<br /> <br /> Đánh giá chung<br /> - Bức tranh thiên nhiên và con người được thể hiện qua nghệ thuật độc đáo :<br /> hình ảnh chọn lọc, tiêu biểu, kết cấu đặc sắc (cứ một câu tả cảnh lại đan xen<br /> một câu tả người), thể thơ lục bát gần gũi ….<br /> - Bức tranh chính là lời ngợi ca vẻ đẹp của con người và thiên nhiên Việt Bắc,<br /> thể hiện sự gắn bó, yêu mến của tác giả; góp phần làm cho bài thơ trở thành<br /> “khúc ca ân tình” của người kháng chiến.<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> Cảm nhận về vẻ đẹp trữ tình thơ mộng của hình tượng con sông Đà<br /> <br /> 5.0<br /> <br /> a<br /> <br /> Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, tùy bút Người lái đò sông Đà, vấn đề<br /> nghị luận.<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> b<br /> <br /> Cảm nhận về vẻ đẹp trữ tình thơ mộng của hình tượng con sông Đà<br /> Cần làm bật lên :<br /> - Sông Đà được miêu tả như “ một áng tóc trữ tình…”<br /> - Màu sắc nước Sông Đà thay đổi linh hoạt theo mùa : mùa xuân “dòng xanh<br /> ngọc bích”, mùa thu “lừ lừ chín đỏ” …<br /> - Cảnh hai bên bờ Sông Đà nên thơ, tĩnh lặng hoang dại mà tràn đầy sức sống<br /> <br /> 3.5<br /> <br /> c<br /> <br /> 3.b<br /> <br />