SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TN<br />
TRƯỜNG THPT CHUYÊN<br />
ĐỀ CHÍNH THỨC<br />
<br />
KÌ THI CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I<br />
NĂM HỌC 2012 – 2013<br />
Môn thi: Ngữ văn – Lớp 11<br />
Chương trình nâng cao<br />
Thời gian làm bài: 90 phút<br />
<br />
Câu 1 (2,0 điểm)<br />
Trình bày ý nghĩa tình huống truyện “Chữ người tử tù” của<br />
Nguyễn Tuân.<br />
<br />
Câu 2 (8,0 điểm)<br />
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại làm<br />
người lương thiện của nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm “Chí Phèo” của<br />
Nam Cao.<br />
---------Hết---------<br />
<br />
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.<br />
<br />
Họ và tên thí sinh:……………………….. Chữ kí của giám thị:……..…..<br />
<br />
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI NGUYÊN<br />
TRƯỜNG THPT CHUYÊN<br />
<br />
Thi học kì I Năm học 2012 - 2013<br />
<br />
HƯỚNG DẪN CHẤM THI<br />
MÔN NGỮ VĂN LỚP 11<br />
(NÂNG CAO)<br />
<br />
CÂU<br />
Câu1<br />
<br />
ĐÁP ÁN<br />
Ý nghĩa tình huống truyện “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân<br />
<br />
-<br />
<br />
Đó là cuộc gặp gỡ đầy trớ trêu, éo le trong chốn lao tù giữa<br />
<br />
ĐIỂM<br />
2,0 đ<br />
<br />
1,0<br />
<br />
tử tù Huấn Cao với viên quản ngục. Xét về phương diện xã<br />
hội, họ ở thế đối lập nhau. Nhưng xét về phương diện nghệ<br />
thuật, họ là những người có tâm hồn đồng điệu.<br />
-<br />
<br />
Ý nghĩa, hiệu quả nghệ thuật của tình huống truyện:<br />
<br />
+ Làm bộc lộ, thay đổi quan hệ, thái độ của các nhân vật; làm<br />
<br />
1,0<br />
<br />
toả sáng vẻ đẹp của cái Tài, cái Dũng, cái Thiên lương.<br />
+ Góp phần khắc họa tính cách của các nhân vật; tô đậm chủ đề,<br />
tăng kịch tính và sức hấp dẫn của tác phẩm.<br />
Câu2<br />
<br />
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại làm<br />
<br />
8,0 đ<br />
<br />
người lương thiện của Chí Phèo<br />
1.<br />
<br />
Vài nét về tác giả, tác phẩm (0,5 điểm)<br />
- Nam Cao là nhà nhân đạo lớn, một cây bút hiện thực xuất sắc có<br />
nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của văn xuôi Việt Nam<br />
hiện đại.<br />
- Truyện ngắn “Chí Phèo” ra đời năm 1941 đã khẳng định vị trí của<br />
Nam Cao trên văn đàn ở một mảng đề tài có nhiều cây bút tài năng<br />
khám phá và đã có những tác phẩm xuất sắc dường như không thể<br />
vượt qua: đề tài nông dân. Qua bi kịch không được trở lại làm người<br />
lương thiện của nhân vật Chí Phèo, nhà văn muốn phản ánh số phận<br />
<br />
0,5<br />
<br />
bi thảm của người nông dân trong xã hội Việt Nam thời kì trước<br />
Cách mạng tháng Tám năm 1945.<br />
<br />
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại làm<br />
2.<br />
<br />
người lương thiện của Chí Phèo (7,0 điểm)<br />
Giới thiệu về nhân vật: quãng đời lương thiện; quá trình tha hoá.<br />
<br />
2.1<br />
<br />
0,5<br />
<br />
Quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại làm người<br />
lương thiện (3,0 điểm)<br />
<br />
2.2<br />
<br />
Quá trình thức tỉnh<br />
* Thời điểm bắt đầu: sau cuộc gặp gỡ và được thị Nở chăm sóc.<br />
<br />
2.2.1<br />
<br />
* Chí Phèo thức tỉnh:<br />
<br />
0,5<br />
<br />
- Ngủ dậy muộn, bâng khuâng, mơ hồ buồn, sợ rượu; nghe thấy<br />
những âm thanh bình dị của cuộc sống, buồn, nhớ về quá khứ<br />
với ước mơ bình dị…; nghĩ đến hiện tại và tương lai, thấy mình<br />
già và cô độc, sợ cô độc…<br />
=> Ý thức về cuộc sống, nhận biết tình trạng của thân phận.<br />
- Được thị Nở mang cháo cho, Chí Phèo ngạc nhiên, xúc động;<br />
bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, cảm thấy ăn năn; nhớ chuyện bà<br />
Ba sai bóp chân; muốn làm nũng với thị Nở như với mẹ; lo khi<br />
nghĩ đến tương lai; thèm lương thiện, muốn làm hoà với mọi<br />
người…<br />
=> - Diễn biến tâm trạng cho thấy ý thức đã trở về, bản chất<br />
lương thiện chỉ bị vùi lấp chứ chưa hoàn toàn mất đi.<br />
- Tình người đã cứu được tính người.<br />
<br />
2.2.2<br />
<br />
Bi kịch không được trở lại làm người lương thiện của Chí Phèo<br />
(3,5 điểm)<br />
<br />
2,5<br />
<br />
* Thị Nở từ chối lấy Chí Phèo do bà cô phản đối.<br />
<br />
0,5<br />
<br />
* Chí Phèo:<br />
- Khi bị thị Nở từ chối: nghĩ ngợi, hiểu, ngẩn người, như hít thấy<br />
<br />
1,5<br />
<br />
hơi cháo hành…; sửng sốt gọi lại, nắm lấy tay, bị giúi ngã…;<br />
muốn đâm chết cả nhà thị Nở, uống rượu, khóc…; quên rẽ vào<br />
nhà thị Nở…<br />
=> - Nỗi đau khổ, tuyệt vọng của Chí Phèo; tha thiết muốn trở<br />
lại cuộc đời lương thiện.<br />
- Chứng tỏ mối thù vẫn âm ỉ trong Chí Phèo dù hắn đã biến<br />
chất và trở thành tay sai của kẻ thù.<br />
- Khi đến nhà Bá Kiến:<br />
+ Lời nói thể hiện khát vọng hoàn lương, đòi quyền làm người, đòi<br />
bộ mặt người; kết án xã hội.<br />
+ Hành động: giết Bá Kiến rồi tự sát => Hành động lấy máu rửa thù<br />
khi đã thức tỉnh; kết thúc cuộc đời vì bế tắc và vì không chấp nhận<br />
cuộc sống toàn đau khổ và lầm lỗi như trước.<br />
Đánh giá chung (0,5 điểm)<br />
3.<br />
<br />
- Giá trị nội dung và ý nghĩa tư tưởng:<br />
+ Phản ánh nỗi thống khổ và số phận bi kịch của người nông dân<br />
thời kì trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.<br />
+ Thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc (phát hiện và khẳng định<br />
bản chất tốt đẹp của người nông dân ngay trong khi họ bị chà<br />
đạp, bị nhục mạ một cách bất công, độc ác; tố cáo và kết án xã<br />
hội phi nhân đạo đã huỷ hoại cả nhân hình, nhân tính và cướp đi<br />
quyền sống lương thiện của con người).<br />
- Về nghệ thuật: thể hiện tài năng bậc thầy của Nam Cao trong<br />
miêu tả và phân tích tâm lý nhân vật; bút pháp điển hình hóa; lối<br />
kể chuyện linh hoạt, giọng văn biến hoá; ngôn ngữ tự nhiên,<br />
sống động.<br />
<br />
1,5<br />
<br />
Lưu ý chung:<br />
- Trên đây là những ý cơ bản thí sinh cần đáp ứng. Thí sinh có thể làm bài<br />
theo những cách khác nhau, nhưng phải đảm bảo những yêu cầu về kiến thức.<br />
- Chỉ cho điểm tối đa khi bài làm đạt yêu cầu cả về kĩ năng và kiến thức.<br />
<br />