Đề thi HK 1 môn Ngữ văn lớp 12 năm 2016 - THPT Thống Linh

TRƯỜNG THPT THỐNG LINH<br /> Người soạn: Trần Ngọc Quyến<br /> Số điện thoại: 01223328399<br /> <br /> KIỂM TRA HỌC KÌ I<br /> NĂM HỌC 2016 - 2017<br /> MÔN NGỮ VĂN LỚP 12<br /> <br /> Thời gian làm bài : 120 phút<br /> <br /> A. MA TRẬN<br /> Mức độ<br /> Bộ phận<br /> Đọc - hiểu<br /> <br /> 4 câu<br /> NLXH<br /> Làm văn<br /> 1 câu<br /> NLVH<br /> 1 câu<br /> Tổng số điểm<br /> (Tổng số câu)<br /> <br /> Nhận<br /> biết<br /> 3,0<br /> <br /> Thông<br /> hiểu<br /> 1,0<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> Tổng số<br /> điểm<br /> 3,0<br /> 2,0<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> Vận<br /> dụng<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 10,0<br /> (6 câu )<br /> <br /> B. ĐỀ KIỂM TRA<br /> I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)<br /> Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:<br /> (1) Quê hương tôi có cây bầu cây nhị<br /> Tiếng "đàn kêu tích tịch tình tang”.<br /> Có cô Tấm náu mình trong quả thị,<br /> Có người em may túi đúng ba gang...<br /> (2) Quê hương tôi có bà Trưng, bà Triệu<br /> Cưỡi đầu voi, dấy nghĩa, trả thù chung.<br /> Ông Lê Lợi đã trường kỳ kháng chiến,<br /> Hưng Đạo vương đã mở hội Diên Hồng...<br /> (3) Quê hương tôi có múa xoè, hát đúm,<br /> Có hội xuân liên tiếp những đêm chèo.<br /> Có Nguyễn Trãi, có "Bình Ngô đại cáo".<br /> Có Nguyễn Du và có một "Truyện Kiều"...<br /> (Nguyễn Bính - Trích Bài thơ quê hương)<br /> Câu 1: Xác định những phương thức biểu đạt của đoạn thơ trên ? (0,50 điểm)<br /> Câu 2: Hãy chỉ ra các truyện cổ tích được gợi nhớ trong khổ (1) (0,75 điểm )<br /> Câu 3: Hãy chỉ ra những sự kiện lịch sử được gợi nhớ trong khổ (2) (1,00 điểm )<br /> <br /> 1<br /> <br /> Câu 4: Chỉ ra ít nhất 2 biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích và nêu tác dụng của từng<br /> biện pháp (0,75 điểm)<br /> II. LÀM VĂN ( 7,0 điểm)<br /> Câu 1(2,0 điểm )<br /> Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bày tỏ suy nghĩ và tình cảm của anh/chị đối<br /> với những di sản tinh thần của dân tộc được thể hiện qua khổ (3) của đoạn thơ trên.<br /> Câu 2 (5,0 điểm)<br /> Thí sinh chọn một trong hai câu, câu 2a hoặc scâu 2b<br /> Câu 2a (theo chương trình chuẩn)<br /> Cảm nhận đoạn thơ sau trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh:<br /> “Dữ dội và dịu êm<br /> Ồn ào và lặng lẽ<br /> Sông không hiểu nổi mình<br /> Sóng tìm ra tận bể<br /> Ôi con sóng ngày xưa<br /> Và ngày sau vẫn thế<br /> Nỗi khát vọng tình yêu<br /> Bồi hồi trong ngực trẻ”<br /> (Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục năm 2008, trang 155)<br /> Câu 2b (theo chương trình nâng cao)<br /> Triết lí tình yêu qua đoạn thơ sau trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh:<br /> “ Cuộc đời tuy dài thế<br /> Năm tháng vẫn đi qua<br /> Như biển kia dẫu rộng<br /> Mây vẫn bay về xa<br /> Làm sao được tan ra<br /> Thành trăm con sóng nhỏ<br /> Giữa biển lớn tình yêu<br /> Để ngàn năm còn vỗ.”<br /> (Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục năm 2008, trang 156)<br /> <br /> 2<br /> <br /> C. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM<br /> Phần<br /> <br /> Câu<br /> 1<br /> <br /> I. ĐỌC<br /> HIỂU<br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> II.<br /> LÀM<br /> VĂN<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nội dung<br /> Phương thức biểu đạt:<br /> + Biểu cảm<br /> + Tự sự<br /> Các truyện cổ tích được gợi nhớ trong khổ<br /> (1): Thạch Sanh, Tấm Cám, Cây khế<br /> Những sự kiện lịch sử được gợi nhớ trong khổ (2)<br /> : Khởi nghĩa Hai Bà Trưng; Khởi nghĩa Bà Triệu;<br /> Khởi nghĩa Lam Sơn; Hội nghị Diên Hồng<br /> Các biện pháp tu từ:<br /> - Trùng điệp:<br /> + Điệp từ “Có”, tác dụng nhấn mạnh sự tồn tại của<br /> các yếu tố được tác giả đề cập.<br /> + Điệp cấu trúc “Quê hương tôi có...”, nhấn mạnh<br /> niềm tự hào của nhân vật trữ tình về quê hương đất<br /> nước.<br /> - Liệt kê: cây bầu, cây nhị, múa xòe, hát đúm; cô<br /> Tấm, người em; bà Trưng, bà Triệu, Hưng Đạo<br /> vương, Lê Lợi; Nguyễn Trãi, Nguyễn Du; Bình Ngô<br /> đại cáo, Truyện Kiều. Phép liệt kê thể hiện sự phong<br /> phú đa dạng, độc đáo về quê hương với nhiều đặc<br /> trưng, đặc thù mang tính truyền thống dân tộc.<br /> <br /> Điểm<br /> 0,50<br /> <br /> 0,75<br /> <br /> 1,00<br /> 0,75<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> -Về nội dung:<br /> Đoạn văn cần thể hiện được:<br /> + Tình cảm: yêu mến, trân trọng, tự hào, ngợi<br /> ca...đối với những di sản tinh thần của dân tộc.<br /> + Suy nghĩ: người viết bày tỏ nhận thức đúng đắn<br /> về quê hương đất nước, đề cao những giá trị tinh<br /> thần, quyết tâm gìn giữ và phát huy những giá trị<br /> tinh thần cao đẹp đó.<br /> 2a<br /> <br /> - Về hình thức:<br /> Viết đúng cấu trúc một đoạn văn, dung lượng<br /> khoảng 200 chữ; không mắc lỗi về chính tả, dùng từ,<br /> đặt câu,...<br /> <br /> 1,50<br /> <br /> Giới thiệu về đoạn thơ<br /> Xuất xứ: hai khổ thơ đầu trong bài thơ “Sóng” của<br /> Xuân Quỳnh<br /> Khái quát nội dung: những mặt vừa đối lập vừa<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 3<br /> <br /> thống nhất trong con “sóng”, cũng là những khát<br /> vọng tình yêu của tuổi trẻ muôn đời được thể hiện<br /> thông qua khát vọng của “sóng”<br /> Phân tích đoạn thơ<br /> Nghệ thuật và nội dung<br /> - Đối lập:<br /> Dữ dội >< dịu êm<br /> Ồn ào >< lặng lẽ<br /> => Những sự đối lập gay gắt nhưng cùng tồn tại một<br /> cách hòa hợp trong con sóng. Đó cũng là sự thống<br /> nhất giữa các mặt đối lập trong tâm hồn người phụ<br /> nữ, những trạng thái này bổ sung và chuyển hóa cho<br /> nhau tạo nên nét hài hòa độc đáo.<br /> - Lặp cú pháp kết hợp liệt kê:<br /> “... và...” (2 lần):<br /> => Nhấn mạnh những cung bậc, sắc thái đa dạng,<br /> cảm xúc phong phú có phần đối cực tồn tại trong<br /> con sóng (cũng là trong tâm hồn người phụ nữ khi<br /> yêu).<br /> -Nhân hóa: “Sông không hiểu...sóng tìm ra...”<br /> => Trân trọng khát vọng mãnh liệt, chính đáng của<br /> sóng cũng chính là trân trọng khát khao khám phá<br /> của người phụ nữ trong tình yêu.<br /> - Ẩn dụ:<br /> Sóng tương đồng với tâm hồn người phụ nữ, tương<br /> đồng với những sắc thái cảm xúc con người khi yêu<br /> => Thể hiện tình yêu cháy bỏng, cồn cào, da diết<br /> nhưng vẫn ý nhị, kín đáo.<br /> <br /> Đánh giá đoạn thơ<br /> - Đoạn thơ ngũ ngôn trẻ trung, nhịp điệu linh hoạt,<br /> biến hóa (như nhịp sóng).<br /> - Đoạn thơ là một khám phá mới mẻ, độc đáo của<br /> Xuân Quỳnh khi phát hiện ra sự tương đồng giữa<br /> đặc tính muôn đời của con sóng với những tâm trạng<br /> muôn thuở của người phụ nữ khi yêu. Từ đó giúp ta<br /> hiểu và trân trọng hơn nữa nét đẹp kì diệu trong tâm<br /> hồn người phụ nữ<br /> 2b<br /> <br /> 3,50<br /> <br /> 1,00<br /> <br /> Giới thiệu về đoạn thơ<br /> Xuất xứ: hai khổ thơ cuối trong bài thơ “Sóng” của<br /> Xuân Quỳnh<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> 4<br /> <br /> Khái quát nội dung: Triết lí về nhân sinh và khát<br /> vọng về một tình yêu bất tử<br /> Phân tích đoạn thơ<br /> Nghệ thuật và nội dung<br /> - So sánh:<br /> Thời gian trôi qua đời người như mây trôi qua biển<br /> => Con người không nắm giữ được thời gian, cũng<br /> như biển không giữ được mây dù mây trôi chậm,<br /> biển thì mênh mông. Cuộc đời vô hạn nhưng đời<br /> người là hữu hạn. Tuổi trẻ lại càng ngắn ngủi. Tình<br /> yêu không còn mãi. Con người ngậm ngùi thừa nhận<br /> quy luật khắc nghiệt của tạo hóa và tiếc nuối về sự<br /> nhỏ bé của mình.<br /> - Ẩn dụ: tan ra thành trăm con sóng, biển lớn tình<br /> yêu<br /> => Khao khát mãnh liệt được sống và được yêu mãi<br /> mãi<br /> - Tu từ ngữ âm: từ “vỗ” kết thúc bài thơ, vần trắc,<br /> âm tiết mở.<br /> => Tạo sự âm vang, đồng vọng, khắc khoải của<br /> sóng, cũng là tiếng kêu gào tha thiết của con người<br /> trước thiên nhiên mênh mông. Là khẳng định mạnh<br /> mẽ về sự trường tồn của sóng - tình yêu vĩnh cửu<br /> của con người.<br /> Đánh giá đoạn thơ<br /> - Đoạn thơ súc tích, hấp hẫn, nhịp điệu linh hoạt<br /> - Đoạn thơ thật sâu lắng, chân thành. Thể hiện được<br /> khát vọng tình yêu cao đẹp, thủy chung của người<br /> phụ nữ<br /> - Kết thúc độc đáo thú vị, tạo được dư âm, gợi sự<br /> đồng cảm, đồng sáng tạo nơi độc giả.<br /> <br /> 5<br /> <br /> 3,00<br /> <br /> 1,50<br /> <br />