Khổ mẫu MARC 21 cho dữ liệu thư mục tập 1 part 3

Chia sẻ: Ajksdhj Dhiwud | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

65
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'khổ mẫu marc 21 cho dữ liệu thư mục tập 1 part 3', công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khổ mẫu MARC 21 cho dữ liệu thư mục tập 1 part 3

k - NÒn phim kh¸c kh«ng ph¶i phim an toµn M· k cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng kh«ng ph¶i lµ phim an toµn. m - Hçn hîp M· m cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng biÕn ®æi lµ kh¸c nhau ®èi víi tõng thµnh phÇn kh¸c nhau cña s−u tËp. Th«ng th−êng, nã ®−îc sö dông cho nh÷ng nhãm c¸c tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh trªn c¸c nÒn kh¸c nhau. o - GiÊy M· o cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng lµ bÊt kú lo¹i giÊy dùa trªn nÒn xenlul«. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng ccña tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo ë trªn phï hîp víi vËt liÖu cña nÒn/phÇn gi¸ ®ì chñ yÕu cña líp nhò t−¬ng. 05 ¢m thanh ®i kÌm hoÆc t¸ch riªng M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu ©m thanh cña tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh lµ ghi ngay trªn tµi liÖu hoÆc t¸ch riªng khái tµi liÖu (ghi trªn vËt liÖu ®i kÌm). Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. # - Kh«ng cã ©m thanh (phim c©m) M· # (kho¶ng trèng) cho biÕt tµi liÖu chiÕu h×nh kh«ng cã ©m thanh. §èi víi phim ®Ìn chiÕu, tÊm phim ®Ìn chiÕu vµ tÊm trong, m· # ®−îc sö dông khi kh«ng cã th«ng tin vÒ ©m thanh ®−îc ®−îc ghi trong tr−êng con $b hoÆc $e cña tr−êng 300. §èi víi bé tµi liÖu (kit) chøa mét trong nh÷ng lo¹i tµi liÖu trªn, m· # ®−îc sö dông khi cã ch÷ viÕt t¾t si hoÆc thùc tÕ cho biÕt kh«ng cã chó gi¶i nµo vÒ ©m thanh ghi trong tr−êng 500 (chó gi¶i chung). a - ¢m thanh trªn cïng vËt mang M· a cho biÕt lµ cã ©m thanh vµ ®−îc ghi trªn cïng vËt mang cña tµi liÖu. b - ¢m thanh trªn vËt mang kh¸c M· b cho biÕt lµ cã ©m thanh nh−ng ®−îc ghi trªn vËt mang kh¸c kÌm theo. u - Kh«ng biÕt M· u cho sù cã mÆt cña ©m thanh lµ kh«ng ®−îc biÕt. - 91 -
06 VËt mang ©m thanh M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt liÖu vËt mang ®Æc thï ®èi víi ©m thanh cña tµi liÖu kÓ c¶ ©m thanh ®ã ghi trªn tµi liÖu hoÆc trªn vËt mang t¸ch rêi. Nã còng cho biÕt d¹ng cña r·nh ©m thanh cÇn thiÕt cho tµi liÖu. VÞ trÝ nµy ®−îc sö dông kÌm theo th«ng tin t¹i vÞ trÝ ký tù 007/05 (©m thanh ®i kÌm hoÆc t¸ch rêi) vµ 007/07 (kÝch th−íc). VÒ c¬ b¶n nh÷ng vËt mang ©m thanh cã thÓ lµ: r·nh quay vµ ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®å m· ho¸ vÞ trÝ nµy. # - Kh«ng cã ©m thanh (phim c©m) M· # (kho¶ng trèng) cho biÕt tµi liÖu chiÕu h×nh kh«ng cã ©m thanh. a - R·nh ©m thanh quang häc trªn phim M· a cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn mét r·nh quang häc lµ mét thµnh phÇn cña phim. Trong khi m· ho¸, phim 16 vµ 35 mm th«ng th−êng ®−îc x¸c ®Þnh lµ ©m thanh ghi trªn r·nh quang häc. b - R·nh ©m thanh tõ tÝnh trªn phim M· b cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn mét r·nh tõ tÝnh lµ mét thµnh phÇn cña phim. Phim 70 mm th«ng th−êng cã mang theo r·nh ©m thanh tõ tÝnh. c - Hép b¨ng tõ ©m thanh M· c cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn mét hép b¨ng tõ (tape). d - §Üa ©m thanh M· d cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn ®Üa ©m thanh. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc sö dông ®Ó cung cÊp ©m thanh cho phim ®Ìn chiÕu. C¸c ®Üa ©m thanh bao gåm c¸c ®Üa h¸t vinyl 7 inch, 10 inch vµ 12 inch (®−îc x¸c ®Þnh lµ ®Üa ©m thanh t−¬ng tù ë trong tr−êng con $a cña tr−êng 300) vµ ®Üa compact 4 3/4 inch (®−îc x¸c ®Þnh lµ ®Üa ©m thanh kü thuËt sè ;’ë trong tr−êng con $a cña tr−êng 300). e - B¨ng tõ ©m thanh trªn èng ©m thanh M· e cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn mét èng ©m thanh tõ tÝnh. f - B¨ng tõ ©m thanh trªn hép casset M· f cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn b¨ng casset cña b¨ng tõ tÝnh. g - R·nh ©m thanh quang häc vµ tõ tÝnh trªn phim M· g cho biÕt ©m thanh kÌm theo phim ®−îc ghi trªn c¶ hai r·nh ©m thanh quang häc vµ tõ tÝnh. h - B¨ng video M· h cho biÕt ©m thanh kÌm theo tµi liÖu lµ mét thµnh phÇn cña b¨ng video. B¨ng video th«ng th−êng sö dông kh«ng chØ ®Ó ghi ©m. - 92 -
i - §Üa video M· i cho biÕt ©m thanh kÌm theo tµi liÖu lµ mét thµnh phÇn cña ®Üa video (videodisc). §Üa video th«ng th−êng sö dông kh«ng chØ ®Ó ghi ©m. CÇn ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a ®Üa videodisc (®Üa laser 12 inch chøa th«ng tin video) vµ ®Üa compact ®−îc sö dông chØ ®Ó ghi ©m thanh (®Üa nÐn ©m thanh 4 3/4 inch). C«ng nghÖ ®Ó ghi h×nh vµ ghi ©m thanh lªn hÖ thèng ®Üa kü thuËt sè lµ gièng nhau. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt vËt mang ©m thanh lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn thÝch hîp víi vËt mang cña ©m thanh kÌm theo tµi liÖu. 07 KÝch th−íc M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt chiÒu réng hoÆc kÝch th−íc cña tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh. ChiÒu réng ®−îc ¸p dông cho phim ®Ìn chiÕu. ChiÒu cao vµ chiÒu réng ®−îc ¸p dông cho tÊm phim ®Ìn chiÕu vµ tÊm trong. ChØ nªu c¸c kÝch th−íc th«ng dông nhÊt. §èi víi phim vµ tÊm phim ®Ìn chiÕu, chØ cã m· phï hîp chÝnh x¸c víi kÝch th−íc cña vËt lý cña tµi liÖu míi ®−îc sö dông. NÕu kh«ng cã c¸c m· phï hîp th× sö dông m· z. §èi víi tÊm trong, sö dông m· t−¬ng ®èi s¸t nhÊt víi kÝch th−íc vËt lý. KÝch th−íc cña tÊm phim ®Ìn chiÕu vµ tÊm trong bao gåm c¶ kÝch th−íc khung cña tµi liÖu. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®å m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - KÝch th−íc chuÈn 8 mm M· a cho biÕt chiÒu réng cña phim lµ ®óng chuÈn 8 mm. Khi phim ®−îc gäi lµ phim Mauer 8 mm th× dïng m· a. b - Trªn 8 mm / 8 mm ®¬n M· b cho biÕt chiÒu réng cña phim lµ trªn 8 mm. Phim ®¬n 8 mm lµ lo¹i t−¬ng øng víi phim NhËt b¶n trªn 8 mm. c, d, e, f, g - 9,5 mm, v.v.. C¸c m· c, d, e, f vµ g cho biÕt chiÒu réng cña phim lµ b»ng víi mét trong sè chØ chiÒu réng theo mm. j - 2x2 inch hoÆc 5x5 cm M· j cho biÕt kÝch th−íc cña tÊm phim ®Ìn chiÕu trong khung hoÆc lµ 2x2 inch hoÆc 5x5 cm. k - 2 1/4 x 2 1/4 inch hoÆc 6x6 cm M· k cho biÕt kÝch th−íc cña tÊm phim ®Ìn chiÕu trong khung hoÆc lµ 2 1/4 x 2 1/4 inch hoÆc 6x6 cm. - 93 -
s, t, v, w, x, y - 4x5 inch hoÆc 10 x 13 cm, v.v.. M· s, t, v, w, x, y cho biÕt kÝch th−íc cña tÊm trong lµ gÇn s¸t víi kÝch th−íc cña m· t−¬ng øng. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kÝch th−íc cña tµi liÖu lµ kh«ng biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kÝch th−íc cña tµi liÖu lµ kh«ng phï hîp víi m· nµo ë trªn. 08 VËt liÖu cña vËt mang phô M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i vËt liÖu cña vËt mang tÊm phim ®Ìn chiÕu hoÆc tÊm trong. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®å m· ho¸ vÞ trÝ nµy. # - Kh«ng cã vËt mang phô M· # (kho¶ng trèng) cho biÕt kh«ng cã vËt mang phô. Phim ®Ìn chiÕu lu«n lu«n ®−îc sö dông m· #. c - B¶ng c¸ct«ng M· c cho biÕt ®©y lµ khung b×a c¸ct«ng. TÊm phim ®Ìn chiÕu vµ tÊm trong ®−îc biªn môc ®−îc coi lµ cã khung b×a trõ khi biÕt ch¾c ch¾n lµ kh¸c. d - KÝnh M· d cho biÕt ®©y lµ nÒn kÝnh. NÒn kÝnh th«ng th−êng phñ c¶ nÒn phim nh−ng kh«ng ph¶i lµ nÒn chÝnh cña líp nhò t−¬ng. e - Tæng hîp M· e cho biÕt vËt liÖu cña vËt mang phô lµ tæng hîp (thÝ dô chÊt dÎo, vinyl,...). h - Kim lo¹i M· h cho biÕt vËt liÖu cña vËt mang phô lµ kim lo¹i. Kim lo¹i th−êng ®−îc sö dông ®Ó lµm khung nh÷ng ®å ho¹ chiÕu h×nh lín, cÇn cã khung hç trî tèt h¬n. j - Kim lo¹i vµ kÝnh M· j cho biÕt vËt liÖu cña vËt mang phô lµ kÝnh vµ kim lo¹i. PhÇn kim lo¹i th−êng ®−îc sö dông lµm khung ®Ó gi÷ hai tÊm kÝnh chøa líp nÒn phim. TÊm kÝnh kh«ng ph¶i lµ líp nÒn chÝnh cña nhò t−¬ng phim. k - Tæng hîp vµ kÝnh M· k cho biÕt vËt liÖu gi¸ ®ì phô lµ tæng hîp vµ kÝnh. VËt liÖu tæng hîp, thÝ dô nh− chÊt dÎo, vinyl, ®−îc sö dông lµm khung ®Ó ®Ó gi÷ hai tÊm kÝnh chøa líp nÒn phim. T¸m kÝnh kh«ng ph¶i lµ líp nÒn chÝnh cña nhò t−¬ng phim. - 94 -
m - S−u tËp hçn hîp M· m cho biÕt vËt liÖu vËt mang phô kh¸c nhau ®èi víi c¸c tµi liÖu kh¸c nhau trong s−u tËp. Th«ng th−êng m· nµy sö dông cho mét nhãm c¸c tµi liÖu chiÕu h×nh trªn c¸c vËt mang phô kh¸c nhau. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt vËt liÖu cña vËt mang phô lµ kh«ng biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp cho vËt liÖu vËt mang phô. ThÝ dô 007 go#cjbff# [§èi t−îng lµ tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh (007/00); lµ phim ®Ìn chiÕu (01), phim mµu (03); ©m thanh t¸ch biÖt khái vËt mang tin (05) vµ ®−îc l−u trªn b¨ng tõ casset (06); vµ lµ phim ®Ìn chiÕu 35 mm (07)] 007 gs#cj##jd [§èi t−îng lµ tµi liÖu ®å ho¹ chiÕu h×nh (007/00); lµ tÊm phim ®Ìn chiÕu (slide) (01); cã mµu trªn lo¹i phim an toµn (04); kh«ng cã ©m thanh (05-06), kÝch th−íc 2x2 inch (07) vµ cã khung kÝnh (08)] Quy −íc nhËp D÷ LIÖU §é dµi tr−êng - §èi víi ph¹m trï tµi liÖu chiÕu h×nh, tr−êng 007 chøa 9 vÞ trÝ ký tù. LÞch sö ®Þnh danh néi dung 007 §å ho¹ chiÕu h×nh [X¸c ®Þnh l¹i, 1981] N¨m 1981, tr−êng 007 (tµi liÖu nh×n) ®−îc quy ®Þnh l¹i vµo vÞ trÝ cña cÊu tróc hiÖn t¹i vµ ®−îc ®æi tªn. H·y xem phÇn §Þnh danh néi dung cña tr−êng 007 (Tr−êng ®é cã dµi cè ®Þnh M« t¶ vËt lý - Th«ng tin chung) cho cÊu tróc vµ vÞ trÝ cña c¸c yÕu tè tr−íc vµ sau khi cÊu tróc l¹i. 007/01 §Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï # Kh«ng ¸p dông hoÆc kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ [Lçi thêi, 1980] n Kh«ng ¸p dông [Lçi thêi, 1981] [chØ cã trong USMARC] 007/02 KhÝa c¹nh B¶n nguyªn gèc so víi b¶n sao [Lçi thêi] [chØ cã trong USMARC] Quy ®Þnh nµy ®−îc x¸c ®Þnh lµ lçi thêi n¨m 1997. Nh÷ng m· ®−îc quy ®Þnh lµ: f (B¶n sao chÐp), o (B¶n gèc), r (Phiªn b¶n) vµ u (Kh«ng biÕt). - 95 -
007/04 NÒn cña nhò t−¬ng # Kh«ng ¸p dông hoÆc kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ [Lçi thêi, 1980] n Kh«ng ¸p dông [Lçi thêi, 1981] VÞ trÝ 007/04 ®−îc ®æi tªn n¨m 1983 khi m· riªng biÖt cho ®å ho¹ chiÕu h×nh ®−îc quy ®Þnh. 007/06 VËt mang ©m thanh g Kh¸c [Lçi thêi, 1981] M· g hiÖn nay ®−îc quy ®Þnh tõ n¨m 1985. 007/07 KÝch th−íc u 7x7 inch hoÆc 18x18cm [Lçi thêi, 1980] y Kh«ng biÕt [Lçi thêi, 1980] 007/08 VËt liÖu hç trî phô VËt liÖu hç trî phôi kh«ng ®−îc m· ho¸ tr−íc khi cã quy ®Þnh cho vÞ trÝ ký tù nµy tõ n¨m 1983. - 96 -
007 Vi h×nh (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ. VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu 09 Mµu s¾c h Vi h×nh b §en tr¾ng 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt c NhiÒu mµu a TÊm më s¸ng m Hçn hîp b Hép vi phim u Kh«ng biÕt c B¨ng casset vi phim z Kh¸c d Cuén vi phim | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ e Vi phiÕu 10 Nhò t−¬ng trªn nÒn phim f Casset vi phiÕu a Hîp chÊt halogen víi b¹c g TÊm mê vi h×nh b Diazo u Kh«ng x¸c ®Þnh c Bãng n−íc z Kh¸c m Nhò t−¬ng hçn hîp | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ n Kh«ng ¸p dông 02 Kh«ng x¸c ®Þnh u Kh«ng biÕt 03 KhÝa c¹nh ©m b¶n/d−¬ng b¶n z Kh¸c a D−¬ng b¶n | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ b ¢m b¶n 11 ThÕ hÖ phiªn b¶n m ChiÒu ph©n cùc hçn hîp a ThÕ hÖ mét (Gèc) u Kh«ng biÕt b Phiªn b¶n gèc ®Ó in | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ c Phiªn b¶n phôc vô 04 KÝch th−íc m ThÕ hÖ phiªn b¶n hçn hîp a 8mm. u Kh«ng biÕt d 16mm. | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ f 35mm. 12 NÒn cña phim g 70 mm. a NÒn an toµn, kh«ng x¸c h 105 mm. ®Þnh l 3x5 inch hoÆc 8x13 cm. c NÒn an toµn, lo¹i axetat m 4x6 inch hoÆc 11x15 cm. kh«ng x¸c ®Þnh o 6x9 inch hoÆc 16x23 cm. d NÒn an toµn, lo¹i diaxetat p 3 1/4 x 7 3/8 inch hoÆc 9 x i Lo¹i nÒn nitrat 19 cm. m NÒn hçn hîp (nitrat vµ an u Kh«ng biÕt toµn) z Kh¸c n Kh«ng ¸p dông | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ p NÒn an toµn, polyester 05 D¶i tû lÖ thu nhá r NÒn an toµn, hçn hîp a Tû lÖ thu nhá thÊp t NÒn an toµn, triaxetat b Thu nhá b×nh th−êng u Kh«ng biÕt c Tû lÖ thu nhá cao z Kh¸c d Tû lÖ thu nhá rÊt cao | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ e Tû lÖ thu nhá cùc cao u Kh«ng biÕt v Tû lÖ thu nhá kh¸c nhau | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ 06-08 Tû lÖ thu nhá - 97 -
§Þnh nghÜa vµ ph¹m vi tr−êng Khi vÞ trÝ tr−êng 007/00 chøa m· h, nã chøa th«ng tin ®Æc thï vÒ ®Æc tr−ng vËt lý cña tµi liÖu vi h×nh. H−íng dÉn ¸p dông ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu h - Tµi liÖu vi h×nh M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i tµi liÖu cña ®èi t−îng lµ vi h×nh. ThuËt ng÷ vi h×nh lµ thuËt ng÷ tæng qu¸t cho mäi lo¹i vËt mang tin, trong suèt hoÆc mê, chøa c¸c h×nh ¶nh thu nhá. Mét h×nh ¶nh thu nhá lµ mét ®¬n vÞ (trang tµi liÖu) cña tµi liÖu v¨n b¶n, ®å ho¹ hoÆc tµi liÖu t¹o tõ m¸y tÝnh, ®−îc l−u trªn tÊm më s¸ng, vi phiÕu, vi phim, tÊm mê hoÆc nh÷ng lo¹i h×nh thu nhá kh¸c vµ chØ ®äc ®−îc khi cã sù phãng ®¹i. Vi h×nh cã thÓ ®−îc t¹o ra tõ nh÷ng tµi liÖu v¨n b¶n hoÆc ®å ho¹ hoÆc cã thÓ lµ b¶n vi h×nh gèc. Ký tù lÊp ®Çy (|) kh«ng ®−îc sö dông ë vÞ trÝ nµy. 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï lµ vi h×nh. §Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï m« t¶ mét líp tµi liÖu ®Æc thï (th−êng lµ mét líp ®èi t−îng vËt lý) (thÝ dô nh− vi phiÕu). Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - ThÎ lç èng kÝnh M· a cho biÕt ®©y lµ thÎ lç èng kÝnh. ThÎ lç èng kÝnh (aperture cards) lµ mét tÊm cã mét hoÆc mét sè tÊm më h×nh ch÷ nhËt ®−îc thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®Ó lµm khung hoÆc chÌn mét tÊm phim cã chøa nhiÒu vi ¶nh. Nh÷ng tÊm nµy th−êng lµ c¸c tÊm phiÕu lç EAM (Electrical Accounting Machine), cßn ®−îc gäi lµ c¸c tÊm thÎ IBM, ®−îc sö dông cho c¸c m¸y ®äc thÎ. Nh÷ng thÎ nh− vËy th−êng chøa mét tÊm më s¸ng vµ th−êng cã mét vi ¶nh ë trªn. b - Hép vi phim M· b cho biÕt tµi liÖu lµ mét hép vi phim (microfilm cartridge). Nã chøa mét d¶i phim ®−îc cuén trªn mét lâi vµ ®−îc gi÷ trong mét hép b¶o vÖ. Hép vi phim ®ßi hái ph¶i cã thiÕt bÞ chuyªn ®äc (®−îc gäi lµ m¸y ®äc hoÆc m¸y ®äc-in). Th«ng th−êng phÇn ®Çu cña cuén phim ®−îc ®Ó tù do ®Ó nèi vµo thiÕt bÞ ®äc. Nh÷ng th«ng sè vÒ ®é dµi, chiÒu réng vµ tû lÖ thu nhá lµ t−¬ng tù nh− cña cuén vi phim. - 98 -
c - B¨ng casset vi phim M· c cho biÕt tµi liÖu lµ mét b¨ng casset vi phim (microfilm casset) tr«ng t−¬ng tù nh− b¨ng casset ©m thanh. Nã chøa mét d¶i phim ®−îc cuén trªn hai lâi vµ ®−îc gi÷ trong mét hép b¶o vÖ. Hép vi phim ®ßi hái ph¶i cã thiÕt bÞ chuyªn ®äc (®−îc gäi lµ m¸y ®äc hoÆc m¸y ®äc-in). V× hai ®Çu cña d¶i phim ®−îc g¾n lªn lâi quay, nªn cuén b¨ng vi phim kh«ng cÇn nèi vµo vµo thiÕt bÞ ®äc. §é dµi cña phim th−êng lµ 100 feets (kho¶ng 30m) hoÆc ng¾n h¬n. ChiÒu réng cña phim lµ 16 mm vµ tû lÖ thu nhá lµ t−¬ng tù nh− cña cuén vi phim vµ hép vi phim. d - Cuén vi phim M· d cho biÕt tµi liÖu lµ mét cuén vi phim chøa mét d¶i vi phim ®−îc cuén vµ gi÷ trong mét hép. Cuén vi phim ®ßi hái ph¶i nèi phim mét c¸ch thñ c«ng vµo thiÕt bÞ chuyªn ®äc. §é dµi cña phim th−êng lµ 100 feets (kho¶ng 30m) hoÆc ng¾n h¬n. §èi víi vi ¶nh t¹o ra b»ng c¸ch chôp nh÷ng tµi liÖu v¨n b¶n hoÆc ®å ho¹, chiÒu réng th«ng dông cña phim lµ 35 mm vµ 16 mm, vµ tû lÖ thu nhá th−êng lµ 10:1 ®Õn kho¶ng 20:1. Phim 16 mm víi tû lÖ thu nhá hiÖu lùc 24:1 hoÆc 48:1 th−êng ®−îc sö dông cho c¸c vi phim t¹o ra b»ng m¸y tÝnh, (COM = Computer Output Microfilm). e - Vi phiÕu M· e cho biÕt tµi liÖu lµ mét vi phiÕu. Vi phiÕu lµ mét tÊm phim chøa nhiÒu vi ¶nh ®−îc s¾p xÕp theo c¸c d·y vµ cã dßng tiªu ®Ò chøa c¸c th«ng tin b»ng v¨n b¶n ë møc ®é to ®ñ ®äc mµ kh«ng cÇn phãng ®¹i. C¸ch bè trÝ theo d·y phô thuéc vµo tû lÖ thu nhá. Vi phiÕu ®−îc chia thµnh 5 lo¹i theo tû lÖ thu nhá: tû lÖ thu nhá thÊp (tû lÖ ®Õn 15:1), tû lÖ th«ng th−êng (lín h¬n 15:1 ®Õn 30:1), tû lÖ thu nhá cao (tû lÖ lín h¬n 30:1 ®Õn 60:1), tû lÖ thu nhá rÊt cao (tû lÖ lín h¬n 60:1 ®Õn 90:1) vµ tû lª thu nhá siªu cao (tû lÖ thu nhá lín h¬n 90:1). Nh÷ng vi phiÕu th«ng th−êng ®−îc t¹o ra b»ng c¸ch chôp ¶nh c¸c tµi liÖu v¨n b¶n hoÆc ®å ho¹ víi møc thu nhá 24:1. Nh÷ng vi phiÕu nh− vËy cã kÝch th−íc 105 mm x 148 mm (kho¶ng 4 inch x 6 inch) vµ cã « s¾p xÕp ®Ó chøa ®−îc 98 vi ¶nh tõ c¸c trang tµi liÖu cã kÝch th−íc kh«ng lín h¬n 11 inch chiÒu cao vµ 8 1/2 inch chiÒu réng. Vïng tiªu ®Ò cã ®é réng cña mét hµng vµ hµng ¶nh ®Çu tiªn. Nh÷ng vi phiÕu t¹o ra tõ m¸y tÝnh (COM microfiche) ®−îc t¹o ra b»ng c¸ch ghi l¹i nh÷ng d÷ liÖu t¹o ra b»ng m¸y tÝnh víi tû lÖ thu nhá 48:1 trªn tÊm vi phiÕu 105 mm chiÒu cao x 148 mm chiÒu réng. Nh÷ng vi phiÕu nh− vËy th−êng cã c¸ch s¾p xÕp 15 hµng vµ 18 cét, chøa ®−îc 270 vi ¶nh. Vïng tiªu ®Ò cã ®é réng mét hµng vµ cã thÓ t×m thÊy ë trªn hµng vi ¶nh ®Çu tiªn. Nh÷ng vi phiÕu cã tû lÖ thu nhá siªu cao ®−îc gäi lµ siªu vi phiÕu (ultrafiche). Tû lÖ thu nhá vµ c¸ch thøc s¾p xÕp kh«ng ®−îc quy thµnh chuÈn vµ biÕn ®éng theo c¸ch ¸p dông vµ ph−¬ng ph¸p t¹o siªu vi phiÕu. f - Casset vi phiÕu M· f cho biÕt tµi liÖu lµ mét hép casset vi phiÕu. - 99 -
g - TÊm mê vi h×nh M· g cho biÕt tµi liÖu lµ mét tÊm mê vi h×nh - mét tÊm mê chøa nhiÒu vi ¶nh ®−îc xÕp thµnh hµng hai chiÒu. TÊm mê vi h×nh gièng nh− vi phiÕu. KÝch th−íc th«ng th−êng lµ 3x5 inch hoÆc 6x9 inch. Tû lÖ thu nhá th«ng th−êng lµ 24:1 hoÆc 20:1. TÊm mê vi h×nh th−êng cã th«ng tin chØ dÉn b»ng v¨n b¶n víi kÝch th−íc ®ñ lín ®Ó ®äc mµ kh«ng ph¶i phãng ®¹i. u - Kh«ng x¸c ®Þnh M· u cho biÕt ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt cho vi h×nh lµ kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo ë trªn phï hîp víi kiÓu tµi liÖu vi h×nh. Mét sè lo¹i tµi liÖu vi h×nh d¹ng sau sö dông m· z: - chip vi h×nh (microchip) - Mét tÊm vi phim cã kÝch th−íc rÊt nhá; - Vi ®iÓm (microdot) - Mét mÈu phim vi h×nh víi tû lÖ thu nhá siªu cao; - Cuén vi h×nh (microform roll) - Mét cuén cña c¸c phim cã ®é réng kh«ng b×nh th−êng. 02 Kh«ng x¸c ®Þnh VÞ trÝ nµy kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh; nã chøa mét kho¶ng trèng (#) hoÆc ký tù lÊp ®Çy (|). 03 KhÝa c¹nh ©m b¶n/d−¬ng b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt khÝa c¹nh ©m b¶n/d−¬ng b¶n cña vi h×nh. §Æc tr−ng nµy còng ®−îc tham chiÕu cho chiÒu ph©n cùc. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - D−¬ng b¶n M· a cho biÕt ®©y lµ mét vi h×nh d−¬ng b¶n, trong ®ã c¸c ®−êng kÎ vµ ký tù cã mµu tèi trªn nÒn s¸ng. C¸c tÊm mê vi h×nh th−êng ®−îc g¸n m· nµy. b - ¢m b¶n M· b cho biÕt ®©y lµ mét vi h×nh ©m b¶n, trong ®ã c¸c ®−êng kÎ vµ ký tù cã mµu s¸ng trªn nÒn tèi. m - ChiÒu ph©n cùc hçn hîp M· m cho biÕt ®©y lµ mét vi h×nh cã ph©n cùc hçn hîp, thÝ dô vi h×nh cã c¶ vi ¶nh d−¬ng b¶n vµ ©m b¶n. - 100 -
u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt ®©y ®é ph©n cùc cña vi h×nh lµ kh«ng biÕt. (Mét sè vi h×nh ©m b¶n mµu cã thÓ ®−îc xem nh− d−¬ng b¶n nÕu mµu cña nguyªn b¶n lµ kh«ng ®−îc biÕt). 04 KÝch th−íc M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt kÝch th−íc cña vi h×nh. KÝch th−íc nµy kh«ng chØ thÞ kÝch th−íc cña vi ¶nh trªn tµi liÖu vi h×nh. ThÝ dô, ¶nh 16 mm ghi trªn vi phim 35 mm ®−îc m· ho¸ víi m· f (35 mm). ChØ cã nh÷ng kÝch th−íc th«ng dông nhÊt ®−îc g¸n m·. ChØ sö dông nh÷ng m· trïng hîp mét c¸ch chÝnh x¸c víi kÝch th−íc cña tµi liÖu vi h×nh. NÕu m· kh«ng trïng hîp chÝnh x¸c víi kÝch th−íc cña vi h×nh th× sö dông m· z. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a, d, f, g, h - 8mm, vµ v.v... M· a, d, f, g, h cho biÕt chiÒu réng cña vi phim tÝnh theo milimet (mm) l, m, o - 3x5 inch hoÆc 8x13 cm, vµ v.v... M· l, m, o cho biÕt chiÒu cao cña vi phiÕu hoÆc tÊm mê vi h×nh tÝnh theo inch hoÆc milimet (mm). KÝch th−íc thø nhÊt lµ chiÒu cao, cßn kÝch th−íc thø hai lµ chiÒu réng. Vi phiÕu víi kÝch th−íc chuÈn (105 mm x 148 mm) ®−îc g¸n m· m. p - 3 1/4 x 7 3/8 inch hoÆc 9 x 19 cm. M· p cho biÕt chiÒu cao vµ chiÒu réng cña tÊm thÎ më s¸ng tÝnh theo inch hoÆc centimet (cm). u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt kÝch th−íc cña vi h×nh lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng m· nµo ë trªn phï hîp víi kÝch th−íc cña vi h×nh. 05 D¶i tû lÖ thu nhá M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt d¶i tû lÖ thu nhá cña ®èi víi vi h×nh. Tû lÖ thu nhá ®Æc thï ®−îc nhËp vµo vÞ trÝ tr−êng 007/06 - 08. §èi víi vi phim kh«ng thuéc lo¹i t¹o ra b»ng m¸y tÝnh (COM) vµ tÊm mê vi h×nh, c¸c m· a vµ b lµ nh÷ng m· th−êng ®−îc sö dông nhÊt. §èi víi vi phiÕu hoÆc vi phim t¹o ra tõ m¸y tÝnh, tû lÖ thu nhá thùc chÊt lµ sù tû lÖ phãng ®¹i vµ tham chiÕu ®Õn tû lÖ phãng ®¹i cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra ¶nh cã thÓ ®äc ®−îc. HÇu hÕt c¸c vi h×nh t¹o ra tõ m¸y tÝnh (COM) ®−îc t¹o ra víi tû lÖ thu nhá 024 - 048 (Mac b vµ c), nh−ng còng cã vi phiÕu t¹o ra tõ m¸y tÝnh cã tû lÖ cao h¬n (thÝ 072). C¸c m· tõ b ®Õn e ®−îc sö dông cho nh÷ng lo¹i vi h×nh kh¸c - 101 -
(nh− vi phiÕu, siªu vi phiÕu). HÇu hÕt c¸c vi phiÕu th−êng gËp lµ cã ®é thu nhá th«ng th−êng (m· b). Th«ng tin vÒ tû lÖ thu nhá th−êng ®−îc ghi ngay trªn tµi liÖu vi h×nh. NÕu kh«ng cã th«ng tin nµy, ng−êi xö lý ph¶i biÕt ®−îc kÝch th−íc cña nguyªn b¶n vµ kÝch th−íc cña ¶nh trªn vi h×nh ®Ó tÝnh vµ chän m· cho vÞ trÝ 007/05. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Tû lÖ thu nhá thÊp M· a cho biÕt tû lÖ thu nhá lµ thÊp, nhá h¬n 16:1 (®Õn 016). b - Thu nhá b×nh th−êng M· b cho biÕt ®©y lµ tû lÖ thu nhá th«ng th−êng víi tû lÖ tõ 16:1 ®Õn 30:1 (tû lÖ 016-030). c - Tû lÖ thu nhá cao M· c cho biÕt ®©y lµ tû lÖ thu nhá cao, víi tû lÖ tõ 31:1 ®Õn 60:1 (tû lÖ 031-060). d - Tû lÖ thu nhá rÊt cao M· d cho biÕt ®©y lµ tû lÖ thu nhá rÊt cao, víi tû lÖ tõ 61:1 ®Õn 90:1 (tû lÖ 061- 090). e - Tû lÖ thu nhá siªu cao M· e cho biÕt ®©y lµ tû lÖ thu nhá siªu cao, víi tû lÖ trªn 90:1 (trªn 090). u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt tû lÖ thu nhá lµ kh«ng ®−îc biÕt. v - Tû lÖ thu nhá kh¸c nhau M· v ®−îc sö dông khi kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c phÇn cña vi h×nh cã cïng mét tû lÖ thu nhá. (ThÝ dô, néi dung cña 2 cuèn s¸ch ®−îc chôp trªn vi phim; kÝch th−íc cña s¸ch kh¸c nhau, do ®ã mét cuèn cã thÓ ®−îc chôp ë tû lÖ thu nhá 14:1 cßn cuèn kia ë tû lÖ 18:1). 06 - 08 Tû lÖ thu nhá Nh÷ng vÞ trÝ ký tù nµy chøa mét con sè chØ thÞ tû lÖ thu nhá cña vi h×nh. M· cho biÕt d¶i tû lÖ thu nhá ®−îc nhËp vµo vÞ trÝ ký tù 007/05. Nãi chung, tû lÖ thu nhá ®Æc thï ®−îc ghi l¹i khi tû lÖ thu nhá lµ cùc cao (m· e ë vÞ trÝ 007/05). NÕu tû lÖ thu nhá kh«ng ph¶i lµ cùc cao, viÖc ghi l¹i tû lÖ thu nhá lµ Ýt cã ý nghÜa h¬n. Gi¸ trÞ nhËp vµo nh÷ng vÞ trÝ nµy lµ 3 ch÷ sè, ®−îc c¨n ph¶i víi sè 0 ë ®Çu (thÝ dô 015, 048). DÊu g¹ch ngang ®−îc sö dông cho nh÷ng vÞ trÝ sè khi kh«ng biÕt tû lÖ thu nhá (thÝ dô 30-, 1-- hoÆc ---). Ba ký tù lÊp ®Çy (|||) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. - 102 -
09 Mµu s¾c cña vi ¶nh M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt mµu s¾c cña vi ¶nh trªn vi h×nh. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. b - §en tr¾ng M· b cho biÕt ¶nh trªn vi h×nh lµ lo¹i ®en-tr¾ng (th«ng th−êng lµ ®en vµ trong suèt). Nh÷ng ¶nh ®−îc t¹o ra víi mét mµu kh¸c mµu ®en, thÝ dô xanh-tr¾ng (xanh-trong suèt), còng ®−îc g¸n m· nµy. M· b lu«n lu«n ®−îc ¸p dông cho tÊm mê vi h×nh. c - NhiÒu mµu M· c cho biÕt phim trªn vi h×nh cã nhiÒu h¬n mét mµu. m - Hçn hîp M· m cho biÕt vi h×nh cã sù phèi hîp cña c¸c vi ¶nh mét mµu vµ vi ¶nh nhiÒu mµu. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt mµu cña vi ¶nh trªn vi h×nh lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp víi mµu s¾c cña vi ¶nh trªn vi h×nh. 10 Nhò t−¬ng cña nÒn phim M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt kiÓu nhò t−¬ng cña nÒn phim. Tõ nhò t−¬ng (emulsion) ®−îc sö dông ®Ó chØ líp vËt liÖu nh¹y s¸ng phñ trªn nÒn cña vi h×nh. ViÖc b¶o qu¶n vµ sö dông ®óng c¸ch vi h×nh ®ßi hái sù x¸c ®Þnh lo¹i nhò t−¬ng mµ vi h×nh sö dông. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - Hîp chÊt halogen víi b¹c M· a cho biÕt líp nhò t−¬ng lµ hîp chÊt cña b¹c vµ halogen. C¸c vi h×nh phñ b¹c halogen th−êng cã mµu ®en-tr¾ng (®en-trong suèt). b - Diazo M· b cho biÕt ®©y lµ vi h×nh diazo. Líp nhñ t−¬ng ®−îc t¹o rõ líp hîp chÊt nh¹y s¸ng cña muèi diaznium. Khi ph¶n øng víi thuèc tr¸ng sÏ t¹o ra ¶nh mµu. Mµu cña ¶nh ®−îc x¸c ®Þnh bëi thµnh phÇn cña chÊt diaznium vµ thuéc tr¸ng sö dông trong qu¸ tr×nh xö lý. Vi h×nh cã thÓ cã mµu ®en, tÝm hoÆc mµu kh¸c. - 103 -
c - Bät n−íc M· c cho biÕt ®©y lµ líp nhò t−¬ng d¹ng bät (vesicular emulsion). Thµnh phÇn nh¹y s¸ng ®−îc hoµ tan trong líp chÊt dÎo. Khi ph¬i s¸ng, thµnh phÇn nh¹y s¸ng nµy t¹o ra nh÷ng bät quang (bãng n−íc) bªn trong líp chÊt dÎo. Nh÷ng bät nµy t¹o ra nh÷ng ¶nh ch−a ho¹t ho¸ (latent images). Nh÷ng ¶nh nµy trë nªn nh×n thÊy ®−îc vµ ®−îc cè ®Þnh khi xÊy nãng líp chÊt dÎo råi ®Ó cho nguéi ®i. Phim bät n−íc th−êng cã mµu xanh. Chóng th−êng cã ®é t−¬ng ph¶n kh«ng cao trõ khi xem b»ng m¸y ®äc vi h×nh chuyªn dông. m - Nhò t−¬ng hçn hîp M· m cho biÕt vi h×nh chøa líp nhò t−¬ng hçn hîp. ThÝ dô, vi phim cã thÓ cã mét ®o¹n chøa mét lo¹i nhò t−¬ng, ®o¹n kia chøa lo¹i nhò t−¬ng kh¸c. n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt tµi liÖu vi h×nh kh«ng cã líp nhò t−¬ng. ThÝ dô tÊm mê vi h×nh kh«ng cã nhò t−¬ng, do ®ã ®−îc g¸n m· n. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt lo¹i líp nhò t−¬ng trªn vi h×nh lµ kh«ng ®−îc biÕt. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp cho líp nhò t−¬ng cña vi h×nh. 11 ThÕ hÖ phiªn b¶n M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt khÝa c¹nh thÕ hÖ (møc ®é gèc) cña vi h×nh. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - ThÕ hÖ mét (b¶n chñ) M· a cho biÕt ®©y lµ thÕ hÖ mét (b¶n chñ). ThÕ hÖ vi h×nh mét lµ b¶n phim gèc chôp tõ m¸y chôp ¶nh hoÆc tõ m¸y tÝnh ®iÖn tö. M· a ®−îc sö dông cho mäi lo¹i phim vi h×nh gèc ®−îc t¹o ra tõ tµi liÖu l−u tr÷ phï hîp víi c¸c chuÈn l−u tr÷ hoÆc c¸c chuÈn ISO t−¬ng øng vÒ t¹o b¶n l−u tr÷. b - Phiªn b¶n chñ ®Ó in M· b cho biÕt ®©y lµ phiªn b¶n cña b¶n chñ dïng ®Ó in. Phiªn b¶n chñ ®Ó in lµ bÊt cø thÕ hÖ b¶n vi h×nh nµo ®−îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt b¶n sao vi h×nh kh¸c. M· b ®−îc sö dông cho mäi lo¹i b¶n phim vi h×nh chñ kh«ng ph¶i lo¹i ®−îc chÕ t¹o, s¶n xuÊt, b¶o qu¶n phï hîp víi nh÷ng chuÈn l−u tr÷. c - Phiªn b¶n phôc vô M· c cho biÕt ®©y lµ phiªn b¶n ®Ó phôc vô. Phiªn b¶n phôc vô lµ mét b¶n sao vi h×nh ®−îc sao ra (t¹o ra) tõ mét b¶n vi h×nh kh¸c víi môc ®Ých chñ yÕu lµ phôc vô tÊm mê vi h×nh lu«n ®−îc ¸p m· c mµ kh«ng ®Ó s¶n xuÊt vi h×nh kh¸c. - 104 -
m - ThÕ hÖ phiªn b¶n hçn hîp M· m cho biÕt b¶n sao cña vi h×nh lµ hçn hîp cña c¸c d¹ng phiªn b¶n phim kh¸c nhau. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt khÝa c¹nh thÕ hÖ cña phiªn b¶n lµ kh«ng ®−îc biÕt. 12 NÒn cña phim M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt nÒn cña phim. Phim cã nÒn an toµn lµ lo¹i phim kh«ng ch¸y, ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu tiªu chuÈn nÒn phim an toµn. Trªn mét sè phim, cã côm tõ "nÒn an toµn" hoÆc cã mét tam gi¸c ®Òu ®−îc in ë mÐp cña vi h×nh. Mét sè vi phim ®−îc c¸c n−íc s¶n xuÊt cã thÓ cã dïng ch÷ kh«ng ph¶i tiÕng Anh. C¸c lo¹i vi h×nh Bät n−íc (vesicular) vµ diazo lu«n lu«n lµ phim cã nÒn an toµn còng nh− phim b¹c halogen ®−îc s¶n xuÊt t¹i Mü tõ kho¶ng n¨m 1951. Phim cã nÒn nitrate lµ phim dÔ ch¸y, kh«ng ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ phim an toµn. Ký tù lÊp ®Çy (|) ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. a - NÒn an toµn, kh«ng x¸c ®Þnh M· a cho biÕt lo¹i phim cã nÒn an toµn lo¹i phim kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc. c - NÒn an toµn, lo¹i axetat kh«ng x¸c ®Þnh M· c cho ®©y lµ lo¹i phim cã nÒn axetat an toµn, nh−ng lo¹i chÝnh x¸c cña phim kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc. d - NÒn an toµn, lo¹i diaxetat M· d cho biÕt ®©y lµ lo¹i phim nÒn xªnlul« ®iaxetat. §−îc t¹o ra tõ tr−íc §¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø I ®Ó lµm phim gia ®×nh, phim cã nÒn ®iaxetat ®¾t h¬n vµ khã l−êng h¬n phim nÒn nitrate vµ kh«ng ®−îc chÊp nhËn ®Ó s¶n xuÊt phim 35 mm chuyªn nghiÖp. NÒn phim ®iaxetat ®«i khi ®−îc sö dông ®Ó chôp vi h×nh c¸c tµi liÖu. i - Lo¹i nÒn nitrat M· i cho biÕt ®©y lµ lo¹i phim nitrate xenlul«. NÒn nitrate xenlul« ®−îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt phim 35 mm (vµ mét sè phim 17,5cm) ®Õn tr−íc n¨m 1951. Phim nÒn nitrate xenlul« ®· kh«ng cßn ®−îc s¶n xuÊt n÷a. Phim nitrat xenlul« ®«i khi còng ®−îc sö dông ®Ó chôp vi h×nh tµi liÖu. m - NÒn hçn hîp (nitrat vµ an toµn) M· m cho biÕt ®©y lµ lo¹i phim hçn hîp nÒn nitrat vµ nÒn an toµn. ViÖc sö dông nÒn hçn hîp, g¾n cïng nhau, cã thÓ gÆp ë vi h×nh s¶n xuÊt tõ tr−íc nh÷ng n¨m 1950. - 105 -
n - Kh«ng ¸p dông M· n cho biÕt vi h×nh kh«ng cã nÒn phim. Nh÷ng tµi liÖu nh− vËy chñ yÕu lµ nh÷ng vi h×nh trªn c¸c nÒn ph¶n x¹ mµ kh«ng ph¶i lµ nÒn trong suèt. TÊm vi h×nh mê (cã thÓ cßn ®−îc gäi lµ vi thÎ (microcard) hoÆc vi b¶n in lµ thÝ dô vÒ vi h×nh kh«ng ®−îc t¹o trªn nÒn phim vµ ®−îc g¸n m· n. p - NÒn an toµn, polyester M· p cho biÕt nÒn phim ®−îc chÕ t¹o tõ nhùa tæng hîp (nh− estar). Trong nh÷ng n¨m 1980, ®©y lµ lo¹i nÒn phim phæ biÕn nhÊt dïng ®Ó chôp vi h×nh tµi liÖu gèc. r - NÒn an toµn, hçn hîp M· r cho cã c¸c lo¹i phim cã nÒn an toµn kh¸c nhau ®−îc g¾n víi nhau, nh−ng kh«ng ph¶i lµ phim nitrate. t - NÒn an toµn, triaxetat M· t cho biÕt ®©y lµ lo¹i phim nÒn xenlul« triaxetate. Xenlul« triaxetat lµ hîp chÊt ®a axetal cã ®é b¾t löa thÊp, chËm ch¸y. Tõ n¨m 1951, phim triaxetat ®· ®−îc c¸c nhµ chuyªn nghiÖp còng nh− nghiÖp d− sö dông ®Ó lµm phim. Nã còng ®«i khi ®−îc sö dông ®Ó chôp vi phim c¸c tµi liÖu. u - Kh«ng biÕt M· u cho biÕt lo¹i nÒn phim lµ kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh. z - Kh¸c M· z cho biÕt kh«ng cã m· nµo ë trªn phï hîp víi nÒn phim ThÝ dô 007 hd#bgc---cuuu [Tµi liÖu lµ vi h×nh (007/00), lµ cuén vi phim (01); lµ phim ©m b¶n (03); kÝch th−íc réng 70 mm (04); cã d¶i tû lÖ thu nhá cao (05); lµ phim mµu (09); Nhò t−¬ng cña nÒn phim (10), thÕ hÖ (11) vµ nÒn phim lµ kh«ng ®−îc biÕt] 007 he#bmb024baca [Tµi liÖu lµ vi h×nh (007/00); (nguyªn b¶n lµ lµ mét b¶n in trªn giÊy, ®−îc chôp vi h×nh ®Ó s¶n xuÊt vi phiÕu), ®−îc t¹o lµm vi phiÕu (01); lµ ©m b¶n (03); kÝch th−íc 4x6 inch (04); tû lÖ thu nhá b×nh th−êng (05) 24:1 (06-08); lµ ®¬n s¾c (09); líp nhò t−¬ng lµ b¹c halogen (10); phiªn b¶n phôc vô (11); trªn nÒn phim an toµn (12)] 007 hd#afa014bcaa [Tµi liÖu lµ vi h×nh (007/00) (lµ b¸o, ®−îc chôp ®Ó thu nhá); xuÊt b¶n ë d¹ng cuén vi phim (01); lµ phim d−¬ng b¶n (03); kÝch th−íc 35 mm (04); cã tû lÖ thu nhá thÊp (05), møc 14:1 (06-08); ®¬n s¾c (09); cã nhò t−¬ng d¹ng bät (10); lµ b¶n phôc vô (11); trªn nÒn phim an toµn (12). - 106 -
Quy −íc nhËp d÷ liÖu §é dµi tr−êng - tr−êng 007 ®èi víi ph¹m trï tµi liÖu lµ vi h×nh cã ®é dµi 13 ký tù ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ ký tù. LÞch sö ®Þnh danh néi dung 007/02 KhÝa c¹nh nguyªn b¶n vµ phiªn b¶n [Lçi thêi] [ChØ cã trong USMARC] Quy ®Þnh nµy trë thµnh lçi thêi tõ n¨m 1997. C¸c m· ®−îc x¸c ®Þnh lµ: f (B¶n sao chÐp), o (nguyªn b¶n), r (phiªn b¶n) vµ u (kh«ng biÕt) 007/12 NÒn cña phim b NÒn Kh«ng an toµn [Lçi thêi] M· b ®−îc x¸c ®Þnh lµ lçi thêi tõ n¨m 1991 khi vÞ trÝ 007/12 cho vi h×nh ®−îc lµm cho gièng nh− vÞ trÝ 007/12 (nÒn cña phim) cho lo¹i tµi liÖu phim vµ m· i (nÒn nitrat) ®−îc quy ®Þnh. - 107 -
007 §å ho¹ kh«ng chiÕu (L) ChØ thÞ vµ tr−êng con Tr−êng 007 kh«ng cã chØ thÞ vµ tr−êng con; c¸c yÕu tè d÷ liÖu ®−îc x¸c ®Þnh theo vÞ trÝ. VÞ trÝ ký tù - 108 -
00 Lo¹i tµi liÖu f Da k §å ho¹ kh«ng chiÕu g V¶i 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt h Kim lo¹i c Tranh c¾t d¸n m Hçn hîp d B¶n vÏ ký ho¹ o GiÊy e Tranh héi häa p Th¹ch cao f Tranh in c¬ häc q B¶ng cøng r Sø g ©m b¶n s §¸ h ¶nh in t Gç i H×nh vÏ u Kh«ng biÕt j B¶n in z Kh¸c i B¶n vÏ kü thuËt | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ n S¬ ®å 05 VËt liÖu nÒn phô o ThÎ chíp nho¸ng # Kh«ng cã vËt liÖu nÒn phô u Kh«ng x¸c ®Þnh a V¶i b¹t z Kh¸c b B¶ng bristol | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ c B¶ng c¸ct«ng/B¶ng minh ho¹ 02 Kh«ng x¸c ®Þnh d KÝnh 03 Mµu s¾c e Tæng hîp a Mét mµu f Da b §en tr¾ng g V¶i c NhiÒu mÇu h Kim lo¹i h T« mµu thñ c«ng m Hçn hîp m Hçn hîp o GiÊy u Kh«ng biÕt p Th¹ch cao z Kh¸c q B¶ng cøng | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ r Sø 04 VËt liÖu nÒn chñ yÕu s §¸ a V¶i b¹t t Gç b B¶ng bristol u Kh«ng biÕt c B¶ng c¸ct«ng/B¶ng minh ho¹ z Kh¸c d KÝnh | Kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ e Tæng hîp §Þnh nghi· vµ ph¹m vi tr−êng Khi vÞ trÝ tr−¬ng 007/00 chøa m· k, nã chøa th«ng tin m· ho¸ ®Æc biÖt vÒ ®Æc tr−ng vËt lý cña tµi liÖu ®å ho¹ kh«ng chiÕu. - 109 -
H−íng dÉn ¸p dông ®Þnh danh néi dung VÞ trÝ ký tù 00 Lo¹i tµi liÖu k - §å ho¹ kh«ng chiÕu M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt lo¹i cña tµi liÖu lµ ®å ho¹ kh«ng chiÕu. §å ho¹ kh«ng chiÕu lµ sù tr×nh bµy ë d¹ng ¶nh hai chiÒu, th«ng th−êng lµ trªn tÊm kh«ng trong suèt (nh− b¶n in, ¶nh chôp, b¶n vÏ,..) hoÆc trong vµ kh«ng cã ý ®Þnh chiÕu lªn ®Ó xem (nh− ¶nh ©m b¶n). Ký tù lÊp ®Çy (|) kh«ng ®−îc sö dông ë vÞ trÝ nµy. 01 VÞ trÝ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc biÖt M· ch÷ c¸i mét ký tù cho biÕt ®©y lµ ®Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï dµnh cho ®å ho¹ kh«ng chiÕu h×nh. §Þnh danh tµi liÖu ®Æc thï nµy m« t¶ mét líp tµi liÖu (th«ng th−êng lµ líp ®èi t−îng vËt lý) cña ®èi t−îng m« t¶ (thÝ dô, ¶nh). Ký tù lÊp ®Çy (|) cã thÓ ®−îc sö dông khi kh«ng cã ý ®Þnh m· ho¸ vÞ trÝ nµy. c - Tranh c¾t d¸n M· c cho biÕt tµi liÖu lµ tranh c¾t d¸n. T¸c phÈm ®−îc t¹o ra bëi viÖc g¾n kÕt c¸c vËt liÖu kh¸c nhau (giÊy, gç, b¸o, v¶i,.. ) lªn mét bÒ mÆt nµo ®ã. d - B¶n vÏ ký ho¹ M· d cho biÕt tµi liÖu lµ b¶n vÏ. §©y lµ viÖc tr×nh bµy b»ng ¶nh (kh«ng ph¶i d¹ng in hoÆc tranh vÏ) ®−îc thùc hiÖn b»ng bót ch×, bót mùc, phÊn hoÆc c¸c c«ng cô vÏ kh¸c, thÓ hiÖn trªn giÊy hoÆc c¸c vËt mang t−¬ng tù kh¸c. e - Tranh héi ho¹ M· e cho biÕt tµi liÖu lµ mét tranh héi ho¹. Tranh héi ho¹ ®−îc ®Þnh nghÜa lµ viÖc tr×nh bµy h×nh ¶nh t¹o ra b»ng c¸ch ®−a c¸c lo¹i phÈm mµu lªn bÒ mÆt. f - Tranh in c¬ häc M· f cho biÕt tµi liÖu lµ mét tranh c¬ häc. Tranh in c¬ häc l¹i ®−îc ®Þnh nghÜa lµ bøc ¶nh t¹o ra b»ng viÖc m« pháng l¹i bøc ¶nh kh¸c th«ng qua sö dông kü thuËt chôp ¶nh chuyÓn h×nh ¶nh ®ã lªn mét bÒ mÆt in. Tï ®ã, viÖc lÊy ®−îc ¶nh cña mét tµi liÖu mét bøc tranh hoÆc b¶n photo Xerox cña b¶n in ®−îc coi nh− lµ tranh in c¬ häc. Nh÷ng viÖc t¹o l¹i phiªn b¶n nghÖ thuËt, b−u ¶nh, ¸p phÝc vµ c¸c ¶nh in ®Ó nghiªn cøu ®−îc xÕp vµo lo¹i nµy. g - ¢m b¶n M· g cho biÕt tµi liÖu lµ mét ©m b¶n. §ã lµ mét mÈu phim, mét tÊm kÝnh hoÆc vËt liÖu kh¸c trªn ®ã xuÊt hiÖn ¶nh ©m b¶n, nghÜa lµ cã kiÓu s¸ng ng−îc l¹i víi ¶nh d−¬ng b¶n, tÊm phim ®Ìn chiÕu, tÊm trong, vµ ®−îc sö dông ®Ó t¹o ra d−¬ng b¶n. Phim ©m b¶n kh«ng bao gåm ¶nh ©m b¶n, ¶nh cã sù kÕt hîp gi÷a ©m b¶n vµ d−¬ng b¶n, ¶nh in b»ng tia mÆt trêi, ®ã chØ lµ nh÷ng kü thuËt ®Ó t¹o ¶nh mµ th«i. - 110 -