Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá kết quả nuôi dưỡng chăm sóc người bệnh hôn mê ăn bằng ống thông dạ dày

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG<br /> <br /> KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ NUÔI DƯỠNG CHĂM SÓC<br /> NGƯỜI BỆNH HÔN MÊ ĂN BẰNG ỐNG THÔNG<br /> DẠ DÀY<br /> <br /> Giảng viên hướng dẫn: TS. Lê Thị Bình<br /> Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Lệ Hằng<br /> Mã sinh viên: B00016<br /> Chuyên ngành: Điều dưỡng hệ Đa khoa<br /> <br /> Hà Nội, 2010<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> <br /> Để thực hiện đề tài này Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Thị Bình người thầy đã<br /> trực tiếp hướng dẫn giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm nghiên cứu để hoàn thành khoá<br /> luận này. Tôi cũng bày tỏ lòng biết ơn tới GS.TS. Phạm Minh Đức - Trưởng khoa Điều<br /> dưỡng Trường Đại học Thăng Long, cùng các thầy cô giáo trong khoa. Các bác sỹ, điều<br /> dưỡng và toàn thể cán bộ nhân viên công tác ở khoa Cấp cứu A9 nơi tôi làm việc và một<br /> số Khoa trong bệnh viện Bạch Mai đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình<br /> làm nghiên cứu.<br /> Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả bệnh nhân, gia đình bệnh<br /> nhân những người đã tham gia vào nghiên cứu và trực tiếp tạo nên thành công của<br /> nghiên cứu này.<br /> Sau cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè những người đã sát<br /> cánh, động viên để tôi có thể hoàn thành khoá luận này.<br /> <br /> Hà Nội, ngày 08 tháng 1 năm 2011<br /> Sinh viên<br /> Nguyễn Thị Lệ Hằng<br /> <br /> Thang Long University Library<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chăm sóc dinh dưỡng cho người bệnh là một trong những nhiệm vụ của người điều<br /> dưỡng ở tại bệnh viện cũng như ở cộng đồng. Dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với<br /> cơ thể con người. Nhờ dinh dưỡng tốt cơ thể mới tồn tại, phát triển và có khả năng chống<br /> đỡ với các yếu tố bất lợi xung quanh. Đối với bệnh nhân hôn mê, vấn đề dinh dưỡng lại<br /> càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết vì nó không chỉ đóng vai trò duy trì năng lượng<br /> cho sự sống mà đôi khi còn quyết định sự thành công hay thất bại của điều trị. Song song<br /> với các biện pháp điều trị thì dinh dưỡng cũng rất cần thiết để chống đỡ với bệnh tật, để<br /> bù đắp những lượng Kcalo bị tiêu hao bởi bệnh lý (sốt, nhiễm khuẩn, thở nhanh, bỏng,<br /> mất máu...). Dinh dưỡng cho người bệnh hôn mê đủ sẽ nâng cao hiệu quả chữa bệnh,<br /> giảm đi những biến chứng và tỷ lệ tử vong, giảm ngày nằm điều trị tại bệnh viện, giảm<br /> chi phí tốn kém cho người ốm.<br /> Trong các khoa chăm sóc đặc biệt, dinh dưỡng có tầm quan trọng hơn, giúp cho bệnh<br /> nhân sớm thoát khỏi hiểm nghèo hoặc loét mục, nhanh bỏ máy thở. Do đặc điểm của<br /> những bệnh nhân nặng, hôn mê không ăn được đường miệng, việc nuôi dưỡng như thế<br /> nào là vấn đề cấp thiết bởi người cán bộ y tế. Nuôi dưỡng người bệnh ăn bằng ống thông<br /> là phương pháp đơn giản, phù hợp với sinh lý của con người và dễ thực hiện được bởi<br /> người điều dưỡng để người bệnh duy trì sự sống của họ, kỹ thuật đặt ống thông, thời gian<br /> lưu ống thông và các theo dõi chăm sóc khác cho người bệnh nặng là trách nhiệm và<br /> công việc hàng ngày của người điều dưỡng. Tại khoa Thần kinh, khoa cấp cứu và trung<br /> tâm chống độc, hàng ngày có nhiều bệnh nhân nặng, hôn mê hoặc người bệnh có rối loạn<br /> nuốt...không tự ăn được đường miệng, cần phải ăn bằng ống thông. Việc đánh giá tổng<br /> kết kinh nghiệm để tìm ra biện pháp có hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân nuôi dưỡng bằng<br /> ống thông là quan trọng và cần thiết, chính vì những lý do trên đề tài “Đánh giá kết quả<br /> nuôi dưỡng chăm sóc người bệnh hôn mê ăn bằng ống thông dạ dày” nhằm mục tiêu<br /> sau:<br /> Đánh giá hiệu quả nuôi dưỡng chăm sóc người bệnh hôn mê ăn bằng ống thông dạ<br /> dày bằng thức ăn tự nấu và chế biến sẵn.<br /> <br /> CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU<br /> 1.1 Sơ lược giải phẫu bộ máy tiêu hóa: Hệ tiêu hóa bao gồm miệng, hầu, thực quản, dạ<br /> dày, ruột non, ruột già và các tuyến phụ thuộc (các tuyến nước bọt, gan và tụy)<br /> 1.1.1. Miệng: Ổ miệng là phần đầu của hệ tiêu hóa, chứa đựng nhiều cơ quan có chức<br /> năng quan trọng về tiêu hóa và tiếp nhận dịch tiết của các tuyến nước bọt lớn và nhỏ đổ<br /> vào ổ miệng. Ba đôi tuyến lớn là tuyến mang tai, tuyến dưới hàm và tuyến dưới lưỡi.<br /> Tuyến mang tai là tuyến nước bọt lớn nhất, nặng khoảng 26g, nằm dưới ống tai ngoài,<br /> giữa ngành xương hàm dưới và cơ ức - đòn - chũm. Tuyến dưới hàm nằm trong hố dưới<br /> hàm ở mặt trong xương hàm dưới. Tuyến dưới lưỡi là tuyến nhỏ nhất trong ba đôi tuyến,<br /> nằm ngay dưới niêm mạc ở hai bên nền miệng, sát mặt trong xương hàm dưới [9, tr.201]<br /> 1.1.2. Thực quản: Thực quản là một ống cơ dài khoảng 25cm, đi từ chỗ tiếp nối với hầu<br /> tới chỗ tiếp nối với dạ dày. Từ cổ, thực quản đi xuống qua ngực và lỗ thực quản cơ<br /> hoành vào bụng. [9, tr.207]<br /> 1.1.3. Dạ dày: Dạ dày là phần phình to nhất của ống tiêu hóa, nằm ở vùng thượng vị và<br /> hạ sườn trái, ngay dưới hoành trái. Hình thể của dạ dày thường thay đổi. Dung tích dạ<br /> dày khoảng 1000 ml. Dạ dày rỗng có hình chữ J với hai thành trước và sau hai bờ cong<br /> bé và lớn và hai đầu là tâm vị ở trên và môn vị ở dưới. Các phần của dạ dày kể từ trên<br /> xuống dưới là phần tâm vị, đáy vị, thân vị, phần môn vị và môn vị. Phần tâm vị là vùng<br /> dạ dày vây quanh lỗ tâm vị. Đáy vị làm phần phình to hình chỏm cầu ở bên trái lỗ tâm vị<br /> và cách thực quản bởi khuyết tâm vị. Thân vị nằm giữa đáy vị và phần môn vị. Thân vị<br /> được giới hạn ở trên bởi một mặt phẳng nằm ngang qua lỗ tâm vị, ở dưới bởi một mặt<br /> phẳng ngang qua khuyết góc của bờ cong nhỏ. Phần môn vị nằm ngang, gồm hang môn<br /> vị, ống môn vi. Môn vị là đoạn tiếp theo ống môn vị, là đầu dưới của dạ dày, nơi dạ dày<br /> thông với tá tràng qua lỗ môn vị. [9, tr.208]<br /> 1.1.4. Ruột non<br /> Ruột non là đoạn dài nhất của ống tiêu hóa, đi từ môn vị tới góc tá - hỗng tràng.<br /> Gồm ba phần liên tiếp là tá tràng, hỗng tràng và hồi tràng. Các tuyến tiêu hóa lớn là gan<br /> và tụy. Tá tràng là phần đầu của ruột non dài khoảng 25cm, đi từ môn vị tới góc tá -<br /> <br /> Thang Long University Library<br /> <br /> hỗng tràng, ở ngang sườn trái đốt thắt lưng II. Tá tràng đặc biệt quan trọng vì là nơi dịch<br /> từ ống mật và ống tụy đổ vào.[9, tr.212]<br /> 1.1.5. Ruột già:<br /> Ruột già chạy tiếp theo ruột non cho đến hậu môn và gồm 4 phần: manh tràng, đại<br /> tràng, trực tràng và ống hậu môn. Các phần của ruột già nằm ở ngoại vi của phần ổ bụng<br /> dưới gan và dạ dày. Chúng sắp xếp thành một hình chữ U lộn ngược vây lấy khối ruột<br /> non. Ruột già dài từ 1,4 - 1,8m và có đường kính giảm dần từ manh tràng (7cm) tới đại<br /> tràng sigma rồi lại phình to ở trực tràng. [9, tr.211]<br /> 1.2. Sinh lý hệ tiêu hóa:<br /> Bộ máy tiêu hóa bao gồm ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa. Ống tiêu hóa đi từ<br /> miệng tới hậu môn, được chia thành các đoạn chính: miệng, thực quản, dạ dày, ruột nôn,<br /> ruột già.Các tuyến tiêu hóa bao gồm các tuyến nước bọt bài tiết nước bọt, gan bài tiết<br /> mật và tuyến tụy ngoại tiết dịch tụy. Ngoài các tuyến này còn nhiều tuyến nhỏ nằm trong<br /> niêm mạc của ống tiêu hóa, đổ sản phẩm vào ống tiêu hóa. Chức năng của bộ máy tiêu<br /> hóa là đưa thức ăn từ bên ngoài vào cơ thể, biến đổi thức ăn từ dạng phức tạp thành<br /> những chất đơn giản bằng các phản ứng thủy phân các chất dinh dưỡng có trong thức ăn<br /> và đưa các sản phẩm này qua niêm mạc vào máu, thực hiện nhờ 3 hoạt động chính là<br /> hoạt động cơ học: nghiền nát, nhào trộn thức ăn để làm tăng diện tiếp xúc giữa thức ăn<br /> và dịch tiêu hóa, vận chuyển thức ăn dọc theo ống tiêu hóa. Hoạt động bài tiết: hoạt động<br /> này cung cấp dịch tiêu hóa.Các enzyme trong dịch tiêu hóa tiêu hóa thức ăn thành những<br /> sản phẩm đơn giản hấp thu được. Hoạt động hấp thu: là hoạt động đưa thức ăn đã được<br /> tiêu hóa vào hệ thống tiêu hóa. [8, tr.159]<br /> 1.2.1. Hoạt động cơ học ở dạ dày:<br /> Dạ dày có chức năng chứa đựng thức ăn. Hoạt động cơ học của dạ dày được điều<br /> hoà bằng đường thần kinh và thể dịch. Hoạt động bài tiết dịch vị: gồm có ba loại tuyến:<br /> tuyến nằm ở vùng thân và đáy dạ dày, tuyến môn vị. Điều hòa bài tiết dịch vị qua đường<br /> thần kinh, đường thể dịch. Kết quả tiêu hóa ở dạ dày: tiêu hóa lipid, protein,<br /> carbohydrate. [8, tr.160].<br /> 1.2.2. Hoạt động cơ học ở ruột non:<br /> <br />