Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức hoạt động sáng tạo của học sinh trong dạy học chương “Các định luật bảo toàn” Vật lí 10 THPT

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH<br /> <br /> NGUYỄN VĂN PHƯƠNG<br /> <br /> TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH<br /> TRONG DẠY HỌC CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN<br /> Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> Nghệ An – 2017<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH<br /> <br /> NGUYỄN VĂN PHƯƠNG<br /> <br /> TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH<br /> TRONG DẠY HỌC CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN<br /> Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Vật lí<br /> Mã số: 62.14.01.11<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐÌNH THƯỚC<br /> PGS.TS. HÀ VĂN HÙNG<br /> <br /> Nghệ An - 2017<br /> <br /> i<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu,<br /> các kết quả nêu trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được ai công bố<br /> trong bất kỳ công trình khoa học nào.<br /> Tháng 04 năm 2017<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Văn Phương<br /> <br /> ii<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tập thể cán bộ hướng dẫn khoa học:<br /> PGS.TS. Nguyễn Đình Thước, PGS.TS. Hà Văn Hùng đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ<br /> tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận án.<br /> Tác giả xin chân thành cảm ơn các nhà khoa học chuyên ngành lí luận và<br /> phương pháp dạy học bộ môn vật lí của cơ sở đào tạo sau đại học, trường Đại học<br /> Vinh đã quan tâm giúp đỡ để tác giả hoàn thành luận án này.<br /> Xin chân thành cảm ơn lãnh đạo sở GD&ĐT Nghệ An, trường THPT Nghi lộc 5<br /> cơ quan cử tác giả đi làm NCS; cảm ơn Ban Giám Hiệu, các thầy cô giáo, học sinh<br /> của các trường THPT đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả thực hiện nhiệm vụ nghiên<br /> cứu về điều tra thực trạng dạy học vật lí và thực nghiệm sư phạm.<br /> Tác giả xin chân thành cảm ơn gia đình và người thân, các đồng nghiệp và bạn<br /> bè đã động viên, giúp đỡ về mọi mặt trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận<br /> án.<br /> Tháng 04 năm 2017<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Nguyễn Văn Phương<br /> <br /> iii<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i<br /> LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. ii<br /> MỤC LỤC ................................................................................................................. iii<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ vi<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................... v<br /> DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ........................................................................ vi<br /> MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1<br /> CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU........................................ 5<br /> 1.1. Lược sử hình thành và phát triển khoa học sáng tạo ........................................... 5<br /> 1.2. Dạy học phát triển tư duy sáng tạo, năng lực sáng tạo của học sinh ................... 7<br /> 1.3. Nghiên cứu phát triển năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học vật lí ...... 10<br /> 1.3.1. Dạy học vật lí theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo ở các nước Tây<br /> Âu và Mỹ .................................................................................................................. 10<br /> 1.3.2. Dạy học vật lý theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh ở<br /> Liên Xô (cũ) và ở các nước xã hội chủ nghĩa trước năm 1990 ................................ 11<br /> 1.3.3. Nghiên cứu phát triển tư duy sáng tạo, năng lực sáng tạo cho học sinh trong<br /> dạy học vật lí ở Việt Nam ......................................................................................... 12<br /> 1.4. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu .............................................................. 13<br /> Kết luận chương 1 .................................................................................................... 13<br /> CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO<br /> CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG ........ 14<br /> 2.1. Sáng tạo và tư duy sáng tạo ............................................................................... 14<br /> 2.1.1. Khái niệm sáng tạo ......................................................................................... 14<br /> 2.1.2. Tư duy sáng tạo .............................................................................................. 15<br /> 2.2. Năng lực sáng tạo .............................................................................................. 17<br /> 2.2.1. Khái niệm năng lực......................................................................................... 17<br /> 2.2.2. Năng lực sáng tạo ........................................................................................... 19<br /> 2.3. Hoạt động sáng tạo của học sinh trong dạy học vật lí .......................................... 23<br /> 2.3.1. Hoạt động học tập vật lí của học sinh ở trường phổ thông ................................ 23<br /> 2.3.2. Hoạt động sáng tạo của học sinh trong dạy học vật lí........................................ 24<br /> 2.3.3. Nguyên tắc tổ chức hoạt động sáng tạo của học sinh trong dạy học vật lí ......... 25<br /> <br />