Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội ở nông thôn miền Đông Nam bộ hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:184

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu dùng nhận thức lý luận về tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội trong phát triển kinh tế thị trường để khảo sát thực trạng vấn đề này ở nông thôn miền Đông Nam bộ, từ đó đề xuất các quan điểm và giải pháp giải quyết mối quan hệ này trong quá trình phát triển.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội ở nông thôn miền Đông Nam bộ hiện nay

TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN - Tên đề tài: “TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ CÔNG BẰNG XÃ HỘI Ở NÔNG THÔN MIỀN ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY” - Chuyên ngành: Kinh tế chính trị - Mã số: 62.31.01.01 - Họ và tên NCS: Võ Trọng Đường - Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hồ Trọng Viện - Cơ sở đào tạo Khoa Kinh tế, Đại học quốc gia Tp. HCM NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN Đã có nhiều nghiên cứu về tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội, nhưng đề tài nghiên cứu này đã bổ sung thêm những điểm mới về tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội ở nông thôn miền Đông Nam bộ trong phát triển kinh tế xã hội. Điều đó được thể hiện qua những điểm sau: - Trên cơ sở lý luận của các tác giả trong và ngoài nước, đề tài đưa ra khái niệm về tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội ở nông thôn theo quan điểm riêng. - Đưa những tiêu chí đánh giá hiệu quả của sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội nói chung và trên địa bàn nông thôn nói riêng. - Phân tích những động thái về tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội và những kết quả phản ánh sự kết hợp mang tính đặc thù giữa chúng trên địa bàn nông thôn miền Đông Nam bộ hiện nay. - Chỉ ra được những mâu thuẫn, bất cập hiện đang diễn ra trong việc thực hiện sự gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội ở nông thôn miển Đông Nam bộ. Trên cơ sở đó, định ra được những quan điểm, mục tiêu và các nhóm giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội, nâng cao hiệu quả kết hợp giữa chúng ở nông thôn miền Đông Nam bộ. CÁC ỨNG DỤNG/ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN Từ góc độ kinh tế chính trị, luận án đã góp phần đưa ra những cơ sở khoa học về sự cần thiết khách quan, vai trò, ý nghĩa của tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội ở nông thôn, đóng góp và làm phong phú hơn nhận thức lý luận. Những luận điểm và kết luận mà luận án đưa ra có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Luận án có thể trở thành tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập bộ môn kinh tế chính trị trong các nhà trường, học viện, cơ quan nghiên cứu. Sự phân tích về định tính và định lựơng thực trạng vấn đề ở nông thôn miền Đông Nam bộ, các quan điểm, mục tiêu và các giải pháp được đưa ra trong luận án có thể trở thành tài liệu tham khảo hữu ích với các cơ quan chức năng ở các địa phương trong việc hoạch định cơ chế, chính sách phát triển kinh tế xã hội.
Xác nhận của người hướng dẫn NCS PGS.TS Hồ Trọng Viện Võ Trọng Đường
1 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi: Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi laø khaùt voïng ngaøn ñôøi cuûa nhaân loaïi. Caû taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ñeàu nhaèm vaøo phuïc vuï söï phaùt trieån cuûa con ngöôøi. Ñaây vöøa laø muïc tieâu, vöøa laø ñieàu kieän, ñoäng löïc ñeå hieän thöïc hoùa taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi. Thöïc tieãn cuûa Vieät Nam hôn hai möôi naêm Ñoåi môùi cho thaáy, phaùt trieån theå cheá kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ôû nöôùc ta laø söï löïa choïn hoaøn toaøn ñuùng ñaén. Nhôø vaäy, kinh teá xaõ hoäi nöôùc ta ñaõ vöôn tôùi nhöõng thaønh töïu coù yù nghóa to lôùn. Nhöng beân caïnh ñoù, xaõ hoäi cuõng ñang ñaët ra nhieàu vaán ñeà ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát. Taêng tröôûng kinh teá thieáu oån ñònh, baát bình ñaúng xaõ hoäi gia taêng, moâi tröôøng bò taøn phaù cöïc kyø nghieâm troïng… Ñieàu naøy ñe doïa trieät tieâu ñoäng löïc phaùt trieån, gaây maát oån ñònh xaõ hoäi. Tieâu ñieåm laø ôû noâng thoân, nôi vaán ñeà boäc loä vöøa roõ neùt, vöøa ñieån hình. Noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa vuøng vaø cuûa caû nöôùc. Trong hai cuoäc khaùng chieán vó ñaïi cuûa daân toäc, nôi ñaây ñaõ vieát neân nhöõng trang söû veû vang. Phaùt huy truyeàn thoáng ñoù, noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä ñang laø ñoäng löïc maïnh meõ cuûa söï phaùt trieån vuøng vaø caû nöôùc. Tuy nhieân, kinh teá xaõ hoäi noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä cuõng ñang ñoái maët vôùi nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc. Ñaây laø nhöõng vaán ñeà vöøa cô baûn laâu daøi, vöøa caáp baùch tröôùc maét phaûi thaùo gôõ ñeå thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi (KTXH). Xuaát phaùt töø nhöõng lyù do treân, vôùi tinh thaàn nghieân cöùu, keá thöøa vaø choïn loïc coù pheâ phaùn nhöõng tinh hoa lyù luaän cuûa chuû nghóa Maùc Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh, quan ñieåm cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam, nhaát laø
2 caùc tri thöùc cuûa kinh teá hoïc hieän ñaïi, taùc giaû choïn ñeà taøi “Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä hieän nay” laøm luaän aùn tieán syõ kinh teá cuûa mình. 2. Tình hình nghieân cöùu: Cho ñeán nay, vaán ñeà taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ñaõ coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu khaùc nhau. Trung taâm Khoa hoïc xaõ hoäi nhaân vaên quoác gia nghieân cöùu veà: “Phaân hoaù giaøu ngheøo trong neàn kinh teá thò tröôøng Nhaät baûn töø 1945 ñeán nay”. Vieän kinh teá theá giôùi nghieân cöùu: “Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû moät soá nöôùc chaâu AÙ vaø Vieät Nam” GS. PTS. Vuõ Thò Ngoïc Phuøng ñaõ coù taùc phaåm: “Taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi vaø vaán ñeà xoaù ñoùi giaûm ngheøo ôû Vieät Nam”. GS. TS. Nguyeãn Thò Caønh nghieân cöùu: “Dieãn bieán möùc soáng daân cö, phaân hoaù giaøu ngheøo vaø caùc giaûi phaùp xoaù ñoùi giaûm ngheøo trong quaù trình chuyeån ñoåi neàn kinh teá Vieät Nam nhìn töø thöïc tieãn Thaønh phoá Hoà Chí Minh”. TS. Nguyeãn Quoác Phaåm tìm hieåu veà: “Coâng baèng vaø bình ñaúng xaõ hoäi trong quan heä toäc ngöôøi ôû caùc quoác gia ña toäc ngöôøi”. TS. Nguyeãn Thò Nga xem xeùt: “Quan heä giöõa taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû Vieät Nam thôøi kyø ñoåi môùi, vaán ñeà vaø giaûi phaùp”. Thaùng 7 naêm 2008, Ñaûng ta tieán haønh Hoäi nghò trung öông 7 vaø ban haønh Nghò quyeát TW 7 (khoùa X) veà noâng nghieäp, noâng daân, noâng thoân. Vaên kieän Hoäi nghò trung öông 7 ñaõ chæ roõ: “Vaán ñeà noâng nghieäp, noâng daân, noâng thoân phaûi ñöôïc giaûi quyeát ñoàng boä gaén vôùi quaù trình
3 coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa”(1). Cuïc Thoáng keâ Ñoàng Nai laïi coù coâng trình chuyeân khaûo veà: “Thöïc traïng möùc soáng, phaân hoùa giaøu ngheøo vaø baát bình ñaúng ôû Ñoàng Nai naêm 2006”(2)… Nhieàu coâng trình coù giaù trò khoa hoïc vaø coù yù nghóa thöïc tieãn cao. Tuy vaäy, nghieân cöùu ñaày ñuû vaø toaøn dieän veà taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä, cho ñeán nay vaãn chöa coù coâng trình naøo caû. 3. Muïc tieâu vaø nhieäm vuï cuûa luaän aùn 3.1. Muïc tieâu cuûa luaän aùn: Duøng nhaän thöùc lyù luaän veà taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ñeå khaûo saùt thöïc traïng vaán ñeà naøy ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä, töø ñoù ñeà xuaát caùc quan ñieåm vaø giaûi phaùp giaûi quyeát moái quan heä naøy trong quaù trình phaùt trieån. 3.2. Nhieäm vuï cuûa luaän aùn: Moät laø: laøm roõ nhöõng vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn veà taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá thò tröôøng vaø söï bieåu hieän ôû noâng thoân. Hai laø: phaân tích thöïc traïng taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä hieän nay, chæ ra nhöõng maâu thuaãn vaø vaán ñeà ñang naåy sinh töø thöïc tieãn naøy. Ba laø: ñeà xuaát moät soá quan ñieåm, giaûi phaùp nhaèm thuùc ñaåy söï keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân treân ñòa baøn trong thôøi gian tôùi vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020. (1) Ñaûng Coäâng saûn Vieät Nam, 2008, Vaên kieän Hoäi nghò laàn thöù baûy Ban chaáp haønh trung öông khoùa X, Nxb. CTQG, HN (2) Cuïc Thoáng keâ Ñoàng Nai, 2007, Thöïc traïng möùc soáng phaân hoùa giaøu ngheøo vaø baát bình ñaúng ôû Ñoàng Nai naêm 2006,
4 4. Giôùi haïn cuûa luaän aùn: Veà thôøi gian: Luaän aùn nghieân cöùu vaán ñeà taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân vuøng Ñoâng Nam boä trong coâng cuoäc Ñoåi môùi töø Ñaïi hoäi VI. Ñaëc bieät, giai ñoaïn töø 2000 laïi nay. Veà khoâng gian: luaän aùn nghieân cöùu vaán ñeà treân ñòa baøn noâng thoân caùc tænh, thaønh Ñoâng Nam boä, goàm: Ñoàng Nai, Baø Ròa - Vuõng Taøu, Bình Döông, Bình Phöôùc, Taây Ninh, Tp. Hoà Chí Minh. 5. Cô sôû lyù luaän - thöïc tieãn cuûa luaän aùn vaø phöông phaùp nghieân cöùu: Cô sôû lyù luaän cuûa luaän aùn: laø chuû nghóa Maùc - Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh vaø caùc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong coâng cuoäc Ñoåi môùi hieän nay. Ñoàng thôøi, keá thöøa nhöõng tri thöùc, thaønh töïu cuûa kinh teá hoïc hieän ñaïi veà taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi vaø phaùt trieån beàn vöõng. Cô sôû thöïc tieãn cuûa luaän aùn: laø quaù trình keát hôïp taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân caùc ñòa phöông mieàn Ñoâng Nam boä. Luaän aùn söû duïng nguoàn taøi lieäu cuûa Toång cuïc Thoáng keâ Vieät Nam; Cuïc thoáng keâ, baùo caùo toång keát cuûa caùc ñòa phöông mieàn Ñoâng Nam boä vôùi caùc soá lieäu chính thöùc, coù ñoä tin caäy cao. Phöông phaùp nghieân cöùu cuûa luaän aùn: luaän aùn söû duïng nhieàu phöông phaùp nghieân cöùu khaùc nhau. Ñoù laø caùc phöông phaùp tieâu bieåu ñeå nghieân cöùu boä moân khoa hoïc xaõ hoäi, keát hôïp chaët cheõ giöõa loâgíc vaø lòch söû. Ñoù laø phöông phaùp ñaëc thuø cuûa boä moân kinh teá chính trò. Beân caïnh ñoù, luaän aùn cuõng söû duïng keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp khaùc, nhö phaân tích, toång hôïp, thoáng keâ.
5 6. Caùi môùi cuûa luaän aùn: Goùp phaàn laøm roõ vaán ñeà gaén taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá thò tröôøng vaø söï bieåu hieän ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä. Ñònh daïng ñöôïc tính ñaëc thuø, maâu thuaãn, baát caäp, quan ñieåm, muïc tieâu vaø caùc giaûi phaùp keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân treân ñòa baøn trong thöïc tieãn phaùt trieån. 7. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa luaän aùn: Veà yù nghóa khoa hoïc, luaän aùn goùp phaàn laøm roõ caùc luaän cöù cuûa taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi vaø söï bieåu hieän ôû noâng thoân. Veà yù nghóa thöïc tieãn, vôùi nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm, maâu thuaãn, giaûi phaùp vaø keát luaän, luaän aùn coù theå ñöôïc söû duïng laøm taøi lieäu tham khaûo ñeå tieáp tuïc nghieân cöùu. 8. Keát caáu cuûa luaän aùn: Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, luaän aùn goàm 3 chöông, 8 tieát, danh muïc taøi lieäu tham khaûo, caùc baûng bieåu. CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA SÖÏ KEÁT HÔÏP TAÊNG TRÖÔÛNG KINH TEÁ VÔÙIØ COÂNG BAÈNG XAÕ HOÄI ÔÛ NOÂNG THOÂN TRONG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI 1.1. Baûn chaát, vai troø cuûa taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi 1.1.1. Nhöõng nhaän thöùc cô baûn veà taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi: Trong phaàn naøy, luaän aùn phaân tích vaø laøm roõ caùc khaùi nieäm veà taêng tröôûng kinh teá, phaùt trieån kinh teá, phaùt trieån beàn vöõng cuøng vôùi caùc tieâu chí, thöôùc ño cuï theå theo quan nieäm cuûa kinh teá hoïc hieän ñaïi. Taêng tröôûng kinh teá laø “söï taêng
6 theâm veà quy moâ, saûn löôïng saûn phaåm haøng hoaù dòch vuï trong moät thôøi kyø nhaát ñònh (thöôøng laø moät naêm)”(1). Phaùt trieån kinh teá (PTKT) laø söï tieán boä veà moïi maët cuûa neàn kinh teá trong moät thôøi kyø nhaát ñònh, theå hieän ôû toác ñoä tăng trưởng mặt kinh tế cao vaø oån ñònh, söï chuyeån dòch cô caáu KTXH theo höôùng tieán boä vaø chaát löôïng cuoäc cuûa nhân dâaân ñöôïc naâng leân. Nhaân loaïi cuõng ñaõ töø nhaän thöùc PTKT chuyeån sang phaùt trieån beàn vöõng (PTBV). Tieâu chí ñeå ñaùnh giaù PTBV laø: söï taêng tröôûng kinh teá oån ñònh; thöïc hieän toát coâng baèng vaø tieán boä xaõ hoäi; khai thaùc, söû duïng hôïp lyù, tieát kieäm taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñeå ño löôøng saûn löôïng cuûa neàn kinh teá, kinh teá hoïc hieän ñaïi thöôøng söû duïng caùc ñaïi löôïng toång saûn phaåm quoác noäi (GDP: Gross Domestic Product) vaø toång saûn phaåm quoác daân (GNP: Gross National Product hay GNI: Gross National Icom). Ñeå ñònh löôïng tăng trưởng kinh tế, ngöôøi ta söû duïng caùc chæ soá sau: 1/ quy moâ taêng tröôûng tuyeät ñoái GDP hay GNP cuûa quoác gia vaø theo bình quaân ñaàu ngöôøi; 2/ Toác ñoä tăng trưởng kinh tế ( möùc taêng tröôûng töông ñoái) GDP hay GNP cuûa naêm n vôùi naêm goác (0); 3/ Toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm: so saùnh toác ñoä taêng tröôûng cuûa naêm sau so vôùi naêm lieàn keà; 4/ Toác ñoä tăng trưởng kinh tế (möùc taêng tröôûng töông ñoái) GDP hay GNP tính theo bình quaân ñaàu ngöôøi. Coøn caùc chæ soá ño löôøng phaùt trieån kinh teá bao goàm: 1/ Toác ñoä tăng trưởng kinh tế cao vaø oån ñònh; 2/ Söï thay ñoåi theo höôùng tieán boä trong cô caáu kinh teá, xaõ hoäi vaø daân cö; 3/ Caùc chæ soá phaûn aùnh söï caûi thieän ñôøi soáng cuûa nhaân (1) Hoïc vieän CTQG. HCM, Khoa Kinh teá phaùt trieån, 2005, Gíao trình Kinh teá hoïc phaùt trieån, Nxb. LLCT, HN. Tr.13
7 daân treân caùc maët: thu nhaäp, giaùo duïc, vaên hoùa, y teá… Tieâu chí ñaùnh giaù tieâu bieåu cho söï phaùt trieån laø chæ soá phaùt trieån HDI. Ñeå phaûn aùnh söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, kinh teá hoïc cuõng söû duïng nhieàu khaùi nieäm, nhö: tieán boä xaõ hoäi, coâng baèng xaõ hoäi, baát bình ñaúng… luaän aùn ñöa ra caùc khaùi nieäm vaø caùc tieâu thöùc ñaùnh giaù veà tieán boä xaõ hoäi, coâng baèng vaø bình ñaúng xaõ hoäi. Theo nghóa roäng, coâng baèng xaõ hoäi laø moät giaù trò cô baûn coù tính ñònh höôùng trong vieäc thoûa maûn nhu caàu ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi, ñöôïc theå hieän thoâng qua moái quan heä giöõa coáng hieán vaø höôûng thuï, giöõa traùch nhieäm, nghóa vuï vaø lôïi ích phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän kinh teá, chính trò, xaõ hoäi nhaát ñònh. Trong ñoù, coâng baèng veà maët kinh teá laø cô sôû. Noäi dung coâng baèng xaõ hoäi trong kinh teá bao goàm: 1/ Taïo ñieàu kieän vaø cô hoäi cho ngöôøi lao ñoäng ñöôïc tieáp caän caùc nguoàn löïc phaùt trieån moät caùch coâng baèng. 2/ Taïo ñieàu kieän vaø cô hoäi cho ngöôøi lao ñoäng ñöôïc löïa choïn vaø tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng kinh teá phuø hôïp vôùi naêng löïc, sôû tröôøng ñeå xoùa ñoùi, giaûm ngheøo, vöôn leân khaù giaû. 3/ Ñaûm baûo söï coâng baèng trong phaân phoái. Ñeå ñaùnh giaù maët ñònh löôïng veà coâng baèng xaõ hoäi, kinh teá hoïc söû duïng nhieàu thöôùc ño. Ñoù laø, söï cheânh leäch veà phaân phoái thu nhaäp theo ñaàu ngöôøi, ñöôøng cong Lorenz, heä soá Gini… Ngoaøi ra, coøn söû duïng nhöõng tieâu chí boå sung. Luaän aùn coù söï phaân tích ñeå laøm roõ söï bieåu hieän caùc phaïm truø treân ôû noâng thoân. Ñeå ñaùnh giaù taêng tröôûng kinh teá, tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân vaãn phaûi söû duïng nhöõng tieâu chí, chuaån möïc chung cuûa xaõ hoäi. Tuy nhieân, caàn coù theâm moät soá tieâu chí khaùc, phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa ñòa baøn noâng thoân.
8 Luaän aùn cuõng ñöa ra vaø phaân tích moái quan heä giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi. Chuùng vừa thống nhất, vừa maâu thuẫn với nhau. Ñaõ coù ba moâ hình kết hợp tieâu bieåu giữa chuùng trong phaùt trieån kinh teá thò tröôøng. Moät laø, öu tieân cho taêng tröôûng kinh teá tröôùc, giaûi quyeát vaán ñeà coâng baèng xaõ hoäi sau. Hai laø, öu tieân cho coâng baèng xaõ hoäi tröôùc, phaân phoái tröôùc, giaûi quyeát taêng tröôûng sau. Ba laø, keát hôïp taêng tröôûng kinh teá gaén vôùi coâng baèng xaõ hoäi trong quaù trình phaùt trieån. Luaän aùn cuõng ñeà caäp vaø phaân tích giaûi quyeát vaán ñeà theo tö töôûng cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh vaø vai troø cuûa nhaø nöôùc trong quaù trình keát hôïp. 1.1.2. Söï caàn thieát khaùch quan cuûa vieäc keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi: ÔÛ nöôùc ta hieän nay, keát hôïp haøi hoøa taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi trôû thaønh nguyeân lyù vaän haønh taïo ñoäng löïc cho söï phaùt trieån. Söï keát hôïp haøi hoøa ñoù coøn taïo söï thoáng nhaát giöõa muïc tieâu vaø phöông tieän ñeå phaùt trieån beàn vöõng. Taêng tröôûng kinh teá thì môùi coù ñieàu kieän vaät chaát caàn thieát ñeå thuùc ñaåy saûn xuaát vaø ñôøi soáng xaõ hoäi. Baûo ñaûm coâng baèng xaõ hoäi, môùi giaûi phoùng ñöôïc nguoàn löïc phaùt trieån quan troïng nhaát laø con ngöôøi. Xeùt cho cuøng, con ngöôøi laø chuû theå cuûa moïi quaù trình kinh teá xaõ hoäi, vöøa laø muïc tieâu vaø laø ñoäng löïc cuûa söï phaùt trieån. Gaén taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi nhaèm thöïc hieän moái quan heä giöõa muïc tieâu kinh teá vôùi muïc tieâu xaõ hoäi, giöõa lôïi ích vaät chaát vôùi lôïi ích veà vaên hoùa vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân. Theo ñoù, giaûi quyeát muïc tieâu kinh teá gaén vôùi muïc tieâu xaõ hoäi, taïo tieàn ñeà vaø ñieàu kieän vaät chaát cho vieäc giaûi quyeát muïc tieâu xaõ hoäi ngay trong töøng böôùc vaø töøng
9 chính saùch phaùt trieån. Gaén keát haøi hoøa laø gaén keát taïo ñöôïc ñoäng löïc phaùt trieån töø beân trong vaø cô cheá ñieàu chænh cuûa nhaø nöôùc töø beân ngoaøi. 1.2. YÙ nghóa cuûa söï keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi trong phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ở Việt Nam vaø söï theå hieän ôû noâng thoân 1.2.1. YÙ nghóa cuûa sự kết hợp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi trong quùa trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi: ÔÛ phaàn naøy, luaän aùn ñeà caäp ñeán böôùc phaùt trieån nhaän thöùc veà vaán ñeà trong coâng cuoäc Ñoåi môùi ôû nöôùc ta. Nhôø môû cöûa hoäi nhaäp, nhaän thöùc ñoù ngaøy caøng ñaày ñuû vaø chuaån xaùc hôn. Caàn phaûi thaáy ñöôïc tính hai maët cuûa söï keát hôïp giöõa taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi. Maët thöù nhaát: ñoù laø tính khaùch quan cuûa vaán ñeà. Maët thöù hai laø tính ñaëc thuø cuûa töøng vaán ñeà, töùc laø cuûa taêng tröôûng vaø cuûa coâng baèng. Keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi thìø cô cheá, chính saùch taùc ñoäng cuûa nhaø nöôùc môùi thuaän chieàu vôùi cô cheá ñieàu chænh cuûa xaõ hoäi. Coù theå vaø caàn phaûi keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ñeå taïo laäp söï ñoàng thuaän xaõ hoäi. Luaän aùn ñöa ra tieâu chí chung ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa söï keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi nhaèm phaùt huy ñöôïc maët thoáng nhaát vaø haïn cheá maët maâu thuaãn giöõa chuùng. Cuï theå: 1/ Giaûi phoùng ñöôïc caùc nguoàn löïc ñeå thuùc ñaåy kinh teá taêng tröôûng oån ñònh, beàn vöõng; 2/ Ñöa heä soá GiNi veà giôùi haïn toát nhaát (treân döôùi 0,3) thoâng qua vieäc ruùt ngaén khoaûng caùch cheânh leäch veà thu nhaäp vaø möùc soáng daân cö ; 3/ Baûo ñaûm söï oån ñònh, daân chuû, tieán boä vaø tính ñoàng thuaän xaõ hoäi; 4/ Ñöa chæ soá
10 HDI cuûa Vieät Nam tieäm caän daàn vôùi cuûa caùc nöôùc phaùt trieån; 5/ Khai thaùc hôïp lyù, hieäu quaû taøi nguyeân, baûo veä moäi tröôøng sinh thaùi. 1.2..2. Vai troø cuûa noâng nghieäp, noâng thoân, yù nghóa vaø cô sôû cuûa sự keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân trong phaùt trieån: Baèng vieäc phaân tích vai troø, vò trí cuûa noâng thoân, noâng nghieäp, noâng daân, luaän aùn ñeà caäp ñeán yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa vaán ñeà keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân vôùi caùc tieâu chí cuûa noù. Ngaøy nay, noâng thoân vaãn ñang laø caùi noâi nuoâi döôõng nhöõng giaù trò vaät chaát, vaên hoaù cuûa caû ñaát nöôùc, khaéc hoïa baûn saéc daân toäc veà vaên hoùa, tinh thaàn vaø lòch söû. Ñaây coøn laø vaán ñeà gaén vôùi traät töï xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng. Noâng nghieäp, noâng thoân ñaõ vaø ñang ñoùng vai troø cöïc kyø troïng yeáu ñoái vôùi sự oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Luaän aùn cuõng ñeà caäp tôùi nhöõng tö töôûng, quan ñieåm cuûa C. Maùc, Ph. Aêngghen veà noâng thoân, noâng nghieäp vaø noâng daân. Hai oâng cho raèng, caàn keát hôïp noâng nghieäp vôùi coâng nghieäp vaø caùc bieän phaùp khaùc seõ laøm maát daàn söï khaùc bieät giöõa thaønh thò vaø noâng thoân”(1). Coøn trong Chính saùch kinh teá môùi, V.I. Leânin ñaõ löïa choïn “thueá löông thöïc” laøm khaâu ñoät phaù. Ngöôøi cho raèng, muoán vöôït qua khuûng hoaûng vaø oån ñònh ñöôïc tình hình KTXH nöôùc Nga luùc baáy giôø thì: “phaûi baét ñaàu töø noâng daân”(2). (1) C. Maùc vaø Aêngghen, 1998, Nxb CTQG, HN. tr. 128 (2) V. I. Leânin, 1978, toaøn taäp, taäp 43, Nxb. Tieán boä Mat-xcô- va, tr. 263.
11 Keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä coù cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn vöõng chaéc. Ñoù laø thöïc hieän muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh. Noù ñöôïc ñaûm baûo bôûi cô sôû kinh teá vöõng chaéc. Ñoù laø heä thoáng quan heä saûn xuaát (QHSX) môùi döïa treân cheá ñoä coâng höõu veà tö lieäu saûn xuaát (TLSX) vaø nhaø nöôùc phaùp quyeàn xaõ hoäi chuû nghóa. Sau khi phaân tích nhöõng taùc ñoäng cuûa vaên hoùa tôùi muïc tieâu phaùt trieån, luaän aùn keát luaän keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân môùi giaûi quyeát moät caùch toaøn dieän vaán ñeà “tam noâng”. Ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa söï keát hôïp hai muïc tieâu treân ôû noâng thoân, beân caïnh nhöõng tieâu chí chung, taùc giaû boå sung theâm: xaây döïng ñöôïc noâng thoân môùi theo 19 tieâu chí maø Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân ñöa ra ñaàu naêm 2009. 1.3. Keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân moät soá nöôùc khu vöïc chaâu AÙ: moâ hình vaø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm 1.3.1. Nhöõng moâ hình thaønh coâng vaø baøi hoïc kinh nghieäm : Khaûo saùt moâ hình phaùt trieån vaø quaù trình giaûi quyeát taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân noùi rieâng cho thaáy, nhieàu quoác gia chaâu AÙ ñaõ ñöôïc thöïc hieän khaù thaønh coâng. Caùc kinh nghieäm ñöôïc ruùt ra coù theå tham khaûo laø: noã löïc daân chuû hoaù kinh teá (Maõ Lai); giaûi quyeát quan heä ruoäng ñaát vaø phaùt trieån noâng thoân (Ñaøi Loan); söï ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc cho noâng nghieäp vaø noâng thoân (Nhaät Baûn); giaûi quyeát
12 coâng aên vieäc laøm cho lao ñoäng noâng thoân (Thaùi Lan); ñaøo taïo vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc noâng thoân (Maõ Lai). 1.3.2. Nhöõng moâ hình chöa thaønh coâng vaø baøi hoïc kinh nghieäm: Ôû caùc nöôùc treân, duø coù thaønh coâng ôû maët naøy, vaãn coù theå chöa thaønh coâng ôû maët kia. Caùc baøi hoïc kinh nghieäm caàn traùnh laø: chính saùch phaùt trieån vuøng chöa thoûa ñaùng (Thaùi Lan); chöa keát hôïp ñuùng möùc taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân (Trung Quoác); baát caäp veà naêng löïc phaåm chaát ñoäi nguõ caùn boä, veà quaûn lyù nhaø nöôùc vaø daân chuû xaõ hoäi (nhieàu nöôùc) KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi noùi chung vaø treân ñòa baøn noâng thoân noùi rieâng ñöôïc phaûn aùnh bôûi moät heä thoáng khaùi nieäm vaø phaïm truø lieân quan. Caùc khaùi nieäm naøy ñöôïc nhaän thöùc ñaày ñuû hôn caû veà ñònh tính vaø ñònh löôïng. Taêng tröôûng kinh teá gaén vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân coù yù nghóa to lôùn, trôû thaønh yeâu caàu caáp thieát vaø phaûn aùnh quy luaät khaùch quan cuûa söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noâng thoân. Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi treân caùc ñòa baøn noâng thoân noùi chung vaø bieåu hieän ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä noùi rieâng ñöôïc phaûn aùnh bôûi nhöõng chuaån möïc xaùc ñònh. Beân caïnh nhöõng chuaån möïc chung, coøn laø nhöõng chuaån möïc mang tính ñaëc thuø cho ñòa baøn. Chuùng ñöôïc phaûn aùnh thoâng qua nhieàu tieâu chí vaø chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu bieán soá kinh teá xaõ hoäi khaùc nhau. Taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn noâng thoân duø ôû nöôùc ta hay ôû nhieàu nöôùc khaùc ñeàu coù nhöõng neùt chung phoå quaùt.
13 söï bieán ñoåi kinh teá xaõ hoäi noâng thoân thöôøng chaäm hôn khu vöïc thaønh thò. Ñòa baøn noâng thoân gaëp nhieàu khoù khaên hôn trong tìm höôùng ñi leân, mang tính ñaëc thuø cao theo coäng ñoàng daân toäc, toân giaùo vaø ñòa baøn cö truù… Nhieàu vaán ñeà kinh teá xaõ hoäi böùc xuùc laø khaù gioáng nhau. Vì theá, vieäc tham khaûo kinh nghieäm cuûa caùc daân toäc khaùc treân theá giôùi, nhö cuûa Trung Quoác, Thaùi Lan, Nhaät Baûn… laø raát caàn thieát. CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG VEÀ TAÊNG TRÖÔÛNG KINH TEÁ Ø, COÂNG BAÈNG XAÕ HOÄI ÔÛ NOÂNG THOÂN MIEÀN ÑOÂNG NAM BOÄ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ ÑAËT RA 2.1. Nhöõng ñieàu kieän töï nhieân, xaõ hoäi coù aûnh höôûng tôùi taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä 2.1.1. Söï thay ñoåi phaïm vi, giôùi haïn mieàn Ñoâng Nam boä vaø vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam: Tröôùc ñaây, Ñoâng Nam boä theo Quyeát ñònh soá 910/1997/ QÑ-TTg ngaøy 24 thaùng 10 naêm 1997 coù 8 tænh thaønh, töø Ninh thuaän vaøo ñeán Tp. Hoà Chí Minh. Theo Quyeát ñònh soá 123/2006/QÑ-TTg ngaøy 29 thaùng 5 naêm 2006 cuûa Thuû töôùng Chính phuû, vuøng Ñoâng Nam boä goàm 6 tænh, thaønh phoá laø Tp. Hoà Chí Minh, Ñoàng Nai, Baø Ròa - Vuõng Taøu, Bình Döông, Taây Ninh, Bình Phöôùc. Coøn vuøng KTTÑ phía Nam bao goàm 8 tænh thaønh phoá(theâm Long An vaø Tieàn Giang). Döôùi goùc ñoä khoa hoïc, söï phaân vuøng kinh teá laõnh thoå phaûi caên cöù vaøo nhöõng tieâu chí cuï theå: söï töông ñoàng veà maët vò trí ñòa lyù, veà ñaát ñai thoå nhöôõng, khí haäu thôøi tieát, veà kinh teá - xaõ hoäi.
14 2.1.2. Vò trí ñòa lyù, ñieàu kieän töï nhieân, xaõ hoäi coù aûnh höôûng tôùi taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä: Mieàn Ñoâng Nam boä noùi chung coù vò trí ñòa lyù, ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi raát thuaän lôïi cho söï phaùt trieån. Ñaát ñai, thoå nhöôõng cuõng nhö caùc ñieàu kieän khí haäu, thuûy vaên mieàn Ñoâng Nam boä raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån caây coâng nghieäp vaø caây aên traùi vôùi qui moâ lôùn. Noâng thoân vuøng Ñoâng Nam boä ñöôïc höôûng moät theá maïnh ñaëc thuø veà tính naêng ñoäng cuûa neàn saûn xuaát haøng hoùa sôùm phaùt trieån cuûa vuøng so vôùi caû nöôùc, caùc yeáu toá mang tính ñaëc thuø veà vaên hoùa, xaõ hoäi. 2.2. Thöïc traïng taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä vaø nhöõng nguyeân nhaân 2.2.1. Thöïc traïng veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä: Luaän aùn ñi saâu phaân tích vaøo thöïc traïng veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä veà quy moâ vaø toác ñoä taêng tröôûng thoâng qua caùc thöôùc ño, chæ soá cuï theå. Ngoaøi phaàn trình baøy veà caùc tieåm naêng theá maïnh noùi leân khaû naêng taêng tröôûng vaø phaùt trieån, taùc giaû ñi saâu phaân tích thöïc traïng qua caùc soá lieäu vuøng noùi chung, cuûa coâng nghieäp noâng thoân, noâng nghieäp- thöông maïi dòch vuï… phaûn aùnh veà quy moâ kinh teá noâng thoân. Caùc soá lieäu veà dieän tích, naêng suaát, saûn löôïng caùc loaïi caây coâng nghieäp coù giaù trò cao, nhö: cao su, caø pheâ, tieâu, ñieàu, mía, caùc noâng saûn vaø thu nhaäp töø caùc hoaït ñoäng kinh teá khaùc noùi leân ñieàu ñoù. Taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá noâng thoân trong vuøng ñöôïc taäp trung laøm noåi baät theâm ôû söï bieán ñoåi veà cô caáu ngaønh ngheà theo tyû
15 troïng, theo soá hoä trong noâng nghieäp, noâng thoân, söï gia taêng veà thu nhaäp cuûa ngöôøi daân noâng thoân, cuûa töøng ñòa phöông theo töøng giai ñoaïn qua caùc baûng bieåu. Ñoù coøn laø söï chuyeån dòch maïnh cô caáu kinh teá noâng thoân theo höôùng CNH, HÑH. Khaûo saùt thöïc tieãn treân cho thaáy, nhieàu naêm qua taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä ñaït quy moâ vaø toác ñoä cao nhaát khi so vôùi tröôùc ñaây vaø vôùi noâng thoân caùc vuøng khaùc trong caû nöôùc. Saûn xuaát vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu coù yù nghóa to lôùn, thöïc söï thay ñoåi veà chaát, ngaøy caøng toát hôn. 2.2.2. Nhöõng ñoäng thaùi veà maët coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä: Luaän aùn taäp trung phaân tích laøm roõ maët tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä thoâng qua nhieàu maët. Cuï theå laø: caùc cô hoäi, ñieàu kieän tieáp caän vôùi caùc nguoàn löïc phaùt trieån cuûa ngöôøi daân noâng thoân, möùc soáng, thu nhaäp, chi tieâu, taøi saûn vaø caùc tieän nghi sinh hoaït gia ñình cuûa ngöôøi daân noâng thoân ñaùp öùng ngaøy caøng toát hôn, theå hieän roõ veà tieán boä, coâng baèng vaø bình ñaúûng xaõ hoäi. Neáu xeáp caùc chæ tieâu veà 1/ Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi; 2/ GDP bình quaân ñaàu ngöôøi; 3/ Chæ soá HDI cuûa noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä giai ñoaïn töø naêm 2002-2008 ñöùng ôû vò trí thöù 1, thì veà chæ tieâu thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long vò trí thöù 2, ñoàng baèng soâng Hoàng thöù 3, Baéc Trung boä thöù 7 vaø Taây Baéc thöù 8. Veà chæ tieâu GDP bình quaân ñaàu ngöôøi, ñoàng baèng soâng Cöûu Long vò trí thöù 3, ñoàng baèng soâng Hoàng thöù 2, Taây Nguyeân thöù 7 vaø Taây Baéc thöù 8. Veà
16 chæ tieâu HDI, ñoàng baèng soâng Hoàng vò trí thöù 2, ñoàng baèng soâng Cöûu Long thöù 4, Baéc Trung boä thöù 5 vaø Taây Baéc thöù 8. Coù ñöôïc nhöõng thaønh töïu treân do nhieàu nguyeân nhaân. Veà khaùch quan laø: vò trí ñòa lyù vuøng Ñoâng Nam boä thuaän lôïi; ñieàu kieän töï nhieân veà ñaát ñai thoå nhöôõng, khí haäu vaø thôøi tieát raátõ öu aùi; söï phaùt trieån mieàn Ñoâng Nam boä noùi chung vaø noâng thoân noùi rieâng mang tính chaát vöôït tröôùc. Veà chuû quan laø: noã löïc chæ ñaïo, ñieàu haønh cuûa ñaûng boä vaø chính quyeàn ñòa phöông caùc caáp treân ñòa baøn; söï naêng ñoäng, saùng taïo cuûa ngöôøi daân noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä. 2.2.3. Söï keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä qua nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc vaø nguyeân nhaân: Keát quaû phaûn aùnh söï keát hôïp hai muïc tieâu treân ñòa baøn theå hieän qua nhieàu maët, tieáp caän töø nhieàu goùc ñoä, theå hieän hieäu quaû quaûn lyù nhaø nöôùc treân caùc lónh vöïc. Ñôøi soáng ngöôøi daân treân ñòa baøn ñöôïc caûi thieän vaø naâng leân, taêng hoä khaù, giaûm nhanh hoä ngheøo ôû noâng thoân. Cheânh leäch veà thu nhaäp, möùc soáng ôû noâng thoân caùc ñòa phöông coù xu höôùng ñöôïc thu heïp, khoaûng caùch giöõa thaønh thò vaø noâng thoân laïi gia taêng. Nhôø chuû ñoäng ñeà ra vaø thöïc hieän toát phong traøo xoùa ñoùi giaûm ngheøo(XÑGN), chuaån ngheøo ñöôïc naâng leân, nhöõng naêm qua tyû leä hoä ngheøo ôû caû noâng thoân vaø thaønh thò mieàn Ñoâng Nam boä giaûm maïnh. Tyû leä hoä ngheøo toaøn vuøng coøn 3,23% vôùi thaønh thò laø 1,90% vaø noâng thoân laø 4,60%. Keát caáu haï taàng KTXH noâng thoân trong vuøng ngaøy caøng ñöôïc
17 hoaøn thieän taïo theâm nhieàu ñieàu kieän, nguoàn löïc vaø cô hoäi cho ngöôøi daân noâng thoân tieáp caän ñöôïc nhieàu hôn caùc vuøng khaùc, ñoái töôïng khaùc. Luaän aùn ñi saâu phaân tích thu nhaäp, möùc soáng cuûa ngöôøi daân noâng thoân trong töông quan so saùnh vôùi thaønh thò cuûa töøng ñòa phöông mieàn Ñoâng Nam boä cho thaáy keát quaû noåi baät veà taêng tröôûng kinh teá treân ñòa baøn. Möùc ñoä baát bình ñaúng trong phaân phoái thu nhaäp ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä hieän naèm trong möùc ñoä chaáp nhaän ñöôïc. Vieäc phaùt trieån maïnh caùc khu kinh teá cöûa khaåu(Moäc Baøi, Xa Maùt, Hoa Lö) ñaõ taïo theá phaùt trieån toaøn dieän hôn giöõa vuøng bieân gioùi vôùi noäi ñòa, keùo giaûm söï cheânh leäch caùch bieät cuûa caùc ñòa phöông mieàn Ñoâng Nam boä. Vôùi soá lieäu phong phuù qua 20 baûng, bieåu ñoà, söï phaân tích treân phaûn aùnh keát quaû keát hôïp giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi treân ñòa baøn. Beân caïnh ñoù, luaän aùn cuõng chæ ra caùc nguyeân nhaân khaùch quan vaø chuû quan cuûa thöïc traïng treân. 2.4. Nhöõng haïn cheá trong vieäc thöïc hieän keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä vaø nguyeân nhaân: Thöïc hieän taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä coøn gaëp nhieàu haïn cheá. Ñoù laø: söï gaén keát giöõa chuùng hieäu quaû chöa cao, keát quaû chöa ñoàng ñeàu; saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa ngöôøi daân noâng thoân coøn chöùa ñöïng nhieàu nhaân toá baát oån, khoù löôøng; gía caû khoâng oån ñònh, chöa gaén keát giöõa saûn xuaát vaø löu thoâng; söùc caïnh tranh cuûa noâng saûn haøng hoùa treân thò tröôøng thaáp; caùc ñieàu kieän soáng vaø cô hoäi vöôn leân cho cö daân noâng thoân ôû caùc ñòa phöông raát khaùc nhau. Beân caïnh ñoù laø, moâi tröôøng bò toån haïi naëng neà
18 gaén vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp, ñoâ thò. Baát bình ñaúng veà thu nhaäp ôû noâng thoân dieãn bieán phöùc taïp. Nhöõng haïn cheá treân do nhieàu nguyeân nhaân. Veà khaùch quan: noâng thoân moät soá ñòa phöông trong vuøng coù vò trí ñòa lyù vaø ñieàu kieän töï nhieân chöa thuaän lôïi; nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa cô cheá kinh teá hieän haønh; maët traùi quan heä kinh teá phaùt sinh töø hoäi nhaäp khu vöïc vaø quoác teá. Veà chuû quan: söï yeáu keùm trong quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc; nhaän thöùc cuûa caùc chuû theå trong xaõ hoäi coøn nhieàu leäch laïc, haïn cheá; söï yeáu keùm cuûa ñoäi nguõ caùn boä caùc caáp treân ñòa baøn. 2..3. Nhöõng maâu thuaãn, baát caäp ñaët ra cho quaù trình keát hôïp taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi ôû noâng thoân mieàn Ñoâng Nam boä Phaân tích töø thöïc tieãn, luaän aùn ñöa caùc maâu thuaãn vaø baát caäp sau. Moät laø: maâu thuaãn giöõa yeâu caàu töøng böôùc thöïc hieän tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi gaén vôùi taêng tröôûng kinh teá beàn vöõng theo quan ñieåm cuûa Ñaûng Coäâng saûn Vieät Nam vôùi nhaän thöùc chöa töông xöùng cuûa xaõ hoäi, tröôùc heát ôû ñoäi nguõ caùn boä. Hai laø, maâu thuaãn giöõa yeâu caàu töøng böôùc keát hôïp taêng tröôûng kinh teá gaén vôùi coâng baèng xaõ hoäi vôùi hieän traïng moâ hình vaø cô cheá quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc. Ba laø, maâu thuaãn giöõa yeâu caàu veà taêng cöôøng söï chæ ñaïo quaù trình thöïc hieän taêng tröôûng kinh teá gaén vôùi coâng baèng xaõ hoäi vôùi thöïc löïc hieän coù cuûa ñoäi nguõ caùn boä caùc caáp. Boán laø, maâu thuaãn giöõa yeâu caàu, khaû naêng gaén keát chaët cheõ taêng tröôûng kinh teá vaø coâng baèng xaõ hoäi vôùi keát quaû chöa ñöôïc nhö mong muoán. Naêm laø, maâu thuaãn giöõa muïc tieâu, yeâu caàu phaùt trieån toaøn dieän kinh teá xaõ hoäi ôû