Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:299

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục "Phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực; cơ sở thực tiễn của phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC ---------- HOÀNG MINH HẢI PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRỰC THUỘC BỘ CÔNG THƯƠNG CÁC TỈNH MIỀN BẮC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC ---------- HOÀNG MINH HẢI PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRỰC THUỘC BỘ CÔNG THƯƠNG CÁC TỈNH MIỀN BẮC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 9.14.01.14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS Nguyễn Thị Yến Phương 2. TS. Nguyễn Thị Thanh
HÀ NỘI - 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, các số liệu kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực theo thực tế nghiên cứu, chưa từng được bất cứ tác giả nào khác nghiên cứu và công bố. Tác giả luận án Hoàng Minh Hải
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu, hoàn thành luận án, tác giả đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của quý Thầy, Cô và bạn bè đồng nghiệp, gia đình. Với lòng kính trọng và tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Thị Yến Phương; TS. Nguyễn Thị Thanh là những người thầy, người hướng dẫn khoa học đã thường xuyên chỉ bảo, tận tình hướng dẫn giúp đỡ tác giả nghiên cứu hoàn thành luận án. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến cơ sở đào tạo là Học viện Quản lý giáo dục đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành chương trình đào tạo Tiến sĩ và hoàn thành luận án. Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo các trường cao đẳng Công nghiệp và Xây dựng, cao đẳng Công nghiệp Nam Định, cao đẳng Du lịch và Công thương, trường cao đẳng Công nghệ và kinh tế công nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi đến làm việc, thực hiện khảo sát và cung cấp thông tin, tài liệu, số liệu để tôi nghiên cứu, hoàn thành luận án này. Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đồng nghiệp đã động viên khích lệ, hỗ trợ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án. Chắc chắn trong luận án sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý, giúp đỡ của Quý Thầy, Cô để luận án hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận án Hoàng Minh Hải
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN................................................................................................. ii Hoàng Minh Hải....................................................................................... ii MỤC LỤC...................................................................................................... iii PHỤ LỤC..................................................................................................... xiv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................... xv DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU.................................................................... xvi DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ .................................................................. xix MỞ ĐẦU.......................................................................................................... 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC .................................................................. 12 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .......................................................... 12 1.1.1. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ giảng viên cơ sở giáo dục............12 1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ giảng viên ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực.........................................................................................16 1.1.3. Nhận xét chung về vấn đề tổng quan và hướng tiếp tục nghiên cứu của luận án.................................................................................................................21 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài.............................................................. 23 1.2.1. Phát triển...................................................................................................23 1.2.2. Năng lực, tiếp cận năng lực......................................................................23 1.2.2.1. Năng lực................................................................................................ 23 1.2.2.2. Tiếp cận năng lực.................................................................................. 25 1.2.3. Giảng viên ngành Điện công nghiệp........................................................27 1.2.4. Đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng.....29 1.2.5. Phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực................................................................................31 1.3. Bối cảnh hiện nay và yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng thuộc hệ thống Giáo dục nghề nghiệp......................................................................................... 33 1.3.1. Bối cảnh hiện nay.....................................................................................33
iv 1.3.2. Yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên và phát triển đội ngũ giảng viên.. . .34 1.3.3. Khung năng lực của giảng viên ngành Điện trong các trường cao đẳng 44 1.4. Phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực............................................................... 54 1.4.1. Lý thuyết phát triển nguồn nhân lực dựa vào năng lực/TCNL ..............54 Đánh giá: trong đó có đánh giá cá nhân theo các tiêu chí, tiêu chuẩn được cụ thể hóa trong khung năng lực, đánh giá đội ngũ theo mục tiêu phát triển đội ngũ. Đánh giá các cơ hội và thách thức từ môi trường bên ngoài đối với phát triển ĐNGV. Đánh giá thực trạng ĐNGV để nhận biết rõ những bất cập về số lượng, cơ cấu, trình độ đào tạo, năng lực và phẩm chất. ............................................................................................................... 56 1.4.2. Vận dụng lý thuyết phát triển nguồn nhân lực vào phát triển đội ngũ giảng viên ở trường cao đẳng thuộc hệ thống Giáo dục nghề nghiệp...............59 1.4.3. Tổ chức quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực.............................................................65 * Lập kế hoạch xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên..................65 * Tổ chức thực hiện quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên..........................66 1.4.4. Tổ chức tuyển dụng giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực...............................................................................................................69 1.4.5. Quản lý sử dụng giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực....................................................................................................................... 73 1.4.6. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực..................................74 1.4.7. Tổ chức định kỳ đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực................................................80 1.4.8. Thực hiện các chính sách, tạo môi trường làm việc đối với đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng..............................83 1.5. Yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực....................86 1.5.1. Nhận thức của cán bộ quản lý phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng theo tiếp cận năng lực...............................86 1.5.2. Năng lực và trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý....................................88 1.5.3. Kế hoạch phát triển của trường cao đẳng................................................88 1.5.4. Năng lực, tinh thần trách nhiệm của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ..89
v 1.5.5. Môi trường kinh tế, chính trị, khoa học, công nghệ của địa phương và đất nước.............................................................................................................. 89 1.5.6. Môi trường văn hóa giáo dục đối với giảng viên. ..................................90 1.5.7. Cơ chế, chính sách của nhà nước.............................................................90 1.5.8. Tác động từ đặc điểm nguồn nhân lực ngành Điện thuộc Bộ Công Thương................................................................................................................91 1.5.9. Tác động từ sự cạnh tranh trong giáo dục hiện nay................................91 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.............................................................................. 92 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGÀNH ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRỰC THUỘC BỘ CÔNG THƯƠNG CÁC TỈNH MIỀN BẮC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC................................................................... 94 2.1. Khái quát địa bàn nghiên cứu .......................................................... 94 2.1.1. Giới thiệu hệ thống các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương..94 2.1.2. Khái quát các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương thuộc phạm vi nghiên cứu...................................................................................................... 94 - Về cơ cấu tổ chức: Ban giám hiệu gồm Hiệu trưởng và 01 Hiệu Phó. ........103 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng............................................................ 105 2.2.1. Mục đích khảo sát...................................................................................105 2.2.2. Nội dung khảo sát...................................................................................105 2.2.3. Phạm vi và đối tượng khảo sát...............................................................105 2.2.4. Phương pháp khảo sát............................................................................ 106 2.2.5. Thang đánh giá và xử lý số liệu.............................................................107 2.2.5.1. Thang đánh giá....................................................................................107 2.2.5.2. Xử lý số liệu........................................................................................ 107 2.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc.......108 2.3.1. Thực trạng quy mô và cơ cấu đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc ...........................................................................................................................108 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................110 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................113 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................114
vi (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................114 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................116 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................116 (Nguồn: Thống kê từ các trường khảo sát)......................................................117 ...........................................................................................................................118 2.3.2. Thực trạng năng lực của giảng viên ngành Điện công nghiệp .............118 2.3.3. Nhận xét chung về đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc...................123 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực............................................................................. 123 2.4.1. Thực trạng nhận thức về vai trò của phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực. .................................................................... 124 2.4.2. Thực trạng tổ chức xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực............................125 Có mức độ thực hiện cũng được đánh giá ở mức thấp là nội dung “Đánh giá các cơ hội và thách thức từ môi trường bên ngoài đối với hoạt động giáo dục nghề nghiệp và phát triển ĐNGV ngành Điện công nghiệp” với ĐTB là 2,56 xếp thứ bậc 7/8. Ở các nhà trường khi thực hiện nội dung này vẫn chỉ đánh giá các cơ hội và thách thức ở mức độ tổng thể, còn chung chung, chưa có sự đánh giá cụ thể về các điều kiện tác động đến tâm tư, tình cảm, thái độ, trách nhiệm của ĐNGV ở từng vị trí việc làm như điều kiện hoàn cảnh kinh tế, các mối quan hệ xã hội chi phối, những khó khăn trong cuộc sống của giảng viên, … Ít lấy ý kiến từ các đơn vị chuyên môn như Tổ bộ môn, Khoa chuyên môn. Vì những yếu tố này cũng có tính chất quyết định đến chất lượng tự tu dưỡng, học tập nâng cao năng lực nghề nghiệp; ý thức thái độ, tâm huyết trong công việc giảng dạy,..................................................................................................128 2.4.3. Thực trạng tuyển dụng giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực.............................................................................................................129 Trao đổi phỏng vấn với 2 cán bộ làm công tác tổ chức ở trường Cao đẳng Công nghiệp và Xây dựng được cho biết: “Nhà trường gặp khó khăn trong công tác tuyển dụng giảng viên nói chung và giảng viên ngành Điện công nghiệp nói riêng. Để có được chỉ tiêu tuyển dụng đã là một quá trình lâu dài cố gắng. Nhưng cái khó lại nằm ở chỗ tiêu chí tuyển dụng và chế độ chính sách để thu hút, đãi ngộ người tài giỏi về công tác cho nhà trường. Nếu đặt tiêu chí cao quá thì người tuyển dụng sẽ lựa chọn cơ sở giáo dục khác là các nhà trường Đại học, các doanh nghiệp có chế độ ưu đãi tốt”, do đó hầu hết
vii giảng viên các ngành đào tạo của nhà trường cũng như các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc được tuyển dụng nói chung chưa có hoặc có rất ít giảng viên có trình độ chuyên môn cao, năng lực thực hành tốt và giảng viên ngành Điện công nghiệp của nhà trường cũng trong tình trạng tương tự............................................................................................132 2.4.4. Thực trạng bố trí, sử dụng đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp theo tiếp cận năng lực.......................................................................................132 2.4.5. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng giảng viên ngành Điện công nghiệp theo năng lực.............................................................................................................136 2.4.6. Thực trạng đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của giảng viên ngành Điện công nghiệp dựa vào tiếp cận năng lực...................................................143 2.4.7. Thực trạng thực hiện các chính sách, tạo môi trường làm việc cho đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc......................................................................147 2.5. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực................................ 152 2.6. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực.............................................. 156 2.6.1. Điểm mạnh.............................................................................................157 2.6.2. Hạn chế................................................................................................... 158 2.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế...........................................................160 Chế độ chính sách, phúc lợi, đảm bảo quyền hạn của giảng viên còn chưa được quan tâm nhiều dẫn đến tâm lý thiếu vững vàng và làm mất đi động lực làm việc, phát triển của một bộ phận lớn giảng viên, trong đó có giảng viên ngành Điện công nghiệp. .................................................................................161 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................... 162 Chương 3 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG TRỰC THUỘC BỘ CÔNG THƯƠNG CÁC TỈNH MIỀN BẮC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.......................163 3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp.......................................................... 163 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu đổi mới giáo dục nghề nghiệp..............163 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .......................................................... 163
viii 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.........................................................164 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và hệ thống....................................164 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển.....................................165 3.2. Giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực............................................................................. 165 3.2.1. Giải pháp 1: Tổ chức cụ thể hóa khung năng lực đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp và triển khai áp dụng khung năng lực vào các hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương..............................................................................................................165 3.2.2. Giải pháp 2: Tổ chức thực hiện quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp trong các trường cao đẳng dựa vào năng lực phù hợp với chiến lược và thực tiễn phát triển của nhà trường...........................................174 * Tổ chức thực hiện quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp trong các trường cao đẳng dựa vào năng lực phù hợp với chiến lược và ......175 thực tiễn phát triển của nhà trường..................................................................175 Trong quá trình quy hoạch, các nhà trường cần chú ý đến tính cân đối, hợp lý của ĐNGV, vừa phải bảo đảm thực hiện được nhiệm vụ đào tạo trước mắt, vừa bảo đảm được nhiệm vụ lâu dài, đáp ứng đủ số lượng GV cho từng giai đoạn, phù hợp với nhiệm vụ, yêu cầu, mục tiêu đào tạo của nhà trường, phù hợp với chiến lược và thực tiễn phát triển của nhà trường..............................175 3.2.3. Giải pháp 3: Phân cấp quản lý thực hiện phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương theo tiếp cận năng lực.......................................................................................179 3.2.4. Giải pháp 4: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương phù hợp với yêu cầu của khung năng lực...........................................184 * Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp phù hợp với yêu cầu của khung năng lực................................... 184 3.2.5. Giải pháp 5: Tổ chức hoàn thiện và thực hiện các chính sách tạo động lực làm việc để phát huy năng lực của đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương...........................193 3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp đề xuất......................................... 199 3.4. Tổ chức khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp .................................................................................................................. 200 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm...........................................................................200
ix 3.4.2. Đối tượng và phạm vi khảo nghiệm.......................................................200 3.4.3. Hình thức tiến hành khảo nghiệm..........................................................201 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm..............................................................................202 3.4.5. Tương quan giữa mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các giải pháp đề xuất...............................................................................................................206 3.5. Thử nghiệm một giải pháp đề xuất................................................. 208 3.5.1. Cơ sở lựa chọn giải pháp để thử nghiệm...............................................208 3.5.2. Mục đích thử nghiệm ............................................................................ 209 3.5.3. Nội dung, đối tượng và địa bàn thử nghiệm .........................................209 3.5.4. Các giai đoạn thử nghiệm .....................................................................211 3.5.5. Thang đo ................................................................................................212 3.5.6. Kết quả thử nghiệm ...............................................................................214 3.5.7. Đánh giá của giảng viên về quản lý tổ chức thử nghiệm......................221 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................ 226 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................. 227 1. Kết luận ............................................................................................... 227 Phát triển đội ngũ giảng viên các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực có ý nghĩa vô cùng quan trọng và mang tính quyết định đến chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường trong bối cảnh đổi mới giáo dục nghề nghiệp hiện nay. Đội ngũ giảng viên là lực lượng nòng cốt trong quá trình thực hiện có hiệu quả các mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp trong mỗi trường cao đẳng. Chính vì vậy công tác phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc cần được nhìn nhận nghiêm .....................227 túc, khách quan và phải được quan tâm một cách thích đáng............227 Trên cơ sở tổng quan vấn đề nghiên cứu, cùng với những nghiên cứu lý luận về phát triển ĐNGV, nghiên cứu thực trạng phát triển ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc trong bối cảnh hiện nay cho phép rút ra kết luận:......................................................................................................... 227 1) Phát triển ĐNGV là việc người cán bộ quản lý thực hiện các chức năng (kế hoạch; tổ chức; chỉ đạo; kiểm tra, đánh giá) tác động đến quá trình vận động đi lên để đảm bảo cho đội ngũ giảng viên có đủ về mặt
x số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đạt chuẩn về trình độ đào tạo, có được phẩm chất và năng lực, đáp ứng yêu cầu đào tạo của nhà trường trong thời kỳ đổi mới; xây dựng một tập thể đoàn kết, trong đó mỗi cá nhân đều có tinh thần trách nhiệm, gắn bó với nhà trường, tham gia tích cực, sáng tạo trong hoạt động giảng dạy. Phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc trong bối cảnh hiện nay được dựa trên lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực, trong đó có các hoạt động chủ yếu: quy hoạch phát triển, tuyển chọn và sử dụng, đào tạo và bồi dưỡng, thực hiện các chính sách, quan hệ hợp tác trong phát triển GV, kiểm tra đánh giá GV. Phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực chịu tác động của các yếu tố chủ quan (nhận thức; Bộ máy quản lý và trình độ của đội ngũ CBQL; Môi trường sư phạm, uy tín, thương hiệu của trường; Chính sách của nhà trường trong quản lý phát triển ĐNGV; Tác động từ yêu cầu của chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo ở các trường cao đẳng; Tác động từ việc huy động toàn xã hội tham gia vào phát triển đội ngũ giảng viên ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương) và các yếu tố khách quan (Cơ chế, chính sách của nhà nước; Tác động từ đặc điểm nguồn nhân lực của ngành Công thương; Tác động từ chất lượng giáo dục và đào tạo của các trường đại học nước ta hiện nay). Người CBQL cần có những nhận định, đánh giá chính xác sự tác động kể trên đến quá trình phát triển ĐNGV nhà trường để có những định hướng, quyết định................................................................................................ 227 hiệu quả nhất.......................................................................................... 228 2) Hiện nay, các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc đều có nhận thức đúng đắn cần thiết, cũng như tầm quan trọng của công tác phát triển ĐNGV đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo nhà trường. Vì thế, các trường đã thực hiện nhiều hoạt động thiết thực và mạnh mẽ để phát triển ĐNGV nhà trường một cách toàn diện (số lượng, chất lượng và cơ cấu) nhằm đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. ................................................................................ 228 Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập và yêu cầu đáp ứng nguồn nhân lực ngành Điện có chất lượng cao hiện nay, thì công tác phát triển ĐNGV
xi các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc theo tiếp cận năng lực còn bộc lộ nhiều hạn chế, tồn đọng cần giải quyết triệt để: Công tác quy hoạch phát triển ĐNGV chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực trong bối cảnh hiện nay; các hoạt động tuyển chọn, sử dụng hay đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV còn thiếu sự đồng bộ và hiệu quả; các chính sách, cơ chế đãi ngộ chưa hoàn thiện, thiếu sự cập nhật, bổ sung và chưa chú trọng đến đặc thù của giáo dục nghề nghiệp vì thế chưa tạo được động lực làm việc tích cực cho ĐNGV; công tác kiểm tra, đánh giá ĐNGV chậm đổi mới, chưa phản ánh chính xác năng lực, phẩm chất của đội ngũ để làm căn cứ cho quá trình thực hiện chế độ. Đặc biệt, việc xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc với các cơ sở giáo dục cùng cấp, các trường ĐH hay các Doanh nghiệp trong khu vực để đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV còn chưa được triển khai mạnh mẽ, thiếu hệ ....................................... 228 thống, kế hoạch, hiệu quả mang lại còn thấp........................................ 229 Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, chính vì vậy việc đề xuất được một hệ thống các giải pháp mang tính toàn diện, hệ thống và khả thi phát triển ĐNGV các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các ............................................................................................. 229 tỉnh miền Bắc trong bối cảnh hiện nay là vô cùng cần thiết................229 3) Dựa vào cơ sở lý luận và các kết quả nghiên cứu, đánh giá thực trạng tác giả luận án đề xuất 05 giải pháp phát triển ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc trong bối cảnh hiện nay. Các giải pháp hướng đến khắc phục các khâu yếu trong quy hoạch, phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp, đánh giá năng lực giảng viên ngành Điện công nghiệp, tổ chức bồi dưỡng phát triển............................................ 229 năng lực cho giảng viên ngành Điện công nghiệp................................ 229 - Giải pháp 1: Tổ chức cụ thể hóa khung năng lực đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp và triển khai áp dụng khung năng lực vào các hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ................................................................................................... 229 Công Thương.......................................................................................... 229
xii - Giải pháp 2: Tổ chức thực hiện quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp trong các trường cao đẳng dựa vào năng lực phù hợp với............................................................................................................. 229 chiến lược và thực tiễn phát triển của nhà trường..............................229 - Giải pháp 3: Phân cấp quản lý thực hiện phát triển đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương .......................................................................................... 230 theo tiếp cận năng lực............................................................................. 230 - Giải pháp 4: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc phù hợp với yêu cầu của khung năng lực............................................................................................................. 230 - Giải pháp 5: Tổ chức hoàn thiện và thực hiện các chính sách tạo động lực làm việc để phát huy năng lực của đội ngũ giảng viên ngành Điện công.......................................................................................................... 230 nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương...............230 Các giải pháp quản lý có mối quan hệ mật thiết, biện chứng với nhau và đã được khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi; đồng thời tác giả đã tổ chức thử nghiệm 01 giải pháp để khẳng định về hiệu quả của chúng. Kết quả khảo nghiệm và thử nghiệm đã khẳng định các giải pháp đề xuất là quan trọng, cần thiết, khả thi và phù hợp với điều kiện hiện tại ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc. Trong quá trình thực hiện, phụ thuộc vào hoàn cảnh thực tế của nhà trường trong từng thời điểm mà người CBQL có thể vận dụng một cách phù hợp, linh hoạt các giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả phát triển ĐNGV ngành Điện công nghiệp đáp ứng yêu......230 cầu đổi mới giáo dục nghề nghiệp. ....................................................... 230 2. Khuyến nghị........................................................................................ 230 2.1. Đối với Bộ Công Thương; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội 230 Định hướng cho các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc xây dựng quy hoạch phát triển ĐNGV nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng vừa đảm bảo mục tiêu chung, vừa đảm bảo sự phù hợp với thực tiễn của từng vùng miền, khu vực và từng trường.................................................................................. 230
xiii Quy hoạch lại mạng lưới các trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xã hội, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực ngành Công thương và Kế hoạch số 04/KH-BCS của Ban Cán sự đảng Bộ Công Thương về rà soát, sắp xếp, tổ chức lại ........................................................................................ 230 các đơn vị sự nghiệp giáo dục, đào tạo thuộc Bộ..................................231 Thiết lập các văn bản quy định, hướng dẫn đầy đủ, cụ thể các vấn đề liên quan đến phát triển ĐNGV nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng; Đồng thời ban hành quy chế trong giám sát, kiểm tra hoạt động phát triển ĐNGV nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng....................................................................................... 231 Tăng cường hỗ trợ kinh phí cho các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương ở các tỉnh miền Bắc để đảm bảo cho các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng đạt hiệu quả. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ CBQL các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc. Xây dựng những quy định cụ thể, rõ ràng và gắn chặt với trách nhiệm của............................................................ 231 người đứng đầu nhà trường về công tác phát triển ĐNGV................231 2.2. Đối với các Trường Cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc................................................................................................... 231 Triển khai áp dụng các giải pháp quản lý được đề xuất trong luận án vào thực tiễn nhà trường một cách phù hợp......................................... 231 Xây dựng quy hoạch phát triển ĐNGV nhà trường nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng, theo từng giai đoạn phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương, của ngành và yêu cầu nguồn nhân lực ngành Công thương trong bối cảnh hiện nay. Các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc cần chủ động hơn nữa trong việc tạo lập và giữ mối liên hệ chặt chẽ, thường xuyên với các doanh nghiệp, các trường đại học, cao đẳng trong khu vực để tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, thăm quan, học tập phát triển ĐNGV. Xây dựng văn hóa nhà trường, môi trường giáo dục và khối đại đoàn kết, thống nhất tạo điều kiện thuận lợi để ĐNGV nói chung và ĐNGV ngành Điện công nghiệp nói riêng có
xiv điều kiện phát triển. Sử dụng có hiệu quả ĐNGV ngành Điện công nghiệp phù hợp với trình độ chuyên môn và nguyện vọng cá nhân. Kiểm tra, đánh giá GV công bằng, khách quan và chú trọng đến phát triển năng lực giáo dục nghề nghiệp. Tổ chức các đợt tập huấn, bồi dưỡng trong phạm vi nhà trường; khuyến khích các hoạt động tự học, tự bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học trong ĐNGV................................. 231 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 233 DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ...............242 Tổ chức cụ thể hóa khung năng lực đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp và triển khai áp dụng khung năng lực vào các hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc............................................................................................................. 13 Tổ chức định kỳ rà soát, bổ sung quy hoạch đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp trong các trường cao đẳng dựa vào năng lực phù hợp với kế hoạch gắn với chiến lược và thực tiễn phát triển của nhà trường................................13 Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc phù hợp với yêu cầu của khung năng lực...........................................................13 Tổ chức hoàn thiện và thực hiện các chính sách tạo động lực làm việc để phát huy năng lực của đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trực thuộc Bộ Công Thương các tỉnh miền Bắc.......................................13 PHỤ LỤC
xv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT ĐỌC ĐẦY ĐỦ CBQL Cán bộ quản lý CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục CĐ Cao đẳng CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNKT Công nhân kỹ thuật ĐH Đại học ĐNGV Đội ngũ giảng viên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDNN Giáo dục nghề nghiệp GV Giảng viên GVQLGD Giảng viên quản lý giáo dục HTQT Hợp tác quốc tế HSSV Học sinh, sinh viên KH Kế hoạch NCKH Nghiên cứu khoa học NCS Nghiên cứu sinh NL Năng lực NNL Nguồn nhân lực NVSP Nghiệp vụ sư phạm LĐTB&XH Lao động Thương binh và Xã hội PTĐN Phát triển đội ngũ QLGD Quản lý giáo dục TCNL Tiếp cận năng lực HSSV Học sinh, sinh viên
xvi DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Bảng 1.1. Khung năng lực của giảng viên ở các trường cao đẳng thuộc hệ thống Giáo dục nghề nghiệp.......................................................... 48 Bảng 1.2. Khung năng lực của giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng thuộc hệ thống Giáo dục nghề nghiệp.......................................... 50 Bảng 2.1. Cơ cấu đội ngũ Trường Cao đẳng Công nghiệp và Xây dựng 100 Bảng 2.2. Cơ cấu đội ngũ Trường Cao đẳng Công nghiệp Nam Định....101 Bảng 2.3. Cơ cấu đội ngũ Trường Cao đẳng Du lịch và Công thương ...102 Bảng 2.4. Cơ cấu đội ngũ Trường Công nghệ và kinh tế Công nghiệp...103 Bảng 2.5. Đối tượng khảo sát tại các trường trong phạm vi khảo sát.....106 Bảng 2.6. Hướng dẫn cách đánh giá.......................................................... 107 Bảng 2.7. Mức đánh giá dựa vào điểm trung bình .................................. 108 Bảng 2.8. Thống kê quy mô đào tạo ngành Điện của các trường trong phạm vi khảo sát..................................................... 109 Bảng 2.9. Thống kê thực trạng quy mô đội ngũ giảng viên ngành Điện công nghiệp ở các trường cao đẳng trong phạm vi khảo sát. ...................................................................................................................... 110 Bảng 2.10. Trình độ của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát........................................................................................................ 112 Bảng 2.11. Trình độ Kỹ năng nghề của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát.................................................................................. 113 Bảng 2.12. Trình độ tin học của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát.................................................................................. 114 Bảng 2.13. Trình độ của Ngoại ngữ của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát.................................................................................. 114 Bảng 2.14. Trình độ Nghiệp vụ sư phạm của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát........................................ 116 Bảng 2.15. Tình hình nghiên cứu khoa học của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát.................................................................................. 116 Bảng 2.16. Độ tuổi và giới tính của ĐNGV ngành Điện công nghiệp ở các trường khảo sát.................................................................................. 117