Luận văn:Giải pháp phát triển bền vững khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát triển mạnh khu vực công nghiệp và dịch vụ, trong đó đặc biệt chú trọng phát ... thúc đẩy sự phát triển của một phần lớn các tỉnh Duyên hải Trung bộ và Tây ... bảo tăng trưởng nhanh, có hiệu quả và bền vững cả về kinh tế và môi trường. ..... Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc (Quảng Nam): qui mô khoảng 430 ha

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Giải pháp phát triển bền vững khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc tỉnh Quảng Nam

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG NGUY N TH M TRANG GI I PHÁP PHÁT TRI N B N V NG KHU CÔNG NGH P ĐI N NAM - ĐI N NG C T NH QU NG NAM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: GS. TS. TRƯƠNG BÁ THANH Ph n bi n 1: PGS.TS. BÙI QUANG BÌNH Ph n bi n 2: PGS.TS. NGUY N TH TRÀM Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 29 tháng 10 năm 2011 Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 M Đ U 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Trong m y th p k g n ñây, phát tri n KCN ñã có nh ng tác ñ ng tích c c ñ i v i n n kinh t nói chung và công cu c CNH - HĐH nói riêng.Vì v y, m i qu c gia hay vùng lãnh th , vi c phát tri n các KCN là nhu c u khách quan và ñ ng th i cũng là gi i pháp ñ ñ t ñư c các m c tiêu kinh t xã h i. Qu ng Nam là m t t nh thu c vùng kinh t tr ng ñi m mi n Trung, di n tích t nhiên 10.438,37 km2, dân s 1.423.537 ngư i (2009). T m t t nh thu n nông, hi n Qu ng Nam ñã vươn lên có t tr ng công nghi p khá cao so v i khi m i chia tách t nh (1997). Nh ng năm g n ñây, ngành công nghi p Qu ng Nam phát tri n khá m nh, góp ph n ñưa giá tr s n xu t toàn ngành tăng ñ t bi n, trong ñó KCN Đi n Nam - Đi n Ng c ñư c xem như là m t trong hai cánh chim ñ u ñàn c a ngành công nghi p t nh nhà. Xu t phát t v n ñ nêu trên tôi ñã l a ch n ñ tài: “Gi i pháp phát tri n b n v ng KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, T nh Qu ng Nam” làm ñ tài t t nghi p c a mình, vì nó c n thi t, phù h p v i xu th khách quan c a t nh Qu ng Nam. 2. M C TIÊU NGHIÊN C U C A Đ TÀI M t là, góp ph n làm rõ nh ng v n ñ thu c lý lu n và th c ti n liên quan ñ n phát tri n KCN trên quan ñi m PTBV. Hai là, ñánh giá tình hình phát tri n KCN Đi n Nam – Đi n Ng c trong nh ng năm qua. Ba là, ñ xu t các gi i pháp nh m phát tri n KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam theo hư ng b n v ng. 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U Đ i tư ng nghiên c u: - Lu n văn t p trung nghiên c u th c tr ng phát tri n KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam theo hư ng b n v ng.
4 - H th ng gi i pháp PTBV KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, Qu ng Nam. Ph m vi nghiên c u: - V không gian: Nghiên c u s phát tri n KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam. - V th i gian: Đ tài ch t p trung phân tích KCN Đi n Nam – Đi n Ng c trong giai ño n 2006 -2010. Ph n ñ xu t gi i pháp l y m c ñ n năm 2015. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Các phương pháp ñư c s d ng c th là: • H th ng hoá các văn b n chính sách v phát tri n các KCN • Phương pháp th ng kê so sánh ñư c tác gi dùng ñ tính toán m t s ch tiêu ph n ánh s PTBV KCN. 5. ĐÓNG GÓP C A Đ TÀI V lý lu n: Góp ph n làm rõ các quan ñi m phát tri n b n v ng KCN. V th c ti n: ñánh giá ñúng th c tr ng PTBV c a KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam, phát hi n ñư c nh ng xu th bi n ñ ng v quy mô, t c ñ phát tri n c a các doanh nghi p trong KCN, t ñó làm rõ nh ng h n ch và nguyên nhân c a chúng. Trên cơ s nh ng h n ch ñó, ñ xu t, hoàn ch nh thêm m t s gi i pháp có th áp d ng ñư c KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam. 6. K T C U C A Đ TÀI N i dung c a ñ tài g m có 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n b n v ng KCN. Chương 2: Th c tr ng phát tri n b n v ng KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam. Chương 3: M t s gi i pháp phát tri n b n v ng KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, t nh Qu ng Nam.
5 CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N B N V NG KHU CÔNG NGHI P 1.1. T NG QUAN V KHU CÔNG NGHI P 1.1.1. Khái ni m KCN “KCN là khu chuyên s n xu t hàng công nghi p và th c hi n các d ch v cho s n xu t công nghi p, có ranh gi i ñ a lý xác ñ nh, không có dân cư sinh s ng, do Chính ph ho c Th tư ng quy t ñ nh thành l p. Trong KCN có doanh nghi p ch xu t.” 1.1.2. Đ c ñi m KCN 1.1.3. Phân lo i KCN 1.2. VAI TRÒ C A PHÁT TRI N B N V NG KCN 1.2.1. PTBV KCN là ñ u m i quan tr ng trong vi c thu hút v n ñ u tư trong nư c, ñ c bi t là v n ñ u tư tr c ti p t nư c ngoài (FDI) 1.2.2. PTBV KCN góp ph n t o công ăn vi c làm và xóa ñói gi m nghèo 1.2.3. Nâng cao năng l c công ngh qu c gia và ch t lư ng ngu n nhân l c 1.2.4. Thúc ñ y phát tri n kinh t ñ a phương và ñ y nhanh t c ñ ñô th hoá 1.2.5. Gi m thi u các nh hư ng tiêu c c ñ i v i môi trư ng 1.3. N I DUNG VÀ CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRI N B N V NG KHU CÔNG NGHI P 1.3.1. Quan ni m phát tri n b n v ng 1.3.1.1. Quan ni m PTBV trên th gi i “Phát tri n b n v ng là s phát tri n v a ñáp ng ñư c nhu c u c a th h hi n t i mà không làm t n h i ñ n kh năng ti p c n c a các th h tương lai”. Theo ñó, các khía c nh kinh t , xã h i và môi trư ng ñư c l ng ghép v i nhau
6 y ban PTBV c a Liên H p Qu c (CDS) ñã b sung m t khía c nh th tư c a PTBV, ñó là th ch . B n khía c nh này hi n nay là khuôn kh báo cáo v th c hi n Chương trình ngh s 21.. 1.3.1.2. Quan ni m PTBV Vi t Nam Quan ñi m c a Đ ng và Nhà nư c ta v PTBV ñã ñư c ph n ánh ñ y ñ nh t trong chương trình Ngh s 21 c a Vi t Nam: “M c tiêu t ng quát c a PTBV là ñ t ñư c s ñ y ñ v v t ch t, s giàu có v tinh th n và văn hoá, s bình ñ ng c a các công dân và s ñ ng thu n c a xã h i, s hài hoà gi a con ngư i và t nhiên; phát tri n ph i k t h p ch t ch , h p lý và hài hoà ñư c ba m t là phát tri n kinh t , phát tri n xã h i và b o v môi trư ng”. 1.3.2. N i dung PTBV các KCN Phát tri n b n v ng KCN là s phát tri n ñ m b o tăng trư ng kinh t n ñ nh, g n li n v i vi c b o v và nâng cao ch t lư ng môi trư ng s ng, cũng như yêu c u v n ñ nh xã h i, an ninh qu c phòng trong khu v c có KCN cũng như toàn lãnh th qu c gia. Như v y, PTBV KCN ph i ñư c xem xét trên hai góc ñ : 1.3.2.1. B o ñ m duy trì tính n ñ nh và hi u qu trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh và d ch v c a b n thân KCN 1.3.2.2. Tác ñ ng lan to tích c c c a KCN ñ n các ho t ñ ng KTXH, môi trư ng c a ñ a phương, khu v c có KCN 1.3.3. M c tiêu phát tri n b n v ng KCN 1.3.3.1. V kinh t - Nâng cao không ng ng tính hi u qu , hàm lư ng khoa h c công ngh ; s d ng ti t ki m tài nguyên thiên nhiên và môi trư ng. - Thay ñ i mô hình và công ngh s n xu t, mô hình tiêu dùng theo hư ng s ch hơn, thân thi n v i môi trư ng. 1.3.3.2. V xã h i - T o thêm vi c làm, nâng cao thu nh p cho ngư i lao ñ ng. - C i thi n ch t lư ng các d ch v chăm sóc s c kho , các ñi u ki n lao ñ ng, v sinh môi trư ng s ng cho ngư i lao ñ ng.
7 1.3.3.3. V môi trư ng - S d ng h p lý, ti t ki m, hi u qu tài nguyên khoáng s n, ch ng thoái hoá tài nguyên ñ t. - B o v môi trư ng nư c và s d ng có hi u qu tài nguyên nư c. - Gi m ô nhi m không khí các ñô th và khu công nghi p. - Qu n lý ch t th i r n và ch t th i nguy h i. 1.3.4. Các tiêu chí ñánh giá phát tri n b n v ng KCN 1.3.4.1. Các tiêu chí ñánh giá PTBV v kinh t c a các KCN *Tiêu chí ñánh giá PTBV kinh t n i t i KCN (1) V trí ñ t c a KCN (2) Quy mô di n tích, cơ c u s d ng ñ t trong KCN (3) T l di n tích ñ t công nghi p có th cho thuê trên di n tích ñ t t nhiên (4) T l l p ñ y khu công nghi p (5) S gia tăng n ñ nh v m t s n lư ng trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p trong KCN (6) Hi u qu ho t ñ ng c a doanh nghi p trong KCN (7) Trình ñ công ngh và ng d ng công ngh trong các doanh nghi p c a KCN (8) Ph m vi, qui mô ho t ñ ng, trình ñ chuyên môn hoá và liên k t kinh t (9) Tiêu chí ph n ánh ñ tho mãn các nhu c u nhà ñ u tư * Tiêu chí ñánh giá PTBV v kinh t c a vùng có KCN (1) Đóng góp c a KCN vào tăng trư ng kinh t ñ a phương: (2) Chuy n d ch cơ c u kinh t c a ñ a phương có KCN. (3) Tác ñ ng c a KCN ñ n h t ng k thu t ñ a phương: 1.3.4.2. Các tiêu chí ñánh giá PTBV v xã h i các KCN *Các v n ñ xã h i c a ñ a phương b nh hư ng b i vi c phát tri n KCN
8 (1) Chuy n d ch cơ c u lao ñ ng ñ a phương. (2) Thay ñ i v ñ i s ng ngư i dân ñ a phương. (3) An ninh, tr t t bên trong và ngoài hàng rào KCN. *Nhóm tiêu chí v ñ i s ng c a ngư i lao ñ ng trong KCN (1) Thu nh p c a ngư i lao ñ ng. (2) Đ i s ng v t ch t c a ngư i lao ñ ng trong KCN. (3) Đ i s ng tinh th n c a ngư i lao ñ ng trong KCN: 1.3.4.3. Các tiêu chí ñánh giá PTBV v môi trư ng các KCN *Các tiêu chí ñánh giá vi c x lý nư c th i các KCN - Quy mô và t c ñ tăng lư ng nư c th i KCN ra môi trư ng - Các ch s ph n ánh ch t lư ng x lý ngu n nư c th i t KCN ra môi trư ng: T l s KCN ñ t tiêu chu n x th i... - T l , s lư ng KCN có h th ng x lý nư c th i t p trung *Các tiêu chí ñánh giá vi c x lý ch t th i r n các KCN - T l , s lư ng KCN có h th ng x lý, phân lo i ch t th i r n. - Kh i lư ng ch t th i r n t các ho t ñ ng s n xu t KCN ñư c thu gom và x lý, ñ c bi t là các ch t th i r n nguy h i. - T l rác th i KCN ñư c chôn l p: *Các tiêu chí ñánh giá v n ñ ô nhi m v không khí - Các ch s ph n ánh ch t lư ng không khí trong và ngoài KCN, b tác ñ ng t ho t ñ ng s n xu t c a KCN: N ng ñ khí ñ c SO2, NO2, Ozone, CO, n ng ñ b i lơ l ng (TSP); chì... - V n ñ ñ u tư và v n hành các trang thi t b x lý ô nhi m không khí c a các doanh nghi p trong KCN. 1.4. NHÂN T NH HƯ NG Đ N S PHÁT TRI N B N V NG CÁC KHU CÔNG NGHI P 1.4.1. V trí ñ a lý và ñi u ki n t nhiên V trí ñ a lý h t s c quan tr ng trong quá trình thu hút s phát tri n c a các KCN. 1.4.2. Ch t lư ng cơ s h t ng kinh t - xã h i c a vùng
9 Cơ s h t ng là ñi u ki n quan tr ng cho s phát tri n b n v ng v kinh t c a các KCN. 1.4.3. Cơ ch chính sách ñ i v i s phát tri n b n v ng KCN Môi trư ng cơ ch chính sách ñóng vai trò quan tr ng ñ i v i s thành công hay th t b i c a vi c phát tri n KCN. 1.4.4. Ngu n lao ñ ng ñáp ng ñư c nhu c u tuy n d ng Ngu n nhân l c có ch t lư ng là n n t ng cho s phát tri n b n v ng c a các doanh nghi p c a KCN.. 1.5. KINH NGHI M PHÁT TRI N B N V NG KHU CÔNG NGHI P 1.5.1. Kinh nghi m c a Nh t B n 1.5.2. Kinh nghi m c a Trung Qu c 1.5.3. Bài h c v n d ng cho PTBV KCN Đi n Nam – Đi n Ng c M t là, c n có quy ho ch mang tính ñ ng b . Hai là, c n n m v ng xu th chuy n ñ i mô hình phát tri n KCN theo hư ng hi n ñ i Ba là, Xu th chuy n d ch cơ c u trong n i b KCN theo hư ng hi u qu , phù h p v i trình ñ khoa h c công ngh hi n ñ i. B n là, Phát tri n KCN ph i ñ ng b v i các y u t cơ s h t ng kinh t , xã h i, môi trư ng trong b n thân KCN, khu v c có KCN. Năm là, V n ñ qu n lý KCN CHƯƠNG 2 TH C TR NG PHÁT TRI N B N V NG KCN ĐI N NAM – ĐI N NG C, QU NG NAM 2.1. T NG QUAN V KCN ĐI N NAM – ĐI N NG C 2.1.1. V trí ñ a lý Khu công nghi p Đi n Nam – Đi n Ng c n m v phía ñông nam và cách trung tâm TP. Đà N ng 18 km, thu c ñ a ph n xã Đi n Nam và xã Đi n Ng c, huy n Đi n Bàn... 2.1.2. Cơ s h t ng KCN Đi n Nam - Đi n Ng c
10 Khu công nghi p Đi n Nam – Đi n Ng c ñã cơ b n hoàn ch nh h th ng cơ s h t ng và l p ñ y 100% di n tích giai ño n I (145 ha). Hi n nay, ñang ñ y m nh công tác gi i phóng m t b ng, xây d ng và phát tri n h th ng cơ s h t ng giai ño n II (245 ha) và ñã l p ñ y trên 60% di n tích. 2.1.3. H t ng và d ch v 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N B N V NG KCN ĐI N NAM – ĐI N NG C, T NH QU NG NAM 2.2.1. Th c tr ng PTBV v kinh t 2.2.1.1. PTBV v kinh t n i t i KCN a. V trí ñ t KCN Nhìn chung KCN Đi n Nam – Đi n Ng c ñư c ñ t v trí tương ñ i h p lý: vùng ñ t nông nghi p kém màu m , năng su t không cao; g n khu v c có nhi u tài nguyên thiên nhiên s n xu t v t li u xây d ng; thu n ti n v giao thông cũng như h t ng k thu t khác. b. Quy mô di n tích, cơ c u s d ng ñ t KCN KCN Đi n Nam – Đi n Ng c ñư c quy ho ch và xây d ng v i m t cơ c u s d ng ñ t khá h p lý, ñ m b o tính b n v ng. c. T l di n tích ñ t công nghi p có th cho thuê trên di n tích ñ t t nhiên T l di n tích ñ t công ngh êp có th cho thuê trên di n tích ñ t t nhiên c a KCN ñ t 64,4%, t l này là khá h p lý. d. T l l p ñ y KCN Tính ñ n 30/06/2010, t l l p ñ y c a KCN này ñ t 74%, cao hơn t l l p ñ y bình quân c a khu v c. e. Tăng trư ng GTSX và ñóng góp v i ngân sách nhà nư c trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p trong KCN KCN Đi n Nam – Đi n Ng c ñanng có s phát tri n nhanh v t c ñ tăng trư ng GTSX, t ñó KCN ñã có nh ng ñóng góp tích c c vào giá tr s n xu t công nghi p c a t nh nhà.
11 B ng 2.1: Tăng trư ng GTSX các doanh nghi p KCN Đi n Nam – Đi n Ng c Đơn v tính: t ñ ng 2006 2007 2008 2009 2010 Tăng trư ng BQ 2006- 2010 1.270,061 1.670,871 2.161,602 2.664,788 3.330,175 27,25% - V ñóng góp v i NSNN: B ng 2.2: Đóng góp NSNN c a KCN Đi n Nam – Đi n Ng c giai ño n 2006 – 2010 Đơn v tính: T ñ ng Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 24,794 88,646 64,161 152,376 164,752 Đây là k t qu r t tích c c cho th y k t qu s n xu t c a các doanh nghi p khá n ñ nh, có quy mô ngày càng tăng. g. Hi u qu ho t ñ ng c a các doanh nghi p trong KCN (i) Năng su t lao ñ ng c a doanh nghi p trong KCN Trên th c t , t ng doanh thu c a KCN Đi n Nam – Đi n Ng c th p hơn nhi u so v i các KCN khác c a c nư c.
12 Hình 2.1: Doanh thu và NSLĐ KCN Đi n Nam – Đi n Ng c (ii) Doanh thu trên ñơn v di n tích ñ t s n xu t trong KCN Hình 2.2: Doanh thu/ha c a các doanh nghi p KCN Đi n Nam – Đi n Ng c Tóm l i hi u qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p trong KCN Đi n Nam – Đi n Ng c, c th ñư c th hi n qua hai ch tiêu năng su t lao ñ ng và doanh thu trên m t ñơn v di n tích ñ t s n xu t, tuy không cao song ñã ñóng góp r t l n cho s tăng trư ng kinh t huy n nhà. h. Trình ñ công ngh c a doanh nghi p B ng 2.3: Quy mô bình quân m t d án ñăng ký ñ u tư t i KCN Đi n Nam - Đi n Ng c giai ño n 2006 – 2010. T ng s d án Quy mô VĐT bình V n ñăng ký ñăng ký quân/ 1 d án Năm FDI DDI (t FDI DDI (t FDI DDI (tr.USD) ñ ng) (tr.USD) ñ ng) 2006 0 1 0 69 0 69 2007 5 1 55,586 15,176 11,12 15,176 2008 3 1 31,325 28 10,44 28 2009 0 0 0 0 0 0 2010 2 4 145 62 5 72,5
13 Tính ñ n nay, ña s t ng s v n ñ u tư vào KCN do ch ñ u tư ñ n t Trung Qu c. Các nhà ñ u tư ñ n t các nư c có trình ñ công ngh tiên ti n như Hoa Kỳ, EU còn ít. Bên c nh ñó, các d án FDI ñ u tư vào KCN ch y u có quy mô v n nh . M t s doanh nghi p có ñ u tư công ngh t M , EU ...nhưng công ngh còn mang tính ch p vá, chưa ñ ng b . B ng 2.4: T l v n th c hi n/lao ñ ng KCN Đi n Nam – Đi n Ng c (Tính h t năm 2010) V n th c hi n V n th c Doanh T ng s T ng quy hi n/lao nghi p Doanh nghi p lao ñ ng ñ i, tri u ñ ng (1000 FDI, tri u DDI, t ñ ng * (ngư i) USD USD/ng) USD 116,664 2.077,793 232,096 16.855 13,77 * ( ) Ghi chú: Tác gi quy ñ i USD/VND bình quân là 18.000 V i ch s quy mô v n ñ u tư bình quân trên m t lao ñ ng, tính chung cho các doanh nghi p KCN Đi n Nam – Đi n Ng c là 13,77nghìn USD/ lao ñ ng. Ch tiêu này không cao so v i các KCN khác, th p hơn so v i trung bình c a c nư c là 46,66 nghìn USD/lao ñ ng. i. Ho t ñ ng liên k t s n xu t c a các doanh nghi p trong KCN Mô hình liên k t cao chưa nhi u vì h u h t các s n ph m s n xu t trong KCN là các m t hàng không liên quan ñ n nhau như: may m c, th c ăn gia súc, g ch ngói...nên không th h p tác, phát huy s c m nh h p tác c a các doanh nghi p. k. Đánh giá tính h p d n c a KCN (i) Ch t lư ng c p ñi n: (d a trên s l n c t ñi n và cư ng ñ dòng ñi n) t i các doanh nghi p trong KCN Đi n Nam – Đi n Ng c là khá t t. (ii) Ch t lư ng c p nư c: t i KCN Đi n Nam – Đi n Ng c là khá t t, (iii) Ch t lư ng d ch v h t ng trong KCN: là khá cao.
14 (iv) Ch t lư ng d ch v h t ng ngoài KCN: còn th p. (v) Năng l c các ngành công ngh ph tr : ñư c ñánh giá là khá th p. (vi) V kh năng tuy n d ng lao ñ ng ñã qua ñào t o: t i các doanh nghi p KCN Đi n Nam – Đi n Ng c là không cao. (vii) V giá nhân công: trên th c t có s chênh l ch l n gi a lao ñ ng ñã qua ñào t o và lao ñ ng chưa qua ñào t o. 2.2.1.2. PTBV v kinh t ñ i v i vùng có KCN a. Đóng góp c a KCN vào tăng trư ng kinh t ñ a phương (i) Đóng góp vào GTSX công nghi p ñ a phương: Quy mô GTSX công nghi p, các doanh nghi p ho t ñ ng trong KCN Đi n Nam – Đi n Ng c ñã có ñóng góp khá l n vào ñ a phương mình B ng 2.5: GTSX Huy n Đi n Bàn và GTSX KCN Đi n Nam – Đi n Ng c giai ño n 2006 – 2010. Đơn v tính: T ñ ng 2006 2007 2008 2009 2010 GTSX 1.498,304 1.960,625 2.511,593 3.026,417 3.869 GTSX 1.270,061 1.670,871 2.161,602 2.664,788 3.330,175 KCN T l (%) 84,77 85,22 86,06 88,05 86,07 (ii) Đóng góp vào kim ng ch xu t nh p kh u Xét các ñóng góp c a KCN vào n n kinh t ñ a phương theo ñơn v s d ng ñ t, có th th y m i ha ñ t KCN c a ñ a phương ñem l i GTSX công nghi p g n 637 nghìn USD (t c 0,6369 tri u USD). b. Chuy n d ch cơ c u kinh t c a ñ a phương có KCN Đ i v i Huy n Đi n Bàn, t năm 2006 ñ n nay ñã có s d ch chuy n v cơ c u ngành kinh t khá m nh m theo hư ng phát tri n. C th , t tr ng ngành công nghi p ñã tăng m nh t 66,5% năm 2005 lên 73,85% năm 2009. Ngư c l i, t tr ng ngành nông nghi p gi m m nh, ñ n năm 2009 ch còn 8,27% c a toàn Huy n. T tr ng ngành d ch v cũng tăng nhưng không nhi u, năm 2009 chi m 17,88%.
15 T ñó, có th ñánh giá KCN ñã góp ph n tích c c vào vi c ñ y nhanh quá trình chuy n d ch cơ c u kinh t c a ñ a phương. c. Tác ñ ng ñ n h th ng h t ng k thu t ñ a phương S phát tri n các KCN ñã có nh ng tác ñ ng r t l n ñ n vi c phát tri n v s lư ng và c i thi n ch t lư ng h th ng cơ s h t ng k thu t – xã h i c a Huy n Đi n Bàn. Nh ñó, di n m o h t ng nông thôn c a Huy n Đi n Bàn - nơi có KCN ñã thay ñ i m t cách nhanh chóng. 2.2.1.3. Nh ng k t qu ñ t ñư c trong phát tri n b n v ng v kinh t a. Các v n ñ v b n v ng n i t i KCN Hi u qu s n xu t c a các doanh nghi p trong KCN là khá cao, hơn h n so v i các doanh nghi p ngoài KCN. Trình ñ công ngh c a các doanh nghi p trong KCN là khá cao. Qui mô s n xu t cũng như ñóng góp ngân sách c a KCN ngày càng cao. NSLĐ ngày càng ñư c c i thi n. H t ng trong KCN, ñ c bi t là h t ng kinh t , h t ng giao thông ñư c ñánh giá là khá t t. b. Các v n ñ v b n v ng v i ñ a phương có KCN chi m ñóng Cơ s h t ng hi n ñ i, thu hút nhi u doanh nghi p trong và ngoài nư c. Cơ s h t ng bên ngoài KCN cũng ñư c nâng c p. KCN là nơi ñào t o th c t hàng nghìn nông dân, lao ñ ng ñ a phương thành nh ng ngư i công nhân. KCN ñã có nh ng ñóng góp quan tr ng trong vi c m r ng quy mô n n kinh t ñ a phương. Vi c xây d ng KCN góp ph n t o ra các ngành công nghi p m i... 2.2.1.4. Nh ng t n t i v kinh t Ho t ñ ng liên k t s n xu t gi a các doanh nghi p trong KCN và gi a các KCN khác nói chung còn th p. Thi u s liên k t trong phát tri n KCN gi a các ñ a phương
16 trong vùng, ñi u này d n ñ n s c nh tranh không lành m nh trong thu hút ñ u tư vào KCN, làm nh hư ng ñ n ch t lư ng KCN. Ch t lư ng ngu n nhân l c còn th p, làm gi m kh năng c nh tranh v i các KCN trong khu v c. 2.2.1.5. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trên Giai ño n 2006 -2010, cơ ch ưu ñãi thu hút ñ u tư c a t nh không còn, c ng v i s tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u và suy gi m kinh t trong nư c. S thi u ch ñ ng, thi u g n k t gi a BQL KCN ñ a phương trong vùng khi n cho ho t ñ ng thu hút ñ u tư trong KCN còn th p. S thi u quan tâm t phía ñ a phương, ch ñ u tư h t ng KCN trong vi c ñào t o ngư i lao ñ ng ñ a phương. 2.2.2. Th c tr ng PTBV v xã h i 2.2.2.1. Các v n ñ xã h i c a ñ a phương b nh hư ng b i KCN a. Chuy n d ch cơ c u lao ñ ng c a ñ a phương có KCN Nh ng năm qua, KCN Đi n Nam – Đi n Ng c ñã t o nhi u vi c làm cho lao ñ ng ñ a phương (kho ng 60% lao ñ ng ñ a phương làm vi c trong KCN), nâng t tr ng lao ñ ng công nghi p t 28,07% năm 2006 lên 31,55% năm 2010.. b. Th c tr ng ñ i s ng v t ch t c a ngư i dân b thu h i ñ t làm KCN Đ i s ng c a ngư i nông dân có s phân hoá khá rõ r t, nhi u ngư i ñ i s ng khá lên, nhi u ngư i l i tr nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, m t s h trư c m t thì ñ i s ng cao hơn nhưng còn có th ti m n nh ng khó khăn trong tương lai. c. Th c tr ng v tr t t , an ninh các ñ a phương có KCN V n ñ an ninh tr t t t i KCN Đi n Nam – Đi n Ng c cũng tương ñ i ñư c ñ m b o. Đ n công an ñư c xây d ng ngay trong KCN nên nh ng năm v a qua s v gây r i tr t t công c ng, t n n xã h i... h u như gi m m t cách ñáng k . 2.2.2.2. Th c tr ng ñ i s ng c a ngư i lao ñ ng trong KCN
17 a. Th c tr ng thu nh p c a ngư i lao ñ ng KCN Đi n Nam – Đi n Ng c M c thu nh p bình quân c a công nhân ñ t 1,2 -1,7 tri u ñ ng/tháng (năm 2010). M c thu nh p trên 2 tri u ñ ng/tháng ch chi m t l nh , ch y u là ñ i ngũ cán b qu n lý, k sư trong các doanh nghi p. Nhìn chung, m c thu nh p này nh nh hơn so v i thu nh p c a ngư i nông dân hay công nhân ngoài KCN. b. Th c tr ng ñ i s ng v t ch t c a ngư i lao ñ ng t i KCN Đi n Nam – Đi n Ng c * Ch cho ngư i lao ñ ng Nhà cho ngư i lao ñ ng t i KCN ch y u là nhà tr do các h gia ñình, cá nhân t ñ u tư ch y u là nhà c p IV ho c nhà t m thi u ti n nghi. Các phòng tr có di n tích bình quân 3-4/m2 /ngư i, thi u ánh sáng, không khí... Hi n t i, Qu ng Nam ñã có ch trương cho nhà ñ u tư xây d ng khu nhà t p trung cho công nhân t i KCN Đi n Nam – Đi n Ng c v i di n tích 18.280m2. D án ñư c tri n khai t nay ñ n năm 2012. *Các phương ti n ph c v ñ i s ng: ñ i s ng v t ch t c a ngư i lao ñ ng là r t khó khăn. c. Th c tr ng ñ i s ng tinh th n c a ngư i lao ñ ng t i KCN Đi n Nam – Đi n Ng c Đ i s ng tinh th n c a ngư i lao ñ ng cũng r t nghèo nàn. 2.2.2.3. Nh ng k t qu ñ t ñư c trong phát tri n b n v ng v xã h i T o cơ h i nâng cao thu nh p cho m t b ph n ngư i dân ñ a phương. Đ i s ng v t ch t và tinh th n c a ngư i dân nói chung ñư c c i thi n. Cơ s h t ng Huy n Đi n Bàn ñư c nâng c p rõ r t... 2.2.2.4. Nh ng t n t i v xã h i a. Các v n ñ xã h i c a ñ a phương có KCN b nh hư ng b i quá trình phát tri n KCN
18 M t s lao ñ ng b m t ñ t chưa tìm ñư c vi c làm phù h p, n ñ nh.. Tình tr ng an ninh tr t t trong KCN và ñ a phương có KCN ngày càng tr nên ph c t p hơn. b. Các v n ñ v ñ i s ng, vi c làm c a công nhân lao ñ ng trong KCN Thu nh p c a ngư i lao ñ ng trong KCN nói chung còn th p, không n ñ nh, ch ñ các nhu c u sinh ho t hàng ngày, r t ít có tích lũy. Ch c a ngư i lao ñ ng khá t m b ... 2.2.2.5. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trên Nhi u doanh nghi p không có quan ñi m và trách nhi m trong vi c thu hút lao ñ ng ñ a phương. Quy ho ch, k ho ch phát tri n KCN, thu h i ñ t nông nghi p nói chung chưa g n v i quy ho ch chính sách chuy n ñ i ngh ... Thi u s chăm lo, quan tâm tho ñáng t chính quy n ñ a phương, BQL KCN và các doanh nghi p... Thi u s giám sát c a các cơ quan qu n lý Nhà nư c v ñi u ki n lao ñ ng, tuân th các quy ñ nh v ti n lương, làm thêm gi , ñóng BHXH c a ngư i lao ñ ng... Ngư i lao ñ ng trong các doanh nghi p ph n l n là lao ñ ng gi n ñơn, có tay ngh th p. 2.2.3. Th c tr ng v môi trư ng 2.2.3.1. Th c tr ng v môi trư ng KCN (1)Th c tr ng x lý nư c th i t i KCN Khu công nghi p Đi n Nam – Đi n Ng c hi n có 44 d án ñ u tư, trong ñó có 8 nhà máy có h th ng x lý nư c th i s n xu t sơ b . Tuy nhiên, công tác v n hành c a các h th ng này chưa th t s nghiêm túc. Hi n nay, t i KCN ñang có 38 doanh nghi p ho t ñ ng n ñ nh, lư ng nư c th i ra kho ng 2.700 m3/ngày ñêm. Nhà máy x lý nư c th i t p trung v i công su t 5.000 m3/ngày ñêm ñ m b o thu gom toàn b lư ng nư c th i c a các nhà máy trong KCN x lý ñ t lo i B QCVN 24:2009/BTNMT tiêu chu n cho phép trư c khi th i ra môi trư ng.
19 M t vài thông s ô nhi m ngu n nư c t i c ng th i KCN còn cao, vư t trên m c tiêu chu n, song ta th y vi c ô nhi m ngu n nư c ñang d n ñư c c i thi n qua các năm. (2)Th c tr ng x lý ch t th i r n t i KCN Toàn b rác th i thông thư ng phát sinh trong KCN ñư c nhà máy t thu gom, phân lo i, lưu tr và ký k t h p ñ ng v i Công ty môi trư ng ñô th Qu ng Nam v n chuy n x lý tri t ñ . Đ i v i ch t th i r n nguy h i, ñơn v ch ngu n th i t thu gom t i cơ s mình r i h p ñ ng v i các ñơn v ch c năng ngoài t nh v n chuy n và vi c x lý cũng không n m trên ñ a bàn t nh. (3) Th c tr ng v n ñ ô nhi m không khí t i KCN N ng ñ b i, các khí ñ c NO2, SO2 trong năm 2010 t n t i m c th p và n m trong gi i h n cho phép. Môi trư ng không khí t i KCN chưa có bi u hi n ô nhi m, hi n tư ng ô nhi m SO2 c c b di n ra m t s năm nhưng nhìn chung ñ u n m trong m c ñ cho phép. 2.2.3.2. Th c tr ng v môi trư ng t i ñ a phương có KCN Kh i lư ng ch t th i r n công nghi p phát sinh tăng ñáng k . Hi n tư ng ô nhi m b i v n còn x y ra m t s nơi. Đó cũng chính là h u qu c a vi c phát tri n KCN. 2.2.3.3. Các k t qu ñ t ñư c v môi trư ng H th ng pháp lu t v BVMT ngày càng hoàn thi n theo hư ng ñi sâu vào th c t và có tính kh thi hơn. Góp ph n h n ch ñáng k m c ñ ô nhi m môi trư ng. Bư c ñ u nâng cao nh n th c, trách nhi m BVMT c a các doanh nghi p trong KCN. 2.2.3.4. Nh ng t n t i v môi trư ng H th ng văn b n pháp lu t, chính sách v ki m soát và x lý môi trư ng khá nhi u song chưa ñ m nh. Vi c qu n lý môi trư ng còn l ng l o, chưa x lý nghiêm. 2.2.3.5. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trên
20 H th ng pháp lu t BVMT khá ñ y ñ nhưng ít ñư c ph bi n t i ñ a phương có KCN. H th ng TCVN, quy chu n, hư ng d n k thu t môi trư ng còn thi u d n ñ n tình tr ng không kh thi kéo dài. Vi c qu n lý, phân c p công tác môi trư ng còn chưa rõ ràng. Chi phí ñ u xư xây d ng, v n hành h th ng x lý ch t th i r t l n. Công tác qu n lý và x lý vi ph m và t ch c th c hi n d án ch ng ô nhi m còn y u kém. 2.2.4. Đánh giá chung v h th ng chính sách ñ i v i KCN 2.2.4.1. Các k t qu ñ t ñư c v chính sách ñ i v i KCN H th ng cơ ch chính sách ñ i v i KCN ngày càng hoàn thi n theo tính minh b ch, c th và tính kh thi ngày càng cao. 2.2.4.2. Nh ng t n t i v chính sách Công tác c i cách hành chính chưa ñi vào chi u sâu... Chính sách gi i phóng m t b ng v i các hư ng d n ñ n bù gi i to ch y u ñưa ra các ch d n ñ nh tính, khó áp d ng. Chính sách lao ñ ng trong KCN còn th ñ ng , t n t i nhi u ñi m b t h p lý... 2.2.4.3. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trên Vi c c th hoá và tri n khai th c hi n các ch trương, chính sách c a Chính ph vè phát tri n KCN còn ch m và thi u s ñ ng b gi a các ngành và các c p. Nh n th c c a các nhà ho ch ñ nh chính sách v PTBV KCN còn chưa th t ñ y ñ , ñúng ñ n. CHƯƠNG 3 M T S GI I PHÁP PHÁT TRI N B N V NG KCN ĐI N NAM – ĐI N NG C 3.1. THU N L I VÀ KHÓ KHĂN Đ I V I S PHÁT TRI N B N V NG ĐI N NAM – ĐI N NG C 3.1.1. Thu n l i Nh s quán tri t, quan tâm c a lãnh ñ o t nh, các c p các ngành