Luận văn thạc sĩ: Chiến lược phát triển du lịch tỉnh Preah Vihear – Campuchia đến năm 2015

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:61

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nhằm đề xuất những chiến lược chủ yếu và các biện pháp có cơ sở khoa học để phát triển ngành du lịch tỉnh Preah Vihear trong thời gian tới nhằm góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ: Chiến lược phát triển du lịch tỉnh Preah Vihear – Campuchia đến năm 2015

1 MUÏC LUÏC Trang MÔÛ ÑAÀU ................................................................................................................. 1 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ DU LÒCH VAØ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH .......... 6 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH DU LÒCH........................................ 6 1.2. THÒ TRÖÔØNG DU LÒCH...................................................................................... 8 1.2.1. Cung du lòch ................................................................................................. 8 1.2.2. Caàu du lòch ................................................................................................... 8 1.2.3. Saûn phaåm du lòch.......................................................................................... 8 1.3. CAÙC NGUOÀN LÖÏC ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH............................................... 9 1.3.1. Taøi nguyeân thieân nhieân ................................................................................ 9 1.3.2. Taøi nguyeân nhaân vaên ................................................................................. 11 1.3.3. Cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät ............................................................ 13 1.3.4. Caùc yeáu toá khaùc ......................................................................................... 13 1.4. VAØI TROØ CUÛA NGAØNH DU LÒCH ................................................................... 14 1.4.1. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi phaùt trieån neàn kinh teá........................... 14 1.4.2. Vai troø cuûa du lòch trong lónh vöïc vaên hoùa – xaõ hoäi .................................. 14 1.4.3. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi ............................. 15 1.4.4. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi chính trò................................................. 15 1.5. THÖÏC TIEÃN VAØ KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA MOÄT SOÁ QUOÁC GIA ................................................................................................................ 16 1.5.1. Thöïc tieãn phaùt trieån du lòch moät soá quoác gia ............................................. 16 1.5.2. Nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø thöïc teá phaùt trieån du lòch taïi moät soá quoác gia...... 20 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR - CAMPUCHIA.................................................................. 21 2.1. TIEÀM NAÊNG, LÔÏI THEÁ VAØ ÑIEÀU KIEÄN PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR....................................................................................................... 21 2.1.1. Khaùi quaùt tænh Preah Vihear ...................................................................... 21 2.1.2. Vò trí ñòa lyù ................................................................................................. 21 2.1.3. Taøi nguyeân du lòch ..................................................................................... 22 2.1.3.1. Taøi nguyeân thieân nhieân ......................................................................... 22 2.1.3.2. Taøi nguyeân nhaân vaên ............................................................................. 23 2.1.4. Chuû tröông, chính saùch phaùt trieån du lòch cuûa tænh Preah Vihear .............. 25 2.2. THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR .................. 26 2.2.1. Cô sôû haï taàng ............................................................................................. 26
2 2.2.1.1. Maïng löôùi ñöôøng saù vaø phöông tieän giao thoâng.................................... 26 2.2.1.2. Phöông tieän thoâng tin lieân laïc................................................................ 27 2.2.1.3. Heä thoáng caùc coâng trình caáp ñieän, nöôùc ................................................ 27 2.2.2. Côû sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch .................................................................. 27 2.2.2.1. Cô sôû phuïc vuï aên uoáng, löu truù.............................................................. 28 2.2.2.2. Maïng löôùi cuûa haøng thöông nghieäp ....................................................... 28 2.2.2.3. Cô sôû theå thao........................................................................................ 28 2.2.2.4. Cô sôû y teá............................................................................................... 29 2.2.2.5. Caùc coâng trình phuïc vuï hoaït ñoäng thoâng tin vaên hoaù ........................... 29 2.2.2.6. Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc ..................................................... 29 2.2.3. Löôïng khaùch du lòch................................................................................... 30 2.2.4. Lao ñoäng trong ngaønh du lòch .................................................................... 31 2.2.5. Thò tröôøng du lòch ....................................................................................... 32 2.2.6. Tình hình ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch............................................................ 32 2.2.7. Saûn phaåm du lòch cuûa tænh .......................................................................... 34 2.2.8. Quaûn lyù Nhaø nöôùc veà du lòch ..................................................................... 34 2.3. ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR .................................................................................................................... 34 2.3.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc ............................................................................. 34 2.3.1.1. Löôïng khaùch .......................................................................................... 34 2.3.1.2. Chính saùch ñaàu tö phaùt trieån.................................................................. 35 2.3.1.3. Nguoàn nhaân löïc trong ngaønh ................................................................. 35 2.3.1.4. Moâi tröôøng ............................................................................................. 36 2.3.2. Nhöõng haïn cheá yeáu keùm ............................................................................ 36 2.3.2.1. Cô sôû haï taàng vaät chaát kyõ thuaät ............................................................. 36 2.3.2.2. Nguoàn nhaân löïc ..................................................................................... 37 2.3.2.3. Coâng taùc tuyeân truyeàn quaûng baù vaø xuùc tieán du lòch ............................ 37 2.3.2.4. Söï tham gia cuûa chính quyeàn vaø cuûa coäng ñoàng ñòa phöông ................ 37 2.3.2.5. Caùc dòch vuï hoã trôï cho ngaønh du lòch .................................................... 37 2.3.2.6. Coâng taùc toå chöùc tour vaø saûn phaåm du lòch ........................................... 38 2.3.3. Nhöõng nguyeân nhaân ................................................................................... 38 2.3.3.1. Chieán löôïc quy hoaïch ñaàu tö vaø phaùt trieån ........................................... 38 2.3.3.2. Nguoàn voán ñaàu tö .................................................................................. 38 2.3.3.3. Heä thoáng caùc giaûi phaùp keát hôïp ............................................................ 38 2.3.3.4. Coâng taùc toå chöùc quaûn lyù vaø ñieàu haønh................................................. 39 2.3.3.5. Chieán löôïc ñaøo taïo vaø boá trí nhaân löïc phuïc vuï ngaønh du lòch............... 39 2.3.3.6. Trieån khai vaø aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä .......................................... 39 CHÖÔNG 3: CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR – CAMPUCHIA ÑEÁN NAÊM 2015.................................. 40
3 3.1. QUAN ÑIEÅM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR ..................... 40 3.1.1. Coi vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng vaø ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø nhieäm vuï caáp baùch haøng ñaàu trong vieäc phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear. ... 40 3.1.2. Phaùt trieån ngaønh du lòch tænh Preah Vihear laø raát caàn thieát trong vieäc ñoät phaù chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong tænh. Do ñoù caàn phaûi keát hôïp nhieàu nguoàn löïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi, trong nöôùc vaø lieân keát vôùi nhau. .......................... 40 3.1.3. Du lòch caàn phaùt trieån trong moái quan heä lieân ngaønh lieân vuøng vôùi noäi dung vaên hoaù saâu saéc vaø xaõ hoäi hoaù cao ............................................................. 41 3.1.4. Phaùt trieån du lòch nhanh vaø beàn vöõng, tranh thuû khai thaùc moïi nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc, phaùt huy söùc maïnh toång hôïp cuûa caùc thaønh phaàn tham gia, naâng cao chaát löôïng vaø ña daïng hoaù saûn phaåm ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån .............................................................................................................. 41 3.1.5. Phaùt trieån du lòch quoác teá vaø du lòch noäi ñòa, ñaûm baûo hieäu quaû cao veà chính trò vaø kinh teá – xaõ hoäi, laáy phaùt trieån du lòch quoác teá laø höôùng ñoät phaù .... 42 3.2. CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH PREAH VIHEAR ÑEÁN NAÊM 2015 ................................................................................................................. 43 3.2.1. Caên cöù xaây döïng chieán löôïc....................................................................... 43 3.2.2. Chieán löôïc phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear ñeán naêm 2015 ................ 46 3.2.2.1. Chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng, xuùc tieán, tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch ...................................................................................................................... 46 3.2.2.2. Chieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm ............................................................ 48 3.2.2.3. Chieán löôïc ñaàu tö phaùt trieån du lòch Preah Vihear................................ 49 3.2.2.4. Chieán löôïc baûo veä, toân taïo taøi nguyeân du lòch vaø moâi tröôøng............... 52 3.2.2.5. Chieán löôïc xaây döïng cô sôû haï taàng cho phaùt trieån du lòch .................... 53 3.2.2.6. Chieán löôïc veà hôïp taùc quoác teá............................................................... 55 3.2.2.7. Chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ................................................... 57 3.3. KIEÁN NGHÒ ........................................................................................................ 58 3.3.1. Ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Boä du lòch ................................................................ 58 3.3.2. Ñoái vôùi UBND tænh vaø Sôû du lòch .............................................................. 59 KEÁT LUAÄN ............................................................................................................... 60 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC
4 MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi: Campuchia coi vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch laø moät trong nhöõng ngaønh muõi nhoïn trong thôøi gian tôùi, ñoàng thôøi thoâng qua ñoù ñeå chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong caû nöôùc. Trong boái caûnh ñoù vieäc phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear laø raát caàn thieát goùp phaàn ñöa ngaønh du lòch Campuchia phaùt trieån maïnh vaø beàn vöõng. Tænh Preah Vihear laø tænh hoaït ñoäng noâng nghieäp, keùm hieäu quaû, ñôøi soáng ngöôøi daân raát khoù khaên, maëc daàu Preah Vihear naøy naèm ôû vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån du lòch. Preah Vihear coù bieân giôùi giaùp Thaùi Lan, Laøo, coù tieàm naêng du lòch phong phuù, laø nôi coù 3 khu ñeàn thaùp noåi tieáng: Koh Ker, Preah Khan vaø Preah Vihear – ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø di saûn vaên hoaù theá giôùi. Tuy nhieân trong thôøi gian qua, ngaønh du lòch cuûa tænh naøy phaùt trieån raát keùm, chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng hieän coù. Do ñoù, vieäc tìm ra chieán löôïc, bieän phaùp ñeå khai thaùc vaø phaùt trieån ngaønh du lòch nhaèm taän duïng tieàm naêng du lòch phong phuù vaø giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm ñeå taïo thu nhaäp cho ngöôøi daân ñòa phöông, laø voâ cuøng caáp baùch vaø caàn thieát. Trong boái caûnh ñoù taùc giaû ñaõ choïn ñeà taøi “chieán löôïc phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear – Campuchia ñeán naêm 2015” laøm luaän vaên thaïc só cuûa mình nhaèm ñoùng goùp moät soá bieän phaùp thieát thöïc ñeå phaùt trieån du lòch taïi tænh Preah Vihear. 2. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñeà taøi naøy chæ taäp trung chuû yeáu vaøo ñoái töôïng laø phaùt trieån ngaønh du lòch tænh Preah Vihear, vaø coù xu höôùng nhaém ñeán trong töông lai laø phaùt trieån du lòch xanh vaø beàn vöõng. Phaïm vi nghieân cöùu veà du lòch laø raát roäng vaø phong phuù. Tuy nhieân ñeà taøi taäp trung chuû yeáu vaøo vieäc laøm roõ nhöõng vaán ñeà lyù luaän veà phaùt trieån du lòch, nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån du lòch cuûa moät soá nöôùc, ñoàng thôøi ñaùnh giaù tieàm naêng
5 du lòch vaø phaân tích thöïc traïng phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear trong thôøi gian qua ñeå coù caùi nhìn thöïc teá nhaèm tìm ra nhöõng bieän phaùp, chieán löôïc hôïp lyù ñeå phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear trong thôøi gian tôùi. 3. Phöông phaùp nghieân cöùu: Trong quaù trình nghieân cöùu, ñeà taøi söû duïng ñoàng boä nhieàu phöông phaùp, trong ñoù quan troïng nhaát laø caùc phöông phaùp duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû, keát hôïp vôùi phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu, phaân tích vaø toång hôïp, suy dieãn, vaø cuoái cuøng laø phöông phaùp tröøu töôïng hoùa khoa hoïc ñeå nghieân cöùu tình hình phaùt trieån du lòch du lòch Campuchia noùi chung vaø tænh Preah Vihear noùi rieâng. Töø keát quaû nghieân cöùu, ñeà taøi ruùt ra nhöõng keát luaän mang tính lyù luaän vaø thöïc tieãn ñeå laøm cô sôû cho vieäc ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc mang tính ñoäi phaù, ñoàng thôøi ñeà ra nhöõng bieän phaùp mang tính chieán thuaät ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch Campuchia. 4. Muïc ñích vaø nhieäm vuï nghieân cöùu: ¾ Muïc ñích: Ñeà taøi ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc chuû yeáu vaø caùc bieän phaùp coù cô sôû khoa hoïc ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch tænh Preah Vihear trong thôøi gian tôùi nhaèm goùp phaàn tích cöïc vaøo söï nghieäp coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. ¾ Nhieäm vuï: Thoâng qua vieäc laøm roõ lyù luaän vaø phaân tích thöïc tieãn phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear thôøi gian qua, vaø cuoái cuøng laø ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc vaø bieän phaùp thöïc hieän cho sôû du lòch tænh Preah Vihear noùi rieâng vaø Boä du lòch Campuchia noùi chung. 5. Keát caáu cuûa ñeà taøi: bao goàm: Môû ñaàu Chöông 1: Toång quan veà du lòch vaø phaùt trieån du lòch. Chöông 2: Thöïc traïng phaùt trieån ngaønh du lòch tænh Preah Vihear. Chöông 3: Chieán löôïc phaùt trieån du lòch tænh Preah Vihear ñeán naêm 2015. Keát luaän Danh muïc taøi lieäu tham khaûo Danh muïc phuï luïc
6 CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ DU LÒCH VAØ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH DU LÒCH “Du lòch” theo tieáng la tinh “Tusnus”, tieáng Hy Laïp “Tomos”, tieáng Anh “Tourism”, tieáng phaùp “Tour” vôùi yù nghóa daõ ngoaïi, daïo chôi, leo nuùi, vaän ñoäng ngoaøi trôøi... Thuaät ngöõ “Tourism” ngaøy nay ñaõ ñöôïc quoác teá hoùa, ñöôïc hieåu nhö söï dòch chuyeån cuûa con ngöôøi ra khoûi nôi thöôøng soáng vaø laøm vieäc cuûa mình ñeå naâng cao söùc khoûe, taàm hieåu bieát veà ñôøi soáng vaên hoùa con ngöôøi vaø moâi tröôøng sinh thaùi môùi trong moät khoaûng thôøi gian töông ñoái ngaén. Theo caùc tö lieäu chuyeân nghieân cöùu veà du lòch, du lòch hoïc ñaõ ñöôïc hình thaønh töø cuoái theá kyû 19 taïi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, ñieån hình nhö AÙo, Ñöùc, YÙ, Thuïy Só, Taây Ban Nha. Phaùp, [1,3]. Theo Robert Laquar, “Du lòch chæ trôû thaønh ñoái töôïng nghieân cöùu kinh teá coù heä thoáng töø sau Theá chieán thöù II vôùi söï coå vuõ cuûa hai nhaø kinh teá Thuïy Só Karpt vaø Hunzikeer trong vieäc thaønh laäp Hieäp hoäi quoác teá caùc chuyeân gia khoa hoïc veà du lòch” [1,7]. Caùc nöôùc XHCN baét ñaàu nghieân cöùu du lòch töø nhöõng naêm 60 xuaát phaùt töø nhu caàu böùc thieát cuûa thöïc tieãn phaùt trieån. Vaø töø ñoù ñeán nay coù ñaõ hình thaønh raát nhieàu khaùi nieäm du lòch vaø moãi khaùi nieäm ñeàu coù yù nghóa rieâng cuûa noù. Tuy nhieân theo taùc giaû thì coù moät khaùi nieäm du lòch maø taùc giaû raát taâm ñaéc ñoù laø khaùi nieäm du lòch cuûa WTO – Toå chöùc du lòch theá giôùi. Theo ñaïi hoäi WTO taïi thaønh phoá Ottawa, Canada naêm 1991 ñaõ ñònh nghóa raèng “Du lòch laø nhöõng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñi ñeán vaø ôû moät soá nôi beân ngoaøi moâi tröôøng thöôøng xuyeân cuûa hoï trong khoaûng thôøi gian lieân tuïc döôùi moät naêm ñeå giaûi trí vui chôi, kinh doanh vaø moät soá muïc ñích khaùc”. Trong ñònh nghóa treân coù ba cuïm töø raát quan troïng: “di chuyeån ra khoûi moâi tröôøng thöôøng xuyeân”, “vieäc di chuyeån naøy nhaèm thoûa maõn moät soá nhu caàu nhaát ñònh” vaø “trong moät khoaûng thôøi gian döôùi 1 naêm”.
7 Phaùt trieån du lòch theo höôùng beàn vöõng laø xu theá taát yeáu vaø caùc quoác gia ngaøy caøng höôùng tôùi du lòch beàn vöõng. Theo ñònh nghóa cuûa WTO ñöa ra taïi Hoäi nghò veà Moâi tröôøng vaø Phaùt trieån cuûa Lieân hôïp quoác taïi Rio de Janeiro naêm 1992 “Du lòch beàn vöõng laø vieäc phaùt trieån caùc hoaït ñoäng du lòch nhaèm ñaùp öùng caùc nhu caàu hieän taïi cuûa khaùch du lòch vaø ngöôøi daân baûn ñòa trong khi vaãn quan taâm ñeán vieäc baûo toàn vaø toân taïo caùc nguoàn taøi nguyeân cho vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng du lòch trong töông lai. Du lòch beàn vöõng seõ coù keá hoaïch quaûn lyù caùc nguoàn taøi nguyeân nhaèm thoûa maõn caùc nhu caàu veà kinh teá, xaõ hoäi, thaåm myõ cuûa con ngöôøi trong khi ñoù vaãn duy trì ñöôïc söï toaøn veïn veà vaên hoùa, ña daïng sinh hoïc, söï phaùt trieån cuûa caùc heä sinh thaùi vaø caùc heä thoáng hoã trôï cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi”. Nhö vaäy coù theå coi du lòch beàn vöõng laø moät nhaùnh cuûa phaùt trieån beàn vöõng ñaõ ñöôïc Hoäi nghò cuûa UÛy ban Theá giôùi veà Phaùt trieån vaø Moâi tröôøng xaùc ñònh naêm 1987. Hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch beàn vöõng laø hoaït ñoäng phaùt trieån ôû moät khu vöïc cuï theå sao cho noäi dung, hình thöùc, vaø quy moâ laø thích hôïp vaø beàn vöõng theo thôøi gian, khoâng laøm suy thoaùi moâi tröôøng, laøm aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoã trôï caùc hoaït ñoäng phaùt trieån khaùc. Ngöôïc laïi tính beàn vöõng cuûa hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng söï thaønh coâng trong phaùt trieån cuûa caùc ngaønh khaùc, söï phaùt trieån beàn vöõng chung cuûa khu vöïc. Du lòch beàn vöõng ñöùng tröôùc moät thöû thaùch laø caàn phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch coù chaát löôïng, coù khaû naêng thu huùt khaùch cao song khoâng gaây phöông haïi ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø vaên hoùa baûn ñòa, thaäm chí coøn phaûi coù traùch nhieäm baûo toàn vaø phaùt trieån chuùng. Troïng taâm cuûa phaùt trieån du lòch beàn vöõng ñaáu tranh cho söï caân baèng giöõa caùc muïc tieâu veà kinh teá xaõ hoäi baûo toàn taøi nguyeân moâi tröôøng vaø vaên hoùa coäng ñoàng trong khi phaûi taêng cöôøng söï thoûa maõn nhu caàu ngaøy caøng cao vaø ña daïng cuûa du khaùch. Söï caân baèng naøy coù theå thay ñoåi theo thôøi gian, khi coù söï thay ñoåi veà caùc quy taéc xaõ hoäi, caùc ñieàu kieän ñaûm baûo moâi tröôøng sinh thaùi vaø söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc coâng ngheä.
8 1.2. THÒ TRÖÔØNG DU LÒCH Thò tröôøng du lòch laø moät boä phaän cuûa thò tröôøng chung, moät phaïm truø cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa, dòch vuï du lòch, phaûn aûnh toaøn boä quan heä trao ñoåi giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn, giöõa Cung – Caàu veà moät saûn phaåm dòch vuï naøo ñoù vaø toaøn boä caùc moái quan heä. 1.2.1. Cung du lòch Laø taäp hôïp nhöõng hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc taïo ra ñeå saün saøng giuùp cho vieäc thöïc hieän caùc cuoäc haønh trình vaø löu truù taïm thôøi cuûa con ngöôøi thoâng qua vieäc toå chöùc vaän chuyeån, phuïc vuï löu truù, phuïc vuï aên uoáng, höôùng daãn tham quan. 1.2.2. Caàu du lòch Laø heä thoáng caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï hình thaønh caùc cuoäc haønh trình löu truù taïm thôøi cuûa con ngöôøi ôû moät nôi khaùc ngoaøi nôi ôû thöôøng xuyeân cuûa hoï ñeå nghæ döôõng, chöõa beänh, thoûa maõn caùc nhu caàu veà vaên hoùa, ngheä thuaät, giao löu tình caûm, coâng vuï... nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñoù goàm: khaû naêng chi tieâu, nhu caàu, sôû thích, moâ ñen, thôøi gian nghæ ngôi... Giöõa cung vaø caàu du lòch coù moái quan heä taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Tuy nhieân, cung – caàu du lòch coù moät ñaëc ñieåm rieâng laø cung – caàu caùch xa nhau veà khoâng gian ñòa lyù. Do ñoù coâng taùc Marketing, tuyeân truyeàn quaûng baù, ñeå keùo cung – caàu gaëp nhau laø heát söùc caàn thieát. 1.2.3. Saûn phaåm du lòch “Saûn phaåm du lòch laø moät toång theå bao goàm caùc thaønh phaàn khoâng ñoàng nhaát höõu hình vaø voâ hình. Saûn phaåm du lòch coù theå laø moät moùn haøng cuï theå nhö thöùc aên, hoaëc moät moùn haøng khoâng cuï theå nhö chaát löôïng phuïc vuï, baàu khoâng khí taïi nôi nghæ maùt” Saûn phaåm du lòch coøn goïi laø kinh nghieäm du lòch vaø noù laø toång theå neân Krapf noùi “moät khaùch saïn khoâng laøm neân du lòch”
9 Saûn phaåm du lòch coù nhieàu ñaëc tính rieâng bieät. Nhöõng ñaëc tính naøy cuõng laø nhöõng ñaëc tröng cuûa dòch vuï du lòch. Sau ñaây laø nhöõng ñaët tính saûn phaåm du lòch: + Khaùch mua saûn phaåm tröôùc khi thaáy saûn phaåm. + Saûn phaåm du lòch thöôøng laø moät kinh nghieäm neân deã baét chöôùc. + Khoaûng thôøi gian mua saûn phaåm vaø thaáy, söû duïng saûn phaåm quaù laâu. + Saûn phaåm du lòch ôû xa khaùch haøng. + Saûn phaåm du lòch do söï toång hôïp caùc ngaønh kinh doanh khaùc nhau. + Saûn phaåm du lòch nhö choã ngoài ôû maùy bay, phoøng nguû khaùch saïn, gheá ngoài nhaø haøng khoâng theå ñeå toàn kho. + Trong thôøi gian ngaén, löôïng cung saûn phaåm du lòch coá ñònh, nhöng löôïng caàu cuûa khaùch coù theå gia taêng hoaëc suùt giaûm. + Khaùch mua saûn phaåm du lòch ít trung thaønh hoaëc khoâng trung thaønh vôùi coâng ty baùn saûn phaåm. + Nhu caàu cuûa khaùch ñoái vôùi saûn phaåm du lòch deã bò thay ñoåi veà söï giao ñoäng veà tieàn teä, chính trò. 1.3. CAÙC NGUOÀN LÖÏC ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH Ñeå phaùt trieån du lòch, ñaëc bieät laø du lòch beàn vöõng caàn coù caùc nguoàn löïc sau: 1.3.1. Taøi nguyeân thieân nhieân Thieân nhieân laø moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi vaø moïi sinh vaät treân traùi ñaát, song chæ coù caùc thaønh phaàn vaø caùc theå toång hôïp töï nhieân tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñöôïc khai thaùc söû duïng phuïc vuï cho muïc ñích phaùt trieån du lòch môùi ñöôïc xem laø taøi nguyeân du lòch thieân nhieân. Caùc taøi nguyeân du lòch thieân nhieân goàm: ¾ Ñòa hình: Caùc daïng ñòa hình taïo neàn cho phong caûnh, moät soá kieåu ñòa hình ñaëc bieät vaø caùc di tích töï nhieân coù giaù trò phuïc vuï cho nhieàu loaïi hình du lòch. Khaùch du lòch coù taâm lyù vaø sôû thích chung laø muoán ñeán nhöõng nôi cho phong caûnh ñeïp, khaùc laï so vôùi nôi hoï ñang sinh soáng. Nhöõng taøi nguyeân ñòa hình ñöôïc khai
10 thaùc cho du lòch thöôøng laø: caùc phong caûnh ñeïp, hang ñoäng, caùc baõi bieån, caùc ñaûo vaø quaàn ñaûo ven bôø, caùc di tích töï nhieân. ¾ Khí haäu: Laø moät daïng taøi nguyeân du lòch quan troïng. Caùc ñieàu kieän khí haäu ñöôïc xem nhö caùc taøi nguyeân khí haäu du lòch cuõng raát ña daïng vaø ñaõ ñöôïc khai thaùc ñeå phuïc vuï cho caùc muïc ñích du lòch khaùc nhau. ¾ Nguoàn nöôùc: Ñoái vôùi hoaït ñoäng du lòch, thuûy vaên cuõng ñöôïc xem nhö moät daïng taøi nguyeân quan troïng. Nhieàu loaïi hình du lòch gaén boù vôùi ñoái töôïng nöôùc chính vaø taïo theâm nhieàu saûn phaåm du lòch môùi, thích hôïp nhö maët nöôùc vaø vuøng ven bôø, taøi nguyeân nöôùc khoaùng. ¾ Sinh vaät: Taøi nguyeân sinh vaät coù giaù trò taïo neân phong caûnh laøm cho thieân nhieân ñeïp vaø soáng ñoäng hôn. Ñoái vôùi moät soá loaïi hình du lòch nhö du lòch sinh thaùi, tham quan, nghieân cöùu khoa hoïc, taøi nguyeân sinh vaät coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng tröôùc heát laø tính ña daïng sinh hoïc, laø söï baûo toàn ñöôïc nhieàu nguoàn gen quyù giaù raát ñaëc tröng trong vuøng nhieät ñôùi, laø vieäc taïo neân nhöõng phong caûnh mang daùng daáp cuûa vuøng nhieät ñôùi vaø oân ñôùi laï maét ñoái vôùi nhöõng ngöôøi soáng ôû vuøng nhieät ñôùi. Taøi nguyeân sinh vaät ñöôïc khai thaùc cho du lòch thöôøng laø caùc vöôøn quoác gia, caùc khu röøng ñaëc duïng, heä sinh thaùi ñaëc bieät, caùc khu sinh vaät nuoâi. Treân ñaây laø caùc daïng taøi nguyeân du lòch töï nhieân chuû yeáu döïa treân caùc thaønh phaàn cuûa töï nhieân ñeå laøm cô sôû cho vieäc xaùc ñònh caùc loaïi hình du lòch vaø coù ñònh höôùng khai thaùc chuùng theo nhöõng chuû ñeà vaø chöông trình nhaát ñònh. Nhöng trong thöïc teá, caùc daïng taøi nguyeân luoân gaén boù vôùi nhau, boå sung vaø hoã trôï cho nhau vaø cuøng ñöôïc khai thaùc moät luùc taïo neân caùc saûn phaåm du lòch hoaøn chænh, coù tính toång hôïp cao. Vì theá caùc taøi nguyeân du lòch töï nhieân caàn ñöôïc xem xeùt döôùi goùc ñoä toång hôïp cuûa caùc daïng taøi nguyeân vôùi nhau taïi moãi moät ñôn vò laõnh thoå coù khoâng gian vaø thôøi gian xaùc ñònh.
11 1.3.2. Taøi nguyeân nhaân vaên a) Daân cö, daân toäc hoïc: Moãi daân toäc coù nhöõng ñieàu kieän sinh soáng, nhöõng ñaëc ñieåm vaên hoùa, phong tuïc taäp quaùn, hoaït ñoäng saûn xuaát manh nhöõng saéc thaùi rieâng cuûa mình vaø coù ñòa baøn cö truù nhaát ñònh. Nhöõng ñaëc thuø cuûa töøng daân toäc coù söùc haáp daãn rieâng ñoái vôùi khaùch du lòch. Caùc ñoái töôïng du lòch gaén lieàn vôùi daân toäc hoïc coù yù nghóa vôùi du lòch laø caùc taäp tuïc laï veà cö truù, veà toå chöùc xaõ hoäi, veà thoùi quen aên uoáng sinh hoaït, veà kieán truùc coå, caùc neùt truyeàn thoáng trong quy hoaïch cö truù vaø xaây döïng, trang phuïc daân toäc... Moãi daân toäc, moãi quoác gia ñeàu theå hieän nhöõng saéc thaùi rieâng bieät cuûa mình ñeå thu huùt khaùch du lòch. Ngöôøi Taây Ban Nha ôû vuøng bieån Ñòa Trung Haûi vôùi neàn vaên hoùa Phlamanco vaø truyeàn thoáng ñaáu boø laø ñoái töôïng haáp daãn khaùch du lòch nghæ heø ôû Chaâu AÂu. Ñaát nöôùc Phaùp, Italia, Hy Laïp... laø nhöõng caùi noâi cuûa vaên minh Chaâu AÂu. Kho taøng vaên hoùa, sinh hoaït vaên hoùa ñaëc thuø laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng nghieäp du lòch phaùt trieån. b) Di tích lòch söû - vaên hoùa: Di tích lòch söû – vaên hoùa laø nhöõng khoâng gian vaät chaát cuï theå, khaùch quan, trong ñoù chöùa ñöïng caùc giaù trò ñieån hình lòch söû, do taäp theå hoaëc caù nhaân con ngöôøi hoaït ñoäng saùng taïo ra trong lòch söû ñeå laïi. Di tích lòch söû – vaên hoùa ôû moãi daân toäc, moãi quoác gia ñöôïc phaân chia thaønh : ¾ Di tích vaên hoùa khaûo coå: laø nhöõng ñòa ñieåm aán giaáu moät boä phaän giaù trò vaên hoùa, thuoäc veà thôøi kyø lòch söû xaõ hoäi loaøi ngöôøi chöa coù vaên töï vaø thôøi gian naøo ñoù trong lòch söû coå ñaïi. ¾ Di tích lòch söû: di tích lòch söû thöôøng bao goàm (1) di tích ghi daáu veà daân toäc hoïc ; (2) di tích ghi daáu söï kieän chính trò quan troïng, tieâu bieåu coù yù nghóa quyeát ñònh chieàu höôùng phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, cuûa ñòa phöông ; (3) di tích ghi daáu chieán coâng choáng xaâm löôïc ; (4) di tích ghi daáu nhöõng kyû nieäm ; (5) di tích ghi daáu söï vinh quang trong lao ñoäng ; (6) di tích ghi daáu toäi aùc cuûa ñeá quoác, phong kieán vaø ñoäc taøi.
12 ¾ Di tích vaên hoùa ngheä thuaät: laø caùc di tích gaén vôùi caùc coâng trình kieán truùc coù giaù trò neân coøn goïi laø di tích kieán truùc ngheä thuaät. Nhöõng di tích naøy khoâng chæ chöùa ñöïng nhöõng giaù trò kieán truùc maø coøn chöùa ñöïng caû nhöõng giaù trò vaên hoùa xaõ hoäi, vaên hoùa tinh thaàn (Thaùp Eiffel, Khaûi Hoaøn Moân ôû Phaùp, khu ñeàn Angkor Wat Campuchia, Kim töï thaùp Ai Caäp...). c) Leã hoäi: Laø neùt ñoäc ñaùo ñaëc tröng cho moãi daân toäc. Nhìn beà ngoaøi coù theå leã hoäi mang tính chaát coå khoâng phuø hôïp vôùi tính hieän ñaïi trong thôøi kyø thoâng tin buøng noå hieän nay, nhöng neáu thöïc söï ñeå taâm nghieân cöùu seõ thaáy ñöôïc nhöõng neùt heát söùc ñoäc ñaùo vaø khoâng khoûi kinh ngaïc veà giaù trò phi thôøi gian, ñoàng thôøi thoâng qua ñoù coù theå hieåu roõ hôn veà sinh hoaït veà nhu caàu taâm linh cuûa ngöôøi xöa ñöôïc minh hoïa roõ neùt cho töøng giai ñoaïn lòch söû cuûa daân toäc. Ñieàu ñoù chính laø ñieàu du khaùch mong muoán khaùm phaù. Mong muoán cuûa du khaùch khoâng chæ ñôn thuaàn chæ ngaém nhìn thöôûng thöùc veû ñeïp thieân nhieân, nhöõng danh lam thaéng caûnh, nhöõng di tích coå xöa, nghe nhöõng huyeàn thoaïi veà ñaát nöôùc con ngöôøi maø coøn coù nhu caàu hieåu bieát phong tuïc taäp quaùn, neùt sinh hoaït vaên hoùa truyeàn thoáng daân gian cuõng nhö ñôøi soáng hieän ñaïi. Chính leã hoäi laø nguoàn cung caáp nhöõng nhu caàu ñoù cho du khaùch. Do ñoù leã hoäi taïo neân söùc haáp daãn du khaùch moät caùch maõnh lieät. d) Caùc loaïi hình ngheä thuaät ca muùa, nhaïc, saân khaáu: Caùc loaïi hình ngheä thuaät ca muùa nhaïc saân khaáu cuõng laø moät di saûn cuûa con ngöôøi coù khaû naêng haáp daãn du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc. Coù theå noùi trong sinh hoaït vaên hoùa coù tính ñaëc tröng cuûa moãi ñòa phöông moãi vuøng ñoùng vai troø heát söùc quan troïng. Trong chuyeán du ngoaïn treân nhöõng doøng keânh raïch len loõi trong mieät vöôøn ñaày hoa traùi, beân caïnh veû ñeïp thieân nhieân neáu ñöôïc nghe nhöõng ñieäu lyù, lôøi ca voïng coå, bay boång giöõa trôøi ñaát meânh moâng, coû caây soâng nöôùc thì tính haáp daãn seõ taêng leân gaáp boäi laàn. Neáu baïn ñeán Angkor Wat coù keøm theo nhöõng ñieäu muùa daân gian, nhöõng trang phuïc cuûa vua chuùa coå xöa haún seõ laøm du khaùch thuù vò hôn gaáp nhieàu laàn. Nhöõng ñoäi ca nhaïc
13 cuûa chuøa, nhaø thôø, nhöõng ngaøy teát taùt nöôùc, nhöõng ngaøy hoäi ñua thuyeàn treân soâng... seõ phuïc vuï toát hôn nhu caàu thöôûng ngoaïn cuûa khaùch. e) Ngheà vaø laøng ngheà truyeàn thoáng: Ngheà thuû coâng truyeàn thoáng cuõng laø loaïi taøi nguyeân du lòch nhaân vaên quan troïng vaø coù söùc haáp daãn lôùn ñoái vôùi du khaùch thoâng qua nhöõng saûn phaåm thuû coâng ñoäc ñaùo, ñaéc saéc. Ñaáy cuõng chính laø nhöõng ñaëc tính rieâng cuûa caùc neàn vaên hoùa vaø laø söùc haáp daãn cuûa caùc ngheà vaø laøng thuû coâng truyeàn thoáng. Nhöõng caùc ngheà thuû coâng truyeàn thoáng bao goàm: ngheà chaïm khaéc ñaù, ngheà ñuùc ñoàng, ngheà kim hoaøn, ngheà goám, ngheà moäc, ngheà deät – theâu ren truyeàn thoáng, ngheà sôn maøi vaø khaûm. f) Caùc söï kieän vaên hoùa, theå thao: Nhöõng hoaït ñoäng mang tính söï kieän nhö caùc giaûi theå thao lôùn, caùc cuoäc trieån laõm caùc thaønh töïu kinh teá quoác daân, caùc hoäi chôï, caùc lieân hoan phim aûnh quoác teá, ca nhaïc quoác teá hay daân toäc, caùc leã hoäi ñieån hình... cuõng laø nhöõng ñoái töôïng haáp daãn du khaùch. Thoâng thöôøng nhöõng ñoái töôïng vaên hoùa naøy thöôøng taäp trung ôû nhöõng thaønh phoá lôùn, vaø nhöõng thaønh phoá naøy laø nhöõng haït nhaân cuûa caùc trung taâm du lòch quoác gia, vuøng vaø khu vöïc. 1.3.3. Cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chuyeân ngaønh vaø cô sôû haï taàng chung cuûa neàn kinh teá laø yeáu toá quan troïng ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch. Quoác gia naøo neáu coù cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chuyeân ngaønh vaø cô sôû haï taàng chung yeáu keùm thì quoác gia ñoù khoù thaønh coâng trong chieán löôïc phaùt trieån cho ngaønh du lòch hay phaùt trieån neàn kinh teá quoác daân noùi chung. Coù cô sôû haï taàng toát thì lôïi theá caïnh tranh raát maïnh veà thu huùt du khaùch, thaäm chí seõ haáp daãn nhaø ñaàu tö. 1.3.4. Caùc yeáu toá khaùc Moät yeáu toá voâ cuøng quan troïng taïo nguoàn tieàm naêng cho ngaønh du lòch laø chuû tröông chính saùch ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc cho thaáy khi Chính phuû ñaàu tö maïnh cho ngaønh du lòch thì toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh taêng
14 tröôûng raát cao, khaû naêng caïnh tranh vôùi ngaønh du lòch cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc cuõng nhö treân theá giôùi raát maïnh nhö Thaùi Lan, Trung quoác,... 1.4. VAØI TROØ CUÛA NGAØNH DU LÒCH 1.4.1. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi phaùt trieån neàn kinh teá - Ngaønh du lòch ñoùng moät vai troø quan troïng trong vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa moät quoác gia, moät khi ngaønh du lòch phaùt trieån thì noù seõ keùo theo tyû troïng trong GDP taêng leân vaø cuøng luùc ñoù tyû troïng noâng nghieäp giaûm. Ngoaøi ra ngaønh du lòch coøn ñoùng goùp moät tyû troïng khoâng nhoû trong GDP cuûa moät quoác gia. - Treân phaïm vi toaøn caàu, thu nhaäp cuûa ngaønh du lòch töông ñöông 45,8% toång thu cuûa toaøn ngaønh dòch vuï trong giai ñoaïn 1990 – 2002; ñaëc bieät taïi caùc quoác gia ñang phaùt trieån tyû troïng ñoùng goùp cuûa ngaønh du lòch chieám ñeán 60% toaøn ngaønh dòch vuï. Ngaønh du lòch laø ngaønh coâng nghieäp söû duïng nhieàu lao ñoäng, laø ngaønh chuû löïc coù möùc ñoùng goùp quan troïng cho ngaân saùch caùc quoác gia. Trong naêm 2002, thoáng keâ veà ngaønh du lòch ñaõ ñoùng goùp 8,8% vaøo GDP theá giôùi, trong ñoù du lòch noäi ñòa chieám 75%. WTO döï baùo möùc ñoùng goùp tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa ngaønh du lòch vaøo GDP theá giôùi seõ leân tôùi tyû leä 12,5% vaøo naêm 2010. - Ngaønh du lòch laø cô sôû quan troïng kích thích söï phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá khaùc, trong ñoù noåi leân öu theá cuûa dòch vuï giao thoâng, aên ôû... - Ngoaøi ra, ngaønh du lòch coøn laø ngaønh dòch vuï mang laïi nguoàn thu ngoaïi teä lôùn cuûa nhieàu nöôùc. 1.4.2. Vai troø cuûa du lòch trong lónh vöïc vaên hoùa – xaõ hoäi - Ngaønh du lòch taïo ra nhieàu coâng aên vieäc laøm, ñaëc bieät laø lao ñoäng taïi caùc vuøng mieàn coù ñieåm du lòch. - Du lòch theå hieän trong vieäc giöõ gìn, phuïc hoài söùc khoeû vaø taêng cöôøng söùc soáng cho nhaân daân. Trong chöøng möïc naøo ñoù du lòch coù taùc duïng haïn cheá caùc beänh taät, keùo daøi tuoåi thoï vaø khaû naêng lao ñoäng cuûa con ngöôøi.
15 - Du lòch laø caàu noái giao löu vaên hoaù giöõa caùc coäng ñoàng, nhôø coù du lòch maø quaàn chuùng coù ñieàu kieän tieáp xuùc vôùi nhöõng thaønh töïu vaên hoaù phong phuù vaø laâu ñôøi cuûa caùc daân toäc, töø ñoù taêng theâm loøng yeâu nöôùc, tình thaàn ñoaøn keát quoác teá, hình thaønh nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc toát ñeïp nhö loøng yeâu lao ñoäng, tình baïn... 1.4.3. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi - Ngaønh du lòch ñöôïc theå hieän trong vieäc taïo neân moâi tröôøng soáng oån ñònh veà maët sinh thaùi. Nghæ ngôi du lòch laø nhaân toá coù taùc duïng kích thích vieäc baûo veä, khoâi phuïc vaø toái öu hoaù moâi tröôøng thieân nhieân bao quanh. - Vieäc ñaåy maïnh hoaït ñoäng du lòch, taêng möùc ñoä taäp trung khaùch vaøo nhöõng vuøng nhaát ñònh laïi ñoøi hoûi phaûi toái öu hoaù quaù trình söû duïng töï nhieân vôùi muïc ñích du lòch. Ñeán löôïc mình quaù trình naøy kích thích vieäc tìm kieám caùc hình thöùc baûo veä tö nhieân, ñaûm baûo ñieàu kieän söû duïng nguoàn taøi nguyeân moät caùch hôïp lyù. - Vieäc laøm quen vôùi caùc danh lam thaéng caûnh vaø moâi tröôøng thieân nhieân bao quanh coù yù nghóa khoâng nhoû ñoái vôùi khaùch du lòch. Noù taïo ñieàu kieän cho hoï hieåu bieát saâu saéc caùc tri thöùc veà töï nhieân, hình thaønh quan nieäm vaø thoùi quen baûo veä töï nhieân, goùp phaàn giaùo duïc cho khaùch du lòch veà maët sinh thaùi hoïc. 1.4.4. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi chính trò - Du lòch nhö laø moät nhaân toá cuûng coá hoaø bình, ñaåy maïnh caùc moái giao löu quoác teá, môû roäng söï hieåu bieát giöõa caùc daân toäc. - Du lòch quoác teá laøm cho con ngöôøi soáng ôû caùc khu vöïc khaùc nhau hieåu bieát vaø xích laïi gaàn nhau. Moãi naêm, hoaït ñoäng du lòch vôùi caùc chuû ñeà khaùc nhau, nhö “Du lòch laø giaáy thoâng haønh cuûa hoaø bình” (naêm 1967). “Du lòch khoâng chæ laø quyeàn lôïi, maø coøn laø traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi” (naêm 1983)... keâu goïi haøng trieäu ngöôøi quyù troïng lòch söû, vaên hoaù vaø truyeàn thoáng cuûa caùc quoác gia, giaùo duïc loøng meán khaùch vaø traùch nhieäm cuûa chuû nhaø ñoái vôùi khaùch du lòch, taïo neân söï hieåu bieát vaø tình höõu nghò giöõa caùc daân toäc.
16 1.5. THÖÏC TIEÃN VAØ KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA MOÄT SOÁ QUOÁC GIA Nhaèm taïo cô sôû cho vieäc hình thaønh nhöõng giaûi phaùp phaùt trieån du lòch, coâng vieäc nghieân cöùu tham khaûo moâ hình phaùt trieån du lòch cuûa caùc quoác gia ñieån hình treân theá giôùi noùi chung vaø khu vöïc noùi rieâng laø coâng vieäc heát söùc caàn thieát. Döôùi ñaây laø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm coù giaù trò lôùn ñeå hoïc hoûi. 1.5.1. Thöïc tieãn phaùt trieån du lòch moät soá quoác gia ¾ Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác: Quoác gia naøy ñaõ ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån trong 20 naêm qua vaø ñaõ taïo neân moät böôùc ñoät phaù trong lòch söû veà nguoàn khaùch ña daïng vaø phong phuù. Neáu nghieân cöùu kyõ, coù leõ deã daøng nhaän ra ngaønh du lòch Trung Quoác ñaõ choïn cho mình moät höôùng ñi ñuùng. Ñoù laø söï naâng cao chaát löôïng dòch vuï theo tieâu chuaån quoác teá, thuû tuïc haønh chính goïn nheï, giao thoâng thuaän lôïi, giaù caû hôïp lyù, saûn phaåm du lòch theo chuyeân ñeà vaø raát ña daïng. Du lòch vaên hoùa – di tích lòch söû: laø moät yeáu toá cöïc kyø quan troïng cuûa ngaønh du lòch Trung Quoác, laø quoác gia coù neàn vaên hoùa laâu ñôøi – ña daïng phong phuù vaø ñaõ giöõ gìn, baûo toàn toát nhö: phong tuïc taäp quaùn daân toäc, Vaïn lyù tröôøng thaønh... Du lòch xanh: laø moät chuû ñeà chính cuûa ngaønh du lòch Trung Quoác, ñöôïc ra ñôøi töø naêm 1999. Töø ñoù, Chính phuû ñaõ khoâng ngöøng phaán ñaáu baûo veä moâi tröôøng. Trung Quoác ñaõ toå chöùc hoäi thaûo veà: Phaùt trieån du lòch beàn vöõng; Quaûn lyù vaø phaùt trieån du lòch sinh thaùi cuûa töøng ñòa phöông; Xaây döïng vaø truyeàn baù nhöõng thuaän lôïi cuûa caùc tieän nghi du lòch. Keát quaû cuûa nhöõng hoäi thaûo aáy ñaõ höôùng Trung Quoác ñi vaøo vieäc phaùt trieån du lòch sinh thaùi vaø xem ñaây laø moät trong nhöõng caùch taùc ñoäng tröïc tieáp vaø tích cöïc ñeán vieäc phaùt trieån beàn vöõng. Vaøo naêm 2000, Trung Quoác ñaõ böôùc vaøo keá hoaïch 5 naêm laàn thöù 10; Chính phuû Trung Quoác ñaõ tieáp tuïc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch beàn vöõng, söû duïng coâng ngheä taïo ra nhöõng saûn phaåm saïch vaø xanh, thu hoài chaát pheá thaûi, Chính
17 phuû quaûn lyù saâu, roäng heä thoáng xanh. Hoï coá gaéng höôùng du lòch trôû thaønh moät boä phaän khoâng theå thieáu vaø coù moái quan heä chaët cheõ vôùi moâi tröôøng. Vaøo thaùng Gieâng naêm 2003, Trung Quoác laø nôi ñaõ phaùt hieän beänh dòch SARS raát nguy hieåm vaø ñaõ ñe doïa theá giôùi. Toå chöùc WHO ñaõ caûnh baùo khaùch du lòch ñöøng ñeán nhöõng quoác gia coù beänh dòch SARS naøy. Hieän nay Chính phuû vaø caùc coâng ty du lòch Trung Quoác ñang khaéc phuïc tình traïng naøy vôùi moät soá chöông trình quaûng baù ñeå theá giôùi bieát laø nôi an toaøn söùc khoûe nhaèm thu huùt du khaùch laïi nhö: Hoäi chôï du lòch quoác teá Trung Quoác vöøa dieãn ra taïi thaønh phoá Coân Minh töø 20-24/11/2003 vôùi söï tham gia gaàn 10 nghìn quan chöùc vaø doanh nghieäp du lòch ñeán töø 49 quoác gia nhaèm taêng cöôøng trao ñoåi vaø hôïp taùc giöõa ngaønh du lòch Trung Quoác vôùi theá giôùi. Theâm vaøo ñoù, Cuïc phaùt trieån Du lòch Hong Kong vöøa phaùt ñoäng ñôït vaän ñoäng môùi quaûng baù du lòch töø ngaøy 28/11/2003 ñeán ngaøy 04/1/2004 vôùi chuû ñeà “Nhöõng ngaøy röïc rôõ cuoái naêm”.[2]. Ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung tieáp theo cuûa chieán dòch quaûng baù du lòch quy moâ lôùn “Keá hoaïch môû roäng du lòch toaøn caàu” cuûa Hong Kong vôùi muïc ñích laø vò trí “ñoâ thò du lòch, giaûi trí vaø toå chöùc caùc hoäi nghò lôùn ôû Chaâu AÙ”. Ngaønh du lòch Trung quoác cuõng nhö Cuïc Du lòch Hoàng Koâng ñaõ ñöa ra caùc chieán dòch nhö: Hong Kong Welcomes You, Be our guest campaign for the world, Cathay’s visit Hong Kong now, Welcome Back to China... nhaèm phuïc hoài ngaønh du lòch sau ñaïi dòch SARS. Nhöõng hoaït ñoäng treân laø chính saùch vaø thöïc tieãn cuûa ngaønh Du lòch Trung Quoác ñaõ thöïc hieän thaønh coâng trong vieäc thu huùt du khaùch quoác teá. ¾ Kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan: Thaùi Lan laø moät trong nhöõng ñieåm thu huùt khaùch du lòch nhieàu nhaát trong khu vöïc, chæ ñöùng sau Trung Quoác vaø Malaysia, bôûi leõ öu theá quyeát ñònh cuûa Thaùi Lan laø neàn kinh teá phaùt trieån, ñoàng thôøi chaát löôïng dòch vuï khaùch saïn laïi khaù toát. Trong keá hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñaát nöôùc giai ñoaïn 1997 – 2003, Thaùi Lan ñaõ xaùc ñònh phaùt trieån du lòch theo hai höôùng öu tieân chính laø: baûo veä, baûo toàn caùc nguoàn taøi nguyeân vaø taøi saûn du lòch, phuïc vuï cho phaùt trieån du lòch.
18 Chính phuû ñaõ phaùt ñoäng phong traøo khoâi phuïc laïi giaù trò nguyeân baûn cuûa vaên hoùa vaø ñaát nöôùc cuûa hoï, keâu goïi caùc laøng maïc ôû vuøng noâng thoân giöõ nguyeân veû ñeïp nguyeân sô, baûo veä caây coái, giaûm thieåu tieáng oàn vaø giöõ gìn phong caùch kieán truùc Thaùi Lan. Maët khaùc, Cô quan Du lòch Thaùi Lan cuõng hoã trôï caùc coäng ñoàng baûn ñòa duy trì söùc haáp daãn cuûa caùc ñieåm du lòch, phoái hôïp vôùi Cuïc baûo toàn röøng töø caùc cô quan lieân quan ôû ñòa phöông trieån khai caùc chöông trình giaùo duïc, ñaøo taïo vaø naâng cao nhaän thöùc veà du lòch cho moïi taàng lôùp daân cö. Ngoaøi ra, Thaùi Lan coøn xaây döïng nhieàu chöông trình du lòch raát saùng taïo vaø ñoäc ñaùo ñeå thu huùt khaùch du lòch. Beân caïnh ñoù, Thaùi Lan coøn thieát laäp nhöõng chöông trình quaûng caùo, khuyeán maõi raàm roä, coù söùc thu huùt cao nhö chöông trình Thai – Amazing, Du lòch kieán taïo neân hoøa bình, “Road Show” quaûng baù maïnh meõ taïi Tokyo, Osaka vaø Fukuoka, “Luck is in the Air” nhaèm ñaåy maïnh löôïng khaùch ñeán Thailand baèng chöông trình khuyeán maõi veù cuûa Thai Airways... ¾ Kinh nghieäm cuûa Malaysia: Ngaønh du lòch nöôùc naøy taäp trung phaùt trieån du lòch vôùi baûo veä caùc giaù trò vaên hoaù, truyeàn thoáng. Malaysia ñaõ xaây döïng vaø phaùt trieån du lòch vaên hoaù treân cô sôû phoái hôïp cuûa coäng ñoàng ñòa phöông theo höôùng beàn vöõng. Boä Vaên hoaù – Ngheä thuaät vaø Du lòch cuûa Malaysia ñaõ xaùc ñònh muïc tieâu phaùt trieån chuû ñaïo cuûa ngaønh du lòch laø höôùng tôùi phaùt trieån beàn vöõng treân cô sôû baûo toàn caùc nguoàn gen quyù hieám, duy trì ña daïng sinh hoïc vaø phaùt huy baûn saéc vaên hoaù Malaysia truyeàn thoáng nhöng khoâng phuû nhaän söï pha troän cuûa caùc doøng vaên hoaù ngoaïi lai nhaèm taïo ra caùc saûn phaåm du lòch beàn vöõng vaø ñoäc ñaùo. Chöông trình du lòch nghæ taïi nhaø daân laø saûn phaåm du lòch raát haáp daãn vaø ñöôïc Chính phuû pheâ duyeät cho tieán haønh taïi 5 laøng thí ñieåm. Muïc ñích chính cuûa chöông trình naøy nhaèm giuùp cho du khaùch coù ñieàu kieän ñöôïc tieáp xuùc, trao ñoåi vaø tröïc tieáp tham gia vaøo ñôøi soáng sinh hoaït cuûa coäng ñoàng ngöôøi Malaysia baûn ñòa vaø nhaèm taïo ñieàu kieän duy trì vaø phaùt huy baûn saéc vaên hoaù truyeàn thoáng daân toäc cuõng nhö goùp phaàn naâng cao möùc soáng cho ngöôøi daân ñòa phöông.
19 Sau ñaïi dòch SARS, ñeå phuïc hoài ngaønh du lòch Chính phuû Malaysia ñaõ ñöa ra chieán dòch môùi, ñöôïc söï hoã trôï trò giaù moät tyû RM töø Quyõ hoã trôï ñaëc bieät daønh cho caùc doanh nghieäp kinh doanh du lòch vaø Chính phuû cuõng ñaõ cam keát: Giaûm 5% tieàn ñieän cho caùc khaùch saïn trong voøng 6 thaùng, Giaûm 50% thueá caàu ñöôøng trong voøng 6 thaùng cho Taxi, Giaûm thueá dòch vuï cho caùc khaùch saïn vaø nhaø haøng trong voøng 6 thaùng, xoaù boû thueá dòch vuï taïi caùc phoøng nguû, hoaõn thanh toaùn thueá thu nhaäp cho caùc haõng löõ haønh trong voøng 6 thaùng. Ñaây laø tieàn ñeà cho söï phaùt trieån ngaønh du lòch cuûa Malaysia trong thôøi gian qua vaø nhöõng naêm gaàn ñaây. ¾ Kinh nghieäm cuûa Vieät Nam: Nhìn chung ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû cao trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaëc bieät trong naêm 2004 ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ thu huùt hôn 2,9 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø thu ñöôïc 26 ngaøn tyû ñoàng. Nhöõng thaønh töïu naøy do söï noã löïc cuûa Chính phuû, caùc caáp, caùc ngaønh, caùc ñòa phöông vaø ñaëc bieät laø caùc cô quan ngaønh du lòch Vieät Nam. Sau ñaây taùc giaû ruùt ra moät soá vaán ñeà trong quaù trình phaùt trieån du lòch Vieät Nam: • Töøng böôùc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch daøi haïn, ñaëc bieät laø coù söï ñieàu chænh kòp thôøi theo töøng giai ñoaïn. • Taän duïng toát nhöõng theá maïnh nhö oån ñònh chính trò, taêng tröôûng kinh teá cao vaø hình aûnh quoác gia ñöôïc naâng cao. • Töøng böôùc xaây döïng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc theo höôùng chuyeân moân hoùa du lòch. • Ñaõ phaùt huy ñöôïc vai troø cuûa coâng taùc tuyeân truyeàn, quaûng baù, xuùc tieán du lòch, ñaëc bieät laø vieäc höôùng ñeán khai thaùc theá maïnh veà du lòch mua saém, du lòch hoäi nghò – hoäi chôï – trieån laõm (MICE), du lòch sinh thaùi, du lòch di tích lòch söû chieán tranh choáng Phaùp – choáng Myõ. • Caùc doanh nghieäp vaø ngaønh du lòch ngaøy caøng ña daïng hoùa caùc saûn phaåm vaø dòch vuï du lòch nhö caùc tour du lòch lieân vuøng. • Chöa phaùt huy heát caùc tieàm naêng du lòch hieän coù, ñaëc bieät laø söï thieáu haún caùc khu du lòch nghæ maùt cao caáp (resort). • Chöa phoå bieán kieán thöùc du lòch cho moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø chöa coù söï keát hôïp giöõa nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm du lòch, chöa phaùt trieån ñoàng boä coøn manh muùn töï phaùt ôû moät soá tuyeán ñieåm du lòch sinh thaùi, chöa quan taâm ñuùng möùc yeáu toá veä sinh moâi tröôøng. • Chöa coù ñònh höôùng trong vieäc vöøa phaùt trieån du lòch beàn vöõng vöøa toân taïo vaø baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân.
20 1.5.2. Nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø thöïc teá phaùt trieån du lòch taïi moät soá quoác gia Qua nghieân cöùu chính saùch vaø caùc moâ hình phaùt trieån du lòch treân theá giôùi vaø trong khu vöïc, phaân tích nhöõng baøi hoïc thaønh coâng cuõng nhö khoâng thaønh coâng taïi moät soá quoác gia coù theå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm nhö sau: 1. Caàn quaùn trieät saâu saéc töø trung öông ñeán ñòa phöông veà chuû tröông – chính saùch phaùt trieån du lòch cuûa nhaø nöôùc cuõng nhö söï naâng ñôõ tích cöïc cuûa Chính phuû 2. Phaûi coù söï keát hôïp chaët cheõ giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá, caùc caù nhaân – ñôn vò kinh doanh vaø chính quyeàn ñòa phöông ñeå hoaïch ñònh, toå chöùc, phaùt trieån du lòch theo quy hoaïch chung. 3. Phaûi coù söï giaùo duïc veà nhaän thöùc ñuùng vaø ñoàng tình uûng hoä cuûa toaøn xaõ hoäi – ñaëc bieät laø cö daân ñòa phöông taïi nhöõng nôi coù ñieåm du lòch. 4. Phaùt trieån du lòch phaûi chuù troïng baûo veä moâi tröôøng töï nhieân, giöõ gìn vaø khai thaùc taøi nguyeân du lòch moät caùch hieäu quaû. 5. Phaùt trieån du lòch phaûi chuù troïng baûo veä moâi tröôøng xaõ hoäi, ngaên ngöøa söï suy ñoài cuûa neàn vaên hoùa ñòa phöông, baûo ñaûm traät töï – veä sinh taïi caùc khu du lòch. 6. Chöông trình, saûn phaåm du lòch phaûi theå hieän ñöôïc neùt ñoäc ñaùo, ñaëc thuø cuûa ñòa phöông quoác gia mình, 7. Ñaûm baûo tuyeät ñoái an toaøn – an ninh cho du khaùch trong quaù trình tham quan du lòch. 8. Quaûn lyù cuûa Chính phuû ñoái vôùi hoaït ñoäng du lòch phaûi nghieâm ngaët.