Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Chia sẻ: Thiên Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này xác định các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng của các NHTM Việt Nam để từ đó đưa ra giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng trong hệ thống NHTM Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH LÊ THỊ TUYẾT NGA CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH LÊ THỊ TUYẾT NGA CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THANH PHONG Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng luận văn: “Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại Việt Nam” là bài nghiên cứu của chính tôi. Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan kết quả nghiên cứu trong luận văn này chưa từng được công bố hoặc sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác. Tp.Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm…. Người viết cam đoan LÊ THỊ TUYẾT NGA
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC BIỂU ĐỒ CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU............................................1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................... 3 1.2.1. Mục tiêu tổng quát: ..................................................................... 3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: .......................................................................... 3 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................... 3 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................... 3 1.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................. 4 1.5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính ............................................. 4 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng.......................................... 4 1.6. Kết cấu luận văn................................................................................ 5 1.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của nghiên cứu ................................. 5 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...........6 2.1. Tổng quan về rủi ro tín dụng của NHTM ......................................... 6 2.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng............................................................ 6
2.1.2. Nguyên nhân của rủi ro tín dụng................................................. 7 2.1.2.1. Nguyên nhân từ phía khách hàng vay.......................................... 7 2.1.2.2. Nguyên nhân từ phía ngân hàng .................................................. 9 2.1.2.3. Nhóm các nguyên nhân khách quan .......................................... 10 2.1.3. Hậu quả của rủi ro tín dụng....................................................... 11 2.1.3.1. Hậu quả của rủi ro tín dụng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của NHTM 11 2.1.3.2. Hậu quả của rủi ro tín dụng đối với khách hàng........................ 13 2.1.3.3. Hậu quả của rủi ro tín dụng đến nền kinh tế .............................. 13 2.1.4. Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng ........................................ 14 2.1.4.1. Tỷ lệ nợ quá hạn ........................................................................ 14 2.1.4.2. Tỷ lệ nợ xấu ............................................................................... 15 2.1.4.3. Hệ số rủi ro tín dụng .................................................................. 15 2.1.4.4. Tỷ lệ xoá nợ ............................................................................... 15 2.1.4.5. Dự phòng rủi ro tín dụng ........................................................... 15 2.1.4.6. Thu nhập lãi cận biên ................................................................. 16 2.2. Các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng .......................................... 16 2.2.1. Các yếu tố vi mô (thuộc về ngân hàng) .................................... 16 2.2.1.1. Rủi ro tín dụng ngân hàng trong quá khứ .................................. 16 2.2.1.2. Các khoản dự phòng rủi ro ........................................................ 17 2.2.1.3. Đòn bẩy tài chính ....................................................................... 17 2.2.1.4. Quy mô ngân hàng ..................................................................... 17 2.2.1.5. Khả năng sinh lời ....................................................................... 18
2.2.1.6. Tốc độ tăng trưởng tín dụng .......................................................18 2.2.2. Các yếu tố vĩ mô (bên ngoài ngân hàng) .................................. 18 2.2.2.1. Tỷ lệ lạm phát .............................................................................18 2.2.2.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế .........................................................19 2.2.2.3. Tỷ lệ thất nghiệp .........................................................................19 2.3. Lược khảo các nghiên cứu thực nghiệm về rủi ro tín dụng của NHTM ......................................................................................................... 19 2.3.1. Các nghiên cứu nước ngoài ...................................................... 19 2.3.2. Các nghiên cứu trong nước ....................................................... 22 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ...........................................................................................................27 3.1. Giới thiệu khái quát về NHTM Việt Nam ...................................... 27 3.2. Thực trạng về rủi ro tín dụng và các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam .................................................................... 28 3.2.1. Thực trạng rủi ro tín dụng ......................................................... 28 3.2.1.1. Thực trạng về nợ xấu ..................................................................28 3.2.1.2. Dự phòng rủi ro tín dụng ............................................................31 3.2.2. Thực trạng các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng .................. 32 3.2.2.1. Quy mô ngân hàng ......................................................................32 3.2.2.2. Khả năng sinh lời ........................................................................34 3.2.2.3. Tốc độ tăng trưởng tín dụng .......................................................35 3.2.2.4. Tốc độ tăng trưởng GDP ............................................................36
3.2.2.5. Tỷ lệ lạm phát ............................................................................ 38 CHƯƠNG 4: MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ KIỂM ĐỊNH CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM .................................................................................................... 40 4.1. Phương pháp nghiên cứu................................................................. 40 4.1.1. Mô hình nghiên cứu .................................................................. 40 4.1.2. Quy trình thực hiện ................................................................... 42 4.1.2.1. Thu thập dữ liệu ......................................................................... 42 4.1.2.2. Thống kê mô tả .......................................................................... 42 4.1.2.3. Phân tích hệ số tương quan ........................................................ 42 4.1.2.4. Kiểm tra đa cộng tuyến .............................................................. 43 4.1.2.5. Phân tích hồi quy và lựa chọn mô hình phù hợp ....................... 43 4.1.2.6. Kiểm tra và xử lý khiếm khuyết của mô hình ........................... 43 4.2. Kết quả nghiên cứu ......................................................................... 44 4.2.1. Kết quả phân tích thống kê mô tả dữ liệu ................................. 44 4.2.2. Kết quả phân tích hệ số tương quan .......................................... 45 4.2.3. Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ........................... 46 4.2.4. Kết quả hồi quy mô hình Pooled OLS – FEM – REM ............. 47 4.2.5. Kết quả kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi .................. 50 4.2.6. Kết quả kiểm định hiện tượng tự tương quan ........................... 51 4.2.7. Kết quả phân tích hồi quy ......................................................... 51 4.3. Thảo luận kết quả nghiên cứu ......................................................... 54 4.3.1. Các yếu tố bên trong ngân hàng ................................................ 55
4.3.1.1. Rủi ro tín dụng ngân hàng trong quá khứ ...................................55 4.3.1.2. Các khoản dự phòng rủi ro .........................................................55 4.3.1.3. Đòn bẩy tài chính ........................................................................55 4.3.1.4. Quy mô ngân hàng ......................................................................56 4.3.1.5. Khả năng sinh lời trong quá khứ ................................................56 4.3.1.6. Tốc độ tăng trưởng tín dụng .......................................................56 4.3.2. Các yếu tố bên ngoài ngân hàng ............................................... 57 4.3.2.1. Tỷ lệ lạm phát .............................................................................57 4.3.2.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế .........................................................57 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ..........59 5.1. Định hướng phát triển của ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2020 ......................................................................................................... 59 5.2. Hàm ý chính sách quản lý rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam và kiến nghị. ................................................................................................ 60 5.2.1. Hàm ý chính sách quản lý rủi ro đối với NHTM...................... 60 5.2.2. Kiến nghị đối với ngân hàng Nhà Nước và các cơ quan chức năng ................................................................................................... 66 5.3. Hạn chế của luận văn và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo ....... 68 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung viết tắt GDP Tổng sản phẩm quốc nội NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần ROA Return on asset (Tỷ suất lợi nhuận ròng trên tổng tài sản) TCTD Tổ chức tín dụng VAMC VietNam Asset Management Company (Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam) CIC Credit information center (Trung tâm thông tin tín dụng)
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Tóm tắt lược khảo các nghiên cứu về các yếu tố tác động đến rủi ro tín dụng ........................................................................................................................... 23 Bảng 3.1: Số lượng ngân hàng tại Việt Nam (2015-2017) ....................................... 28 Bảng 4.1: Mô tả biến và kỳ vọng tương quan quan hệ của các biến trong mô hình nghiên cứu ................................................................................................................. 41 Bảng 4.2: Thống kê mô tả các biến đo lường ........................................................... 45 Bảng 4.3: Ma trận hệ số tương quan ......................................................................... 46 Bảng 4.4: Kết quả kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến bằng với nhân tử phóng đại phương sai ................................................................................................................. 46 Bảng 4.5: Kết quả phân tích hồi quy mô hình Pooled OLS – FEM – REM ............. 47 Bảng 4.6: Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình Pooled OLS và mô hình FEM ...... 48 Bảng 4.7: Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình Pooled OLS và mô hình REM ...... 49 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình Pooled OLS và mô hình REM ...... 49 Bảng 4.9: Kết quả kiểm định hiện tượng phương sai sai số thay đổi ....................... 50 Bảng 4.10: Kết quả kiểm định hiện tượng tự tương quan trong mô hình ................. 51 Bảng 4.11: Kết quả phân tích hồi quy theo phương pháp GMM .............................. 52 Bảng 4.12: Kết quả phân tích hồi quy theo phương pháp GMM Roodman ............. 53
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng Việt Nam (2007-2016) ............. 29 Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) ............................ 30 Biểu đồ 3.3: Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng trên tổng tài sản và tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) ................................................................................. 32 Biểu đồ 3.4: Tổng tài sản và tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) ... 33 Biểu đồ 3.5: Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản và tỷ lệ nợ cấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) ...................................................................................................... 34 Biểu đồ 3.6: Tốc độ tăng trưởng tín dụng và tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007 – 2016) ............................................................................................................ 35 Biểu đồ 3.7: Tỷ lệ tăng trưởng GDP của Việt Nam và tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) .............................................................................................. 37 Biểu đồ 3.8: Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam và tỷ lệ nợ xấu của 25 NHTM Việt Nam (2007-2016) ............................................................................................................... 38