intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam

Chia sẻ: ViJensoo ViJensoo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

38
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung về những vấn đề lý luận quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế; Thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam; Phương hướng và giải pháp quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam

  1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM VĂN CÔNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số : 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. ĐẶNG MINH ĐỨC HÀ NỘI, năm 2021
  2. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong đề tài này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn nào và chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào khác trước đây. Quảng Nam, ngày tháng năm 2021 Học viên Phạm Văn Công
  3. LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cám ơn các thầy cô Học viện Khoa học Xã hội, đặc biệt là Khoa Luật đã dạy dỗ và truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu làm nền tảng cho việc thực hiện luận văn này. Tôi đặc biệt cám ơn PGS.TS. Đặng Minh Đức đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo để tôi có thể hoàn tất luận văn cao học này. Tôi cũng xin chân thành cám ơn tất cả bạn bè, đồng nghiệp và những người đã giúp tôi trả lời bảng câu hỏi khảo sát làm nguồn dữ liệu cho việc phân tích và cho ra kết quả nghiên cứu của luận văn cao học này. Cuối cùng, tôi hết lòng biết ơn đến những người thân trong gia đình đã động viên và tạo động lực để tôi hoàn thành luận văn này một cách tốt đẹp. Đà Nẵng, tháng 03 năm 2021 Học viên Phạm Văn Công
  4. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ ..... 9 1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ............................................................................ 9 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ......................................................................................................................... 14 1.3. Nội dung tiêu chí của xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ...... 24 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế .................................................................................. 26 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM ..................................................... 30 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Quế Sơn ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ................ 30 2.2. Tình hình về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ở huyện Quế Sơn...................................................................................................................... 34 2.3. Thực tiễn tình hình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới lĩnh vực kinh tế ở huyện Quế Sơn thời gian qua .............................................................. 35 2.4. Đánh giá chung............................................................................................ 52 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM ............... 60 3.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế .................................................................................. 60 3.2. Các giải pháp chủ yếu và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế ........................... 62
  5. KẾT LUẬN ....................................................................................................... 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO
  6. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 CNH - HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa 2 KDCNTMKM Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu 3 KT Kinh tế 4 MTQG Mục tiêu quốc gia 5 NTM Nông thôn mới 6 QLNN Quản lý nhà nước 7 PTKT Phát triển kinh tế 8 UBND Ủy ban nhân dân 9 XD Xây dựng 10 XDNTM Xây dựng nông thôn mới
  7. DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang Bảng Nhóm tiêu chí của xây dựng nông thôn mới trong lĩnh 1.1 25 vực kinh tế giai đoạn 2016 – 2020 Giá trị sản xuất trên địa bàn huyện Quế Sơn giai đoạn 2.1 32 2015-2019 2.2 Tỷ lệ VĐT/GTSX giai đoạn 2015-2019 32 2.3 Cơ cấu nguồn vốn đầu tư năm 2019 33 Tình hình thực hiện tiêu chí về kinh tế của huyện Quế 2.4 45 Sơn 2.5 Tổng quan về cơ cấu cán bộ theo độ tuổi 47
  8. DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang hình Trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ huyện Quế 2.1 47 Sơn năm 2019 Kết quả về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý nhà nước 2.2 về xây dựng nông thôn mới ở huyện Quế Sơn, Quảng 49 Nam
  9. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM), giai đoạn 2010- 2020 là một trong những nhiệm vụ cấp bách được khẳng định trong Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Mục tiêu của chương trình QG về xây dựng nông thôn mới là để tổ chức thiết kế một cuộc sống cho cộng đồng xã hội ở nông thôn theo hướng hiện đại, văn minh, bảo tồn bản sắc văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái trong mối quan hệ gắn kết hữu cơ với sự phát triển bền vững đô thị, thị tứ, thị trấn. Đây là chương trình mang tính tổng hợp, sâu rộng, toàn diện, bao gồm tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng (Nghị quyết số 24/2008/NQ-CP). Quế Sơn là một huyện trung du của tỉnh Quảng Nam, theo thống kê năm 2019, huyện Quế Sơn có diện tích 257,46 km², dân số là 80.821 người, trong đó dân số thành thị là 14.596 người chiếm 18% và dân số nông thôn là 66.225 người chiếm (82%) mật độ dân số đạt 330 người/km². Huyện Quế Sơn gồm có 13 đơn vị hành chính: Quế Xuân 1, Quế Xuân 2, Quế Phú, Hương An, Quế Mỹ (sáp nhập từ xã Quế Cường và Phú Thọ năm 2020), Quế Thuận, Quế Hiệp, Quế Châu, Quế Minh, Quế An, Quế Long, Quế Phong và thị trấn Đông Phú. Theo Chi Cục Thống kê huyện Quế Sơn, số hộ dân cư và cơ cấu dân cư như sau: Thành thị: 9,32%, Nông thôn: 90,68%. Huyện Quế Sơn bắt tay xây dựng NTM ở xuất phát điểm thấp; song với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện Chương trình xây dựng NTM đảm bảo chất lượng, phù hợp điều kiện thực tế và định hướng phát triển kinh tế - xã hội địa phương, huyện Quế Sơn đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng. Xác định, để xây dựng NTM thành công phải lấy phát triển sản xuất làm khâu đột phá. Do đó, huyện đã tập trung chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp 1
  10. nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất và nâng cao thu nhập cho người dân. Trải qua thời gian 5 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện giai đoạn (2016- 2020), huyện Quế Sơn đã đạt một số kết quả đáng ghi nhận. Hiện nay, Quế Sơn đã có 5 xã đạt chuẩn danh hiệu nông thôn mới. Tổng số xã nông thôn mới của huyện Quế Sơn đạt 193 tiêu chí, bình quân mỗi xã của huyện đạt chuẩn 14,84 tiêu chí; nếu so với năm 2015 thì tăng 2,74 tiêu chí/xã. Hiện nay, cả huyện không còn xã nào dưới chuẩn 10 tiêu chí; đồng thời có 3 thôn đạt chuẩn danh hiệu “Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu". Tổng nguồn vốn được huy động trong 3 năm qua để đầu tư vào nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới của huyện Quế Sơn đạt >358 tỷ đồng. Theo đó, kết cấu hạ tầng của huyện đã được chú trọng đầu tư xây dựng; đời sống nhân dân địa phương từng bước được cải thiện, nhất là thu nhập tăng lên. Cụ thể: Thu nhập bình quân đầu người năm 2018 là 31 triệu đồng/năm; so với 3 năm trước đó tăng gần 4 triệu đồng. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2018 là 6,36%; so với năm 2015 đã giảm hơn 5,7%. Để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2019-2020, UBND huyện đã đề ra những nhiệm vụ trọng tâm, đó là tiếp tục vận động nhân dân tích cực tham gia; huy động các nguồn vốn, tập trung nguồn lực hoàn thiện hạ tầng kinh tế các vùng nông thôn theo chuẩn NTM ở các xã; tiếp tục triển khai có hiệu quả chương trình “Mỗi xã phường một sản phẩm”; gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp, dịch vụ, thương mai, du lịch. Phấn đấu đến năm 2020, có 8 xã đạt chuẩn NTM; có trên 2 xã được công nhận đạt chuẩn “xã NTM nâng cao”; thu nhập bình quần đầu người tăng ít nhất 2 lần so với năm 2015, xây dựng đạt chuẩn trên 4 “Khu dân cư NTM kiểu mẫu". Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục phát huy nguồn lực, vận động cộng đồng chung tay xây dựng nông thôn mới, nâng cao số xã đạt chuẩn NTM và số KDC đạt chuẩn KDCNTMKM. Tập trung thực hiện Đề án mỗi xã một sản phẩm, xây dựng làng quê, xanh, sạch, đẹp. 2
  11. Xuất phát từ những phân tích nêu trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam” để làm luận văn thạc sỹ chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Phạm Kim Giao (năm 2008), Chuyên đề bài viết “Quản lý nhà nước về nông nghiệp và nông thôn”, do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội ấn hành. Chuyên đề này phân tích khá rõ về hai nội dung chính, cụ thể đó là: (1) Quan điểm và mục tiêu, một số định hướng phát triển nông nghiệp và nông thôn; (2) Những nội dung chủ yếu của công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp và nông thôn. Đồng thời bài viết này làm rõ các thành tựu và hạn chế/ bất cập trong quá trình quản lý nhà nước về nông nghiệp và nông thôn. Từ cơ sở này, tác giả đưa ra các giải pháp trong thời gian đến để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp và nông thôn, đó là: Đẩy mạnh sự chuyển dịch tích cực cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn; đổi mới để phát huy vai trò hoạt động của những thành phần kinh tế, phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ; tăng cường quản lý lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn gắn kết với quản lý quy hoạch dân cư, quản lý về xã hội, an ninh trật tự an toàn nông thôn. Cuốn sách “Xây dựng nông thôn mới – Các vấn đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Vũ Văn Phúc, do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia-Sự thật ấn hành năm 2012 tại Hà Nội. Nội dung cuốn sách bàn đến những khía cạnh đa dạng của việc xây dựng NTM: vấn đề quy hoạch, an sinh xã hội, chính sách đất đai, bảo vệ môi trường... Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công năm 2014: “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới tại huyện Hoà Vang, thành Phố Đà Nẵng” của tác giả Lê Thị Bính Thuận, tại Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Ở luận văn này, tác giả cố gắng hệ thống hóa làm rõ một số cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới, nghiên cứu kinh nghiệm của một số địa 3
  12. phương. Từ quy chiếu này, tác giả đánh giá thực trạng quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Hòa Vang và đưa ra những giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới hiện nay. Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công năm 2015: “Quản lý nhà nước về xây dựng NTM trên địa bàn huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam” của tác giả Lê Thị Thu Thảo, tại Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Ở luận văn này, tác giả làm rõ các cơ sở lý luận, qua đó đi sâu nghiên cứu phân tích thực trạng quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Ninh giai đoạn 2010-2014. Qua đó tác giả đề xuất giải pháp gia tăng hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Ninh. Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công năm 2017: “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn ở huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi” của tác giả Nguyễn Thị Ánh Hồng, tại Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Luận văn đã góp phần hệ thống hóa về cơ sở lý luận; nghiên cứu phân tích thực tiễn quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới tại huyện Nghĩa Hành, đồng thời làm rõ mặt đạt được và hạn chế, cùng nguyên nhân dẫn đến. Từ căn cứ này, tác giả đề xuất các giải pháp hoàn thiện quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới huyện Nghĩa Hành. Luận văn thạc sĩ năm 2016 chuyên ngành Hành chính công:“Quản lý nhà nước về xây dựng NTM tại huyện Mỹ Đức, Hà Nội” của tác giả Hoàng Thị Hồng Lê. Luận văn này đã đánh giá khá rõ về thực trạng (kết quả và các hạn chế) quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở huyện Mỹ Đức; đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới. Luận văn thạc sĩ năm 2015 chuyên ngành Hành chính công: “Quản lý nhà nước về XD NTM trên địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh” của tác giả 4
  13. Nguyễn Thị Quy. Luận văn này đã đánh giá khá rõ về thực trạng (kết quả và các hạn chế) quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới huyện Hương Khê; đồng thời đề ra các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới. Đề tài năm 2009“Thực trạng xây dựng NTM và những vấn đề đặt ra đối với quản lý nhà nước” của tác giả Hoàng Sỹ Kim, Học viện hành chính Quốc gia Hà Nội. Công trình nghiên cứu này tập trung phân tích các khía cạnh của thực trạng xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam đến năm 2009, qua đó đề xuất gợi ý nhiều nhóm giải pháp để tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới nước ta. Nhìn chung, nhiều công trình tài liệu nghiên cứu đã được đề cập trên về cơ bản là có làm rõ nhiều vấn đề thực trạng chung trong quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới … Đây là cơ sở giúp tác giả tham khảo hữu ích trong quá trình nghiên cứu. Dù vậy, việc nghiên cứu về nội dung này ở một lĩnh vực cụ thể là lĩnh vực kinh tế tại huyện Quế Sơn thì đến thời điểm này vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào trùng lặp. Do đó, việc đăng ký đề tài nghiên cứu “Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam”vừa mang tính lý luận và thực tiễn để góp phần thực hiện có chất lượng, hiệu quả trong quản lý nhà nước về xây dựng NTM ở lĩnh vực kinh tế cho thời gian tới. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích của luận văn nhằm đề xuất đưa ra một số giải pháp góp phần hoàn thiện QLNN về xây dựng NTM trong lĩnh vực này ở huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hoá về nội dung chủ yếu của một số cơ sở lý luận quản lý nhà 5
  14. nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế. - Đánh giá và phân tích thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế tại huyện Quế Sơn, làm rõ các kết quả và mặt hạn chế/ bất cập, cùng với nguyên nhân dẫn đến bất cập/ hạn chế. - Đưa ra các giải pháp chủ yếu để hoàn thiện quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế đối với huyện Quế Sơn trong thời gian đến. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu là xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu các nội dung về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. - Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu thực trạng xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam giai đoạn từ năm 2015 đến 2019. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Trên cơ sở của chủ nghĩa Mác-xit và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về chủ trương xây dựng nông thôn mới, luận văn lấy đó làm phương pháp luận để nghiên cứu. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu chủ yếu, đó là: các phương pháp của luật học, phương pháp tổng hợp, phân tích, diễn giải và quy nạp, thống kê, so sánh… - Phương pháp của luật học: được áp dụng từ các nội dung của những 6
  15. văn bản quy phạp pháp luật có liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp thu thập và xử lý thông tin: Thu thập các thông tin chính thức đã được các cơ quan nhà nước công bố; thu thập và xử lý những thông tin từ kết quả của các công trình nghiên cứu, của chuyên gia về xây dựng nông thôn mới... Đồng thời, sử dụng các kết quả thông tin từ nhiều sách và các trang websites. Ngoài ra, việc thu thập và xử lý thông tin còn dựa trên việc quan sát thực tế, khảo sát điều tra ở các xã của huyện Quế Sơn; xử lý bằng các bảng biểu với các tiêu chí cụ thể về nông thôn mới. - Phương pháp thống kê, so sánh: sử dụng số liệu chính thức của Chi cục thống kê huyện; tài liệu và số liệu của Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện Quế Sơn; thống kê các số liệu, tài liệu của các xã và các cơ quan đơn vị trên địa bàn Quế Sơn. Từ đó đối chiếu so sánh, phân tích nhằm có cơ sở đánh giá khách quan thực trạng nông thôn hiện nay. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn qua nghiên cứu để đóng góp vào việc hệ thống hóa một số cơ sở lý luận quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn qua nghiên cứu để phát hiện những vấn đề thực tiễn trong công tác quản lý nhà nước của huyện Quế Sơn về xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế; đánh giá mặt ưu điểm và mặt hạn chế/ bất cập cùng nguyên nhân dẫn tới. Từ đó nêu ra một số giải pháp đóng góp vào quá trình hoàn thiện quá trình quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế huyện Quế Sơn. Ngoài ra, kết quả của luận văn có thể là nguồn vốn tài liệu tham khảo cho các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về lĩnh vực này. 7. Kết cấu của luận văn Bên cạnh các mục mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung 7
  16. nghiên cứu đề tài này được bố cục với 3 chương sau: Chương 1: Những vấn đề lý luận quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế từ thực tiễn huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam Chương 3: Phướng hướng và giải pháp quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế 8
  17. CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRONG LĨNH VỰC KINH TẾ 1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm về kinh tế Kinh tế (economic) theo nghĩa kinh tế học, đó là tiết kiệm, là sự lựa chọn trong việc sử dụng vốn, tài nguyên để đạt lợi ích nhất. Kinh tế dùng để chỉ toàn bộ các hoạt động sản xuất, trao đổi, phân phối, lưu thông và tiêu dùng trong một khoảng thời gian nhất định của cả một cộng đồng dân cư, một quốc gia để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của con người trong một xã hội với một nguồn lực có hạn. Tuy nhiên, theo nghĩa đầy đủ nhất, kinh tế được hiểu đó là hoạt động sản xuất của cải vật chất, là toàn bộ phương thức sản xuất và trao đổi của một chế độ xã hội; là tổng hòa các mối quan hệ sản xuất (quan hệ sở hữu, quan hệ tổ chức, quản lý và quan hệ phân phối, lưu thông sản phẩm xã hội), dựa trên một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất, tạo nên kết cấu kinh tế của chế độ xã hội hay cơ sở hạ tầng kinh tế của xã hội. (Lê Thị Thu Thảo, 2015) Theo Mác và Ăng-ghen, sản xuất vật chất là cơ sở cho sự phát triển của xã hội loài người. Việc chuyển từ nấc thang phát triển xã hội này sang nấc thang phát triển xã hội khác, trước hết gắn liền với sự phát triển của phương thức sản xuất vật chất; Theo Chủ nghĩa  Mác: phương thức sản xuất vật chất quy định những quá trình sinh hoạt chính trị, xã hội nói chung. Nói đến kinh tế là nói đến lợi ích kinh tế, hiệu quả kinh tế và sự phát triển của lực lượng sản xuất gắn liền với mỗi thành viên tham gia quá trình sản xuất và tái sản xuất, cũng như lợi ích của mỗi tập đoàn, giai cấp, nhóm xã hội. Phát triển kinh tế được hiểu là quá trình tích lũy và tăng tiến của nền 9
  18. kinh tế. Khái niệm phát triển kinh tế có nội dung phản ánh rộng hơn so với khái niệm tăng trưởng kinh tế. Phát triển kinh tế là bao hàm tăng trưởng kinh tế; sự hoàn chỉnh thể chế, cơ cấu kinh tế; và thu nhập của đời sống. Nếu như “tăng trưởng kinh tế” dùng để chỉ sự gia tăng về mặt lượng của các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp (GDP, GDP/đầu người hoặc GNP, GNP/đầu người…); thì “phát triển kinh tế” vừa bao hàm quá trình gia tăng về mặt lượng của nền kinh tế, vừa bao hàm sự biến đổi về mặt chất của nền kinh tế – xã hội, mà điển hình là sự chuyển dịch CCKT theo hướng CNH,HĐH và nâng cao mức sống toàn dân, trình độ phát triển văn minh xã hội… 1.1.1.2. Khái niệm về xây dựng nông thôn mới Xây dựng NTM là một cuộc vận động chuyển biến cách mạng của cộng đồng cư dân ở khu vực nông thôn để họ đồng tâm hiệp lực vừa xây dựng phát triển toàn diện về lĩnh vực sản xuất nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ; vừa đảm bảo cải thiện thu nhập và đời sống nông dân, tạo lập được nếp sống văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái và giữ vững ổn định an ninh nông thôn; vừa xây dựng gia đình, thôn, xã văn minh, sạch đẹp. (Lê Thị Thu Thảo, 2015) Nước ta trong giai đoạn hiện nay, chương trình nhiệm vụ xây dựng NTM được xem là một cuộc vận động chuyển biến lớn, thể hiện sự nhất quán quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước để tạo dựng một nông thôn hiện đại, văn minh, phát triển toàn diện và không ngừng cải thiện nâng cao đời sống người nông dân Việt Nam. Xây dựng NTM là chương trình có hệ mục tiêu, quan điểm, nội dung cơ bản và các nhiệm vụ giải pháp cùng với phương thức thực hiện một cách cụ thể (Vũ Văn Phúc, 2012). Như vậy: Xây dựng NTM được hiểu là quá trình xây dựng nông thôn đạt mười chín tiêu chí theo quy định của Bộ tiêu chí QG về NTM, nhằm tạo dựng một nông thôn văn minh, hiện đại và phát triển toàn diện, không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống người nông dân. 10
  19. 1.1.1.3. Quản lý nhà nước đối với xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế Quản lý nhà nước về khu vực nông thôn được hiểu đó là sự tác động hướng đích và tổ chức điều hành bằng công cụ quyền lực Nhà nước thông qua hệ thống chính sách, pháp luật và bộ máy quản lý cùng nhân sự của mình để tác động lên các quá trình kinh KT-XH ở khu vực nông thôn nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển KT-XH đã đề ra” (Học viện Hành chính Quốc gia, 2008). Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới là một nội dung quan trọng của quản lý nhà nước, bao gồm sự tập hợp mọi hoạt động của hệ thống cơ quan nhà nước để tác động vào nông nghiệp - nông dân - nông thôn nhằm thực hiện các nội dung và mục tiêu phấn đấu trong xây dựng nông thôn mới theo hướng phát triển nền kinh tế bền vững, bảo đảm cuộc sống người dân ở khu vực nông thôn nước ta ngày một tốt đẹp hơn và tạo lập môi trường ổn định cho sự phát triển đất nước. (Lê Thị Thu Thảo, 2015) Mặt khác, theo tiêu chí số 10, 11, 12 và 13 về kinh tế trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 (được ban hành theo Quyết định 1980/QĐ-TTg ngày 17 tháng 10 năm 2016), xã được công nhận đạt tiêu chí về kinh tế phải đáp ứng các điều kiện: Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến năm 2020 ≥ 45 triệu đồng/người; Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020 ≤ 6%; Tỷ lệ người có việc làm trên dân số trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động ≥ 90%; Xã có hợp tác xã hoạt động theo đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012 hoặc Xã có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững. (Quyết định số 1980/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) Như vậy, quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế là khái niệm dùng để chỉ sự tác động của các cơ quan quản lý nhà nước có chức năng thông qua các công cụ pháp lý và cơ chế chính sách, tổ chức bộ 11
  20. máy cùng đội ngũ nhân sự của mình vào khu vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn để hiện thực hóa các nội dung, mục tiêu xây dựng NTM trong lĩnh vực kinh tế nhằm phát triển kinh tế nông thôn, mang lại đời sống ấm no hạnh phúc cho người nông dân, góp phần rút ngắn khoảng cách phát triển giữa đô thị và nông thôn Việt Nam. 1.1.2. Đặc điểm quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế - Chương trình nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế vốn là chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta đóng vai trò quan trọng có ý nghĩa chiến lược của công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc XHCN, góp phần nâng cao không ngừng đời sống nhân dân và thay đổi tích cực diện mạo xã hội nông thôn. Chính quyền nhà nước các cấp với chức năng quản lý điều hành của mình là điều tiết và khắc phục mặt trái của kinh tế thị trường trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế, góp phần vào việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững kinh tế - xã hội. - Xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế là chương trình hành động được thí điểm trong lĩnh vực kinh tế, vừa làm mô hình vừa đúc rút các kinh nghiệm. Vì vậy, trên cơ sở của Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới thì yêu cầu khách quan đối với công tác quản lý nhà nước của chính quyền các cấp về xây dựng nông thôn mới trong lĩnh vực kinh tế cần linh hoạt để đáp ứng sự phù hợp với đặc điểm của địa bàn khu vực, lĩnh vực. - Những chủ thể của công tác quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới ở lĩnh vực kinh tế có sự đa dạng, nên yêu cầu cao và đồng bộ trong hoạt động phối hợp để thực hiện đạt kết quả. Nhiệm vụ của quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này dựa trên cơ sở Nhà nước phân giao cho UBND các cấp tổ chức thực hiện. Ở cấp huyện, Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn là cơ quan đầu mối để tổ chức thực hiện, còn các phòng ban chuyên môn (theo phạm vi 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2