Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:142

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận năng lực thực thi công vụ, trên cơ sở đó đánh giá, phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ làm công tác này trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGÔ TRÍ DŨNG ` NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÁN BỘ KIỂM TRA PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, trước hết tác giả xin được bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến Tiến sĩ Mai Đình Lâm - người Thầy đã trực tiếp hướng dẫn hết sức chu đáo và chỉ bảo tận tình cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Nhân dịp này, tác giả xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến quý thầy, cô đã trực tiếp giảng dạy truyền đạt kiến thức cho lớp cao học HC18.N7 tại cơ sở Tp.Hồ Chí Minh. Xin cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa Sau đại học, các cán bộ viên chức của nhà trường và bạn bè, đồng nghiệp đang công tác tại Cảnh sát PC&CC Tp.Hồ Chí Minh đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình học. Xin trân trọng cảm ơn. Tác giả luận văn Ngô Trí Dũng
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan Luận văn này do chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Mai Đình Lâm - Trưởng Bộ môn Quản lý Tài chính công, Học viện hành chính quốc gia cơ sở Tp.Hồ Chí Minh. Các số liệu phục vụ nghiên cứu trong luận văn là trung thực và kết quả nghiên cứu trong luận văn chưa được công bố hoặc để bảo vệ một học hàm nào, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Tác giả luận văn Ngô Trí Dũng
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CAND : Công an nhân dân CBCS : Cán bộ, chiến sỹ CNCH : Cứu nạn, cứu hộ PCCC : Phòng cháy, chữa cháy PC&CC : Phòng cháy và chữa cháy PCCC&CNCH : Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ TCN : Tiêu chuẩn Ngành TCVN : Tiêu chuẩn Quốc gia QCVN : Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia Việt Nam
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Trình độ ngoại ngữ (Tiếng Anh) của cán bộ kiểm tra PCCC Bảng 2.2 Thống kê việc ứng dụng ngoại ngữ (Tiếng Anh) của cán bộ kiểm tra PCCC vào phục vụ công tác chuyên môn Bảng 2.3 Thống kê kỹ năng soạn thảo văn bản của cán bộ kiểm tra PCCC Bảng 2.4 Thống kê khả năng tuyên truyền của cán bộ kiểm tra PCCC trước đám đông (từ 20 người trở lên) Bảng 2.5 Thống kê việc xây dựng kế hoạch làm việc của cán bộ kiểm tra PCCC Bảng 2.6 Thống kê việc hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ của cán bộ kiểm tra PCCC Bảng 2.7 Thống kê việc nhận xét của người dân về thủ tục hành chính trong công tác PCCC hiện nay Bảng 2.8 Thống kê việc cập nhật, bổ sung các thông tin của cơ sở vào hồ sơ quản lý của cán bộ kiểm tra PCCC Bảng 2.9 Thống kê kỹ năng ứng dụng tin học vào giải quyết công việc của cán bộ kiểm tra PCCC
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Hình 2.1 Biểu đồ trình độ chuyên môn của cán bộ kiểm tra PCCC Hình 2.2 Biểu đồ trình độ nghiệp vụ của cán bộ kiểm tra PCCC Hình 2.3 Biểu đồ trình độ nghiệp vụ của cán bộ kiểm tra cả nước Hình 2.4 Biểu đồ trình độ lý luận Chính trị - Hành chính của cán bộ kiểm tra PCCC Hình 2.5 Biểu đồ mức độ cập nhật văn bản pháp luật trong lĩnh vực PCCC của cán bộ kiểm tra PCCC
MỤC LỤC Lời cảm ơn Lời cam đoan Danh mục chữ cái viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ Mục lục PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................. 1 PHẦN NỘI DUNG .............................................................................. 9 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÁN BỘ KIỂM TRA PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY. 9 1.1. Những vấn đề chung về công tác phòng cháy, chữa cháy và cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy........................................................ 9 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của phòng cháy, chữa cháy và công tác kiểm tra phòng cháy, chữa cháy ............................................ 9 1.1.2. Vị trí, vai trò của lực lượng Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy ......................................................................................................... 12 1.1.3. Khái niệm, chức năng, nhiệm vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy ............................................................................ 13 1.2. Năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy .................................................................................................... 15 1.2.1. Năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy ....................................................................................... 15 1.2.2. Các tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy......................................................... 21 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy .................................................. 30
1.3. Kinh nghiệm của một số địa phương trong việc nâng cao năng lực của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy ......................................... 35 1.3.1. Kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố đã thành lập Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy cấp Sở ...................................................... 35 1.3.2. Kinh nghiệm có thể áp dụng đối với Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố Hồ Chí Minh ................................................... 36 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÁN BỘ KIỂM TRA PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY THUỘC LỰC LƢỢNG CẢNH SÁT PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY TP.HỒ CHÍ MINH ..................................................................................................... 38 2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội của Tp.Hồ Chí Minh có ảnh hưởng đến công tác kiểm tra an toàn về phòng cháy, chữa cháy .......................... 38 2.1.1. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội liên quan đến công tác kiểm tra an toàn về phòng cháy, chữa cháy ...................................... 38 2.1.2. Đặc điểm các cơ sở thuộc diện quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ............................................................................ 40 2.2. Tổng quan về lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................. 42 2.2.1. Mô hình tổ chức của Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................... 42 2.2.2. Thực trạng biên chế cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Tp.Hồ Chí Minh .......... 43 2.3. Đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Tp. Hồ Chí Minh ........................................................................ 44 2.3.1. Về kiến thức .................................................................... 44 2.3.2. Về kỹ năng ...................................................................... 52 2.3.3. Về thái độ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy . 63
2.4. Đánh giá chung về thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy...................................................... 66 2.4.1. Ưu điểm .......................................................................... 66 2.4.2. Hạn chế ........................................................................... 68 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................... 70 CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP TIẾP TỤC NÂNG CAO NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÁN BỘ KIỂM TRA PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY THUỘC LỰC LƢỢNG CẢNH SÁT PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......................................... 76 3.1. Định hướng nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy Tp.Hồ Chí Minh ......................................................................... 76 3.1.1. Chủ trương của Chính phủ đối với phát triển lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ ............................ 76 3.1.2. Chủ trương của Thành ủy - Ủy ban nhân dân Tp.Hồ Chí Minh đối với phát triển lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố ................................................................................................ 77 3.1.3. Chủ trương của Đảng ủy – Ban giám đốc Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Tp.Hồ Chí Minh ....................................................... 79 3.2. Các giải pháp cụ thể nhằm tiếp tục nâng cao năng lực thi thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Tp.Hồ Chí Minh .......................................... 83 3.2.1. Nâng cao nhận thức về sự cần thiết phải nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Thành phố ...................... 83 3.2.2. Nâng cao đạo đức công vụ đối với cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy ....................................................................................... 86
3.2.3. Đổi mới công tác tạo nguồn, quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng và đánh giá cán bộ .......................................................................... 89 3.2.4. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng ........................ 91 3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ......... 93 3.2.6. Xây dựng, cải thiện môi trường làm việc ....................... 95 3.3. Một số kiến nghị ..................................................................... 97 3.3.1. Với Bộ Công an .............................................................. 97 3.3.2. Với Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ............. 99 KẾT LUẬN
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội của cả nước. Hầu hết các cơ quan Đảng và Nhà nước đều có bộ phận thường trực tại phía Nam đóng trên địa bàn Thành phố, nhiều hội nghị quốc tế, hội nghị quan trọng của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các tổ chức chính trị - xã hội được tổ chức tại đây. Thành phố cũng là nơi tập trung các cơ quan ngoại giao của nước ngoài như tổng lãnh sự quán, văn phòng đại diện,… nên Thành phố là địa bàn nhạy cảm về tình hình an ninh chính trị. Kinh tế phát triển kéo theo đó là quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh chóng. Tuy nhiên, do vấn đề quy hoạch chưa ổn định và công tác quản lý nhà nước trong xây dựng không theo kịp với tốc độ phát triển đô thị nên xảy ra tình trạng có nhiều khu dân cư tự phát xen kẽ với cơ sở, xí nghiệp sản xuất; việc lấn chiếm, cơi nới, xây dựng trái phép vẫn diễn ra thường xuyên. Bên cạnh đó, nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, siêu thị, trung tâm thương mại được hình thành dẫn đến số lượng hàng hoá, nguyên vật liệu dùng trong sản xuất, kinh doanh được tập trung nhiều, có giá trị lớn; cùng với nhu cầu sử dụng điện, xăng dầu, khí đốt, hoá chất dễ cháy ngày càng cao. Những điều này đã dẫn đến tình hình cháy, nổ tại Tp.Hồ Chí Minh trong những năm qua có diễn biến phức tạp, có nguy cơ gây ra các tổn thất lớn về người và tài sản, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển ổn định, cũng như tình hình an ninh trật tự trên địa bàn Thành phố. Từ tình hình thực tế trên, ngày 4/10/2006, Sở Cảnh sát PC&CC Tp.Hồ Chí Minh chính thức được ra mắt và đi vào hoạt động. Đây là Sở Cảnh sát PC&CC đầu tiên trên cả nước được thí điểm thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về PCCC&CNCH trên địa bàn Thành phố. Qua hơn 10 năm hoạt động, 1
mô hình thí điểm Sở Cảnh sát PC&CC tại Tp.Hồ Chí Minh đã cho thấy đây là một chủ trương đúng đắn, mang lại nhiều thành quả đáng ghi nhận. Mặc dù vậy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, lực lượng Cảnh sát PC&CC Thành phố cũng gặp nhiều khó khăn, bất cập do là đơn vị thí điểm, nhiều văn bản luật, các quy định Ngành chưa thể áp dụng thực hiện đồng bộ, chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Bên cạnh đó, về cơ cấu tổ chức, việc sắp xếp ổn định bộ máy cũng luôn đòi hỏi phải nghiên cứu, từng bước hoàn thiện. Không loại trừ các nguyên nhân khách quan ở trên, trước tình hình cháy nổ ngày càng diễn biến phức tạp cả về số lượng, quy mô và thiệt hại, những yếu tố chủ quan cũng cần phải được xem xét, đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ để có thể nhận định rõ được những tồn tại trong công tác phòng cháy, chữa cháy hiện nay và đưa được các giải pháp phù hợp, hiệu quả trong thời gian tới. Trong đó, năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC hiện nay cũng là một khía cạnh còn bộc lộ nhiều mặt hạn chế. Và không thể phủ nhận, điều này sẽ làm công tác phòng ngừa cháy, nổ ngay từ đầu không đạt hiệu quả, dẫn đến tình hình cháy, nổ khó kiểm soát. Do đó, việc xây dựng và hoàn thiện đội ngũ cán bộ kiểm tra PCCC là một yêu cầu bức thiết để thực hiện sự chủ động dự báo và ngặn chặn trước các nguy cơ có thể phát sinh cháy, nổ. Việc nghiên cứu về thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC hiện nay để có cái nhìn toàn diện, đánh giá được những mặt mạnh, yếu của đội ngũ này theo như những đòi hỏi thực tế đặt ra từ xã hội. Để từ đó, chúng ta có thể xây dựng một tiêu chuẩn chung về trình độ, năng lực cần thiết của một cán bộ kiểm tra PCCC. Đồng thời, có thể đưa ra các giải pháp, định hướng phát triển đội ngũ này để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong thời gian tới. 2
Với những lý do đã trình bày ở trên về cả phương diện lý luận và thực tiễn, tác giả nhận thấy việc nghiên cứu đề tài: “Năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh” cho luận văn của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cho đến thời điểm hiện tại, đã có một số nghiên cứu nghiên cứu của đề cập đến lĩnh vực công tác PC&CC điển hình như: - Đề tài cấp Bộ của Ts. Đào Hữu Dân _ Hà Nội, năm 2012: “Giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC trong giai đoạn hiện nay”. Đề tài này nghiên cứu phân tích, đánh giá từ hiệu lực của các văn bản quy phạm pháp luật, các tiêu chuẩn, quy phạm trong lĩnh vực PCCC đến chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của lực lượng Cảnh sát PC&CC trong giai đoạn mới. - Bài viết của TS.Nguyễn Thành Phong - Ủy viên TW Đảng CSVN, Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh tại Hội thảo khoa học “Cảnh sát PC&CC Thành phố Hồ Chí Minh – 10 năm xây dựng và phát triển”, năm 2016: “Nâng cao năng lực PCCC&CNCH trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển của thành phố”. Bài viết căn cứ vào tình hình thực tế của địa bàn TP.Hồ Chí Minh để đề ra các giải pháp tổng thể về xây dựng lực lượng Cảnh sát PC&CC nói riêng và năng lực của các lực lượng, đơn vị, cơ quan phối hợp nói chung trong công tác PCCC. - Bài viết của TS.Lê Quang Hải _ Phó Hiệu trưởng trường Đại học PCCC tại Tạp chí PCCC (Số 80, tháng 3/2016): “Tăng cường công tác kiểm tra an toàn về PCCC góp phần phòng ngừa cháy, nổ”. Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác kiểm tra an toàn PCCC, đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra an toàn PCCC cho các đối tượng cơ sở quản lý về công tác PCCC hiện nay. 3
- Đề tài luận văn Thạc sỹ của Dương Huy Khôi tại Đại học PCCC, năm 2013: “Nghiên cứu hoàn thiện mô hình tổ chức lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn hiện nay”. Nghiên cứu này đưa ra các cơ sở lý luận về mô hình tổ chức và đánh giá thực trạng mô hình tổ chức của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình tổ chức lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay. - Đề tài luận văn Thạc sỹ của Phạm Thu Hà tại Đại học PCCC năm 2013: “Nghiên cứu một số giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về PCCC tại các siêu thị và trung tâm thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội”. Đây là một đề tài nghiên cứu hiệu lực quản lý nhà nước về công tác PCCC cho một đối tượng cơ sở quản lý cụ thể. Đề tài chủ yếu phân tích, đánh giá hiệu lực của các quy định pháp luật đối với các siêu thị và trung tâm thương mại và để đưa ra các giải pháp quản lý phù hợp. - Đề tài luận văn Thạc sỹ của Lại Thị Hồng Chuyên, tại Đại học PCCC năm 2014: “Giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm tra an toàn PCCC của Cảnh sát PC&CC Tp.Hồ Chí Minh”. Đề tài đã nghiên cứu chuyên sâu, có hệ thống về công tác kiểm tra an toàn về PCCC. Theo đó phân tích, đánh giá về quy trình công tác kiểm tra, về biên chế, phân công nhiệm vụ đội ngũ cán bộ kiểm tra phòng cháy và đưa ra các giải pháp, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của trong công tác kiểm tra an toàn về PCCC của Cảnh sát PC&CC Tp.Hồ Chí Minh. Có thể thấy, các công trình, bài viết chỉ mới nghiên cứu lý luận tổng thể hoặc chuyên sâu vào một lĩnh vực của công tác quản lý nhà nước về PCCC, hoặc đi vào nghiên cứu về nội dung quản lý nhà nước về PCCC đối với một đối tượng cơ sở cụ thể. Tuy nhiên, chưa có công trình khoa học nào nghiên 4
cứu chuyên sâu về đánh giá năng lực thực thi công vụ đối với một loại hình chức nghiệp cụ thể trong lực lượng Cảnh sát PC&CC, đặc biệt là cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn của Tp.Hồ Chí Minh, vì vậy, nghiên cứu này có những khác biệt so với các nghiên cứu trước đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận năng lực thực thi công vụ, trên cơ sở đó đánh giá, phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ làm công tác này trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ + Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC. + Phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC Thành phố Hồ Chí Minh. + Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC Tp.Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC Thành phố Hồ Chí Minh. - Phạm vi nghiên cứu: Với điều kiện thời gian và khả năng cho phép, tác giả xác định phạm vi nghiên cứu như sau: 5
+ Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ kiểm tra PCCC đang công tác tại các Phòng Cảnh sát PC&CC thuộc các quận, huyện trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. + Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2011 đến nay và đề xuất các giải pháp hoàn thiện đến năm 2020. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. - Phương pháp nghiên cứu cụ thể: + Phương pháp chuyên gia: Thu thập thông tin từ các tài liệu pháp luật, các giáo trình, các bài viết, tác phẩm nghiên cứu của những nhà khoa học và những chuyên gia có liên quan để hệ thống hóa khung lý thuyết về năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC. + Phương pháp khảo sát, điều tra xã hội học: Tác giả thực hiện khảo sát năng lực thực thi công vụ của các cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh, bằng hình thức chuyển phiếu khảo sát đến các đơn vị để tiến hành thu thập thông tin đối với 3 nhóm đối tượng: Các cán bộ lãnh đạo, chỉ huy của Phòng Cảnh sát PC&CC các quận, huyện (phát ra 75 phiếu, thu vào 73 phiếu hợp lệ); các cán bộ kiểm tra PCCC (phát ra 267 phiếu, thu vào 251 phiếu hợp lệ) và chủ các cơ sở, người đứng đầu doanh nghiệp thuộc diện quản lý về PCCC (phát ra 180 phiếu, thu vào 143 phiếu hợp lệ). Nội dung này nhằm làm rõ toàn diện hơn về thực trạng của đội ngũ cán bộ kiểm tra PCCC với cả ba đối tượng liên quan trực tiếp, kết quả nghiên cứu chủ yếu được sử dụng tại Chương II của luận văn. + Phương pháp thống kê, tổng hợp: Tác giả thực hiện thống kê, tổng hợp các số liệu, dữ kiện, thông tin sau khi điều tra, khảo sát nhằm làm rõ các vấn đề cần nghiên cứu, tại Chương II của luận văn. 6
+ Phương pháp phân tích định tính: Luận văn sử dụng phương pháp phân tích định tính để nghiên cứu, phân tích, diễn giải các nội dung liên quan đến năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC, tại Chương II của luận văn.. + Phương pháp so sánh: Trên cơ sở tổng hợp, phân tích các thông tin, số liệu đã thu thập, tác giả so sánh, đối chiếu và rút ra những nhận định, đánh giá về mặt bằng chung của của cán bộ kiểm tra PCCC trên địa bản Tp.Hồ Chí Minh trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao, từ đó có thể đưa ra các giải pháp hoàn thiện tại Chương III của luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Về lý luận: Hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC Thành phố Hồ Chí Minh. Từ đó, nhận thấy được các tiêu chí quan trọng để đánh giá được năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC, phục vụ cho công tác đánh giá cán bộ, phân công công tác phù hợp với tình hình thực tế của mỗi đơn vị. - Về thực tiễn: + Thông qua kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số giải pháp xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ kiểm tra PCCC của lực lượng Cảnh sát PC&CC để đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay. + Tác giả hi vọng kết quả nghiên cứu của luận văn có thể làm cơ sở cho lãnh đạo, chỉ huy của Cảnh sát PC&CC Tp.HCM nói riêng và lực lượng Cảnh sát PC&CC tại các địa phương khác của cả nước nói chung tham khảo, vận dụng trrong công tác điều hành, quản lý để nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra PCCC. 7
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy. Chương 2. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát PC&CC Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3. Giải pháp tiếp tục nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy thuộc lực lượng Cảnh sát PC&CC Tp. Hồ Chí Minh 8
PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÁN BỘ KIỂM TRA PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY 1.1. Những vấn đề chung về công tác phòng cháy, chữa cháy và cán bộ kiểm tra phòng cháy, chữa cháy 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của phòng cháy, chữa cháy và công tác kiểm tra phòng cháy, chữa cháy 1.1.1.1. Khái niệm về công tác phòng cháy, chữa cháy Trên quan điểm phòng ngừa tích cực, phòng ngừa chủ động có thể chỉ ra rằng: “Phòng cháy là tổng hợp các biện pháp, giải pháp về tổ chức, kỹ thuật nhằm loại trừ hoặc hạn chế các điều kiện và nguyên nhân gây cháy, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu người, cứu tài sản, chống cháy lan khi xảy ra cháy và cho việc tổ chức dập tắt đám cháy” [22, Chương 1]. Tuy nhiên, việc phòng cháy phải đi đôi với chữa cháy, hoạt động chữa cháy tồn tại như là một tất yếu trong các hoạt động chung của xã hội. Tại Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001 đã nêu: “Chữa cháy bao gồm các công việc huy động, triển khai lực lượng, phương tiện chữa cháy, cắt điện, tổ chức thoát nạn, cứu người, cứu tài sản, chống cháy lan, dập tắt đám cháy và các hoạt động khác có liên quan đến chữa cháy” [24]. Hoạt động phòng cháy và hoạt động chữa cháy tuy là hai khái niệm có nội hàm khác nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau, tạo nên một thể thống nhất trong chủ động phòng ngừa cháy, nổ và sẵn sàng dập tắt đám cháy. Vì vậy, có thể khái quát khái niệm chung về PCCC là: Tổng hợp các biện pháp, giải pháp về tổ chức, chiến thuật và kỹ thuật nhằm loại trừ và hạn chế nguyên nhân, điều kiện gây cháy; tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu 9
người, cứu tài sản, chống cháy lan và dập tắt đám cháy kịp thời, có hiệu quả khi có cháy xảy ra. 1.1.1.2. Khái niệm và đặc điểm, vai trò của công tác kiểm tra phòng cháy, chữa cháy a. Khái niệm công tác kiểm tra Công tác kiểm tra được xem là nhiệm vụ quan trọng của bất kỳ hệ thống quản lý nào, cấp quản lý nào của nhà nước, tổ chức xã hội, doanh nghiệp. Theo từ điển Tiếng Việt, “kiểm tra là xem xét tình hình để đánh giá, nhận xét”[28]; theo từ điển Bách khoa Việt Nam thì “kiểm tra là một chức năng quản lý, một khâu trong quy trình quản lý, có chức năng xem xét tình hình và kết quả thực tế thi hành pháp luật, chính sách, chủ trương của Nhà nước, thực hiện nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội được giao”[19]. b. Khái niệm công tác kiểm tra phòng cháy, chữa cháy Hoạt động PCCC là một nội dung quan lý của Nhà nước, vừa là một nội dung xã hội hóa. Vì vậy, kiểm tra an toàn về PCCC vừa mang tính quyền lực nhà nước và vừa mang tính xã hội rộng rãi. Kiểm tra an toàn PCCC vừa là kiểm tra hành chính, vừa là kiểm tra kỹ thuật an toàn, trong đó chủ thể kiểm tra an toàn về PCCC chính là những chủ thể thực hiện quản lý nhà nước về PCCC, bao gồm: Chính phủ, Bộ Công an (lực lượng Cảnh sát PC&CC có vai trò nòng cốt thực hiện kiểm tra an toàn về PCCC), các Bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân các cấp. Như vậy, kiểm tra an toàn về PCCC được hiểu là hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc xem xét đánh giá việc thực hiện các quy định về PCCC trong quá trình hoạt động của cơ sở, của phương tiện giao thông cơ giới, của chủ hộ gia đình và từng cá nhân, phát hiện những sơ hở, tìm ra nguyên nhân và biện pháp xử lý nhằm đảm bảo các yêu cầu về an toàn PCCC [22, Chương 2] . 10