Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về công giáo, hoạt động đạo công giáo, quản lý nhà nước đối với hoạt động công giáo ở nước ta hiện nay. Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHAN QUANG HUY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG ĐẠO CÔNG GIÁO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ VANG, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHAN QUANG HUY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG ĐẠO CÔNG GIÁO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ VANG, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ VĂN ĐÍNH THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang,, tỉnh Thừa Thiên Huế” là luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lý công của tác giả tại trường Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả cam đoan đây là công trình của riêng tác giả. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các công trình nghiên cứu khác. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2019 Học viên Phan Quang Huy
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến quý thầy, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường. Tác giả xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Văn Đính đã quan tâm, giúp đỡ tận tình, hướng dẫn và tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành luận văn. Đồng thời, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến UBND huyện Phú Vang, phòng Nội vụ huyện Phú Vang, Ban Dân vận Huyện ủy, Huyện Phú Vang các chức sắc, tín đồ đạo công giáo trên địa bàn cũng như đồng nghiệp đã quan tâm, tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn./. Học viên Phan Quang Huy
MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG ĐẠO CÔNG GIÁO ........................................................... 12 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài .................................................. 12 1.1.1. Khái quát về Công giáo ......................................................................... 12 1.1.2. Hoạt động đạo công giáo ....................................................................... 14 1.1.3. Quản lý nhà nước về hoạt động đạo công giáo ...................................... 15 1.2. Sự cần thiết, đặc điểm và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo ......................................................................... 18 1.2.1. Sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo............ 18 1.2.2.Đặc điểm của quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo .......... 20 1.2.3.Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo. 25 1.3. Chủ thể, nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo .. 28 1.3.1. Chủ thể quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo .................. 28 1.3.2. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo................ 29 1.4. Kinh nghiệm của một số địa phương và bài học cho huyện Phú Vang ... 33 1.4.1. Tỉnh Ninh Bình ...................................................................................... 33 1.4.2. Tỉnh Nghệ An ........................................................................................ 34 1.4.3. Tỉnh Quảng Bình ................................................................................... 36 1.4.4. Tỉnh Kon Tum .................................................................................... 37 1.4.5. Bài học rút ra cho huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế .................... 39
Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 40 Chương 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG ĐẠO CÔNG GIÁO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ VANG, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ .......................................................... 42 2.1. Đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội và những nhân tố tác động đến hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang .......................... 42 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội ......................................... 42 2.1.2. Những tác động của đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội tới hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang........................................................... 44 2.2. Tình hình hoạt động của đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang .. 48 2.2.1. Tình hình chung của đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ........ 48 2.2.2. Đặc điểm của tín đồ đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ......... 55 2.3. Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ........................................................................................... 56 2.3.1. Ban hành, hướng dẫn, tổ chức thực hiện và triển khai các văn bản quy phạm pháp luật và hành chính về hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ......................................................................................................... 56 2.3.2. Phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật về đạo công giáo ................... 58 2.3.3. Tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang...................................... 63 2.3.4. Hoạt động quản lý đối với tổ chức và sinh hoạt của đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang .................................................................................. 66 2.3.5. Quản lý về đất đai, cơ sở nhà thờ liên quan đến hoạt động đạo công giáo... 71 2.3.6. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đạo công giáo ..................................................................... 74 2.4. Đánh giá về thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ................................................................ 75 2.4.1. Những kết quả đạt được......................................................................... 75 2.4.2. Những hạn chế, bất cập ......................................................................... 78
2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế, bất cập......................................................... 82 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 84 Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HOẠT ĐỘNG ĐẠO CÔNG GIÁO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ VANG ............................ 85 3.1. Phương hướng ....................................................................................... 85 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế ..................... 87 3.2.1. Nâng cao hiệu quả hoạt động ban hành, hướng dẫn, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động đạo công giáo ......................... 87 3.2.2. Nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền vận động tín đồ, chức sắc đạo công giáo và xây dựng lực lượng chính trị ở cơ sở ............................. 89 3.2.3. Kiện toàn, tổ chức bộ máy, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động đạo công giáo ....... 96 3.2.4. Tăng cường quản lý nhà nước đối với tổ chức và sinh hoạt của đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ..................................................................... 99 3.2.5. Giải quyết có hiệu quả những vụ việc “tình huống” liên quan đến đạo công giáo và kiên quyết đấu tranh với các thế lực cực đoan, phản động lợi dụng đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang .................................................. 103 3.2.6. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đạo công giáo ................................................................... 105 Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 107 KẾT LUẬN ............................................................................................... 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Ký hiệu Nguyên nghĩa ANTT An ninh trật tự ANCT An ninh chính trị QLNN Quản lý nhà nước TTATXH Trật tự an toàn xã hội UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tổng hợp các giáo xứ trên địa bàn huyện Phú Vang..................... 48 Bảng 2.2: Số lượng cơ sở thờ tự đạo công giáo được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp giấy chứng nhân quyền sử dụng đất ................................................ 72 DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ cơ sở thờ tự đạo công giáo được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Phú Vang .......................................... 73 Hình 2.1: Hội nghị tổng kết công tác mục vụ năm 2018 ............................... 49 Hình 2.2: Hội nghị tuyên truyền pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo cho tín đồ theo đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang ................................................. 60 Hình 2.3: Hoạt động tập huấn công tác xã hội cơ bản của ............................ 68
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đối với công tác tôn giáo nói chung và đạo công giáo nói riêng, Đảng ta luôn xác định đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng chỉ rõ “Tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của các tôn giáo. Quan tâm và tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo sinh hoạt theo hiến chương, điều lệ của tổ chức tôn giáo đã được Nhà nước công nhận, theo quy định của pháp luật, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh với những hành vi lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc hoặc những hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trái quy định của pháp luật” [1] Và để cụ thể hóa các quan điểm, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, ngày 18/11/2016, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo được Quốc hội khóa XIV chính thức thông qua gồm 9 Chương, 68 Điều; quy định về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo; tổ chức tôn giáo; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo. Đối tượng áp dụng của Luật là các tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm và thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Luật Tín ngưỡng, tôn giáo được Quốc hội khóa XIV thông qua là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân, đồng thời cũng là cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ quan Nhà nước tiến hành quản lý nhà nước (QLNN) đối với hoạt động của tôn giáo, trong đó có công tác QLNN đối với hoạt động của đạo công giáo. 1
Phú Vang là huyện đồng bằng ven biển và đầm phá của tỉnh Thừa Thiên Huế, có đông đồng bào theo đạo sinh sống, có 6 tôn giáo, trong đó có 10.351 giáo dân theo đạo công giáo, với 13 giáo xứ, 15 linh mục quản xứ. Quá trình phát triển gần 170 năm của đạo Công giáo ở vùng đất này đã gắn liền và ảnh hưởng khá sâu sắc đến đời sống tâm linh của nhân dân. Thế nhưng, những năm gần đây vùng đất này đang bị các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, tự do tín ngưỡng, dân chủ, nhân quyền để tác động, chia rẽ, lôi kéo, kích động tư tưởng ly khai, tự trị, tuyên truyền phát triển đạo trái pháp luật. Chúng dùng nhiều âm mưu, thủ đoạn thâm độc “diễn biến hoà bình” để chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam, chia rẽ giữa Đảng, Nhà nước, quân đội, công an với nhân dân. Lợi dụng địa hình và địa bàn cư trú phức tạp, đời sống của giáo dân, tôn giáo còn khó khăn, sự thoái hoá, biến chất, quan liêu, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, chúng tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, phủ nhận thành tựu công cuộc đổi mới, phủ nhận chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta, làm cho nhân dân mất niềm tin vào Đảng, chính quyền. Như vậy, trong thực tiễn QLNN các hoạt động tôn giáo nói chung và đạo công giáo nói riêng tại huyện Phú Vang còn nhiều bất cập, đội ngũ cán bộ chuyên trách và chính quyền các cấp chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý, một số hoạt động của đạo công giáo còn vi phạm những qui định của pháp luật, ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Việc quản lý những hoạt động từ thiện, nhân đạo; đào tạo chức sắc, hoạt động giáo dục và y tế của các cơ sở đạo công giáo còn nhiều vướng mắc, khó khăn. Công tác quy hoạch, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giải quyết những tồn tại về nhà đất đạo công giáo triển khai chậm, còn nhiều vướng mắc bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. 2
Từ thực tiễn đó, yêu cầu đặt ra đối với chính quyền huyện Phú Vang từng bước phải quyết tâm nâng cao hiệu quả QLNN về hoạt động đạo công giáo trên địa bàn, góp phần giữ vững ổn định chính trị, xây dựng huyện Phú Vang nói riêng và tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung ngày càng giàu mạnh. Vì vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế” làm nội dung nghiên cứu luận văn chuyên ngành quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn QLNN về hoạt động tôn giáo nói chung, QLNN đối với hoạt động đạo công giáo nói riêng là yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, vì thế trong thời gian qua đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề này được công bố ở nước ta, trong đó có một số công trình tiêu biểu như sau: Nguyễn Hồng Dương (2015) “Quan điểm, chính sách của Đảng và nhà nước Việt Nam về tôn giáo”, Nxb Khoa học xã hội. Cuốn sách gồm 5 chương: Chương 1: tác giả đi sâu phân tích về bản chất của tôn giáo; quan điểm, chính sách về tự do tín ngưỡng, tôn giáo; quan điểm, chính sách về đoàn kết tôn giáo trong chiến lược Đại đoàn kết toàn dân tộc; quan điểm, chính sách về chống lợi dụng tôn giáo; và quan điểm, chính sách về công tác vận động tôn giáo (hay còn gọi là công tác tôn giáo vận). Trong chương 2, tác giả trình bày những nguyên tắc chung về quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về tôn giáo. Tại các chương 3,4,5, tác giả cũng phân tích cho những vấn đề đặt ra trong việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện chủ trương, chính sách của Đảng về công tác tôn giáo dưới góc độ lý luận và những chủ trương cụ thể. Có thể thấy, qua 258 trang sách, tác giả đã cung cấp cho người đọc một cách tổng quát và khá toàn diện về quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với tôn giáo từ năm 1930 đến nay [11] 3
Đoàn Triệu Long, Đạo Tin lành Miền Trung Tây Nguyên, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, Sách chuyên khảo. Với 242 trang, cuốn sách đã Khái quát lịch sử Tin lành Miền Trung Tây Nguyên và những nội dung quản lý nahf nước hiện nay đối với Đạo Tin lành Miền Trung Tây Nguyên [24] PGS, TS Vũ Hoàng Công, Chính sách tôn giáo trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tạp chí Lý luận chính trị, Số 5 năm 2016, trang 27-32. Bài viết cho rằng tôn giáo có thể đồng hành cùng nhà nước pháp quyền và Nhà nước Việt Nam đã có những chính sách tôn giáo tiến bộ. Đồng thời bài viết cũng đề xuất các kiến nghị nhằm thực hiện tốt hơn chính sách tôn giáo đúng đắn của Đảng, Nhà nước [7] Sách chuyên khảo: “Niên giám Thống kê Công giáo Việt Nam 2016”, Hội đồng Giám mục Việt Nam, Nhà xuất bản Tôn giáo 2016. Nội dung cuốn sách được kết cấu thành 3 phần: Phần 1 là những nội dung liên quan đến đạo Công giáo toàn cầu; phần 2 giới thiệu về Giáo hội Công giáo Việt Nam trong dòng lịch sử với những số liệu thống kê về tình hình Giáo hội Việt Nam; phần 3 là những nội dung giới thiệu và thống kê về các giáo phận đạo Công giáo Việt Nam, từ lịch sử hình thành, cơ cấu tổ chức, tình hình dân số và thực trạng hoạt động của giáo phận [18] Công trình nghiên cứu của tác giả Hoàng Minh Đô: “Dòng tu Công giáo ở nước ta hiện nay và những vấn đề đặt ra cho công tác quản lý nhà nước”, đề tài khoa học cấp bộ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 2006. Công trình nghiên cứu được kết cấu thành ba chương: chương 1, nhóm tác giả xây dựng một số những thuật ngữ về dòng tu, giới thiệu các hình thức tu trì của đạo Công giáo ở Việt Nam; làm sáng tỏ những vai trò, vị trí của dòng tu đạo Công giáo trong Giáo hội và trình bày về quá trình hình thành, phát triển của các dòng tu đạo Công giáo tại Việt Nam. Chương 2 đề tài tìm hiểu và làm sáng tỏ thực trạng các dòng tu đạo Công giáo và hoạt động đạo 4
của các dòng tu đạo Công giáo ở Việt Nam. Nghiên cứu thực trạng hoạt động của các dòng tu, nhóm nghiên cứu đã chỉ ra những bất cập trong QLNN đối với các dòng tu đạo Công giáo ở nước ta hiện nay. Nhóm tác giả cũng đã chỉ ra những xu thế phát triển của các dòng tu đạo Công giáo ở Việt Nam trong thời gian tới, từ đó đề xuất một số giải pháp về công tác QLNN trong giai đoạn kế tiếp [13] Học viện Hành chính Quốc gia, Cơ sở Học viện Hành chính khu vực miền Trung, Một số vấn đề trong công tác quản lý nhà nước về tôn giáo tại một số tỉnh miền Trung hiện nay, Tọa đàm khoa học, Thừa Thiên Huế, tháng 10, năm 2014. Với 24 tham luận, kỷ yếu đã phản ảnh các nội dung: Thực tiển thực hiện chính sách tín ngưỡng, tôn giáo và quản lý nhà nước đối với các hội đoàn, dòng tu. Đào tạo bồi dưỡng cán bộ và xây dựng tổ chức bộ máy chuyên trách quản lý nhà nước về các hoạt động tôn giáo. Quản lý nahf nước về tôn tạo, xây dựng cơ sở thờ tự và lễ hội tín ngưỡng, tôn giáo. Thực hiện quản lý nhà nước về các hoạt động tôn giáo tại các địa phương miền Trung [21] Bài viết của tác giả Phan Thị Mỹ Bình: “Quan hệ quốc tế của Giáo hội Công giáo Việt Nam - Một số vấn đề đặt ra trong công tác quản lý nhà nước”, Tạp chí Quản lý Nhà nước, số 256, 2017, tác giả đã khái quát về thực trạng quan hệ quốc tế và QLNN đối với quan hệ quốc tế của Giáo hội Công giáo Việt Nam. Theo tác giả: “Giáo hội Công giáo Việt Nam là một thành viên nằm trong Giáo hội Công giáo thế giới, vì vậy chịu sự tác động, chỉ đạo chặt chẽ từ Vatican cả về tổ chức nhân sự và hoạt động tôn giáo”. Mối quan hệ quốc tế của Giáo hội Công giáo Việt Nam còn được thực hiện thông qua quan hệ giữa Nhà nước Việt Nam với Tòa Thánh Vatican. Khái quát tình hình quan hệ quốc tế của Giáo hội Công giáo Việt Nam, tác giả đã đề xuất bốn giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản lý hoạt động quốc tế của Giáo hội Công giáo Việt Nam [5] 5
Vũ Tuệ Minh (2013), “Vai trò quản lý Nhà nước đối với hoạt động của đạo Công giáo ở Ninh Bình hiện nay”, luận văn thạc sĩ triết học, trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Hà Nội. Luận văn trình bày một cách tương đối hệ thống QLNN và vai trò QLNN đối với hoạt động của tôn giáo nói chung và Công giáo nói riêng. Trên cơ sở đó tiếp cận thực tiễn vai trò QLNN đối với hoạt động đạo Công giáo ở tỉnh Ninh Bình và kiến nghị các giải pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò QLNN với hoạt động đạo Công giáo ở địa phương [28] Nguyễn Hồng Đức (2013), “Đạo Công giáo và ảnh hưởng của nó đến vấn đề đoàn kết dân tộc ở Quảng Bình nước hiện nay”, luận văn thạc sĩ triết học, trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Hà Nội. Luận văn đã giới thiệu về Đạo Công giáo, và chỉ ra ảnh hưởng của Đạo Công giáo đến việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Quảng Bình hiện nay. Để góp phần hơn nữa thúc đẩy vai trò của Đạo Công giáo trong khối đoàn kết toàn dân tộc, tỉnh Quảng Bình cần tập trung vào một số ngiải pháp sau đây: (i) phát huy truyền thống yêu nước, ý thức đoàn kết dân tộc trong đồng bào Công giáo; (ii) phong trào phát triển sâu rộng, đều khắp phải thường xuyên tăng cường công tác tuyên truyền, giáodục rộng rãi trong quần chúng nhân dân về các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước về tôn giáo và công tác tôn giáo, nhất là các nội dung cụ thể của phong trào; (iii) xây dựng chính sách khai thác những giá trị tích cực của Đạo Công giáo để đóng góp cho sự phát triển đất nước; có chiến lược giữ gìn, tạo sự đồng thuận giữa những giá trị thiêng liêng của Dân tộc và của Công giáo [15] Nguyễn Ngọc Huấn (2016), “Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp luật Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ chuyên ngành Luật hiến pháp và luật hành chính, Học viện khoa học xã hội. Luận án đề cập đến thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về tôn giáo ở Việt Nam trong thời 6
gian qua còn bộc lộ một số hạn chế. Điều này xuất phát từ việc pháp luật về tôn giáo chưa thực sự đồng bộ, thống nhất và việc xã hội, nhà nước nói chung và ngành QLNN về tôn giáo nói riêng do ảnh hưởng của những yếu tố lịch sử nên đôi khi còn có nhận thức chưa đúng về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Vì vậy, luận án đã đưa ra những giải pháp có ý nghĩa đối với việc đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, hoàn thiện và thực hiện pháp luật về tôn giáo ở Việt Nam hiện nay [22] Luận án: "Lịch sử truyền bá đạo Công giáo trong vùng dân tộc thiểu số tại giáo phận Kon Tum" của Đặng Luận, năm 2012. Tác giả đã khái quát đặc điểm truyền giáo và quá trình du nhập, phát triển Công giáo trong vùng dân tộc thiểu số tại giáo phận Kon Tum. Phân tích tác động của Công giáo đối với đời sống tín đồ người dân tộc thiểu số ở giáo phận Kon Tum trên các mặt: về chính trị, sự hiện diện của Công giáo đã làm thay đổi diện mạo của tổ chức và thiết chế buôn, làng truyền thống, phá vỡ tính tự trị, khép kín của buôn, làng truyền thống, thay thế thiết chế buôn, làng và tạo nên sự khác biệt cơ bản giữa vùng có đạo và không có đạo. Về kinh tế, hình thành những làng "Công giáo kiểu mẫu" trong vùng dân tộc thiểu số với mục đích như một "mô hình" tốt để giữ và thu hút tín đồ, từ đó làm chuyển biến nhận thức và đời sống của người dân theo hướng có lợi cho sản xuất. Về đạo đức lối sống và tín ngưỡng, truyền thống đó là việc "phá thần" rồi "tạo thần" trên nền tảng là các thần đã có bằng cách khoác cho các vị một tên gọi mới hoặc nội hàm Công giáo, tạo tình cảm gần gũi và tương hợp trong nhận thức của tín đồ. Theo tác giả, Công giáo ở Kon Tum hiện nay không chỉ đối mặt với những khó khăn nội tại do thiết chế tổ chức, cơ chế quyền lực mang tính bảo thủ, mà còn đứng trước những khó khăn mới trong phương thức truyền đạo, phát triển tín đồ người dân tộc thiểu số trước sự cạnh tranh của Tin lành, Phật giáo [25] 7
Phạm Huy Thông, Bản sắc Việt của Công giáo Việt Nam, Tạp chí nghiên cứu tôn giáo, Số 4 (184), 2019, 101-111. Bài viết cho rằng Công giáo đã truyền vào Việt Nam gần 5 thế kỷ. Với sự tắc động của văn hóa Việt và sự sang tạo của người Việt, tôn giáo này trở thành gần gủi, mang đậm bản sắc văn hóa Việt.Từ ngôn ngữ, âm nhạc, hội họa, kiến trúc, văn học cho đến phụng vụ, nghi lễ của Công giáo bây giờ đều mang bản sắc Việt. Đây cũng là đóng góp của Công giáo đối với văn hóa Việt Nam Như vậy, có thể nhận thấy số lượng các công trình, bài viết về chủ đề đạo Công giáo rất đa dạng, phong phú, tuy nhiên về tiếp cận nghiên cứu đạo công giáo theo khoa học QLNN vẫn chưa nhận được quan tâm. Chỉ có rất ít các công trình nghiên cứu dưới góc độ này, tuy nhiên khoảng thời gian đó luật tín ngưỡng, tôn giáo chưa ra đời. Ngoài ra, huyện Phú Vang là mảnh đất có đông tín đồ đạo Công giáo, tuy nhiên nghiên cứu về đạo Công giáo trên địa bàn huyện còn rất mỏng, chưa mang tình hệ thống, đầy đủ. Và chưa có công trình nghiên cứu nào chỉ ra những thực trạng vấn đề QLNN đối với hoạt động của đạo Công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang hiện nay. Vì vậy nghiên cứu hoạt động đạo công giáo và QLNN đối với hoạt động công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang đến nay là rất cần thiết. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế 3.2. Nhiệm vụ + Hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về hoạt động đạo công giáo, quản lý nhà nước đối với hoạt động công giáo 8
+ Phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế + Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế 4.2. Phạm vi nghiên cứu + Về không gian: huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế + Về thời gian: nghiên cứu thực trạng từ năm 2014 đến năm 2018 và đề xuất giải pháp trong thời gian tới 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận mác xit về vấn đề tôn giáo và quan điểm, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về vấn đề tôn giáo nói chung và về hoạt động đạo công giáo nói riêng 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu, tác giả sử dụng các phương pháp phân tích-tổng hợp, so sánh, đối chiếu, thống kê, hệ thống hóa. + Các phương pháp tổng hợp, phân tích các công trình nghiên cứu hiện có và các tài liệu khác để làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, pháp lý và thực tiễn liên quan đến QLNN về hoạt động đạo công giáo ở nước ta hiện nay (ở Chương I). + Các phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh các tài liệu, báo cáo chuyên môn của chính quyền và giáo xứ tại địa phương và phương 9
pháp quan sát thực tế để đánh giá thực trạng QLNN về hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang (ở Chương II). + Các phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh để đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang trong thời gian tới (ở Chương III). 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa về mặt lý luận Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về công giáo, hoạt động đạo công giáo, quản lý nhà nước đối với hoạt động công giáo ở nước ta hiện nay 6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn - Trên cơ sở đánh giá thực trạng QLNN đối với hoạt động đạo công giáo tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, rút ra một số vấn đề bất cập đang đặt ra trong công tác QLNN đối với hoạt động các tôn giáo nói chung, đạo công giáo nói riêng ở huyện Phú Vang. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả QLNN đối với hoạt động đạo công giáo ở huyện Phú Vang trong tình hình mới. Là sự hiện thực hóa Nghị quyết số 25/NQ-TW ngày 12 tháng 3 năm 2003 của BCH Trung ương Khóa IX về công tác tôn giáo; Nghị định số 162/2017/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2017 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo - Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy và học tập môn Tôn giáo học, QLNN về tôn giáo, QLNN về xã hội - Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho những người quan tâm. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương: 10
Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động đạo công giáo trên địa bàn huyện Phú Vang. 11