Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động du dịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn làm rõ những thành công và hạn chế, lý giải nguyên nhân của thực trạng đó. Luận văn đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao hiệu quả quản lý để quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch tại CHDCND Lào.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với hoạt động du dịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ------------/------------ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA SOUKSAVANH KEOPASEUTH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÒ KẸO, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ------------/------------ ----/---- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA SOUKSAVANH KEOPASEUTH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÒ KẸO, NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH ĐỨC HƯNG HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Trong luận văn đã sử dụng thông tin từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau và có trích dẫn rõ nguồn gốc. Tôi cam đoan rằng toàn bộ nội dung và số liệu trong luận văn này do tôi tự nghiên cứu và thực hiện. TÁC GIẢ SOUKSAVANH KEOPASEUTH
LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới Ban Giám đốc, các Thầy, Cô giáo Khoa Sau đại học và các phòng, khoa của Học viện Hành chính Quốc gia đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn đến TS. Trịnh Đức Hưng - Giảng viên Khoa Quản lý nhà nước về Xã hội, Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn ! Tác giả luận văn SOUKSAVANH KEOPASEUTH
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH .............................................................................. 10 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn ................................. 10 1.1.1. Khái niệm du lịch .................................................................................. 10 1.1.2. Hoạt động du lịch .................................................................................. 12 1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nước ................................................................. 15 1.1.4. Quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ........................................ 17 1.2. Đặc điểm, các yếu tố ảnh hưởng, sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ..................................................................................... 18 1.2.1. Đặc điểm quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ......................... 18 1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ...... 21 1.2.3. Sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ..................... 24 1.3. Chủ thể, nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ........ 25 1.3.1. Chủ thể quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ............................ 25 1.3.2. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ......................... 26 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch ở một số địa phương và bài học cho tỉnh Bò Kẹo ...................................................................................... 31 1.4.1. Tỉnh Quảng Nam, Việt Nam .................................................................. 31 1.4.2. Tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam ........................................................... 32 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bò Kẹo, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào..... 34 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.................................................................................. 36 Chương 2. THỰC TRẠNG DU LỊCH, QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÒ KẸO .................... 37 2.1. Đặc điểm, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động du lịch tại tỉnh Bò Kẹo .... 37 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo ... 42 2.2.1. Khái quát sự phát triển du lịch tỉnh Bò Kẹo ......................................... 42
2.2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo giai đoạn 2012 – 2017..................................................................................... 49 2.3. Nguyên nhân các kết quả đạt được và hạn chế ................................... 69 2.3.1. Nguyên nhân các kết quả đạt được ....................................................... 69 2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 70 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2.................................................................................. 73 Chương 3. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TÌNH BÒ KẸO ............................................................... 74 3.1. Quan điểm đảm bảo quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào .................................................................. 74 3.2. Giải pháp quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo .................................................................................................... 79 3.2.1. Xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch .............. 79 3.2.2. Ban hành các văn bản hành chính, hướng dẫn, tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật trong hoạt động du lịch ........................................... 81 3.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch ....................................... 82 3.2.4. Các chính sách phát triển du lịch ở Bò Kẹo ......................................... 84 3.2.5. Phát triển nguồn nhân lực quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh Bò Kẹo ........ 89 3.2.6. Thanh tra, kiểm tra hoạt động du lịch .................................................. 90 3.2.7. Xã hội hóa và hợp tác quốc tế về du lịch .............................................. 91 3.3. Một số khuyến nghị ................................................................................ 94 3.3.1. Đối với Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ................ 94 3.3.2. Đối với Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch............................................ 95 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3.................................................................................. 97 KẾT LUẬN .................................................................................................... 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 100
DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ Bảng 2.1. Tình hình hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo .................................... 43 Bảng 2.2. Đóng góp của ngành du lịch tỉnh Bò Kẹo ...................................... 45 Biểu đồ 2.1: Tỷ trọng GDP ngành du lịch trong cơ cấu GDP toàn tỉnh Bò Kẹo năm 2017 ................................................................................................. 45 Bảng 2.3. Thực trạng lao động ngành du lịch tỉnh Bò Kẹo ............................ 45 Biểu đồ 2.2: Tỷ trọng lao động ngành du lịch trong tổng số lao động của khu vực dịch vụ tỉnh Bò Kẹo năm 2017 ........................................................ 46
MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay thị trường du lịch đã mở rộng phạm vi toàn cầu, du lịch trở thành một nhu cầu không thể thiếu được, một hiện tượng phổ biến trong đời sống kinh tế - xã hội và phát triển với tốc độ rất nhanh. Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp đã, đang trở thành ngành kinh tế then chốt và chiếm tỷ trọng không nhỏ trong nền kinh tế quốc dân của nhiều quốc gia. Ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, tại Đại hội Đảng lần IV (năm 1986) đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước. Hiện nay, cùng với xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng nhanh ở hầu khắp các quốc gia trên thế giới, ngành du lịch đã dần có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước Lào. Theo đó, du lịch được xác định là ngành kinh tế trọng điểm trong các ngành kinh tế quốc dân ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Thực hiện chủ trương của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, những năm qua ngành du lịch đã được Chính phủ Lào đầu tư phát triển. Từ năm 1986 đến nay, tốc độ phát triển du lịch ngày càng nhanh và có bước tiến vượt bậc, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch đã sử dụng khá hiệu quả các công cụ quản lý khác nhau và có vai trò quan trọng, ngày càng tăng cường phù hợp với từng giai đoạn, góp phần bảo đảm tăng cường hoạt động du lịch ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Bò Kẹo là một tỉnh miền núi nằm ở phía Tây Bắc Lào, có vị trí chiến lược an ninh - quốc phòng quan trọng, giàu tiềm năng về kinh tế và có nhiều dân tộc sinh sống. Là một vùng văn hóa tiêu biểu đặc trưng truyền thống đa dân tộc trong nền tảng văn hóa dân tộc của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Quá trình lịch sử hình thành và phát triển cùng với kiến tạo tự nhiên đã để lại 1
ở tỉnh Bò Kẹo một kho tàng vô giá các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể có sắc thái riêng biệt, nổi trội của một vùng địa lý nhân văn. Trong những năm qua, quản lý nhà nước đối với du lịch đã được Đảng bộ và Chính quyền tỉnh Bò Kẹo quan tâm củng cố thường xuyên, từng bước hoàn thiện nên du lịch bước đầu khẳng định vai trò là lĩnh vực kinh tế quan trọng của Tỉnh nhà, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Bên cạnh những thành tựu quan trọng, quản lý nhà nước đối với du lịch ở tỉnh Bò Kẹo vẫn còn tồn tại những vấn đề chưa được giải quyết. Trên thực tế, các ban, ngành và các cấp trong Tỉnh chưa quan tâm đúng mức tới việc tạo môi trường thuận lợi cho du lịch phát triển, chưa khởi dậy được tiềm năng và chưa huy động được các thành phần kinh tế tham gia phát triển du lịch. Quy hoạch và quản lý quy hoạch du lịch còn nhiều bất cập. Chất lượng các dịch vụ du lịch còn thấp, cơ chế, chính sách để phát triển du lịch còn thiếu, chưa đồng bộ. Hoạt động tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến để thu hút đầu tư cho du lịch còn nhiều hạn chế. Các doanh nghiệp du lịch mới chỉ tập trung khai thác khách ở các vùng đô thị, chưa chú ý đến các khu vực vùng nông thôn, miền núi, nơi có tiềm năng để khai thác, phát triển thành những khu du lịch tập trung, mang tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Trước xu thế hội nhập quốc tế mạnh mẽ của đất nước cũng như thực tiễn của ngành du lịch tỉnh Bò Kẹo, đòi hỏi phải nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển của hoạt động du lịch và thực hiện vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch. Vì những lý do như trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với hoạt động du dịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào” làm đề tài luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý công. 2
2. Tình hình nghiên cứu Quản lý nhà nước đối với du lịch là đề tài thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, các nhà lãnh đạo và các nhà quản lý. Sau đây là một số hướng nghiên cứu có liên quan tới vấn đề này: Nghiên cứu quản lý nhà nước về du lịch ở Việt Nam: -Tác giả Huỳnh Vĩnh Lạc (2005), Khai thác tiềm năng du lịch đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Luận văn thạc sỹ Kinh tế chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng tiềm năng phát triển du lịch và đề xuất những giải pháp đẩy mạnh khai thác tiềm năng phát triển du lịch trong phạm vi của một huyện, thuộc tỉnh Kiên Giang. Tác giả chưa nghiên cứu sâu vấn đề quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch nói chung và tỉnh Kiên Giang nói riêng. - Tác giả Nguyễn Minh Đức (2007), Quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại, du lịch tỉnh Sơn La trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm làm rõ chức năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm góp phần đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thương mại, du lịch ở tỉnh Sơn La. - Tác giả Nguyễn Tân Vinh (2008), Hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, Luận văn thạc sỹ Quản lý Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trên cơ sở vận dụng lý luận chung của quản lý nhà nước về kinh tế nói chung, quản lý nhà nước về du lịch nói riêng, luận văn đi sâu phân tích đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về ngành du lịch trên địa bản tỉnh Lâm Đồng (giai đoạn 2001 – 2007), từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch, góp phần phát triển ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020. - Tác giả Trần Hải Sơn (2010), Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, Luận án tiến sỹ Quản 3
lý Hành chính công, Học viện Hành chính. Luận án đã phân tích cơ sở thực tiễn và lý luận về quản lý nhà nước đối với nguồn nhân lực ngành du lịch của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, từ đó đề ra các giải pháp và đưa ra quan điểm của cá nhân để phát triển nguồn nhân lực du lịch của khu vực này. - Tác giả Bùi Thị Thanh Hiền (2011), Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Luận văn thạc sỹ du lịch học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội. Luận văn thông qua phân tích vai trò và nội dung, những nguyên tắc của quản lý điểm đến du lịch Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội, đã đưa ra những quan điểm có tính định hướng và các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước với điểm du lịch Hương Sơn. - Tác giả Phan Xuân Hòa (2011), Các giải pháp phát triển ngành du lịch Khánh Hòa đến năm 2020, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Tác giả đề cập nội dung về phát triển du lịch, vai trò của phát triển du lịch đối với kinh tế - xã hội. Trên cơ sở đánh giá thực trạng phát triển ngành du lịch Khánh Hòa thời gian qua, nhận diện các yếu tố hạn chế, các vấn đề còn tồn tại của phát triển du lịch Khánh Hòa, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển ngành du lịch Khánh Hòa đến năm 2020. - Tác giả Nguyễn Hồ Minh Trang (2014), Tác động của ngành du lịch đến tăng trưởng kinh tế ở tỉnh Thừa Thiên Huế, Luận án tiến sỹ Kinh tế, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án đã tập trung nghiên cứu các mô hình và phương pháp lượng hóa tác động của ngành du lịch đến tăng trưởng kinh tế, từ đó, lựa chọn mô hình và phương pháp phù hợp với bộ số liệu của tỉnh Thừa Thiên Huế, nghiên cứu để kiểm tra và đo lường tác động của nền kinh tế ở Thừa Thiên Huế giai đoạn 1990 – 2012, từ đó, đánh giá lại những tác động tích cực, tiêu cực và rút ra những nguyên nhân của phát triển ngành du lịch đến tăng trưởng kinh tế ở Tỉnh. Luận án đưa ra dự báo và đề 4
xuất giải pháp gia tăng tác động tích cực của ngành du lịch đến tăng trưởng kinh tế ở Thừa Thiên Huế giai đoạn tiếp theo. - Tác giả Nguyễn Thị Đoan (2015), Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Hà Nội, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Hà Nội, làm rõ những thành công và hạn chế, lý giải nguyên nhân của thực trạng đó trên tổng thể các nội dung định hướng, chiến lược, quy hoạch; chính sách bảo vệ môi trường các vùng du lịch, xây dựng quảng bá thương hiệu của du lịch Hà Nội trên phạm vi toàn thế giới, các giải pháp liên kết du lịch Hà Nội với các tỉnh bạn, nước bạn; quản lý thị trường khách du lịch; đào tạo nguồn nhân lực… Luận văn còn đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm phát huy những kết quả đạt được nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch ở Hà Nội. Bên cạnh luận văn, luận án, còn có nhiều bài nghiên cứu đăng trên các báo, tạp chí khoa học về vấn đề quản lý nhà nước đối với du lịch như: -Tác giả Hà Minh Tuấn (2007), Kinh nghiệm quản lý nhà nước về du lịch của Thái Lan, Tạp chí du lịch Việt Nam số 55, tr.1-3. - Tác giả Trần Xuân Ảnh (2007), Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về thị trường du lịch, Tạp chí Quản lý Nhà nước, số 132. - Tác giả Nguyễn Văn Mạnh (2007), Để du lịch Việt Nam phát triển nhanh và bền vững sau khi gia nhập WTO, Tạp chí Kinh tế và phát triển, số 115. - Tác giả Nguyễn Văn Tuấn (2013), Du lịch Việt Nam 53 năm đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, Báo Du lịch số 68, tr.1-4. Nghiên cứu quản lý nhà nước về du lịch ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào: - Tác giả Hum Phăn PHUAPASIT (2008), Phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Luông Pha Bang trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.Luận 5
văn nghiên cứu một số vấn đề chung về phát triển du lịch ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Trên cơ sở đó, luận văn đánh giá thực trạng phát triển du lịch ở Luông Pha Bang, các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Tỉnh tác động đến du lịch. Đồng thời luận văn đưa ra phương pháp quản lý nhà nước đối với du lịch như: quản lý nhà nước đối với cảnh quan môi trường, quản lý đối với bảo tồn di tích và giữ gìn bản sắc văn hóa… - Tác giả Soun MANIVONG (2008), Phát triển du lịch bảo tồn với sự đóng góp của nhân dân ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Luận văn thạc sỹ Chính trị, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Lào, Viêng Chăn. Luận văn đã đề ra và triển khai kế hoạch phát triển du lịch dân cư, phân phối thu nhập cho các dân tộc ở địa phương và góp phần cho việc phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, tìm ra phương hướng và phương pháp nâng cao chất lượng ngành du lịch. Tác giả còn đóng góp kinh nghiệm và khả năng của mình trong việc đề ra kế hoạch và chương trình phát triển du lịch dân cư để làm cho sản phẩm du lịch có chất lượng cao và bền vững. - Tác giả Su Căn BUTTHAVONG (2013), Kinh tế du lịch ở thủ đô Viêng Chăn, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Luận văn nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về kinh tế du lịch, phân tích thực trạng vai trò của kinh tế du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và kinh nghiệm phát triển kinh tế du lịch ở một số địa phương của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, kinh nghiệm của nước ngoài. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra phương hướng và giải pháp cơ bản để phát triển kinh tế du lịch ở thủ đô Viêng Chăn. Các bài báo, tạp chí khoa học khác:Tác giả Thatsadaphong MEEXAY (2006), Pháp luật về du lịch quan trọng nhất đối với việc phát triển và khuyến khích du lịch của Lào, Tạp chí Du lịch Mường Lao, số 27. Tạp chí khoa học – 6
xã hội quốc gia Lào (2011), Một số ảnh hưởng của du lịch tác động đến kinh tế văn hóa – xã hội và môi trường của Lào, số 02, tr.43-49. Từ những kết quả nêu trên cho thấy, đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu toàn diện cả trên phương diện lý luận và thực tiễn vấn đề: Quản lý nhà nước về du lịch ở tỉnh Bò Kẹo. Vì vậy, đề tài: “Quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào”, mang tính độc lập. Các công trình khoa học đã công bố là những tài liệu tham khảo bổ ích và có giá trị cho việc nghiên cứu của tác giả Luận văn. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa các kiến thức về du lịch và quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch; Luận văn làm rõ những thành công và hạn chế, lý giải nguyên nhân của thực trạng đó. Luận văn đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao hiệu quả quản lý để quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch tại CHDCND Lào. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, đề tài tập trung giải quyết các nhiệm vụ chủ yếu sau: Hệ thống hóa các kiến thức về du lịch, quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch; Phân tích thực trạng hoạt động du lịch và thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo giai đoạn 2012 – 2017; Đề xuất một số giải pháp để tăng cường hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước đối với hoạt độngdu lịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo giai đoạn tiếp theo. 7
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về không gian: tỉnh Bò Kẹo, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. - Giới hạn về thời gian: đánh giá thực trạng trong giai đoạn 2012-2017; Đề xuất định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo đến năm 2025. - Giới hạn về nội dung: các nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch theo quy định của pháp luật. 5. Phương pháp luận và nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cay Xỏn Phôn Vi Hẳn, các quan điểm của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và chính sách, pháp luật của Nhà nước Lào về du lịch. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện dựa trên một số phương pháp nghiên cứu như: phương pháp thống kê - xử lý số liệu, phương pháp phân tích, phương pháp đánh giá, phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp diễn dịch, phương pháp quan sát… - Trong Chương 1: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, quy nạp và phân tích – tổng hợp để hệ thống hóa những lý luận về du lịch, hoạt động du lịch, đặc điểm, các yếu tố ảnh hưởng, sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch. - Chương 2: Luận văn sử dụng phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, so sánh, phân tích, đánh giá làm rõ những vấn đề thực tiễn về hoạt 8
động du lịch, quản lý nhà nước về hoạt động du lịch ở tỉnh Bò Kẹo, thể hiện các kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của thực trạng đó. - Chương 3: Luận văn tập trung hệ thống quan điểm của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch. Trên cơ sở đó, đề ra các giải pháp có tính cụ thể, khả thi để có thể tổ chức thực hiện trên thực tiễn thông qua các phương pháp nghiên cứu: hệ thống hóa, phân tích, quy nạp, chứng minh. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn làm phong phú thêm lý luận quản lý nhà nước về du lịch ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào nói chung và ở tỉnh Bò Kẹo nói riêng. Hoạt động du lịch, quản lý nhà nước về du lịch có nhiều quan niệm, nhiều cách tiếp cận với những nội dung, tiêu chí khác nhau; tác giả hy vọng sẽ đóng góp một cách nhìn mới, làm cho lý luận quản lý nhà nước về du lịch được nâng lên. 6.2. Ỹ nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận văn phản ánh thực trạng, với những số liệu phong phú của tỉnh Bò Kẹo cũng như số liệu sơ cấp của tác giả sẽ giúp cho những nhà nghiên cứu, cán bộ quản lý và sinh viên, học viên có thể tham khảo, vận dụng. Đồng thời, kết quả đó cũng có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong công tác giảng dạy và nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về du lịch ở các địa phương của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch Chương 2: Thực trạng du lịch, quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Bò Kẹo 9
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn 1.1.1. Khái niệm du lịch Du lịch là hoạt động đã xuất hiện từ lâu trong lịch sử tồn tại và phát triển của loài người. Thuật ngữ du lịch đã trở nên khá thông dụng, nó bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp với ý nghĩa là đi một vòng. Du lịch gắn liền với nghỉ ngơi, giải trí, tuy nhiên do hoàn cảnh, thời gian và khu vực khác nhau, dưới mỗi góc độ nghiên cứu khác nhau nên khái niệm du lịch cũng không giống nhau. Sau đâu là một số quan niệm về du lịch theo các cách tiếp cận phổ biến. Du lịch là một hiện tượng: Đến đầu thế kỷ XX, du lịch hầu như vẫn được coi là đặc quyền của tầng lớp giàu có, quý tộc và người ta chỉ coi đây như một hiện tượng cá biệt trong đời sống kinh tế - xã hội. Trong thời kỳ này, người ta coi du lịch như một hiện tượng xã hội góp phần làm phong phú thêm cuộc sống và nhận thức của con người. Đó là hiện tượng con người rời khỏi nơi cư trú thường xuyên để đến một nơi xa lạ vì nhiều mục đích khác nhau ngoại trừ mục đích tìm kiếm việc làm và ở đó họ phải tiêu tiền mà họ đã kiếm được ở nơi khác. Các giáo sư Thụy Sỹ là Hunziker và Krapf đã khái quát: Du lịch là tổng hợp các hiện tượng và các mối quan hệ nảy sinh từ việc đi lại và lưu trú của những người ngoài địa phương – những người không có mục đích định cư và không liên quan tới bất cứ hoạt động kiếm tiền nào. Với quan niệm này, du lịch mới được giải thích ở hiện tượng đi du lịch, tuy nhiên đây cũng là một khái niệm làm cơ sở để xác định người đi du lịch và là cơ sở để hình thành cầu về du lịch sau này. [38]. Du lịch là một hoạt động: du lịch là hoạt động xảy ra khi con người vượt qua biên giới một nước, hay ranh giới một vùng, một khu vực để nhằm 10
mục đích giải trí hoặc công vụ và lưu trú tại đó ít nhất 24 giờ nhưng không quá một năm. Như vậy, có thể xem xét du lịch thông qua hoạt động đặc trưng mà con người mong muốn trong các chuyến đi. Du lịch có thể được hiểu là hoạt động của con người nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm thỏa mãn nhu cầu tham quan, giải trí, nghỉ dưỡng trong một thời gian nhất định. Với cách tiếp cận nói trên, du lịch mới chỉ được giải thích dưới góc độ là một hiện tượng, một hoạt động thuộc nhu cầu của khách du lịch. Ngày nay, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động du lịch được mở rộng, phức tạp và đa dạng, những quan niệm về du lịch ngày càng hoàn thiện, phản ánh khá đầy đủ nội hàm hoạt động của nó. Trong Tuyên ngôn Manila về du lịch (năm 1980) thì: Du lịch được hiểu như hoạt động chủ yếu trong đời sống của các quốc gia do hiệu quả trực tiếp của nó trên các lĩnh vực xã hội, văn hóa, giáo dục và kinh tế của các quốc gia và trong quan hệ quốc tế trên thế giới. Sự phát triển du lịch gắn với sự phát triển của kinh tế - xã hội của các quốc gia và phụ thuộc vào việc con người tham gia vào nghỉ ngơi và vào kỳ nghỉ, tự do đi du lịch, trong khuôn khổ thời gian tự do và thời gian nhàn rỗi mà du lịch nhấn mạnh tính nhân văn sâu sắc. Theo Tổ chức Du lịch thế giới (World Tourism Organization – UNWTO): Du lịch là việc lữ hành của mọi người bắt đầu từ mục đích không phải di cư và một cách hòa bình, hoặc xuất phát từ mục đích thực hiện sự phát triển cá nhân về phương diện kinh tế, văn hóa, xã hội và tinh thần cùng với việc đẩy mạnh sự hiểu biết và sự hợp tác giữa mọi người. [11, tr.12]. Với quan niệm về du lịch như vậy, nhấn mạnh được tính nhân văn vì mục đích hòa bình, nhưng chưa nêu bật tính chất khám phá, tìm tòi của hoạt động du lịch. Trên cơ sở tổng hợp những lý luận và thực tiễn của hoạt động du lịch trên thế giới, các nhà nghiên cứu Khoa Du lịch và Khách sạn, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội đã cho rằng: Du lịch là một ngành kinh doanh bao gồm các 11
hoạt động tổ chức hướng dẫn du lịch, sản xuất, trao đổi hàng hóa và dịch vụ của những doanh nghiệp, nhằm đáp ứng các nhu cầu khác của khác du lịch. Các hoạt động phải đem lại lợi ích kinh tế, chính trị, xã hội thiết thực cho nước làm du lịch và cho bản thân doanh nghiệp. [13, tr.18]. Với các định nghĩa khách nhau về du lịch, Luật Du lịch Việt Nam năm 2005, Điều 5 đã ghi: Du lịch là hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một thời gian nhất định. [20, tr.20]. Luật Du lịch của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào năm 2013 (sửa đổi), tại chương I, Điều 2 đã ghi: Du lịch là cuộc hành trình khỏi nơi cư trú thường xuyên của mình đến sứ khác hoặc quốc gia khác để tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, giao lưu văn hóa – thể thao, phát triển thể chất và tinh thần, khám phá nghiên cứu, trưng bày, hội họp… Loại trừ mục đích việc làm và hành nghề để kiếm tiền.[23, tr.1] Như vậy, từ phân tích trên, tác giả luận văn cho rằng: Du lịch là một ngành kinh doanh tổng hợp mang lại nhiều giá trị kinh tế và văn hóa thông qua việc cung cấp các hàng hóa và dịch vụ cho du khách bao gồm cung cấp chỗ ở cho du khách, thực phẩm và đồ uống phục vụ sinh hoạt, vận tải hành khách, hoạt động lữ hành, các hoạt động văn hóa, thể thao, hoạt động giải trí và hoạt động khác. 1.1.2. Hoạt động du lịch 1.1.2.1. Khái niệm hoạt động du lịch Cũng như khái niệm du lịch, cũng có rất nhiều quan niệm khác nhau về hoạt động du lịch. Trước đây người ta chỉ quan niệm hoạt động du lịch là một hoạt động mang tính chất văn hóa nhằm thỏa mãn nhu cầu giải trí và những nhu cầu hiểu biết của con người. Hoạt động du lịch trước đây không được coi là hoạt động kinh tế, không mang tính chất kinh doanh và ít được đầu tư phát triển. Ngày nay, khi du lịch được nhiều quốc gia trên thế giới xem là một 12
ngành kinh tế quan trọng thì quan niệm về hoạt động du lịch được hiểu một cách đầy đủ hơn. Trên cơ sở tổng hợp lý luận và thực tiễn hoạt động du lịch ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong thời gian qua, tác giả cho rằng: Hoạt động du lịch là hoạt động của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch, cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến du lịch. Với cách tiếp cận này, hoạt động du lịch được nhìn nhận ở ba khía cạnh: một là, hoạt động của khách du lịch nghĩa là việc di chuyển và lưu trú tạm thời của người du lịch đến một nơi ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ để tham quan, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, tìm hiểu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật…. Thứ hai, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch, tức là những người hoạt động tổ chức lưu trú, phục vụ ăn uống, hướng dẫn tham quan, vận chuyển đưa đón du khách, kinh doanh các hàng hóa, dịch vụ khác… nhằm mục tiêu lợi nhuận. Thứ ba, cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, tức là cơ quan nhà nước và các tổ chức có liên quan tại địa phương du lịch tổ chức quản lý, điều phối, phục vụ hoạt động của khách du lịch và tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh du lịch nhằm đảm bảo cho các đối tượng này thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia hoạt động du lịch theo đúng quy định của luật pháp. 1.1.2.2. Đặc điểm hoạt động du lịch Một là, hoạt động du lịch mang tính chất của một ngành kinh tế dịch vụ. Ngày nay, nền sản xuất xã hội cùng với khoa học – kỹ thuật và công nghệ phát triển với tốc độ cao đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình phân công lao động xã hội, làm gia tăng nhu cầu phục vụ sản xuất cũng như cuộc sống văn minh của con người. Từ đó, hoạt động du lịch trở thành một ngành kinh tế độc lập. Ở các nước phát triển và đang phát triển, tỷ trọng du lịch trong thu nhập quốc dân ngày càng tăng lên. Du lịch là một ngành kinh tế dịch vụ, bởi 13