Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích hoạt động quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện từ đó đưa ra những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TỐNG THỊ NGỌC LINH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN NGÔ QUYỀN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TỐNG THỊ NGỌC LINH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN NGÔ QUYỀN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI KIM CHI HÀ NỘI - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc và mọi số liệu nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. HỌC VIÊN TỐNG THỊ NGỌC LINH
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản lý công, thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn này tôi đã nhận được nhiều sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia cùng toàn thể quý thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại Học viện. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Bùi Kim Chi đã dành nhiều thời gian và tâm huyết cho tôi, tận tình hướng dẫn khoa học giúp tôi hoàn thành luận văn này. Đồng thời, tôi xin cảm ơn lãnh đạo UBND quận Ngô Quyền, Phòng Y tế quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng đã nhiệt tình hỗ trợ tôi thu thập thông tin, tài liệu chính xác, đáng tin cậy để tôi có cơ sở thực hiện luận văn này. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến đến gia đình, bạn bè đã luôn động viên, khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu này. HỌC VIÊN TỐNG THỊ NGỌC LINH
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 NỘI DUNG ..............................................................................................................10 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ .......10 1.1. Một số khái niệm liên quan ......................................................................10 1.1.1. Y tế ...........................................................................................................10 1.1.2. Quản lý .....................................................................................................11 1.1.3. Quản lý nhà nước .....................................................................................12 1.1.4. Quản lý nhà nước về y tế ..........................................................................13 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về y tế ..........................................................15 1.2.1. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực y tế ....................................16 1.2.2. Thực hiện và chịu trách nhiệm về thẩm định, đăng ký, cấp các loại giấy phép, giấy chứng nhận trong lĩnh vực y tế .........................................................19 1.2.3. QLNN đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân hoạt động trong lĩnh vực y tế..............................................................................20 1.2.4.Tổ chức nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ công tác QLNN về y tế .........................................................................22 1.2.5. Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm việc thực hiện các quy định của pháp luật về y tế ..........................................................................................................23 1.3. Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về y tế .................................24 1.3.1. Hệ thống thể chế nhà nước .......................................................................24 1.3.2. Nguồn nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực .......................................25 1.3.3. Điều kiện kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế ............................................27 1.3.4. Sự phát triển của khoa học công nghệ ......................................................29 Tiểu kết Chương 1 ............................................................................................31 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN NGÔ QUYỀN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG ..............................32 2.1. Khái quát về đặc điểm của quận Ngô Quyền..........................................32 2.2. Tổng quan chung về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền .......................33 2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền ...36 2.3.1. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch thuộc lĩnh vực y tế ...................................................................36
2.3.2. Thực hiện và chịu trách nhiệm về thẩm định, đăng ký, cấp giấy phép, giấy chứng nhận trong lĩnh vực y tế ...................................................................40 2.3.3. QLNN đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân hoạt động trong lĩnh vực y tế..............................................................................42 2.3.4. Tổ chức nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ công tác quản lý nhà nước về y tế ........................................................45 2.3.5. Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm hành chính về lĩnh vực y tế trên địa bàn quận..............................................................................................................48 2.4. Nhận xét thực trạng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng ..........................................................................54 2.4.1. Những kết quả đạt được trong hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền ....................................................................................54 2.4.2. Một số hạn chế trong hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền .................................................................................................60 2.4.3. Nguyên nhân của một số hạn chế .............................................................63 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................66 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN NGÔ QUYỀN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .........67 3.1. Quan điểm, phương hướng, mục tiêu về y tế ..........................................67 3.1.1. Quan điểm của Đảng về y tế ....................................................................67 3.1.2. Phương hướng của thành phố Hải Phòng về y tế .....................................75 3.1.3. Mục tiêu của quận Ngô Quyền về y tế .....................................................77 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền ...............................................................................................79 3.2.1. Xây dựng, hoàn thiện các quyết định, quy hoạch, kế hoạch trong quản lý nhà nước về y tế thuộc thẩm quyền của cấp huyện ............................................79 3.2.2. Kiện toàn bộ máy và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện công tác quản lý nhà nước về y tế .....................................80 3.2.3. Tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền .............82 3.2.4. Tăng cường đầu tư và thu hút nguồn vốn cho phát triển y tế...................83 3.2.5. Tích cực triển khai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật, thực hiện pháp luật .............................................................................................................85 3.3. Một số kiến nghị ........................................................................................86 Tiểu kết chương 3 .............................................................................................90 KẾT LUẬN ..............................................................................................................91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................93
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ATTP : An toàn thực phẩm QLNN : Quản lý nhà nước UBND : Ủy ban nhân dân VBQPPL : Văn bản quy phạm pháp luật
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Các chỉ tiêu y tế đến năm 2025 và năm 2030..…………………....39 Bảng 2.2. Thống kê các kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW của UBND quận Ngô Quyền ………………………….……………………..55 Bảng 2.3. Kết quả thực hiện chỉ tiêu Y tế từ năm 2018 đến năm 2021……...56
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Theo Nghị quyết 46/NQ/TW ngày 23/02/2005 của Bộ Chính trị đã nêu: “Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn nhân lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là một trong nhưng ưu tiên hàng đầu của Đảng và Nhà nước”. Từ đó có thể thấy y tế là một nội dung quan trọng của lĩnh vực xã hội và quản lý nhà nước về y tế là một hoạt động có ý thức, có tổ chức và bằng quyền lực của chủ thể quản lý tác động đến đối tượng quản lý nhằm thực hiện mục tiêu quản lý y tế - chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trong những năm qua, công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân đã đạt được một số thành tựu nhất định, hệ thống y tế từ Trung ương tới cơ sở được củng cố phát triển và từng bước được nâng lên rõ rệt, nhiều bệnh dịch nguy hiểm đã được khống chế hoặc đẩy lùi,... Và để đạt được những thành tựu trên đó là công sức của cả hệ thống y tế nói chung và không thể bỏ qua sự đóng góp của mạng lưới y tế cơ sở. Bên cạnh đó, lĩnh vực y tế cũng đối diện với nhiều thách thức cần được giải quyết như: nguồn vốn đầu tư cho y tế còn thấp; xã hội hóa y tế chưa đủ mạnh; tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến đầu, hạn chế trong thủ tục hành chính về khám chữa bệnh; bất cập trong quản lý dược phẩm, trang thiết bị y tế; mô hình y tế tuyến quận, huyện chưa thống nhất, nhiều trạm y tế xã/phường còn tồn tại bất cập;… Thực tế đó đòi hỏi sự quản lý một cách đồng bộ, quyết liệt của nhà nước trong lĩnh vực này. Xuất phát từ vai trò và thực trạng của công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế, chỉ có nhà nước bằng quyền lực mà nhân dân giao phó, mới đủ khả năng sử dụng tất cả các phương thức quản lý để định hướng, điều tiết đảm bảo hệ thống y tế phát huy được tối đa vai trò của mình. Do đó, cần thiết phải nghiên cứu vấn đề quản lý nhà nước về y tế nhằm nắm rõ cơ sở lý luận, căn cứ thực tiễn từ đó đưa ra những
2 phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp đúng đắn, chủ động ứng phó với những thách thức đặt ra hiện nay. Hải Phòng là thành phố trực thuộc Trung ương – là đô thị loại 1 cấp quốc gia, là một trong những trung tâm phát triển của Vùng Kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước. Với vị thế là một trong ba quận đô thị lõi, trung tâm và phát triển của thành phố Hải Phòng, quận Ngô Quyền đã và đang nỗ lực trong việc quản lý nhà nước về y tế một cách có hiệu quả và toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu, đòi hỏi từ thực tiễn cũng như sự kì vọng của xã hội. Tuy nhiên, xuất phát từ đặc điểm về kinh tế xã hội, các yếu tố tác động từ môi trường và các yếu tố bên trong tổ chức, vẫn còn tồn tại một số bất cập cần phải có sự điều chỉnh, để công tác quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền phát huy hiệu quả hơn nữa. Do vậy, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về y tế thì cần phải tìm hiểu các quy định của nhà nước, cũng như tình hình thực tế kết quả hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, hiệu quả hoạt động. Cho đến nay, chưa có công trình nào nghiên cứu một cách khoa học và đầy đủ về quản lý lĩnh vực này tại địa bàn quận Ngô Quyền. Vì vậy, từ những kiến thức đã được học tập, nghiên cứu, tiếp thu trên giảng đường lớp Quản lý công của Học viện Hành chính Quốc gia. Đồng thời, dựa trên những điều kiện về nguồn thông tin thu thập được trong lĩnh vực quản lý nhà nước về y tế của quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng” làm đề tài luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. Kết quả nghiên cứu của đề tài này sẽ là những bằng chứng khoa học và thực tiễn giúp các cơ quan quản lý nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về y tế, từ đó góp phần từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trên
3 địa bàn quận Ngô Quyền. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Y tế là lĩnh vực gắn liền với đời sống xã hội, vì vậy đã có một số công trình nghiên cứu về vấn đề quản lý nhà nước về y tế trên nhiều khía cạnh, ở những góc độ và phạm vi khác nhau. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu về quản lý nhà nước về y tế như sau: Nguyễn Huy Quang (2010), Quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế ở nước ta hiện nay, Luận án tiến sỹ quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Luận án đã có những đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn như sau: Về lý luận: Luận án đã phân tích nội hàm, làm rõ khái niệm lĩnh vực y tế chính là các hoạt động y tế; đồng thời đưa ra khái niệm mới về quản lý nhà nước bằng pháp luật, quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế; Đưa ra luận chứng cụ thể hơn, khoa học hơn về nội hàm các nội dung của công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế làm cơ sở cho việc hình thành lý luận về quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế; Trình bày một số sơ đồ để chứng minh khái niệm mới, nội dung mới của quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế. Về thực tiễn: Luận án đã đánh giá một cách trung thực, khách quan về thực trạng công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế hiện nay; Đề xuất phương hướng và một số giải pháp đồng bộ kèm theo các biện pháp cụ thể để tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế; Góp phần thay đổi nhận thức và hành động trong hoạt động thực tiễn của các nhà lãnh đạo, quản lý, các các bộ, công chức, viên chức có liên quan đến công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực y tế[36].
4 PGS.TS. Trần Thị Anh Đào (2015), Quản lý nhà nước về các lĩnh vực trọng yếu, đề tài khoa học cấp cơ sở thuộc khoa xây dựng Đảng – Học viện Báo chí và tuyên truyền. Trong đề tài gồm 7 chương về các lĩnh vực nhà nước quản lý, trong đó quản lý nhà nước về y tế nằm ở chương 4. Trong đề tài cung cấp các kiến thức tổng quan về sự cần thiết của quản lý nhà nước đối với y tế; quan điểm chỉ đạo và nội dung chủ yếu của quản lý nhà nước về y tế; phương pháp, công cụ quản lý nhà nước về y tế; và vấn đề đổi mới quản lý nhà nước về y tế ở nước ta[23]. Nguyễn Tuấn Anh (2011), Quản lý nhà nước về chất lượng nguồn nhân lực ngành y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Với đề tài này, tác giả đã đi sâu và phân tích khía cạnh quản lý nhà nước về nguồn nhân lực trong ngành y tế. Phạm vi nghiên cứu của đề tài là trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trong luận văn, tác giả đã đưa ra những ví dụ, số liệu thống kê rất phong phú và đa dạng từ đó phản ánh một cách chân thực và rõ nét vấn đề Quản lý nhà nước về nguồn nhân lực trong ngành y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội. Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao và phát huy chất lượng nguồn nhân lực trong ngành y tế; những giải pháp đưa ra được đánh giá là tương đối phù hợp và khả thi đối với thực tiễn trên địa bàn thành phố Hà Nội và có tính ứng dụng với một số địa phương khác trên cả nước[2]. Nguyễn Thị Vân (2016), Quản lý nhà nước về y tế cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Trong luận văn, tác giả đã đề cập đến những vấn đề lý luận chung về quản lý nhà nước về y tế cấp xã. Đồng thời, tác giả đã hệ thống hóa các văn bản pháp luật, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước liên quan đến y tế cơ sở trong đó có y tế cấp xã. Bên cạnh đó, tác giả
5 đã phản ánh được thực trạng quản lý nhà nước về y tế cấp xã tại địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Từ đó, luận văn cũng đưa ra một số giải pháp kiến nghị với Đảng, Nhà nước, ngành y tế, UBND huyện Ba Vì và UBND thành phố Hà Nội nhằm khắc phục những hạn chế, vướng mắc trong công tác quản lý nhà nước về y tế cấp xã tại địa phương nói riêng và vấn đề quản lý nhà nước về y tế nói chung[43]. Nguyễn Thu Quỳnh (2020), Quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Trong luận văn, tác giả đã cung cấp những kiến thức về cơ sở khoa học quản lý nhà nước về y tế. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã chỉ ra thực trạng y tế và quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cùng những nhận xét, đánh giá dựa trên thực trạng đó. Từ đó, tác giả đã đưa ra phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội[38]. Dương Thị Lan Anh (2021), Quản lý nhà nước đối với viên chức ngành y tế - Từ thực tiễn tỉnh Thanh Hóa, Luận văn thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, Học viện Khoa học xã hội. Với đề tài này, tác giả đã cung cấp những vấn đề lý luận, pháp lý về quản lý viên chức ngành y tế gắn với thực tiễn tự chủ hóa ngành y tế tại tỉnh Thanh Hóa, tác giả đã kiểm chứng chủ trương tự chủ đối với các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa để rút ra các kinh nghiệm quản lý cho các địa phương khác ở Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý viên chức ngành y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh tuyến tỉnh trở xuống[1]. Có thể thấy đã có một số các công trình nghiên cứu liên quan đến vấn đề quản lý nhà nước về y tế trên các khía cạnh và phạm vi khác nhau. Cũng đã có những công trình nghiên cứu đến vấn đề quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện
6 một cách chuyên sâu. Tuy nhiên, ở mỗi quận, huyện lại có những đặc điểm khác nhau như đặc điểm địa lý, đặc điểm dân cư, tình hình kinh tế xã hội, nên vấn đề quản lý nhà nước về y tế của các quận, huyện cũng không giống nhau. Nhận thấy vấn đề quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện của thành phố Hải Phòng vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng” làm đề tài nghiên cứu của mình. Thông qua đề tài, tác giả muốn phân tích các cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về y tế. Từ đó, tác giả muốn cập nhật những số liệu, thống kê liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng. Trên cơ sở đó, chỉ ra thực trạng và những hạn chế cần khắc phục trong hoạt động quản lý nhà nước về y tế tại địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài mang tính thiết thực và có tính chất tham khảo cho các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu sau này. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Các cơ quan quan lý nhà nước về y tế và các cơ sở y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền. - Về thời gian: Nghiên cứu này thu thập số liệu trong khoản thời gian 4 năm từ năm 2018 đến năm 2021. - Về nội dung: Luận văn nghiên cứu nội dung quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện, tập trung ở 5 nội dung: Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện
7 các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực y tế; Thực hiện và chịu trách nhiệm về thẩm định, đăng ký, cấp các loại giấy phép, giấy chứng nhận trong lĩnh vực y tế; QLNN đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân hoạt động trong lĩnh vực y tế;Tổ chức nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ công tác QLNN về y tế; Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm việc thực hiện các quy định của pháp luật về y tế. 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích hoạt động quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện từ đó đưa ra những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Luận văn thực hiện những nhiệm vụ nghiên cứu sau: Thứ nhất, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về y tế; làm rõ các khái niệm liên quan như: khái niệm y tế, khái niêm quản lý nhà nước, khái niệm quản lý nhà nước về y tế; phân tích các yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về y tế. Thứ hai, phân tích thực trạng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng từ năm 2018 đến năm 2021. Từ đó, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng. Thứ ba, đề xuất một số giải pháp tiếp tục hoàn thiện hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng trong thời
8 gian tới. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được hình thành trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh, và quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về y tế và quản lý nhà nước về y tế thời kỳ đổi mới. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu và làm rõ các vấn đề, luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau như: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: + Các văn bản pháp lý về công tác QLNN về y tế. + Các báo cáo tổng kết công tác QLNN về Y tế của Phòng Y tế, UNBD quận Ngô Quyền, Sở Y tế và UBND thành phố Hải Phòng từ năm 2018 đến năm 2021 và các tài liệu có liên quan. + Các tài liệu đã công bố như các nghiên cứu khoa học, các đề tài liên quan, các bài viết trên tạp chí chuyên ngành,… - Phương pháp đánh giá, tổng kết thực tiễn: Nghiên cứu tình hình và thực tiễn hoạt động QLNN y tế để đánh giá toàn diện và khách quan về thực trạng. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng linh hoạt một số phương pháp khác như phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp quan sát, phương pháp thống kê… để làm rõ vấn đề cần nghiên cứu. 6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận
9 Luận văn góp phần hệ thống hoá những vấn đề lý luận và kinh nghiệm quản lý nhà nước về y tế. Theo đó, luận văn sẽ làm rõ được nội hàm của các khái niệm chính trong đó có khái niệm quản lý nhà nước về y tế và nội dung quản lý nhà nước về y tế ở cấp huyện, từ đó góp phần làm rõ thực trạng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền Thành phố Hải Phòng. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan và cho cán bộ, công chức sử dụng trong xây dựng chính sách, kế hoạch nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền và làm tài liệu tham khảo hữu ích cho sinh viên, giảng viên, các nhà quản lý ở địa phương, và những ai quan tâm và nghiên cứu vẫn đề quản lý nhà nước về y tế. 7. Kết cấu luận văn Kết cấu của luận văn gồm phần Mở đầu, phần Nội dung, phần Kết luận, tài liệu tham khảo. Trong đó, nội dung của luận văn bao gồm các chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về y tế Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản lý nhà nước về y tế trên địa bàn quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng.
10 NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ Y TẾ 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1. Y tế Y tế là một khái niệm quen thuộc và được sử dụng một cách phổ biến trong đời sống xã hội cũng như trong các nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, cho đến nay, khái niệm này vẫn chưa được quy định một cách cụ thể trong bất cứ một văn bản pháp luật nào của nước ta. Tuy nhiên, dưới góc độ nghiên cứu khoa học, đã có nhiều quan điểm về khái niệm y tế, tiêu biểu như sau: Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam (2005), khái niệm y tế được định nghĩa như sau: “Y tế là lĩnh vực hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân bao gồm các hoạt động vệ sinh môi trường sống và làm việc, dinh dưỡng, phòng chống bệnh tật đến việc khám và điều trị bệnh”[40]. Theo Giáo trình Quản lý nhà nước về văn hóa, giáo dục, y tế của Học viện Hành chính Quốc gia đưa ra khái niệm y tế như sau: “Theo nghĩa rộng, y tế là lĩnh vực hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân từ hoạt động vệ sinh môi trường sống và làm việc, dinh dưỡng, phòng chống bệnh tật đến việc khám và điều trị bệnh. Theo nghĩa hẹp, y tế là những hoạt động phòng chống và điều trị bệnh tật cho nhân dân”[25,tr.101]. Theo sách Quản lý nhà nước và quản lý ngành về y tế của PGS.TS Trần Nhân Thắng, khái niệm y tế được đề cập đến như sau: “Y tế là việc tổ chức các hoạt động để giải quyết các vấn đề sức khỏe và bệnh tật. Hiểu một cách toàn diện, y tế là chăm sóc sức khỏe cho toàn dân, đó là chăm sóc sức khỏe ban đầu.”[39, tr.22].
11 Từ các quan điểm trên, có thể nhận thấy các khái niệm về y tế đều mang những đặc điểm chung, từ đó, có thể hiểu khái niệm y tế một cách tổng quát như sau: “Y tế là một lĩnh vực bao gồm các hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân, chữa bệnh và phòng ngừa bệnh. Những người làm việc trong lĩnh vực này bao gồm những chủ thể trực tiếp thực hiện hoạt động về y tế như: bác sĩ, y tá, chuyên viên điều trị,…và những chủ thể có chức năng, nhiệm vụ thực hiện hoạt động quản lý nhà nước liên quan đến lĩnh vực y tế”. 1.1.2. Quản lý Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công, hợp tác lao động, phát sinh khi cần có sự nỗ lực tập thể để thực hiện mục tiêu chung. Quản lý diễn ra ở mọi tổ chức, từ phạm vi nhỏ đến phạm vi lớn, từ đơn giản đến phức tạp. Với ý nghĩa phổ biến thì: “Quản lý là sự tác động có định hướng và tổ chức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý bằng các phương thức nhất định để đạt tới những mục tiêu nhất định”[24,tr.9]. Quản lý gồm các yếu tố: - Chủ thể quản lý: Là tác nhân tạo ra các tác động quản lý. Chủ thể có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Chủ thể quản lý tác động lên đối tượng quản lý bằng các công cụ, hình thức và phương pháp thích hợp, cần thiết và dựa trên cơ sở những nguyên tắc nhất định nhằm đạt mục tiêu của nhà quản lý đặt ra. - Đối tượng quản lý: Tiếp nhận sự tác động của chủ thể quản lý. Tùy theo từng loại đối tượng khác nhau mà người ta chia thành các dạng quản lý khác nhau. - Khách thể quản lý: Chịu sự tác động hay chịu sự điều chỉnh của chủ thể quản lý, đó là hành vi của con người, các quá trình xã hội. - Mục tiêu quản lý: Là cái đích cần phải đạt tới tại một thời điểm nhất định do chủ thể quản lý đề ra. Đây là căn cứ để chủ thể quản lý thực hiện các
12 tác động quản lý cũng như lựa chọn các hình thức, phương pháp thích hợp. Điều này là vô cùng hợp lý bởi, quản lý nói chung là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học xã hội và khoa học tự nhiên. Xuất phát điểm của các ngành khoa học khác nhau thì sẽ có một định nghĩa về quản lý dưới góc độ riêng của mình và nó phát triển ngày càng sâu rộng trong mọi hoạt động của đời sống xã hội. Quản lý là một hoạt động phức tạp và nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Các yếu tố đó là: con người; hệ thống và tư tưởng chính trị; tổ chức; thông tin; văn hóa... 1.1.3. Quản lý nhà nước Quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lênin về nguồn gốc và bản chất của Nhà nước cho rằng, Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, một bộ máy chuyên làm nhiệm vụ cưỡng chế và thực hiện các chức năng quản lý đặc biệt nhằm duy trì trật tự xã hội. Quản lý nhà nước xuất hiện cùng với sự xuất hiện của Nhà nước. Quản lý nhà nước thay đổi phụ thuộc vào chế độ chính trị, trình độ phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia qua các giai đoạn lịch sử. Ngày nay quản lý nhà nước bao gồm hoạt động lập pháp của cơ quan lập pháp, hoạt động hành pháp của Chính phủ và hoạt động tư pháp của cơ quan tư pháp. Hiện có nhiều khái niệm khác nhau về quản lý nhà nước nhưng nhìn chung, các khái niệm này đều có những đặc điểm giống nhau về tính quyền lực nhà nước, về chủ thể, khách thể, đối tượng, hoạt động chấp hành và điều hành của Nhà nước, tính tổ chức của Nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Do đó, có thể hiểu Quản lý nhà nước (QLNN) là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật và chính sách để điều chỉnh hành vi của cá nhân, tổ chức trên tất cả các mặt của đời sống xã hội