Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sự tham gia của cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên trong thời gian tới. Nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ tăng cường và nâng cao chất lượng tham gia của cán bộ Đoàn vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sự tham gia của cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……………../…………….. ...../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ NGUYỄN XUÂN LINH SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG PHÚ YÊN - NĂM 2018 i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……………../…………….. ...../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ NGUYỄN XUÂN LINH SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. BÙI HUY KHIÊN PHÚ YÊN - NĂM 2018 ii
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi. Các số liệu khảo sát là khách quan, do bản thân trực tiếp thực hiện. Các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và chưa được công bố. Phú Yên, tháng 10 năm 2018 Tác giả Luận văn Lê Nguyễn Xuân Linh iii
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS. Bùi Huy Khiên, công tác tại Học viện Hành chính Quốc gia, người thầy đã tận tình hướng dẫn, động viên, giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, Khoa sau Đại học, Phân viện Tây Nguyên cùng các cán bộ, giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo điều kiện, nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình theo học chuyên ngành Cao học Quản lý công tại Trường. Trân trọng cảm ơn Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ, các Sở, Ban ngành có liên quan, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn, Ban Tổ chức Kiểm tra Tỉnh Đoàn Phú Yên, Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Tổ chức Huyện ủy Đồng Xuân, các anh, chị cán bộ Đoàn qua các thời kỳ, đồng nghiệp trong cơ quan Huyện Đoàn Đồng Xuân, đã quan tâm giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Xin được bày tỏ lòng tri ân đến gia đình, người thân và bạn bè đã động viên, chia sẻ và khích lệ tác giả trong suốt thời gian học tập và hoàn thành Luận văn. Phú Yên, tháng 10 năm 2018 Tác giả Luận văn Lê Nguyễn Xuân Linh iv
MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, PHỤ LỤC MỞ ĐẦU....................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài luận văn......................................................................1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..............................3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ...................................3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn.....................................4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn................6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn...............................................7 7. Kết cấu luận văn......................................................................................7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC .............................................................................................8 1.1. Các khái niệm......................................................................................8 1.2.Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng và Nhà nước.............11 1.3. Tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước .........................................18 1.4. Nội dung tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước.................................................................20 1.5. Các yếu tố bảo đảm sự tham gia của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước.......................................................29 Tiểu kết chương 1.......................................................................................33 v
Chương 2. THỰC TRẠNG THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN.....................................................................34 2.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động của Đoàn......................................34 2.2. Tình hình tham gia của cán bộ Đoàn ..................................................54 2.3. Đánh giá về thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn .............................74 Tiểu kết chương 2.......................................................................................80 Chương 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN .......................................81 3.1. Quan điểm tăng cường sự tham gia ....................................................81 3.2. Các giải pháp tăng cường sự tham gia ................................................83 3.3. Kiến nghị..............................................................................................100 Tiểu kết chương 3.......................................................................................102 KẾT LUẬN.................................................................................................103 TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................105 PHỤ LỤC....................................................................................................109 vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT UVBCH Ủy viên Ban Chấp hành UVBTV Ủy viên Ban Thường vụ CNH Công nghiệp hóa HĐH Hiện đại hóa ĐVTN Đoàn viên, thanh niên NXB Nhà xuất bản HĐND Hội đồng Nhân dân LHTN Liên hiệp Thanh niên TNCS Thanh niên Cộng sản TNTP Thiếu niên tiền phong TTN Thanh thiếu nhi UBMTTQVN Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam UBND Ủy ban Nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa QLNN Quản lý nhà nước CBCC Cán bộ công chức DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ, PHỤ LỤC Số Nội dung Trang thứ tự 1. Sơ đồ 2.1 Khái lược về cơ cấu tổ chức 36 2. Bảng 2.2: Thống kê chất lượng người hưởng lương ngân sách 50 3. Bảng 2.3: Cán bộ Đoàn tham gia cấp ủy 61 v
4. Bảng 2.4: Cán bộ Đoàn tham gia Hội đồng Nhân dân 63 5. Phụ lục 1: Mẫu phiếu khảo sát số 1 109 6. Phụ lục 2: Tổng hợp kết quả khảo sát số 1 111 7. Phụ lục 3: Mẫu phiếu khảo sát số 2 114 8. Phụ lục 4: Tổng hợp kết quả khảo sát số 2 115 9. Phụ lục 5: Mẫu phiếu khảo sát số 3 116 10. Phụ lục 6: Tổng hợp kết quả khảo sát số 3 117 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến vấn đề cán bộ, Người cho rằng “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng” . Vì thế, Người cho rằng: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Cán bộ là tiền vốn của đoàn thể”, “Cán bộ quyết định mọi việc” [26, tr269]. vi
Từ những luận điểm ấy, có thể thấy rõ cán bộ là một trong những vấn đề chiến lược, quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng. Ngày nay, đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển, yêu cầu đổi mới và xây dựng chính phủ kiến tạo, phục vụ và giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế sâu rộng. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng đặt ra trong giai đoạn này, đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải có một đội ngũ cán bộ, công chức có đủ đức và tài. Song thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay năng lực và phẩm chất chưa tương xứng với yêu cầu. Năm 1931 Đoàn TNCS Hồ Chí Minh được thành lập. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành trọn niềm tin vào thế hệ trẻ Việt Nam, Người khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”[25, tr185]. Trước lúc đi xa, trong bản Di chúc Người đã không quên căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết, Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Vậy nên, “Thanh niên chính là nguyên khí của quốc gia, là vận mệnh của dân tộc" [27, tr172]. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương: “Có cơ chế, chính sách phù hợp tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ học tập nghiên cứu, lao động, giải trí, phát triển trí tuệ, kỹ năng, thể lực. Khuyến khích, cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, xung kích, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại. Phát huy vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thu hút rộng rãi thanh niên, thiếu niên và nhi đồng tham gia các tổ chức do Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh làm nòng cốt và phụ trách”[19, tr162-163]. Từ đây, nhận thấy rằng vai trò của tổ chức Đoàn trong thời đại hiện nay là tổ chức nòng cốt và phụ trách giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao lòng tự hào dân tộc, góp phần cổ vũ thế hệ trẻ sẽ cống hiến vì một đất nước Việt Nam phát vii
triển bền vững. Cán bộ làm công tác Đoàn sẽ là những người thực hiện tốt nhiệm vụ trên để tổ chức Đoàn đảm đương được trọng trách của mình, do đó chất lượng cán bộ Đoàn là một khâu hết sức quan trọng, cần có những con người thực sự tâm huyết, có lý tưởng tốt, có uy tín cao, có trách nhiệm để đảm đương tốt nhiệm vụ của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giao phó. Sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước xuất phát từ thể chế chính trị Nhà nước Việt Nam. Điều 2 Hiến pháp (2013, sửa đổi) khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân”, Điều 6 Hiến pháp (2013, sửa đổi) “Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua các cơ quan khác của Nhà nước”[22]. Điều đó có nghĩa là nhân dân, trong đó có thanh niên có quyền tham gia xây dựng Nhà nước, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước và đề xuất với Nhà nước nhựng vấn đề thuộc về quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Với đặc thù công tác mà đối tượng là thanh niên, thiếu niên và nhi đồng nên điều đương nhiên những cán bộ Đoàn sẽ là những người trẻ, khi hết tuổi phát triển công tác mới thì đây sẽ là một nguồn cán bộ kế cận thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong tương lai thế nên chất lượng cán bộ Đoàn là điều cần quan tâm và nâng cao chất lượng nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đã đề ra. Tuy nhiên, hiện nay chất lượng cán bộ Đoàn không đồng đều, có hiện tượng vào tham gia công tác Đoàn nhằm làm bệ đỡ cho bước nhảy trong tương lai, vẫn có những cán bộ Đoàn không thật sự là “thủ lĩnh Đoàn”. Từ những lý do trên, với tầm quan trọng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hệ thống chính trị, cán bộ Đoàn đối với quá trình phát triển của tỉnh Phú Yên nói riêng và Việt Nam nói chung, trong quá trình học tập, nghiên cứu chương trình thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính viii
Quốc gia, tác giả thực hiện luận văn “Sự tham gia của cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên” 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Khoảng 20 năm trở lại đây, theo mức độ tìm hiểu của tác giả đã có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến vấn về quản lý nhà nước về công tác thanh niên, có một số đã xuất bản thành sách cũng có một số đề tài luận văn, luận án đã được công bố có thể kể ra như sau: Nguyễn Văn Trung, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội (1997) “Chính sách và quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước trên thế giới”, đã trình bày vấn đề về chính sách thanh niên và tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước. Lê Văn Cầu (1999) trong Luận án Tiến sĩ “Đổi mới đội ngũ cán bộ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cấp huyện trong điều kiện hiện nay (qua thực tế một số tỉnh Miền Trung)”, hay tác giả Nguyễn Thọ Ánh (2004) trong bài viết Đổi mới công tác đào tạo cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đăng trên tạp chí xây dựng Đảng số 10 đều cho rằng cần phải đổi mới công tác đào tạo cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; cả hai tác giả đều đã đi sâu phân tích và tổng kết thực tiễn đội ngũ cán bộ Đoàn nói chung, cấp huyện nói riêng. Trên cơ sở thực tiễn, các tác giả đã đề xuất phương hướng và những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn trong thời kỳ mới. Các giải pháp của hai tác giả trên đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Vũ Trọng Kim, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội (1999) trong “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong thời kỳ mới”, đã trình bày kết quả nghiên cứu về tình hình thanh niên về công tác thanh niên, chỉ ra một số nội dung, giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong thời kỳ mới. Đào Ngọc Dung (2005), trong đề tài luận văn thạc sĩ “Sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên”, đề tài đã phân tích những tồn tại, hạn chế của tổ chức Đoàn TNCS Hồ ix
Chí Minh trong việc tham gia quản lý nhà nước đồng thời đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao sự hiệu quả tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên, tạo sự chuyển biến tích cực về tình hình thanh niên về công tác thanh niên qua đó phát huy tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Doãn Đức Hảo (2009) trong Luận văn Thạc sĩ Chính trị học “Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở hiện nay” đã làm rõ một số vấn đề lý luận chung về đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở và nêu những định hướng đổi mới hoạt động của tổ chức Đoàn cơ sở trong tình hình hiện nay. Qua đó chỉ ra những mặt mạnh, mặt yếu, nguyên nhân thực trạng và rút ra bài học kinh nghiệm; dự báo tình hình công tác Đoàn và phong trào TTN ở cấp cơ sở và đề xuất các giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở. Lê Thị Thanh Bích (2016) trong Luận văn Thạc sĩ “Chất lượng Bí thư Đoàn cấp xã ở tỉnh Phú Yên hiêṇ nay” dựa trên cơ sở phân tích cơ sở lý luận về chất lượng Bí thư Đoàn cấp xã, đánh giá thực trạng chất lượng Bí thư Đoàn cấp xã trên địa bàn tỉnh Phú Yên, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ Bí thư Đoàn cấp xã trên địa bàn tỉnh đáp ứng yêu cầu của công tác Đoàn và phong trào TTN thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, phù hợp với đặc thù địa phương ở một tỉnh duyên hải miền Trung như Phú Yên. Đây là tài liệu tham khảo quan trọng trong việc xem xét chất lượng cán bộ Đoàn trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói riêng và công tác tham gia quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên nói chung. Dựa trên cơ sở những nghiên cứu về công tác thanh niên, cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã được công bố nói trên, tác giả nhận thấy rằng với vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong công tác quản lý nhà nước ngày càng quan trọng trong đó vai trò của cán bộ trẻ (cán bộ Đoàn hoặc cán bộ Đoàn viên trẻ) tham gia ngày càng tích cực vào công tác quản lý nhà nước và sẽ là động lực để phát triển chính phủ điện tử, đẩy mạnh công tác tham gia vào thời x
đại công nghệ 4.0 của nước ta nói chung và phát triển tỉnh Phú Yên nói riêng. Đó là động lực, cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc để tác giả bắt tay vào nghiên cứu đề tài “Sự tham gia của cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên” 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước và trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn vào hoạt động quản lý nhà nước, luận văn đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của cán bộ Đoàn vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, luận văn đề ra các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây: - Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước. - Phân tích, đánh giá thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. - Đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên từ năm 2012 đến nay. xi
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, các quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thanh niên và công tác Đoàn Thanh niên. 5.2. Phương pháp nghiên cứu 5.2.1 Phương pháp phân tích - tổng hợp Luận văn sử dụng phương pháp phân tích để lý giải tính cấp thiết và ý nghĩa mà đề tài nghiên cứu đặt ra trong sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên, phân tích nguyên nhân của những hạn chế tạo cơ sở đề xuất các giải pháp và kiến nghị. Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp để tóm lược nội dung sau mỗi phần phân tích, đánh giá. Phương pháp tổng hợp được sử dụng để khái quát vấn đề, tóm lược nội dung của từng mục và các kết luận từng chương của luận văn. 5.2.2 Phương pháp thống kê Luận văn sử dụng phương pháp thống kê để thống kê các số liệu về thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. 5.2.3 Phương pháp điều tra xã hội học Tác giả luận văn đã xây dựng bảng câu hỏi và tiến hành khảo sát bằng phiếu hỏi ý kiến đối với cán bộ lãnh đạo tỉnh, huyện, các sở, ban, ngành (phát ra 15 phiếu, thu lại 15 phiếu) và Ủy viên Ban chấp hành Tỉnh đoàn Phú Yên (phát ra 26 phiếu, thu lại 26 phiếu). Dựa trên kết quả điều tra xã hội học và các số liệu của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của tỉnh, luận văn đưa ra kết luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sau đây: xii
- Luận văn phân tích làm rõ cơ sở lý luận về vai trò tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước. - Luận văn phân tích, đánh giá thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên trong những năm vừa qua. - Luận văn đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên trong thời gian tới. Nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ tăng cường và nâng cao chất lượng tham gia của cán bộ Đoàn vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh. - Luận văn là tài liệu tham khảo cho cán bộ Đoàn các cấp và cán bộ, công chức nhà nước của tỉnh. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước. Chương 2: Thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. Chương 3: Giải pháp tăng cường sự tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên. xiii
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC 1.1. Các khái niệm 1.1.1. Khái niệm thanh niên Theo từ điển Tiếng Việt: “Thanh niên là người còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành”[34, tr871]. Khái niệm này bao gồm hai ý: thanh niên là người có độ tuổi còn trẻ và đang trưởng thành. Thanh niên có thể được hiểu là một nhóm nhân khẩu – xã hội đặc thù, bao gồm những người trong một độ tuổi nhất định, có quan hệ gắn bó mật thiết với mọi giai cấp, tầng lớp xã hội, có mặt trong mọi lĩnh vực hoạt động của xã hội, có vai trò lớn trong hiện tại và giữ vai trò quyết định sự phát triển trong tương lai của xã hội. Điều này cũng có nghĩa: Thanh niên không phải là một giai cấp mà là một tầng lớp xã hội đặc thù, có độ tuổi nhất định, có những đặc điểm đặc trưng khác với các lứa tuổi khác về tâm lý, sinh lý, có tâm tư, nguyện vọng, có nhu cầu và hoài bão, khát vọng theo lứa tuổi và giới. Theo Luật Thanh niên năm 2005 tại điều 1 quy định: “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi” [35]. 1.1.2. Khái niệm công tác thanh niên Theo từ điển Tiếng Việt thì công tác được hiểu là “công việc của nhà nước, của đoàn thể” hoặc “thực hiện công việc của nhà nước, của đoàn thể” [34, tr458]. Như vậy, công tác thanh niên có thể được hiểu là công tác của nhà nước, của đoàn thể hay thực hiện công việc của nhà nước, đoàn thể về thanh niên. Khái niệm này đúng, tuy nhiên chưa phản ánh được tính mục đích của công tác thanh niên. Tại Việt Nam, công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng trong công tác quần chúng, bao gồm toàn bộ những hoạt động của Đảng, Nhà nước, Đoàn thanh niên và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng và tạo xiv
điều kiện cho thanh niên phát triển, trưởng thành, phát huy mọi tiềm năng của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Do vậy, cũng có thể hiểu công tác thanh niên là sự tác động tổng hợp của các chủ thể xã hội và một đối tượng cụ thể là thanh niên theo những mục tiêu xác định. Từ những phân tích trên đây, công tác thanh niên được hiểu là hoạt động có mục đích của tổ chức tác động vào đối tượng thanh niên nhằm giáo dục, bồi dưỡng, định hướng và phát huy thanh niên, đáp ứng những đòi hỏi nào đó của thanh niên và của xã hội. Công tác thanh niên là một hoạt động xã hội hàm chứa sự tác động qua lại lẫn nhau giữa các chủ thể xã hội và thanh niên, nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu phát triển của thanh niên và yêu cầu phát triển của xã hội. 1.1.3. Khái niệm công tác Đoàn Công tác Đoàn là tổng thể các mặt hoạt động của Đoàn, do cấp bộ Đoàn tổ chức, có tác động đến các đối tượng thanh thiếu nhi, nhằm mục tiêu là hình thành lý tưởng chính trị cho thanh niên (tức là mục tiêu chính trị) và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội của thanh niên, đáp ứng nhu cầu xã hội của xã hội (tức là mục đích xã hội), góp phần giáo dục thanh niên trở thành những công dân tốt, những người đoàn viên Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh ưu tú và phát triển thành Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam. Công tác Đoàn do Đảng lãnh đạo, là một bộ phận quan trọng của công tác Đảng. Quan hệ công tác thanh niên và công tác Đoàn: Có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại và thúc đẩy lẫn nhau. Công tác Đoàn là một bộ phận quan trọng của công tác thanh niên, thực chất, dưới sự lãnh đạo của Đảng, công tác Đoàn trở thành nồng cốt trong công tác thanh niên. 1.1.4. Khái niệm về cán bộ Đoàn Quy chế cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh do Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành đã quy định cán bộ Đoàn là: Những người giữ chức danh Bí thư chi đoàn, Phó bí thư, Bí thư Đoàn cấp cơ sở trở lên; Những người làm việc trong các cơ quan chuyên trách của Đoàn và trực tiếp làm công tác Đoàn, xv
Hội, Đội, phong trào TTN từ cấp huyện và tương đương trở lên; Trợ lý thanh niên, cán bộ Ban thanh niên trong Quân đội nhân dân; ủy viên Ban công tác thanh niên các cấp trong Công an nhân dân; Cán bộ Đoàn chuyên trách là những người được hưởng lương để chuyên làm công tác Đoàn, Hội, Đội, phong trào TTN. 1.1.5. Khái niệm về quản lý nhà nước Theo nghĩa rộng, quản lý nhà nước là hoạt động tổ chức, điều hành của cả bộ máy nhà nước, là sự tác động, tổ chức của quyền lực nhà nước trên các phương diện lập pháp, hành pháp và tư pháp. Theo cách hiểu này, quản lý nhà nước là hoạt động của cả ba hệ thống cơ quan nhà nước: cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp. Theo nghĩa hẹp, quản lý nhà nước chủ yếu là quá trình tổ chức, điều hành của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người theo pháp luật nhằm đạt được những mục tiêu yêu cầu nhiệm vụ quản lý nhà nước. Đồng thời, các cơ quan nhà nước nói chung còn thực hiện các hoạt động có tính chất chấp hành, điều hành, tính chất hành chính nhà nước nhằm xây dựng tổ chức bộ máy và củng cố chế độ công tác nội bộ của mình, chẳng hạn ra quyết định thành lập, chia tách, sát nhập các đơn vị tổ chức thuộc bộ máy của mình; đề bạt, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức, ban hành quy chế làm việc nội bộ… Quản lý nhà nước theo nghĩa hẹp còn đồng nghĩa với khái niệm quản lý hành chính nhà nước. Quản lý nhà nước là một dạng đặc biệt của quản lý, được sử dụng các quyền lực nhà nước như lập pháp hành pháp và tư pháp để quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, QLNN mang tính quyền lực đặc biệt là tính tổ chức cao, và có mục tiêu chiến lược, chương trình kế hoạch để thực hiện mục tiêu, hơn cả là QLNN ở Việt Nam mang nguyên tắc tập trung dân chủ. QLNN không có sự tách biệt tuyệt đối giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý mà nó luôn đảm bảo tính liên tục, ổn định trong tổ chức [23, tr185]. xvi
1.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam về vai trò của thanh niên và sự tham gia của Đoàn thanh niên vào hoạt động quản lý nhà nước 1.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của thanh niên và sự tham gia của Đoàn thanh niên vào hoạt động quản lý nhà nước 1.2.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của thanh niên và công tác thanh niên Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và công tác thanh niên là hệ thống tư duy, quan điểm lý luận của người về những vấn đề quan trọng: Nhìn nhận, đánh giá vai trò, vị trí của thanh niên trong tiến trình lịch sử qua các thời kỳ cách mạng; đường lối nội dung bồi dưỡng, giáo dục – đào tạo thanh niên thành lớp người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc nhiệm vụ công tác thanh niên của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, đội dự bị tin cậy của Đảng. Ngay từ khi đất nước còn trong đêm đen nô lệ, Người đã nêu tư tưởng: “Thức tỉnh thanh niên để đi đến thức tỉnh dân tộc”[27, tr82], vào những năm đầu khi nước ta giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà”, “nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên”[27, tr275]. Người cho rằng sự phát triển trong tương lai của đất nước và tiền đồ vẻ vang của dân tộc nằm trong tay thanh thiếu nhi. Vì thế, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “thanh niên phải tham gia ý kiến vào công việc của chính phủ, chiến đấu giữ lấy nền độc lập và tự rèn luyện từ bây giờ để sau này lên thay những thủ lĩnh mà gánh vác những việc trọng đại của nước nhà”[25, tr29]. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ vai trò của thanh niên trên cả hai bình diện xã hội và mối quan hệ kết nối quá khứ với tương là không thể tách rời nhau: “Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách, dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”[26, tr315]. xvii
Vai trò này vô cùng quan trọng quyết định vận mệnh dân tộc và giai cấp công nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhìn nhận thanh niên theo quan điểm phát triển và toàn diện. Người căn dặn cán bộ, đảng viên phải tránh thái độ thành kiến, hẹp hòi, bảo thủ, cô độc đối với thanh niên. Bởi theo người, thanh niên sống trong điều kiện mới tất yếu có những nhu cầu, lợi ích khác với cha, anh họ, không nên xem xét thanh niên một cách cứng nhắc, trước sao nay vậy. Người nói: “cần phải đi sâu vào đời sống, hiểu rõ tâm lý của thanh niên và giúp đỡ họ giải quyết vấn đề một cách thiết thực”[26, tr312]. Nội dung bao quát của công tác thanh niên của Chủ tịch Hồ Chí Minh là hình thành “lớp người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa hồng vừa chuyên”[26, tr489]. “Hồng” theo tư tưởng của Người là “quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng. Đó là điều chủ chốt nhất”; còn “Chuyên” là trình độ chính trị, văn hóa, khoa học, kỹ thuật và quân sự. Để thực hiện nội dung và mục đích của công tác thanh niên không có cách nào khác là giáo dục và tổ chức thanh niên. Vấn đề quan trọng được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu là phải tổ chức thanh niên thành lực lượng chính trị hùng hậu chung quanh Đảng. Tổ chức tập hợp thanh niên là điều kiện để giáo dục và ngược lại phải tiến hành đào tạo, giáo dục thanh niên qua tổ chức. Phải kiên trì xây dựng một tổ chức thanh niên cộng sản làm đội hậu bị tin cậy của Đảng. Người còn căn dặn: “Phải củng cố tổ chức Đoàn, phải đoàn kết nội bộ thật chặt chẽ và phải đoàn kết rộng rãi các tầng lớp thanh niên”[27, tr165]. Theo Người, củng cố tổ chức đoàn là điều kiện tiên quyết để mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên. Nhưng muốn củng cố tổ chức đoàn thì trước hết phải “đoàn kết nội bộ thật chặt chẽ” để thống nhất ý chí và hành động trong nội bộ Đoàn, làm cho tổ chức Đoàn thật sự là tổ chức của những thanh niên tiên tiến, có lý tưởng cách mạng và phấn đấu kiên định vì lý tưởng đó. Trong công tác xây dựng đoàn, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn lưu ý về việc phải xviii