Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:71

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN TUẤN ANH TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 11, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2024-2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: Quản lý công Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN TUẤN ANH TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 11, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2024-2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. Mai Đình Lâm Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2024
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do xây dựng đề án ............................................................................................ 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 5 4. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án .......................................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................... 6 6. Hiệu quả/ lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn ....................................... 7 7. Kết cấu đề án ......................................................................................................... 8 PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................................9 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ................................. 9 1.1. Lý luận chung về Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ....................................................9 1.1.1. Khái niệm ..........................................................................................................9 1.1.2. Vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ..............................................................9 1.1.3. Đặc điểm của Đoàn Thanh niên cấp quận.......................................................10 1.1.4. Cơ cấu tổ chức của Đoàn Thanh niên cấp quận ..............................................11 1.1.5. Chức năng, nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên cấp quận....................................12 1.2. Quản lý nhà nước..............................................................................................12 1.2.1. Khái niệm ........................................................................................................12 1.2.2. Chức năng quản lý nhà nước...........................................................................13 1.2.3. Các chủ thể tham gia vào công tác quản lý nhà nước .....................................14 1.3. Sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ...........................15 1.3.1. Khái niệm sự tham gia và sự tham gia của Đoàn thanh niên ..........................15 1.3.2. Sự cần thiết tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ở cấp quận ...................................................................................................................................16 1.3.3. Vai trò sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ở cấp quận ...................................................................................................................................17 1.3.4. Hình thức tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ở cấp quận ...................................................................................................................................18
1.3.5. Các mức độ tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ở cấp quận ...................................................................................................................................19 1.3.6. Nội dung sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước ở cấp quận ...................................................................................................................................20 1.3.6.1. Tham gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức ...................................................................................................................................20 1.3.6.2. Đoàn thanh niên tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của Nhà nước ...................................................................................................................21 1.3.6.3. Đoàn thanh niên tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật ...21 1.3.6.4. Đoàn thanh niên tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương ...............................................................................22 Chương 2: THỰC TRẠNG SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 11, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................................................................................................ 24 2.1. Tổng quan về đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - văn hóa - xã hội của Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh ...................................................................................24 2.2. Thực trạng về sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11 ......................................................................................26 2.2.1. Tham gia xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và đội ngũ cán bộ, công chức 26 2.2.2. Tham gia xây dựng pháp luật và các cơ chế, chính sách của Nhà nước .........27 2.2.3. Tham gia tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật ..................................29 2.2.4. Tham gia vào các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương ............................................................................................................30 2.3. Đánh giá chung về sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11 ..............................................................................33 2.3.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................33 2.3.2. Những hạn chế và những nguyên nhân ...........................................................35 2.3.2.1. Một số hạn chế .............................................................................................35 2.3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................................36 Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ LỘ TRÌNH THỰC HIỆN NHẰM TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 11, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH. ............................ 38 3.1. Định hướng nhằm tăng cường sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh ...............................38 3.2. Giải pháp nhằm tăng cường sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh ...................................40
3.2.1. Tuyên truyền, phổ biến, giáp dục pháp luật; cung cấp thông tin về tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho thanh thiếu nhi..................................................................................40 3.2.1.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................40 3.2.1.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................40 3.2.2. Giáo dục, nâng cao kiến thức, kỹ năng; tạo điều kiện để thanh niên chủ động cơ hội học tập, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; đoàn kết tập hợp thanh niên .............43 3.2.2.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................43 3.2.2.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................43 3.2.3. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề và tạo việc làm bền vững cho thanh niên; phát triển nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao; hội nhập quốc tế ...............................45 3.2.3.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................45 3.2.3.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................45 3.2.4. Thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; phát huy quyền tham gia của trẻ em vào vấn đề trẻ em quan tâm ...............................................................47 3.2.4.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................47 3.2.4.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................47 3.2.5. Nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho thanh thiếu nhi .............................48 3.2.5.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................48 3.2.5.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................49 3.2.6. Phát huy vai trò thanh niên trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc ......................................................................................................................50 3.2.6.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................50 3.2.6.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................50 3.2.7. Xây dựng, triển khai, thực hiện pháp luật, chính sách; giám sát, phản biện xã hội trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách đối với thanh thiếu nhi .........52 3.2.7.1. Nội dung giải pháp .......................................................................................52 3.2.7.2. Tổ chức thực hiện giải pháp.........................................................................52 KẾT LUẬN ..............................................................................................................55 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan Đề án “Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 – 2030” là công trình nghiên cứu khoa học của tác giả. Trong quá trình thực hiện đề án, tác giả đã được TS. Mai Đình Lâm hướng dẫn, hỗ trợ và giúp đỡ để từ đó hoàn thiện các nội dung trong đề án. Các số liệu trong Đề án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tác giả xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực về thông tin sử dụng trong công trình nghiên cứu này. TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2024 Tác giả Trần Tuấn Anh
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia từ thuở còn là sinh viên chính quy của Phân viên Học viện Hành chính Quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh rồi sau đó là học viên của lớp cao học HC27.N6, tôi đã nhận được sự tâm huyết thông qua các bài giảng dạy của quý thầy, cô giáo, đội ngũ giảng viên cũng như sự chỉ dẫn và giúp đỡ của quý đơn vị, cá nhân trong quá trình thực hiện đề án tốt nghiệp. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia; quý thầy, cô giáo, đội ngũ giảng viên đã tham gia trong quá trình quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại nơi đây. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Mai Đình Lâm đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành đề án “Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 – 2030”. Trân trọng cảm ơn lãnh đạo Ủy ban nhân dân Phường 11, Quận 11 cùng các đồng nghiệp, bạn bè đã hỗ trợ, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi và chia sẻ, động viên tôi trong suốt thời gian tham gia học tập và thực hiện đề án này. Trân trọng cảm ơn! Trần Tuấn Anh
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT ĐẦY ĐỦ 1 UBND Ủy ban nhân dân 2 TNCS Thanh niên cộng sản 3 LHTN Liên hiệp thanh niên 4 QLNN Quản lý nhà nước 5 TPHCM Thành phố Hồ Chí Minh
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho lực lượng thanh niên Việt Nam, được xem là nguồn cội và truyền thống của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có vai trò giáo dục, tổ chức và động viên các thanh niên tham gia vào các hoạt động xã hội và chính trị, nhằm đào tạo và phát triển thế hệ trẻ Việt Nam trở thành công dân có trách nhiệm, yêu nước, và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước. Đồng thời, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có vai trò giám sát và phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên theo quy định của pháp luật; tổng hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của thanh niên đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh còn được thể hiện thông qua việc có trách nhiệm tham gia, phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan trong quá trình xây dựng, tuyền truyền và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên. Tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và Quận 11 nói riêng, tổ chức Đoàn thanh niên đã tích cực tham gia và đạt được rất nhiều kết quả vượt xa mong đợi trong quản lý nhà nước thông qua các hình thức đóng góp xây dựng tổ chức, bộ máy; thực hiện công tác kiểm tra, giám sát; đóng góp vào các dự thảo phát triển địa phương từ nguồn đoàn viên là sinh viên tại các trường đại học có chất lượng trên địa bàn thành phố. Điều này tạo ra tiềm năng cho sự phát triển nền kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và Quận 11 nói riêng, đặc biệt trong những năm gần đây tình hình về kinh tế, văn hóa, đời sống của thành phố và quận đã có những bước chuyển biến, phát triển đáng ghi nhận thông qua sự tham gia vào các hoạt động quản lý nhà nước của tổ chức Đoàn. Thực tế hoạt động tham gia của tổ chức Đoàn trong quản lý nhà nước tại địa bàn Quận 11 vẫn còn tồn tại không ít hạn chế nhất định như chưa phát huy hiệu quả, hiệu lực trong quá trình thực hiện các nội dung tham gia của tổ chức Đoàn thanh niên trong các hoạt động quản lý nhà nước tại địa phương. Điều này xuất phát từ nhiều yếu tố khách quan, yếu tố chủ quan nhất định mà một trong số đó phải nhắc đến đó
2 chính là năng lực điều hành của Ban Chấp hành Quận Đoàn; số lượng tham gia của đội ngũ đoàn viên tại địa phương; nhận thức của đoàn viên trong các hoạt động tham gia vào quản lý nhà nước. Đồng thời có thể nói đến các nội dung tổ chức các hoạt động tham gia của tổ chức Đoàn vào các hoạt động quản lý nhà nước còn thiếu sự sáng tạo, tính đổi mới từ đó dẫn đến hiệu quả của việc tham gia của tổ chức Đoàn còn chưa cao. Chính bởi vậy, nhận thức được tầm quan trọng của thanh niên trong việc tham gia vào các hoạt động quản lý nhà nước, đồng thời qua thực tiễn công việc đang phụ trách tại Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Phường 11, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh và với mong muốn nhận định được thực trạng và đề xuất những giải pháp nâng cao năng lực của của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tại Quận 11 từ đó góp phần tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn quận trong giai đoạn tới, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030” làm đề án tốt nghiệp chương trình đào tạo trình độ Thạc sĩ ngành Quản lý công của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu Đề án, tôi đã tham khảo một số tài liệu có liên quan về vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong QLNN như: - Nguyễn Vĩnh Oách (1995), Quản lý nhà nước về công tác thanh niên, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia [17] Tác phẩm này đã khái quát phân tích các vấn đề liên quan đến cơ sở khoa học của việc quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Bên cạnh đó, từ cơ sở thực tiễn thực hiện trên phạm vi cả nước để đánh giá kết quả thực hiện, những khó khăn, hạn chế tồn tại từ đó đưa ra các giải pháp hữu hiệu để khắc phục và nâng cao trong quá trình quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên. - Nguyễn Văn Trung – Chủ biên (1997), Chính sách và Quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước trên thế giới, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia [21]
3 Nghiên cứu này đã đánh giá chính sách và quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở các quốc gia trên thế giới. Trên cơ sở đó có những đánh giá trực tiếp, so sánh, đối chiếu với tình hình thực tiễn tại nước ta và đưa ra các vấn đề tại Việt Nam ta cần học tập từ đó phát huy vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc tham gia vào công tác QLNN phù hợp tại từng địa phương. - Giáo sư Đặng Cảnh Khanh (2006), Xã hội học thanh niên, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [10] Tác phẩm đã cung cấp những nội dung mới về vai trò, vị trí của lực lượng thanh niên trong xã hội, lối sống, văn hóa của thanh niên, những định hướng giá trị chuẩn mực cho thanh niên, phong trào thanh niên và công tác thanh niên. Tác phẩm đã phân tích về mối liên hệ và nghiên cứu những vấn đề cụ thể, tương tác đa chiều với các yếu tố kinh tế - văn hóa – xã hội. Công trình đã gợi ý nhiều nội dung quan trọng để từ đó hoạch địn các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác thanh niên, đặc biệt là nội dung về xây dựng lực lượng tổ chức của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh. - Luận văn Thạc sĩ Quản lý hành chính công với đề tài “Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên nghiên cứu thực tiễn tại Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Đoàn Hùng Vũ Hưng, năm 2012. [8] Luận văn trình bày khái quát về thực trạng về quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó tác giả đã đưa ra những giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước đối với công tác này tại Thành phố Hồ Chí Minh. - Vũ Đăng Minh (2012), Luật Thanh niên và Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam 2011 – 2020, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [15] Công trình này nghiên cứu dựa trên sự cập nhật mới nhất về các hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên và Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam, trong đó đã chỉ ra được tính cấp thiết về quản lý nhà nước đối với các Hội của thanh niên. Công trình đã đánh giá được các tác động, mặt mạnh và khuyết điểm của Luật Thanh niên và đưa ra được đánh giá, nhìn nhận của tác giả về Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam.
4 - Nguyễn Văn Hùng (2021), Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ mới, Tạp chí Ban Tuyên giáo Trung ương. [7] Tác giả đã khẳng định vai trò quan trọng của thanh niên và các tổ chức của thanh niên trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, tác giả đã đưa ra những yêu cầu cần thiết trong việc đổi mới các nội dung về công tác thanh niên, trong đó đã đề lưu ý đến việc hoàn thiện thể chế hóa đối với quản lý nhà nước đối với các tổ chức Hội của thanh niên. Ngoài ra, tác phẩm còn chỉ ra được các yêu cầu về sự đổi mới dưới góc nhìn của lãnh đạo các cơ quan Đảng. - Ngoài ra, tác giả còn tham khảo một số bài báo có chủ đề liên quan đến đề án như: bài báo “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên hiện nay” của ThS. Nguyễn Hồng Kiên – Vụ Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Văn phòng Quốc hội, Tạp chí Quản lý nhà nước, năm 2022[11]; bài báo “Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ mới” của TS Nguyễn Văn Hùng, Hội đồng Lý luận Trung ương, Tạp chí Quản lý nhà nước, năm 2021 [14] Đồng thời, tác giả đã nghiên cứu một số tài liệu liên quan đến sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn cấp huyện như: - Luận án Tiến sĩ Chính trị học với đề tài “Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Thành phố Hà Nội hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Mai Hương, năm 2020. [9] Luận án góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cấp tỉnh, từ đó làm phong phú thêm lý luận về khoa học chính trị học và hệ thống lý luận về các tổ chức chính trị - xã hội ở Việt Nam hiện nay. - Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công với đề tài “Đoàn Thanh niên tham gia quản lý nhà nước – từ thực tiễn huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị” của tác giả Nguyễn Thị Loan, năm 2023. [14] Thông qua kết quả nghiên cứu, luận văn đưa ra một số giải pháp về mặt thực tiễn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước của Đoàn Thanh niên tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Đây cũng là những giải pháp mà các địa phương
5 khác có thể nghiên cứu, áp dụng trên xem xét sự tương đồng về mặt thực tiễn tại địa phương. - Lê Nguyễn Xuân Linh (2018), “Sự tham gia của cán bộ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong quản lý Nhà nước tại tỉnh Phú Yên”, Học viện Hành chính Quốc gia, Luận văn thạc sĩ quản lý công, Phú Yên. [13] - Đào Thị Hồng Minh (2019), “Đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng pháp luật”, Tuổi trẻ Bộ Tư pháp, xem tại: [16] - Trịnh Minh Thái (2023), “Sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong thực hiện chính sách đối với thanh niên”, xem tại: https://tcnn.vn/news/detail/62964/Su-tham- gia-cua-Doan-Thanh-nien-trong-thuc-hien-chinh-sach-doi-voi-thanh-nien.html [19] Có thể thấy, số lượng đề tài, bài viết khoa học và luận văn nghiên cứu về tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước còn khá khiêm tốn. Những công trình khoa học, đề tài nêu trên chỉ nghiên cứu những vấn đề xoay quanh những nội dung mà đề án nghiên cứu. Qua những phân tích nêu trên, có thể nhận thấy đến thời điểm hiện tại, chưa có đề tài cụ thể nào nghiên cứu về tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong QLNN trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, tác giả đã chọn đề tài này với mục đích nghiên cứu hoạt động tăng cường sự tham gia của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong QLNN trên phạm vi một quận trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh và có thể khẳng định đề tài này có tính mới và không trùng lắp đối với các đề tài trước đây. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu các vấn đề liên quan việc tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh - Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh + Pham vi thời gian: từ năm 2024 đến năm 2030
6 + Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung vào các nội dung tham gia của Đoàn Thanh niên trong hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, cũng như đề xuất các giải pháp để tăng cường sự tham gia của Đoàn trong công tác này. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án - Mục tiêu: trên cơ sở lý luận và khảo sát về thực trạng tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong QLNN tại Quận 11. Đề án đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2024 - 2030. - Nhiệm vụ: + Làm rõ một số vấn đề lý luận liên quan đến việc tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn quận. + Phân tích, đánh giá thực trạng sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đánh giá kết quả, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế. + Đề xuất một số giải pháp và lộ trình thực hiện sự tham gia của Đoàn thanh niên trong QLNN trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận: lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật Nhà nước liên quan quản lý nhà nước về công tác thanh niên làm cơ sở phương pháp luận. 5.2. Phương pháp cụ thể: Để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể mà đề án hướng đến, đề án đã áp dụng một loạt các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành, bao gồm - Phương pháp nghiên cứu, phân tích và tổng hợp tài liệu: tiến hành thu thập các số liệu, tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau nhằm có cái nhìn tổng quan, đánh giá chính xác, toàn diện sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, tác giả cũng tiến hành thu thập và nghiên cứu các tài liệu pháp lý như Luật, Nghị định, Thông tư, Chỉ thị,... nhằm xác định cơ sở pháp lý cho việc phân tích các khái niệm và nội dung liên quan đến đề tài. Trên cơ sở những tài liệu thu thập được, học viên tiến hành phân tích
7 về cơ sở lý luận, về thực trạng tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Qua phân tích về cơ sở lý luận, về thực trạng tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh, học viên sẽ tổng hợp, hệ thống hóa dữ liệu thu thập và phân tích; từ đó, đưa ra những giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế và phát huy những điểm tích cực, nhằm giúp cho việc tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng hiệu quả, thiết thực và chuyên nghiệp hơn. - Phương pháp điều tra xã hội học: Đề án thu thập thông tin thông qua sử dụng bảng câu hỏi (bảng hỏi; phiếu khảo sát; Google biểu mẫu) + Cách thiết kế bảng hỏi: Bảng hỏi được thiết kế bằng hình thức sử dụng google biểu mẫu, các câu trả lời mang tính lựa chọn bắt buộc để tránh trường hợp thu về các dữ liệu không hợp lệ. + Cách thức chọn mẫu: Tác giả thực hiện bảng hỏi dưới hình thức chia thành 03 đối tượng là cán bộ Đoàn, đoàn viên và thanh niên và các nội dung về sự tham gia của Đoàn Thanh niên trong quản lý nhà nước. + Cách thức điều tra: Tác giả đã phỏng vấn bằng bảng khảo sát với 100 lượt đối tượng là cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên và nhân dân trên địa bàn Quận 11. + Mô tả dữ liệu: So với nguyện vọng ban đầu là 100 bảng khảo sát nhưng thực tế thu về được 89 bảng khảo sát hợp lệ do bảng khảo sát cố định những thông tin cần thiết phục vụ cho nhu cầu của đề án; còn 11 bảng khảo sát không thu thập được là do những cá nhân không tham gia thực hiện khảo sát. + Cách thức xử lý dữ liệu: Sau khi thu thập các dữ liệu từ bảng khảo sát Kết quả thu thập thông tin từ phương pháp này đề án đưa ra một cơ sở đáng tin cậy cho việc đề xuất kiến nghị và giải pháp khả thi cho đề án. 6. Hiệu quả/ lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề án trình bày một cách có hệ thống các luận cứ tăng cường sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước. Mặt khác, nội dung sẽ chỉ rõ những hạn chế, khó khăn trong sự tham gia của
8 Đoàn thanh niên với quản lý nhà nước. Do đó, nghiên cứu có những đóng góp nhất định ở một số điểm sau: Nêu lên được những vấn đề lý luận, pháp lý của tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước và thực trạng sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh. Thông qua đó, tạo tiền đề lý luận và thực tiễn để đề xuất một số phương hướng, giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tham gia của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2024 - 2030. Từ đó giúp định hướng, nâng cao công tác lãnh chỉ đạo của Ban Chấp hành Quận Đoàn 11 trong các hoạt động tham gia của tổ chức Đoàn thanh niên vào các hoạt động quản lý nhà nước tại địa phương. 7. Kết cấu đề án Kết cấu của đề án ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, phần nội dung của đề án gồm có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn quận Chương 2: Thực trạng sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Giải pháp và lộ trình thực hiện nhằm tăng cường sự tham gia của Đoàn thanh niên trong quản lý nhà nước trên địa bàn Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh.
9 PHẦN NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THAM GIA CỦA ĐOÀN THANH NIÊN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 1.1. Lý luận chung về Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 1.1.1. Khái niệm Theo Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục đích, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn phối hợp với các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, tổ chức kinh tế, xã hội, các tập thể lao động và gia đình chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi; tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đoàn kết, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác bình đẳng với các tổ chức thanh niên tiến bộ, thanh niên và nhân dân các nước trong cộng đồng quốc tế phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ.” 1.1.2. Vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Thứ nhất, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam; là lực lượng xung kích cách mạng; là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; đại diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam.
10 Thứ hai, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức thanh niên chính trị, đại diện cho lực lượng thanh niên Việt Nam, được xem là nguồn cội và truyền thống của Đảng Cộng sản Việt Nam. Vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là giáo dục, tổ chức và động viên các thanh niên tham gia vào các hoạt động xã hội và chính trị, nhằm đào tạo và phát triển thế hệ trẻ Việt Nam trở thành công dân có trách nhiệm, yêu nước, và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước. Thứ ba, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có vai trò giám sát và phản biện xã hội đối với chính sách, pháp luật về thanh niên theo quy định của pháp luật; tổng hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của thanh niên đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Thứ tư, vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh còn được thể hiện thông qua việc có trách nhiệm tham gia, phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan trong quá trình xây dựng, tuyền truyền và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên. Ngoài ra, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, còn có vai trò thực hiện các hoạt động đối ngoại thanh niên. 1.1.3. Đặc điểm của Đoàn Thanh niên cấp quận Đoàn Thanh niên cấp quận có những đặc điểm nổi bật giúp họ đóng góp hiệu quả vào sự phát triển của cộng đồng. Trước hết, cấu trúc tổ chức rõ ràng bao gồm Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và các cơ sở đoàn trực thuộc. Sự tổ chức này giúp điều hành và quản lý các hoạt động một cách hiệu quả, đồng thời đảm bảo mọi thành viên đều có cơ hội đóng góp và phát triển. Hoạt động của Đoàn Thanh niên cấp quận rất đa dạng, từ chính trị, văn hóa, thể thao, đến các hoạt động tình nguyện và bảo vệ môi trường. Những hoạt động này không chỉ giúp thanh niên phát triển toàn diện mà còn nâng cao ý thức xã hội và trách nhiệm cộng đồng. Đoàn Thanh niên luôn gắn bó với cộng đồng qua các hoạt động hướng về người nghèo, hỗ trợ trẻ em khó khăn và tổ chức các chương trình từ thiện. Điều này tạo ra sự gắn kết, đoàn kết và xây dựng niềm tin trong cộng đồng. Đội ngũ của Đoàn Thanh niên thường là những người trẻ, nhiệt huyết, năng động và sáng tạo, họ là lực lượng tiên phong trong các phong trào và hoạt động.
11 Giáo dục và tuyên truyền là một nhiệm vụ quan trọng của Đoàn Thanh niên. Họ thực hiện công tác tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của thanh niên đối với xã hội. Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên cấp quận có sự liên kết chặt chẽ với các tổ chức Đoàn cấp xã, phường và các tổ chức chính trị - xã hội khác, đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong hoạt động. Những đặc điểm này giúp Đoàn Thanh niên cấp quận hoạt động hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển toàn diện của thanh niên và cộng đồng. Họ thực sự là lực lượng xung kích, gắn kết, và đáng tin cậy trong mọi hoạt động xã hội 1.1.4. Cơ cấu tổ chức của Đoàn Thanh niên cấp quận Hiện nay dựa vào tình hình thực tế tại địa phương mà cơ cấu tổ chức của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cấp quận bao gồm: Thứ nhất là Ban Chấp hành Quận Đoàn 11: Đây là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đoàn Thanh niên Quận 11, được bầu ra tại Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Quận 11 nhiệm kỳ 2022 - 2027. Ban Chấp hành có nhiệm vụ định hướng, xây dựng và thực hiện các kế hoạch, chương trình hành động của Đoàn. Thứ hai là Ban Thường vụ Quận Đoàn 11: Là cơ quan Thường trực của Ban Chấp hành, bao gồm Bí thư, các Phó Bí thư và một số ủy viên thường vụ. Ban Thường vụ có trách nhiệm chỉ đạo, điều hành hoạt động của Đoàn theo nghị quyết của Ban Chấp hành. Bí thư Quận Đoàn: Là người đứng đầu Đoàn Thanh niên quận, chịu trách nhiệm chính trong việc lãnh đạo, điều hành và quản lý các hoạt động của Đoàn. Bí thư thường có một hoặc nhiều Phó Bí thư hỗ trợ. Các Ban Chuyên môn: Bao gồm các ban như Ban Tuyên giáo, Ban Tổ chức, Ban Kiểm tra, Ban Thanh niên trường học,... Mỗi ban chuyên môn có nhiệm vụ cụ thể liên quan đến lĩnh vực của mình, hỗ trợ Ban Chấp hành và Ban Thường vụ trong việc triển khai các hoạt động. Chi đoàn cơ sở: Là các đơn vị trực thuộc Quận Đoàn, bao gồm chi đoàn tại các trường học, cơ quan, doanh nghiệp và các tổ chức khác. Các chi đoàn này là lực
12 lượng nòng cốt trong việc thực hiện các phong trào, hoạt động của Đoàn tại địa phương. Các Tổ chức Đoàn phường: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh quận còn có sự liên kết chặt chẽ với các tổ chức Đoàn phường để đồng bộ và hiệu quả hóa các hoạt động trong toàn quận. 1.1.5. Chức năng, nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên cấp quận 1.1.5.1. Chức năng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Quận 11 là một tổ chức chính trị - xã hội; tham mưu và đề xuất với các cấp có thẩm quyền về quy chế chính sách bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên thanh niên và thiếu niên nhi đồng, đồng thời tập trung tuyên truyền, vận động đoàn viên thanh niên thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. 1.1.5.2. Nhiệm vụ Thứ nhất là tuyên truyền, vận động, giáo dục Đoàn viên, thanh niên và thiếu niên nhi đồng giữ gìn, phát huy phẩm chất đạo đức, truyền thống tốt đẹp của dân tộc; tổ chức, tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên, thiếu niên nhi đồng nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực về mọi mặt, tích cự thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng. Thứ hai là tập hợp các tầng lớp thanh niên, phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn đáp ứng thời kỳ công Thứ ba là phối hợp với chính quyền, các đoàn thể và các tổ chức kinh tế - xã hội làm tốt công tác thanh niên, chăm lo xây dựng đoàn, tích cực xây dựng cơ sở Đoàn, Hội, Đội ở địa phương, tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng và chính quyền. 1.2. Quản lý nhà nước 1.2.1. Khái niệm Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước thực hiện nhằm xác lập một trật tự ổn định, phát triển xã hội theo những mục tiêu mà tầng lớp cầm quyền theo đuổi. Bao gồm toàn bộ hoạt động của cả bộ