Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Nhumbien999 Nhumbien999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài góp phần bổ sung cơ sở khoa học cho việc tiếp tục nghiên cứu việc đổi mới công tác tuyển dụng công chức cấp xã, góp phần xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, có đủ năng lực xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VĂN THẾ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN VĂN THẾ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Duy Hạnh HÀ NỘI – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của Tôi với sự hƣớng dẫn của Tiến sĩ Nguyễn Duy Hạnh, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Các thông tin, tƣ liệu, tài liệu, số liệu đƣợc sử dụng trong Luận văn có nguồn dẫn rõ ràng, chính xác, trung thực. Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2018 Tác giả Nguyễn Văn Thế 1
LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn các Giáo sƣ, Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ, Thạc sĩ là các thầy, cô giáo của Học việc Hành chính Quốc gia đã truyền đạt những kiến thức, những phƣơng pháp tƣ duy khoa học cơ bản cho tôi trong quá trình tôi học chuyên ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính Quốc gia. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Quản lý Đào tạo sau đại học thuộc Học viện; đặc biệt , tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ. Nguyễn Duy Hạnh, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Tôi xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Sở, các công chức Sở Nội vụ tỉnh Lào Cai, công chức phòng Nội vụ các huyện, thành phố đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô trong Hội đồng khoa học đánh giá luận văn. Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2018 Tác giả Nguyễn Văn Thế
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ .................................................................................................... 9 1.1. Công chức và công chức cấp xã ..................................................................... 9 1.1.1. Khái niệm và phân loại công chức cấp xã: ................................................. 9 1.1.2. Đặc điểm của công chức cấp xã ................................................................ 10 1.1.3. Vai trò, nhiệm vụ của công chức cấp xã: .................................................. 11 1.2. Quan niệm về tuyển dụng và tuyển dụng công chức cấp xã........................ 11 1.2.1. Quan niệm về tuyển dụng ......................................................................... 11 1.2.2. Quan niệm về tuyển dụng công chức cấp xã ............................................ 12 1.3. Một số nội dung cơ bản về tuyển dụng công chức cấp xã ........................... 13 1.3.1. Căn cứ tuyển dụng công chức cấp xã........................................................ 13 1.3.2. Điều kiện dự tuyển công chức cấp xã ....................................................... 14 1.3.3. Nguyên tắc tuyển dụng công chức cấp xã................................................. 16 1.3.4. Phƣơng thức, hình thức, nội dung tuyển dụng công chức cấp xã ............. 18 1.3.5. Quy trình thực hiện tuyển dụng công chức cấp xã ................................... 22 1.3.6. Chính sách thu hút, ƣu tiên trong tuyển dụng công chức cấp xã .............. 28 1.3.7. Ý nghĩa, vai trò của việc tuyển dụng công chức cấp xã ........................... 28 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tuyển dụng công chức cấp xã ............................ 30 1.4.1. Yếu tố khách quan .................................................................................... 30 1.4.2. Yếu tố chủ quan......................................................................................... 32 1.5. Kinh nghiệm trong công tác tuyển dụng ở một số địa phƣơng .................... 35 1.5.1. Tỉnh Phú Thọ ............................................................................................. 35 1.5.2. Tỉnh Tuyên Quang .................................................................................... 36 1.5.3. Tỉnh Vĩnh Phúc ......................................................................................... 38 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ...................................................................................... 40
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI (2012-2017) ........................................................... 41 2.1. Khái quát về vị trí địa lý, kinh tế - xã hội của tỉnh Lào Cai ......................... 41 2.2 Thực trạng đội ngũ công chức xã và công tác tuyển dụng công chức cấp xã của tỉnh Lào Cai (2012-2017) ............................................................................. 42 2.2.1. Số lƣợng, chất lƣợng công chức cấp xã của tỉnh Lào Cai tính đến hết tháng 06 năm 2017: ............................................................................................. 42 2.2.2. Hệ thống văn bản pháp luật về công chức và tuyển dụng công chức cấp xã của tỉnh Lào Cai: ................................................................................................. 43 2.2.3. Thực trạng công tác tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai (2012- 2017):................................................................................................................... 45 2.3. Đánh giá thực trạng công tác tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai ................................................................................................................ 58 2.3.1. Ƣu điểm: .................................................................................................... 58 2.3.2. Những hạn chế, khó khăn .......................................................................... 60 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, khó khăn ............................................. 62 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ...................................................................................... 65 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở TỈNH LÀO CAI ..... 66 3.1. Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nƣớc trong công tác tuyển dụng công chức cấp xã hiện nay: .......................................................................................... 66 3.2. Quan điểm, phƣơng hƣớng của tỉnh Lào Cai về tuyển dụng công chức cấp xã hiện nay........................................................................................................... 67 3.2.1. Dự báo xu hƣớng tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai trong thời gian tới ................................................................................................................. 67 3.2.2. Quan điểm, phƣơng hƣớng tỉnh Lào Cai về công tác tuyển dụng công chức cấp xã trong thời gian tới ............................................................................ 69 3.3. Giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai hiện nay ................................................................................................. 71
3.3.1. Tiếp tục hoàn thiện công tác xác định vị trí việc làm để làm căn cứ khoa học, khách quan cho công tác tuyển dụng. ......................................................... 71 3.3.2. Đổi mới nội dung và cách thức tuyển dụng công chức cấp xã ................. 73 3.3.3. Đổi mới công tác lập kế hoạch trong tuyển dụng ..................................... 77 3.3.4. Đổi mới về chính sách thu hút, ƣu tiên trong tuyển dụng ......................... 78 3.3.5. Bố trí, sử dụng đội ngũ công chức cấp xã sau tuyển dụng một cách hiệu quả ....................................................................................................................... 79 3.4. Một số kiến nghị ........................................................................................... 80 3.4.1. Đối với Trung ƣơng: ................................................................................. 80 3.4.2. Đối với tỉnh Lào Cai: ................................................................................ 82 3.4.3. Đối với cấp huyện: .................................................................................... 82 3.4.4. Đối với cấp xã: .......................................................................................... 83 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ...................................................................................... 84 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 87
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào ................ 52 Cai giai đoạn 2012 đến 2017 theo chức danh và trình độ đào tạo ...................... 52 Bảng 2: Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã theo từng huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2012-2017 .......................................................... 54 Bảng 3: Thống kê việc bố trí, sử dụng công chức cấp xã trúng tuyển ................ 56
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cán bộ, công chức là nguồn lực quan trọng, là lực lƣợng vận hành hệ thống chính trị hoạt động từ Trung ƣơng đến cơ sở. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, xét cho cùng đƣợc quyết định với phẩm chất năng lực của đội ngũ cán bộ công chức. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hay thất bại đều là do cán bộ tốt hay kém. Đảng ta luôn coi trọng công tác cán bộ, coi đó là nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, của sự nghiệp cách mạng. Đặc biệt là trong thời kỳ đổi mới, trong đó có việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở. Hội nghị Trung ƣơng 3, khóa VIII xác định: “Cán bộ là nhân tố quyết định đến sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của Nhà nƣớc và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”, Đảng quan tâm đối với cán bộ, công chức là sự quan tâm toàn diện, không riêng cán bộ, công chức quản lý ở cấp trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện mà phải chú trọng đến đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp xã. Nghị quyết Trung ƣơng 5, Khóa IX tiếp tục khẳng định: “Xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp, trẻ hóa đội ngũ, chăm lo đào tạo, bồi dƣỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở”. Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 5 khóa IX (Nghị quyết số 17-NQ/TW) đã chỉ ra những mục tiêu cơ bản là: Xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng; trẻ hóa đội ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dƣỡng, giải quyết hợp lý 1
và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở… Quan điểm, chủ trƣơng này đặt cơ sở cho việc xác định các chức danh cán bộ, công chức và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Thực tế cho thấy, đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức năng làm cầu nối giữa Đảng với nhân dân, giữa công dân với Nhà nƣớc. Sở dĩ nhƣ vậy vì họ là những cán bộ trực tiếp tuyên truyền. phổ biến, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc trên địa bàn dân cƣ, giải quyết mọi nhu cầu của dân cƣ, bảo đảm sự phát triển kinh tế của địa phƣơng, duy trì trật tự, an ninh, an toàn xã hội trên địa bàn cấp xã. Để có đội ngũ công chức ở cơ sở (cấp xã) thực sự chất lƣợng thì công tác tuyển dụng công chức là khâu đầu tiên của chu trình quản lý nhân sự, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có tính chất quyết định đến chất lƣợng công chức sau này. Tuyển dụng công chức phải thực sự xuất phát từ yêu cầu của công việc, từ đòi hỏi của công tác quản lý, phát triển nguồn nhân lực, trên cơ sở các hoạt động phân tích, đánh giá, dự báo về nguồn nhân lực hiện tại và tƣơng lai. Việc tuyển dụng mới cần gắn với việc cơ cấu lại tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế công chức hành chính theo mục tiêu đổi mới về chất, thay thế mạnh những ngƣời không đáp ứng đƣợc yêu cầu thực thi công vụ trong nền hành chính hiện đại. Thực hiện các chủ trƣơng trên, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp xã ở nƣớc ta đã đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và cấp ủy đảng, chính quyền các cấp chú trọng và đã đạt những kết quả nhất định. Số lƣợng, chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đƣợc tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã vẫn còn nhiều hạn chế, công tác quy hoạch chắp vá, giới thiệu bầu cử, bổ nhiệm, thi tuyển, xét tuyển, đào tạo, bồi dƣỡng còn nhiều bất cập, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã chƣa thật sự thỏa đáng…Chính điều này dẫn đến một số bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức cơ sở phai nhạt lý tƣởng, giảm sút ý chí chiến đấu, suy thoái về đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng, lãng phí. 2
Lào Cai là một tỉnh biên giới, miền núi, nằm ở phía Tây Bắc của tổ quốc, có vị trí địa lý khá phức tạp, có nhiều dân tộc cùng sinh sống, phong tục tập quán khác nhau, trình độ dân trí không đồng đều…nên việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp xã đủ về số lƣợng, chất lƣợng, đáp ứng yêu cầu tại cơ sở cũng gặp không ít khó khăn, phức tạp. Trong những năm qua, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tỉnh Lào Cai đã thƣờng xuyên quan tâm, chỉ đạo sát sao việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đạt chuẩn. Trong đó, đặc biệt coi trọng khâu tuyển dụng trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở. Vì vậy, chất lƣợng đội ngũ công chức cấp xã đã đƣợc nâng lên ở mức độ nhất định, từng bƣớc đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Tuy nhiên, chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai vẫn còn nhiều hạn chế, không ít cán bộ, công chức trình độ đào tạo, năng lực thực tiễn chƣa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; cơ cấu vị trí, việc làm chƣa phù hợp…; Việc nghiên cứu vấn đề tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai để có những đánh giá kết quả và hạn chế, từ đó đề ra những giải pháp thiết thực nhằm khắc phục hạn chế, tiếp tục nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu tình hình mới. Xuất phát từ nhứng lý do trên, tác giả đã chọn đề tài “Tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai” làm đề tài nghiên cứu luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Có thể nói, công tác cán bộ nói chung và công tác tuyển dụng cán bộ công chức cấp xã nói riêng đã có nhiều đề tài nghiên cứu, phân tích, đánh giá trên nhiều cấp độ, phạm vi khác nhau, cụ thể nhƣ: - Luận văn thạc sỹ của Trƣơng Hải Long (2010) Pháp luật về tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành chính nhà nƣớc ở Việt Nam hiện nay. Trong đó, Luận văn đã đƣa ra lý luận khái niệm tuyển dụng công chức, đánh giá thực trạng tuyển dụng công chức hiện nay và đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn 3
thiện pháp luật tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành chính nhà nƣớc ở Việt Nam hiện nay. - Luận văn Thạc sỹ của Nguyễn Đình Khuê (2014), Tuyển dụng công chức tỉnh Tuyên Quang. Trong đó, Luận văn đã nêu đƣợc cơ sở lý luận, đánh giá khái quát những ƣu điểm, hạn chế của công tác tuyển dụng công chức tỉnh Tuyên Quang từ năm 2006 đến 2012 và đề ra các giải pháp để nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng trong thời gian tới. - Luận văn Thạc sỹ của Đồng Đức Anh (2016), Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng. Trong đó, Luận văn đã nêu đƣợc những cơ sở lý luận, thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng. Trên cơ sở phân tích thực trạng chất lƣợng cán bộ, công chức cấp xã của địa phƣơng luận văn đƣa ra đƣợc một số giải pháp với mục đích phát huy những yếu tố tích cực, khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm không ngừng nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của tỉnh Hải Dƣơng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Bài viết đăng trên tạp chí: - Đào Thị Thanh Thủy (2010), Một số kiến nghị về xây dựng cơ chế tuyển dụng công chức theo mô hình công vụ việc làm ở nƣớc ta, Tạp chí Tổ chức Nhà nƣớc. Trong đó, bài viết đã khái quát đƣợc thực trạng về các quy định liên quan đến tuyển dụng cộng chức ở nƣớc ta hiện nay, đƣa ra một số giải pháp khắc phục những hạn chế về tuyển dụng công chức trên cơ sở Luật cán bộ, công chức. - Nguyễn Duy Thắng (2011), Cải cách chế độ tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành chính ở Việt Nam, Tạp chí tổ chức nhà nƣớc. Trong đó, bài viết đã đề cập đến bối cảnh và chế độ tuyển dụng công chức trong giai đoạn cải cách hành chính, khái quát về công tác tuyển dụng, bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam, thực trạng tuyển dụng công chức ở Việt Nam và cải cách chế độ tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành chính ở Việt Nam.v.v. - Nguyễn Thị Trà Giang (2011- Tạp chí Xây dựng Đảng), Thực trạng cán bộ, công chức cấp xã ở Quảng Bình. Trong đó, tác giả đánh giá thực trạng cán 4
bộ, công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh, đƣa ra một số giải pháp nhƣ: Chuẩn hóa chức danh; đổi mới công tác tuyển dụng; chú trọng việc bố trí, sử dụng, đề bạt, luân chuyển; Tăng cƣờng quản lý, kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm; tiếp tục thực hiện chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp; đổi mới công tác đào tạo, bồi dƣỡng…. - Trần Đình Thắng (2014 - Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam), Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở của Việt Nam. Trong đó, tác giả cho rằng: Xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cơ sở là nội dung trọng yếu của cải cách hành chính nhà nƣớc, cải cách và xây dựng nền công vụ chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ nhân dân; góp phần quan trọng vào việc xây dựng và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền, hệ thống chính trị cơ sở; trực tiếp quyết định đến chất lƣợng lãnh đạo, quản lý, hiện thực hóa đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nƣớc trong đời sống xã hội; phát huy quyền làm chủ và nâng cao đời sống của nhân dân. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở phải bảo đảo tính chiến lƣợc, đặt trong tổng thể xây dựng nền công vụ, căn bản, đồng bộ về quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dƣỡng, bảo đảm chính sách đãi ngộ, cải thiện đời sống và môi trƣờng công tác; có hình thức, biện pháp phù hợp, với quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nƣớc và toàn xã hội. - Trần Thị Hạnh (2015- Tạp chí Cộng sản), Chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã từ sau Hội nghị Trung ƣơng 5 khóa IX và một số kiến nghị. Trong đó, tác giả đƣa ra một số kiến nghị để nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, nhằm đạt đƣợc mục tiêu nhƣ Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 5 khóa IX đã đề ra, nhƣ: Khảo sát, điều tra, đánh giá một cách khách quan thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã về tiêu chuẩn, điều kiện; độ tuổi, thâm niên công tác; tiêu chuẩn về cán bộ, công chức cấp xã chỉ yêu cầu tốt nghiệp trung cấp nhƣ hiện nay là quá thấp; tổ chức thi sát hạch công chức 5 năm/lần, nhƣ các nƣớc tiên tiến hiện nay trên thế giới đang áp dụng, kết hợp với khảo sát lấy ý kiến phản hồi của ngƣời dân về chuyên môn, nghiệp vụ, thái độ, 5
tinh thần phục vụ, kỹ năng giải quyết công việc của đội ngũ công chức cấp xã; xây dựng chế độ phụ cấp công vụ phù hợp, thống nhất đối với công chức khối đảng, đoàn thể và công chức khối cơ quan nhà nƣớc. Có chế độ phụ cấp và chính sách thu hút đối với cán bộ, công chức công tác ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo có nhiều khó khăn và vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số; cần tập trung làm tốt công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo từng giai đoạn. Nhìn chung, các công trình ngiên cứu liên quan đến nhiều nội dung trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và công tác tuyển dụng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nói riêng. Tuy nhiên, chƣa có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích: Luận văn trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng việc tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2012-2017, từ đó đề xuất những giải pháp về cách thức, quy trình tuyển dụng, tổ chức tuyển dụng công chức cấp xã đạt hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn: Để đạt đƣợc mục đích đã đề ra, luận văn tập trung thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa một số vấn đề mang tính lý luận và thực tiễn về công chức cấp xã, công tác tuyển dụng công chức cấp xã. - Phân tích, đánh giá thực trạng về công chức cấp xã, việc tuyển dụng công chức cấp xã giai đoạn 2012-2017 trên địa bàn tỉnh Lào Cai, nêu lên những ƣu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất phƣơng hƣớng, giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh có hiệu quả cao đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. 6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Công tác tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu, khảo sát công tác tuyển dụng công chức cấp xã bao gồm: Hệ thống văn bản về công tác tuyển dụng công chức cấp xã của Trung ƣơng và tỉnh Lào Cai; hoạt động tuyển dụng; thực tiễn áp dụng văn bản pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai. - Về thời gian: Từ năm 2012 đến năm 2017; - Về không gian: Tỉnh Lào Cai. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu: + Cơ sở lý luận: Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; quan điểm, chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc về công tác cán bộ, tuyển dụng công tác cán bộ. + Phƣơng pháp luận: Phƣơng pháp duy vật biện chứng và phƣơng pháp duy vật lịch sử. + Phƣơng pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện luận văn tác giả sử dụng những phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể nhƣ: phƣơng pháp lịch sử - logic, phƣơng pháp thống kê, phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp, phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, so sánh... 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn - Cung cấp những cơ sở khoa học cho việc thực hiện công tác tuyển dụng công chức trên địa bàn tỉnh Lào Cai nói chung và tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Lào Cai nói riêng, các giải pháp có thể vận dụng, áp dụng vào thực tế để nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng công chức cấp xã trong thời gian tới. 7
- Đề tài góp phần bổ sung cơ sở khoa học cho việc tiếp tục nghiên cứu việc đổi mới công tác tuyển dụng công chức cấp xã, góp phần xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, có đủ năng lực xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại. - Đề tài có thể sử dụng làm tƣ liệu phục vụ quá trình nghiên cứu cho sinh viên, học viên và là tài liệu tham khảo cho những ngƣời quan tâm đến vấn đề này. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc bố cục thành 3 chƣơng: Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về tuyển dụng công chức cấp xã Chương 2. Thực trạng công tác tuyển dụng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai (2012-2017) Chương 3. Phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Lào Cai 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Công chức và công chức cấp xã 1.1.1. Khái niệm và phân loại công chức cấp xã: Theo Khoản 2, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 4 ngày 13/11/2008, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2010 thì “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sỹ quan quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công án nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập, trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”. - Khái niệm công chức cấp xã: Theo Luật Cán bộ, công chức đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 4 ngày 13/11/2008, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/ 2010 quy định: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [46.tr8]. Khái niệm Công chức cấp xã là một nhận thức mới về đội ngũ ngƣời làm việc trong cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp xã. Khái niệm công chức cấp xã nêu trên lần đầu tiên đƣợc luật hóa thành quy định trong Luật Cán bộ, công chức. Trƣớc đó, Pháp lệnh Cán bộ, công chức năm 1998, đƣợc sửa đổi bổ sung 9
năm 2003 không có quy định cụ thể thể nảo là công chức cấp xã, chỉ quy định “những người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã” [46.tr9] thì đƣợc gọi chung là cán bộ, công chức. Sau đó, Nghị định 114/2003/NĐ-CP ngày 10 tháng 10 năm 2003 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức xã, phƣờng, thị trấn có quy định: “Những người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã (gọi chung là công chức cấp xã)” [46.tr9], nhƣng đây mới chỉ dừng lại ở quy ƣớc chung để gọi cho thống nhất, chƣa đƣợc luật hóa. Theo Khoản 3, Điều 61 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 thì: Công chức xã, phƣờng, thị trấn có các chức danh sau đây: - Trƣởng Công an; - Chỉ huy trƣởng Quân sự; - Văn phòng - thống kê; - Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trƣờng (đối với phƣờng, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trƣờng (đối với xã); - Tài chính - kế toán; - Tƣ pháp - hộ tịch; - Văn hoá - xã hội. 1.1.2. Đặc điểm của công chức cấp xã Từ những khái niệm tại mục 1.1.1 nêu trên, các đặc điểm công chức cấp xã thể hiện là: - Là công dân Việt Nam: Đây là đặc điểm và cũng là điều kiện để trở thành một công chức cấp xã ở nƣớc ta, ngƣời không phải là công dân Việt Nam thì không đƣợc làm công chức cấp xã. - Đƣợc tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã: Đặc điểm này cho thấy điều kiện để trở thành một công chức cấp xã là phái đƣợc tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định. Đây là sự khác biệt giữa cán 10
bộ cấp xã và công chức cấp xã. Cán bộ cấp xã là các chức danh đƣợc bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ, còn công chức cấp xã đƣợc tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã theo quy định. - Trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc: Công chức cấp xã đƣợc tuyển dụng vào làm việc trong Ủy ban nhân dân cấp xã phải nằm trong biên chế và đƣợc hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc. Dấu hiệu này cho thấy điều kiện và khuôn khổ sử dụng đội ngũ công chức cấp xã là trong biên chế đƣợc giao theo quy định và đƣợc hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc. Nhà nƣớc thống nhất giao chỉ tiêu biên chế công chức cấp xã theo kết quả phân loại xã và đảm bảo ngân sách trả lƣơng cho công chức cấp xã trong chỉ tiêu biên chế theo quy định. 1.1.3. Vai trò, nhiệm vụ của công chức cấp xã: - Công chức ở cơ sở có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức năng làm cầu nối giữa Đảng với nhân dân, giữa công dân với Nhà nƣớc. Sở dĩ nhƣ vậy vì họ là những cán bộ trực tiếp tuyên truyền, phổ biến, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc trên địa bàn dân cƣ, giải quyết mọi nhu cầu của dân cƣ, bảo đảm sự phát triển kinh tế của địa phƣơng, duy trì trật tự, an ninh, an toàn xã hội trên địa bàn cấp xã. - Công chức cấp xã có nhiệm vụ chung là “tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực công tác được phân công và thực hiện các nhiệm vụ khác do Ủy ban nhân dân cấp xã giao” [46.tr9]. Trong đó mỗi một chức danh công chức cấp xã có nhiệm vụ chuyên môn riêng, cụ thể đƣợc quy định từ Điều 3 đến Điều 9 Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV ngày 30 tháng 10 năm 2012 của Bộ Nội vụ. 1.2. Quan niệm về tuyển dụng và tuyển dụng công chức cấp xã 1.2.1. Quan niệm về tuyển dụng Hiện tại vẫn có những cách hiểu khác nhau về tuyển dụng, nhƣ: 11
- Tuyển dụng theo nghĩa rộng: Đó là quá trình tìm kiếm, thu hút, ứng cử viên từ những nguồn khác nhau đến tham gia dự tuyển vào các vị trí còn thiếu trong tổ chức và lựa chọn trong số họ những ngƣời đáp ứng tốt nhất yêu cầu công việc đặt ra của tổ chức. Theo cách hiểu này, tuyển dụng bao gồm: Tuyển chọn những ngƣời mới vào làm việc ; tiếp nhận từ những tổ chức khác; chuyển ngƣời làm việc từ nơi thừa sang nơi thiếu; đề bạt ngƣời đang làm việc tại tổ chức vào vị trí còn thiếu của tổ chức. - Tuyển dụng theo nghĩa hẹp: Đó là sự tìm kiếm, thu hút, lựa chọn những ngƣời mới ở ngoài tổ chức để vào tổ chức làm việc. Theo cánh hiểu này, việc tuyển dụng là việc tuyển chọn những ngƣời mới vào làm việc tại những vị trí còn thiếu của tổ chức. Trong khuôn khổ luận văn này, tuyển dụng đƣợc đề cập theo cách hiểu tuyển dụng theo nghĩa hẹp. 1.2.2. Quan niệm về tuyển dụng công chức cấp xã Tuyển dụng công chức cấp xã vào công sở đƣợc hiểu là một quá trình “lựa chọn và chấp nhận một người tự nguyện gia nhập vào công vụ, sau khi đã xác nhận người đó có đủ tiêu chuẩn và điều kiện cho một công vụ nhất định trong bộ máy nhà nước” [46.tr11]. Do công chức cấp xã là một phần của công chức nói chung nên tuyển dụng công chức cấp xã cũng đƣợc hiểu giống nhƣ tuyển dụng công chức. Đó là quá trình lựa chọn và chấp nhận ngƣời có đủ tiêu chuẩn, điều kiện của chức danh công chức cấp xã để đảm nhiệm một chức danh công chức cấp xã nhất định; đó là quá trình xem xét, lựa chọn những ngƣời có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có trình độ, chuyên ngành đào tạo phù hợp với vị trí công việc của chức danh công chức cấp xã theo quy định, có sức khỏe, có năng lực thực hiện nhiệm vụ của công chức cấp xã…và đảm nhiệm chức danh công chức cấp xã, đƣợc giao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chức danh công chức cấp xã theo quy định của pháp luật hiện hành. Tuyển dụng công chức cấp xã trải qua một quy trình, thủ tục chặt chẽ theo quy định của pháp luật. 12