Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn quận 3, thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:101

Thêm vào BST

Báo xấu

250
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn quận 3, thành phố Hồ Chí Minh là nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng trường tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng dạy ở các trường tiểu học trên địa bàn quận 3, thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn quận 3, thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ____________________ NGUYỄN VĂN PHƯỚC MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HAI BUỔI/NGÀY CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN BA, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản lý giáo dục Mã số : 601405 NGƯỜI HƯỚNG DẪN : TS. VÕ VĂN NAM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2010
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn: “Một số biện pháp quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba, thành phố Hồ Chí Minh.” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này chưa từng được công bố. Xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Xin chân thành cảm ơn Ủy ban Nhân dân, Phòng Giáo dục & Đào tạo Quận Ba và các trường Tiểu học trong Quận đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong việc thực kiện khảo sát kết quả của luận văn. Xin chân thành cảm ơn TS. Võ Văn Nam đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Quận 3, ngày 21 tháng 9 năm 2010 Tác giả luận văn NGUYỄN VĂN PHƯỚC
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................................. 2 0T 0T MỤC LỤC ............................................................................................................................................ 3 0T T 0 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ................................................................. 5 0T T 0 MỞ ĐẦU .............................................................................................................................................. 6 0T T 0 1.Lý do chọn đề tài: ....................................................................................................................................... 6 0T 0T 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................................................. 7 0T 0T 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................................................... 8 0T 0T 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ................................................................................................................ 8 0T 0T 5. Giả thuyết khoa học................................................................................................................................... 8 0T 0T 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................................................ 8 0T 0T 7. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................................................... 8 0T 0T 8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................................................... 9 0T 0T Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học ...................... 10 0T T 0 1.1.Tổng quan vấn đề nghiên cứu: ............................................................................................................... 10 0T 0T 1.1.1.Lịch sử nghiên cứu vấn đề: ............................................................................................................ 10 T 0 0T 1.1.2. Quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và Bộ Giáo dục và Đào tạo về dạy học hai buổi/ngày11 T 0 T 0 1.1.3. Kinh nghiệm và xu thế dạy học hai buổi/ngày ở một số nước trong khu vực và trên thế giới ......... 13 T 0 T 0 1.2. Một số khái niệm cơ bản....................................................................................................................... 15 0T 0T 1.2.1. Dạy học 2 buổi/ngày ..................................................................................................................... 15 T 0 0T 1.2.2. Hoạt động dạy học ........................................................................................................................ 16 T 0 0T 1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học ............................................................................................................ 18 T 0 0T 1.2.4. Biện pháp quản lý hoạt động dạy................................................................................................... 19 T 0 0T 1.3. Công tác quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động dạy ở trường tiểu học ........................................... 20 0T T 0 1.3.1 Vị trí mục tiêu của trường tiểu học ................................................................................................. 20 T 0 T 0 1.3.2. Vai trò chức năng của hiệu trưởng trường tiểu học ........................................................................ 22 T 0 T 0 1.3.3. Chức năng, yêu cầu đối với hiệu trưởng trường Tiểu học trong công tác quản lí hoạt động dạy hai T 0 buổi/ngày................................................................................................................................................ 23 T 0 1.3.4. Nội dung quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày ở trường Tiểu học của Hiệu trưởng ........................ 25 T 0 T 0 Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên 0T địa bàn Quận Ba thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................ 32 0T 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội và giáo dục của Quận Ba thành phố Hồ Chí Minh. ...................... 32 0T T 0 2.1.1.Tổng quan Quận 3.......................................................................................................................... 32 T 0 0T 2.1.1.1 Vị trí địa lí. ............................................................................................................................. 32 T 0 0T 2.1.1.2. Dân số ................................................................................................................................... 32 T 0 0T 2.1.2 Thực trạng về sự phát triển giáo dục của Quận 3 từ năm 2005 đến nay ........................................... 34 T 0 T 0 2.2.Thực trạng về giáo dục Tiểu học và việc thực hiện chương trình dạy hai buổi/ngày của Quận Ba thành 0T phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................................................ 40 0T
2.2.1.Chất lượng giáo dục ....................................................................................................................... 40 T 0 0T 2.2.2. Tình hình đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên .............................................................................. 44 T 0 T 0 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường Tiểu học Quận Ba thành 0T phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................................................ 47 0T 2.3.1. Quản lý chương trình, kế hoạch dạy học của tổ chuyên môn và giáo viên ...................................... 50 T 0 T 0 2.3.2. Quản lý việc thực hiện quy chế chuyên môn trong dạy học của tổ chuyên môn và giáo viên.......... 53 T 0 T 0 2.3.3. Quản lý hoạt động dạy học trên lớp. .............................................................................................. 56 T 0 T 0 2.3.5. Quản lý phương tiện, điều kiện dạy học ........................................................................................ 63 T 0 T 0 2.4. Nhận xét chung về quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học Quận 3 ........................ 67 0T T 0 2.4.1. Ưu điểm ....................................................................................................................................... 67 T 0 0T 2.4.2. Những tồn tại trong quản lý hoạt động giảng dạy ......................................................................... 68 T 0 T 0 Chương 3: Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường tiểu học Quận 0T 3. ......................................................................................................................................................... 71 0T 3.1. Một số nguyên tắc chỉ đạo việc đề xuất các biện pháp .......................................................................... 71 0T T 0 3.2. Các biện pháp được đề xuất .................................................................................................................. 72 0T 0T 3.2.1. Nâng cao nhận thức chính trị, đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm T 0 cho giáo viên .......................................................................................................................................... 72 0T 3.2.2. Phát huy tính chủ động của giáo viên trong việc thực hiện chương trình giáo dục, khuyến khích sự T 0 sáng tạo của giáo viên và học sinh trong hoạt động dạy và học ............................................................... 74 T 0 3.2.3 Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, tạo điều kiện để giáo viên học tập, tự bồi dưỡng nâng cao T 0 năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và nắm bắt các thành tựu sư phạm ....................................................... 76 T 0 3.2.4. Tích cực quan tâm đến việc rèn luyên đạo đức và cải tiến phương pháp học tập cho học sinh, phát T 0 huy vai trò của đội thiếu niên tiền phong và sự phối kết hợp giáo dục của phụ huynh học sinh................ 78 T 0 3.2.5. Thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra chuyên môn của giáo viên, chú trọng bồi dưỡng năng lực T 0 chuyên môn cho đội ngũ ......................................................................................................................... 81 0T 3.2.6. Làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, thu hút sự ủng hộ của các nguồn lực trong cộng đồng để hiện T 0 đại hoá cơ sở vật chất – kỹ thuật phục vụ hoạt động dạy học trong nhà trường ........................................ 83 T 0 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp........................................................................................................... 84 0T 0T 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp................................................................ 85 0T T 0 3.5. Kết luận chương 3 ................................................................................................................................ 88 0T 0T Kết luận và kiến nghị........................................................................................................................... 89 0T 0T 1. Kết luận................................................................................................................................................... 89 0T T 0 2. Kiến nghị ................................................................................................................................................ 90 0T T 0 Danh mục tài liệu tham khảo ............................................................................................................... 93 0T 0T PHỤ LỤC ........................................................................................................................................... 95 0T T 0
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN STT CHỮ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI 1 BGD & ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo 2 CB - GV Cán bộ - giáo viên 3 CBQL Cán bộ quản lí 4 CSVC Cơ sở vật chất 5 ĐH Đại học 6 GV Giáo viên 7 HS Học sinh 8 PGD & ĐT Phòng Giáo dục và Đào tạo 9 SGD & ĐT Sở Giáo dục và Đào tạo 10 SL Số lượng 11 TB Trung bình 12 TBDH Thiết bị dạy học 13 THCS Trung học cơ sở 14 THĐĐ Thực hiện đầy đủ (Bảng xếp loại hạnh kiểm) Thực hiện không đầy đủ (Bảng xếp loại 15 THKĐĐ hạnh kiểm) 16 THPT Trung học phổ thong 17 TL Tỉ lệ 18 TN Tốt nghiệp 19 Tr.CN Trước Công nguyên 20 TW Trung ương 21 XS Xuất sắc
MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài: 1.1. Đảng và nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến giáo dục, quan tâm đến việc phát triển giáo dục, đổi mới giáo dục. Nghị quyết TW lần thứ 4 khoá VII (tháng 1 năm 1993) đã nêu 4 quan điểm chỉ đạo giáo dục, trong đó quan trọng nhất là quan điểm khẳng định giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết TW lần thứ 2 khóa VIII (tháng 12 năm 1996) về định hướng chiến lược phát triển giáo dục của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước đã khẳng định phải đổi mới nội dung phương pháp giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và tăng cường cơ sở vật chất trường học. Đại hội IX tiếp tục khẳng định giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu: “Phát triển giáo dục - đào tạo là một trong những động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, là điều kiện phát triển nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh.” Đồng thời đề ra nhiệm vụ: “Tiếp tục phát triển chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới phương pháp dạy học, hệ thống trường lớp và hệ thống quản lý giáo dục, thực hiện chuẩn hoá - hiện đại hoá - xã hội hoá giáo dục.” Thực hiện nghị quyết của Đảng, cả nước bước vào công cuộc đổi mới giáo dục và đào tạo. Kỳ họp thứ 8 khoá X (tháng 12 năm 2000), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 40 về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Cũng từ năm học này, giáo dục tiểu học thực hiện thí điểm chương trình tiểu học hai buổi/ngày, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình. Đây là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với sự phát triển giáo dục trong điều kiện kinh tế, xã hội của giai đoạn mới. Mô hình dạy học hai buổi/ngày đã có cách đây khá lâu ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tỉ lệ học sinh tiểu học học chương trình hai buổi/ngày đạt con số đáng ghi nhận: Ở thành phố Hồ Chí Minh là 79,5% và ở Quận Ba là 92%. 1.2. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học giữ một vai trò quan trọng với mục tiêu là hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc trung học cơ sở. Hiệu trưởng trường tiểu học là người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước nhà nước về việc quản lý nhà
trường, thực hiện mục tiêu giáo dục của tiểu học. Trong đó, quản lý hoạt động dạy là nội dung vô cùng quan trọng của công tác quản lý nhà trường, một hoạt động trung tâm của việc thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Do đó, việc xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng trường tiểu học yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Để hoạt động dạy học trong các nhà trường được thực hiện tốt, điều then chốt là phải tăng cường công tác quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động này. Từ đó, đánh giá kịp thời, chính xác và có những điều chỉnh, cải tiến đáng kể, nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học trong nhà trường. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, chúng ta đang thực hiện việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước. 1.3. Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã được thực hiện trong cả nước nhiều năm qua. Trong quá trình thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Thành phố Hồ Chí Minh nói chung, Quận Ba nói riêng đã nhận được sự quan tâm đầu tư về mọi mặt của các cấp uỷ Đảng chính quyền cùng sự nỗ lực của toàn ngành giáo dục, sự nghiệp giáo dục của Quận Ba đã đạt được những thành quả nhất định. Tuy vậy, để đáp ứng được đầy đủ sự mong đợi của Đảng, của nhân dân, ngành giáo dục Quận Ba cần phải tiếp tục đầu tư nhiều hơn nữa, nhất là cần xây dựng và thực hiện các biện pháp khả thi nhằm đáp ứng đầy đủ yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay, trong đó các biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng trường tiểu học là vô cùng cần thiết. Trong những năm qua, đã có một số công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học, nhưng trong phạm vi đọc của mình, tác giả nhận thấy vẫn còn ít đề tài nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày ở trường tiểu học, đặc biệt ở địa bàn Quận Ba Thành phố Hồ Chí Minh. Những phân tích trên là lý do để tác giả chọn đề tài luận văn: “Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba, thành phố Hồ Chí Minh.” 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn để đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của Hiệu trưởng trường tiểu học, nhằm nâng cao chất lượng dạy ở các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba, Thành phố Hồ Chí Minh.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Những biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba. 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đổi mới giáo dục tiểu học được thực hiện đồng bộ với các thành tố cấu thành quá trình giáo dục tiểu học. Trong khuôn khổ luận văn, tác giả tập trung nghiên cứu về các biện pháp quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học Quận Ba Thành phố Hồ Chí Minh. 5. Giả thuyết khoa học Đổi mới giáo dục tiểu học hiện nay tất yếu sẽ dẫn đến những thay đổi trong quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học. Trên cơ sở khảo sát, đánh giá đúng thực trạng công tác quản lí hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học, sẽ đề xuất được các biện pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn ở địa phương và mang tính khả thi, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học và đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng trường tiểu học. 6 .2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba Thành phố Hồ Chí Minh. 6.3. Đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày của Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba Thành phố Hồ Chí Minh. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp: phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát hoá để xử lý các tài liệu lý luận vận dụng các khái niệm công cụ vào khung lý thuyết cho đề tài. Nguồn tài liệu tập trung vào các vấn đề: - Đổi mới giáo dục tiểu học hiện nay. - Lý luận về quản lý giáo dục, quản lý hoạt động dạy học ở tiểu học. 7.2.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra: Sử dụng mẫu phiếu điều tra dành cho cán bộ phòng Giáo dục & Đào tạo, cán bộ quản lý, giáo viên để thu thập thông tin về vấn đề nghiên cứu. Phương pháp còn được sử dụng để trưng cầu ý kiến về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày được đề xuất. - Phương pháp phỏng vấn: trò chuyện với cán bộ chuyên môn phòng Giáo dục & Đào tạo, cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh. - Phương pháp quan sát: Tiến hành dự giờ, tham quan và sinh hoạt chuyên môn. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết kinh nghiệm của hiệu trưởng các trường tiểu học trong quản lí hoạt động dạy hai buổi/ngày ở trường tiểu học. 7.2.3. Phương pháp bổ trợ Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý số liệu. 8. Cấu trúc luận văn Luận văn cấu trúc gồm phần mở đầu, 3 chương và phần kết luận, kiến nghị: • Mở đầu: Giới thiệu khái quát những vấn đề chung của đề tài. • Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học. • Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba. • Chương 3: Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy hai buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn Quận Ba. • Kết luận và kiến nghị Phần cuối luận văn là tài liệu tham khảo và phụ lục
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng các trường tiểu học 1.1.Tổng quan vấn đề nghiên cứu: 1.1.1.Lịch sử nghiên cứu vấn đề: Trong lịch sử xã hội, ở bất kỳ thời đại nào, quản lý luôn giữ một vị trí vô cùng quan trọng đối với việc vận hành và phát triển xã hội. Ở lĩnh vực giáo dục và đào tạo, quản lý là nhân tố giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục, trong đó các biện pháp quản lý hoạt động dạy học luôn là vấn đề đáng được quan tâm, nghiên cứu và khảo nghiệm. Thực tiễn đã có rất nhiều công trình khoa học, nhiều ý tưởng cập nhật về quản lý hoạt động dạy học được các nhà khoa học quan tâm. Dạy học và quản lý hoạt động dạy học được hình thành và phát triển cùng với lịch sử hình thành và phát triển của các hình thái kinh tế xã hội. Ngược dòng lịch sử ngay từ thời cổ đại, vấn đề dạy học đã được nhiều nhà triết học đồng thời là nhà giáo dục cả phương đông và phương tây quan tâm đề cập đến: từ Khổng tử (551 – 479 Tr.CN), Socrates (469 – 399 Tr.CN), đến Plato (427 – 348 Tr.CN),… đều đã khẳng định được vai trò tất yếu của giáo dục trong xã hội và tính quyết định của chính trị đối với giáo dục. Chủ nghĩa tư bản xuất hiện cuối thế kỷ XIV với những thay đổi mạnh mẽ về khoa học kỹ thuật, đòi hỏi con người phải có những am hiểu về kỹ thuật, lúc này vấn đề dạy học và quản lý dạy học đã được nhiều nhà giáo dục quan tâm, tiêu biểu là J. A Com xki (1652-1670), ông đã đưa ra các nguyên tắc dạy học trực quan, nhất quán, nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, tính hệ thống. Ông nhấn mạnh hiệu quả dạy học có liên quan rất lớn đến chất lượng người dạy trong việc vận dụng các nguyên tắc dạy học. Tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin ra đời đã thực sự định hướng cho hoạt động giáo dục là các qui luật về “sự hình thành cá nhân con người”, “tính quy định về kinh tế xã hội đối với giáo dục”,… Các quy định đó đặt ra các yêu cầu đối với quản lý giáo dục và tính ưu việt của xã hội đối với việc tạo ra phương tiện điều kiện cần thiết cho giáo dục. Khoa học quản lý giáo dục ở Việt Nam được hình thành và phát triển, trước hết phải nói đến quan điểm giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890-1969). Trên cơ sở kế thừa những tinh hoa của của các tư tưởng giáo dục tiên tiến và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin, Người
đã để lại cho chúng ta những nền tảng lý luận về: Vai trò của giáo dục, định hướng phát triển giáo dục, mục đích dạy học, vai trò của quản lý và cán bộ quản lý giáo dục. Hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục có giá trị rất cao trong quá trình phát triển lý luận dạy học, lý luận giáo dục của nền giáo dục cách mạng Việt Nam. Bằng sự tổng hoà các tri thức quản lý giáo dục, giáo dục học, tâm lý học, xã hội học, kinh tế học,…; trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ chí Minh, các nhà khoa học Việt Nam đã nêu ra các vấn đề về khái niệm quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học, quản lý hoạt động dạy học, cùng các chức năng, nguyên tắc, phương pháp quản lý,… Trên thực tế có hàng loạt các công trình nghiên cứu, giáo trình, bài giảng về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý hoạt động dạy học của các tác giả như: Nguyễn Lân, Nguyễn Cảnh Toàn, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Quốc Chí,… Những công trình đó làm phong phú thêm lý luận quản lý nói chung và lý luận quản lý hoạt động dạy học nói riêng. Việc vận dụng lý luận quản lý giáo dục vào trong thực tiễn ở mỗi địa phương, mỗi cơ sở giáo dục đang là vấn đề mà mỗi cơ sở giáo dục và xã hội cần phải quan tâm, nhất là trong điều kiện đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay. 1.1.2. Quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và Bộ Giáo dục và Đào tạo về dạy học hai buổi/ngày Dạy học hai buổi/ngày là chủ trương đúng đắn, phù hợp với kinh tế xã hội hiện nay, khi mà đất nước bước vào giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Dạy học hai buổi/ngày sẽ là điều kiện đảm bảo dạy học đủ thời gian, chất lượng học tập các môn bắt buộc sẽ tốt hơn. Học sinh có điều kiện cân đối việc học tập, rèn luyện và tăng cường các hoạt động giáo dục sức khoẻ, thẩm mỹ, thể chất. Đồng thời học thêm các môn năng khiếu, tăng cường phát triển năng lực qua các môn tự chọn, góp phần hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho học sinh. Đối với bậc tiểu học nói riêng, dạy – học hai buổi/ngày đã trở thành mục tiêu của giáo dục tiểu học để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX đã khẳng định: “Củng cố thành tựu xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học, phấn đấu để ngày càng có nhiều trường tiểu học có đủ điều kiện dạy học hai buổi/ngày tại trường, được học ngoại ngữ, tin học. Đẩy nhanh tiến độ phổ cập giáo dục Trung học cơ sở…”
Dạy học hai buổi/ngày không chỉ đáp ứng nhu cầu của một số bậc cha mẹ học sinh muốn gửi con ở trường cả ngày để an tâm công tác, tránh những tác hại ảnh hưởng xấu đến trẻ khi không có sự hướng dẫn của gia đình và nhà trường đồng thời còn nhằm vào mục đích lớn của giáo dục. Đó là thực hiện mục tiêu giáo dục: đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” (Điều 2 – Luật Giáo dục). Việc dạy – học hai buổi/ngày nhằm tạo điều kiện để: - Học – dạy đủ thời gian và có chất lượng các môn học bắt buộc, tránh được việc dạy thêm, học thêm tràn lan, tiếp thu và chiếm lĩnh tri thức có hiệu quả cao, giảm bớt thời gian học bài và làm bài ở nhà. - Tăng cường các hoạt động giáo dục sức khoẻ, thẩm mỹ, lối sống, môi trường và phát triển các môn học năng khiếu. Tăng cường phát triển năng lực qua các môn tự chọn và qua hoạt động giáo dục ngoài giờ. - Tạo ra cho học sinh ý thức tự lập, tự rèn luyện, biết cách chung sống, hình thành thái độ, giá trị đích thực, nhân cách của học sinh, đáp ứng nhu cầu chăm sóc, giáo dục trẻ em của gia đình và cộng đồng. Việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở trường tạo điều kiện để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, đảm bảo chất lượng của bậc học, tạo cho trẻ môi trường học tập và vui chơi lành mạnh, đồng thời thời gian tăng thêm so với kế hoạch dạy 5 buổi/tuần chủ yếu dành cho việc tổ chức các hoạt động (trong và ngoài lớp) về thực hành và rèn luyện kỹ năng, tự học và phát triển thể lực, năng khiếu về nghệ thuật, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh, không yêu cầu học sinh làm bài tập ở nhà. Chủ trương dạy – học hai buổi/ngày đã được thể chế hoá và mang tính pháp lý: - Điều lệ trường Tiểu học có ghi rõ: “Trường tiểu học có thể tổ chức nội trú hoặc bán trú một phần hoặc toàn thể học sinh, tuỳ theo yêu cầu và khả năng của trường, của cha mẹ học sinh và của địa phương…” và “…ở những nơi có điều kiện, có thể tổ chức cho học sinh học tập hai buổi/ngày” (theo quyết định số 3257/GDĐT ngày 8/11/1994 của Bộ Giáo dục & Đào tạo)
- Ngày 28/12/1994 Vụ Giáo dục Tiểu học – Bộ Giáo dục & Đào tạo đã có công văn 909/TH về hướng dẫn thực hiện kế hoạch cho trường, lớp tiểu học dạy – học hai buổi/ngày. - Trong hướng dẫn nhiệm vụ năm học của Vụ Giáo dục Tiểu học – Bộ Giáo dục & Đào tạo từ năm học 1995 – 1996 đến năm 2009- 2010 đều đề cập tới việc tổ chức dạy – học hai buổi/ngày qua các văn bản số 5276/TH ngày 5/8/1995, số 5520/TH ngày 7/8/1996,… - Trong chỉ thị của Bộ Trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo về việc dạy thêm ngoài giờ số 17/GD ngày 31/8/1995 có viết: “Riêng ở bậc Tiểu học, khuyến khích các trường Tiểu học có điều kiện tổ chức dạy hai buổi/ngày hoặc tổ chức bán trú ngay trong trường” và chỉ thị số 15/2000/CT- BGD&ĐT ngày 17/5/2000 về các biện pháp cấp bách tăng cường quản lý dạy thêm, học thêm có hướng dẫn “Tổ chức tốt để thu hút tối đa học sinh vào các lớp học hai buổi/ngày theo nguyện vọng của gia đình học sinh.”. - Trong chỉ thị của Thủ Tướng Chính phủ về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thực hiện Nghị Quyết số 40/2000/QH10 của Quốc hội khóa X có viết: “Cân đối ngân sách địa phương, khai thác và huy động thêm các nguồn ngoài ngân sách bảo đảm kinh phí cho việc nâng cấp và xây dựng trường, khắc phục tình trạng học ba ca, thực hiện kiên cố hoá trường lớp, tạo điều kiện từng bước chuyển sang dạy học hai buổi/ngày, trước hết là đối với trường tiểu học, đồng thời tăng cường cung cấp thiết bị và đồ dùng dạy học cho nhà trường theo chuẩn do Bộ Giáo dục & Đào tạo quy định.” - Ngày 3/3/2010 Bộ Giáo dục & Đào tạo tổ chức Hội thảo “Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên hướng tới dạy học cả ngày ở Tiểu học”. 1.1.3. Kinh nghiệm và xu thế dạy học hai buổi/ngày ở một số nước trong khu vực và trên thế giới Giáo dục nước ta đã không ngừng đổi mới cho phù hợp với thời đại, nhờ đúc rút kinh nghiệm thực tiễn trong nước và thế giới qua nghiên cứu ở một số nước có thời lượng học tập như sau: Ở Tiểu học, năm học ở nước ta trước đây là 33 tuần, theo chương trình mới là 35 tuần nhưng vẫn ngắn hơn 5 tuần so với quốc tế là 40 tuần.
Tuần học ở nước ta trước đây là 6 buổi, hiện nay là 5 buổi/tuần và chỉ mới có khoảng 35% số trẻ được học hai buổi/ngày. Phần lớn học sinh tiểu học ở Việt Nam, đặc biệt là khu vực nông thôn chỉ được một buổi/ngày, không đầy nửa thời lượng so với chuẩn quốc tế. So sánh thời lượng học tập toàn bậc tiểu học của Việt Nam với một số nước trong khu vực và trên thế giới, ta thấy: ở các nước đó, học sinh được học một thời lượng từ gấp rưỡi đến gấp đôi thời lượng học của học sinh nước ta. Bảng 1.1: So sánh thời lượng học tập bậc Tiểu học của Việt Nam với một số nước trong khu vực. Nước STT Việt Nam Thái Lan Srilanca Nội dung 1 Số giờ học/ngày 3 6 6 2 Số ngày học/tuần 5 5 5 3 Số tuần học/năm 35 40 40 Nước STT Việt Nam Thái Lan Srilanca Nội dung 4 Số năm học bậc Tiểu học 5 6 5 5 Số giờ học/năm 495 1200 1200 6 Số giờ học ở bậc Tiểu học 2475 7200 6000 (Nguồn: Cung cấp giáo dục cơ bản cho mọi người – Steve Passingham DFDO/2002) Nội dung giảng dạy để dạy học hai buổi/ngày cho học sinh tiểu học cần phải đảm bảo được các yêu cầu sau: - Dạy đầy đủ chương trình 165 tuần của bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. - Thời lượng dạy – học buổi sáng hoàn thành chương trình chính khóa và buổi chiều là các tiết ôn tập, phát triển năng khiếu, hướng dẫn tự học, cả ngày không quá 7 giờ (420 phút, mỗi tiết học trung bình 35 phút). - Các tiết ôn luyện văn hoá, nâng cao năng khiếu do sự chủ động của người quản lý nhà trường, chủ yếu ôn luyện các nội dung sau:
o Làm bài tập, ôn kiến thức vừa học đối với môn Toán, Tiếng Việt và một số môn khác. o Soạn bài, chuẩn bị bài hôm sau cho môn Tập đọc, Tập làm văn. o Nâng cao hơn ở một số môn như Toán, Tập đọc, Tập làm văn. o Bổ sung thêm một số tiết năng khiếu như Mĩ Thuật, Nhạc, Múa, Thể dục,… Ngoài ra, ở các trường có điều kiện, tổ chức cho học sinh phát triển thêm các môn năng khiếu theo năng lực, sở trường của trẻ. Bên cạnh đó, nhà trường còn phải chú ý đến các hoạt động giáo dục khác như hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp; kết hợp với các hoạt động giáo dục, dạy học ở buổi thứ hai để tạo môi trường vui chơi, rèn luyện kiến thức bộ môn nghệ thuật, giảm căng thẳng trong học tập ở trường. Chất lượng và hiệu quả giáo dục của trường dạy học hai buổi/ngày được nâng cao hơn so với dạy học một buổi/ngày được thể hiện như sau: - Đảm bảo đủ thời lượng cần thiết để dạy đủ và có chất lượng các môn bắt buộc và môn tự chọn theo yêu cầu giáo dục toàn diện của chương trình cấp học. - Tạo điều kiện tích cực đổi mới phương pháp giáo dục, phương pháp dạy học, giảm căng thẳng, mệt mỏi trong học tập ở lớp cũng như ở nhà cho học sinh. Kết hợp hài hoà giữa học tập, rèn luyện và vui chơi. Học sinh được phát triển năng lực cá nhân, hình thành giá trị đích thực của nhân cách học sinh. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Dạy học 2 buổi/ngày Chương trình học hai buổi/ngày: Chương trình này chỉ thực hiện ở những nơi có điều kiện và thực hiện cho nhiều lớp, cho một số khối lớp hoăc cho cả trường. Với hình thức này học sinh có thể ăn trưa tại trường hoặc không ăn trưa tại trường vẫn phải đến lớp học vào buổi chiều như nhau. Thời lượng học gồm tổng số tiết của buổi sáng và buổi chiều. Người quản lý của nhà trường dựa vào thời lượng đó để điều chỉnh số tiết của môn học của buổi thứ nhất (buổi sáng)
và buổi thứ hai (buổi chiều) cho phù hợp đảm bảo cho học sinh thực hiện hết nội dung bài học bao gồm lý thuyết, bài tập và cả phần tự học để học sinh giảm bớt khối lượng bài học ở nhà. 1.2.2. Hoạt động dạy học Trên cơ sở lý luận của triết học Mác – Lê nin về hoạt động nhận thức của con người, các nhà khoa học đã tiếp nhận công nghệ dạy học bằng sự xem xét mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc của hoạt động dạy học để lý giải các thành tố cấu trúc đó từ những góc độ khoa học khác nhau. Dưới góc độ của giáo dục học: “Hoạt động dạy học là hoạt động đặc trưng cho bất cứ loại hình nhà trường nào và xét theo quan điểm tổng thể, dạy học chính là con đường giáo dục tiêu biểu nhất, với nội dung và tính chất của nó, dạy học luôn được xem là con đường hợp lý, thuận lợi nhất giúp cho học sinh với tư cách là chủ thể nhận thức, có thể lĩnh hội được một hệ thống tri thức và kỹ năng hành động, chuyển thành phẩm chất, năng lực, trí tuệ của bản thân” [2,tr.172] “cá nhân người học vừa là chủ thể vừa là mục đích cuối cùng của quá trình đó” [25,tr.111] ở góc độ xã hội học giáo dục: “ Dạy học được xem như là một diễn tiến vị thế xã hội của con người vì qua đó, con người luôn hoạt động và phát triển trong sự tiếp thu, lĩnh hội và chuyển hoá theo mục tiêu xác định của giáo dục phù hợp với sự phát triển của lứa tuổi và diễn ra trong suốt cuộc đời của mỗi người”. [22.tr172] Dạy học là một bộ phận của quá trình tổng thể giáo dục nhân cách toàn vẹn, là quá trình tác động qua lại giữa giáo viên và học sinh để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ dạy học (truyền thụ và lĩnh hội tri thức, kỹ năng kỹ xảo; trên cơ sở đó hình thành thế giới quan, phát triển năng lực sáng tạo và xây dựng các phẩm chất, nhân cách người học). Như vậy, dạy học là khái niệm chỉ hoạt động chung của người dạy và người học. Dạy học bao gồm hai hoạt động: hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hai hoạt động này luôn gắn bó mật thiết với nhau. - Hoạt động dạy của thầy Hoạt động dạy của thầy là hoạt động nhằm gây ảnh hưởng đến trò và hoạt động của trò; trong và bằng cách đó hình thành và phát triển hoạt động học tập cho trò. Trong lí luận dạy học hiện nay, hoạt động dạy của thầy vẫn được nhấn mạnh là hoạt động tổ chức, điều khiển hoạt
động chiếm lĩnh tri thức của học sinh, giúp học sinh nắm được kiến thức, hình thành kỹ năng, thái độ. Hoạt động dạy có chức năng kép là truyền đạt và điều khiển nội dung học theo chương trình quy định. Có thể hiểu hoạt động dạy là quá trình hoạt động sư phạm của thầy, có chức năng truyền thụ tri thức, tổ chức, điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ dạy học. - Hoạt động học của trò Là quá trình tự điều khiển, học sinh tự giác, tích cực dưới sự điều khiển của thầy, nhằm chiếm lĩnh khái niệm khoa học. Hoạt động học cũng có những chức năng kép là lĩnh hội và tự điều khiển quá trình chiếm lĩnh khái niệm khoa học một cách tự giác, tích cực nhằm biến tri thức của nhân loại thành học vấn của bản thân, hình thành hệ thống những kỹ năng, kỹ xảo, vận dụng kiến thức vào thực tiễn và hoàn thiện nhân cách của bản thân. Hai hoạt động dạy và học có mối quan hệ chặt chẽ với nhau trong mối quan hệ với các thành tố khác của quá trình dạy học như sơ đồ sau: Mục tiêu dạy học Nội dung dạy học Phương pháp dạy học Môi Môi trường tự Phương tiện dạy học trường xã nhiên hội Lực lượng dạy học Hình thức tổ chức dạy học Kết quả dạy học
Hình 1.1: Mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc 1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học Quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường là quản lý toàn bộ việc giảng dạy, giáo dục của thầy, việc học tập của trò theo nội dung giáo dục toàn diện nhằm thực hiện mục tiêu và đường lối giáo dục của Đảng. Do đó, những tác động của nó lên hệ thống phải là những tác động kép, tác động lên hoạt động dạy, đồng thời phải chuyển hoá hoạt động đó thành hoạt động học để đạt tới mục tiêu giáo dục. Và chính trong quá trình thực hiện sự chuyển hoá đó sẽ phải có sự điều hành, phối hợp tác động của các lực lượng khác, nhằm tạo ra một sức mạnh tổng hợp tác động đến hoạt động dạy học. Quá trình quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường phải lưu ý các điều kiện phục vụ cho dạy học như là: - Quản lý toàn bộ cơ sở vật chất và thiết bị nhà trường nhằm vào mục đích phục vụ tốt nhất cho việc giảng dạy, học tập và giáo dục học sinh. Quản lý tốt cơ sở vật chất và thiết bị nhà trường không chỉ đơn thuần là bảo quản tốt mà phải phát huy tốt năng lực của chúng cho dạy học, đồng thời còn làm sao để có thể thường xuyên bổ sung thêm những thiết bị mới và có giá trị. - Quản lý nguồn tài chính hiện có của nhà trường theo đúng nguyên tắc quản lý tài chính của nhà nước và của ngành giáo dục và đào tạo; đồng thời biết thu hút những nguồn tài chính khác từ xã hội để giúp đỡ nhà trường trong công tác xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị và tiến hành các hoạt động giáo dục, hoạt động dạy học. Đặc điểm của quản lý hoạt động dạy học là điều khiển, điều chỉnh hoạt động này vận hành một cách có kế hoạch, có tổ chức và được chỉ đạo, kiểm tra giám sát thường xuyên, nhằm từng bước hướng vào thực hiện các nhiệm vụ dạy học để đạt được mục đích dạy học. Quản lý hoạt động dạy học mang tính chất quản lý hành chính, sư phạm, khoa học và tính xã hội hoá cao. - Tính chất hành chính: Quản lý theo pháp luật và những quy chế, nội dung, quy định có tính chất bắt buộc đối với hoạt động dạy học.
- Tính sư phạm: Quản lý chịu sự quy định của các quy định đối với hoạt động dạy học diễn ra trong môi trường sư phạm, lấy hoạt động và quan hệ của thầy với trò làm đối tượng quản lý. - Tính đặc trưng của khoa học quản lý: Vận dụng có hiệu quả các chức năng quản lý, sử dụng sáng tạo các nguyên tắc và phương pháp quản lý trong quản lý hoạt động dạy học. - Tính xã hội hoá: Quản lý hoạt động dạy học chịu sự chi phối của các điều kiện kinh tế xã hội và có mối quan hệ tương tác, thường xuyên với xã hội. Yêu cầu cơ bản đối với quản lý hoạt đông dạy học là phải đảm bảo tính pháp lý, đảm bảo tính khoa học, đảm bảo tính thực tiễn trong quản lý hoạt động dạy học. Góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học trong nhà trường. Trong khuôn khổ của luận văn, công tác quản lí của hiệu trưởng về hoạt động dạy của giáo viên trong việc tổ chức cho học sinh học tập theo chương trình hai buổi/ngày được đề cập đến như là nội dung cốt lõi. 1.2.4. Biện pháp quản lý hoạt động dạy Khái niệm biện pháp có thể được hiểu theo những cấp độ nghĩa khác nhau. Trong quan hệ với phương pháp, biện pháp là cách thức thực hiện những hành động cấu thành phương pháp để đạt được mục tiêu của hoạt động. Trong quan hệ với mục tiêu của hoạt động, biện pháp là cách thức, con đường để giải quyết một vấn đề cụ thể nhằm đạt mục tiêu xác định. Trong khuôn khổ của luận văn, khái niệm biện pháp được hiểu theo nghĩa thứ hai, đó là cách thức con đường cụ thể để hiệu trưởng trường tiểu học thực hiện các nội dung quản lý hoạt động dạy của mình. Quản lý hoạt động dạy trong nhà trường bao gồm quản lý toàn bộ hoạt động dạy của giáo viên nhằm thực hiện mục tiêu đường lối giáo dục của Đảng. Mục tiêu của quản lý hoạt động dạy trong nhà trường là nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả của quá trình dạy học.
Biện pháp quản lý hoạt động dạy là cách thức mà người hiệu trưởng cần cụ thể hoá và hiện thực hóa để thực hiện các chức năng quản lý giáo dục và mục tiêu quản lý giáo dục trong nhà trường. 1.3. Công tác quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động dạy ở trường tiểu học 1.3.1 Vị trí mục tiêu của trường tiểu học Điều 2 chương I Điều lệ trường Tiểu học đã quy định vị trí trường tiểu học: “Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng.” Đây là bậc học bắt buộc đối với mọi trẻ em từ 6 đến 11-12 tuổi (một bộ phận nhỏ có thể đến 14 tuổi) thực hiện trong 5 năm học từ lớp 1 đến lớp 5. Đối với mỗi con người, trong quá trình trưởng thành, trường tiểu học là nơi con người chính thức được tổ chức học tập rèn luyện “chính quy” nghiêm túc nhất. Trường tiểu học lần đầu tiên tác động đến trẻ em bằng phương pháp nhà trường (bao gồm cả nội dung, phương pháp và tổ chức giáo dục). Nơi đầu tiên tổ chức một cách tự giác hoạt động học tập với tư cách là một hoạt động chủ đạo cho trẻ em; nơi diễn ra cuộc sống thực của trẻ em và nơi tạo cho trẻ em có nhiều hạnh phúc. Hiến pháp năm 1992 nước Việt Nam nêu rõ: “Học tập là quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân. Bậc tiểu học là bắt buộc không phải trả học phí.” Mục tiêu của trường tiểu học được quy định tại Điều 27 Luật giáo dục năm 2005: “Mục tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.” Mục tiêu giáo dục tiểu học ở nước ta bao gồm những phẩm chất, những năng lực chủ yếu cần hình thành cho học sinh tiểu học để góp phần vào quá trình đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho giai đoạn công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. Mục tiêu giáo dục tiểu học được cụ thể hoá thành mục tiêu của các môn học và các hoạt động khác trong chương trình giáo dục tiểu học. Đặc biệt, mục tiêu giáo dục tiểu học đã được