Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:188

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa lý luận về quản lý, quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, đề tài khảo sát đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV của hai khối DVH và GDHN tại trung tâm Giáo dục Thường xuyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý ĐNGV trung tâm GDTX trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN VĂN MINH QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 BÌNH DƯƠNG - 2019
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN VĂN MINH QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ LAN HƯƠNG BÌNH DƯƠNG - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi và được sự hướng dẫn khoa học của TS. Vũ Lan Hương. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Các kết quả này chưa từng được công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. Người cam đoan Nguyễn Văn Minh i
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, người viết đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và động viên rất quý báu của thầy cô, gia đình, bạn bè và anh chị em đồng nghiệp. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và chân thành sâu sắc đến TS. VŨ LAN HƯƠNG, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm giúp đỡ, dạy bảo và động viên tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến lãnh đạo các phòng, ban chức năng và thầy cô đã giảng dạy chuyên ngành quản lý giáo dục trường Đại học Thủ Dầu Một tận tình dìu dắt, truyền dạy cho tôi những kiến thức vô cùng quý báu trong suốt thời gian tôi học tập tại trường. Xin cảm ơn Quý thầy cô Ban giám đốc, giáo viên Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương, các thầy cô là trưởng, phó các phòng ban của Sở GD&ĐT tỉnh Bình Dương đã tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ, giúp đỡ và động viên chúng tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô trong BGĐ, giáo viên, công nhân viên Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương - nơi tôi đang công tác. Các thầy cô đã rất nhiệt tình hỗ trợ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian qua. Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình đã động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, song chắc chắn rằng luận văn sẽ không thể tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô, anh chị em đồng nghiệp và các bạn. Trân trọng cảm ơn ! Bình Dương, tháng năm 2019 Tác giả Nguyễn Văn Minh ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................... iii DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ........................................................................ix MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 4 6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 4 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................. 5 8. Ý nghĩa khoa học của đề tài và đóng góp thực tiễn ........................................... 7 9. Bố cục luận văn .................................................................................................. 8 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TRONG BỐI CẢCH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................................................................................................. 9 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ...................................................................... 9 1.1.1. Ở nước ngoài ........................................................................................... 9 1.1.2. Ở trong nước ......................................................................................... 22 1.2. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu ........................... 24 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trung tâm GDTX ......................... 24 1.2.1.1. Quản lý ......................................................................................... 24 1.2.1.2. Quản lý giáo dục .......................................................................... 27 1.2.1.3. Quản lý trung tâm GDTX ............................................................. 29 1.2.2. Đội ngũ, giáo viên, đội ngũ giáo viên .................................................. 30 1.2.2.1. Đội ngũ:........................................................................................ 30 1.2.2.2. Giáo viên ...................................................................................... 31 1.2.2.3. Đội ngũ giáo viên ......................................................................... 31 1.2.3. Quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm GDTX ...................................... 32 1.3. Lý luận về ĐNGV Trung tâm GDTX trong bối cảnh đổi mới giáo dục 33 1.3.1. Vị trí và vai trò của ĐNGV ở Trung tâm GDTX ................................. 33 1.3.2. Nhiệm vụ và quyền lợi của ĐNGV ở Trung tâm GDTX ..................... 34 1.3.3. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên Trung học phổ thông ................... 37 1.3.4. Phát triển ĐNGV ở Trung tâm GDTX ................................................. 38 1.3.4.1. Yêu cầu về số lượng, chất lượng, phẩm chất ............................... 40 1.3.4.2. Yêu cầu về năng lực của ĐNGV ................................................... 44 1.4. Quản lý ĐNGV ở Trung tâm GDTX trong bối cảnh đổi mới giáo dục.. 46 iii
1.4.1. Chủ thể quản lý ..................................................................................... 46 1.4.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của Giám đốc ở Trung tâm GDTX ..................... 47 1.4.2.1. Mục tiêu quản lý đội ngũ giáo viên ở Trung tâm GDTX ............. 47 1.4.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc ở Trung tâm GDTX ......... 47 1.4.3. Nội dung quản lý ĐNGV ở Trung tâm GDTX .................................... 49 1.4.3.1. Quy hoạch đội ngũ giáo viên ....................................................... 49 1.4.3.2. Tuyển dụng đội ngũ giáo viên ...................................................... 50 1.4.3.3. Sử dụng đội ngũ giáo viên ............................................................ 50 1.4.3.4. Đào tạo, bồi dưỡng ...................................................................... 51 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý ĐNGV Trung tâm GDTX đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ..................................................................................53 1.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng bên trong .......................................................... 53 1.5.1.1. Phẩm chất và năng lực của người quản lý................................... 53 1.5.1.2. Nhận thức giáo viên về phát triển chuyên môn ............................ 55 1.5.1.3. Kiến thức kỹ năng hiện có của giáo viên ..................................... 56 1.5.1.4. Các cách tạo động lực của người quản lý ................................... 57 1.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng bên ngoài ......................................................... 61 1.5.2.1. Các cơ chế chính sách, chủ trương về quản lý giáo viên............. 61 1.5.2.2. Quan hệ Trung tâm GDTX với phụ huynh, học viên nhằm phát triển trung tâm và cộng đồng xây dựng xã hội học tập ..................................... 62 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 65 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRONG BỐI CẢCH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ...................................................... 66 2.1. Khái quát Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội TP. Thủ Dầu Một, Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương ............................................... 66 2.1.1. Khái quát Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội TP. Thủ Dầu Một .... 66 2.1.2. Khái quát Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương ..... 68 2.1.2.1. Kết quả GDHN dạy nghề phổ thông ở Trung tâm ....................... 69 2.1.2.2. Kết quả các chương trình liên kết đào tạo đại học, bồi dưỡng ngắn hạn ở Trung tâm ........................................................................................ 70 2.1.2.3. Kết quả công tác giảng dạy bổ túc THPT ở Trung tâm ............... 71 2.1.2.4. Kết quả tình hình công tác đánh giá xếp loại, triển khai và thực hiện quản lý ĐNGV ở Trung tâm ...................................................................... 72 2.2. Tổ chức nghiên cứu ..................................................................................... 73 2.2.1. Mẫu khảo sát ......................................................................................... 73 2.2.2. Nội dung và cách thức khảo sát ........................................................... 74 2.2.3. Quy ước xử lý số liệu ............................................................................ 74 2.3. Thực trạng ĐNGV Trung tâm GDTX trong bối cảnh đổi mới giáo dục75 2.3.1 Thực trạng về cơ cấu, số lượng ............................................................. 75 iv
2.3.1.1. Về cơ cấu ...................................................................................... 75 2.3.1.2. Về số lượng ................................................................................... 77 2.3.2. Thực trạng về năng lực chính trị, đạo đức, lối sống ........................... 78 2.3.2.1. Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống ................................... 78 2.3.2.2. Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục .................. 80 2.3.2.3. Năng lực dạy học.......................................................................... 82 2.3.2.4. Năng lực nắm bắt hoàn cảnh giáo dục ........................................ 85 2.3.2.5. Năng lực hoạt động chính trị, xã hội ........................................... 88 2.3.2.6. Năng lực phát triển nghề nghiệp .................................................. 89 2.4. Thực trạng quản lý ĐNGV trong bối cảnh đổi mới giáo dục ................. 91 2.4.1. Thực trạng nhận thức của quản lý và ĐNGV ở Trung tâm ............... 91 2.4.2. Thực trạng công tác quản lý ĐNGV ở Trung tâm .............................. 92 2.4.2.1. Thực trạng công tác quy hoạch giáo viên ở Trung tâm ............... 92 2.4.2.2. Thực trạng công tác tuyển dụng giáo viên ở Trung tâm .............. 93 2.4.2.3. Thực trạng công tác sử dụng giáo viên ở Trung tâm ................... 94 2.4.2.4. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở Trung tâm . 96 2.4.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý ĐNGV ...... 100 2.5. Đánh giá chung .......................................................................................... 104 2.5.1. Thuận lợi và khó khăn ở Trung tâm.................................................. 104 2.5.2. Nguyên nhân thực trạng .................................................................... 107 2.5.3. Những vấn đề cần giải quyết .............................................................. 108 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................. 110 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TỈNH BÌNH DƯƠNG .............................. 111 3.1. Cơ sở, nguyên tắc đề xuất các biện pháp ................................................ 111 3.1.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp ............................................................... 111 3.1.1.1. Cơ sở pháp lý ............................................................................. 111 3.1.1.2. Cơ sở lý luận .............................................................................. 112 3.1.1.3. Cơ sở thực tiễn ........................................................................... 112 3.1.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp...................................................... 113 3.1.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu ............................................................... 113 3.1.2.2. Đảm bảo tính đồng bộ ................................................................ 113 3.1.2.3. Đảm bảo tính thực tiễn và tính khả thi ....................................... 113 3.1.2.4. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................... 114 3.2. Đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý ĐNGV Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. .......... 114 3.2.1. Nhóm biện pháp nâng cao nhận thức ĐNGV ................................... 114 3.2.1.1. Nâng cao nhận thức CBQL, GV về tầm quan trọng và sự cần thiết của việc thực hiện quán triệt các văn bản chỉ thị của Đảng, Nhà nước của Ngành ...................................................................................................... 114 v
3.2.1.2. Tập huấn, tổ chức hội thảo về đổi mới dạy học trong giai đoạn hiện nay ........................................................................................................... 116 3.2.1.3. Tăng cường chỉ đạo và quản lý công tác sinh hoạt tổ chuyên môn .......................................................................................................... 117 3.2.2. Nhóm biện pháp quy hoạch, tuyển dụng và sử dụng ĐNGV ........... 119 3.2.2.1. Quy hoạch đội ngũ giáo viên Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương theo hướng đổi mới GD trong giai đoạn hiện nay .................................. 119 3.2.2.2. Sắp xếp tổ chức và biên chế ĐNGV ........................................... 121 3.2.2.3. Tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên.................................. 122 3.2.3. Nhóm biện pháp kích thích hiệu quả hoạt động GD cho ĐNGV ..... 124 3.2.3.1. Xây dựng môi trường thuận lợi cho sự phát triển ĐNGV Trung tâm theo định hướng đổi mới GD trong giai đoạn hiện nay .......................... 124 3.2.3.2. Chăm lo đời sống tinh thần cho đội ngũ giáo viên .................... 130 3.2.3.3. Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá ĐNGV kết hợp với thi đua, khen thưởng kịp thời ................................................................................ 131 3.2.4.Mối quan hệ giữa các biện pháp đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục 135 3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................................. 136 3.3.1. Mục tiêu, đối tượng và phương pháp khảo nghiệm .......................... 136 3.3.2. Nội dung và kết quả khảo nghiệm ..................................................... 137 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................. 141 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 142 1. Kết luận ......................................................................................................... 142 2. Khuyến nghị .................................................................................................. 144 2.1. Khuyến nghị về hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................... 144 2.2. Khuyến nghị về hướng ứng dụng kết quả nghiên cứu luận văn ........ 144 2.2.1. Đối với các cấp quản lý giáo dục .................................................. 144 2.2.2. Đối với Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương ................................. 145 TÀI LIỆU THAM KHẢO vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT - BD : Bồi dưỡng - BGĐ : Ban giám đốc - CBQL : Cán bộ quản lý - CM : Chuyên môn - CNH-HĐH : Công nghiệp hóa - hiện đại hóa - ĐLC : Độ lệch chuẩn - ĐNGV : Đội ngũ giáo viên - ĐT : Đào tạo - ĐTB : Điểm trung bình - DVH : Dạy văn hóa - GD : Giáo dục - GĐ : Giám đốc - GD-ĐT : Giáo dục đào tạo - GDHN : Giáo dục Hướng nghiệp - GDTX : Giáo dục Thường xuyên - GV : Giáo viên - HV : Học viên - KTHN : Kỹ Thuật Hướng nghiệp - PGĐ : Phó Giám đốc - PPDH : Phương pháp dạy học - PTDH : Phương tiện dạy học - QL : Quản lý - QLGD : Quản lý giáo dục - THCS : Trung học cơ sở - THPT : Trung học phổ thông - TT : Trung tâm - TTCM : Tổ trưởng chuyên môn - UBND : Ủy ban nhân dân vii
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hợp học viên học hướng nghiệp dạy nghề của Trung tâm ......... 69 Bảng 2.2. Tổng hợp học viên học các chương trình liên kết đào tạo đại học, bồi dưỡng ngắn hạn của Trung tâm từ 2015-2018 ..................................................... 70 Bảng 2.3. Tổng hợp học viên BTVH THPT của Trung tâm ................................ 71 Bảng 2.4. Số liệu về đối tượng nghiên cứu .......................................................... 73 Bảng 2.5. Số liệu về trình độ, thâm niên công tác ............................................... 77 Bảng 2.6. Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống ................................................ 78 Bảng 2.7. Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục ......................... 81 Bảng 2.8. Năng lực dạy học ................................................................................. 82 Bảng 2.9. Năng lực nắm bắt hoàn cảnh giáo dục ................................................. 86 Bảng 2.10. Năng lực hoạt động chính trị xã hội .................................................. 88 Bảng 2.11. Năng lực phát triển nghề nghiệp ........................................................ 90 Bảng 2.12. Nhận thức của BGĐ & CBQ, GV về ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm ........................................................................................................... 91 Bảng 2.13. Công tác quy hoạch, tuyển dụng giáo viên tại TT GDTX tỉnh ......... 92 Bảng 2.14. Công tác sử dụng giáo viên tại Trung tâm GDTX tỉnh ..................... 94 Bảng 2.15. Công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên tại Trung tâm GDTX tỉnh .... 96 Bảng 2.16. Về cơ chế, chính sách đối với GV tại Trung tâm GDTX tỉnh ......... 100 Bảng 2.17. Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp.............. 137 viii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Mô hình về quản lý ............................................................................. 27 Sơ đồ 1.2. Mô hình về quản lý ............................................................................. 32 Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ............................................................................................................................ 138 ix
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công tác quản lý đội ngũ giáo viên hiện nay là một vấn đề quan trọng, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản, pháp luật liên quan đến phát triển giáo dục nhằm tạo ra những chuyển biến về chất lượng đào tạo trong đó có một số quan điểm cơ bản của Đảng về giáo dục - đào tạo trong thời kỳ đổi mới “…Tại Đại hội X, Đảng chủ trương: Đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Có những điểm cần chú ý: Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy và học; thực hiện "chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá", chấn hưng nền giáo dục Việt Nam. Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay sang mô hình giáo dục mở - mô hình xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, đào tạo liên tục, liên thông giữa các bậc học, ngành học; xây dựng và phát triển hệ thống học tập cho mọi người và những hình thức học tập, thực hành linh hoạt, đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên; tạo nhiều khả năng, cơ hội khác nhau cho người học, bảo đảm sự công bằng xã hội trong giáo dục. Đổi mới mạnh mẽ giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông. Khẩn trương điều chỉnh, khắc phục tình trạng quá tải và thực hiện nghiêm túc chương trình giáo dục và sách giáo khoa phổ thông bảo đảm tính khoa học, cơ bản, phù hợp tâm lý lứa tuổi và điều kiện cụ thể của Việt Nam. Kết hợp việc tổ chức phân ban với tự chọn ở trung học phổ thông trên cơ sở làm tốt công tác hướng nghiệp và phân luồng từ trung học cơ sở. Bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng phổ cập giáo dục…” (Nghiêm Đình Vỳ, 2017). Thực hiện mục tiêu đổi mới trong công tác giáo dục hiện nay Đảng và nhà nước đã ban hành nhiều văn bản, pháp luật liên quan đến phát triển giáo dục nhằm tạo ra những chuyển biến về chất lượng đào tạo trong đó Chỉ thi 40-CT/TW ̣ ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ mu ̣c tiêu xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, 1
phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế" đã được Hội nghị Trung Ương 8 (Khóa XI) Thông qua. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt”. Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020 của Chính phủ Việt Nam đã xác định mục tiêu: “Đến năm 2020, nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, chất lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện,…” Trong đó việc nâng cao chất lượng hiệu quả quản lý đội ngũ giáo viên luôn là yêu cầu, là đòi hỏi hết sức cấp thiết để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục – đào tạo trong Trung tâm Giáo dục Thường xuyên hiện nay đội ngũ giáo viên đóng vai trò quyết định chất lượng. Trong giai đoạn hiện nay phát triển giáo dục và đào tạo được coi là nhân tố quyết định của mỗi quốc gia, giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế thì vấn đề đặt ra cho mỗi người cần phải làm gì để đáp ứng được sự phát triển đó. Có rất nhiều nguồn lực trong xã hội, trong đó nguồn lực con người càng cần trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay. Sự phát triển đòi hỏi trong giáo dục chú trọng đến chương trình học, đội ngũ giáo viên, năng lực sư phạm và đổi mới trên tất cả các mặt: nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức…Để Trung tâm GDTX có vị trí vững vàng trong hệ thống giáo dục quốc dân và có mô hình Trung tâm GDTX phát triển bền vững thì cần phải có sự quan tâm của Nhà nước, ngành giáo dục và của cả cộng đồng. Chúng ta đều biết mục tiêu của GDTX là giúp mọi người vừa làm vừa học, học liên tục, học suốt đời nhằm hoàn thiện nhân cách, mở rộng hiểu biết, nâng cao trình độ học tập, chuyên môn, nghiệp vụ để cải thiện chất lượng cuộc sống, tìm việc làm, tự tạo việc làm và thích nghi với đời sống xã hội. 2
Trước sự vận động phát triển không ngừng của xã hội, sự thay đổi nhanh chóng của cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư cách mạng 4.0, đồng thời đứng trước những yêu cầu đòi hỏi mới về tổ chức quản lý trung tâm trong bối cảnh hiện nay đã đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi mới cho hệ thống giáo dục trong đó việc nâng cao chất lượng hiệu quả quản lý đội ngũ giáo viên luôn là yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục – đào tạo trong Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương hiện nay. Thời gian qua, công tác quản lý đội ngũ giáo viên tại Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương bên cạnh các mặt tích cực vẫn còn tồn tại những bất cập như: Công tác quy hoạch, tuyển dụng giáo viên, công tác sử dụng giáo viên, công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, các cơ chế chính sách đối với giáo viên, kiểm tra đánh giá. Do đó, việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên không chỉ là vấn đề mang tính lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc đối với sự phát triển giáo dục của nước ta trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Với những lý do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” để tìm ra mặt mạnh, mặt hạn chế và đề xuất biện pháp phù hợp nâng cao hiệu quả quản lý đội ngũ giáo viên của trung tâm trong thời gian tới. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa lý luận về quản lý, quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, đề tài khảo sát đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV của hai khối DVH và GDHN tại trung tâm Giáo dục Thường xuyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý ĐNGV trung tâm GDTX trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý nhân sự tại Trung tâm Giáo dục Thường xuyên. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý đội ngũ giáo viên tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương. 3
4. Giả thuyết khoa học Quản lý đội ngũ giáo viên tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương bên cạnh các mặt tích cực vẫn còn tồn tại những bất cập, trong việc quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.., việc khảo sát đúng thực trạng quản lý ĐNGV ở hai khối DVH và GDHN của Trung tâm để từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý cần thiết, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý ĐNGV trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về việc quản lý ĐNGV ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên 5.2. Tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý ĐNGV hai khối DVH và GDHN tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương hiện nay 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ĐNGV Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương. 6. Phạm vi nghiên cứu Thời gian nghiên cứu sản phẩm của công tác quản lý nguồn lực trong 3 năm học từ năm 2015 đến 2016, từ năm 2016 đến 2017 và từ năm 2017 đến 2018. 6.1. Giới hạn khách thể nghiên cứu: Về cán bộ quản lý: cán bộ quản lý của 2 khối DVH và GDHN tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Về giáo viên: chỉ nghiên cứu trên mẫu 80 giáo viên của 2 khối DVH và GDHN tại Trung tâm (mỗi khối chỉ chọn điều tra theo mẫu ngẫu nhiên 40 giáo viên). 6.2. Giới hạn nội dung nghiên cứu: Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu một số nội dung trong quản lý đội ngũ giáo viên như: công tác quy hoạch, công tác tuyển dụng, công tác sử dụng, công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở hai khối DVH và GDHN của Trung tâm. Các cơ chế chính sách đối với giáo viên, kiểm tra đánh giá đội ngũ giáo viên dưới sự điều hành, lãnh đạo của giám đốc trung tâm. 4
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Cách tiếp cận: Trong quá trình nghiên cứu, các quan điểm phương pháp luận được vận dụng làm cơ sở để thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài là phối hợp sử dụng một số phương pháp nghiên cứu chủ yếu dưới đây 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc: Bằng việc nghiên cứu hệ thống các văn kiện của Đảng, Nhà nước và ngành Giáo dục về đường lối, chính sách phát triển giáo dục nói chung và phát triển giáo dục thường xuyên nói riêng trong giai đoạn hiện nay, đồng thời nghiên cứu các công trình khoa học có liên quan đến quản lý và quản lý ĐNGV. Phương pháp này được sử dụng với mục đích chỉ ra các cơ sở lý luận chủ yếu về hoạt động quản lý ĐNGV. Thông qua việc nghiên cứu, quan điểm hệ thống – cấu trúc giúp người nghiên cứu tìm hiểu chính xác thực trạng công tác quản lý ĐNGV ở 2 khối DVH và GDHN của Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương 7.1.2. Quan điểm lịch sử – logic: Tiếp cận quan điểm bối cảnh - logic giúp người nghiên cứu xác định được không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể để điều tra, thu thập số liệu chính xác, đúng với mục đích nghiên cứu đề tài và trình bày công trình nghiên cứu theo trình tự logic phù hợp. Bằng việc người viết quan sát, tìm hiểu sự hình thành và phát triển của công tác quản lý ĐNGV nói chung, quản lý ĐNGV trung tâm GDTX nói riêng trên thế giới, tại Việt Nam và trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi bối cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, đúng với mục đích nghiên cứu đề tài, trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự hợp lý. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn: Nghiên cứu quản lý ĐNGV hiện nay ở 2 khối DVH và GDHN của Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương xuất phát từ thực tiễn của công tác quản lý ĐNGV trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương để tìm ra những tồn tại, khó khăn trong công tác quản lý ĐNGV ở 2 khối DVH và GDHN trong giáo dục hiện này, từ đó đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ĐNGV phù hợp với thực tiễn. 5
7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, so sánh, khái quát hóa và tổng hợp các công trình nghiên cứu, tổng hợp các tài liệu lý luận phục vụ cho vấn đề nghiên cứu đề tài như lý luận về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý ĐNGV. thông tin trên mạng Internet có liên quan đến việc thực hiện đề tài Phân loại hệ thống hóa các tài liệu lý luận có liên quan đến công tác quản lý ĐNGV, đặc biệt là trong Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tế Bằng việc sử dụng một số thuật toán, phần mềm tin học, nhóm phương pháp này nhằm mục đích xử lý các kết quả điều tra, phân tích kết quả nghiên cứu. 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích điều tra: người viết sử dụng phương pháp điều tra để thu thập số liệu, dữ liệu về công tác quản lý ĐNGV hiện nay ở 2 khối DVH và GDHN của Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương nhằm chứng minh cho giả thuyết nghiên cứu khoa học. Nội dung điều tra: Công tác quản lý ĐNGV ở 2 khối DVH và GDHN của Trung tâm GDTX tỉnh Bình Dương theo các nội dung quản lý ĐNGV như quản lý công tác quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và tạo động lực của người quản lý. Cách thức điều tra: Người nghiên cứu sử dụng loại phiếu điều tra dành cho 2 đối tượng là cán bộ quản lý trung tâm và đội ngũ giáo viên. Mục đích nhằm khảo sát thực trạng thực hiện các nội dung quản lý, quản lý ĐNGV tại trung tâm GDTX. Ngoài ra, nghiên cứu cũng nhằm tìm hiểu sự hưởng ứng, chấp hành các chính sách quản lý của ĐNGV, mong muốn của giáo viên với cán bộ quản lý của mình. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: nhằm khẳng định những vấn đề được trả lời trong phiếu điều tra và thu thập thêm thông tin cho những vấn đề còn chưa được trả lời rõ ràng trong số liệu điều tra viết. Nội dung phỏng vấn: một số nội dung về chất lượng ĐNGV và công tác quản lý ĐNGV của Ban Giám đốc ở TT GDTX tỉnh Bình Dương hiện nay. 6
Cách thức phỏng vấn: Người viết đã chọn mẫu và phỏng vấn một số CBQL và một số GV làm công tác quản lý là TTCM ở 2 khối DVH và GDHN của TT GDTX tỉnh Bình Dương. Số lượng mà người nghiên cứu phỏng vấn bao gồm: 6 CBQL và 9 GV là TTCM đang giảng dạy ở 2 khối. Số liệu phỏng vấn sẽ dùng vào việc đối chiếu, so sánh để làm rõ kết quả điều tra về quản lý ĐNGV ở TT GDTX tỉnh Bình Dương hiện nay. 7.2.2.3. Phương pháp phân tích hồ sơ, sản phẩm hoạt động quản lý Nghiên cứu sản phẩm của công tác quản lý nguồn lực bao gồm: kế hoạch năm học, kế hoạch chuyên môn, báo cáo, biên bản và các quyết định tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Bình Dương. 7. 3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phần mềm SPSS để phân tích và xử lý số liệu nhằm định lượng kết quả nghiên cứu. 8. Ý nghĩa khoa học của đề tài và đóng góp thực tiễn 8.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài Trong những năm gần đây việc đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục – đào tạo trong các Trung tâm GDTX luôn được quan tâm, nhất là việc xây dựng và quản lý ĐNGV. Các chủ thể quản lý nhà nước về giáo dục đã xác định đúng vị trí vai trò của ĐNGV và tầm quan trọng trong phát triển, xây dựng quản lý ĐNGV trong Trung tâm GDTX, đã xác định được yếu tố then chốt trong nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục đó là cần xây dựng và phát huy nguồn nhân lực, xác định ĐNGV là trung tâm của sự phát triển. Do vậy trong hoạt động giáo dục Trung tâm GDTX luôn chú trọng đến việc xây dựng quản lý và phát huy ĐNGV luôn đặt yếu tố con người làm động lực phát triển. Đồng thời phát huy cao độ các nguồn tài lực, vật lực để nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giáo dục – đào tạo của trung tâm. 8.2. Đóng góp thực tiễn: Giúp cho người quản lý hiểu biết và thực hiện các công tác xây dựng và quản lý đội ngũ giáo viên ở Trung tâm trong tình hình hiện nay cần phải được “kế hoạch hóa trong xây dựng - quản lý” theo hướng đổi mới, nhằm đáp ứng tốt nhất mục tiêu, yêu cầu đào tạo ĐNGV, cán bộ các cấp, các phòng ban của trung tâm trong tình hình 7
mới. Tập trung xây dựng, tổ chức đủ biên chế đội ngũ giáo viên, đảm bảo số lượng, chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giáo dục - đào tạo. Cần có giải pháp đột phá, hiệu quả trong chính sách, chế độ, với các cán bộ giáo viên trung tâm. Nâng cao trình độ khai thác, sử dụng và quản lý cơ sở vật chất trang thiết bị về mọi mặt cho đội ngũ giáo, CBQL chuyên môn trong trung tâm như: “Năng lực về pháp luật, năng lực về quản lý tổ chức, năng lực về quản lý thông tin và môi trường …” tích cực hơn nữa trong việc tự khai thác và phát huy đội ngũ giáo viên. Có cơ chế, quy chế quản lý, giám sát chặt chẽ quyết định trong quá trình đào tạo, kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý các hiện tượng vi phạm 9. Bố cục luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội dung gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên trong bối cảnh đổi mới giáo dục Chương 2: Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay Chương 3: Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên Trung tâm Giáo dục Thường xuyên tỉnh Bình Dương 8
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN TRONG BỐI CẢCH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ở nước ngoài Quản lý đội ngũ giáo viên được rất nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm nghiên cứu như công tác tổ chức và triển khai quản lý hệ thống giáo dục ở mỗi nước phản ánh quan điểm, định hướng chiến lược cho sự đổi mới phát triển nhân lực, luôn được gắn liền với nội dung phát triển đội ngũ giáo viên, để cụ thể về những quan điểm khác nhau của các tác giả trên thế giới thường gắn với nghiên cứu tổng thể giáo dục, cải cách giáo dục ở các nước phát triển. Điều này đã được chứng minh ở nhiều nước có nền giáo dục phát triển. Những khái niệm về đánh giá chất lượng giáo dục, quy trình tiếp cận, công cụ đo cũng như việc sử dụng các kết quả đánh giá. Từ những khái niệm về đánh giá chất lượng nói chung, sẽ đi nghiên cứu thực tiễn đánh giá chất lượng giảng dạy. Trên cơ sở đó sẽ rút ra những vấn đề cơ bản trong nghiên cứu trên từ đó xây dựng bộ tiêu chí đánh giá. Trong đề tài này, người viết muốn đề cập đến đội ngũ giáo viên trong chương trình giáo dục của một số quốc gia trên thế giới: * Singapore Ở Singapore, mọi hoạt động đào tạo và phát triển giáo viên của Singapore hiện nay đều hướng tới chiến lược “Đào tạo giáo viên cho thế kỉ 21”. Điểm nổi bật và cũng là kinh nghiệm quý cho nhiều nước trong bồi dưỡng và phát triển năng lực nghề cho giáo viên của Singapore là hoạt động bồi dưỡng của giáo viên xuất phát từ nhu cầu nâng cao tay nghề, phát triển nghề nghiệp của giáo viên và gắn với hoạt động thực tiễn của giáo viên thông qua các hình thức hoạt động đa dạng: Bồi dưỡng tại chỗ (tại trường phổ thông); bồi dưỡng thông qua nghiên cứu cải tạo thực tiễn, thông qua hoạt động nghiên cứu bài học và thông qua sinh hoạt chuyên môn của cộng đồng giáo viên, cũng như qua nhiều hình thức bồi dưỡng khác với mục tiêu phát triển năng lực giáo viên liên tục, bền vững. Dưới đây là một vài điểm liên quan tới tổ chức hoạt động đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở Singapore do Phan Trọng Ngọ (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) chia sẻ về mạng lưới học tập 9