Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận từ các nghiên cứu trong và ngoài nước về vấn đề BVCQSP và đánh giá thực tiễn về hoạt động GD ý thức bảo vệ CQSP tại các trường THCS công lập đề tài sẽ đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động GD ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại (BVCQSP) tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT HỒ PHỤNG MỸ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ CẢNH QUAN SƯ PHẠM TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƯƠNG – 2022
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT HỒ PHỤNG MỸ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ CẢNH QUAN SƯ PHẠM TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SỸ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN TRẦN PHÚ LỘC BÌNH DƯƠNG – 2022
LỜI CẢM ĐOAN Tôi tên: Hồ Phụng Mỹ, học viên cao học, chuyên ngành Quản lý giáo dục, khóa 4 (2017– 2019) tại Trường Đại Học Thủ Dầu Một Bình Dương Tôi xin cam đoan trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Phan Trần Phú Lộc thì kết quả nghiên cứu đạt được trong luận văn là do chính bản thân tôi thực hiện và chưa có ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Người cam đoan Hồ Phụng Mỹ i
LỜI CẢM ƠN Chúng tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến: Ban Giám hiệu, Viện Đào tạo Sau Đại học, quý thầy/cô Khoa Quản lý giáo dục Trường Đại học Thủ Dầu Một - Bình Dương đã tạo điều kiện giúp đỡ, hướng dẫn trong quá trình học tập và nghiên cứu. Ban Giám hiệu, tập thể giáo viên và học sinh các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương cùng bạn bè đã giúp đỡ, động viên, tạo mọi điều kiện tốt nhất và đóng góp những ý kiến quý báu cho tác giả trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Đặc biệt tôi xin trân trọng tỏ lòng biết ơn thầy TS. Phan Trần Phú Lộc, giảng viên Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore, Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương đã tận tâm hướng dẫn và giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này. Dù chúng tôi đã cố gắng, nhưng luận văn không tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận được sự quan tâm chỉ dẫn của quý thầy/cô và đồng nghiệp để kết quả nghiên cứu được hoàn chỉnh hơn. Trân trọng! Bình Dương, tháng 01 năm 2022 Học viên Hồ Phụng Mỹ ii
MỤC LỤC LỜI CẢM ĐOAN .................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................. ix DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... x DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ............................................................................ xii TÓM TẮT .......................................................................................................... xiii MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 3 3.1. Khách thể nghiên cứu...................................................................................... 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................... 3 4. Giới hạn nghiên cứu ........................................................................................... 3 4.1. Về nội dung ..................................................................................................... 3 4.2. Về thời gian ..................................................................................................... 3 4.3. Về khách thể khảo sát .................................................................................... 3 4.4. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 4 6. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 4 7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ........................................... 4 7.1. Phương pháp tiếp cận ...................................................................................... 4 7.1.1. Tiếp cận hệ thống - cấu trúc ........................................................................ 4 7.1.2. Tiếp cận lịch sử - lôgic ................................................................................. 4 7.1.3. Tiếp cận thực tiễn ......................................................................................... 5 7.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.................................................................. 5 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn............................................................... 5 iii
8. Đóng góp của luận văn ....................................................................................... 6 8.1. Về mặt lý luận ................................................................................................. 6 8.2. Về mặt thực tiễn .............................................................................................. 6 9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 6 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC 7 Ý THỨC BẢO VỆ CẢNH QUAN SƯ PHẠM TẠI TRƯỜNG THCS........... 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 7 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài .......................................................................... 7 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước .......................................................................... 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản và nội dung liên quan đến đề tài ........................... 12 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường ...................................... 12 1.2.2. Khái niệm học sinh THCS ......................................................................... 16 1.2.3. Cảnh quan sư phạm, bảo vệ cảnh quan sư phạm ....................................... 16 1.2.4. Hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ............................. 17 1.2.5. Quản lý hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ................ 18 1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan môi trường tại trường THCS ........................................................................................................ 19 1.3.1. Đặc điểm của học sinh THCS .................................................................... 19 1.3.2. Mục tiêu hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS .............. 20 1.3.3. Nội dung hoạt động GD ý thức BVCQSP tại trường THCS .................... 21 1.3.4. Phương pháp và hình thức giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ... 22 1.3.5. Đánh giá kết quả GD ý thức BVCQSP tại trường THCS .......................... 23 1.4. Lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại trường Trung học cơ sở ........................................................................................ 24 1.4.1. Hiệu trưởng trường THCS với công tác quản lý giáo dục ý thức BVCQSP tại trường .............................................................................................................. 24 1.4.2. Tầm quan trọng, ý nghĩa của quản lý hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ................................................................................................... 29 1.4.3. Xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ............. 30 1.4.4. Tổ chức hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ............... 31 iv
1.4.5. Chỉ đạo hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ............... 32 1.4.6. Kiểm tra, đánh giá về tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS .................................................................................. 34 1.4.7. Phối hợp các lực lượng trong công tác giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS .................................................................................................................... 35 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại trường Trung học cơ sở ......................................................... 36 1.5.1. Yếu tố khách quan ...................................................................................... 36 1.5.2. Yếu tố chủ quan ......................................................................................... 37 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 39 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ CẢNH QUAN SƯ PHẠM TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG .............................................................................................................................. 40 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của Thị xã Thuận An ....... 40 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội ............................................................ 40 2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục phổ thông trên địa bàn Thị xã Thuận An ... 40 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương ............................................ 42 2.2.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 42 2.2.2. Mẫu khảo sát .............................................................................................. 42 2.2.3. Nội dung khảo sát....................................................................................... 44 2.2.4. Phương pháp khảo sát ................................................................................ 44 2.2.5. Qui ước thang đo đánh giá kết quả khảo sát .............................................. 45 2.3. Thực trạng về hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................... 46 2.3.1. Thực trạng về mục tiêu GD ý thức BVCQSP tại trường THCS .............. 46 2.3.2. Thực trạng các nội dung GD ý thức BVCQSP tại trường THCS ............. 50 2.3.3. Thực trạng về việc sử dụng phương pháp và hình thức GD ý thức BVCQSP cho học sinh THCS trên địa bàn thị xã Thuận An, Bình Dương ......................... 53 v
2.3.4. Thực trạng đánh giá hoạt động GD ý thức BVCQSP cho học sinh TH…50 2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại trường THCS .................................................................................................. 62 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS……………………………………………………………………………62 2.4.2. Thực trạng về tổ chức hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS....................................................................................................................64 2.4.3. Thực trạng về chỉ đạo hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS....................................................................................................................67 2.4.4. Thực trạng về kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS ........................................................ 71 2.4.5. Thực trạng về phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động GD ý thức BVCQSP cho HS THCS tại Thị xã Thuận An, Bình Dương ............................... 75 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh ..................................................................... 78 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương ................................. 80 2.6.1. Điểm mạnh ................................................................................................. 80 2.6.2. Điểm yếu .................................................................................................... 80 2.6.3. Nguyên nhân .............................................................................................. 82 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 83 CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ CẢNH QUAN SƯ PHẠM TẠI CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ THUẬN AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG ........................................ 84 3.1. Quan điểm và định hướng về giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm ... 84 3.1.1. Quan điểm chung ....................................................................................... 84 3.1.2. Định hướng giáo dục ý thức BVCQSP ...................................................... 84 3.2. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..................................................... 84 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ............................................................ 84 vi
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ............................................................. 85 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khách quan ........................................................ 85 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................ 85 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................... 86 3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ............... 86 3.3.1. Tiếp tục giáo dục nâng cao nhận thức về hoạt động GD ý thức BVCQSP cho cán bộ quản lý, GV, HS và các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. ......................... 86 3.3.2.Đẩy mạnh việc lập kế hoạch giáo dục ý thức BVCQSP theo từng giai đoạn, học kỳ phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện cụ thể của các trường THCS……………………………………………………………………………88 3.3.3. Đầu tư tổ chức tập huấn bồi dưỡng năng lực sư phạm, kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP cho đội ngũ giáo viên theo hướng chất lượng hóa và tích cực hóa...................................................................................................... 90 3.3.4. Tăng cường chỉ đạo đổi mới, đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP ( lồng ghép trong từng hoạt động cụ thể theo điều kiện của từng đơn vị).................................................................................... 91 3.3.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá việc thực hiện các chương trình GD ý thức BVCQSP cho HS các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương có nhận xét, tuyên dương, rút kinh nghiệm để đẩy mạnh công tác BVCQSP trong nhà trường ................................................................................................... 92 3.3.6. Đẩy mạnh hiệu quả của việc phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các lực lượng giáo dục khác trong hoạt động GD ý thức BVCQSP tại trường THCS, phát huy vai trò xung kích của các lực lượng tham gia ........................... 93 3.4. Khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm ................................................................. 94 3.4.1. Mục đích, nội dung khảo sát ...................................................................... 94 3.4.2. Phương pháp khảo sát ................................................................................ 95 3.4.3. Đối tượng khảo sát ..................................................................................... 95 vii
3.4.4. Quy ước thang đo ....................................................................................... 96 3.4.5. Kết quả khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động GD ý thức BVCQSP tại trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương .......................................................................................................... 97 3.5. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. ................................................................................................................ 105 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 .................................................................................. 106 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 108 1. KẾT LUẬN ................................................................................................... 107 2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 108 2.1. Đối với các cấp chính quyền ..................................................................... 108 2.2. Đối với ngành giáo dục – đào tạo ............................................................. 108 2.3. Đối với các trường THCS ......................................................................... 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 110 I. TIẾNG VIỆT: ............................................................................................... 110 II.TIẾNG ANH:................................................................................................ 112 viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT TÊN VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ 1 BGH Ban giám hiệu 2 BVMT Bảo vệ môi trường 3 BV CQSP Bảo vệ cảnh quan sư phạm 4 CQSP Cảnh quan sư phạm 5 CBQL Cán bộ quản lí 6 ĐTB Điểm trung bình 7 GD Giáo dục 8 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 9 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 10 GV Giáo viên 11 HS Học sinh 12 HS THCS Học sinh THCS 13 MT Bảo vệ môi trường 14 PHHS Phụ huynh học sinh 15 QL Quản lý 16 QLGD Quản lý giáo dục 17 THCS Trung học cơ sở ix
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Các đối tượng tham gia khảo sát ......................................................... 42 Bảng 2.2. Thông tin về các đối tượng CBQL & GV tham gia khảo sát thực trạng .............................................................................................................................. 43 Bảng 2.3. Các quy ước thang đo .......................................................................... 45 Bảng 2.4. Ý nghĩa của từng giá trị trung bình đối với thang đo .......................... 46 Bảng 2.5.. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện và kết quả đạt được trong mục tiêu giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh ............................. 48 Bảng 2.6. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện và kết quả đạt được về nội dung giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh .................................... 51 Bảng 2.7. Thực trạng về việc sử dụng phương pháp GD ý thức BVCQSP cho học sinh THCS tại Thuận An, tỉnh Bình Dương .......................................................... 54 Bảng 2.8. Thực trạng về việc sử dụng các hình thức GD ý thức BVCQSP cho học sinh THCS tại Thuận An, tỉnh Bình Dương ........................................................ 56 Bảng 2.9. Thực trạng mức độ quan tâm của CBQL - GV và PHHS về hoạt động GD ý thức BVCQSP do nhà trường tổ chức. ....................................................... 59 Biểu đồ 2.1: Thực trạng đánh giá mức độ quan tâm hoạt động GD ý thức BVCQSP cho học sinh THCS của CBQL- GV và PHHS ................................... 60 Bảng 2.10. Thực trạng đánh giá kết quả GD ý thức BVCQSP tại trường THCS.60 Bảng 2.11. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện việc xây dựng kế hoạch 62 Bảng 2.12. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện và kết quả đạt được về tổ chức hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh ................... 65 Bảng 2.13. Thực trạng về chỉ đạo hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại trường THCS .................................................................................................................... 68 Bảng 2.14. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện và kết quả đạt được về kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại trường THCS ................................................................... 71 Bảng 2.15. Thực trạng đánh giá thực trạng hoạt động phối hợp các lực lượng tham gia ................................................................................................................ 75 x
Bảng 2.16. Thực trạng đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến công tác quản lý giáo dục ý thức BVCQSP cho học sinh .................................................. 79 Bảng 3.1. Mô tả mẫu khảo sát .............................................................................. 96 Bảng 3.2. Quy ước thang đo kết quả khảo sát ..................................................... 97 Bảng 3.3. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL hoạt động GD ý thức BVCQSP cho HS THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương .......................................................................................................... 98 Bảng 3.4. Kết quả tương quan về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL hoạt động GD ý thức BVCQSP cho HS THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương ........................................................................................................ 102 xi
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Thực trạng đánh giá mức độ quan tâm hoạt động GD ý thức BVCQSP cho học sinh THCS của CBQL- GV và PHHS ................................... 60 Biểu đồ 3.1. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL hoạt động GD ý thức BVCQSP cho HS THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, Bình Dương ........................................................................................................ 103 xii
TÓM TẮT Giáo dục ý thức là một bộ phận cấu thành quan trọng trong công tác tư tưởng cho mỗi người. Trong công cuộc đổi mới để phát triển đất nước hiện nay đòi hỏi nội dung giáo dục ý thức rất phong phú, trong đó có nội dung giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm – một vấn đề vừa có tính thời sự, vừa cấp bách ở Việt Nam nói chung và thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương nói riêng. Cảnh quan sư phạm ảnh hưởng không nhỏ đến mọi mặt của hoạt động giáo dục trong nhà trường; làm thay đổi tích cực quá trình phát triển toàn diện của học sinh. Để hình thành và phát triển ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh THCS, các nhà quản lý giáo dục cần phải có kế hoạch xây dựng, quản lý và phát triển một môi trường cảnh quan sư phạm thân thiện, xanh, sạch, đẹp và không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm trong nhà trường THCS. Chính vì lý do trên, đề tài tập trung nghiên cứu lý luận và thực tiễn về “Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương”. Kết quả nghiên cứu thực trạng đã chỉ ra một số tồn tại và hạn chế như: - Công tác tuyên truyền giáo dục nhận thức cho các lực lượng giáo dục cũng đã được quan tâm triển khai ở các nhà trường song hiệu quả chưa cao. - Công tác lập kế hoạch còn chung chung, chưa đa dạng các hình thức tổ chức và các biện pháp thực hiện hoạt động bảo vệ cảnh quan sư phạm. - Trong tổ chức thực hiện, trưởng ban bảo vệ cảnh quan sư phạm còn thiếu sự chỉ đạo cụ thể đến các thành viên trong ban. - Việc triển khai các hình thức, phương pháp tính chuyên môn và tính sư phạm chưa cao, chưa linh hoạt đổi mới nhiều hình thức. - Công tác kiểm tra, đánh giá chưa thực hiện nhiều, khó có căn cứ để điều chỉnh kế hoạch giáo dục cho phù hợp. - Sự chủ động phối kết hợp của nhà trường với các lực lượng ngoài nhà trường tuy có triển khai song còn thiết sự linh hoạt. xiii
Qua đó, chúng tôi đề xuất 06 biện pháp phù hợp quản lý hoạt động này, đó là: - Tổ chức giáo dục nâng cao nhận thức về hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và các lực lương giáo dục ngoài nhà trường. - Lập kế hoạch giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện cụ thể của các trường THCS - Tổ chức tập huấn bồi dưỡng năng lực sư phạm, kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho đội ngũ giáo viên - Chỉ đạo đổi mới, đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm - Tăng cường kiểm tra đánh giá việc thực hiện các chương trình giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm - Tổ chức phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường gia đình và các lực lượng giáo dục khác trong hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm cho học sinh THCS. Các biện pháp được đề xuất được đánh giá mức độ cần thiết và khả thi cao và như vậy có thể áp dụng trong thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạmở các trường THCS địa bàn thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. xiv
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục ý thức là một bộ phận cấu thành quan trọng trong công tác tư tưởng cho mỗi người. Trong công cuộc đổi mới để phát triển đất nước hiện nay đòi hỏi nội dung giáo dục ý thức rất phong phú, trong đó có nội dung giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm – một vấn đề vừa có tính thời sự, vừa cấp thiết. Giáo dục BVMT nói chung, hoạt động giáo dục (GD) ý thức bảo vệ cảnh quan trường học nói riêng là một trong những hoạt động GD quan trọng trong nhà trường hiện nay, nhất là các trường THCS. Qua hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan trường học sẽ khơi gợi tình yêu thiên nhiên, trách nhiệm BVMT và thiên nhiên qua đó hình thành và phát triển ý thức và trách nhiệm của một công dân trước những vấn đề toàn cầu. Văn kiện Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định: đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa với phát triển nền kinh tế tri thức và BVMT. Nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, của các ngành, địa phương đã khẳng định vai trò rất quan trọng của MT đối với mọi hoạt động của con người. Trong các trường học, cảnh quan sư phạm xanh –sạch –đẹp không những có tác động đến hoạt động học tập của học sinh mà còn tạo ra một môi trường làm việc thân thiện, hợp vệ sinh làm cho các thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên nhà trường có một tâm lý làm việc an toàn, tự tin làm việc, an tâm công tác, tác động mạnh mẽ đến lương tâm, trách nhiệm, lòng yêu nghề của các thầy cô giáo. Thầy và trò “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, góp phần hiệu quả trong việc duy trì sĩ số học sinh (HS), nâng cao chất lượng GD toàn diện, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe học đường, nâng cao ý thức, trách nhiệm đi đôi với những hành động cụ thể, thiết thực xây dựng cảnh quan sư phạm (CQSP). Để có CQSP xanh – sạch – đẹp cần nâng cao hoạt động GD ý thức bảo vệ CQSP và quản lý hoạt động GD ý thức bảo vệ CQSP. Từ năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT ban hành Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008 về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013 (Bộ Giáo dục & Đào tạo, 2018). Đây là một chủ trương, một cuộc vận động lớn, một phong trào thi đua lâu dài với 5 nội dung phong phú và thiết thực của ngành được 1
thực hiện trên diện rộng, tới trường học, từng HS và giáo viên (GV) ở các bậc học phổ thông Ngày 17 tháng 7 năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định 80/2017/NĐ-CP quy định về MT giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường (Chính phủ, 2017). Tại chương II, điều 3, mục 2 có nêu rõ: Cơ sở vật chất của cơ sở GD phải đảm bảo các yêu cầu sau “có khuôn viên, cổng trường, biển tên trường, tường rào, hàng rào, sân vườn, cây xanh đảm bảo an toàn, vệ sinh, phù hợp cảnh quan, môi trường thân thiện”. Ngày 21/9/2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định 127/2018/NĐ-CP Quy định trách nhiệm Quản lý nhà nước về GD, trong đó, tại Chương II Điều 4 Mục 6 có nêu rõ “Xây dựng, công bố tiêu chuẩn, quy chuẩn về cơ sở vật chất, thiết bị trường học và vệ sinh học đường theo quy định” (Nguyễn Xuân Đàm, 2005) Hiện nay, các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương ngày càng có những bước phát triển cả về quy mô và chất lượng để đáp ứng nhu cầu học tập của con em người dân, đáp ứng được những yêu cầu cơ bản về công tác quản lý giáo dục (QLGD). Tuy nhiên, ô nhiễm MT xuất hiện ở các khu công nghiệp, khu dân cư, khu công cộng, vào trong trường học làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến bộ mặt CQSP tại các trường.Nguyên nhân của vấn đề này chính là ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường học đường nói chung và cảnh quan sư phạm nói riêng của một số bộ phận học sinh chưa cao. Vì vậy, hoạt động GD ý thức bảo vệ cảnh quan trường học là một trong những hoạt động GD quan trọng trong nhà trường hiện nay, nhất là các trường THCS, khẳng định rõ nhiệm vụ và trách nhiệm của các chủ thể trong nhà trường là phải xây dựng các nội dung, tổ chức các hoạt động tạo sức lan tỏa của thông điệp đến các em HS. Là một cán bộ quản lý (CBQL), bản thân tôi luôn trăn trở trước những yêu cầu về xây dựng CQSP nhằm tạo MT thân thiện, xanh, sạch, đẹp và hướng tới ý thức bảo vệ và duy trì CQSP trong nhà trường. Do đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương” làm đề tài luận văn cao học Quản lý giáo dục, nhằm góp phần giải quyết những vấn đề lý luận và thực tiễn trong QL các hoạt động GD ở các trường THCS hiện nay. 2
2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận từ các nghiên cứu trong và ngoài nước về vấn đề BVCQSP và đánh giá thực tiễn về hoạt động GD ý thức bảo vệ CQSP tại các trường THCS công lập đề tài sẽ đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động GD ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại (BVCQSP) tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục trong trường THCS 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ cảnh quan sư phạm tại các trường THCS công lập trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 4. Giới hạn nghiên cứu 4.1. Về nội dung Đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về QL hoạt động GD ý thức BVCQSP cho học sinh ở các trường THCS dưới sự điều hành và lãnh đạo của Hiệu trưởng nhà trường. 4.2. Về thời gian Đề tài được nghiên cứu, khảo sát, đánh giá trong thời gian 2 năm học liền kề năm học 2018-2019, năm học 2019-2020. 4.3. Về khách thể khảo sát Cán bộ quản lý: 30 Cán bộ quản lý (Trong đó có: 10 Hiệu trưởng; 10 Phó hiệu trưởng và 10 tổ trưởng chuyên môn). Giáo viên: Khảo sát 64 Giáo viên tại các trường THCS Phụ huynh học sinh: 76 người Học sinh: 160 em THCS 4.4. Phạm vi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu tại 10 trường THCS công lập trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. Cụ thể: THCS Bình Chuẩn, THCS Nguyễn Thái Bình, THCS Trần Đại Nghĩa, THCS Trịnh Hoài Đức, THCS Phú Long, THCS Châu Văn Liêm, THCS Nguyễn Văn Tiết, THCS Tân Thới, THCS Nguyễn Văn Trỗi, THCS Thuận Giao. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về GD ý thức BVCQSP và QL hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS đáp ứng yêu cầu xây dựng MT học tập thân thiện, học sinh tích cực. - Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động GD và QL hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương; - Đề xuất các biện pháp QL hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 6. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động giáo dục ý thức BVCQSP tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường đã được triển khai thực hiện tại từng trường và bước đầu đạt một số kết quả nhất định. Tuy nhiên công tác này vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá hoạt động BVCQSP. Nếu đánh giá đúng thực trạng của công tác này tại từng trường thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý BVCQSP cụ thể mang tính cần thiết và khả thi tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. 7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp tiếp cận 7.1.1. Tiếp cận hệ thống - cấu trúc Xác định các thành phần và vạch ra mối liên hệ tương tác giữa các thành phần bên trong của hệ thống QL hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS, nêu lên cơ chế vận hành của hệ thống để từ đó tìm ra quy luật phát triển từng mặt và toàn bộ hệ thống. Xem việc QL hoạt động GD ý thức BVCQSP là một bộ phận trong hệ thống cấu trúc việc QL các hoạt động của trường THCS. Đồng thời, đề tài cũng chú ý đến mối liên hệ với các yếu tố khách quan ngoài hệ thống hay mối liên hệ ngoài cấu trúc có ảnh hưởng đến hệ thống để tìm ra MT thuận lợi cho sự phát triển của hệ thống. 7.1.2. Tiếp cận lịch sử - lôgic Nghiên cứu công tác QL hoạt động GD ý thức BVCQSP tại các trường THCS trên địa bàn Thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương từ việc thu thập và xử lý thông tin, 4