Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Đề tài đề xuất biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động liên kết đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của Trung tâm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THU HÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THU HÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Lan Hương THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Thu Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường. Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Vũ Lan Hương, người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, cùng bạn bè, người thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn đồng nghiệp. Em xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Thu Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... ii MỤC LỤC .............................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH .......................................................................... v PHẦN MỞ ĐẦU..................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ..................................................................... 2 4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................... 3 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 3 8. Cấu trúc luận văn ................................................................................................. 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO TẠI TRUNG TÂM GDNN - GDTX CẤP HUYỆN .............. 5 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 5 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .................................................................. 10 1.2.1. Quản lý ........................................................................................................ 10 1.2.2. Đào tạo và quản lý đào tạo .......................................................................... 12 1.2.3. Liên kết, liên kết đào tạo ............................................................................. 13 1.2.4. Quản lý liên kết đào tạo .............................................................................. 15 1.2.5. Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên, Quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên ......... 16 1.3. Một số vấn đề lý luận về Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện ............................................................................. 17 1.3.1. Nhiệm vụ của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên trong quản lý hoạt động liên kết đào tạo .......................................... 17 1.3.2. Chức năng của trung tâm GDNN - GDTX trong quản lý hoạt động liên kết đào tạo ............................................................................................ 21 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.4. Quản lý liên kết đào tạo tại các trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện ......................................................................... 23 1.4.1. Mục đích của quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên ................................................................. 23 1.4.2. Nội dung quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên ............................................................................... 24 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện ................................ 29 1.5.1. Các yếu tố chủ quan .................................................................................... 29 1.5.2. Các yếu tố khách quan ................................................................................ 30 Kết luận chương 1 .................................................................................................. 33 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO Ở TRUNG TÂM GDNN - GDTX HUYỆN ĐẠI TỪ .................... 34 2.1. Khái quát tình hình phát triển kinh tế- xã hội của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ................................................................................................ 34 2.2. Khái quát về Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên...................................................... 35 2.2.1. Về tổ chức bộ máy ...................................................................................... 35 2.2.2. Cơ cấu trình độ đội ngũ cán bộ, quản lý ..................................................... 36 2.2.3. Cơ sở vật chất của trung tâm ....................................................................... 36 2.3. Khái quát về khảo sát thực trạng quản lý liên kết đào tạo của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên......................................................................................... 37 2.3.1. Mục đích khảo sát ....................................................................................... 37 2.3.2. Đối tượng khảo sát ...................................................................................... 37 2.3.3. Nội dung khảo sát........................................................................................ 37 2.3.4. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu .................................. 37 2.4. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ........... 38 2.4.1. Quản lý công tác tuyển sinh liên kết đào tạo của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ...... 38 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.4.2. Quản lý mục tiêu, chương trình đào tạo ...................................................... 42 2.4.3. Quản lý hoạt động học tập của học viên ..................................................... 49 2.4.4. Thực trạng quản lý nề nếp dạy, học ............................................................ 53 2.4.5. Quản lý kiểm tra đánh giá kết quả của các khóa liên kết đào tạo ............... 55 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ .......... 57 2.6. Đánh giá chung............................................................................................ 59 2.6.1. Điểm mạnh .................................................................................................. 59 2.6.2. Hạn chế ........................................................................................................ 61 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................... 63 Kết luận chương 2 .................................................................................................. 64 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN ................. 66 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................... 66 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ............................................................. 66 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi................................................................. 66 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ............................................................... 66 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................. 67 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ ................................. 67 3.2.1. Dự báo nhu cầu nhân lực của địa phương để xây dựng chương trình liên kết đào tạo ............................................................................................ 67 3.2.2. Chỉ đạo đổi mới hình thức liên kết đào tạo của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ ................................. 70 3.2.3. Phối hợp quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên và hoạt động học tập của học viên theo hướng phát huy tính chủ động sáng tạo của giáo viên và học viên ................................................................................... 73 3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên của TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ.................... 76 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả liên kết đào tạo theo hướng phù hợp chức năng, nhiệm vụ của hai bên............................... 79 3.2.6. Huy động nguồn lực tăng cường cơ sở vật chất phục vụ liên kết đào tạo......... 80 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 84 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ........................... 84 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ................................................................................ 84 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ............................................................................... 85 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm................................................................................... 85 Kết luận chương 3 .................................................................................................. 88 KẾT LUẬN........................................................................................................... 89 1. Kết luận .............................................................................................................. 89 2. Khuyến nghị....................................................................................................... 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 93 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CTĐT : Chương trình đào tạo CBQL : Cán bộ quản lý GV : Giáo viên GD ĐT : Giáo dục đào tạo TT GDNN-GDTX: Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên LK: Liên kết LKĐT : Liên kết đào tạo iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH Bảng: Bảng 2.1. Trình độ đội ngũ CBQL, cán bộ, GV của Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ ........................................................................ 36 Bảng 2.2. Số lượng lớp, học viên liên kết đào tạo với các trường cao đẳng, đại học tại Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ ..................... 38 Bảng 2.3. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quản lý hoạt động tuyển sinh ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ ............................ 40 Bảng 2.4. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng thực hiện quản lý hoạt động giảng dạy giảng viên ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ ............................................................................................... 45 Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng đạt được trong quản lý hoạt động giảng dạy giảng viên ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ .................................................................................... 47 Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL,GV về thực trạng quản lý hoạt động học tập của học viên ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ..................... 49 Bảng 2.7. Đánh giá của học viên về thực trạng quản lý hoạt động học tập của học viên ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ........................... 51 Bảng 2.8. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quản lý nề nếp dạy, học ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ................................................ 53 Bảng 2.9. Đánh giá của học viên về thực trạng quản lý nề nếp dạy, học ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ................................................... 54 Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng quản lý kiểm tra đánh giá kết quả của các khóa liên kết đào tạo ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ .................................................................................... 56 Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ ........................................... 58 Bảng 3.1. Đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý LKĐT ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ................................................... 85 Bảng 3.2. Đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý LKĐT ở TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ ................................................... 86 Hình: Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy ......................................................................... 35 v
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục là vấn đề quan tâm của mọi quốc gia, mọi dân tộc. Một xã hội muốn phát triển đòi hỏi phải coi trọng giáo dục vì giáo dục có tác động tới tất cả các lĩnh vực của đời sống, đặc biệt giáo dục gắn với hình thành và phát triển con người, động lực của mọi sự phát triển kinh tế xã hội. Sự nghiệp đổi mới và công nghiệp hóa, hiện đại hóa mà Việt Nam đang tiến hành trong điều kiện mới có thành công hay không phụ thuộc hoàn toàn vào sức sáng tạo nguồn nhân lực Việt Nam. Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu của thời đại thì giáo dục đảm nhiệm sứ mệnh này dựa trên nền tảng của hai bộ phận cấu thành: Giáo dục chính quy và giáo dục không chính quy như giáo dục thường xuyên. Nhằm đáp ứng yêu cầu học tập suốt đời của nhân dân thì giáo dục thường xuyên với các hình thức đào tạo đa dạng đã trở thành một bộ phận quan trọng để xây dựng một xã hội học tập. Vì vậy, các Trung tâm giáo dục thường xuyên hiện nay đã đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân với các hình thức liên kết đào tạo với các trường cao đẳng, đại học nhằm cung cấp nguồn nhân lực cho thị trường lao động. Bên cạnh đó, việc sáp nhập GDNN - GDTX hiện nay đã tạo điều kiện cho liên kết đào tạo diễn ra dưới nhiều hình thức, phương thức đa dạng hơn. Cơ hội học tập đối với người dân mở rộng hơn với nhiều hình thức khác nhau tùy theo điều kiện của mình, như vừa đi làm vừa đi học, vừa học văn hóa, vừa học nghề, bên cạnh đó còn giúp cho người dân ở vùng sâu, vùng xa không có điều kiện về thành phố học vẫn có cơ hội học tập, nhằm giảm bớt gánh nặng về tài chính, đồng thời có cơ hội định cư và nâng cao nguồn nhân lực cho địa phương. Thực hiện thông tư liên tịch số 39/2015/TTLT - BLĐTBXH - BNV ngày 19 tháng 10 năm 2015 về việc hướng dẫn sáp nhập Trung tâm Dạy nghề, Trung tâm Giáo dục thường xuyên, Trung tâm Kỹ thuật tổng hợp - Hướng nghiệp công lập cấp huyện thành Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (TT GDNN - GDTX) năm 2016 UBND tỉnh Thái Nguyên ra quyết định sáp nhập các Trung tâm GDTX với TT dạy nghề và TT hướng nghiệp dạy nghề thành Trung tâm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
GDNN - GDTX cấp huyện. Các Trung tâm đã và đang phát triển mạnh hoạt động liên kết đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, đào tạo tại địa phương nhằm phục vụ nhu cầu học tập tại chỗ của cán bộ, giáo viên và các tầng lớp nhân dân ở huyện Đại Từ. Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ cán bộ quản lý còn yếu, còn thiếu, hiệu quả của công tác quản lý chưa cao, chất lượng và hiệu quả liên kết đào tạo còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu thiết thực của địa phương, các điều kiện đảm bảo chất lượng còn hạn chế, công tác tuyển sinh và giới thiệu việc làm còn vấp phải những khó khăn... Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên” làm công trình nghiên cứu của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Đề tài đề xuất biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động liên kết đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của Trung tâm. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động đào tạo tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động liên kết đào tạo tại Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động liên kết đào tạo của Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong thời gian qua đã đạt một số kết quả nhất định, tuy nhiên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay còn tồn tại nhiều bất cập. Nếu đề xuất và Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
áp dụng một số biện pháp quản lý liên kết đào tạo phù hợp với điều kiện trung tâm và nhu cầu phát triển của địa phương thì sẽ nâng cao hiệu quả quản lý liên kết đào tạo tại Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý liên kết đào tạo tại Trung tâm GDNN - GDTX cấp huyện. 5.2. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo tại trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, Tỉnh Thái Nguyên. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu hoạt động phối hợp quản lý liên kết đào tạo tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên từ năm 2015 đến năm 2018. Giới hạn khách thể điều tra: Cán bộ quản lý 7, trong đó Ban giám đốc 3, tổ trưởng, tổ phó 4, GV tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ 30, GV đến từ các đơn vị liên kết 26 và 100 học viên đang học tập tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Đại Từ. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Bao gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa những tài liệu lý luận có liên quan để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi (anket) Phương pháp này được sử dụng trong đề tài với mục đích nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý liên kết đào tạo tại Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên và nguyên nhân của thực trạng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7.2.2. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tổng kết kinh nghiệm về công tác quản lý liên kết đào tạo thông qua báo cáo của các hội nghị tập huấn, tổng kết của Trung tâm, của Sở Giáo dục, Sở Lao động thương binh - xã hội cũng như kinh nghiệm tích lũy của cá nhân trong quá trình tham gia quản lý Trung tâm. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Được sử dụng với mục đích tìm hiểu những nhận xét, đánh giá về vấn đề quản lý liên kết đào tạo của cán bộ, giáo viên, học viên của Trung tâm, giáo viên của các đơn vị liên kết, một số cán bộ thuộc đơn vị sử dụng học viên sau tốt nghiệp. 7.2.4. Phương pháp chuyên gia Xin ý kiến các chuyên gia về các biện pháp quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. 7.2.5. Phương pháp xử lý kết quả Sử dụng toán thống kê để xử lý các số liệu thu thập được về mặt định lượng. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận - Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và các Phụ lục, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động liên kết đào tạo tại Trung tâm GDNN - GDTX cấp huyện. Chương 2: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Chương 3: Biện pháp quản lý liên kết đào tạo ở Trung tâm GDNN - GDTX huyện Đại Từ, Tỉnh Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT ĐÀO TẠO TẠI TRUNG TÂM GDNN - GDTX CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Liên kết đào tạo là một vấn đề đã được nhiều tác giả đề cập tới, mỗi tác giả chuyên sâu nghiên cứu về một trong các nội dung của hoạt động liên kết đào tạo và quản lý liên kết đào tạo. * Những nghiên cứu về hoạt động liên kết đào tạo: Ở CHLB Đức, LKĐT giữa nhà trường với DN được xem là hình thức đào tạo quan trọng và được áp dụng rộng rãi trong toàn quốc. Điển hình là mô hình Dual System thường được dịch là “đào tạo kép” [dẫn theo 29]. Đây là loại hình đào tạo cơ bản, có nhiều ưu điểm nổi trội trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả ĐTN và được nghiên cứu áp dụng ở nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, mô hình này cũng có một số nhược điểm đang được các nhà giáo dục CHLB Đức nghiên cứu khắc phục và hoàn thiện. Nếu áp dụng nguyên mẫu, cứng nhắc vào đào tạo ở nước ta sẽ gặp những khó khăn nhất định và có thể không có tính khả thi. Ở Trung Quốc, quán triệt quan điểm “Ba kết hợp” (đào tạo, sản xuất và dịch vụ). Các trường dạy nghề gắn bó chặt chẽ với các cơ sở sản xuất và dịch vụ. Kết hợp đào tạo phong phú và đa dạng góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Ở Thái Lan, một trong những mục tiêu chiến lược của kế hoạch phát triển quốc gia lần thứ 8 (1997 - 2001) và lần thứ 9 (2002 - 2006) của Thái Lan tập trung vào phát triển nguồn nhân lực trong nền kinh tế năng động. Để có nhân lực kỹ thuật phục vụ tại các DN sản xuất, họ đã tổ chức đào tạo tại xưởng sản xuất của mình [dẫn theo 29]. Nguyễn Thị Hòa trong công trình nghiên cứu về “Quản lý hoạt động liên kết đào tạo đại học hệ vừa làm vừa học tại Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng tại chức tỉnh Nam Định” [18] đã tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động liên kết đào tạo đại học hệ vừa làm vừa học tại TT cấp tỉnh, trên cơ sở đó, tác giả nghiên cứu thực trạng liên kết đào tạo hệ vừa làm vừa học tại Trung tâm Đào tạo Bồi Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
dưỡng tại chức tỉnh Nam Định, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng liên kết đào tạo. Công Văn Hướng trong công trình nghiên cứu về “Biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo văn bằng 2 hệ đại học ở trường Cán bộ Thanh tra thuộc Thanh tra chính phủ” [22] đã tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động liên kết đào tạo văn bằng 2 hệ đại học, từ đó tác giả triển khai nghiên cứu thực trạng về quản lý hoạt động liên kết đào tạo văn bằng 2 hệ đại học ở trường Cán bộ Thanh tra thuộc Thanh tra chính phủ, đề xuất một số giải pháp, trong đó nhấn mạnh đến giải pháp quản lý hoạt động học tập của học viên và củng cố trang bị cơ sở vật chất và thiết bị tại TT để nâng cao chất lượng liên kết. Đoàn Như Hùng, khi giới thiệu về “Liên kết đào tạo giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với DN ở một số nước trên thế giới và Việt Nam” [21], đã trình bày về các hình thức liên kết (ở Mĩ, Cộng hòa Liên bang Đức, Nhật Bản, Việt Nam), hợp tác giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với DN khảo sát ở Bắc Ninh, Hà Nội, Đồng Nai); lợi ích của các bên trong việc liên kết này; mô hình đào tạo liên kết của nhà trường với DN (ở khu vực Châu Âu - Châu Mĩ, khu vực Châu Á, mô hình ở Việt Nam); nêu 13 hình thức phối hợp giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với DN; các yếu tố thúc đẩy hoặc kìm hãm đến LKĐT giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp với DN. Công trình nghiên cứu của Phan Chính Thức “Những giải pháp phát triển đào tạo nghề góp phần đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp CNH, HĐH” [32] đã phân tích và đưa ra vấn đề “tăng cường mối quan hệ của nhà trường với các đơn vị sản xuất” là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo. Song, do hướng nghiên cứu của đề tài nên tác giả chưa phân tích các cơ sở khoa học, chỉ đề cập tới cách thức tiến hành tăng cường quan hệ của nhà trường với các 18 đơn vị sản xuất một cách đơn phương, chưa đề cập phương thức kết hợp đào tạo tổng quát ở Việt Nam, chưa đưa ra các giải pháp đồng bộ để quản lý hoạt động LKĐT giữa nhà trường và doanh nghiệp (do nhiệm vụ đề tài là tập trung giải quyết các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo công nhân kỹ thuật xây dựng ở Thủ đô Hà Nội, nên không đi sâu vào giải quyết lý luận và thực tiễn kết hợp đào tạo nghề). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Tác giả Lương Thị Tâm Uyên đã đề xuất 6 biện pháp phối hợp đào tạo giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp nhằm đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề, có đủ các yếu tố mà cơ sở sản xuất yêu cầu khi nghiên cứu về “Một số biện pháp phối hợp đào tạo giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp” [36]. Bàn về “Liên kết nhà trường - doanh nghiệp trong đào tạo nghề ở nước ta” [26], Võ Thị Ngọc Lan đề xuất một trong số các biện pháp có hiệu quả nhất là liên kết đào tạo nghề của nhà trường với doanh nghiệp. Bài viết tập trung trình bày khái lược về liên kết đào tạo nghề, trong đó nhấn mạnh về mô hình LKĐT ở một số nước ngoài như Úc, Nhật, Pháp, Đức. Kế tiếp là sơ lược thực trạng về LKĐT của nhà trường với doanh nghiệp ở Việt Nam. Sau cùng, đề xuất giải pháp tăng cường mối LKĐT của nhà trường với doanh nghiệp. Từ địa bàn của tỉnh Vĩnh Phúc, Nguyễn Tuyết Lan khi nghiên cứu về “Quản lý LKĐT giữa trường cao đẳng nghề với DN ở tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu phát triển nhân lực” [25] đã phân tích được những thành tựu, bất cập của thực trạng, nêu lên 5 nhóm biện pháp tiền đề cho quản lý LKĐT, biện pháp quản lý đầu vào, biện pháp quản lý quá trình đào tạo, biện pháp quản lý kết quả đầu ra, biện pháp quản lý bối cảnh đào tạo. Đề tài “Xây dựng cơ chế, chính sách, mô hình liên kết giữa nhà trường với DN trong ĐTN cho người lao động” [11] do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, đã đề xuất một số giải pháp liên quan tới cơ chế, chính sách trong các mô hình liên kết giữa cơ sở đào tạo với DN trong quá trình cùng hợp tác để nâng cao trình độ tay nghề cho người lao động, phát triển nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. “Mô hình liên kết: DN - trường dạy nghề - trường đại học nhằm đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai” [21] được tác giả Đoàn Như Hùng đề xuất. Sau khi đánh giá những hạn chế về đào tạo bậc đại học đang diễn ra ở các trường đại hiện nay như chưa gắn với thị trường lao động, với nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp. Tác giả phân tích các nguyên nhân như hình thức liên kết đào tạo chưa đa dạng, từ đó đề xuất mô hình liên kết, cơ chế liên kết giữa DN - trường dạy nghề - trường đại học và điều kiện thành công. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Với bài viết “Mối quan hệ giữa nhà trường với DN ở một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” [20] của nhóm tác giả Nguyễn Thị Thu Thủy, Phạm Thanh Tùng và Đỗ Thế Hưng, nhóm tác giả chỉ rõ tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác giữa các trường với các doanh nghiệp, lợi ích mang lại khi thực hiện mối liên hệ này. Đồng thời nhóm tác giả chỉ ra những bài học kinh nghiệm của các nước trên thế giới và giải pháp thúc đẩy mối hoạt động liên kết đào tạo, những giải pháp cần thiết để xóa bỏ những khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành, thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa cơ sở đào tạo với doanh nghiệp. Tác giả Mạnh Xuân viết “Gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nhân lực” [40], tác giả trích dẫn ý kiến phát biểu của Bùi Anh Tuấn, ông đã chỉ ra thực trạng trong hoạt động liên kết đào chưa thực sự triệt để, hiệu quả đạt được chưa cao. Tác giả đã phân tích rất rõ nguyên nhân là vì các cơ sở đào tạo chủ yếu chỉ thiết lập mối quan hệ với các doanh nghiệp bằng cách là mời họ với tư cách là đối tác chiến lược, chứ không tham gia trực tiếp vào đào tạo. Vì vậy mà các doanh nghiệp cùng với cơ sở đào tạo góp phần vào đào tạo nguồn nhân lực bằng cách tham gia trực tiếp góp ý xây dựng khung chương trình đào tạo, có chính sách đãi ngộ đối với lao động… * Những nghiên cứu về liên kết đào tạo ở TT GDNN- GDTX: Nguyễn Thị Kim Anh, luận văn thạc sĩ “Quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở TT GDTX 2 tỉnh Lạng Sơn” Đại học Giáo dục [1] đã phân tích cơ sở lý luận của hoạt động liên kết đào tạo (bậc cao đẳng, đại học, trung cấp chuyên nghiệp) tại TT GDTX 2 tỉnh Lạng Sơn, từ đó nghiên cứu về các hoạt động liên kết đào tạo diễn ra rất đa dạng, dưới nhiều hình thức khác nhau, cần thiết phải có biện pháp để quản lý. Tác giả đã đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng liên kết đào tạo tại TT GDTX 2 tỉnh Lạng Sơn và đánh giá ở mức độ rất khả thi khi triển khai áp dụng như thu thập các thông tin của học viên về chất lượng đào tạo và khảo sát nhu cầu của học viên về hoạt động học tập. Từ đó, tác giả đề xuất một số biện pháp như: Phối hợp quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên và hoạt động học tập của học viên; Hoàn thiện quy chế phối hợp quản lý liên kết đào tạo; Tăng cường xã hội hóa công tác liên kết đào tạo. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Đặng Thị Phương trong công trình nghiên cứu về “Quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở Trung tâm Giáo dục thường xuyên Phố Nối tỉnh Hưng Yên” [28] đã trình bày cơ sở lý luận về hoạt động liên kết đào tạo và thực trạng hoạt động liên kết đào tạo tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Phố Nối tỉnh Hưng Yên, tác giả đã đánh giá mặt mạnh, mặt yếu của TT, từ đó đề xuất một số giải pháp như: Củng cố trang bị cơ sở vật chất và thiết bị tại TT để nâng cao chất lượng liên kết; Quản lý hoạt động giảng dạy của GV và học viên... Lâm Thanh Vĩnh trong luận văn thạc sĩ “Quản lý hoạt động đào tạo theo phương thức liên kết ở các TT GDTX tỉnh Thái Bình”, Đại học Giáo dục [38]. Từ kết quả nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, tác giả đã đề xuất quản lý hoạt động đào tạo theo phương thức liên kết tại các TT GDTX tỉnh Thái Bình như: TT cần đổi mới cách thức điều tra nhu cầu học tập, thu thập nguyện vọng của xã hội để lập kế hoạch tuyển sinh; TT cần bổ sung quy chế phối hợp quản lý hoạt động liên kết đào tạo; TT cần phải thống nhất trong quản lý giảng dạy của giảng viên, hoạt động học tập của sinh viên; TT cần tăng cường vai trò chủ động của TT trong việc tìm kiếm đối tác... Luận án tiến sĩ “Quản lý hoạt động liên kết đào tạo của trường cao đẳng kỹ thuật với doanh nghiệp” [29] của tác giả Nguyễn Ngọc Phương. Tác giả để nghiên cứu thực trạng, phương hướng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động liên kết đào tạo tại trường cao đẳng kỹ thuật nói chung với doanh nghiệp. Luận án tiến sĩ “Quản lý liên kết đào tạo cao đẳng nghề đáp ứng nhu cầu nhân lực tại các khu công nghiệp tại Bình Dương” [27] tác giả Phan Trần Phú Lộc đã đề xuất giải pháp quản lý liên kết đào tạo tại các trường cao đẳng nghề và các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp tại tỉnh Bình Dương như khảo sát nhu cầu về nguồn nhân lực của các doanh nghiệp, mời doanh nghiệp tham gia xây dựng chương trình đào tạo… Bên cạnh đó, nội dung hoạt động liên kết đào tạo còn là chủ đề mà các cơ sở giáo dục lựa chọn làm đề tài để tổ chức hội thảo, tiêu biểu như: Tháng 10 năm 2013, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đã chủ trì hội thảo khoa học với chủ đề là: “Đào tạo nhân lực trong giai đoạn hội nhập và phát triển Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
kinh tế”. Hội thảo có sự góp mặt các các nhà khoa học, nhà quản lý, các nhà kinh tế… các báo cáo tham luận cùng nhau đi phân tích thực trạng, chỉ ra nguyên nhân để từ đó cùng nhau đưa ra các giải pháp nhằm đào tạo và phát nguồn nhân lực trong quá trình hội nhập và phát triển đất nước [37]. Tháng 11 năm 2013 với chủ đề “Tăng cường gắn kết giữa nhà trường với DN với mục đích nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội”, hội thảo của trường Đại học sư phạm Kỹ thuật Vinh đã thu hút được rất nhiều nhà Khoa học với 32 báo cáo. Các báo cáo đều xoay quanh những vấn đề như quan điểm, thực trạng và đề ra các giải pháp để thực hiện mối quan hệ giữa nhà trường và doanh nghiệp, làm sao để đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Giữa năm 2014 trường Cao đẳng kinh tế Lý Tự Trọng Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì hội thảo với chủ đề: “Hợp tác giữa nhà trường với DN để đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội”. Điểm mới của hội thảo là đã mời được các doanh nghiệp đưa ra những ý kiến cũng như là yêu cầu thực tế của mình đối với người lao động, để các cơ sở đào tạo nắm bắt được xu thế của các doanh nghiệp cũng như toàn xã hội. Như vậy, vấn đề nghiên cứu về hoạt động liên kết đào tạo và quản lý hoạt động liên kết đào tạo ở TT GDTX đã được nhiều tác giả tập trung phân tích, đánh giá nhưng chưa có một đề tài nào nghiên cứu về quản lý hoạt động liên kết đào tạo tại TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Chính vì vậy, các nguồn tài liệu nêu trên đã cung cấp cho tác giả kiến thức để xây dụng cơ sở lý luận của đề tài, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo phù hợp tại TT GDNN - GDTX huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Quản lý Khi bàn về khái niệm quản lý, tùy vào cách tiếp cận khác nhau mà có nhiều quan điểm khác nhau: Theo khái niệm trong cuốn Từ điển Giáo dục học cho rằng: “Quản lý là hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [34, tr.326]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn