Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về công tác xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: Phạm Gia Hưng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh, góp thu hút khách du lịch, nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh một cách toàn diện và bền vững.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về công tác xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM TUẤN ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC XÚC TIẾN DU LỊCH TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM TUẤN ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC XÚC TIẾN DU LỊCH TỈNH QUẢNG NINH Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN TRỌNG XUÂN THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là nội dung nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số liệu, kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn này chưa hề được công bố ở các nghiên cứu khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về các kết quả và nghiên cứu trong luận văn! Học viên Phạm Tuấn Anh
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thày, cô giáo trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh. Đặc biệt là PGS.TS Nguyễn Trọng Xuân - Người đã hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo - Trường ĐH Kinh tế và QTKD đã tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành khoá học và trình bày luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo, các phòng ban, chức năng tại Sở Du lịch Quảng Ninh, Cục thống kê tỉnh Quảng Ninh, UBND tỉnh Quảng Ninh đã chia sẻ nhiều tư liệu và kinh nghiệm quý báu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận văn. Xin trân trọng cảm ơn! Học viên Phạm Tuấn Anh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii DANH MỤC HÌNH ....................................................................................... viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2 4. Đóng góp của Luận văn ................................................................................ 3 5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÚC TIẾN DU LỊCH.................................................................. 4 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với xúc tiến du lịch ...................... 4 1.1.1.Một số khái niệm ...................................................................................... 4 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch ............................... 6 1.1.3. Nội dung quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch ...................................... 7 1.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tại một số địa phương trong nước và bài học rút ra cho tỉnh Quảng Ninh ............................ 11 1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ................................. 11 1.2.2. Bài học cho tỉnh Quảng Ninh ................................................................ 20 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 22 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 22 2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 22 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 22
iv 2.2.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin ...................................... 24 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 27 2.3.1. Các chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Quảng Ninh ....................... 27 2.3.2. Các chỉ tiêu quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh .... 27 Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÚC TIẾN DU LỊCH CỦA TỈNH QUẢNG NINH ....................................................... 29 3.1.Khái quát về tỉnh Quảng Ninh .................................................................. 29 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................. 29 3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ...................................................................... 34 3.1.3. Dân số và lao động ................................................................................ 37 3.2. Thực trạng quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh......... 40 3.2.1. Thực trạng phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh qua một số năm .......... 40 3.2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh...... 44 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh ....................................................................................... 62 3.3.1. Yếu tố chủ quan .................................................................................... 62 3.3.2. Yếu tố khách quan ................................................................................. 64 3.4. Đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh ........................................... 66 3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 66 3.4.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 67 3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 68 Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÚC TIẾN DU LỊCH CỦA TỈNH QUẢNG NINH ............... 69 4.1. Bối cảnh trong nước và quốc tế có ảnh hưởng đến du lịch tỉnh Quảng Ninh .................................................................................................... 69 4.1.1. Bối cảnh quốc tế .................................................................................... 69 4.1.2. Bối cảnh trong nước .............................................................................. 70
v 4.2. Quan điểm, định hướng và mục tiêu quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh ....................................................................................... 73 4.2.1. Quan điểm, định hướng ......................................................................... 73 4.2.2. Mục tiêu................................................................................................. 74 4.3. Các giải pháp quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh ..... 75 4.3.1. Tăng cường xúc tiến du lịch, kêu gọi đầu tư, liên kết hợp tác trong phát triển du lịch của tỉnh ................................................................................ 75 4.3.2. Tăng cường ngân sách cho hoạt động xúc tiến ..................................... 76 4.3.3. Củng cố bộ máy tổ chức và đội ngũ quản lý nhà nước về du lịch ........ 77 4.3.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động xúc tiến du lịch .............................................................................................................. 78 4.3.5. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác quản lý nhà nước về du lịch ..................................................................................... 79 4.4.Kiến nghị ................................................................................................... 80 4.4.1. Đối với Nhà nước .................................................................................. 80 4.4.2. Đối với Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch ............................................... 81 4.4.3. Đối với Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh .................................................... 81 4.4.4. Đối với UBND tỉnh Quảng Ninh .......................................................... 81 KẾT LUẬN .................................................................................................... 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 85 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 88
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa HDV : Hướng dẫn viên KT-XH : Kinh tế - xã hội NSNN : Ngân sách nhà nước QLNN : Quản lý nhà nước TP : Thành phố TX : Thị xã THPT : Trung học phổ thông UBND : Ủy ban nhân dân XTDL : Xúc tiến du lịch
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1:Thống kế diện tích đất các loại theo thổ nhưỡng của tỉnh Quảng Ninh năm 2017 ................................................................................ 31 Bảng 3.2: Tăng trưởng kinh tế tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2015-2017 .......... 34 Bảng 3.3: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2015-2017...... 35 Bảng 3.4: Năng suất và thu nhập bình quân của người dân tỉnh Quảng Ninh qua các năm 2015-2017 ......................................................... 38 Bảng 3.5: Tình hình phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh từ 2015-2017 ......... 41 Bảng 3.6: Mức đóng góp của ngành du lịch đối với ngân sách tỉnh Quảng Ninh từ 2015-2017 .......................................................................... 42 Bảng 3.7: Thống kê các phương tiện cho công tác lập kế hoạch xúc tiến du lịch cho tỉnh Quảng Ninh từ 2015-2017 .................................... 46 Bảng 3.8: Đánh giá về công tác lập kế hoạch xúc tiến du lịch cho tỉnh Quảng Ninh ..................................................................................... 47 Bảng 3.9: Đánh giá của du khách về khả năng tiếp cận với du lịch của tỉnh Quảng Ninh .............................................................................. 48 Bảng 3.10:Đánh giá về công tác phân cấp thực hiện chương trình xúc tiến du lịch cho tỉnh Quảng Ninh ........................................................... 50 Bảng 3.11: Đánh giá về công tác quản lý nhà nước về môi trường đầu tư phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh ................................................. 53 Bảng 3.12: Kết quả đánh giá của du khách và doanh nghiệp về cơ sở hạ tầng đầu tư cho phát triển du lịch ................................................... 54 Bảng 3.13: Thống kê sai phạm về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh ............. 56 Bảng 3.14: Đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh .............................................................................. 57 Bảng 3.15: Kết quả đánh giá của du khách và doanh nghiệp công tác thanh tra, kiểm tra tại điểm du lịch ................................................. 58 Bảng 3.16: Đánh giá về chính sách thúc đẩy phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh ..................................................................................... 60 Bảng 3.17: Thống kê các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh qua các năm 2015-2017 ......................... 61
viii DANH MỤC HÌNH Hình 3.1: Tỷ lệ lao động 15 tuổi trở lên có việc làm so với dân số tại Quảng Ninh giai đoạn 2015-2017............................................... 38 Hình 3.2: Sơ đồ quy trình phân cấp các chương trình XTDL tỉnh Quảng Ninh ........................................................................... 49 Hình 3.3: Biểu đồ chỉ số PCI tỉnh Quảng Ninh từ năm 2006-2017 ........ 52
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Du lịch được xem là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng cho tăng trưởng và phát triển kinh tế trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa nền kinh tế của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới, du lịch Việt Nam có một vị trí đặc biệt quan trọng. Nó góp phần vào việc thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Hoạt động xúc tiến du lịch đã và đang trở thành một trong những công cụ vô cùng hiệu quả để thu hút, thuyết phục du khách đến điểm du lịch, là yếu tố rất thiết yếu trong việc thúc đẩy phát triển du lịch. Chính vì vậy, xúc tiến du lịch đang trở thành vấn đề nóng bỏng trong việc phát triển du lịch tại điểm đến hiện nay. Thực tiễn tại các nước phát triển du lịch đã và đang khá thành công nhờ vào hoạt động xúc tiến du lịch góp phần làm cho ngành du lịch phát triển tốt hơn. Việc đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của du lịch Việt Nam nói chung và du lịch của các tỉnh, thành phố trong cả nước nói riêng. Quảng Ninh là tỉnh ven biển thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam, một địa danh giàu tiềm năng du lịch, là một đỉnh của tam giác tăng trưởng du lịch miền Bắc Việt Nam, Quảng Ninh có danh thắng nổi tiếng là vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới và di sản thế giới bởi giá trị địa chất địa mạo. Cả tỉnh có gần 500 di tích lịch sử, văn hoá, nghệ thuật... gắn với nhiều lễ hội truyền thống, đây là những điểm thu hút khách thập phương đến với các loại hình du lịch văn hoá, tôn giáo, nhất là vào những dịp lễ hội. 3 tháng đầu năm 2017, tổng số khách du lịch đến Quảng Ninh ước đạt 3,769 triệu lượt, đạt 43,8% kế hoạch, tăng 12% so với cùng kỳ 2016. Khách quốc tế đạt 1,233 triệu lượt, tăng 4% so với cùng kỳ; khách tham
2 quan Vịnh Hạ Long đạt 928.900 lượt, tăng 21% so với cùng kỳ. Tổng doanh thu ngành Du lịch trong 3 tháng đầu năm ước đạt 4.233 tỷ đồng, đạt 30,7% kế hoạch, tăng 20% so với cùng kỳ. Để đạt mục tiêu xây dựng Quảng Ninh trở thành một Trung tâm du lịch quốc tế, một điểm du lịch hàng đầu quốc gia, đến năm 2020 tổng số khách du lịch đạt 10,5 triệu lượt, 4 triệu lượt khách quốc tế, tổng doanh thu đạt 30.000 tỷ đồng; tạo việc làm cho 62.000 lao động trực tiếp đòi hỏi cơ quan quản lý nhà nước phải tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá hình ảnh hơn nữa nhằm thu hút đông đảo du khách đến với Quảng Ninh. Do đó, tác giả đã nghiên cứu đề tài: “Quản lý nhà nước về công tác xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh” làm luận văn thạc sĩ. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh, góp thu hút khách du lịch, nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh một cách toàn diện và bền vững. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch; - Phân tích, đánh giá thực trạng và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh. - Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh.
3 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian:Luận văn được nghiên cứu tại tỉnh Quảng Ninh. - Về thời gian:Luận văn tập trung nghiên cứu số liệu từ năm 2014-2017. - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh. 4. Đóng góp của Luận văn * Về lý luận: Đề tài sẽ cung cấp hệ thống cơ bản những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch. * Về thực tiễn: Đề tài sẽ phân tích, đánh giá công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh, đề xuất các giải pháp quan trọng và có ý nghĩa nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh. Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho sinh viên khối ngành kinh tế, các cao học viên và các nghiên cứu sinh trong quá trình hoạt tập và nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực đề tài. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn được kết cấu thành 4 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch; Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh Chương 4:Một số giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tỉnh Quảng Ninh.
4 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÚC TIẾN DU LỊCH 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với xúc tiến du lịch 1.1.1.Một số khái niệm 1.1.1.1. Khái niệm du lịch Theo định nghĩa của Tổ chức Du lịch thế giới của Liên Hợp Quốc (UNWTO): “Du lịch bao gồm tất cả các hoạt động của những người du hành, tạm trú, trong mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc trong mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn; cũng như mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa, trong thời gian liên tục không quá một năm, ở bên ngoài môi trường sống định cư; nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích chính là kiếm tiền. Du lịch cũng là một dạng nghỉ ngơi năng động trong môi trường sống khác hẳn nơi định cư”[1] Theo Luật Du lịch của Quốc hội nước công hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2017:“Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác.”[4] 1.1.1.2. Khái niệm xúc tiến du lịch Hoạt động xúc tiến du lịch, trong thuật ngữ tiếng Anh được dùng để chỉ mọi cách thức truyền tin giữa người bán và người mua hay có ý định mua hàng để thuyết phục họ mua hàng của mình. Trong giáo trình lý luận và nghệ thuật ứng xử trong kinh doanh của trường đại học kinh tế quốc dân đã định nghĩa như sau: “Xúc tiến là các biện pháp và nghệ thuật mà các nhà kinh doanh dùng để tiêu thụ về hàng hoá, tác động tới người mua, lôi kéo họ về phía mình và các biện pháp hỗ trợ cho bán hàng”. [10]
5 Theo Philip Kotler hệ thống truyền thông marketing hay còn gọi là hệ thống khuyến mại gồm 5 công cụ xúc tiến là: quảng cáo marketing trực tiếp; kích thích tiêu thụ; quan hệ công chúng; tuyên truyến bàn hàng trực tiếp. Ở góc độ du lịch, xúc tiến là mọi biện pháp của nhà kinh doanh du lịch sử dụng nhằm quảng bá cho dịch vụ và đất nước của mình.Xúc tiến hàng hoá là sự kết hợp quảng cáo, quảng bá sản phẩm, kỹ thuật bán hàng, phương pháp bán hàng, tạo mối quan hệ trong xã hội được doanh nghiệp áp dụng cho một giai đoạn kinh doanh nào đó. Trong điểm 17, điều 4 luật du lịch xúc tiến du lịch được định nghĩa như sau: “Xúc tiến du lịch là hoạt động tuyên truyền, quảng bá, vận động nhằm tìm kiếm, thúc đẩy cơ hội phát triển du lịch”.[4] 1.1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch QLNN đối với XTDL là phương thức mà thông qua hệ thống các công cụ quản lý bao gồm pháp luật, chính sách, quy hoạch, kế hoạch Nhà nước tác động vào đối tượng quản lý để định hướng cho XTDL vận động, phát triển đến mục tiêu đã đặt ra trên cơ sở sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực kinh tế trong và ngoài nước trong điều kiện mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế.[17] Như vậy, nói đến QLNN đối với XTDL là nói đến cơ chế quản lý.Cơ chế đó, một mặt, phải tuân thủ các yêu cầu của quy luật kinh tế khách quan; mặt khác, phải có một hệ thống công cụ như pháp luật, chính sách, quy hoạch, kế hoạch... thích hợp để quản lý XTDL. Quan niệm này bao hàm những nội dung cơ bản như: kế hoạch, phân cấp quản lý, công tác thanh tra,kiểm tra; tạo lập môi trường phát triển du lịch,… là công cụ để Nhà nước thực hiện sự quản lý. QLNN đối với XTDL là tạo môi trường thông thoáng, lành mạnh, ổn định, định hướng, hỗ trợ, thúc đẩy các hình thức XTDL phát triển nhưng có trật tự nhằm giải quyết hài hòa các lợi ích. Thực hiện kiểm tra, giám sát XTDL nhằm đảm bảo trật tự, kỷ cương, uốn nắn những hiện tượng, hành vi vi phạm pháp luật.
6 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch Một là, Nhà nước là người tổ chức và quản lý các hoạt động XTDL diễn ra trong nền kinh tế thị trường. Xuất phát từ đặc trưng của nền kinh tế thị trường là tính phức tạp, năng động và nhạy cảm. Vì vậy, hoạt động XTDL đòi hỏi phải có một chủ thể có tiềm lực về mọi mặt để đứng ra tổ chức và điều hành, chủ thể ấy không ai khác chính là Nhà nước - vừa là người quản lý, vừa là người tổ chức hoạt động XTDL. Để hoàn thành sứ mệnh của mình, Nhà nước phải đề ra pháp luật, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch,... và sử dụng các công cụ này để tổ chức và quản lý hoạt động XTDL. Hai là, hệ thống công cụ như pháp luật, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch... phát triển du lịch là cơ sở, là những công cụ để Nhà nước tổ chức và quản lý XTDL. Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động XTDL diễn ra hết sức phức tạp với sự đa dạng về chủ thể, về hình thức tổ chức và quy mô hoạt động... Dù phức tạp thế nào đi chăng nữa, sự quản lý của Nhà nước cũng phải bảo đảm cho hoạt động XTDL có tính tổ chức cao, ổn định, công bằng và có tính định hướng rõ rệt. Do đó, Nhà nước phải ban hành pháp luật, đề ra các chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch... và dùng các công cụ này tác động vào lĩnh vực du lịch. Ba là, QLNN đối với hoạt động XTDL đòi hỏi phải có một bộ máy nhà nước mạnh, có hiệu lực, hiệu quả và một đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước có trình độ, năng lực thật sự.QLNN đối với hoạt động XTDL phải tạo được những cân đối chung, điều tiết được thị trường, ngăn ngừa và xử lý những đột biến xấu, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho mọi hoạt động XTDL phát triển. Và để thực hiện tốt điều này thì tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ QLNN không thể khác hơn là phải được tổ chức thống nhất, đồng bộ, có hiệu quả từ Trung ương đến địa phương. Bốn là, QLNN đối với hoạt động XTDL còn xuất phát từ chính nhu cầu khách quan của sự gia tăng vai trò của chính sách, pháp luật... trong nền kinh tế thị trường với tư cách là công cụ quản lý. Nền kinh tế thị trường với những
7 quan hệ kinh tế rất đa dạng và năng động đòi hỏi có một sân chơi an toàn và bình đẳng, đặc biệt khi vấn đề toàn cầu hoá kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế là mục tiêu mà các quốc gia hướng tới. Trong bối cảnh đó, phải có một hệ thống chính sách, pháp luật hoàn chỉnh, phù hợp không chỉ với điều kiện ở trong nước mà còn với thông lệ và luật pháp quốc tế. Đây là sự thách thức lớn đối với mỗi quốc gia. Bởi vì, mọi quan hệ hợp tác dù ở bất kỳ lĩnh vực nào và với đối tác nào cũng cần có trình tự nhất định và chỉ có thể dựa trên cơ sở chính sách, pháp luật.[17] 1.1.3. Nội dung quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch 1.1.3.1. Chính sách thúc đẩy phát triển ngành du lịch Để phát triển du lịch trên cơ sở khai thác tiềm năng và lợi thế so sánh của địa phương, chính quyền các cấp phải tích cực cải thiện môi trường pháp lý, môi trường đầu tư và kinh doanh thông qua việc cụ thể hóa và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật chung của Nhà nước về phát triển du lịch phù hợp với điều kiện ở địa phương. Đồng thời, nghiên cứu và ban hành các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền mang tính đặc thù ở địa phương như chính sách khuyến khích đầu tư, chính sách ưu đãi tiền thuê đất, thời hạn thuê đất, chính sách ưu đãi tín dụng,... nhằm tạo điều kiện thuận lợi, tạo sự an tâm, tin tưởng cho các tổ chức, cá nhân (kể cả trong nước và ngoài nước)khi bỏ vốn đầu tư kinh doanh du lịch.[17] 1.1.3.2. Công tác lập kế hoạch chương trình xúc tiến du lịch Xây dựng và công khai các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển các chương trình xúc tiến du lịch là một trong những nội dung quản lý nhà nước có tính quyết định đối với sự phát triển du lịch trên địa bàn của chính quyền cấp tỉnh. Nó giúp cho các cá nhân, tổ chức (nhà đầu tư) an tâm khi quyết định đầu tư kinh doanh vào lĩnh vực du lịch và thu hút động đảo khách du lịch đến với địa phương. Vì thế, chính quyền cấp tỉnh phải hết sức quan tâm đến việc xây dựng và công khai kịp thời các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển chương
8 trình xúc tiến du lịch của địa phương. Các mục tiêu, chỉ tiêu trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch của chương trình xúc tiến du lịch phải phù hợp với chiến lược, quy hoạch phát triển chung của cả nước. Đáp ứng những yêu cầu của quá trình hội nhập ngày càng sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới gắn với tiến trình đẩy mạnh thực hiện CNH, HĐH đất nước.[1][17] 1.1.3.3. Phân cấp thực hiện các chương trình xúc tiến du lịch Sự phân cấp thực hiện các chương trình xúc tiến du lịch thể hiện rõ như sau: - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, kế hoạch, chương trình xúc tiến du lịch quốc gia; điều phối các hoạt động xúc tiến du lịch liên vùng, liên tỉnh. - Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, chương trình xúc tiến du lịch theo lĩnh vực và địa bàn quản lý phù hợp với chiến lược, kế hoạch, chương trình xúc tiến du lịch quốc gia. - Tổ chức xã hội - nghề nghiệp về du lịch, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân liên quan chủ động xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, chương trình xúc tiến du lịch trong nước và nước ngoài phù hợp với chiến lược, kế hoạch, chương trình xúc tiến du lịch quốc gia, thành lập văn phòng xúc tiến du lịch tại nước ngoài. Chi phí hoạt động xúc tiến du lịch của doanh nghiệp được hạch toán vào chi phí của doanh nghiệp. [17] 1.1.3.4. Quản lý nhà nước về môi trường đầu tư phát triển du lịch Các cơ quan QLNN về xúc tiến du lịch ở Trung ương và địa phương phải thống nhất và luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ, liên hệ mật thiết với nhau trong việc tổ chức thực hiện pháp luật về xúc tiến du lịch; thực hiện nguyên tắc và các cơ chế, chính sách phát triển chương trình xúc tiến du lịch của quốc gia nói chung và ở địa phương nói riêng nhằm đảm bảo đạt hiệu lực, hiệu quả Chính quyền cấp tỉnh cần làm tốt việc cung cấp thông tin, cập nhật chính sách mới về du lịch và chương trình xúc tiến du lịch, tổ chức tập huấn cho cán bộ QLNN và cán bộ quản trị doanh nghiệp để giúp họ hiểu rõ về các cam kết,
9 nghĩa vụ của Nhà nước và của doanh nghiệp theo luật pháp quốc tế và điều kiện của WTO trong thu hút, tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư phát triển du lịch của địa phương, có như vậy mới thu hút được các nhà đầu tư trong nước và quốc tế đến với địa phương.. [6] 1.1.3.5. Công tác thanh tra, kiểm tra về xúc tiến du lịch Nội dung này bao gồm tổng thể các hoạt động của Nhà nước nhằm phát hiện và xử lý những sai sót, ách tắc đổ vỡ những khó khăn, cũng như tài chính, những cơ hội để thúc đẩy công tác xúc tiến du lịch ở địa phương phát triển mạnh mẽ và đúng hướng. Thực chất là thực hiện nhiệm vụ phản hồi, và dự báo. Hệ thống kiểm soát phản hồi chủ yếu kiểm soát những kết quả đầu ra để phát hiện sai lệch so với chuẩn mực đã được xác định (như chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của ngành du lịch đã được các cơ quan có trách nhiệm thông qua; các chính sách phát triển ngành của trung ương, của địa phương hiện hành; các quy định luật pháp…) để khắc phục phát huy ở chu kỳ sau. Hệ thống kiểm soát, dự báo kiểm soát các yếu tố đầu vào, đánh giá khả năng, dự báo xu hướng phát triển, lường trước kết quả đầu ra nhằm có những can thiệp trước, kịp thời. Các hình thức vận dụng đối với công tác xúc tiến du lịch ở một địa phương bao gồm: - Kiểm tra có thể hiểu là hoạt động thường xuyên của cơ quan cấp trên với cơ quan cấp dưới, hoặc kiểm tra cụ thể một vấn đề nào đó trong xúc tiến du lịch. - Thanh tra: chỉ các hoạt động của hệ thống cơ quan chuyên môn về công tác thanh tra thực hiện(như thanh tra nhà nước, thanh tra của Bộ Du lịch, thanh tra của Sở Văn hóa thể thao và du lịch các tỉnh). . [17] 1.1.3.6. Quản lý nhà nước về các doanh nghiệp kinh doanh du lịch Cùng với việc sử dụng và phát huy khả năng điều tiết, chi phối của kinh tế nhà nước, chính quyền các cấp cần phải quan tâm đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn. Trước hết phải hoàn thành lộ trình đổi mới, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước hoạt động
10 trong lĩnh vực du lịch do địa phương quản lý, theo hướng từng bước trở thành các doanh nghiệp kinh doanh hiện đại, có sự liên kết với mạng lưới các hộ kinh doanh cá thể, có khả năng mở rộng các hoạt động du lịch liên vùng, khu vực và kinh doanh lữ hành quốc tế. Mặt khác, cần có chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp du lịch nhà nước với nhiều hình thức như đầu tư vốn thông qua góp vốn cổ phần của các công ty nhà nước, tăng cường cán bộ có năng lực, hỗ trợ một phần kinh phí quảng bá thương hiệu, xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch và đào các bộ quản lý…. [17] 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch tại địa phương 1.1.4.1. Yếu tố chủ quan - Bộ máy quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch của địa phương: Mỗi địa phương đều xây dựng và kiện toàn bộ máy QLNN về xúc tiến du lịch, quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lời khi đại diện cho Nhà nước, Tổng cục trong quá trình xúc tiến cho khách du lịch, doanh nghiệp kinh doanh du lịch,…bộ máy càng gọn nhẹ thì hiệu quả quản lý càng tốt, giảm được các khâu trung gian cồng kềnh. - Chính sách phát triển xúc tiến du lịch của địa phương: Phụ thuộc chính sách về ngân sách địa phương chi bao nhiêu cho các chương trình xúc tiến du lịch nhằm quảng bá, thu hút nhằm tăng quy mô khách du lịch đến với địa phương. Nếu tỷ lệ ngân sách chi nhiều thì các hoạt động xúc tiến chuyên nghiệp,bài bản, có cơ hội mở rộng được sự liên kết du lịch với các địa phương khác và các quốc gia thiết kế sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú; và ngược lại. Tuy nhiên quản lý ngân sách là khâu quan trọng vì kết quả này càng minh bạch, công khai và không có tham nhũng sẽ là yếu tố thuận lợi để thúc đẩy các chương trình xúc tiến du lịch của địa phương. - Sự phối hợp của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác xúc tiến du lịch: các cơ quan quản lý nhà nước về xúc tiến du lịch thường xuyên kết hợp với các cơ quan ban ngành địa phương để tăng cường công tác kiểm tra, thanh