Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài sản công trong các đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu sẽ hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý TSC, lấy kinh nghiệm thực tiễn quản lý TSC tại một số đơn vị để làm bài học cho Đồng Hỷ; phân tích thực trạng của hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. Tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ; đề xuất một số giải pháp để nâng cao hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài sản công trong các đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

1 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ ANH HOA QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ ANH HOA QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.31.01.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN PHƯƠNG THẢO THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu đã nêu trong Luận văn là chính xác và có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu của Luận văn là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, ngày … tháng năm 2019 Tác giả Trần Thị Anh Hoa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, Phòng Đào tạo, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS. Nguyễn Phương Thảo. Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa học, các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các đồng chí tại các phòng chuyên môn, cán bộ và chuyên viên tại Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó. Thái Nguyên, ngày … tháng…. năm 2019 Tác giả Trần Thị Anh Hoa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... vii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ....................................................................... viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết đề tài ....................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2 4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của luận văn.............................. 2 5. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC UBND CẤP HUYỆN ................. 4 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện ......... 4 1.1.1. Khái niệm, phân loại, đặc điểm của TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện........................................................................................................... 4 1.1.2. Khái niệm, mục tiêu và yêu cầu quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện ............................................................................................. 9 1.1.3. Nội dung quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện ...... 11 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện ........................................................................................................ 15 1.2. Thực tiễn quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện ......... 18 1.2.1. Quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình ................................................................................................................. 18 1.2.2. Quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Ngọc Hồi tỉnh Kon Tum ................................................................................................................. 19 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iv 1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Đồng Hỷ ............................................ 20 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................ 21 2.1 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 21 2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 21 2.2.1. Phương pháp tiếp cận ............................................................................ 21 2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 22 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 23 2.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .................................................................... 32 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC UBND HUYỆN ĐỒNG HỶ ........................................... 34 3.1. Giới thiệu về địa bàn huyện Đồng Hỷ ..................................................... 34 3.1.1. Điều kiện tự nhiên huyện Đồng hỷ ....................................................... 34 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội huyện Đồng Hỷ ........................................... 35 3.2. Thực trạng hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ .......................................................................................................... 37 3.2.1. Kế hoạch quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ ......................................................................................................................... 37 3.2.2. Thực hiện kế hoạch quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ .......................................................................................................... 38 3.2.3. Thanh tra, kiểm tra TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ.. 53 3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ ................................................................................... 56 3.4. Đánh giá về tình hình quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ .......................................................................................................... 63 3.4.1. Những kết quả đạt được thông qua một số chỉ tiêu .............................. 63 3.4.2. Những ưu điểm...................................................................................... 64 3.4.3. Những hạn chế ...................................................................................... 65 3.4.4. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 66 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
v CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC UBND HUYỆN ĐỒNG HỶ ......................................................................................................................... 67 4.1. Phương hướng, mục tiêuquản lý tài sản công trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ ............................................................................................... 67 4.1.1. Phương hướng ....................................................................................... 67 4.1.2. Mục tiêu quản lý.................................................................................... 68 4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ ............................................................................................... 68 4.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức về quản lý TSC ........ 68 4.2.2. Xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin để quản lý TSC ............................... 70 4.2.3. Tăng cường thanh tra, kiểm tra quản lý TSC ........................................ 71 4.2.4. Sử dụng hiệu quả TSC .......................................................................... 72 KẾT LUẬN .................................................................................................... 74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 75 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 79 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT NGHĨA 1 CQHC Cơ quan hành chính 2 ĐVSN Đơn vị sự nghiệp 3 HCSN Hành chính sự nghiệp 4 QLCS Quản lý công sản 5 TSC Tài sản công 6 TSLV Trụ sở làm việc 7 UBND Ủy ban nhân dân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu cơ bản về kinh tế xã hội huyện Đồng Hỷ .............. 35 Bảng 3.2: Kế hoạch quản lý TSC trong các đơn vị......................................... 38 Bảng 3.3: Nguồn hình thành tài sản mới tại các đơn vị .................................. 39 Bảng 3.4: Các sai phạm trong đấu thầu xây dựng, mua sắm .......................... 42 Bảng 3.5: Sai phạm trong quá trình bàn giao tài sản ...................................... 43 Bảng 3.6: Tình hình TSC tại các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ ........ 44 Bảng 3.7: Tình hình thiết bị văn phòng .......................................................... 45 Bảng 3.8: Tình hình về Phương tiện di chuyển và vận tải .............................. 46 Bảng 3.9: Tỷ lệ sử dụng của các tài sản .......................................................... 49 Bảng 3.10: Các sai phạm trong quá trình sử dụng TSC.................................. 50 Bảng 3.11: Xử lý các tài sản kết thúc sử dụng ................................................ 52 Bảng 3.12: Một số sai phạm xử lý TSC khi kết thúc sử dụng ........................ 53 Bảng 3.13: Kết quả xử lý vi phạm sau thanh tra, kiểm tra ............................. 55 Bảng 3.14: Kiểm định thang đo Cronbach’s Alpha ........................................ 56 Bảng 3.15: Kiểm định KMO và Barlett .......................................................... 57 Bảng 3.16: Kiểm định mức độ giải thích của các biến quan sát ..................... 58 Bảng 3.18: Ma trận thành phần ....................................................................... 60 Bảng 3.19: Kết quả hồi quy............................................................................. 61 Bảng 3.20: Tóm tắt mô hình ........................................................................... 61 Bảng 3.21: Phân tích phương sai .................................................................... 62 Bảng 3.22: Kết quả đạt được của quản lý TSC ............................................... 63 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
viii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ Hình 2.1: Minh họa quy trình nghiên cứu ....................................................... 26 Hình 2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý TSC........................... 27 Biểu đồ 3.1: Nguồn tài chính để xây dựng, mua sắm TSC ............................. 40 Biểu đồ 3.2: Tình hình sửa chữa nhỏ và lớn TSC ........................................... 47 Biểu đồ 3.3: Tình hình sửa chữa định kỳ và đột xuất TSC ............................. 48 Biểu đồ 3.4: Số đợt thanh tra, kiểm tra TSC ................................................... 54 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết đề tài Bằng nhiều lỗ lực trong việc cải thiện môi trường đầu tư, tỉnh Thái Nguyên có nhiều thành công trong phát triển kinh tế xã hội như: tốc độ tăng trưởng kinh tế luôn đạt mức cao, thu nhập người dân đã được cải thiện đáng kể…. Thêm vào đó là môi trường đầu tư được cải thiện đáng kể: thu hút một lượng lớn vốn FDI đầu tư vào tỉnh, nhiều doanh nghiệp phụ trợ cũng tăng lên... Điều này đã giúp Thái Nguyên giải quyết một lượng lớn lao động tại địa phương và các tỉnh lân cận. Theo xu hướng phát triển chung của tỉnh, Đồng Hỷ cũng đạt được tăng trưởng kinh tế cao, đời sống người dân tăng lên rất nhiều… Điều này đã giúp thu ngân sách địa phương tăng lên. Do vậy, lãnh đạo UBND huyện đã đưa ra nhiều chủ trương chính sách nhằm cải thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị tại các đơn vị thuộc UBND. Với khối lượng tài sản tăng cao, chủng loại ngày càng đa dạng. Một yêu cầu bắt buộc hiện nay đó là cần quản lý tài sản được tốt hơn nhằm: nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản nhà nước, tăng tỷ lệ tiết kiệm NSNN, giảm thất thoát lãng phí trong quá trình sử dụng…. Tuy nhiên, hoạt động quản lý TSC tại các cơ quan thuộc huyện Đồng Hỷ trong những năm quan vẫn còn tồn tại một số bất cập như: Cơ chế quản lý còn nhiều chồng chéo, quy trình đầu tư và mua sắm TSC còn nhiều bất cấp: tỷ lệ mua sắm vượt kế hoạch 11,2% trong năm 2018, tỷ lệ sử dụng TSC chỉ đạt 82,5% nhiều tài sản mua không được sử dụng… Bên cạnh đó trong quá trình thanh tra kiểm tra cũng đã phát hiện nhiều sai phạm như: mua sắm nhiều máy móc thiết bị không đúng tiêu chuẩn, nhiều khoản mua sắm không đúng danh mục, trích khấu hao tài sản không đúng quy định… Đứng trước thực trạng đó, tôi đã lựa chọn đề tài “Quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên” làm luận văn thạc sĩ của mình. Thông qua luận văn, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý TSC tại các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nhằm đưa ra được các giải pháp góp phần tăng cường hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu sẽ hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý TSC, lấy kinh nghiệm thực tiễn quản lý TSC tại một số đơn vị để làm bài học cho Đồng Hỷ. - Phân tích thực trạng của hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. Tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. - Đề xuất một số giải pháp để nâng cao hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ, 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Tình hình quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi thời gian: + Đối với các số liệu thứ cấp được nghiên cứu trong 3 năm: từ năm 2016, 2017, 2018. + Đối với số liệu cơ cấp được điều tra năm 2019. - Phạm vị không gian: Đề tài nghiên cứu tại các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. - Phạm vi nội dung: Hoạt động quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. 4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của luận văn - Luận văn góp phần làm rõ hơn một số khía cạnh lý luận và thực tiễn về quản lý TSC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3 - Luận văn xem xét đánh giá thực trạng quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. - Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo cho lãnh đạo huyện Đồng Hỷ, lãnh đạo các phòng ban của Huyện và lãnh đạo các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ. Ngoài ra đây cũng là tài liệu tham khảo cho những đối tượng quan tâm đến lĩnh vực quản lý TSC và cũng là tài liệu tham khảo cho các bạn sinh viên. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý TSC trong cácđơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ Chương 4: Giải pháp tăng cường quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND huyện Đồng Hỷ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
4 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ THUỘC UBND CẤP HUYỆN 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện 1.1.1. Khái niệm, phân loại, đặc điểm của TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện 1.1.1.1. Khái niệm về TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện a, Khái niệm UBND cấp huyện 1. Theo Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2005, “ UBND huyện là cơ quan hành chính nhà nước tại các địa phương. UBND cấp huyện bao gồm Chủ tịch Huyện, Phó Chủ tịch Huyện và các Ủy viên. Đối với UBND huyện loại 1 thì không có quá 3 phó chủ tịch huyện, còn lại loại 2 và loại 3 thì không quá 2 phó chủ tịch. Ủy viên của UBND huyện bao gồm các Ủy viên là người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, Ủy viên phụ trách quân sự, ủy viên phụ trách công an” (Luật dân sự 2005). b, Khái niệm về đơn vị thuộc UBND cấp huyện Theo Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2005, “Cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện gồm có các phòng và cơ quan tương đương phòng. Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện là cơ quan tham mưu, giúp UBND cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương và thực hiện một số nhiệm vụ,quyền hạn theo sự ủy quyền của UBND cấp huyện và theo quy định của pháp luật; góp phần bảo đảm sự thống nhất quản lý của ngành hoặc lĩnh vực công tác ở địa phương”.(Luật dân sự, 2005) Đối với các đơn vị thuộc UBND cấp huyện chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của UBND cấp huyện, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
5 c, Khái niệm TSC TSC (TSC) theo Hiến pháp năm 1992 được cho là: “Đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi vùng biển,thềm lục địa và vùng trời, phần vốn do Nhà nước đầu tư vào xí nghiệp, công trình thuộc các ngành, lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học, kỹ thuật,ngoại giao, quốc phòng, an ninh cùng các tài sản khác mà pháp luật quy định là của Nhà nước đều thuộc sở hữu toàn dân.”(Hiến pháp 1992). Điều 200 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định tài sản thuộc hình thức sở hữu Nhà nước như sau: “Các loại tài sản thuộc quyền sở hữu của nhà nước bao gồm: đất đai, rừng trồng từ nguồn NSNN, rừng tự nhiên, sông hồ, tài nguyên thiên nhiên….phần vốn và các tài sản do Nhà nước đầu tư vào các doanh nghiệp, công trình và hạng mục công trình vào các lĩnh vực: văn hóa, xã hộ, khoa học.... và cùng các loại tài sản khác do pháp luật quy định.” (Đinh Phi Hổ, 2012) Theo những quy định hiện hành, ta có thể đưa ra khái niệm về TSC như sau: TSC là tài sản thuộc quyền sở hữu của nhà nước, được hình thành từ nguồn NSNN và được pháp luật quy định như nguồn tài nguyên thiên nhiên như sông hồ, các tài nguyên hình thành từ lòng đất… TSC - Tài sản nhà nước bao gồm: Trụ sở làm việc và tài sản khác gắn liền với đất; quyền sử dụng đất đối với đất dùng để xây dựng trụ sởlàmviệc, cơ sở hoạt động sự nghiệp của cơ quan, tổ chức, đơn vị; máy móc,phươngtiện vận tải (ô tô, xe máy, tàu, thuyền...), trang thiết bị làm việc và cáctài sảnkhác do quy định của pháp luật d, Khái niệm về TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện. Từ các khái niệm trên ta có thể hiểu “ TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện là những loại tài sản có nguồn gốc hình hình từ nguồn NSNN hoặc do điều chuyển, cấp phát. Những tài sản này bao gồm: trụ sở làm việc, các loại động sản và bất động sản, các trang thiết bị phục vụ cho việc thực hiện các nhiệm vụ do nhà nước giao”. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
6 1.1.1.2. Phân loại TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấpHuyện Việc phân loại TSC nói chung và TSC trong các đơn vị nói riêng nhằm mục đích đưa ra các biện pháp quản lý, sử dụng hiệu quả đối với từng loại tài sản. Dựa trên các tiêu chí khác nhau thì việc phân loại TSC trong các đơn vị cũng khác nhau, thông thường có các cách phân loại tài sản hoặc được sử dụng như sau: - Căn cứ vào hình thức tồn tại của TSC: có thể chia thành TSC hữu hình và TSC vô hình. Tài sản hữu hình là loại tài sản có hình thái vật chất giá trị và nhìn thấy được. Tài sản vô hình là các tài sản tồn tại dưới dạng không nhìn thấy, nhưng cũng có thể đem lại lợi ích cho người sở hữu nó. - Căn cư vào cấp quản lý TSC: TSC trong các đơn vị gồm: tài sản thuộc UBND huyện hoặc tài sản thuộc các đơn vị. Căn cứ vào cấp quản lý này thì việc quản lý tài sản cũng cần có những cơ chế quản lý khác nhau để phù hợp. - Căn cứ nguồn hình thành TSC: TSC được hình thành do nhà nước trực tiếp đầu tư mua sắm và TSC được sở hữu giám tiếp bởi nhà nước. Đối với TSC được nhà nước đầu tư tạo lên chủ yêu là sử dụng nguồn NSNN để đầu tư và mua sắm, sau khi hoàn thành thì bàn giao cho các đơn vị trực thuộc nhà nước sử dụng và khai thác để thực hiện mục tiêu nhà nước giao. Dựa vào vào công dụng của tài sản khi sử dụng, khai thác thì có thể chia tài sản trong các đơn vị thành các loại sau: + Các công trình liên quan đến đất như nhà, trụ sở làm việc, các công trình khác. + Phương tiện vận tải: xe ô tô phục vụ công tác và các phương tiện vận tải khác. + Ngoài ra còn có các máy móc, các trang thiết bị và tài sản khác. - TSC được phân loại theo hao mòn: có những tài sản trong quá trình sử dụng và khai thác thì bị hao mòn theo thời gian như máy móc, trang thiết bị, các tài sản khác…. Bên cạnh đó có những tài sản không bị hao mòn. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7 - Căn cứ vào hình thức kinh tế của TSC thì. TSC sử dụng cho mục đích kinh doanh là tài sản sử dụng để tạo ra nguồn thu tài chính, được đầu tư vào lĩnh vực sản xuất và lưu thông. TSC không kinh doanh là các tài sản được sử dụng để duy trì hoạt động, thực hiện các chức năng được giao cho các đơn vị. 1.1.1.3. Đặc điểm của TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện TSC là những tài sản được hình thành từ nguồn NSNN do đầu tư và mua sắm: TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện là tài sản đầu tư xây dựng, mua sắm NSNN cấp. Ngoài ra, do đặc điểm hoạt động và cơ chế quản lý tài chính thì nguồn tài sản của các đơn vị có thể do tài trợ, viện trợ của các tổ chức, cá nhân. Thêm vào đó, nguồn TSC có thể từ nguồn vốn vay của các quỹ hỗ trợ phát triển hay các ngân hàng, các quỹ của các đơn vị được trích lập theo quy định của pháp luật. Những tài sản này tuy nhà nước không đầu tư trực tiếp nhưng trước khi giao các đơn vị sử dụng thì đều phải làm thủ tuch xác lập quyền sở hữu nhà nước, giá trị các tài sản đó đều phải làm thủ tục xác lập quyền sở hữu nhà nước, giá trị các tài sản đó đều được ghi thu hoặc ghi thu, ghi chi cho NSNN nên đều được coi là có nguồn gốc hình thành từ NSNN. TSC trong các đơn vị nhận được sự bản vệ của pháp luật.TSC nói chung và TSC trong các đơn vị hầu hết được đầu tư từ NSNN hoặc có nguồn gốc NSNN, có nguồn gốc hình thành từ thuế mà người trả thuế đã nộp, điều này đã quyết định tính chất của TSC không giống với các tài sản thông thường khác. TSC trong các đơn vị là công cụ để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao. Vì thế một mặt đã có quy định phạm vi TSC về mặt pháp lý và các quy định bất kỳ các hành vi nào như lấy, sở hữu, sử dụng, hưởng lợi liên quan đến TSC đều phải thực hiện dự theo pháp luật, hạn chế sự lợi dụng về chiếm đoạt TSC. TSC trong các đơn vị nhà nước là một phần quan trọng cho việc đảm bảo các lợi ích công, đồng thời là nguồn lực thiết yếu để đảm bảo sự tồm tại, phát triển của nhà nước. TSC trong các đơn vị giúp nhà nước cung cấp các dịch vụ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
8 công cộng nhằm đáp ứng các yêu cầu về lợi ích của quần chúng nhân dân, góp phần tạo ra một xã hội công bằng, ổn định. Sử dụng TSC vào giáo dục, văn hóa, khoa học kỹ thuật giúp con người phát triển, duy trì những giá trị vật chất và tinh thần cho xã hội, làm cho xã hội tốt đẹp hơn. TSC trong các đơn vị luôn đối mặt với nguy cơ bị xâm phạm trong quản lý và sử dụng: TSC được mua sắm từ nguồn NSNN, tài sản này được giao cho các cơ quan đơn vị nhà nước để sử dụng và khai thác. Trong quá trình sử dụng, nhiều đối tượng lợi dụng đây là tài sản nhà nước nên đã có nhiều hành vi xâm phạm tài sản nhằm chiếm đoạt hoặc sử dụng vào mục đích cá nhân. Do vậy, những tài sản này thường có nguy cơ xâm phạm rất cao, cần phải chú ý trong quá trình quản lý. Giá trị TSC trong các đơn vị giảm dần trong quá trình sử dụng: TSC được giao cho các cơ quan đơn vị của nhà nước để sử dụng và khai thác các tài sản đó. Giá trị của tài sản được chuyển dần vào các sản phẩm sản xuất ra. Bên cạnh những hao mòn về giá trị hữu hình còn có những giá trị hao mòn về mặt vô hình. Do vậy, quá trình quản lý TSC cần phải chú ý đến cả hai loại hao mòn này nhằm sử dụng hiệu quả tài sản mà nhà nước giao. Quyền sử dụng TSC trong các đơn vị có sự tách rời khỏi quyền sở hữu: TSC mua sắm và xây dựng từ NSNN, nhà nước sẽ giao quyền sử dụng tài sản này cho các cơ quan đơn vị của nhà nước để sử dụng. Đối với các đơn vị thuộc UBND cấp huyện đều thuộc sở hữu của nhà nước. Do vậy, các tài sản này được các cơ quan sử dụng để thực hiện các nhiệm vụ mà nhà nước giao cho. TSC trong các đơn vị rất đa dạng và phong phú: tài sản được phân bổ rộng do nhiều chủ thể quản lý và sử dụng với trình độ quản lý, sử dụng của các chủ thể là khác nhau. Có loại tài sản được sử dụng trong một số các đơn vị thì việc quản lý cũng cần phải có tính đặc thù đối với từng loại tài sản đó. Vì vậy, cần phải có mô hình, cơ chế, chính sách quản lý phù hợp với từng tài sản, từng loại hình chủ thể quản lý, sử dụng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
9 1.1.2. Khái niệm, mục tiêu và yêu cầu quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện 1.1.2.1. Khái niệm “ Nhà nước là chủ sở hữu của mọi TSC, những chủ thể trực tiếp khai thác, sử dụng TSC là các đơn vị thuộc bộ máy nhà nước để thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Chính vì thế, để thực hiện vai trò sở hữu tài sản của mình, Nhà nước phải thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với TSC nhằm sử dụng, bảo tồn, phát triển nguồn TSC một cách tiết kiệm, hiệu quả để phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, nhà nước không thể thực hiện quản lý trực tiếp đối với toàn bộ quá trình hình thành, khai thác, sử dụng, kết thúc tài sản của tất cả cơ quan, đơn vị được giao trực tiếp sử dụng tài sản mà quản lý thông qua ban hành các cơ chế chính sách có liên quan đến quản lý TSC và thực hiện phân cấp quản lý TSC cho các đơn vị sử dụng”.(Nguyễn Mạnh Hùng, 2005) Mỗi một chủ thể quản lý TSC phải đảm nhận những chức năng nhiệm vụ khác nhau để giúp nhà nước thực hiện các hoạt động liên quan đến TSC như xây dựng ban hành và tổ chức thực hiện các quy định về quản lý TSC: thực hiện đầu tư, mua sắm TSC, điều tiết, bố trí sử dụng TSC theo quy định về tiêu chuẩn, định mức do Nhà nước ban hành. Quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp huyện đó là sử dụng các văn bản nhà nước ban hành, căn cứ vào nhu cầu sử dụng tài sản sản thì các bộ máy chính quyền tiến hành mua sắm đầu tư, bàn giao tài sản đó cho các đơn vị nhằm thực hiện các nhiệm vụ nhà nước giao. 1.1.2.2. Mục tiêu quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện TSC là tài sản của nhà nước, các tài sản này được sử dụng nhằm vào mục đích của nhà nước giao cho. Do vậy các cơ quan đơn vị khi được giao các tài sản này phải đmả bảo tính hiệu quả trong quá trình sử dụng. Mỗi một tài sản có những đặc điểm khác nhau, quy trình quản lý và sử Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
10 dụng cũng khác nhau. Nhưng nhìn chung, quản lý tài sản sản công cần phải đạt được một số mục tiêu như sau: Đảm bảo tiết kiệm, chống lãng phí và khai thác hiệu quả nguồn TSC của nhà nước: Nguồn NSNN là có hạn và được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau nhằm phát triển kinh tế xã hội của một đất nước. Chính vì vậy mà khi các đơn vị được nhà nước giao cho việc sử dụng các tài sản này phải đảm bảo hiệu quả để nguồn ngân sách không bị lãnh phí, đảm bảo được tính hiệu quả đề ra. Đồng thời tích cực tuyên truyền và ngăn ngừa các hành vi lãnh phí, sử dụng tài sản sai mục đích làm giảm tính năng và hiệu quả của tài sản. Đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiêu chuẩn, định mức chế độ mà nhà nước quy định: để quản lý được tốt, trước hết đó là phải sử dụng đúng mục đích của TSC được giao theo quy định của nhà sản xuất và quy định của nhà nước. Do vậy, ngay trong cơ quan đơn vị được giao tài sản đó cần phải kiểm tra, kiểm soát việc vận hành và sử dụng tài sản đó. Thêm vào đó là có kế hoạch sử dụng hợp lý như chế độ bảo dưỡng, chế độ sử chữa chữa, sử dụng đúng công suất chỉ định… điều này giúp hiệu quả của tài sản được nâng cao. 1.1.2.3. Yêu cầu quản lý TSC trong các đơn vị thuộc UBND cấp Huyện Thực hiện quản lý và sử dụng TSC đúng mục đích đầu tư trang bị: đối với mỗi loại TSC thì quá trình mua sắm các tài sản này đều phải có kế hoạch cụ thể như: xác định rõ nguồn kinh phí, lý do và mục đích sử dụng. Do vậy, để quản lý tốt TSC trước hết đó là thực hiện việc công khai minh bạch, để người dân biết và giám sát việc sử dụng tài sản của người dân như nào, sử dụng ra sao… Bên cạnh đó là các cơ quan đơn vị tiếp nhận TSC cần phải sử dụng đúng mục đích, đúng chức năng và nhiệm vụ của tài sản được giao, tuyệt đối không được sử dụng các TSC của cơ quan đơn vị cho mục đích cá nhân, gây thiệt hại cho nhà nước. Các cơ quan đơn vị thực hiện quản lý cân đảm bảo tính thống nhất, xây dựng các tiêu chuẩn và tiêu chí đối với việc sử dụng TSC, từ đó thấy được tính hiệu quả của việc sử dụng. Các tiêu chuẩn và tiêu chí này cần được công Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn