Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Cho vay doanh nghiệp vừa nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu cuối cùng của đề tài nghiên cứu là đưa ra các giải pháp hữu hiệu nhằm phát triển hoạt động cho vay đối với phân khúc khách hàng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Cho vay doanh nghiệp vừa nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ MAI HUYỀN CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ MAI HUYỀN CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS. VŨ MẠNH BẢO TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2017
TÓM TẮT LUẬN VĂN Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỷ lệ gần như tuyệt đối trong nền kinh tế tư nhân, do đó hầu hết các Ngân hàng thương mại đều chú trọng đến thị trường doanh nghiệp vừa và nhỏ nhằm mở rộng thị trường và phân tán rủi ro tín dụng. Tuy nhiên thị trường vừa và nhỏ tuy có nhiều cơ hội song cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro do số lượng giao dịch lớn, chi phí cao và nhất là các rủi ro xuất phát từ chính đặc điểm của các DNVVN. Vấn đề là làm thế nào để phát triển cho vay đồng thời có thể kiểm soát được rủi ro khi cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ để khai thác được hiệu quả nguồn khách hàng tiềm năng này. Thực tế đòi hỏi các ngân hàng thương mại phải nỗ lực đưa ra các giải pháp sát thực với đối tượng DNVVN để đạt được mục tiêu kinh doanh của mình. Là một chi nhánh trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phẩn lớn ở Việt Nam, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai đang cùng với toàn hệ thống Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam hướng tới các chuẩn mực quốc tế trong cho vay và quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay phân khúc DNVVN. Luận văn đã nêu được một số nội dung: - Về cơ sở lý luận: Luận văn đã nêu tổng quan về tín dụng đối với DNVVN, đặc điểm của DNVVN, lý luận về phát triển cho vay, chất lượng hoạt động cho vay cũng như các tiêu chí đánh giá sự phát triển và chất lượng cho vay DNVVN - Về mặt thực tiễn: Luận văn đánh giá thực trạng về cho vay đối tượng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh Gia Lai đồng thời rút ra các nguyên nhân từ đó làm cơ sở để đưa ra các giải pháp phát triển cho vay DNVVN hiệu quả. Bên cạnh đó, luận văn cũng đưa ra những kiến nghị, đề xuất đối với NHCT Việt Nam, NHNN và Chính phủ nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho các giải pháp đối với ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh Gia Lai. Với những giải pháp mà tác giả đề xuất trong đề tài có thể ứng dụng vào thực tế góp phần phát triển cho vay DNVVN tại NHCT Gia Lai nhằm giúp cho NHCT Gia Lai mở rộng thị trường cho vay, đồng thời tăng trưởng tín dụng an toàn, bền vững trong điều kiện cạnh tranh gay gắt hiện nay.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Nguyễn Thị Mai Huyền Sinh ngày 27 tháng 11 năm 1981 tại Gia Lai Quê quán: Bình Định Hiện công tác tại: Phòng Khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ - Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh Gia Lai Là học viên cao học khóa 17, lớp 17B3 của Trường ĐH Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh Cam đoan đề tài: Cho vay doanh nghiệp vừa nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh Gia Lai. Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng Mã số: 60.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS Vũ Mạnh Bảo Được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam đoan của tôi. Tác giả Nguyễn Thị Mai Huyền
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS Vũ Mạnh Bảo đã dành nhiều thời gian hướng dẫn và đã cho tôi nhiều góp ý quan trọng trong quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các Thầy Cô trong khoa đào tạo sau đại học Trường đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh, các bạn trong lớp cao học, các anh chị em đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Gia Lai đã tận tình giúp đỡ và góp ý giúp tôi hoàn thiện luận văn. Cuối cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.
MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ............................................................................................. 1 1.1. Những vấn đề cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ.........................................................................1 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ............................................................................................1 1.1.2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ.................................................................................1 1.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ.......................................................................................2 1.1.4. Vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế...............................................................2 1.2. Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ................................................................... 3 1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng.................................................................................................... 3 1.2.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng đối với các DNVVN............................................................. 4 1.2.3. Vai trò của tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ............................................................................4 1.2.4. Các hình thức cho vay dành cho DNVVN.................................................................................. 5 1.3. Cơ sở lý luận về phát triển cho vay và nâng cao chất lượng cho vay DNVVN................................... 6 1.3.1. Cơ sở lý luận về phát triển cho vay.............................................................................................. 6 1.3.1.1. Khái niệm về phát triển cho vay................................................................................................6 1.3.1.2. Mối quan hệ giữa phát triển và nâng cao chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.......................................................................................................................................................... 6 1.3.1.3. Chỉ tiêu đánh giá việc phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ........................................7 1.3.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ.....................................9 1.3.2. Cơ sở lý luận về chất lượng hoạt động cho vay đối với DNVVN............................................. 11 1.3.2.1. Khái niệm về chất lượng cho vay............................................................................................11 1.3.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ......................................... 11 1.3.2.3. Các tiêu chí đánh giá chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ...................................... 12 1.3.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ..................................13 1.4. Kinh nghiệm của các NHTM khác về mở rộng quy mô cho vay DNVVN và những vấn đề có thể nghiên cứu đối với Vietinbank Gia Lai.......................................................................................... 15 1.4.1. Kinh nghiệm của một số NHTM về cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ................................... 15 1.4.1.1. Tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển chi nhánh Gia Lai.............................................. 15 1.4.1.2. Tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai................................... 16
1.4.1.3. Tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín Gia Lai.............................................................. 18 1.4.2. Những vấn đề có thể nghiên cứu đối với tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Vietinbank chi nhánh Gia Lai....................................................................................................................................... 19 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIETINBANK CHI NHÁNH GIA LAI........................................................................................... 22 2.1. Khái quát về Vietinbank Gia Lai...................................................................................................22 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................................................................. 22 2.1.2. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh................................................................................. 23 2.2. Tình hình phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Gia Lai......................................28 2.2.1. Số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Gia Lai....................................................28 2.2.2. Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ tại địa bàn tỉnh Gia Lai................................................. 30 2.3. Thực trạng về hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai.................................................................................................33 2.3.1. Thực trạng về phát triển cho vay................................................................................................33 2.3.2. Thực trạng về chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai.......................................................................................37 2.3.2.1. Nợ xấu/ Tổng dư nợ................................................................................................................ 37 2.3.2.2. Nợ quá hạn/Tổng dư nợ...........................................................................................................38 2.3.2.3. Nợ xử lý rủi ro......................................................................................................................... 38 2.3.2.4. Vòng quay vốn........................................................................................................................ 38 2.4. Đánh giá hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai.................................................................................................39 2.4.1. Những kết quả đã đạt được.........................................................................................................39 2.4.1.1. Đã xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp với chiến lược phát triển cho vay DNVVN........39 2.4.1.2. Bước đầu đã có một số sản phẩm cho vay dành riêng cho đối tượng DNVVN......................40 2.4.1.3. Đã xây dựng được hệ thống xếp hạng nội bộ hỗ trợ cho quá trình cho vay DNVVN............ 42 2.4.1.4. Nhận thức tốt trong công tác quản trị rủi ro............................................................................ 42 2.4.1.5. Cơ chế kiểm tra giám sát nội bộ đã phát huy tác dụng giúp kiểm soát được dư nợ................43 2.4.2. Những tồn tại, hạn chế trong cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai.................................................................................................43 2.4.2.1. Các quy định về cho vay còn mang tính chất chung chung, chưa phù hợp với đặc điểm của DNVVN.............................................................................................................................................43 2.4.2.2. Chất lượng hoạt động cho vay DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai hiện đang tốt nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.........................................................48
2.4.2.3. Tỷ trọng thu nhập chưa tương xứng với tiềm năng của khách hàng DNVVN.....................49 2.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – chi nhánh Gia Lai...................................................50 2.4.3.1. Nguyên nhân bên ngoài ngân hàng Vietinbank.......................................................................50 2.4.3.2. Nguyên nhân từ ngân hàng Vietinbank Gia Lai.....................................................................56 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................................................... 56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN QUY MÔ VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI VIETINBANK GIA LAI..................... 58 3.1. Định hướng các khoản cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Vietinbank Gia Lai năm 2017 và tầm nhìn chiến lược đến năm 2020.........................................................................................58 3.1.1. Định hướng của Nhà nước......................................................................................................... 58 3.1.2. Định hướng của tỉnh Gia Lai......................................................................................................59 3.1.3. Kế hoạch phát triển của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam........................................60 3.1.4. Mục tiêu phát triển cho vay của Vietinbank Gia Lai đến năm 2020..........................................61 3.2. Giải pháp phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Vietinbank Gia Lai.........................................................................................................................................................62 3.2.1. Nhóm các giải pháp nghiệp vụ đối với Vietinbank Gia Lai.......................................................62 3.2.2. Nhóm giải pháp hỗ trợ................................................................................................................70 3.2.3. Giải pháp đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ...............................................................................73 3.3. Các kiến nghị.................................................................................................................................76 3.3.1. Kiến nghị đối với Chính Phủ......................................................................................................76 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam.................................................................. 77 3.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam................................................. 78 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3................................................................................................................... 81 KẾT LUẬN......................................................................................................................................... 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................. 84 PHỤ LỤC:...........................................................................................................................................86
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Chữ viết đầy đủ EWS Early warning system (hệ thống cảnh báo sớm) DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ DN Doanh nghiệp DNL Doanh nghiệp Lớn NHTM Ngân hàng thương mại Vietinbank; Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương NHCT Việt Nam Việt Nam Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Vietinbank Gia Lai Việt Nam - chi nhánh Gia Lai TCTD Tổ chức tín dụng NHTM Ngân hàng thương mại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - chi Vietcombank Gia Lai nhánh Gia Lai Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam BIDV Gia Lai - chi nhánh Gia Lai Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - chi Sacombank Gia Lai nhánh Gia Lai BCTC Báo cáo tài chính SXKD Sản xuất kinh doanh SME Doanh nghiệp vừa và nhỏ (Small and Medium Enterprise)
TSBĐ Tài sản bảo đảm NH Ngân hàng
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Phân loại doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam................................................................. 1 Bảng 2.1: Thông tin cơ bản về Vietinbank Gia Lai............................................................................. 23 Bảng 2.2: Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietinbank Gia Lai.......................................................24 Bảng 2.3: Huy động vốn của Vietinbank Gia Lai giai đoạn 2011-2015.............................................. 24 Bảng 2.4. Hoạt động cho vay của Vietinbank Gia Lai giai đoạn 2011-2015.......................................26 Bảng 2.5: Chất lượng tín dụng của Vietinbank Gia Lai giai đoạn 2011 – 2015.................................. 27 Bảng 2.6: Hiệu quả kinh doanh của VietinBank Gia Lai giai đọan 2011 – 2015................................ 28 Bảng 2.7: Số lượng DNVVN trên địa bàn tỉnh Gia Lai giai đoạn 2011-2015..................................... 29 Bảng 2.8: Vốn đăng ký kinh doanh của DN trên địa bàn tỉnh Gia Lai................................................ 30 giai đoạn 2011-2015............................................................................................................................. 30 Bảng 2.9: Số lượng khách hàng DNVVN tại Vietinbank Gia Lai....................................................... 33 Bảng 2.10: Doanh số cho vay DNVVN tại Vietinbank Gia Lai giai đoạn 2011 - 2015...............................34 Bảng 2.11: Tình hình cho vay của các NHTM trên địa bàn tỉnh Gia Lai............................................ 35 giai đoạn 2011-2015............................................................................................................................. 35 Bảng 2.12: Dư nợ cho vay DNVVN của Vietinbank Gia Lai giai đoạn 2011-2015................................. 36 Bảng 2.13: Phân tích chất lượng hoạt động tín dụng tại Vietinbank Gia Lai..................................... 37 Bảng 2.14: Phân tích tốc độ luân chuyển vốn tín dụng DNVVN tại Vietinbank Gia Lai năm 2011- 2015...................................................................................................................................................... 38
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ Biểu đồ 2.1: Thị phần huy động vốn năm 2015 của VietinBank Gia Lai............................................ 25 Biểu đồ 2.2: Thị phần tín dụng năm 2015 của VietinBank Gia Lai.....................................................26 Hình 2.3: Một số kênh dẫn vốn của doanh nghiệp vừa và nhỏ............................................................ 32 Hình 3.1 Cơ cấu thu nhập từ hoạt động cho vay của Vietinbank Gia Lai..... ...................................49
GIỚI THIỆU 1.1. Đặt vấn đề Đã từng có các cuộc tranh cãi nên gọi “doanh nghiệp vừa và nhỏ” hay “doanh nghiệp nhỏ và vừa”. Nhưng gọi thế nào cũng không thể phủ nhận được tầm quan trọng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế hiện nay. Doanh nghiệp vừa và nhỏ có vai trò to lớn trong việc phát triển kinh tế xã hội của cả nước nói chung và của tỉnh Gia Lai nói riêng, hiệu quả hoạt động của loại hình doanh nghiệp này trên nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế là không thể phủ nhận với khả năng tạo giá trị sản xuất, tạo sản phẩm và đặc biệt là tạo công ăn việc làm, thu nhập cho người lao động là rất lớn, từ đó làm nền tảng cho sự tăng trưởng, phát triển bền vững. Tuy nhiên, hiện nay chất lượng các nguồn lực cũng như trình độ quản trị, nội lực của DNVVN còn rất nhiều hạn chế, đây chính là yếu tố căn bản nhất làm cho DNVVN gặp nhiều khó khăn mỗi khi thị trường biến động và do đó hạn chế trong việc tiếp cận vốn vay, ảnh hưởng đến quan hệ tín dụng ngân hàng - khách hàng. Trong các năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều cơ chế chính sách về tài chính, về tiền tệ tín dụng và lãi suất để hỗ trợ DNVVN để có thể phát huy hiệu quả hoạt động, sức cạnh tranh cũng như tiềm năng của loại hình kinh tế này. Song song với đó phần lớn các ngân hàng thương mại đã xác định DNVVN là nhóm khách hàng ưu tiên để phát triển tín dụng và cung cấp các dịch vụ trong điều kiện nguồn vốn tín dụng đang dồi dào hiện nay. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng đối với khách hàng DNVVN vẫn chưa được phát huy triệt để, chưa khai thác hết tiềm năng của đối tượng này tại địa phương cũng như chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu của nền kinh tế. Nguyên nhân là khẩu vị rủi ro của các NHTM đối với các DNVVN tại Việt Nam còn là một rào cản lớn, quy trình thủ tục vay vốn ngân hàng đưa ra rất phức tạp và khắt khe, chưa đáp ứng được nhu cầu khách hàng. Việc phát triển tín dụng đối với các DNVVN không những góp phần tháo gỡ khó khăn cho các DNVVN về nguồn vốn mà còn tạo điều kiện thuận lợi để tăng trưởng tín dụng có hiệu quả, phân tán rủi ro và nâng cao vị thế cạnh tranh của Ngân
hàng trên địa bàn. Do đó đề tài “Cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai” được học viên lựa chọn để nghiên cứu làm luận văn để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học đồng thời ứng dụng trong công tác thực tiễn tại đơn vị. 1.2. Tính cấp thiết của đề tài DNVVN là đối tượng khách hàng mục tiêu mà Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đã lựa chọn trong chiến lược phát triển khách hàng, chi nhánh đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả cho vay đối với DNVVN. Tuy nhiên, kết quả vẫn còn nhiều hạn chế: Thị phần cho vay đối với DNVVN trên địa bàn nhỏ, số lượng DNVVN quan hệ tín dụng với chi nhánh ngày càng giảm, dư nợ cùng tỷ trọng dư nợ cho vay đối với DNVVN ngày càng giảm, mức độ trung thành của khách hàng giảm, chất lượng tín dụng vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, chưa tương xứng với tiềm lực loại hình khách hàng này trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Do vậy, việc nghiên cứu của đề tài có ý nghĩa thiết thực đối với Vietinbank - chi nhánh Gia Lai trong yêu cầu vừa mở rộng quy mô, vừa nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNVVN tiến đến hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch theo định hướng chung của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam. 1. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Mục tiêu tổng quát: Mục tiêu cuối cùng của đề tài nghiên cứu là đưa ra các giải pháp hữu hiệu nhằm phát triển hoạt động cho vay đối với phân khúc khách hàng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai 1.2. Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về DNVVN, tín dụng ngân hàng thương mại đối với DNVVN, nghiên cứu kinh nghiệm của một số ngân hàng thương mại khác và rút ra bài học đối với Vietinbank - chi nhánh Gia Lai.
- Phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động cho vay đối với DNVVN, từ đó rút ra những mặt hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó tại Vietinbank - chi nhánh Gia Lai. - Đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm khắc phục những hạn chế, phát huy những ưu điểm, góp phần phát triển hoạt động cho vay đối với DNVVN tại Gia Lai, tiến đến hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Đề tài tập trung trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau: Thứ nhất: Tại sao phát triển cho vay đối với DNVVN là mục tiêu ưu tiên của Vietinbank - chi nhánh Gia Lai ? Thứ hai: Thực trạng cho vay đối với DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai trong thời gian qua như thế nào ? Thứ ba: Hoạt động cho vay đối với DNVVN của Vietinbank - chi nhánh Gia Lai có những ưu điểm và hạn chế gì, nguyên nhân nào dẫn đến những hạn chế đó ? Thứ tư: Để phát triển cho vay mà vẫn đảm bảo an toàn, tối thiểu hóa rủi ro khi cấp tín dụng cho DNVVN, Vietinbank - chi nhánh Gia Lai cần có những giải pháp nào ? 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động cấp tín dụng bao gồm nhiều hình thức: Cho vay, bảo lãnh, bao thanh toán, chiết khấu.....Tuy nhiên, hiện nay phần lớn lợi nhuận của các TCTD chủ yếu đến từ hoạt động cho vay do đó đối tượng nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động cho vay. Đối với hầu hết các NHTM, để tăng trưởng tín dụng hiệu quả luôn luôn phải có các giải pháp cụ thể đối với từng phân khúc khách hàng. Ở phạm vi đề tài của mình, học viên nghiên cứu hoạt động cho vay đối với phân khúc khách hàng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu hoạt động cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank Gia Lai. Để phục vụ cho nội dung nghiên cứu, số liệu thu thập để đánh giá thực trạng hoạt động cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank - chi nhánh Gia Lai trong khoảng thời gian 05 năm từ năm 2011 - 2015.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, cụ thể: - Phương pháp thu thập thông tin, phương pháp thống kê và xử lý số liệu: sử dụng trong quá trình thu thập, xử lý các số liệu về kết quả hoạt động kinh doanh của Vietinbank - chi nhánh Gia Lai như: Kết quả lợi nhuận trong hoạt động cho vay, doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ, cơ cấu dư nợ, số lượng DNVVN có quan hệ tín dụng với ngân hàng, phương pháp diễn dịch, quy nạp, kết hợp với các kiến thức kinh tế học, tài chính - ngân hàng... - Phương pháp so sánh: Sử dụng phương pháp so sánh để đánh giá thực trạng cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank - chi nhánh Gia Lai theo thời gian: Tình hình cho vay, thu nợ, dư nợ; cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNVVN; số lượng khách hàng vay vốn, tình hình nợ quá hạn và nợ xấu; thu nhập từ hoạt động cho vay,… - Phương pháp khảo sát: Nhằm tăng tính khách quan, học viên thực hiện khảo sát thăm dò ý kiến trực tiếp các khách hàng hiện hữu thông qua các bảng câu hỏi đánh giá chất lượng dịch vụ cho vay của Vietinbank - chi nhánh Gia Lai đối với khách hàng DNVVN. 6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Nội dung của luận văn được cấu trúc thành ba chương: Chương 1: Tổng quan về tín dụng của các Ngân hàng thương mại đối với DNVVN. Chương 2: Thực trạng về cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank Gia Lai. Chương 3: Giải pháp phát triển cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank Gia Lai. 7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI Thông qua việc nghiên cứu thực trạng cho vay đối với DNVVN tại Vietinbank chi nhánh Gia Lai, học viên muốn chỉ ra những mặt tích cực và những mặt hạn chế, từ đó đề xuất những giải pháp hữu hiệu có tính ứng dụng trong thực tiễn nhằm góp phần phát triển hoạt động cho vay đối với DNVVN đồng thời vẫn đảm bảo an toàn, tối thiểu hóa rủi ro cho Vietinbank - chi nhánh Gia Lai.
Ở mỗi khu vực, mỗi vùng miền đều có những đặc trưng kinh tế riêng. Từ nền tảng nghiên cứu kỹ các đặc trưng kinh tế của khu vực Tây Nguyên nói chung và tỉnh Gia Lai nói riêng, từ đó đưa ra những giải pháp thích hợp có tính đặc thù và hữu hiệu đối với phát triển hoạt động cho vay đối với khách hàng DNVVN trên địa bàn tỉnh Gia Lai. 8. TỔNG QUAN LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU: Đối với các TCTD ở Việt Nam, sau một thời gian dài ưu tiên cho những Tập đoàn, những “quả đấm thép” mà lơ là đi phân khúc DNVVN, trong khi đó các doanh nghiệp này mới thực sự là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Hiện nay các NHTM đang rất chú trọng đến điều này, do đó đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu dưới những góc độ khác nhau. Cụ thể một số nghiên cứu: Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Trần Trọng Huy, 2013, “Tín dụng Ngân hàng đối với Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”. Đề tài đã nghiên cứu về thực trạng và đề ra các giải mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng của các chi nhánh Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam đối với DNVVN trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Trong đó, đề tài đã khảo sát về DNVVN, khảo sát các Ngân hàng thương mại cổ phần liên quan đến tín dụng ngân hàng đối với DNVVN. Tác giả đã hệ thống hóa các định hướng phát triển tín dụng đối với DNVVN, góp phần đưa ra các giải pháp và khuyến nghị. Các giải pháp đưa ra có cơ sở lý luận và thực tiễn nên có tính ứng dụng cao. Tuy nhiên, nghiên cứu tập trung nhiều vào phân tích, đánh giá về DNVVN mà chưa đi sâu vào phân tích, đánh giá về hoạt động của ngân hàng đối với DNVVN cũng như chưa đánh giá hết chất lượng tín dụng đối với DNVVN. Do đó nên những khuyến nghị của luận án hướng tới các cơ quan quản lý mà chưa có nhiều khuyến nghị nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNVVN của các Ngân hàng thương mại cổ phần. Nghiên cứu của tác giả Mai Thị Lệ Oanh (2010) “Giải pháp phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Đông Sài Gòn”, tác giả đã đưa ra những nhận định, đánh giá thực trạng hoạt động cho vay đối với DNVVN tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Đông
Sài Gòn thông qua đó đưa ra những biện pháp phát triển tín dụng đối với DNVVN tại BIDV Đông Sài Gòn. Bài viết trên Tạp chí Ngân hàng số 2 tháng 1/2015 “Giải pháp mở rộng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Nguyễn Đức Lệnh-Ngân hàng Nông nghiệp- chi nhánh Tp.HCM đã đưa ra một cái nhìn toàn cảnh về thực trạng cấp tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.Hồ Chí Minh từ giai đoạn 2012- 2014, từ đó nêu rõ một số hạn chế và trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp góp phần tăng trưởng tín dụng đối với loại hình doanh nghiệp này tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài những nghiên cứu tại các thành phố lớn, trên địa bàn tỉnh Gia Lai, trước đây cũng có các nghiên cứu về các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tác giả đã tham khảo các công trình nghiên cứu sau: Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thanh Huyền (2016): “Tín dụng ngắn hạn đối với khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai” nghiên cứu đã cho thấy được việc cho vay vốn lưu động ngắn hạn đối với DNVVN chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động cho vay của Ngân hàng. Thông qua việc đánh giá những thực trạng, những mặt còn tồn tại hạn chế của công tác cho vay ngắn hạn đối với DNVVN, luận văn đã đề xuất một số giải pháp hữu hiệu để mở rộng cho vay vốn lưu động ngắn hạn đối với loại hình doanh nghiệp này. Tuy nhiên đề tài chỉ thực hiện nghiên cứu trong phạm vị hoạt động cho vay vốn lưu động ngắn hạn mà không thực hiện nghiên cứu đối với toàn bộ hoạt động cho vay cả về ngắn hạn lẫn trung dài hạn. Để tăng trưởng bền vững phân khúc khách hàng - này và đảm bảo tính cân đối trong cơ cấu cho vay cần phải có những giải pháp về mở rộng cho vay toàn diện cả về ngắn hạn và trung dài hạn. Các nghiên cứu trên chủ yếu phân tích các phương diện cho vay chung đối với DNVVN, chưa phân tích rõ tín dụng đối với DNVVN là loại hình dịch vụ ngân hàng bán lẻ rất được các NHTM quan tâm phát triển, gắn liền với việc đa dạng hóa sản phẩm tín dụng về kỳ hạn, về loại tiền cho vay, về hình thức cho vay và lĩnh vực cho vay. Đặc biệt chưa có những giải pháp hữu hiệu mang tính chất đặc trưng cho vùng kinh tế Tây Nguyên.
Từ những giá trị tham khảo của những nghiên cứu cùng những phân tích tình hình thực tế việc cho vay đối với phân khúc DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đã giúp học viên thực hiện đề tài: “Tín dụng đối với DNVVN tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Từ đó đưa ra những giải pháp hữu hiệu, cụ thể góp phần phát triển hoạt động cho vay đối với khách hàng này đồng thời vẫn đảm bảo được chất lượng trong hoạt động cho vay cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai.
1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ 1.1. Những vấn đề cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ Theo nghị định số: 56/2009/NĐ-CP ngày 30/06/2009 về trợ giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ được hiểu như sau: Doanh nghiệp vừa và nhỏ là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao động bình quân năm (trong đó tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên) 1.1.2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ Hiện nay doanh nghiệp vừa và nhỏ được xác định theo những tiêu chí như sau: Bảng 1.1: Phân loại doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam Doanh nghiệp siêu Doanh nghiệp nhỏ Doanh nghiệp vừa Quy mô nhỏ Khu vực Tổng Tổng nguồn Số lao động Số lao động Số lao động nguồn vốn vốn Từ trên 10 Từ trên 20 tỷ Từ trên 200 I. Nông, lâm 10 người trở 20 tỷ đồng người đến đồng đến 100 người đến 300 nghiệp và thủy sản xuống trở xuống 200 người tỷ đồng người Từ trên 10 Từ trên 20 tỷ Từ trên 200 II. Công nghiệp và 10 người trở 20 tỷ đồng người đến đồng đến 100 người đến 300 xây dựng xuống trở xuống 200 người tỷ đồng người Từ trên 10 Từ trên 10 tỷ Từ trên 50 III. Thương mại và 10 người trở 10 tỷ đồng người đến 50 đồng đến 50 người đến 100 dịch vụ xuống trở xuống người tỷ đồng người (Nguồn: Nghị định 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ ngày 30/06/2009).