Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ" nghiên cứu thực trạng chất lượng tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hồ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HỒ Ngành: Tài chính - Ngân hàng NGUYỄN THỊ THU HƢƠNG Hà Nội - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HỒ Ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Thu Hƣơng Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Thu Thủy Hà Nội - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng luận văn: “Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ” do tôi tự thực hiện và không vi phạm yêu cầu sự trung thực trong học thuật. Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, xuất phát từ thực tế nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ và chưa từng được ai công bố trước đây. Hà Nội, ngày 24 tháng 05 năm 2021 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thu Hƣơng
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn này, bên cạnh sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi luôn nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân. Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong Ban giám hiệu, Khoa Sau đại học cũng như các thầy cô tại các khoa chuyên môn của Trường Đại học Ngoại Thương đã trang bị kiến thức và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình và cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thu Thủy - Trường Đại học Ngoại Thương, đã hướng dẫn tận tình, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, các phòng ban và đồng nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ đã tạo điều kiện cho tôi trong thời gian qua, cung cấp thông tin, tài liệu, trong quá trình nghiên cứu đề tài. Do thời gian nghiên cứu có hạn, vì thế luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy cô giáo để hoàn thiện hơn nữa chất lượng luận văn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 24 tháng 05 năm 2021 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thu Hƣơng
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..........................................................................v DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................vi DANH MỤC HÌNH ................................................................................................ vii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .................................................9 1.1 Tổng quan về tín dụng ngân hàng .....................................................................9 1.1.1 Khái niệm tín dụng ngân hàng ............................................................... 9 1.1.2. Đặc điểm tín dụng ngân hàng.............................................................. 10 1.1.3. Phân loại tín dụng ngân hàng .............................................................. 11 1.1.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng ........................................................... 14 1.2. Chất lƣợng tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại ............................................17 1.2.1. Khái niệm về chất lượng tín dụng ....................................................... 17 1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại . 19 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng ................................... 21 1.2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ...................................... 26 CHƢƠNG 2: ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HỒ ...................................................................................................................37 2.1. Giới thiệu về NHTM Cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ .37 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ....................................................... 37 2.1.2. Mô hình hoạt động .............................................................................. 38 2.1.3. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng giai đoạn 2018-2020 ................ 41 2.2. Thực trạng về chất lƣợng tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ .......................................................................................48
iv 2.2.1. Thực trạng chất lượng tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2018 - 2020 ........................................... 49 2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của Vietcombank Tây Hồ... 70 2.2.3. Hạn chế và thành tựu đạt được ............................................................ 76 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NHTM CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HỒ ...................................................................................................................................84 3.1. Phƣơng hƣớng phát triển hoạt động tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2021-2025 ...............................84 3.2. Định hƣớng nâng cao chất lƣợng tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2021-2025 ...............................84 3.3. Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ .85 3.3.1. Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ .... 85 3.3.2. Các kiến nghị đối với Vietcombank Hội sở chính ............................... 90 3.4. Hạn chế của luận văn và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ..................................95 KẾT LUẬN ..............................................................................................................97 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................98 PHỤ LỤC ..................................................................................................................ix
v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT GIẢI NGHĨA CIC Trung tâm thông tin Tín dụng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam CR Credit rating - Xếp hạng tín dụng HĐKD Hoạt động kinh doanh NHTM Ngân hàng Thương mại NHNN Ngân hàng Nhà nước PD Probability of default - Xác xuất vỡ nợ PGD Phòng Giao dịch RRTD Rủi ro tín dụng SXKD Sản xuất kinh doanh TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thương mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm VCB/Vietcombank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam VCB/Vietcombank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Tây Hồ Chi nhánh Tây Hồ
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Huy động vốn của Vietcombank Tây Hồ năm 2018-2020 .......................41 Bảng 2.2: Số liệu tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ năm 2018-2020 ......................45 Bảng 2.3: Lợi nhuận của Vietcombank Tây Hồ qua các năm 2018 - 2020 ..............47 Bảng 2.4: Dư nợ tín dụng theo ngành kinh tế của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 ..49 Bảng 2.5: Dư nợ tín dụng theo thời hạn cho vay của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 ..50 Bảng 2.6: Tình hình thu nhập từ hoạt động tín dụng của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 .................................................................................................................52 Bảng 2.7: Tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 .....53 Bảng 2.8: Thị phần tín dụng của Vietcombank Tây Hồ so với các chi nhánh Vietcombank khu vực Hà Nội...................................................................................54 Bảng 2.9: Phân loại nợ theo nhóm nợ của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 ..........54 Bảng 2.10: Nợ xấu và nợ quá hạn của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 ................55 Bảng 2.11: Nợ quá hạn phân theo kỳ hạn cho vay của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 ................................................................................................................57 Bảng 2.12: Vòng quay vốn tín dụng ngắn hạn của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 .58 Bảng 2.13: Tình hình cho vay không có TSBĐ của Vietcombank Tây Hồ 2018-2020 .59 Bảng 2.14: Bảng phân loại các nhóm khách hàng có dấu hiệu rủi ro của Vietcombank Tây Hồ ................................................................................................62 Bảng 2.15: Thang đo Likert 5 mức độ ......................................................................67 Bảng 2.16: Mức độ hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tín dụng của Vietcombank Tây Hồ ................................................................................................68
vii DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu - tổ chức Vietcombank Tây Hồ ...........................................39 Hình 2.2: Huy động vốn phân theo đối tượng khách hàng và theo loại tiền ............42 Hình 2.3: Doanh số cho vay, thu nợ và dư nợ giai đoạn 2018-2020 ........................46 Hình 2.4: Thu nhập, chi phí, lợi nhuận giai đoạn 2018-2020 ...................................48 Hình 2.5: Tỷ trọng dư nợ theo thời hạn vay giai đoạn 2018-2020 ...........................51 Hình 2.6: Tỷ lệ nợ xấu của Vietcombank Tây Hồ so với các chi nhánh Vietcombank khu vực Hà Nội .........................................................................................................56 Hình 2.7: Mức độ hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tín dụng của Vietcombank Tây Hồ ................................................................................................69
viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Trong tiến trình hội nhập quốc tế, mức độ cạnh tranh của các tổ chức tín dụng trong nước và nước ngoài ngày càng tăng, các NHTM cần nỗ lực cải thiện chất lượng dịch vụ của mình. Hoạt động tín dụng luôn khẳng định vai trò chủ lực trong việc tạo ra lợi nhuận cho ngân hàng và được các NHTM chú trọng phát triển. Tuy nhiên, rủi ro tín dụng luôn tiềm ẩn trong mọi hoạt động ngân hàng và có thể gây ra tác động nặng nề đến hoạt động kinh doanh của NHTM, thậm chí đe dọa đến sự tồn tại của NHTM. Do vậy, việc đảm bảo chất lượng tín dụng nhằm giảm thiểu rủi ro được các nhà quản trị ngân hàng đặc biệt quan tâm. Tại Việt Nam, Vietcombank là một NHTM hàng đầu, tiên phong, đa năng trong việc cung cấp cho khách hàng các dịch vụ tài chính nhất là trong lĩnh vực tín dụng. Vietcombank cũng như các chi nhánh trong hệ thống luôn chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ để mang lại sự hài lòng tới khách hàng, trong đó chất lượng tín dụng luôn là mối quan tâm hàng đầu. Xuất phát từ những lý do trên kết hợp với nhu cầu thực tiễn, học viên đã quyết định lựa chọn đề tài: “Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ” làm đề tài cho luận văn Thạc sĩ của mình. Luận văn đã tổng hợp và làm rõ thêm một số lý luận để có cái nhìn tổng quan về chất lượng tín dụng tại NHTM bao gồm các khái niệm về tín dụng ngân hàng, khái niệm về chất lượng tín dụng, sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tín dụng. Luận văn cũng đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng tại NHTM, các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng bao gồm hai nhóm chính: Yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan. Bên cạnh đó, luận văn cũng đề cập chi tiết đến các chỉ tiêu đánh giá đến chất lượng tín dụng của NHTM, các chỉ tiêu đánh giá bao gồm chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lượng. Luận văn đưa ra kinh nghiệm nâng cao chất lượng tín dụng của một số nước trên thế giới đồng thời chỉ ra các bài học đối với các NHTM tại Việt Nam.
ix Luận văn giới thiệu tổng quan về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ, tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh giai đoạn từ năm 2018 - 2020. Luận văn phân tích chi tiết thực trạng chất lượng tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ theo các chỉ tiêu đánh giá. Đặc biệt, từ việc thu thập và tổng hợp thông tin qua phiếu khảo sát về mức độ hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ đã chỉ ra các yếu tố có ảnh hưởng nhiều nhất đến chất lượng dịch vụ tín dụng. Trong những năm qua, hoạt động tín dụng của chi nhánh đã đạt được một số kết quả đáng tự hào: Tăng trưởng tín dụng của chi nhánh ở mức ổn định, công tác thẩm định và kiểm soát tín dụng luôn được quan tâm. Mặc dù cơ cấu tín dụng đã dịch chuyển tích cực theo hướng phát triển bền vững nhưng mức độ diễn ra còn chậm; dư nợ tín dụng so với các chi nhánh Vietcombank khác trên địa bàn khá thấp; tỷ lệ nợ xấu đang có xu hướng tăng lên. Nguyên nhân của các điểm hạn chế do các yếu tố chủ quan liên quan đến chính sách, quy trình, yếu tố con người… và các yếu tố khách quan liên quan đến môi trường kinh tế xã hội thiếu thuận lợi như thiên tai, dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Trên cơ sở đề cập đến những định hướng phát triển tín dụng và nâng cao chất lượng tín dụng đối với Vietcombank Tây Hồ giai đoạn 2021 - 2025, luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của chi nhánh bao gồm việc tăng cường công tác phòng ngừa, kiểm soát các rủi ro tín dụng trong tác nghiệp hàng ngày; tăng cường biện pháp xử lý các khoản nợ quá hạn, nợ xấu; không ngừng nâng cao chất lượng nguồn lực con người; xây dựng chiến lược khách hàng, mở rộng địa bàn cho vay; tăng cường công tác quảng bá, tiếp thị hình ảnh chi nhánh làm lan tỏa tích cực chất lượng dịch vụ của chi nhánh đến các khách hàng. Mặc dù còn có một số hạn chế, luận văn cũng đã đạt được mục tiêu cơ bản là tạo ra một cơ sở để tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện từng nội dung của việc nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương nói riêng hay các NHTM nói chung. Trong quá trình vận dụng, cần tiếp tục căn cứ vào hoàn cảnh thực tiễn, chiến lược kinh doanh cụ thể cũng như sự thay đổi môi trường kinh doanh góp phần mang lại thành tựu chung cho sự phát triển của Vietcombank.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động của các NHTM ngày càng phát triển và đạt được những thành tựu to lớn trên nhiều phương diện: Hiện đại hóa công nghệ, cung ứng các sản phẩm dịch vụ đa dạng, phong phú, hệ thống hóa quản trị rủi ro, tái cấu trúc hoạt động hướng theo đối tượng khách hàng…Theo đó, các dịch vụ ngân hàng được phát triển theo hướng kết hợp cùng hệ thống công nghệ thông tin hiện đại hỗ trợ tối đa cho người sử dụng. Các NHTM không ngừng nỗ lực cung ứng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng uy tín, hiệu quả đến khách hàng, trong đó tín dụng là một mũi nhọn chủ lực trong NHTM. Hoạt động tín dụng từ lâu đã là một trong những hoạt động then chốt của các NHTM tại Việt Nam. Hoạt động tín dụng phát triển ngày càng đa dạng, phong phú, nó không còn đơn thuần chỉ là các giao dịch cho vay - trả nợ vay, mà đã mở rộng hơn với các hình thức như: bảo lãnh, thư tín dụng, bao thanh toán.…Các hình thức cấp tín dụng này diễn ra không chỉ theo phương thức truyền thống mà còn được triển khai trực tuyến. Bên cạnh hiệu quả mà nó mang lại, hoạt động tín dụng tại các NHTM luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro và phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt, không chỉ trong hệ thống NHTM, mà từ tất cả các TCTD phi ngân hàng với mục tiêu thu hút khách hàng, tăng thị phần tín dụng cũng như mở rộng cung ứng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng. Tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, với mục tiêu trở thành ngân hàng hàng đầu Việt Nam, Ban lãnh đạo Ngân hàng đã xác định rõ chương trình hành động tập trung thực hiện tái cấu trúc toàn diện ngân hàng theo hướng thận trọng, quyết liệt, phát triển bền vững, đồng bộ, toàn diện; phát huy nội lực, tận dụng cơ hội để bứt phá; trong đó, tín dụng được đặc biệt chú trọng phát triển. Như vậy, phát triển hoạt động tín dụng nhằm cạnh tranh được với các đối thủ trên thị trường tài chính vẫn còn là một thách thức đối với Vietcombank nói chung và với Vietcombank Tây Hồ nói riêng. Với xuất phát từ một NHTM lớn, có lịch sử phát triển lâu đời, Vietcombank luôn tận dụng vị thế của mình và không ngừng nghiên cứu, đổi mới, sáng tạo trên từng bước phát triển của mình trong công tác phát triển
2 khách hàng, phát triển chất lượng dịch vụ, nâng cao chất lượng tín dụng... Đi đôi với phát triển tín dụng, NHTM cần quan tâm chú trọng đánh giá chất lượng tín dụng; tín dụng vốn là mũi nhọn để tăng trưởng thì việc nhìn nhận, đánh giá và quản lý chất lượng tín dụng lại là một trong những vấn đề hết sức quan trọng mà bất cứ NHTM nào cũng cần quan tâm. Vietcombank - Chi nhánh Tây Hồ là một trong những chi nhánh đi đầu trong việc thực hiện chỉ tiêu kế hoạch, đóng góp cho những thành công của cả hệ thống Vietcombank. Trong thời gian qua, Vietcombank Tây Hồ đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong hoạt động tín dụng, tuy nhiên, quy mô tín dụng của chi nhánh còn hạn chế, tỷ lệ nợ xấu đang có xu hướng tăng lên. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, kết hợp với lý luận được học tập và nghiên cứu, học viên quyết định lựa chọn đề tài: “Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của luận văn Với vai trò quan trọng của chất lượng tín dụng đối với hoạt động kinh doanh của các ngân hàng NHTM, đề tài này đã thu hút khá nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Ở Việt Nam, nhiều bài nghiên cứu đã viết về chất lượng tín dụng của các NHTM khác nhau trên các góc độ đánh giá chất lượng tín dụng, quản lý chất lượng tín dụng hay nâng cao chất lượng tín dụng. Trong phạm vi các nghiên cứu, tài liệu mà học viên tiếp cận, các kết quả nghiên cứu đã đưa ra những kiến thức cơ bản về chất lượng tín dụng, các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng và các biện pháp nâng cao chất lượng tín dụng của các NHTM cụ thể như sau: Võ Thị Quý và Bùi Ngọc Toản (2014) nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng trên 26 NHTM tại Việt Nam giai đoạn 2009 - 2012. Kết quả nghiên cứu chỉ ra 3 biến số ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của NHTM Việt Nam bao gồm: Tỷ lệ tăng trưởng GDP, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng, rủi ro tín dụng ngân hàng trong quá khứ (với độ trễ một năm đối với tất cả các biến số này). Đây là một nghiên cứu tương quan nhằm chỉ ra mối quan hệ giữa rủi ro tín dụng ngân hàng với
3 tốc độ tăng trưởng tín dụng, tình hình nợ xấu của năm trước đó, và tốc độ tăng trưởng GDP cả nước. Nghiên cứu này có hạn chế là không có cơ sở để đề xuất các biện pháp cụ thể để cải thiện tình hình rủi ro tín dụng của các ngân hàng do đó muốn áp dụng vào một ngân hàng cụ thể cần phải tiến hành nghiên cứu trên từng ngân hàng. Nghiên cứu của Trần Thanh Phúc (2017) đã phân tích các nguyên nhân phát sinh rủi ro tín dụng, từ đó đề ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Quang Trung. Các nguyên nhân phát sinh rủi ro trong nghiên cứu này tập trung vào nguyên nhân chủ quan, chưa đề cập đến các nguyên nhân khách quan, các giải pháp đưa ra tập trung vào việc cải thiện chính sách khách hàng theo đối tượng khách hàng. Trương Văn Giang và Trần Hữu Dào (2019) đã thực hiện nghiên cứu và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Agribank - Chi nhánh Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai. Kết quả nghiên cứu đã cho thấy một số tồn tại trong hoạt động tín dụng tại Agribank - Chi nhánh Cẩm Mỹ và chỉ ra những nguyên nhân cơ bản của các tồn tại này có liên quan đến khách hàng và trình độ nghiệp vụ của cán bộ tín dụng, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp để giải quyết những tồn tại. Nguyễn Thị Thu Hà và Nguyễn Đức Thu (2019) nghiên cứu thực trạng hoạt động tín dụng của VietinBank Chi nhánh Sông Công giai đoạn từ năm 2016 đến 2018. Nghiên cứu tập trung đánh giá chất lượng tín dụng của khách hàng bán lẻ bao gồm khách hàng doanh nghiệp siêu nhỏ và khách hàng cá nhân căn cứ vào một số chỉ tiêu định lượng. Tác giả đã thực hiện khảo sát sự hài lòng của khách hàng tín dụng bán lẻ với quy mô mẫu là 150 khách hàng tập trung vào 03 nhóm vấn đề liên quan đến chất lượng tín dụng bán lẻ tại VietinBank - Chi nhánh Sông Công. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng bán lẻ của VietinBank - Chi nhánh Sông Công. Tô Thiện Hiền (2020) nghiên cứu về chất lượng tín dụng cá nhân tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Châu Thành, An Giang trong giai đoạn 2016-2019. Chất lượng tín dụng được tác giả đánh giá từ góc
4 độ của ngân hàng thương mại căn cứ vào một số chỉ tiêu định lượng như tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn, từ đó và tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường phòng ngừa rủi ro và nâng cao chất lượng tín dụng cá nhân tại Agribank - Châu Thành, An Giang từ năm 2020 đến năm 2025. Nghiên cứu tập trung đánh giá chất lượng tín dụng khách hàng cá nhân, trong khi đó hoạt động tín dụng của khách hàng doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn và có thể gây ra những tổn thất lớn hơn nhiều so với những tổn thất có thể xảy ra từ phía khách hàng cá nhân trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Các nghiên cứu trên đây đã góp phần đưa ra những lý luận cơ bản về tín dụng, các rủi ro tín dụng, chất lượng tín dụng và đưa ra đánh giá chất lượng tín dụng thực tiễn tại một số NHTM trong giai đoạn cụ thể, từ đó, các nghiên cứu đưa ra các giải pháp khắc phục các hạn chế nhằm nâng cao chất lượng tín dụng căn cứ từ tình hình thực tiễn. Các đề tài trên đa số đều chỉ áp dụng tại một đơn vị cụ thể, tại một ngân hàng, chi nhánh, tại mốc những giai đoạn cụ thể trước đó, trong khi mỗi ngân hàng, chi nhánh với các điều kiện và yếu tố tác động khác nhau cần có các giải pháp riêng biệt trong từng giai đoạn khác nhau, nhất là khi nền kinh tế không ngừng biến động, các chính sách về kinh tế, xã hội luôn được đổi mới. Hơn nữa, tại NHTM cổ phần Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ, hoạt động tín dụng đang phát triển mạnh, tỷ lệ nợ xấu đang có chiều hướng gia tăng, hơn nữa, tại chi nhánh cũng chưa có đề tài cũng như một công trình nghiên cứu nào thực hiện về chủ đề này. Vì vậy, việc lựa chọn đề tài “Đánh giá chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ” là điều rất thiết thực, có ý nghĩa thực tiễn và không trùng lặp với các đề tài trước đó. Việc thực hiện luận văn với mong muốn có thể đóng góp một phần nào đó đánh giá chất lượng tín dụng, từ đó đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại chi nhánh. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu chung: Luận văn nghiên cứu thực trạng chất lượng tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Hồ.
5 Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu chung ở trên, luận văn đưa ra nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể như sau:  Tổng hợp, hệ thống hóa làm rõ các vấn đề lý luận về chất lượng tín dụng tại NHTM;  Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2018-2020;  Đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2021- 2025. 4. Câu hỏi nghiên cứu - Những nhân tố nào tác động đến chất lượng tín dụng tại các NHTM? Tiêu chí đánh giá chất lượng tín dụng của các NHTM là gì? - Thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ trong giai đoạn 2018-2020 ra sao? Sự tác động của các nhân tố đến chất lượng tín dụng tại các NHTM cổ phần Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ giai đoạn 2018-2020 được đánh giá như thế nào? - Giải pháp nào cần đưa ra để nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ trong giai đoạn 2021-2025? 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ. Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động tín dụng bao gồm rất nhiều lĩnh vực như: cho vay, bảo lãnh, bao thanh toán,... Tuy nhiên trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, chất lượng tín dụng được đề cập đến chủ yếu là hoạt động cho vay, bởi lẽ hoạt động này đóng vai trò chủ yếu trong hoạt động cấp tín dụng của NHTM. Cho vay ở đây cụ thể hơn là cho vay khách hàng doanh nghiệp và cho vay khách hàng cá nhân và phạm vi nghiên cứu cũng giới hạn trên phương diện ngân hàng quản lý chất lượng tín dụng căn cứ trên hai hoạt động chủ yếu này.
6 - Về không gian: Nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ. - Về thời gian: Số liệu thu thập, xử lý, phân tích trong giai đoạn 2018-2020. Đây là giai đoạn có nhiều biến động ảnh hưởng đến thị trường tài chính – ngân hàng nhất là ảnh hưởng của dịch bệnh Covid 19 xuất hiện và mang lại những ảnh hưởng đáng kể, cũng là khoảng thời gian cập nhật nhất mà học viên thu thập được các số liệu phục vụ cho việc thực hiện đề tài luận văn của mình. Từ những kết quả thu được, học viên căn cứ trên tình hình thực tiễn kết hợp với cơ sở lý luận phù hợp đưa ra những giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng của chi nhánh Tây Hồ cho giai đoạn 2021-2025. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu  Phương pháp thu thập số liệu: Luận văn thực hiện thống kê, thu thập dữ liệu sơ cấp, thứ cấp liên quan đến chất lượng tín dụng tại NHTM cổ phần Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ theo khoảng thời gian từ năm 2018 đến năm 2020. Số liệu thứ cấp được thu thập thông qua các báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2018 - 2020 của Chi nhánh Tây Hồ. Số liệu sơ cấp thu được từ kết quả điều tra phỏng vấn trực tiếp/gửi email tới khách hàng của Vietcombank Tây Hồ sử dụng dịch vụ tín dụng với quy mô mẫu 300 khách hàng bao gồm cả khách hàng tổ chức và khách hàng cá nhân.  Phương pháp thiết kế bảng hỏi: Bảng hỏi gồm 13 câu hỏi là các mệnh đề liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ tín dụng, trong đó có một câu hỏi đánh giá chung, ngoài ra còn có một câu hỏi mở cho những ý kiến đóng góp khác của khách hàng. Học viên lựa chọn thang đo Likert 5 mức độ hay còn được gọi là thang đo Likert 5 điểm. Thang đo này cung cấp 5 tùy chọn khác nhau để người trả lời khảo sát lựa chọn. Các lựa chọn bao gồm hai thái cực, hai ý kiến trung gian và một ý kiến trung lập. Đối tượng trả lời bảng hỏi là các khách hàng sử dụng dịch vụ tín dụng cụ thể là khách hàng vay vốn. Kết cấu bảng hỏi được thiết kế để điều tra khảo sát sự hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ tín dụng của chi nhánh. Qua quá trình khảo sát khách hàng từ ngày 01/03/2021 đến 15/03/2021 về chất lượng tín dụng cho vay của Chi nhánh, với việc phát phiếu trắc nghiệm/gửi email
7 cho 300 khách hàng vay vốn tại Chi nhánh, trong đó bao gồm 43 khác hàng doanh nghiệp và 257 khách hàng cá nhân, mẫu được lấy theo phương pháp thuận tiện. Trong số 300 phiếu phát ra thì thu về được 289 phiếu và có 283 phiếu hợp lệ trong đó bao gồm 43 phiếu hợp lệ của khác hàng doanh nghiệp và 240 phiếu hợp lệ của khách hàng cá nhân.  Phương pháp phân tích dữ liệu: Thông qua việc thu thập số liệu, học viên so sánh, phân tích và tổng hợp số liệu báo cáo và số liệu từ kết quả khảo sát để đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ giai đoạn 2018-2020. Từ đó, đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ trong thời gian 2021 - 2025.  Phương pháp so sánh: Dựa trên những dữ liệu đã thu thập được, tiến hành so sánh số liệu các giai đoạn, các chi nhánh trên địa bàn trong cùng hệ thống để làm rõ được chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Luận văn đã tổng hợp và làm rõ thêm một số lý luận về hoạt động tín dụng, chất lượng tín dụng cũng như các chỉ tiêu đánh giá và một số yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của Ngân hàng thương mại. Luận văn cũng cũng đã phân tích chi tiết thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ theo các chỉ tiêu đánh giá, cũng như chỉ ra các mặt đã làm được, những điểm hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế này. Đặc biệt, bằng việc thu thập và tổng hợp thông tin qua phiếu khảo sát về mức độ hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tín dụng tại Vietcombank Tây Hồ, từ đó luận văn đã chỉ ra các thế mạnh của chi nhánh cần phát huy và những điểm cần cải thiện để nâng cao sự hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ tín dụng của chi nhánh. Trên cơ sở đề cập đến những định hướng phát triển hoạt động tín dụng, nâng cao chất lượng tín dụng đối với Vietcombank Tây Hồ giai đoạn 2021 - 2025, luận văn đã đề xuất một số giải pháp cho Vietcombank Tây Hồ nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của chi nhánh. Các giải pháp được đưa ra đã phần nào bám sát theo
8 những phân tích lý luận và thực tiễn đánh giá về chất lượng tín dụng tại chi nhánh Vietcombank Tây Hồ. 8. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, các bảng biểu, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tín dụng và chất lượng tín dụng tại các NHTM. Chương 2: Đánh giá chất lượng tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ. Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Tây Hồ.
9 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về tín dụng ngân hàng 1.1.1 Khái niệm tín dụng ngân hàng Trong nền kinh tế hàng hoá, tồn tại những nguồn vốn nhàn rỗi tạm thời đồng thời có một số nhu cầu thiếu vốn tạm thời. Điều này làm nảy sinh sự dịch chuyển vốn từ nơi tạm thời thừa sang nơi thiếu, tuy nhiên việc này cần có những điều kiện nhất định đó là điều kiện hoàn trả cả tiền vốn và một khoản tiền lãi vay. Đây chính là quan hệ tín dụng. Quan hệ tín dụng được hình thành từ rất sớm, ngay từ sau khi chế độ cộng sản nguyên thuỷ tan rã, mối quan hệ tín dụng thô sơ nhất đã xuất hiện: tín dụng thực hiện dưới hình thức vay mượn bằng hiện vật - hàng hóa. Trải qua thời gian phát triển dài, tín dụng có bước phát triển qua nhiều hình thức từ đơn giản đến phức tạp như ngày nay. Cùng với sự phát triển của loài người, sự đi lên của nền kinh tế thị trường, sự phát triển của công nghệ mà dần hình thành nên cách hình thức tín dụng đa dạng, trình độ cao. Trong các tổ chức tài chính nói chung và các NHTM nói riêng, tín dụng là hoạt động cơ bản quan trọng nhất chiếm tỷ trọng cao nhất và cũng là mảng mang lại lợi nhuận lớn nhất trong hoạt động của NHTM. Đây cũng là hoạt động tiềm ẩn những rủi ro cao nhất, chính vì vậy, công tác tín dụng cần phải được các NHTM chú trọng hàng đầu trong bất kể hoàn cảnh nào. Thuật ngữ “Tín dụng” có nguồn gốc từ tiếng Latinh cổ là “Creditum”, có nghĩa là sự tin tưởng, sự tín nhiệm. Một số khái niệm về tín dụng ngân hàng được các nhà kinh tế học đưa ra như sau: Tín dụng (credit): là cách chuyển dịch quỹ (vốn) từ người cho vay (chủ thể thặng dư tiết kiệm) sang người đi vay (chủ thể thiếu hụt tiết kiệm) (Mishkin, 2001). Tín dụng là một quan hệ giao dịch giữa hai chủ thể, trong đó một bên chuyển giao tiền hoặc tài sản cho bên kia sử dụng trong một thời gian nhất định, đồng thời bên nhận tiền hoặc tài sản cam kết hoàn trả theo thời hạn đã thoả thuận (Nguyễn Văn Tiến, 2012).