Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phú Xuân, tỉnh Thừa Thiên Hu

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu một cách tổng quát về tín dụng tiêu dùng, các tiêu chí đánh giá sự phát triển và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động phát triển tín dụng tiêu dùng. Đồng thời, trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tiêu dùng tại Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân trong thời gian qua.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phú Xuân, tỉnh Thừa Thiên Hu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ..……/……… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM TUẤN NGỌC MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH PHÚ XUÂN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THỪA THIÊN HUẾ - 2019 1 BIA/100TR
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ..……/……… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM TUẤN NGỌC MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH PHÚ XUÂN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS THÁI THANH HÀ THỪA THIÊN HUẾ - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Học viên Phạm Tuấn Ngọc
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi trân trọng cám ơn đến quý thầy cô giáo đã giảng dạy trong suốt khoá học tại Học viện. Những kiến thức mà tôi đã nhận được góp phần vào việc thực hiện khoá luận đồng thời nó sẽ theo tôi trong suốt quá trình làm việc sau này. Đặc biệt, tôi chân thành cám ơn giảng viên hướng dẫn, PGS.TS Thái Thanh Hà, thầy đã tận tình chỉ dẫn phương pháp nghiên cứu và giúp tôi sắp xếp ý tưởng của mình để hoàn thiện luận văn này. Tiếp đến, tôi gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo và tập thể cán bộ công nhân viên Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Phú Xuân đã nhiệt tình giúp đỡ để tôi có thể hoàn thiện luận văn này. Cuối cùng, tôi chân thành cám ơn gia đình và bạn bè đã hỗ trợ và động viên trong suốt quá trình nghiên cứu. Học viên Phạm Tuấn Ngọc
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Sự cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu ............................................................................................. 1 3. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................. 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 3 5. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................ 3 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ............................................................. 4 7. Kết cấu của luận văn .............................................................................................. 4 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................................................................................. 5 1.1. Hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại: .................................................. 5 1.1.1 Khái niệm về cho vay của ngân hàng thương mại ................................................. 5 1.1.2. Các hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại: ............................................. 6 1.1.2.1 Các hoạt động xã hội .................................................................................. 6 1.1.2.2 Hoạt động cho vay đối với ngân hàng ...................................................... 7 1.1.2.3. Vai trò đối với người đi vay ...................................................................... 7 1.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại: ................................. 8 1.2.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng ................................................................................... 8 1.2.2. Đặc điểm cho vay tiêu dùng ..................................................................................... 8 1.2.3. Những loại hình cho vay tiêu dùng.......................................................................... 9 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc mở rộng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại .................................................................................................................. 9 1.3.1. Quan điểm về mở rộng cho vay tiêu dùng .............................................................. 9 1.3.2. Nội dung mở rộng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại ...................... 9 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay tiêu dùng của các Ngân hàng thương mại 11 1.3.3.1 Nhân tố thuộc về bản thân ngân hàng ......................................................11
1.3.3.2 Nhân tố bên ngoài ngân hàng ...................................................................12 1.4. Kinh nghiệm mở rộng tín dụng tiêu dùng của một số Ngân hàng trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho BIDV Phú Xuân ......................................................... 12 1.4.1 Kinh nghiệm mở rộng tín dụng tiêu dùng của một số Ngân hàng trên thế giới . 12 1.4.1.1 Kinh nghiệm của Ngân hàng Citibank hoạt động tại Australia ...............13 1.4.1.2 Kinh nghiệm của Ngân hàng BNP Paribas - Pháp ...................................14 1.4.1.3 Kinh nghiệm của Ngân hàng Bangkok - Thái Lan ..................................16 1.4.1.4 Kinh nghiệm của Ngân hàng Union - Philippine .....................................17 1.4.1.5 Kinh nghiệm của Standard Chartered ở Singapore ..................................17 1.4.1.6. Kinh nghiệm mở rộng cho vay tiêu dùng của Trung Quốc ....................18 1.4.2 Bài học kinh nghiệm cho BIDV Phú Xuân ........................................................... 19 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH PHÚ XUÂN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ............................................................. 22 2.1. Giới thiệu về ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Phú Xuân (BIDV Phú Xuân) ............................................................... 22 2.1.1. Khái quát quá trình hình thành, phát triển của BIDV Phú Xuân ........................ 22 2.1.2. Mô hình tổ chức của BIDV Phú Xuân .................................................................. 26 2.2.Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Phú Xuân ........................ 31 2.2.1. Hoạt động huy động vốn ........................................................................................ 31 2.2.2.Hoạt động tín dụng ................................................................................................... 34 2.2.3.Các hoạt động dịch vụ.............................................................................................. 36 2.2.4. Kết quả kinh doanh ................................................................................................. 37 2.3 Thực trạng cho vay tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân .......................................... 40 2.3.1 Chính sách về hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ....................... 40 2.3.1.1. Cơ cấu dư nợ theo quy mô toàn hệ thống ...............................................40 2.3.1.2. Chính sách tiếp thị khách hàng ...............................................................40 2.3.1.3. Chính sách cấp tín dụng theo nhóm ........................................................41
2.3.1.4. Chính sách về tài sản bảo đảm ................................................................42 2.3.1.5. Chính sách về giá ....................................................................................43 2.3.2 Tình hình tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ............................................... 43 2.3.2.1 Quy mô tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân .....................................44 2.4. Đánh giá chung về tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ............................ 55 2.4.1. Kết quả đạt được...................................................................................................... 55 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân......................................................................................... 56 2.4.2.1. Hạn chế....................................................................................................56 2.4.2.2. Nguyên nhân ...........................................................................................57 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH PHÚ XUÂN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ .................. 60 3.1. Định hướng phát triển tín dụng tiêu dùng của BIDV Phú Xuân ..................... 60 3.1.1. Chiến lược phát triển đến năm 2020 của BIDV ................................................... 60 3.1.2. Định hướng phát triển của BIDV Phú Xuân ........................................................ 61 3.1.2.1 Định hướng đến năm 2020 .......................................................................61 3.1.2.2 Kế hoạch kinh doanh 3 năm giai đoạn 2016-2018 ..................................62 3.1.3. Định hướng phát triển tín dụng tiêu dùng của BIDV Phú Xuân ........................ 63 3.2. Các giải pháp nhằm mở rộng tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân............ 63 3.2.1. Hoàn thiện và cải tiến quy trình, quy định tín dụng cho vay tiêu dùng ............. 63 3.2.2. Đa dạng hóa các sản phẩm cho vay tiêu dùng...................................................... 64 3.2.3. Tăng cường hoạt động Marketing nhằm mở rộng thị trường cho vay tiêu dùng66 3.2.4. Nâng cao chất lượng phục vụ, chăm sóc khách hàng và xây dựng chính sách thu hút khách hàng hiệu quả ............................................................................................. 67 3.2.5. Nâng cao chất lượng thẩm định và giải pháp giảm thiểu rủi ro trong hoạt động cho vay tiêu dùng ............................................................................................................... 69 3.2.6. Có biện pháp xử lý nợ xấu hiệu quả và hạn chế việc cho vay để hình thành các khoản nợ quá hạn, nợ xấu tại Ngân hàng ........................................................................ 70
3.2.7. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .................................................................... 72 3.2.8. Giải pháp về huy động vốn và sử dụng vốn có hiệu quả..................................... 74 3.2.9. Gắn hoạt động cho vay tiêu dùng với cung ứng các sản phẩm dịch vụ trọn gói76 3.2.10. Mở rộng và hợp tác với các đối tác chiến lược .................................................. 77 3.2.11. Tăng cường công tác kiểm soát nội bộ nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tiêu dùng79 3.3. Một số kiến nghị................................................................................................ 80 3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước...................................................................... 80 3.3.2. Kiến nghị với BIDV................................................................................................ 81 KẾT LUẬN .................................................................................................. 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 86
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa 1 BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam 2 BIDV Phú Xuân Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân 3 CNTT Công nghệ thông tin 4 CVTD Cho vay tiêu dùng 5 TD Tiêu dùng 6 DPRR Dự phòng rủi ro 7 GTCG Giấy tờ có giá 8 KHKD Kế hoạch kinh doanh 9 NHBL Ngân hàng bán lẻ 10 NHNN Ngân hàng Nhà nước 11 NHTM Ngân hàng thương mại 12 QLKH Quản lý khách hàng 13 QTTD Quản trị tín dụng 14 SXKD Sản xuất kinh doanh 15 TMCP Thương mại cổ phần 16 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 17 TSBĐ Tài sản bảo đảm 18 TSCĐ Tài sản cố định
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1.Tình hình huy động vốn giai đoạn 2015 -2017 ............................... 32 Bảng 2.2. Dư nợ của BIDV Phú Xuân qua 3 năm .......................................... 35 Bảng 2.3. Kết quả kinh doanh của BIDV Phú Xuân qua 3 năm ..................... 38 Bảng 2.4 Dư nợ tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân qua 3 năm ............... 45 Bảng 2.5: Cơ cấu dư nợ tín dụng tiêu dùng theo sản phẩmtại BIDV Phú Xuân ....... 46 Bảng 2.6: Cơ cấu dư nợ tín dụng tiêu dùng theo tài sản bảo đảmtại BIDV Phú Xuân .............................................................................................................. 49 Bảng 2.7:Thu lãi từ hoạt động tín dụng tiêu dung tại BIDV Phú Xuân .......... 51 Bảng 2.8: Thu nhập lãi thuần hoạt động tín dụng tiêu dùngtại BIDV Phú Xuân ...... 52 Bảng 2.9: Nợ quá hạn tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân. ...................... 53 Bảng 2.10: Nợ xấu tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân. .......................... 54
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức của BIDV Phú Xuân .................................. 28 Biểu đồ 2.1 Kết quả kinh doanh của BIDV Phú Xuân qua 3 năm .................. 38 Biểu đồ 2.2: Dư nợ tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ........................... 45 Biểu đồ 2.3: Cơ cấu dư nợ tín dụng tiêu dùng theo sản phẩm tại BIDV Phú Xuân .............................................................................................................. 47 Biểu đồ 2.4: Cơ cấu dư nợ tín dụng tiêu dùng theo tài sản bảo đảmtại BIDV Phú Xuân ....................................................................................................... 50 Biểu đồ 2.5: Thu lãi từ hoạt động tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ..... 52 Biểu đồ 2.6: Thu nhập lãi thuần hoạt động tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân .............................................................................................................. 53 Biểu đồ 2.7: Nợ quá hạn tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân. .................. 54 Biểu đồ 2.8: Nợ xấu tín dụng tiêu dùng tại BIDV Phú Xuân ......................... 55
MỞ ĐẦU 1. Sự cấp thiết của đề tài Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, dần bắt nhịp với tốc độ phát triển của khu vực nói riêng và thế giới nói chung, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Đó là sự cố gắng không ngừng của đảng, nhà nước và các thành viên trong xã hội. Trong đó không thể không kể đến sự đóng góp to lớn của các ngân hàng thương mại, được ví như mạch máu của nền kinh tế, giúp cho nền kinh tế của nước ta được lưu thông, vận động nhanh chóng. Với các chức năng : huy động vốn dư thừa trong xã hội để cho vay những người đang cần vốn, là trung tâm thanh toán, giúp Ngân hàng Nhà Nước thực hiện chính sách tiền tệ… nên các ngân hàng này giữ một vai trò hết sức quan trọng, nhưng đặc trưng của ngân hàng thương mại là kinh doanh tiền tệ, đây là lĩnh vực kinh doanh nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro và sự thành công hay thất bại của ngân hàng sẽ kéo theo các thành phần khác trong xã hội cũng bị ảnh hưởng. Trong thời kì nền kinh tế đang gặp nhiều biến động không thể lường trước như hiện nay việc quan tâm đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại là một việc là vô cùng cấp thiết, đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay của các ngân hàng. Vì đây là hoạt động chiếm tỷ lệ lớn, mang lại thu nhập chính và chứa đựng rủi ro nhất của ngân hàng. Mặt khác BIDV Phú Xuân là một ngân hàng mới thành lập nên không thể tránh được những khó khăn và thiếu sót của mình trong lĩnh vực tìm kiếm và cho vay khách hàng. Vì vậy trong quá trình làm việc tại ngân hàng em đã lựa chọn đề tài: “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phú Xuân, tỉnh Thừa Thiên Huế”. 2. Tình hình nghiên cứu - Liên quan đến nội dung “Mở rộng cho vay tiêu dùng” tại các Ngân hàng, đã có một số tác giả tiếp cận ở các mãng nghiệp vụ và góc độ khác nhau. Một vài đề tài về tín dụng tiêu dùng đã được các tác giả nghiên cứu trong thời gian qua như: 1
- Đề tài “Giải pháp mở rộng tín dụng tiêu dùng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hồ Chí Minh” năm 2007 của tác giả Nguyễn Thị Xuân Thảo, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. - Đề tài “Phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Khánh Hòa” năm 2012 của tác giả Trần Mạnh Hùng, Trường Đại học Đà Nẵng. - Đề tài “Hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Nam” năm 2013 của tác giả Lê Thị Xuân Nguyên, Trường Đại học Đà Nẵng. Đề tài của tác giả Nguyễn Thị Xuân Thảo và tác giả Trần Mạnh Hùng đã trình bày một cách tổng quan về hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại, tổng quan về tín dụng tiêu dùng từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm mở rộng tín dụng tiêu dùng tại các Ngân hàng nghiên cứu. Các giải pháp đề xuất chưa đề cập đến việc hạn chế rủi ro tín dụng khi phát triển mở rộng tín dụng tiêu dùng. Đề tài của tác giả Lê Thị Xuân Nguyên đã trình bày một cách tổng quan về hoạt động tín dụng, tín dụng tiêu dùng và phương pháp quản trị rủi ro của Ngân hàng thương mại từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng nghiên cứu. Các giải pháp đề xuất chú trọng đến việc hạn chế rủi ro tín dụng khi phát triển mở rộng tín dụng tiêu dùng. Vì vậy trong đề tài này, tác giả đã nghiên cứu một cách tổng quát về tín dụng tiêu dùng, các tiêu chí đánh giá sự phát triển và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động phát triển tín dụng tiêu dùng. Đồng thời, trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động tín dụng tiêu dùng tại Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân trong thời gian qua cũng như xem xét, kế thừa các đề tài nghiên cứu đi trước, tác giả đã đề xuất một số giải pháp đồng bộ, có tính thực tiễn cao nhằm phát triển hoạt động tín dụng tiêu dùng, một mảng hoạt động mang tính chiến lược của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói chung và của Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu 2
tư và Phát triển Phú Xuân nói riêng trong thời gian tới. Tại Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân, đây là đề tài đầu tiên nghiên cứu về hoạt động mở rộng cho vay tiêu dùng. Đây là đề tài nghiên cứu không trùng lặp với các đề tài nghiên cứu trước đây. 3. Mục đích nghiên cứu Vì thời gian có hạn nên ở đây em chỉ nghiên cứu về lĩnh vực cho vay của ngân hàng, còn những lĩnh vực hoạt động khác em sẽ không đưa ra trong bài khoá luận của mình. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu:Là hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Phú Xuân. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Đề tài dựa vào các số liệu thống kê báo cáo về tình hình hoạt động, thực trạng của công tác tín dụng ngân hàng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Phú Xuân. + Về thời gian: Từ năm 2015 đến năm 2017. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử làm phương pháp luận cơ bản. - Phương pháp nghiên cứu: + Sử dụng phương pháp hệ thống, thống kê khảo cứu và phân tích để tiến hành phân tích thực hiện luận văn. + Sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu: thu thập những thông tin liên quan đến vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của khách hàng trên các phương tiện thông tin đại chúng và internet nhằm làm rõ vấn đề. 3
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Nâng cao nhận thức về sự đóng góp quan trọng của cho vay tiêu dùng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói chung và Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân nói riêng. - Để Ngân hàng đánh giá được thực trạng của hoạt động cho vay tiêu dùng nhằm đề ra những biện pháp, giải pháp phát triển tín dụng tiêu dùng một cách an toàn và hiệu quả. - Định hướng Ngân hàng quản trị cho vay tiêu dùng theo hướng “Ngân hàng bán lẻ” hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn của Việt Nam và quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của Chi nhánh Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Xuân với các Ngân hàng thương mại khác trên địa bàn. 7. Kết cấu của luận văn Căn cứ vào các vấn đề trên, bố cục của đề tài ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý thuyết về cho vay tiêu dùng tại NHTM. Chƣơng 2: Thực trạng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phú Xuân tỉnh Thừa thiên Huế Chƣơng 3: Giải pháp mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Phú Xuân tỉnh Thừa thiên Huế 4
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Hoạt động cơ bản của Ngân hàng thƣơng mại: 1.1.1 Khái niệm về cho vay của ngân hàng thương mại Trong thực tế cuộc sống thuật ngữ cho vay được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau; ngay cả trong quan hệ tài chính, tuỳ theo từng bối cảnh cụ thể mà thuật ngữ cho vay có thuật ngữ riêng. Trong quan hệ tài chính, tín dụng có thể được hiểu như sau : + Xét trên góc độ dịch chuyển dịch vốn cho vay từ chủ thể thặng dư tiết kiệm sang chủ thể thiếu hụt tiết kiệm thì cho vay được coi là chuyển dịch qũy từ người đi vay sang cho người đi vay. + Trong quan hệ tài chính cụ thể, cho vay là một giao dịch về tài sản trên cơ sở có hoàn lại giữa hai chủ thể + Cho vay còn có nghĩa là một số tiền mà các định chế tài chính cung cấp cho khách hàng. + Cho vay là một giao dịch tài sản ( tiền hoặc hàng hoá ) giữa bên cho vay ( ngân hàng và các định chế tài chính khác ) và bên đi vay ( cá nhân, doanh nghiệp và các chủ thể khác ), trong đó bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất định theo thoả thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán Hoạt động cho vay phải đảm bảo hai nguyên tắc sau :  Một là : Vay vốn phải sử dụng đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng và có hiệu quả kinh tế. Tín dụng cung ứng cho nền kinh tế phải hướng đến mục tiêu và yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn phát triển. Hiệu quả đó trước hết là đẩy nhanh nhịp độ phát triển kinh tế hàng hoá tạo ra nhiều khối lượng sản phẩm, dịch vụ đồng thời tạo ra nhiều tích luỹ để thực hiện tái sản xuất mở rộng. 5
 Hai là : Vốn vay phải hoàn trả đầy đủ cả vốn gốc và lãi theo đúng thời hạn đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Nếu các khoản tín dụng không đựơc hoàn trả đúng hạn thì nhất định sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của ngân hàng 1.1.2. Các hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại: 1.1.2.1 Các hoạt động xã hội  Các hoạt động cho vay của ngân hàng giúp cho các doanh nghiệp duy trì ổn định sản xuất, đầu tư công nghệ, thay đổi máy móc, nhờ đó nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế. Ngoài ra, hoạt động cho vay tiêu dùng góp phần kích thích cầu tiêu dùng, qua đó giúp tăng trưởng kinh tế. Trong thời gian qua, hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại đã mở rộng tới tất cả các thành phần kinh tế, dưới các hình thức cho vay ngày càng đa dạng: cho vay vốn lưu động, cho vay vốn cố định, cho vay mua nhà, mua trang thiết bị sinh hoạt …Đặc biệt, việc chuyển hướng cho vay tiêu dùng thực sự là một hướng kích cầu có hiệu quả.  Ở trong nước bên cạnh việc đầu tư trực tiếp từ ngân sách nhà nước cho những công trình lớn, trọng điểm có ý nghĩa quốc gia thì đầu tư cho vay ngân hàng càng có vị trí thật lớn. Thông qua tín dụng mà góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế, khuyến khích các nghành, các thành phần kinh tế tiếp thu và áp dụng khoa học kỹ thuật, tăng năng suất lao động, làm ra ngày càng nhiều sản phẩm cho xã hội.  Nguyên tắc cho vay là có hoàn trả trực tiếp, do vậy nó thúc đẩy việc sử dụng vốn đầu tư tiết kiệm và có hiệu quả, loại bỏ những dự án đầu tư không hiệu quả từ đó giúp cho nền kinh tế của nước ta phát triển tích cực lành mạnh theo đúng định hướng đã đề ra.  Cho vay là hoạt động mà nguồn vốn được lấy từ nguồn tiết kiệm và tích lũy trong xã hội, vì vậy nó cho phép khai thác và sử dụng triệt để các nguồn vốn trong xã hội để tận dụng các tiềm năng về lao động, đất đai, tài nguyên thiên nhiên để mở rộng và phát triển quy mô sản xuất kinh doanh trong xã hội. 6
 Đáp ứng nhu cầu vốn để duy trì quá trình sản xuất được liên tục đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế. Việc phân phối vốn cho vay đã góp phẩn điều hòa vốn trong toàn bộ nền kinh tế. Mặt khác tín dụng là cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư. Nó là động lực để kích thích tiết kiệm đồng thời là phương tiện đáp ứng nhu cầu về vốn cho đầu tư phát triển. [16] 1.1.2.2 Hoạt động cho vay đối với ngân hàng  Hoạt động cho vay là hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất của ngân hàng, mang lại thu nhập lớn nhất cho ngân hàng.  Một ngân hàng lớn, có uy tín sẽ mở rộng quy mô cho vay, ngược lại một ngân hàng cho vay được nhiều thì cũng chứng tỏ uy tín của ngân hàng cao. Từ đó giúp cho ngân hàng sẽ mở rộng và phát triển các hoạt động khác như hoạt động huy động vốn, hoạt động thanh toán, bảo lãnh … 1.1.2.3. Vai trò đối với người đi vay  Hỗ trợ đổi mới công nghệ nâng cao hiệu quả sản xuất: cho vay ảnh hưởng đến tăng trưởng bằng cách làm thay đổi tỷ lệ tiết kiệm và thông qua sự tài trợ vốn cho các doanh nghiệp trong việc mở rộng sản xuất cả về chiều sâu và chiều rộng, mà chủ yếu là đầu tư vào công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp.  Trong nền kinh tế sản xuất hàng hóa, cho vay là một trong những nguồn hình thành vốn lưu động và tài sản cố định cho các doanh nghiệp. Nên hoạt động đã góp phần động viên vật tư hàng hóa đi vào sản xuất, thúc đẩy tiến bộ khoa học kỹ thuật, đẩy nhanh quá trình tái sản xuất cho các doanh nghiệp.  Thông qua việc giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng vốn của ngân hàng, giúp cho người đi vay sử dụng vốn hợp lý và đúng đắn hơn từ đó tăng hiệu quả của việc sử dụng vốn.  Nhờ đi vay ngân hàng mà những người đi vay tiết kiệm được được thời gian, chi phí, đáp ứng nhanh, kịp thời khi họ cần vốn. Việc chuyển dịch vốn trực tiếp giữa các chủ thể thặng dư và thiếu hụt vốn đòi hỏi tiêu tốn nhiều thời gian 7
và chi phí của cả hai bên: thu thập và sử dụng thông tin, trong nhiều trường hợp các nhu cầu này không thể tương thích và giao dịch không thể diễn ra. Ngoài ra họ còn được ngân hàng tư vấn, giúp đỡ khi họ gặp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình sử dụng vốn của mình.  Đặc trưng cơ bản của vốn cho vay là sự vận động trên cơ sở có hoàn trả và có cổ tức, nhờ vậy mà hoạt động cho vay đã kích thích người vốn vay phải sử dụng vốn có hiệu quả, giảm thiểu chi phí sản xuất, tăng vòng quay của vốn, nâng cao doanh lợi của việc sử dụng vốn vay. 1.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại: 1.2.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng Theo luật của các Tổ chức tín dụng năm 2010: “ Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”[17] Cho vay là nghiệp vụ sinh lời chủ yếu trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Cho vay được chia ra làm nhiều loại gồm cả cho vay kinh doanh và cho vay tiêu dùng, trong đó cho vay tiêu dùng cũng là hoạt động góp phần đem lại nguồn thu nhập đáng kể trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 1.2.2. Đặc điểm cho vay tiêu dùng a. Đặc điểm về khách hàng cho vay tiêu dùng Là cá nhân và hộ gia đình b. Đặc điểm về quy mô vốn vay Số lượng khách hàng lớn nhưng quy mô từng món vay thường nhỏ. c. Đặc điểm về lãi suất Lãi suất thường cao hơn so với các hình thức cho vay khác, do chi phí các khoản vay này cũng thường cao hơn. 8
1.2.3. Những loại hình cho vay tiêu dùng a. Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn của khách hàng - Cho vay tiêu dùng cư trú - Cho vay tiêu dùng phi cư trú Các khoản cho vay này thường nhỏ lẻ, và thời hạn vay ngắn hơn cho vay tiêu dùng cư trú. b. Căn cứ vào phương pháp hoàn trả Phân loại cho vay tiêu dùng căn cứ phương pháp hoàn trả gồm có 3 loại: - Cho vay tiêu dùng trả góp - Cho vay tiêu dùng phi trả góp - Cho vay tiêu dùng tuần hoàn c. Căn cứ xuất xứ tín dụng Cho vay tiêu dùng gồm 2 loại: - Cho vay tiêu dùng gián tiếp - Cho vay tiêu dùng trực tiếp 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng tới việc mở rộng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thƣơng mại 1.3.1. Quan điểm về mở rộng cho vay tiêu dùng Trong nền kinh tế thị trường có sự cạnh tranh gay gắt, bất cứ một doanh nghiệp nào muốn đứng vữngvà phát triển trong hoạt động sản xuất-kinh doanh, đòi hỏi doanh nghiệp phải không ngừng mở rộng và cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ của mình nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu đặt ra của nền kinh tế. Mở rộng cho vay tiêu dùng là việc ngân hàng sử dụng một hệ thống các giải pháp mở rộng quy mô cho vay nhằm tăng trưởng thu nhập cho ngân hàng nhưng vẫn đảm bảo được chất lượng dịch vụ cũng như kiểm soát được rủi ro trong hoạt động cho vay, đồng thời phục vụ cho chiến lược kinh doanh của ngân hàng. 1.3.2. Nội dung mở rộng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại Mở rộng cho vay tiêu dùng là việc NHTM thực hiện các mục tiêu sau: 9