Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của đề tài nhằm nghiên cứu thực tiễn chất lượng cho vay cũng như hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. Đề xuất một số giải pháp thực tiễn để kiểm soát được những yếu tố tiềm ẩn về rủi ro trong hoạt động cho vay, giúp cải thiện và nâng cao hiệu quả chất lượng cho vay đảm bảo tài chính của chi nhánh được ổn định.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ VIẾT NGHĨA NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THỪA THIÊN HUẾ - CHI NHÁNH HUYỆN PHONG ĐIỀN LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ VIẾT NGHĨA NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THỪA THIÊN HUẾ - CHI NHÁNH HUYỆN PHONG ĐIỀN LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG NGỌC ÂU THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin khẳng định và cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các vấn đề về kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Thừa Thiên Huế, tháng năm 2024 Học viên Lê Viết Nghĩa
LỜI CẢM ƠN Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và tận tâm đến tất cả những người và tổ chức đã hỗ trợ tôi trong quá trình hoàn thiện luận án này. Tôi xin gửi lời biết ơn chân thành tới tất cả giảng viên, cán bộ, và bạn bè tại Học viện Hành chính Quốc gia. Sự ủng hộ và hỗ trợ từ họ trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại đây đã giúp tôi vô cùng. Đặc biệt, tôi muốn thể hiện lòng biết ơn đặc biệt đến TS. Hoàng Ngọc Âu, người đã là nguồn cảm hứng và đã tận tâm hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, giúp tôi hoàn thành luận án này. Tôi xin chân thành cám ơn sự hỗ trợ của Ban Giám đốc và toàn thể nhân viên tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông Thôn Thừa Thiên Huế - chi nhánh huyện Phong Điền, và cả quý khách hàng đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp tôi trong quá trình thu thập thông tin và số liệu cho nghiên cứu này. Cuối cùng, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả các đồng nghiệp cùng ngành, các bạn học viên đã đóng góp ý kiến và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận án này. Học viên Lê Viết Nghĩa
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................................................................ 8 1.1. Chất lượng cho vay tại ngân hàng thương mại .......................................... 8 1.1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại.................................................. 8 1.1.2. Khái niệm về chất lượng cho vay tại ngân hàng ................................. 9 1.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay tại ngân hàng .................. 11 1.1.4. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng cho vay tại ngân hàng .......... 16 1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay tại ngân hàng ............... 17 1.2.1. Nhân tố chủ quan .............................................................................. 17 1.2.2. Nhân tố khách quan........................................................................... 21 1.2.3. Nhóm nhân tố môi trường kinh doanh .............................................. 22 1.3. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng cho vay tại một số ngân hàng thương mại....................................................................................................... 23 1.3.1. Nâng cao chất lượng cho vay tại Techcombank ............................... 23 1.3.2. Nâng cao chất lượng cho vay, đảm bảo hoạt động an toàn hiệu quả tại Vietinbank. ...................................................................................... 24 1.3.3. Chất lượng hiệu quả trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng chính sách xã hội. .................................................................................................. 25 1.3.4. Bài học kinh nghiệm nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Chi nhánh huyện Phong Điền ........ 25 Tiểu kết chương 1............................................................................................ 27
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THỪA THIÊN HUẾ CHI NHÁNH HUYỆN PHONG ĐIỀN ................................... 28 2.1. Khái quát chung về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phong Điền ............................................................................................ 28 2.1.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Phong Điền ................................... 28 2.1.2. Giới thiệu Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi Nhánh huyện Phong Điền .................................................. 29 2.2. Tình hình hoạt động kinh doanh và thực trạng hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền ................................................................................ 32 2.2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 - 2022 ......................................................................................... 32 2.2.2. Công tác huy động vốn ..................................................................... 34 2.2.3. Thực trạng hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 – 2022 ........................................................................................ 36 2.3. Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền .................... 40 2.3.1. Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền theo chỉ tiêu định tính.................................................................................. 40 2.3.2. Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền theo chỉ tiêu định lượng .............................................................................. 46 2.4. Đánh giá chung ........................................................................................ 55 2.4.1. Những kết quả đạt được .................................................................... 55 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ........................................................ 57 Tiểu kết chương 2............................................................................................ 61
Chƣơng 3: NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THỪA THIÊN HUẾ CHI NHÁNH HUYỆN PHONG ĐIỀN ................................................................................................................... 62 3.1. Phương hướng và mục tiêu nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền ........................................................................................... 62 3.1.1. Phương hướng ................................................................................... 62 3.1.2. Mục tiêu ............................................................................................ 62 3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền.. 63 3.2.1. Hoàn thiện quy trình về các quy định thuộc thẩm quyền tại chi nhánh .. 63 3.2.2. Tuân thủ quy trình cho vay ............................................................... 64 3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng ...................... 66 3.2.4. Nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ tín dụng ............................ 68 3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ .............................. 70 3.2.6. Quản lý rủi ro nhằm xử lý kịp thời các khoản vay có vấn đề, hạn chế thấp nhất tổn thất cho ngân hàng .......................................................... 71 3.2.7. Đa dạng hình thức cho vay và mở rộng đối tượng khách hàng ........ 73 3.2.8. Thường xuyên tra cứu thông tin khách hàng qua các hệ thống thông tin khách hàng của NHNN (CIC) ..................................................... 74 3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 75 3.3.1. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế. ................................................................................................... 75 3.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước tỉnh Thừa Thiên Huế ........................ 76 Tiểu kết chương 3............................................................................................ 78 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Diễn giải Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn CN Chi nhánh KHCN Khách hàng cá nhân NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NHTM Ngân hàng thương mại RRTD Rủi ro tín dụng TDNH Tín dụng ngân hàng Techcombank Ngân hàng thương mại cổ phần kỹ thương TMCP Thương mại cổ phần TSĐB Tài sản đảm bảo Vietcombank Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương NHNN Ngân hàng nhà nước
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 - 2022.. 33 Bảng 2.2. Vốn huy động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 – 2022 ............................... 34 Bảng 2.3. Cơ cấu vốn huy động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 – 2022............. 35 Bảng 2.4. Doanh số cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020 – 2022 ...................... 37 Bảng 2.5. Doanh số thu nợ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022 ......................... 38 Bảng 2.6: Tỷ trọng doanh số cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022..... 48 Bảng 2.7. Hiệu suất sử dụng vốn vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022..... 50 Bảng 2.8. Vòng quay vốn tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022 ............... 51 Bảng 2.9. Tỷ trọng thu nhập từ hoạt động cho vay so với Tổng thu nhập Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022 ......................................................................................................... 52 Bảng 2.10. Nợ quá hạn từ hoạt động cho vay Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022..... 53 Bảng 2.11. Nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế chi nhánh huyện Phong Điền giai đoạn 2020-2022 .............................................. 54
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, tình hình kinh tế, chính trị trên thế giới có nhiều biến động ảnh hưởng không nhỏ trực tiếp đến Việt Nam. Ngành ngân hàng luôn đóng vai trò đầu tàu trong việc kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, ổn định tài chính, tiền tệ Quốc gia, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế, xã hội. Đối với các Ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam, cho vay là một hoạt động kinh doanh đem lại thu nhập chủ yếu nhưng cũng chính hoạt động cho vay cũng lấy đi chi phí nhiều nhất nếu ngân hàng không quản lý được chất lượng cho vay. Để đạt được mục tiêu và tầm nhìn dài hạn của mình các ngân hàng cần xây dựng các chính sách cũng như cơ cấu tổ chức cho phù hợp để quản lý một cách hiệu quả. Vì vậy, chất lượng cho vay luôn là mối bận tâm của các lãnh đạo cấp cao và cũng là nhiệm vụ sống còn của một ngân hàng, việc nâng cao chất lượng cho vay là yêu cầu cấp thiết cũng như thách thức đặt ra để hướng đến tăng trưởng tín dụng đồng thời kiểm soát được các yếu tố rủi ro ở mức an toàn luôn là mục tiêu hàng đầu của các NHTM. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Thừa Thiên Huế nói chung và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền nói riêng cũng đặt mục tiêu kiểm soát chất lượng cho vay lên hàng đầu. Những năm trở lại đây, hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền có những bước đột phá nhất định về tăng trưởng quy mô lẫn chất lượng cho vay, nhưng bên cạnh đó không tránh khỏi những rủi ro làm ảnh hưởng đến các mục tiêu tài chính của chi nhánh. Trong giai đoạn 2020 - 2022, tỷ lệ nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền mặc dù có giảm, cụ thể: tỷ lệ nợ xấu năm 2020 là 0,54% thì đến năm 2021 là 0,29%, năm 2022 là 0,44%. 1
Nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng cho vay trong giai đoạn hiện nay, là nhân viên của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền với mong muốn được sử dụng các kiến thức đã được học đóng góp một phần nhỏ bé vào việc xây dựng đơn vị ngày càng vững mạnh, tôi chọn vấn đề nghiên cứu: “Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền” để làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cho đến nay vấn đề nâng cao chất lượng trong hoạt động cho vay tại các NHTM đã được nhiều tác giả nghiên cứu, sau đây là một số đề tài tiêu biểu có liên quan gần đây được tóm lược như sau: - Nguyễn Thị Tú Oanh (2019): “Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Gia Lai’’, Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Ngân hàng, đã phân tích những nội dung chủ yếu như: Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về hoạt động cho vay và chất lượng cho vay; Đánh giá được thực trạng hoạt động cho vay của Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Gia Lai, chỉ ra những thuận lợi, khó khăn trong quá trình cấp tín dụng tại đơn vị; Đề xuất một số giải pháp chủ yếu để Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Gia Lai trong thời kỳ mới, kiến nghị làm tiền đề cho việc triển khai các giải pháp trong thực tế. - Nguyễn Thị Hương Lan (2019) đã thực hiện đề tài “Nâng cao chất lượng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thừa Thiên Huế’’ Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại NHTM; phân tích, đánh giá 2
chất lượng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Vietcombank Chi nhánh Thừa Thiên Huế, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Vietcombank Chi nhánh Thừa Thiên Huế. - Lê Văn Thạnh (2019), Quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại Agribank Chi nhánh huyện Mộ Đức Quảng Ngãi, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường đại học Duy Tân, Đà Nẵng. Trong nghiên cứu này, tác giả đã khái quát về quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại NHTM; phân tích thực trạng quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại Agribank chi nhánh huyện Mộ Đức Quảng Ngãi. Trên cơ sở đó tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị RRTD tại Agribank chi nhánh huyện Mộ Đức Quảng Ngãi . - Nguyễn Thị Thanh Nga (2021), Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Tư Nghĩa Quảng Ngãi, luận văn Thạc sĩ Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Tài chính – Kế toán. Trong nghiên cứu này, tác giả đã hệ thống hóa được những vấn đề lý luận cơ bản về quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại NHTM; phân tích thực trạng quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại Agribank chi nhánh huyện Tư Nghĩa Quảng Ngãi. Trên cơ sở đó tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị RRTD trong cho vay khách hàng cá nhân tại Agribank chi nhánh huyện Tư Nghĩa Quảng Ngãi . - Đào Thị Kim Anh (năm 2018) “Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín – Chi nhánh Bình Thuận”. Luận văn Thạc sĩ Trường Đại học Ngân hàng. Tác giả đã nêu rõ những luận chứng cụ thể và thực tế về chất lượng cho vay của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín; đi sâu tìm hiểu thực trạng hoạt động cho vay của Chi nhánh Bình Thuận đồng thời tìm ra nguyên nhân tác động đến việc nâng cao chất lượng cho vay 3
tại Chi nhánh này. Kết quả nghiên cứu cho thấy những mặt đạt được, chưa đạt được, và những hạn chế. - Lê Thị Kim Oanh (2020), Quản trị RRTD Doanh nghiệp tại Agribank Chi nhánh tỉnh Quảng Ngãi, luận văn Thạc sĩ Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Tài chính – Kế toán. Trong nghiên cứu này, tác giả đã nêu bật những vấn đề cơ bản về quản trị RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại NHTM; phân tích thực trạng quản trị RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại Agribank chi nhánh tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở đó, đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình quản trị RRTD trong cho vay doanh nghiệp tại Agribank chi nhánh tỉnh Quảng Ngãi. Trong các đề tài trên đây các tác giả đã phân tích về rủi ro tín dụng và nâng cao chất lượng cho vay của các NHTM trong thời gian qua và đã đề xuất nhiều giải pháp khác nhau để nâng cao chất lượng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng. Các tác giả cũng đề cập đến phân tích các yếu tố tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng đến hoạt động cho vay về định tính và định lượng, các nhân tố ảnh hưởng đến chúng. Là nhân viên làm việc tại một chi nhánh ngân hàng, tôi kế thừa có chọn lọc các đề tài trên, hầu hết các tác giả đã đưa ra giải pháp mang tính thực tiễn cao cho thấy được sự quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng, từ hoạt động cho vay tại chi nhánh Ngân hàng đang công tác tôi nhận thức được những vấn đề mang tính đặc thù của chi nhánh và tiếp tục nghiên cứu về chất lượng cho vay mang tính thực tế và bám sát với đề tài “Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền” nhằm tìm ra những giải pháp đảm bảo được tính khả thi cao với thực tiễn nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền trong thời gian đến. 4
3. Mục tiêu nghiên cứu 3.1. Mục tiêu chung Mục tiêu chung của đề tài: Nghiên cứu thực tiễn chất lượng cho vay cũng như hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. Đề xuất một số giải pháp thực tiễn để kiểm soát được những yếu tố tiềm ẩn về rủi ro trong hoạt động cho vay, giúp cải thiện và nâng cao hiệu quả chất lượng cho vay đảm bảo tài chính của chi nhánh được ổn định. 3.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa các cơ sở lý luận cũng như thực tiễn về chất lượng cho vay của các NHTM. - Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh và hoạt động cho vay, thực trạng về chất lượng cho vay trong thời gian qua tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. Từ đó nhận biết được những mặt tích cực cũng như những mặt hạn chế của những biện pháp nâng cao chất lượng cho vay trong thời gian qua. - Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền đến năm 2030. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phong Điền. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Nâng cao tính hiệu quả của hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. + Về không gian: Tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 5
Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền + Về Thời gian: Tập trung nghiên cứu trong phạm vi từ năm 2020 – 2022 và đề xuất các giải pháp đến năm 2030. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Đề tài được thực hiện bằng phương pháp định tính, cụ thể sử dụng các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp quy nạp, diễn dịch, đối chiếu - so sánh, thống kê mô tả, phương pháp thu thập số liệu trong nghiên cứu về lý thuyết và thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. Từ đó, đánh giá những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền; qua đó đưa ra những giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng cho vay tại chi nhánh. - Cách thu thập thông tin, số liệu: Căn cứ vào các báo cáo thường niên hàng năm 2020, 2021 và 2022 của Chi nhánh; các thông tin về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. - Nguồn số liệu thu thập cũng bao gồm các số liệu thứ cấp thông qua các báo cáo phản ảnh thực tế về kết quả hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền từ năm 2020 đến 2022. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Như đã nêu ra, việc cải thiện và nâng cao chất lượng trong hoạt động cho vay trong giai đoạn này là rất cần thiết, chất lượng cho vay là vấn đề mà hầu hết Ngân hàng thương mại luôn đưa lên hàng đầu, và tập trung nhiều nguồn lực nhất để xây dựng quy trình tối ưu hóa, đầu tư công nghệ, đào tạo và phát triển con người… không ngoài mục tiêu là nâng cao được chất lượng, hiệu quả, an toàn, trong hoạt động cho vay, và Ngân hàng Nông 6
nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền cũng không nằm ngoại lệ về việc cải thiện và nâng cao chất lượng cho vay, là ngân hàng có tính đặc thù, với 100% vốn của nhà nước, hầu hết các hoạt động cho vay của ngân hàng hướng đến các chính sách hỗ trợ tối đa để phát triển cho tam nông, tuy nhiên hoạt động cho vay nào cũng có rủi ro và không có ngoại trừ. Chính vì thế việc nâng cao chất lượng cho vay là cấp bách, là thiết thực, đối với Ban lãnh đạo Ngân hàng để tối ưu hóa, an toàn khi cấp tín dụng, giảm tỷ lệ rủi ro trong hoạt động cho vay để đảm bảo rằng không còn phải đối mặt với tình trạng nợ xấu tăng cao như hiện nay là một yêu cầu bức thiết cần lưu tâm. 7. Kết cấu luận văn Đề tài có kết cấu 3 chương với các nội dung như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng cho vay của các Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền Chương 3: Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế Chi nhánh huyện Phong Điền. 7
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Chất lƣợng cho vay tại ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại có lịch sử lâu đời và xuất phát trên cơ sở từ những hình thái của kinh tế xã hội. Hoạt động sơ khai nhất của ngân hàng là bảo quản các tài sản có giá trị, tiền bạc của các thương nhân và thu phí dịch vụ. Trải qua một quá trình phát triển lâu dài hoạt động của NHTM đã phát triển rất phong phú, đa dạng. Theo Luật ngân hàng Đan Mạch ban hành năm 1930 cho rằng những ngân hàng thiết yếu gồm các nghiệp vụ nhận tiền ký thác, buôn bán vàng bạc, hành nghề thương mại và các giá trị địa ốc, các phương tiện tín dụng và hối phiếu, thực hiện các nghiệp vụ chuyển ngân, bảo hiểm… Ở Mỹ cho rằng “Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính về tài chính như nhận tiền gửi, chuyển tiền, thanh toán, cho vay, đầu tư, đổi tiền, mua bán ngoại hối và các dịch vụ khác liên quan đến tiền như bảo quản, uỷ thác, làm đại lý trong nước và quốc tế.” [16, trang 6] Theo Mai Văn Bạn (2012) định nghĩa “Ngân hàng thương mại là một một loại hình doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng ngân hàng – một trung gian tài chính cung ứng vốn chủ yếu, hữu hiệu cho nền kinh tế.” [6, trang 9] Tại Việt Nam, khái niệm về NHTM Theo khoản 3, điều 4, Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 ngày ngày 16 tháng 6 năm 2010, “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm 8
mục tiêu lợi nhuận” Như vậy có thể nói rằng, NHTM được thành lập trên cơ sở đúng theo quy định của pháp luật, kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực tiền tệ, với các hoạt động thường xuyên gửi và nhận tiền, và sử dụng tiền đó để hoạt động cấp tín dụng cho cá nhân và tổ chức, cung ứng các dịch vụ khác theo pháp luật quy định nhằm mục tiêu lợi nhuận. - NHTM hoạt động chủ yếu xoay quanh tài chính, tiền tệ có ảnh hưởng trực tiếp đến các lĩnh vực sản xuất cũng như các chủ thể trong nền kinh tế. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng luôn được kiểm soát của chính phủ nhằm ổn định tiền tệ và hạn chế nguy cơ có tác động tiêu cực đến nền kinh tế - xã hội. - Hoạt động kinh doanh của NHTM phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng chính sự tin tưởng của khách hàng, giúp ngân hàng hoạt động một cách hiệu quả. Do đó, nếu lòng tin và tín nhiệm của khách hàng giảm sút thì NHTM sẽ gặp phải khó khăn cho hoạt động kinh doanh của mình. - Kinh doanh của NHTM có thể gặp phải rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá, rủi ro trạng thái vốn, rủi ro hệ thống… khi có sự biến động tiêu cực. Do vậy, NHTM phải có năng lực quản trị để dự đoán tốt nhất các rủi ro có thể xảy ra và có giải pháp đề phòng. Ngày nay, sự phụ thuộc và liên hệ với nhau giữa các NHTM ngày càng cao, có sự canh tranh nhằm khẳng định vị thế trên thị trường. Hoạt động của NHTM rất phong phú, song luận văn trình bày các hoạt động nghiệp vụ cơ bản liên quan đến cho vay KHCN. 1.1.2. Khái niệm về chất lượng cho vay tại ngân hàng 1.1.2.1. Hoạt động cho vay tại ngân hàng Cho vay là khái niệm có nguồn gốc từ lâu đời và được định nghĩa mỗi cách khác nhau qua từng thời kỳ và qua từng nghiên cứu cụ thể khác nhau. 9
Cho vay là hoạt động cấp tín dụng có quan hệ trao đổi của các chủ thể với nhau trong nền kinh tế (có thể dưới hình thức hàng hóa hoặc tiền tệ) với những quy tắc, quy ước thỏa thuận với nhau để có thời gian hoàn trả. Hoạt động cho vay tại ngân hàng là quan hệ vay mượn giữa ngân hàng và khách hàng (dưới hình thức hàng hóa hoặc tiền tệ) với những quy tắc , quy ước thỏa thuận với nhau để có thời gian hoàn trả. Cho vay cũng là hoạt động tài trợ của ngân hàng cho khách hàng (còn được gọi là cấp tín dụng), đóng vai trò quan trọng trong định hướng phát triển lâu dài của một ngân hàng. Theo Adam Mc Carty (2001), cho vay là chuyển nhượng giá trị nhất định từ chủ thể này sang chủ thể khác và sẽ nhận được giá trị sở hữu lớn hơn. Cho vay là hoạt động vô cùng quan trọng nó cung cấp kịp thời nhu cầu về về vốn của các chủ thể trong nền kinh tế. Hiện nay, cho vay là hoạt động không thể thiếu và quyết định sự tồn vong của các chủ thể trong nền kinh tế. Đối với các quan hệ tài chính cụ thể, cho vay là giao dịch trên cơ sở có sự hoàn trả và quy định thời hạn hoàn trả dựa vào thỏa thuận của các chủ thể trong nền kinh tế, thể hiện cụ thể dưới hình thức cấp tín dụng và quy định cụ thể thời hạn trả nợ bằng hợp đồng giao kết. Cho vay cũng là quan hệ vay mượn có thỏa thuận thời gian hoàn trả và là một giao kết đôi bên có lợi. Cho vay thực hiện cho vay dưới hình thức tiền tệ: cho vay bằng tiền tệ là hình thức chủ yếu nhất và tất nhiên cũng là một giao kết có thỏa thuận hoàn trả và đôi bên có lợi, ưu điểm của Cho vay là: - Cho vay nhu cầu tối đa của các chủ thể trong nền kinh tế và có thể tận dụng được khoản tiền nhàn rỗi trong lưu thông. - Cho vay có thời hạn phong phú, các chủ thể tự thỏa thuận với nhau về các loại hình vay vốn và kỳ hạn trả nợ sao cho đáp ứng được nguyện vọng của đôi bên. 10
- Cho vay có phạm vi lớn vì có thể cho vay nhiều đối tượng khác nhau trong nền kinh tế. 1.1.2.2. Chất lượng cho vay tại ngân hàng Mục đích của các NHTM là đảm bảo sự thỏa mãn của khách hàng phù hợp với số lượng giao kết đáp ứng nhu cầu cần vốn của chủ thể song việc kiểm soát và điều tiết để hạn chế rủi ro cũng nằm trong quy trình của ngân hàng từ khi cấp vốn. Chất lượng cho vay được hiểu là khoản vốn mà ngân hàng cấp ra đáp ứng mọi tiêu chí về chất lượng cũng như phù hợp với quy mô và mức độ an toàn cho phép giữa lợi ích của các chủ thể để đảm bảo sự an toàn nâng cao chất lượng trong quy trình vay mượn giữa các chủ thể để kiểm soát, hạn chế tối đa sự rủi ro không mong muốn trong quá trình vay mượn. Chất lượng cho vay là một khái niệm tương đối, và phải dựa vào các tiêu chí khác ngoài cho vay để đánh giá được chất lượng thông qua các tỷ lệ về lãi dự thu về nợ xấu thông qua các kết quả báo cáo của ngân hàng. Chất lượng cho vay còn được đánh giá thông qua trình độ đội ngũ cán bộ, khả năng quản lý của lãnh đạo ở các NHTM. Như vậy, chất lượng cho vay được hiểu là ngân hàng đáp ứng vốn kịp thời với nhu cầu của khách hàng dựa trên sự thỏa thuận cụ thể về thời hạn trả nợ để đáp ứng được lợi ích đôi bên. 1.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay tại ngân hàng Chất lượng cho vay là một chỉ tiêu có vai trò quan trọng trong việc đánh giá sự ổn định của một ngân hàng thông qua hoạt động cấp tín dụng. Các thông số đảm bảo đúng quy định đối với nghiệp vụ cho vay đánh giá được ngân hàng hoạt động hiệu quả. 11