Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Ba Đình

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Ba Đình" là phân tích và đánh giá thực trạng, tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình, qua đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Ba Đình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM CHI NHÁNH BA ĐÌNH Ngành: Tài chính - Ngân hàng HÀ ÁNH NGỌC Hà Nội - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM CHI NHÁNH BA ĐÌNH Ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã ngành: 8340201 Họ và tên học viên: Hà Ánh Ngọc Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thị Hiền Hà Nội - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn của tôi với đề tài “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Ba Đình” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi với sự hướng dẫn từ PGS.TS. Nguyễn Thị Hiền. Các số liệu, kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực, có trích dẫn nguồn gốc đầy đủ và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trước đây. Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2021 Tác giả Hà Ánh Ngọc
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trước hết, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại thương, khoa Sau đại học của trường cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng đến cô Nguyễn Thị Hiền, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất và thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phê bình của các quý thầy cô giáo và các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2021 Tác giả luận văn Hà Ánh Ngọc
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ...................................................................... vii TÓM TẮT LUẬN VĂN .......................................................................................... ix LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .......................8 1.1. Tổng quan tín dụng khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại ..................8 1.1.1. Khái niệm tín dụng khách hàng cá nhân .......................................................8 1.1.2. Đặc điểm của tín dụng khách hàng cá nhân .................................................9 1.1.3. Phân loại tín dụng khách hàng cá nhân ......................................................10 1.1.4. Vai trò của tín dụng khách hàng cá nhân ....................................................13 1.2. Hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại ......14 1.2.1. Khái niệm về hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại ...................................................................................................14 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân ....16 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả tín dụng khách hàng cá nhân ...........22 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................25 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM CHI NHÁNH BA ĐÌNH ...............................................................................26 2.1. Tổng quan về ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình...26 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .................................................................26 2.1.2. Cơ cấu tổ chức ............................................................................................27 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh chủ yếu giai đoạn 2016-2020 ....................28 2.2. Thực trạng hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình ..............................................34
iv 2.2.1. Quy trình tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình .......................................................................34 2.2.2. Các sản phẩm tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình ..............................................................36 2.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình .......................39 2.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình ..............................................58 2.3.1. Kết quả đạt được .........................................................................................58 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân .............................................................................60 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................65 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM CHI NHÁNH BA ĐÌNH ....................................................................66 3.1. Định hướng hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình ..................................................................66 3.1.1. Định hướng phát triển của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình ................................................................................................66 3.1.2. Định hướng hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam ....................................................................................67 3.1.3. Định hướng hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình .....................................................68 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình .....................................69 3.2.1. Giải pháp giúp tăng trưởng dư nợ tín dụng khách hàng cá nhân và giảm chi phí hoạt động ........................................................................................................69 3.2.2. Giải pháp giúp giảm tỉ lệ nợ xấu và tăng trưởng doanh thu từ tín dụng khách hàng cá nhân ...............................................................................................74 3.3. Kiến nghị ............................................................................................................75 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ ............................................................................75
v 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước ...........................................................75 3.3.3. Kiến nghị với ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam ......................76 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................81 KẾT LUẬN ..............................................................................................................82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................83
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Tiếng Việt ATM Automatic Teller Machine CNTT Công nghệ thông tin CP Chính phủ DVNH Dịch vụ ngân hàng DVNHTM Dịch vụ ngân hàng thương mại EXIMBANK Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam EXIMBANK CHI Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) NHÁNH BA chi nhánh Ba Đình ĐÌNH KH Khách hàng L/C Letter of Credit NĐ Nghị định NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NXB Nhà Xuất bản POS Point of Sales SMS Short Message Services TMCP Thương mại cổ phần VN Việt Nam WTO World Trade Organization
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ BẢNG Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016 đến 2020 ....................................................................................................................29 Bảng 2.2: Tình hình cho vay của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn ..............31 2016 - 2020 ...............................................................................................................31 Bảng 2.3: Thu dịch vụ của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 .....33 Bảng 2.4: Cơ cấu cho vay theo tính chất tài sản đảm bảo của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 ...................................................................................40 Bảng 2.5: Cơ cấu cho vay theo mục đích sử dụng vốn của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 .........................................................................................42 Bảng 2.6: Dư nợ tín dụng của Eximbank chi nhánh Ba Đình qua các năm từ 2016 đến 2020 ....................................................................................................................44 Bảng 2.7: Vòng quay vốn tín dụng của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................47 Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ xấu/nợ quá hạn của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................48 Bảng 2.9: Tình hình trích lập dự phòng rủi ro cho vay KHCN tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 ........................................................................50 Bảng 2.10: Hệ số thu nợ tín dụng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 .........................................................................................................51 Bảng 2.11: Hiệu suất sử dụng vốn của Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................53 Bảng 2.12: Tỷ lệ lãi từ tín dụng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................53 Bảng 2.13: Tỷ lệ thu lãi từ tín dụng tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................54 Bảng 2.14: Chi phí cố định so với lãi từ tín dụng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 ...................................................................................56 Bảng 2.15: Tỷ lệ lãi cận biên (NIM) tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020..................................................................................................................57
viii BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Dư nợ TDCN và tổng dư nợ qua các năm 2016-2020 .........................45 Biểu đồ 2.2: Dư nợ và tỷ trọng TDCN giữa các chi nhánh khác của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam trong năm 2020 ..................................................46 SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Cơ cấu sơ đồ tổ chức của Eximbank chi nhánh Ba Đình ........................27
ix TÓM TẮT LUẬN VĂN Có thể nói hoạt động tín dụng đóng một vai trò vô cùng quan trọng và là một phần không thể thiếu trong hệ thống kinh doanh tiền tệ của mỗi ngân hàng. Vấn đề hiệu quả hoạt động tín dụng là vấn đề cốt lõi trong công tác quản trị ngân hàng thương mại, có vai trò quyết định tới kết quả hoạt động kinh doanh của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam và Ngân hàng xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chi nhánh Ba Đình nói riêng. Với mục tiêu mở rộng và không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, Eximbank chi nhánh Ba Đình đã đưa ra những biện pháp cần thiết để nâng cao hiệu quả hoạt động cấp tín dụng, đặc biệt là tín dụng khách hàng cá nhân. Trong khuôn khổ luận văn, tác giả đã tập trung làm rõ một số vấn đề chính như sau: Thứ nhất, tác giả đã nêu rõ những vấn đề lý luận cơ bản về tín dụng và tín dụng khách hàng cá nhân, khái niệm của hiệu quả hoạt động tín dụng, ảnh hưởng của hiệu quả hoạt động tín dụng tới sự phát triển kinh tế xã hội cũng như sự tồn tại và phát triển của ngân hàng thương mại từ đó khẳng định tất yếu một cách khách quan của việc nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng nói chung và tín dụng cá nhân nói riêng, đồng thời luận văn cũng nêu rõ một số công trình nghiên cứu cùng đề tài của các tác giả khác cho thấy được tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài. Thứ hai, luận văn đã phân tích thực trạng của hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình trong giai đoạn từ 2016 đến 2020 và tính hiệu quả trong hoạt động tín dụng cá nhân của chi nhánh, từ đó rút ra được những ưu điểm và hạn chế trong hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân còn tồn tại ở Eximbank chi nhánh Ba Đình. Thứ ba, trên cơ sở chọn lọc kinh nghiệm của hệ thống ngân hàng thương mại tại Việt Nam, luận văn đã đưa ra một số giải pháp và đề xuất những kiến nghị nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân cũng như hoạt động tín dụng chung tại Eximbank chi nhánh Ba Đình.
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngân hàng thương mại (NHTM) là tổ chức kinh doanh tiền tệ làm các dịch vụ như nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán; trong đó hoạt động tín dụng là nghiệp vụ quan trọng nhất mang lại lợi nhuận chính nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất đối với một ngân hàng thương mại. Vì vậy, việc nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng là vấn đề vô cùng quan trọng giúp ngân hàng thương mại đạt được hiệu quả kinh doanh tối ưu nhất. Thực tế trong thời gian qua, môi trường hoạt động tín dụng gặp nhiều khó khăn khi nền kinh tế gặp khủng hoảng, đại dịch Covid-19 khiến các doanh nghiệp trong nước phải tạm dừng hoạt động để chống dịch, vì vậy hoạt động tín dụng nhất là tín dụng doanh nghiệp đối mặt với mức độ rủi ro lớn. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành các chính sách quản lý chặt chẽ mức tăng trưởng dư nợ cho vay hằng năm của các NHTM nhằm thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát khiến nguồn thu nhập từ hoạt động cho vay đối với khách hàng bị chậm lại. Trong giai đoạn hiện nay, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn để duy trì và phát triển, do vậy, việc phát triển cho vay khách hàng doanh nghiệp không phải là ưu tiên số một trong định hướng hoạt động của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam cũng như các NHTM nói chung. Với thị trường nhiều tiềm năng như dân số đông khoảng 90 triệu dân, kết cấu dân số trẻ, thu nhập ngày một cải thiện, phong cách tiêu dùng hiện đại, việc phát triển tín dụng khách hàng cá nhân là sự lựa chọn khôn ngoan của các ngân hàng lúc này đặc biệt là những ngân hàng quy mô không lớn như Eximbank. Thực tế cho thấy thị trường tín dụng cá nhân tạo ra một nền tảng khách hàng vững chắc, ổn định và giúp phân tán rủi ro trong hoạt động tín dụng, đồng thời tạo cơ hội tốt trong bán chéo các sản phẩm dịch vụ khác đặc biệt trong nghiệp vụ ngân hàng hiện đại. Xét trên giác độ tài chính và quản trị ngân hàng, hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tạo ra nguồn thu nhập thường xuyên, ổn định, chắc chắn và đem lại rủi ro thấp nếu so với đối tượng khách hàng là doanh nghiệp. Vì vậy, hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân là giải pháp hữu hiệu nhằm phân tán
2 rủi ro, mở rộng đối tượng khách hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần đa dạng hóa hoạt động của NHTM. Với chiến lược cơ cấu lại để phát triển, Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam đã xây dựng và triển khai dự án "New Eximbank" (bắt đầu từ tháng 1 năm 2017). Eximbank đã thay đổi chiến lược kinh doanh theo hướng tăng cường tương tác từ Hội sở chính đến hệ thống mạng lưới trên cả nước; chú trọng và đẩy mạnh huy động vốn thông qua kênh tiền gửi để cải thiện tốc độ tăng trưởng tiền gửi nhằm đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng (Năm 2018, Eximbank là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tiền gửi nhanh và xếp thứ 10 trong số các ngân hàng thương mại Việt Nam về hiệu quả huy động tiền gửi trên vốn chủ sở hữu; đạt 9.4 lần theo báo cáo tài chính quý IV/2018). Cùng với việc tăng cường huy động vốn thì hoạt động tín dụng nói chung và hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân nói riêng của Eximbank cũng được đẩy mạnh. Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân là điều rất cần thiết, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng trong điều kiện hiện nay, đảm bảo lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Hiện nay, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình đã xây dựng được mối quan hệ tốt với khách hàng trong việc cho vay, tuy nhiên vẫn gặp phải những khó khăn nhất định ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh. Hiểu được những khó khăn, thách thức mà Eximbank chi nhánh Ba Đình đang phải đối mặt, tôi đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình” để nghiên cứu trong luận văn này. 2. Tổng quan các nghiên cứu về đề tài Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng nói chung và tín dụng cá nhân nói riêng là một trong những nội dung quan trọng trong bất kỳ một ngân hàng thương mại nào, do đó đã có nhiều nghiên cứu về hiệu quả hoạt động tín dụng và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong nghiệp vụ cấp tín dụng tại các ngân hàng. Tại Việt Nam, khi chuyển sang cơ chế thị trường, các ngân hàng thương mại đứng trước
3 những khó khăn và thách thức không nhỏ trong hoạt động giữa cơ chế cũ và cơ chế mới, trong đó có những vấn đề trong công tác quản trị tính hiệu quả của hoạt động cấp tín dụng đặc biệt là tín dụng cá nhân. Để khắc phục những khó khăn và thách thức đó, cấp quản lý của các ngân hàng thương mại đã và đang quan tâm phân tích, đánh giá tính hiệu quả trong nghiệp vụ tín dụng nhằm hạn chế những rủi ro cấp tín dụng và đem lại nguồn lợi nhuận lớn cho các ngân hàng. Vì vậy trong những năm gần đây có khá nhiều công trình nghiên cứu sâu về tính hiệu quả của hoạt động tín dụng và tín dụng khách hàng cá nhân nói riêng, đồng thời đưa ra các giải pháp giúp nâng cao về mặt nghiệp vụ đối với hoạt động cấp tín dụng, tiêu biểu trong số đó có một số công trình nghiên cứu như sau: - Luận văn Thạc sỹ “Giải pháp mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng của các Ngân hàng thương mại tại Việt Nam hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Thu, Học viện tài chính (2015) đã đặt trọng tâm ở việc làm rõ các khái niệm, bản chất, các chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động tín dụng, thực trạng của hiệu quả hoạt động tín dụng đồng thời đề xuất hệ thống giải pháp ở góc độ quy mô hoạt động, hệ thống thông tin, chính sách đầu tư và tiềm lực nguồn vốn. - Luận văn Thạc sỹ “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại các Ngân hàng TMCP tại Việt Nam” của tác giả Nguyễn Tiên Phong, Học viện Ngân hàng (2008) đã chỉ rõ những vấn đề cơ bản trong hiệu quả hoạt động tín dụng của một số doanh nghiệp vừa và nhỏ tại các ngân hàng TMCP ở Việt Nam hiện nay tuy nhiên luận văn chưa cập nhật được môi trường kinh doanh ngân hàng trong các năm gần đây cũng như chưa tập trung thích đáng tới các nội dung trong quản trị NHTM hiện đại đã có tác động đáng kể tới hiệu quả hoạt động tín dụng ngân hàng, đặc biệt là hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân trong đó có đối tượng được đề cập đến ở đề tài của luận văn là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. - Luận văn Thạc sỹ Kinh tế “Giải pháp phát triển hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Sài Gòn” của tác giả Triều Mạnh Đức, Đại học Kinh tế tp. Hồ Chí Minh (2009) đã đưa ra được những lí luận cơ bản về hoạt động kinh doanh và hoạt động tín dụng cá nhân tại một NHTM, đồng thời luận văn chỉ rõ được những thành tựu cũng như mặt
4 hạn chế còn tồn tại của hoạt động tín dụng cá nhân. - Luận văn Thạc sỹ “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Đăk Lăk” của tác giả Phạm Trường Giang, Đại học Kinh tế Quốc dân (2014) đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về hiệu quả tín dụng cá nhân và vận dụng vào việc đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động tín dụng của BIDV chi nhánh Đăk Lăk, từ đó đưa ra những giải pháp, chính sách để nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân tại chi nhánh. Các luận văn trên đã làm sáng tỏ một số vấn đề cơ bản về lý luận trong hoạt động tín dụng và tín dụng cá nhân tại các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, đi sâu vào phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân ở các ngân hàng thương mại và qua đó chỉ ra những ưu nhược điểm cũng như những vấn đề tồn tại trong công tác cấp tín dụng, từ đó đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cá nhân và nghiệp vụ tín dụng nói chung. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên chưa tập trung cập nhật được môi trường kinh doanh ngân hàng trong những năm gần đây hơn nữa cũng chưa tập trung thích đáng trong lĩnh vực quản trị ngân hàng thương mại hiện đại có tác động đáng kể tới nghiệp vụ nâng cao tính hiệu quả trong hoạt động cấp tín dụng. Mỗi nghiên cứu đã phản ánh được cơ bản trong lĩnh vực nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng và tín dụng cá nhân, cũng là lĩnh vực mà tác giả đang nghiên cứu. Tuy nhiên, đề tài về nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình trong giai đoạn từ 2016 đến 2020 là chưa từng được nghiên cứu; do vậy đề tài luận văn này là công trình nghiên cứu có sự độc lập nhất định, không trùng lặp với các công trình nghiên cứu khoa học đã được công bố trước đó. Trong quá trình nghiên cứu, luận văn của tác giả có kế thừa, chọn lọc những cơ sở lý luận liên quan đến đề tài nhưng đồng thời cũng có những điểm mới đó là gắn với mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra là nghiên cứu về tính hiệu quả trong hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình giai đoạn 2016-2020 và qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị trong nâng cao hiệu quả hoạt động tín
5 dụng khách hàng cá nhân tại đơn vị trong nền kinh tế mở cửa với nhiều cơ hội phát triển kinh tế nói chung và phát triển hoạt động của các ngân hàng thương mại nói riêng, đồng thời luận văn cũng chỉ rõ những thách thức mà ngân hàng phải đối mặt trong bối cảnh đại dịch toàn cầu gây tác động không nhỏ tới hoạt động cấp tín dụng. Ngoài ra, nội dung luận văn có tham khảo các quy định, quy trình và báo cáo của Ngân hàng xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình và các cơ sở pháp lý là các Quyết định của Luật các tổ chức tín dụng và các Quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng như một số các quy định pháp luật khác. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích và đánh giá thực trạng, tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình, qua đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu ở trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể sau: - Làm rõ những vấn đề cơ bản về hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại. - Làm rõ thực trạng hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình giai đoạn từ năm 2016-2020. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu và phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình.
6 4.2. Phạm vi nghiên cứu Không gian nghiên cứu: nghiên cứu hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Eximbank chi nhánh Ba Đình Thời gian nghiên cứu: số liệu phục vụ nghiên cứu được thu thập từ năm 2016 đến năm 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu trong đó chủ yếu là phương pháp so sánh, phân tích tổng hợp, đánh giá, mô tả và khái quát đối tượng nghiên cứu. - Đối với phương pháp so sánh: đây là phương pháp rất phổ biến để phân tích hoạt động kinh doanh. Phương pháp này được sử dụng trên cơ sở 3 nguyên tắc: + Lựa chọn tiêu chuẩn so sánh : tiêu chuẩn so sánh là chỉ tiêu của một kỳ được lựa chọn làm căn cứ so sánh, được gọi là gốc so sánh. Tuỳ theo mục đích của nghiên cứu mà chọn gốc so sánh thích hợp. Các gốc so sánh có thể là: Tài liệu năm trước, các mục tiêu dự kiến, các chỉ tiêu trung bình của ngành, khu vực kinh doanh… + Điều kiện so sánh: để phép so sánh có ý nghĩa thì điều kiện tiên quyết là các chỉ tiêu được sử dụng phải đồng nhất. Điều kiện có thể so sánh được giữa các chỉ tiêu kinh tế cần được quan tâm cả về thời gian và không gian. + Kỹ thuật so sánh: để đáp ứng các mục tiêu nghiên cứu thường sử dụng những kỹ thuật so sánh sau: So sánh bằng số tuyệt đối, so sánh bằng số tương đối, so sánh bằng số bình quân, so sánh mức biến động tương đối điều chỉnh theo hướng quy mô chung. - Đối với phương pháp nghiên cứu tài liệu: thu thập các thông tin liên quan đến cơ sở lý thuyết của đề tài, kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài, các chủ trương chính sách liên quan đến đề tài và các số liệu thống kê. Các bước
7 nghiên cứu tài liệu thường trải qua 3 bước: thu thập tài liệu, phân tích tài liệu và trình bày tóm tắt các nội dung nghiên cứu trước đó. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục các chữ viết tắt, danh mục bảng, hình vẽ, biểu đồ, tài liệu tham khảo, luận văn được chia thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam chi nhánh Ba Đình
8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan tín dụng khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm tín dụng khách hàng cá nhân Quan hệ tín dụng ra đời và tồn tại xuất phát từ đòi hỏi khách quan của quá trình tuần hoàn vốn để giải quyết hiện tượng dư thừa và thiếu hụt vốn diễn ra thường xuyên giữa các chủ thể trong nên kinh tế. Theo Mác, tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị từ người sở hữu sang người sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định, khi đến hạn người sử dụng phải hoàn trả một giá trị lớn hơn giá trị ban đầu. Như vậy, theo quan điểm này tín dụng có ba nội dung chủ yếu đó là tính chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị, tính thời hạn và tính hoàn trả. Theo luật của các tổ chức tín dụng năm 2010 đã được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam thông qua thì cấp tín dụng là việc thỏa thuận để tổ chức hay cá nhân sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác. Theo Nguyễn Thị Mùi (2006), có nhiều cách định nghĩa nhưng tín dụng ngân hàng thường chứa đựng ba nội dung chính như sau: Thứ nhất: Có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu vốn sang người sử dụng vốn Thứ hai: Sự chuyển nhượng này mang tính thời hạn Thứ ba: Sự chuyển nhượng này có kèm theo chi phí và rủi ro. Trên cơ sở định nghĩa tín dụng ngân hàng nêu trên và xét trong phạm vi của luận văn này, đối tượng khách hàng cá nhân bao gồm các cá nhân và hộ gia đình có chứng nhận đăng ký kinh doanh cá thể, từ đó đưa ra định nghĩa tín dụng khách hàng cá nhân như sau:
9 Tín dụng khách hàng cá nhân là hình thức mà trong đó ngân hàng thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng vốn của mình cho khách hàng cá nhân hoặc hộ gia đình sử dụng trong một thời hạn nhất định phải hoàn trả gốc và lãi với mục đích phục vụ đời sống và sản xuất kinh doanh dưới hình thức cá thể hoặc hộ kinh doanh cá thể. Tín dụng khách hàng cá nhân có đóng góp lớn đến sự lưu thông các nguồn vốn trong xã hội, điều chuyển vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu, từ nơi hiệu quả thấp đến nơi hiệu quả cao để đáp ứng nhu cầu vốn cho việc kinh doanh hoặc tiêu dùng của cá nhân và hộ gia đình (Lê Văn Tề, 2013). Trên thế giới, tín dụng khách hàng cá nhân được phát triển mạnh mẽ từ đầu những năm 80 của thế kỷ XX. Ở Việt Nam, tín dụng khách hàng cá nhân hay cho vay cá nhân chỉ bắt đầu từ những năm đầu của thập kỷ 90, thời gian đầu các sản phẩm còn sơ sài, đơn điệu. Tuy nhiên những năm gần đây, tín dụng khách hàng cá nhân có xu hướng bùng nổ cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội thời kỳ mở cửa và hội nhập. Việt Nam có dân số hơn 90 triệu dân với kết cấu dân số trẻ, thu nhập ngày càng cao, nhu cầu tiêu dùng và mua sắm ngày càng lớn; điều này mang lại cơ hội và tiềm năng để các ngân hàng thương mại phát triển tín dụng khách hàng cá nhân. 1.1.2. Đặc điểm của tín dụng khách hàng cá nhân - Quy mô các khoản vay nhỏ nhưng số lượng các khoản vay lớn: Trên thực tế, các khoản vay của tín dụng khách hàng cá nhân thường hướng đến hai đối tượng chủ yếu là cho vay hộ gia đình để bổ sung vốn sản xuất kinh doanh và cho vay tiêu dùng như mua xe, sửa nhà, xây nhà. Tuy nhiên, do năng lực của khách hàng vay bị hạn chế về tài sản đảm bảo, năng lực tài chính, nguồn trả nợ và qua đánh giá tính phù hợp của nhu cầu vốn nên các khoản vay hướng đến khách hàng cá nhân thường có quy mô nhỏ lẻ (Hồ Diệu, 2009). Số lượng khách hàng cá nhân lớn do đối tượng là các cá nhân trong xã hội bao gồm cả người có thu nhập thấp đến người có thu nhập cao. Mặt khác, do nhu cầu vay của các cá nhân trong xã hội rất phong phú và đa dạng nên số lượng các khoản vay cá nhân thường lớn.