Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại NHTMCP công thương Việt Nam - Chi nhánh Phúc Yên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu thực trạng thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên và cách áp dụng mô hình giả lập mô hình giả lập Monte Carlo để cho thấy sự vượt trội của mô phỏng Monte Carlo so với các phương pháp thẩm định khác mà ngân hàng đang sử dụng. Đồng thời, đề tài đề xuất các phương pháp nâng cao ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại NHTMCP công thương Việt Nam - Chi nhánh Phúc Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG o0o LUẬN VĂN THẠC SĨ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TRONG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng ĐOÀN THỊ CHI
Hà Nội – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG o0o LUẬN VĂN THẠC SĨ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TRONG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN Ngành: Tài chính – Ngân hàng – Bảo hiểm Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 60340201 Họ và tên: Đoàn Thị Chi Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS. Nguyễn Việt Dũng
Hà Nội – 2017
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn Thạc sỹ kinh tế “Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại NHTMCP công thương Việt Nam Chi nhánh Phúc Yên” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi dưới sự hướng dẫn của PGS, TS Nguyễn Việt Dũng. Các thông tin, số liệu và tài liệu mà tôi sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và không vi phạm các quy định của pháp luật. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ các ấn phẩm, công trình nghiên cứu nào khác. Tôi xin cam đoan những điều trên là đúng sự thật, nếu sai, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày tháng năm 2017 H ọc viên Đoàn Thị Chi
ii LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng dạy trong chương trình Cao học ngành Tài chính – Ngân hàng tại trường Đại học Ngoại thương, những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích làm cơ sở để tôi thực hiện tốt luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS,TS. Nguyễn Việt Dũng đã tận tình hướng dẫn tôi trong thời gian thực hiện luận văn. Những gì thầy đã hướng dẫn, chỉ bảo đã cho tôi rất nhiều kinh nghiệm quý báu trong thời gian thực hiện đề tài. ̀ ̉ ơn cac thây cô trong hôi đông châm luân văn đa cho Tôi xin chân thanh cam ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ̃ tôi nhưng đong gop quy bau đê hoan chinh luân văn nay. ̃ ́ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ ̀ Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban lãnh đạo cũng như các cán bộ nhân viên của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Phúc Yên đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong quá trình thu thập dữ liệu và thông tin cho luận văn này. Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn. Rất mong nhận được ý kiến góp ý của quý Thầy/Cô để luận văn được hoàn
iii thiện hơn. Hà Nội, tháng 04 năm 2017 Học viên Đoàn Thị Chi MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................ii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ....................................................................v TÓM TẮT LUẬN VĂN........................................................................................v LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ SỬ DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..........................................................................................6 CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TRONG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRƯỜNG HỢP NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN.........................................39 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG TÍNH ỨNG DỤNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG MÔ PHỎNG MONTE CARLO ĐỂ THẨM ĐỊNH RỦI RO DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN............................................................................................71 KẾT LUẬN..........................................................................................................93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................94
iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung NHTM Ngân hàng thương mại TCTD Tổ chức tín dụng NHNN Nhà Ngân hàng Nhà nước Vietinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam NHCT Việt Nam Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam NHCT Phúc Yên Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên BEPq Điểm hòa vốn sản lượng tiêu thụ BRP$ Điểm hòa vốn doanh thu XLRR Xử lý rủi ro CBTĐ Cán bộ thẩm định
v DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................ii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ....................................................................v TÓM TẮT LUẬN VĂN........................................................................................v LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ SỬ DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..........................................................................................6 CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TRONG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRƯỜNG HỢP NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN.........................................39 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG TÍNH ỨNG DỤNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG MÔ PHỎNG MONTE CARLO ĐỂ THẨM ĐỊNH RỦI RO DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚC YÊN............................................................................................71 KẾT LUẬN..........................................................................................................93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................94 TÓM TẮT LUẬN VĂN Đối với các ngân hàng, phân tích và kiểm soát được rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư là vấn đề luôn được quan tâm hàng đầu trong qui trình cho vay. Hầu hết các nhân viên thẩm định tín dụng đều khẳng định rủi ro của dự án đầu tư có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tín dụng. Mặt khác thời gian gần đây có ghi
vi nhận số lượng tăng lên của nợ xấu mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc không đo lường được rủi ro. Do đó, phân tích rủi ro sẽ giúp ngân hàng có được sự chủ động và an toàn trong quá trình cho vay. Trong phạm vi đề tài này sẽ giới thiệu ứng dụng mô phỏng Monte Carlo để phân tích rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên. Kết cấu luận văn gồm ba chương với các nội dung chính như sau: Chương 1: Những lý luận cơ bản về thẩm định dự án đầu tư sử dụng mô hình giả lập Monte Carlo tại các Ngân hàng thương mại. Tại chương 1, tác giả trình bày cơ sở lý luận về thẩm định dự án đầu tư và phân tích rủi ro bằng mô phỏng Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại các ngân hàng thương mại. Chương 2: Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư – trường hợp NHCT Phúc Yên. Tại chương 2, tác giả giới thiệu chung về NHCT Phúc Yên – chất lượng nợ, thực trạng sử dụng các phương pháp thẩm định rủi ro tín dụng và hướng dẫn cách sử dụng mô phỏng Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư với một dự án cụ thể. Chương 3: Các giải pháp nâng cao tính ứng dụng của mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên. Sau khi nêu ra được sự vượt trội của mô phỏng Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại các NHTM và hướng dẫn cách sử dụng mô phỏng Monte Carlo thông qua một ví dụ cụ thể tại NHCT Phúc Yên, tại chương 3, tác giả tiếp tục đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao tính ứng dụng của mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên.
vii
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Cho tới tận những năm 1960, phương pháp thẩm định tài chính dự án phổ biến là thời gian thu hồi vốn không có chiết khấu (payback period), tỉ lệ lợi nhuận kế toán (accounting rate of return) và phân tích điểm hòa vốn (breakeven point). Những phương pháp đánh giá và thẩm định dự án tĩnh này có một điểm yếu cốt lõi là chúng không tính đến yếu tố thời gian của tiền tệ và do vậy nó chưa phản ánh đúng rủi ro thực tế của dự án, dẫn đến những sai lầm trong việc ra quyết định có hay không chấp nhận đầu tư vốn vào dự án bởi những nhà đầu tư (Ross & Westerfield, 2012; Brealey & Myers, 2013). Đến cuối những năm 1960, nhằm hạn chế nhược điểm trên của các phương pháp thẩm định trên, các nhà quản trị, các nhà đầu tư cũng như các tổ chức tài chính đã sử dụng các phương pháp thẩm định tài chính dự án mà có tính đến yếu tố thời gian của tiền tệ với trọng tâm là chiết khấu dòng tiền tự do. Nổi bật trong số các phương pháp này là đánh giá dự án dựa trên giá trị hiện tại ròng NPV và tỉ lệ hoàn vốn nội bộ IRR (Berk & DeMarzo, 2012; Ross & Westerfield, 2012). Tuy nhiên bản thân các phương pháp này lại nảy sinh một nhược điểm mới: tất cả chúng đều dựa trên một giả định then chốt rằng dòng tiền của dự án (cũng như các biến đầu vào khác) là cố định. Đây rõ ràng là một giả định rất yếu vì trong thế giới thực, các biến đầu vào này là không cố định là phụ thuộc nhiều vào các biến động của nền kinh tế. Trước đòi hỏi về một phương pháp đánh giá và thẩm định dự án trong những điều kiện không chắc chắn, kể từ những năm cuối thập niên 80 giới đầu tư, chủ yếu là các tổ chức tài chính lớn đã sử dụng một phương pháp thẩm định và đánh giá mới dựa trên mô phỏng Monte Carlo nhằm tính đến yếu tố không chắc chắn và bất định về các thông tin đầu vào trong quá trình đánh giá. Monte Carlo là một phương pháp tính toán dựa trên cơ sở xác suất – thống kê được phát minh bởi bộ ba Stanislaw Ulam, John von Neumann và Nicholas Metropolis nhằm
2 giải quyết những khó khăn trong việc thiết kế và chế tạo quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới thuộc dự án tối mật Mahattan ở thế chiến thứ hai. Mặc dù nền tảng lý thuyết của phương pháp tính toán này là hoàn thiện và đã khẳng định sức mạnh của nó nhưng trong một thời gian dài, phương pháp này ít phổ biến do khối lượng tính toán là rất lớn. Tuy nhiên, từ những nhăm 1980 trở đi sức mạnh tính toán của các máy tính ngày càng được cải thiện nên phương pháp Monte Carlo đã được vận dụng ở hầu hết các vấn đề khác nhau trong đó có công tác thẩm định tài chính dự án (Brigham & Ehrhardt, 2013). Tại NHTMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên, phương pháp Monter Carlo hiện vẫn chưa được sử dụng phổ biến trong việc thẩm định và đánh giá dự án mặc dù trên thế giới phương pháp này đã được sử dụng phổ biến trong gần 30 năm qua. Hơn nữa trong khoảng 10 năm trở lại đây nền kinh tế Việt Nam đã ngày càng trở nên khó đoán và nhạy cảm hơn trước những những biến động của các biến số kinh tế vĩ mô cũng như tình hình kinh tế chính trị không chỉ ở trong nước mà còn trên thế giới. Điều này ngụ ý rằng việc áp dụng phương pháp Mote Carlo cho thẩm định dự án tại NHTMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên là cần thiết và đáp ứng được những biến đổi liên tục của nền kinh tế để đảm bảo ra quyết định cho vay đúng đắn. Trước khoảng trống nghiên cứu đó, em quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu là “Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo cho thẩm định dự án đầu tư tại NHTMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên”. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu thực trạng thẩm định dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên và cách áp dụng mô hình giả lập mô hình giả lập Monte Carlo để cho thấy sự vượt trội của mô phỏng Monte Carlo so với các phương pháp thẩm định khác mà ngân hàng đang sử dụng. Đồng thời, đề tài đề xuất các phương pháp nâng cao ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên.
3 3. Tổng quan tình hình nghiên cứu: Trong những năm vừa qua có một số công trình nghiên cứu khoa học cũng nghiên cứu về mô phỏng Monte Carlo, điển hình là các công trình sau: Đề tài luận văn Thạc sĩ của Trần Viết Nghị về “ Ứng dụng mô phỏng Monte Carlo thông qua phần mềm Crystal Ball để phân tích rủi ro trong việc xác định giá thành xây dựng”do PGS, TS Nguyễn Thị Cúc (Đại học Đà Nẵng) làm chủ nhiệm, năm hoàn thành: 2012. Công trình đã cho chúng ta một cách nhìn khái quát về phần mềm Crystal Ball và ứng dụng Crystal Ball trong phân tích rủi ro giá thành xây dựng công trình do ảnh hưởng của chi phí vật tư. Chúng ta có thể sử dụng kết quả của công trình làm yếu tố dữ liệu đầu vào cho mô phỏng Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại NHCT Phúc Yên. Đề tài luận văn Thạc sĩ của Lương Thị Thanh “Ứng dụng phương pháp giả lập Monte Carlo vào định giá cổ phiếu của công ty cổ phần Bibica” do PGS, TS Nguyễn Việt Dũng (Đại học Ngoại thương) hướng dẫn, năm hoàn thành: 2014. Công trình đã cho chúng ta cái nhìn khái quát về Monte Carlo và ứng dụng trong định giá cổ phiếu. Đề tài luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Kim Ngân “Áp dụng giả lập Monte Carlo trong thẩm định tài chính dự án đầu tư tại Việt Nam” do PGS, TS Nguyễn Việt Dũng (Đại học Ngoại thương) hướng dẫn, năm hoàn thành: 2015. Công trình đã cho chúng ta cái nhìn khái quát về Monte Carlo và ứng dụng trong thẩm định dự án đầu tư nói chung. Đề tài luận văn Thạc sĩ của Trần Tiến Dũng “Ứng dụng giả lập Monte Carlo trong định giá cổ phiếu tại Việt Nam” do PGS, TS Nguyễn Việt Dũng (Đại học Ngoại thương) hướng dẫn, năm hoàn thành: 2016. Công trình đã cho chúng ta cái nhìn khái quát về Monte Carlo và ứng dụng trong định giá cổ phiếu tại Việt Nam. Tham khảo các nghiên cứu trên và một số nghiên cứu khác, nhận thấy rằng mô phỏng Monte Carlo có ứng dụng rất lớn trong việc phân tích các lĩnh vực liên quan đến rủi ro trong đó có thẩm định dự án đầu tư. Tuy nhiên chưa có
4 nghiên cứu nào về việc ứng dụng mô phỏng Monte Carlo trong ngân hàng thương mại. Do đó rất cần thiết để nghiên cứu cách ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư tại NHCT Phúc Yên. 4. Đối tượng nghiên cứu: Phương pháp sử dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận về thẩm định dự án đầu tư sử dụng mô hình giả lập Monte Carlo tại các Ngân hàng thương mại, tại đó nêu bật lên sự vượt trội của mô hình giả lập Monte Carlo. Hướng dẫn cách ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư – trường hợp tại NHCT Phúc Yên thông qua phần mềm Crystal Ball. Đề xuất các giải pháp nâng cao tính ứng dụng của mô hình giả lập Monte Carlo thông qua phần mềm Crystal Ball trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên. 6. Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp được sử dụng trong quá trình thực hiện luận văn bao gồm: Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết, phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết, phương pháp quan sát, phương pháp phân tích và so sánh, phương pháp xác suất thống kê, phương pháp định lượng. Phạm vi về nội dung nghiên cứu: các giải pháp nâng cao tính ứng dụng của mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên. Giới hạn về địa điểm nghiên cứu: Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – chi nhánh Phúc Yên
5 7. Cấu trúc bài luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục chữ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo thì nội dung chính của luận văn gồm ba chương: Chương 1: Những lý luận cơ bản về thẩm định dự án đầu tư sử dụng mô hình giả lập Monte Carlo tại các Ngân hàng thương mại. Chương 2: Ứng dụng mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định dự án đầu tư – trường hợp NHCT Phúc Yên. Chương 3: Các giải pháp nâng cao tính ứng dụng của mô hình giả lập Monte Carlo trong thẩm định rủi ro dự án đầu tư tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Phúc Yên.
6 CHƯƠNG 1:NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ SỬ DỤNG MÔ HÌNH GIẢ LẬP MONTE CARLO TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. 1.1 Những vấn đề cơ bản về thẩm định dự án đầu tư tại các Ngân hàng thương mại. 1.1.1 Khái niệm thẩm định dự án đầu tư: Thẩm định dự án đầu tư là một quá trình áp dụng kỹ thuật phân tích toàn diện nội dung dự án đã được thiết lập theo một trình tự hợp lý và theo những tiêu chuẩn kinh tế kỹ thuật để đi đến kết luận chính xác về hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh tế xã hội môi trường nhằm đáp ứng yêu cầu mục tiêu phát triển của chủ đầu tư và của quốc gia. (Phước Minh Hiệp, Lê Thị Vân Dân, Thiết lập và thẩm định dự án đầu tư, NXB Lao động xã hội, tr15) Như vậy thẩm định dự án đầu tư là một quá trình giải quyết các công việc sau:  Rà soát lại toàn bộ nội dung dự án đã được lập có đầy đủ hay không? Nếu còn thiếu thì yêu cầu chủ đầu tư bổ sung theo đúng qui định.  Xem xét toàn bộ các quan điểm, các cách xử lý thông tin, việc xác định mục tiêu, kết quả, các nguồn lực, các kế hoạch…nhằm xem xét, đánh giá tính hợp lý của các tính toán trong dự án.  So sánh một cách có hệ thống các chỉ tiêu của dự án với các tiêu chuẩn mà nhà đầu tư kỳ vọng để đánh giá được tính hiệu quả của dự án.  Rà soát lại từng nội dung của dự án, xem xét khả năng thực thi của chúng để đánh giá được tính khả thi của dự án.  Kết luận dự án có được đầu tư hay không?
7 Dưới con mắt của Ngân hàng, kết luận dự án đầu tư được hay không thông qua đánh giá tính khả thi, tính hiệu quả của dự án là vô cùng quan trọng. Chính vì vậy, ngân hàng phải tiến hành hàng loạt các hoạt động mà người ta gọi là thẩm định nhằm trả lời cho câu hỏi “Có nên cho vay hay không?” 1.1.2 Vai trò và mục đích của thẩm định dự án đầu tư tại các Ngân hàng thương mại: Để một lượng vốn lớn bỏ ra ở hiện tại và chỉ có thể thu hồi dần trong tương lai khá xa, thì trước khi chi vào các công cuộc đầu tư phát triển, các nhà đầu tư đều tiến hành soạn thảo chương trình, dự án hoặc báo cáo đầu tư …tùy theo tính chất của dự án. Soạn thảo và việc thực hiện dự án là công việc rất phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, nhiều nghề, nhiều lĩnh vực… nên phải huy động sức lực, trí tuệ của nhiều người, nhiều tổ chức. Việc tổ chức, phối hợp các hoạt động của các chuyên ngành khác nhau trong tiến trình đầu tư khó tránh được những bất đồng, mâu thuẫn hay sai sót vì vậy cần phải được theo dõi, rà soát, điều chỉnh lại thông qua quá trình thẩm định dự án. Các ngân hàng muốn tài trợ hay cho vay vốn đối với dự án, để ngăn chặn sự đổ bể lãng phí vốn đầu tư thì cần kiểm tra lại tính hiệu quả, tính khả thi và tính hiện thực của dự án thông qua quá trình thẩm định dự án. Ngân hàng chỉ cho vay khi dự án đem lại hiệu quả để họ có thể thu hồi vốn đúng hạn. Thông qua quá trình thẩm định dự án giúp cho Ngân hàng: Làm căn cứ để quyết định có nên cho vay hay không? Biết được mức độ hấp dẫn về hiệu quả tài chính để có thể an tâm hoặc lựa chọn cơ hội đầu tư tốt nhất cho đồng vốn mà mình bỏ ra. Biết được khả năng sinh lời của dự án và khả năng thanh toán nợ từ đó quyết định các hình thức cho vay và mức độ cho vay đối với nhà đầu tư.
8 Biết được tuổi thọ của dự án để áp dụng linh hoạt các về lãi suất và thời hạn trả nợ vay. Làm căn cứ tư vấn cho đơn vị vay vốn có phương hướng và biện pháp xử lý các vấn đề liên quan ðến dự án một cách tốt nhất. Nói tóm lại, thẩm định dự án là cơ sở giúp các Ngân hàng ra quyết định tài chính nhằm hạn chế ở mức thấp nhất các rủi ro khi tham gia vào dự án. Mục đích của Thẩm định tín dụng là : Xác định mục đích sử dụng vốn vay, số tiền cho vay, thời gian cho vay t ối đa, loại hình cấp tín dụng, phương thức trả nợ, giá trị TSĐB, các chính sách ưu đãi mà tùy từng khách hàng được hưởng kèm theo đó là các điều kiện giải ngân, điều kiện áp dụng ưu đãi, điều kiện quản lý TSĐB, phương thức giải ngân và các yêu cầu quản lý khác theo quy định của từng Ngân hàng. Đánh giá khả năng hoàn trả vốn vay cho Ngân hàng trên cơ sở tìm hiểu và đánh giá trung thực, khách quan, toàn diện và chính xác về khách hàng. Từ đó ra quyết định cho vay hoặc không cho vay. Hạn chế rủi ro tín dụng, ổn định thị trường tài chính, nâng cao chất lượng và hiệu quả kinh doanh của các NHTM, hạn chế rủi ro đạo đức trong kinh doanh Ngân hàng. Thẩm định tín dụng là khâu không thể thiếu trong quy trình cấp tín dụng của NHTM. Bên cạnh đó, ý nghĩa của việc thẩm định tín dụng đó là: Giúp đánh giá mức độ tin cậy, mức độ rủi ro của phương án sản xuất kinh doanh hoặc các dự án đầu tư của khách hàng. Giúp Ngân hàng đưa ra quyết định cho vay chính xác, hạn chế sai lầm và hạn chế rủi ro phát sinh trong quá trình cấp tín dụng. Giảm xác suất hai loại sai lầm quan trọng trong quyết định cho vay: cấp tín dụng cho dự án khoản vay xấu, khoản vay có nhiều rủi ro và từ chối cấp tín dụng cho dự án, khoản vay tốt.
9 Yêu cầu thẩm định tín dụng phải được tiến hành trung thực, khách quan trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật; phân công công việc thẩm định tuân thủ theo quy trình thẩm định và kinh nghiệm của các nhân viên, thiết lập hệ thống kiểm tra giám sát chặt chẽ. Ngoài ra, Ngân hàng luôn phải xây dựng quy trình thẩm định một cách khoa học, hợp lý, phù hợp với khẩu vị kinh doanh của mỗi Ngân hàng. 1.1.3 Quy trình thẩm định tín dụng Quy trình thẩm định tín dụng là một khâu trong quy trình cấp tín dụng của các Ngân hàng. Sơ đồ quy trình thẩm định tín dụng và quy trình cấp tín dụng được khái quát tại sơ đồ sau: Xem xét hồ sơ vay của khách hàng Thu thập thông tin bổ sung cần thiết Thẩm định phương án sản xuất kinh doanh/ dự án kinh doanh Ước lượng và kiểm soát rủi ro tín dụng Kết luận về khả năng thu hồi nợ vay Hình 1.1: Quy trình thẩm định tín dụng (Nguồn: TS. Nguyễn Minh Kiều 2011, Tín dụng và thẩm định tín dụng Ngân hàng, NXB Tài chính) Các bước thẩm định như sau: