Luận văn: Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty xây dựng công trình Hoàng Hà

Chia sẻ: Hoang Thuy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

189
lượt xem 91
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lao động là yếu tố đầu vào quan trọng nhất của mọi doanh nghiệp. Nâng cao năng suất lao động là con đường cơ bản để nâng cao hiệu quả kinh doanh, tạo uy tín và khẳng định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty xây dựng công trình Hoàng Hà

Luận văn Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty xây dựng công trình Hoàng Hà  
L I NÓI U. Lao ng là y u t u vào quan tr ng nh t c a m i doanh nghi p. Nâng cao năng su t lao ng là con ư ng cơ b n nâng cao hi u qu kinh doanh, t o uy tín và kh ng nh v trí c a doanh nghi p trên th trư ng c nh tranh ngày càng kh c li t. Ti n lương là m t ph m trù kinh t xã h i c bi t quan tr ng vì nó liên quan tr c ti p t i l i ích kinh t c a ngư i lao ng. L i ích kinh t là ng l c thúc y ngư i lao ng nâng cao năng su t lao ng. T vi c g n ti n lương v i k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh n vi c nâng cao m c s ng n nh và vi c phát tri n cơ s kinh t là nh ng v n không th tách r i. T ó s ph c v c l c cho m c ích cu i cùng là con ngư i thúc y s tăng trư ng v kinh t , làm cơ s t ng bư c nâng cao i s ng lao ng và cao hơn là hoàn thi n xã h i loài ngư i. Xu t phát t t m quan tr ng c a công tác ti n lương trong qu n lý doanh nghi p em ã ch n tài: “H ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương t i Công ty trách nhi m h u h n xây d ng công trình Hoàng Hà làm báo cáo th c t p t ng h p ngoài l i m u và k t lu n g m 3 chương: Chương I: Lý lu n chung v h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương. Chương II: Th c tr ng h ch toán ti n lương t i Công ty xây d ng Kim Thành. Chương III: M t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác k toán ti n lương c a Công ty. Do th i gian và h n ch v th c ti n khoá lu n không th tránh kh i sai sót, em r t mong ư c s c m thông và óng góp ý ki n c a các th y cô và các b n. Em xin chân thành c m ơn.! 1
CHƯƠNG I LÝ LU N CHUNG V H CH TOÁN TI N LƯƠNG VÀ CÁC KHO N TRÍCH THEO LƯƠNG I. KHÁI NI M VÀ CÁC NHÂN T NH HƯ NG T I TI N LƯƠNG 1. Khái ni m và các nhân t nh hư ng t i ti n lương: - Theo quan ni m c a Mác: Ti n lương là bi u hi n b ng ti n c a giá tr s c lao ng. - Theo quan ni m c a các nhà kinh t h c hi n i: Ti n lương là giá c c a lao ng, ư c xác nh b i quan h cung c u trên th trư ng lao ng. Vi t nam trong th i kỳ k ho ch hoá t p trung, ti n lương ư c hi u là m t b ph n thu nh p qu c dân dùng bù p hao phí lao ng t t y u do Nhà nư c phân ph i cho công nhân viên ch c b ng hình th c ti n t phù h p v i quy lu t phân ph i theo lao ng. Hi n nay theo i u 55 - B Lu t Lao ng Vi t Nam quy nh ti n lương c a ngư i lao ng là do hai bên tho thu n trong h p ng lao ng và ư c tr theo năng su t lao ng, ch t lư ng và hi u qu công vi c. M c lương t i thi u do Nhà nư c quy nh là 290.000 / tháng - Ti n lương là m t b ph n c a s n ph m xã h i bi u hi n b ng ti n ư c tr cho ngư i lao ng d a trên s lư ng và ch t lư ng lao ng c a h dùng bù p l i hao phí lao ng c a m i ngư i dùng bù p l i hao phí lao ng c a h và nó là m t v n thi t th c i v i cán b công nhân viên.Ti n lương ư c quy nh m t cách úng n, là y u t kích thích s n xu t m nh m , nó kích thích ngư i lao ng và làm vi c, nâng cao trình tay ngh , c i ti n k thu t nh m nâng cao năng su t lao ng. - Ngư i lao ng sau khi s d ng s c lao ng t o ra s n ph m thì ư c tr m t s ti n công nh t nh. Xét v hi n tư ng ta th y s c lao ng ư c em trao i l y ti n công. V y có th coi s c lao ng là hàng hoá, m t lo i hàng hoá c bi t. Và ti n lương chính là giá c c a hàng hoá c bi t ó, hàng hoá s c lao ng. Vì hàng hoá s c lao ng c n ư c em ra trao i trên th trư ng lao ng trên cơ s tho thu n gi a ngư i mua v i ngư i bán, ch u s tác ng c a quy lu t giá tr , quy lu t cung c u. Do ó giá c s c lao ng s bi n i theo giá c c a các y u t c u thành cũng như quan h cung c u v lao ng. Như v y khi coi ti n công là giá tr 2
c a lao ng thì giá c này s hình thành trên cơ s tho thu n gi a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng. Giá c s c lao ng hay ti n công có th tăng ho c gi m ph thu c vào cung c u hàng hoá s c lao ng. Như v y giá c ti n công thư ng xuyên bi n ng nhưng nó ph i xoay quanh giá tr s c lao ng cung như các lo i hàng hoá thông thư ng khác, nó òi h i m t cách khách quan yêu c u tính úng, tính giá tr c a nó. M t khác giá ti n công có bi n ng như th nào thì cũng ph i m b o m c s ng t i thi u ngư i lao ng có th t n t i và ti p t c lao ng. - M t khác ti n lương còn là y u t u vào c a quá trình s n xu t s n ph m do v y giá tr c a s c lao ng (ti n lương) còn ph thu c vào giá c c a s n ph m khi ư c tiêu th trên th trư ng. * Nguyên t c cơ b n trong t ch c ti n lương g m có 3 nguyên t c cơ b n: + Áp d ng tr lương ngang nhau cho lao ng cùng m t ơn v s n xu t kinh doanh b t ngu n t nguyên t c phân ph i theo lao ng có ý nghĩa khi quy t nh các ch ti n lương nh t thi t không phân bi t tu i tác, dân t c, gi i tính. + mb ot c tăng năng su t lao ng l n hơn t c tăng ti n lương. ây là nguyên t c t o cơ s cho vi c gi m giá thành, tăng tích lu b i vì năng su t lao ng không ch ph thu c vào các nhân t ch quan c a ngư i lao ng (trình tay ngh , các bi n pháp h p lý s d ng th i gian) mà còn ph thu c vào các nhân t khách quan (s d ng h p lý nguyên v t li u, áp d ng công ngh m i). + Ph i m b o m i tương quan h p lý v ti n lương gi a nh ng ngư i làm ngh khác nhau trong các lĩnh v c c a n n kinh t qu c dân.Tính ch t ch ngh nghi p, ph c t p v k thu t gi a các ngành ngh òi h i trình lành ngh bình quân c a ngư i lao ng là khác nhau. Nh ng ngư i làm vi c trong môi trư ng c h i, n ng nh c, t n hao nhi u s c l c ph i ư c tr công cao hơn so v i nh ng ngư i lao ng bình thư ng. Hình th c ti n lương có xét n i u ki n lao ng có th thông qua vi c thi t k các h s lương ho c quy nh các m c ph c p các ngành ngh khác nhau.T ó các i u ki n lao ng u nh hư ng ít nhi u n ti n lương bình quân c a m i ngành ngh . - m b o ti n lương th c t tăng lên khi tăng ti n lương nghĩa là tăng s c mua c a ngư i lao ng.Vì v y vi c tăng ti n lương ph i m b o tăng b ng cung c p hàng hoá, tín d ng ti n t . Ph i â m nh s n xu t, chú tr ng công tác qu n lý th trư ng, tránh âù cơ tích tr , nâng giá nh m m 3
b o l i ích c a ngư i lao ng. M t khác ti n lương còn là m t b ph n c u thành nên giá tr , giá thành s n ph m hàng hoá, d ch v và là m t b ph n c a thu nh p k t qu tài chính cu i cùng c a ho t ng s n xu t kinh doanh. Do ó m b o tăng ti n lương th c t cho ngư i lao ng là vi c x lý hài hoà hai m t c a v n c i thi n i s ng cho ngư i lao ng ph i i ôi v i s d ng ti n lương như m t phương ti n quan tr ng kích thích ngư i lao ng hăng hái s n xu t có hi u qu hơn. 2. Vai trò c a ti n lương. V m t s n xu t và i s ng ti n lương có 4 vai trò cơ b n sau ây. *Vai trò tái s n su t s c lao ng S c lao ng là m t d ng công năng s c cơ b p và tinh th n t n t i trong cơ th con ngư i, là m t trong các y u t thu c “ u vào” c a s n xu t. Trong quá trình lao ng s c lao ng b hao mòn d n v i quá trình t o ra s n ph m do v y ti n lương trư c h t ph i m b o tái s n xu t s c lao ng. ây là yêu c u t t y u không ph thu c vào ch xã h i, là cơ s t i thi u u tiên m b o s tác ng tr l i c a phân ph i t i s n xu t S c lao ng là y u t quan tr ng nh t c a l c lư ng s n xu t m b o tái s n xu t và s c lao ng cũng như l c lư ng s n su t xã h i, ti n lương c n thi t ph i nuôi s ng ngư i lao ng và gia ình h . c bi t là trong i u ki n lương là thu nh p cơ b n. th c hi n ch c năng này, trư c h t ti n lương ph i ư c coi là giá c s c lao ng.Th c hi n tr lương theo vi c, không tr lương theo ngư i, m b o nguyên t c phân ph i theo lao ng. M c lương t i thi u là n n t ng c a chính sách ti n lương và ti n công, có cơ c u h p lí v sinh h c, xã h i h c … ng th i ngư i s d ng lao ng không ư c tr công th p hơn m c lương t i thi u do Nhà nư c qui nh. *Vai trò kích thích s n xu t: Trong quá trình lao ng, l i ích kinh t là ng l c m nh m thúc y s ho t ng c a con ngư i là ng l c m nh m nh t c a ti n b kinh t xã h i.Trong 3 lo i l i ích: xã h i, t p th , ngư i lao ng thì l i ích cá nhân ngư i lao ng là ng l c tr c ti p và quan tr ng tr ng i v i s phát tri n kinh t . L i ích c a ngư i lao ng là ng l c c a s n xu t. Chính sách ti n lương úng n là ng l c to l n nh m phát huy s c m nh c a nhân t con ngư i trong vi c th c hi n các m c tiêu kinh t –xã h i. Vì v y t ch c 4
ti n lương và ti n công thúc y và khuy n khích ngư i lao ng nâng cao nâng su t, ch t lư ng và hi u qu c a lao ng b o m s công b ng và xã h i trên cơ s th c hi n ch tr lương. Ti n lương ph i m b o:  Khuy n khích ngư i lao ng có tài năng.  Nâng cao trình văn hoá và nghi p v cho ngư i lao ng.  Kh c ph c ch nghĩa bình quân trong phân ph i, bi n phân ph i tr thành m t ng l c th c s c a s n xu t. *Vai trò thư c o giá tr : Là cơ s i u ch nh giá c cho phù h p. M i khi giá c bi n ng, bao g m c giá c s c lao ng hay nói cách khác ti n lương là giá c s c lao ng, là m t b ph n c a s n ph m xã h i m i ư c sáng t o nên.Ti n lương ph i thay i phù h p v i s dao ng c a giá c s c lao ng. *Vai trò tích lu : B o m ti n lương c a ngư i lao ng không nh ng duy trì ư c cu c s ng hàng ngày mà còn có th d phòng cho cu c s ng lâu dài khi h h t kh năng lao ng ho c x y ra b t tr c. 3. Qu ti n lương, Qu b o hi m xã h i, B o hi m y t , Kinh phí công oàn. *Qu ti n lương: Qu ti n lương còn g i là t ng m c ti n lương, là t ng s ti n mà doanh nghi p cơ quan t ch c dùng tr lương và các kho n ph c p có tính ti n lương cho toàn b công nhân viên (thư ng xuyên và t m th i) trong m t th i kì nh t nh. Qu ti n lương bao g m các kho n sau:  Ti n lương tính theo th i gian, ti n lương tính theo s n ph m, ti n lương khoán.  Ti n lương tr cho ngư i lao ng trong th i gian ng ng s n xu t do nguyên nhân khách quan, trong th i gian ư c i u ng công tác, làm nghĩa v theo ch quy nh, th i gian ngh phép, th i gian i h c… Ngoài ra trong ti n lương k ho ch còn ư c tính các kho n ti n tr c p b o hi m xã h i cho cán b công nhân viên trong th i kì m au, thai s n, tai n n lao ng… V phương di n h ch toán, ti n lương tr cho công nhân viên trong doanh nghi p s n xu t ư c chia làm 2 lo i: + Ti n lương chính. + Ti n lương ph . 5
 Ti n lương chính là ti n lương tr cho công nhân viên trong th i gian th c hi n nhi m v chính c a h bao g m ti n lương tr theo c p b c và kho n ph c p kèm theo (ph c p ch c v , ph c p khu v c …)  Ti n lương ph là ti n lương tr cho công nhân viên th c hi n nhi m v khác ngoài nhi m v chính c a h và th i gian công nhân viên ngh ư c hư ng theo ch quy nh c a Nhà nư c (ngh phép, ngh vì ng ng s n xu t…) Vi c phân chia ti n lương thành lương chính, lương ph có ý nghĩa quan tr ng i v i công tác k toán và phân tích ti n lương trong giá thành s n ph m. Ti n lương chính c a công nhân s n xu t g n li n v i quá trình s n xu t s n ph m và ư c h ch toán tr c ti p vào chi phí s n xu t t ng lo i s n ph m. Ti n lương ph c a công nhân s n xu t không g n li n v i t ng lo i s n ph m nên ư c h ch toán gián ti p vào chi phí s n xu t s n ph m. Qu n lý qu ti n lương c a doanh nghi p ph i trong quan h v i vi c th c hi n k ho ch s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p nh m s d ng h p lý qu ti n lương, ti n thư ng thúc y tăng năng su t lao ng, h giá thành s n ph m s n xu t. * Các các kho n trích theo lương (b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công oàn) + Qu b o hi m xã h i: ư c hình thành t các ngu n sau ây (theo i u 149 Lu t Lao ng ) T ng qu BHXH là 20% trong ó ngư i s d ng lao ng óng 15%, ngư i lao ng óng 5% dùng cho các chính sách. II. CÁC HÌNH TH C TR LƯƠNG Hi n nay nư c ta ti n lương cơ b n ư c áp d ng r ng rãi, có 2 hình th c ó là: + Tr lương theo th i gian + Tr lương theo s n ph m. 1. Tr lương theo th i gian ây là hình th c tr lương căn c vào th i gian lao ng, lương c p b c tính lương cho công nhân viên. Hình th c này ư c áp d ng ch y u cho cán b công nhân viên ch c, qu n lý, y t giáo d c, s n xu t trên dây chuy n t ng, trong ó có 2 lo i: 6
 Tr lương theo th i gian ơn gi n.  Tr lương theo th i gian có thư ng. + Tr lương theo th i gian ơn gi n: ây là s ti n tr cho ngư i lao ng căn c vào b c lương và th i gian th c t làm vi c không xét n thái và k t qu lao ng. - Lương tháng: áp d ng i v i cán b công nhân viên làm b ph n gián ti p. M c lương = Lương cơ b n + Ph c p (n u có) - Lương ngày: i tư ng áp d ng ch y u như lương tháng khuy n khích ngư i lao ng i làm u. M clương = Lương tháng s ngày làm 26 ngày làm vi c th c t x vi c th c t . + Tr lương theo th i gian có thư ng: th c ch t c a ch này là s k t h p gi a vi c tr lương theo th i gian ơn gi n và ti n thư ng khi công nhân vư t m c nh ng ch tiêu s lư ng và ch t lư ng ã quy nh. Hình th c này ư c áp d ng cho công nhân ph (công nhân s a ch a, i u ch nh thi t b ) ho c công nhân chính làm vi c nh ng nơi có trình cơ khí hoá, t ng hoá, công vi c tuy t i ph i m b o ch t lư ng. M c lương = Lương tính theo th i gian gi n ơn + Ti n thư ng Hình th c này có nhi u ưu i m hơn hình th c tr lương theo th i gian ơn gi n, v a ph n ánh trình thành th o v a khuy n khích ư c ngư i lao ng có trách nhi m v i công vi c. Nhưng vi c xác nh ti n lương bao nhiêu là h p lý r t khó khăn. Vì v y nó chưa m b o phân ph i theo lao ng. 2. Tr lương theo s n ph m: + Ti n lương tr theo s n ph m là m t hình th c lương cơ b n ang áp d ng trong khu v c s n xu t v t ch t hi n nay, ti n lương mà công nhân nh n ư c ph thu c vào ơn giá hoàn thành m t ơn v s n ph m. Hình th c tr lương này có nhi u ưu i m hơn so v i hình th c tr lương tính theo th i gian. + Tr lương theo s n ph m có nh ng tác d ng sau: 7
 Quán tri t y hơn nguyên t c tr lương theo s lư ng, ch t lư ng lao ng g n v i thu nh p v ti n lương v i k t qu s n xu t c a m i công nhân.do ó kích thích công nhân nâng cao năng su t lao ng.  Khuy n khích công nhân ra s c h c t p văn hoá k thu t nghi p v , ra s c phát huy sáng t o, c i ti n k thu t c i ti n phương pháp lao ng, s d ng t t máy móc thi t b nâng cao năng su t lao ng, góp ph n thúc y c i ti n qu n lý doanh nghi p nh t là công tác lao ng và th c hi n t t công tác k ho ch c th .  Khi m t doanh nghi p b trí lao ng chưa h p lý, vi c cung ng v t tư không k p th i s tác ng tr c ti p n k t qu lao ng như năng su t lao ng th p kém d n n thu nh p c a ngư i lao ng gi m. Do quy n l i thi t th c b nh hư ng mà ngư i công nhân s ki n ngh , ngh b máy qu n lý c i ti n l i nh ng b t h p lý ho c t h tìm ra bi n pháp gi i quy t. Tuy nhiên phát huy y tác d ng c a công tác tr lương theo s n ph m nh m em l i hi u qu kinh t cao ph i có nh ng i u ki n cơ b n sau ây: + Ph i xây d ng ư c nh m c lao ng có căn c khoa h c. i u này t o i u ki n tính toán ơn giá ti n lương chính xác. + T ch c s n xu t và t ch c lao ng ph i tương i h p lý và n nh. ng th i t ch c ph c v t t nơi làm vi c t o i u ki n cho ngư i lao ng trong ca làm vi c t hi u qu kinh t cao. + Th c hi n t t công tác th ng kê, ki m tra nghi m thu s n ph m s n xu t ra m b o ch t lư ng s n ph m, tránh làm b a, làm u, ch y theo s lư ng. + B trí công nhân vào nh ng công vi c phù h p v i b c th c a h . Có các ch tr lương sau:  Ch tr lương theo s n ph m tr c ti p cá nhân: cách tr lương này ư c áp d ng r ng rãi i v i ngư i công nhân viên tr c ti p s n xu t trong i u ki n quy trình lao ng c a ngư i công nhân mang tính c l p tương i, có th quy nh m c ki m tra và nghi m thu s n ph m m t cách riêng bi t. ơn giá ti n lương c a cách tr lương này là c nh và ti n lương c a công nhân ư c tính theo công th c:  L= GxQ 8
Trong ó: G: ơn giá ti n lương. Q: m c s n lư ng th c t . + Ưu i m: là m i quan h gi a ti n lương c a công nhân nh n ư c và k t qu lao ng th hi n rõ ràng ngư i lao ng xác nh ngay ư c ti n lương c a mình, do quan tâm n năng su t, ch t lư ng s n ph m c ah . + Như c i m: là ngư i công nhân ít quan tâm n ch t lư ng s n ph m, tinh th n t p th tương tr l n nhau trong quá trình s n xu t kém, hay có tình tr ng d u ngh , d u kinh nghi m.  Ch tr lương khoán: ư c áp d ng cho nh ng công vi c n u giao chi ti t b ph n s không có l i b ng giao toàn b kh i lư ng cho công nhân hoàn thành trong m t th i gian nh t nh. Ch lương này s ư c áp d ng trong xây d ng cơ b n và áp d ng cho nh ng công nhân khi làm vi c t xu t như s a ch a, tháo l p nhanh m t s thi t b nhanh chóng ưa vào s n xu t, áp d ng cho cá nhân và t p th . + Ưu i m: trong ch tr lương này ngư i công nhân bi t trư c ư c kh i lư ng ti n lương mà h s nh n ư c sau khi hoàn thành công vi c và th i gian thành công ư c giao. Do ó h ch ng trong vi c s p x p ti n hành công vi c c a mình t ó tranh th th i gian hoàn thành công vi c ư c giao còn i v i ngư i giao khoán thì yên tâm v kh i lư ng công vi c hoàn thành. + Như c i m: m b o th i gian hoàn thành d gây ra hi n tư ng làm b a, làm u không m b o ch t lư ng. Do v y công tác nghi m thu s n ph m ư c ti n hành m t cách ch t ch . III. H ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương: 1. Khái ni m: *H ch toán: H ch toán là nh ng ho t ng quan sát, o lư ng, tính toán và ghi chép c a con ngư i i v i các ho t ng kinh t x y ra trong quá trình tái s n xu t xã h i nh m thu nh n, cung c p nh ng thông tin v quá trình ó ph c v cho công tác ki m tra, công tác ch o nh ng ho t ông kinh t , m b o cho quá trình tái s n xu t xã h i em l i hi u qu cao, áp ng nhu c u s n xu t và i s ng xã h i. *H ch toán k toán: 9
H ch toán k toán là khoa h c thu nh n x lý và cung c p toàn b thông tin v tài s n và s v n ng c a tài s n trong các ơn v nh m ki m tra giám sát toàn b ho t ng kinh t tài chính c a ơn v ó. Như v y h ch toán k toán nghiên c u v tài s n, s v n ng c a tài s n trong các ơn v , nghiên c u v các ho t ng kinh t tài chính x y ra trong quá trình ho t ng c a ơn v v i m c ích ki m tra giám sát các ho t ng kinh t tài chính, m b o cho ho t ng ó em l i l i ích cho con ngư i. th c hi n h ch toán, k toán s d ng m t h th ng các phương pháp khoa h c g m:  Phương pháp ch ng t k toán.  Phương pháp tài kho n k toán.  Phương pháp tính giá.  Phương pháp t ng h p cân i k toán. S d ng thư c o ti n t o lư ng ph m vi quy mô ho t ng kinh t tài chính, bên c nh ó còn s d ng thư c o lao ng và thư c o hi n v t. *H ch toán ti n lương: là quá trình tính toán ghi chép th i gian lao ng hao phí và k t qu t ư c trong ho t ng s n xu t, ho t ng t ch c và qu n lý theo nguyên t c và phương pháp nh t nh nh m ph c v công tác ki m tra tình hình s d ng qu lương, công tác ch o các ho t ng kinh t m b o cho quá trình tái s n xu t xã h i. Qu ti n lương tăng lên ph i tương ng v i kh i lư ng tăng giá tr tiêu dùng. Nhi m v c a h ch toán ti n lương là ph i xác nh m c cơ c u ti n lương, các y u t làm tăng gi m qu lương, h ch toán t tr ng các hình th c và ch ti n lương nh m tìm ra nh ng hư ng kích thích m nh m và tho áng i v i ngư i lao ng. H ch toán ti n lương c p b c, ti n thư ng t qu khuy n khích v t ch t nh m ch ra hư ng i úng n c a ngư i lao ng n k t qu cu i cùng c a doanh nghi p. H ch toán ti n lương ph i cân i phù h p v i các ch tiêu k ho ch khác, không cho phép vư t chi qu ti n lương mà không có căn c xác áng vì i u ó d n n làm tăng giá thành s n ph m, làm gi m t s tích lu . Vư t chi qu ti n lương tr cho nhân viên không s n xu t theo qu lương k ho ch là vi ph m ch tài chính. H ch toán th c hi n k ho ch qu lương c a công nhân s n xu t c n tính n m c hoàn thành k ho ch kh i lư ng s n ph m tính th c hi n ti t ki m hay vư t chi qu lương k ho ch. 10
H ch toán qu lương so sánh giá tr ngu n nhân l c trên th trư ng lao ng. H ch toán t c tăng ti n lương so sánh v i t c tăng năng su t lao ng có nghĩa là t tr ng ti n lương trong t ng s n ph m cũng như trong chi phí chung cho s n ph m gi m xu ng và ngư c l i. T c tăng ti n lương và tăng năng su t lao ng có nh hư ng n cơ c u giá thành s n ph m. 2. N i dung và phương pháp h ch toán: *H ch toán lao ng g m:  H ch toán v s lư ng lao ng.  H ch toán th i gian lao ng.  H ch toán k t qu lao ng.  H ch toán k t qu lao d ng: Là vi c theo dõi k p th i chính xác tình hình tăng gi m s lư ng lao ng theo t ng lo i lao ng. Trên cơ s ó làm căn c cho vi c tr lương và các ch khác cho ngư i lao ng ư c k p th i. S lư ng lao ng c a doanh nghi p ư c ph n ánh trên s sách thư ng do phòng lao ng ti n lương l p nh m n m ch c tình hình phân b , s d ng lao ng hi n có. Bên c nh ó doanh nghi p còn căn c vào s lao ng ư c m cho t ng ngư i qu n lý nhân l c c v s lư ng l n ch t lư ng lao ng v bi n ng và ch p hành ch i v i ngư i lao ng. S lư ng lao ng tăng lên khi doanh nghi p tuy n d ng thêm lao ng. Ch ng t là các h p ng lao ng. S lư ng lao ng gi m khi lao ng chuy n công tác khác, thôi vi c, v hưu, ngh m t s c, …Ch ng t là các quy t nh c a Giám c doanh nghi p.  H ch toán th i gian lao ng Là vi c ghi chép k p th i, chính xác th i gian lao ng c a t ng ngư i.Trên cơ s ó tính lương ph i tr cho chính xác. H ch toán th i gian lao ng ph n ánh s ngày, gi làm vi c th c t ho c ng ng s n xu t, ngh vi c c a ngư i lao ng, t ng b ph n phòng ban trong doanh nghi p. Ch ng t h ch toán là b ng ch m công ư c l p riêng cho t ng b ph n trong ó ghi rõ ngày làm vi c, ngày ngh vi c c a t ng ngư i. B ng do t trư ng tr c ti p ghi và nơi công khai m i ngư i giám sát th i gian lao ng c a t ng ngư i. Cu i tháng b ng ch m công ư c dùng t ng h p th i gian lao ng và tính lương thư ng cho t ng b ph n. 11
 H ch toán k t qu lao ng: Là ghi chép k p th i chính xác s lư ng, ch t lư ng s n ph m hoàn thành c a t ng ngư i t ó tính lương, thư ng và ki m tra s phù h p c a ti n lương ph i tr v i k t qu ho t ng th c t , tính toán nh m c lao d ng t ng ngư i, t ng b ph n và c doanh nghi p. h ch toán k t qu lao ng, k toán s d ng nh ng lo i ch ng t ban u khác nhau tuỳ theo lo i hình, c i m s n xu t c a t ng doanh nghi p nhưng nh ng ch ng t này u bao g m các n i dung c n thi t như tên công nhân, tên công vi c, th i gian lao ng, s lư ng s n ph m hoàn thành nghi m thu. Ch ng t h ch toán lao ng ph i do ngư i l p kí, cán b ki m tra k thu t xác nh n, lãnh o duy t y. Sau ó chuy n cho nhân viên h ch toán phân xư ng t ng h p k t qu lao ng toàn ơn v r i chuy n v phòng lao ng ti n lương xác nh n. Cu i cùng chuy n v phòng k toán c a doanh nghi p làm căn c tính lương, tính thư ng. t ng h p k t qu lao ng thì t i m i phân xư ng, b ph n nhân viên h ch toán phân xư ng ph i m s t ng h p k t qu lao ng. Trên cơ s các ch ng t h ch toán k t qu lao ng do các b ph n g i n hàng ngày( ho c nh kì) ghi k t qu lao ng c a t ng ngư i, t ng b ph n vào s và c ng s , l p báo cáo k t qu lao ng r i g i cho b ph n qu n lý liên quan. Phòng k toán doanh nghi p cũng ph i m s t ng h p k t qu lao ng t ng h p k t qu chung toàn doanh nghi p. *H ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương: h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương doanh nghi p s d ng các ch ng t sau: +B ng thanh toán ti n lương: Là ch ng t làm căn c thanh toán ti n lương, ph c p cho công nhan viên trong ơn v cơ s l p b ng thanh toán lương là các ch ng t liên quan như:  B ng ch m công.  B ng tính ph c p, tr c p.  Phi u ngh hư ng BHXH. Cu i m i tháng căn c vào các ch ng t liên quan k toán l p b ng thanh toán ti n lương chuy n cho k toán trư ng hay ph trách k toán ho c giám c ơn v duy t.Trên cơ s ó l p phi u chi và phát lương cho công nhân viên. B ng thanh toán lương ư c lưu t i phòng k toán c a ơn v . 12
+ B ng thanh toán b o hi m xã h i: Là ch ng t làm căn c t ng h p và thanh toán tr c p BHXH tr thay lương cho ngư i lao ng, l p báo cáo quy t toán BHXH v i cơ quan qu n lý BHXH. Tuỳ thu c vào s ngư i ph i thanh toán tr c p BHXH tr thay lương trong tháng c a ơn v , k toán có th l p b ng này cho t ng phòng ban b ph n hay cho toàn ơn v . Cơ s l p b ng này là “ Phi u ngh hư ng BHXH”, khi l p b ng ph i ghi chi ti t t ng trư ng h p ngh và trong m i trư ng h p ph i phân ra s ngày, s ti n tr c p BHXH tr thay lương. Cu i tháng k toán tính t ng s ngày ngh và s ti n ư c tr c p trong tháng và lu k t u năm n tháng báo cáo cho t ng ngư i và cho toàn ơn v . B ng này ư c chuy n cho trư ng ban BHXH xác nh n và chuy n cho k toán trư ng duy t chi. H ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương trong các ơn v s n xu t khác v i các ơn v Hành chính s nghi p là các ơn v Hành chính s nghi p ư c trang tr i các chi phí ho t ng th c hi n các nhi m v chính tr ư c giao b ng ngu n kinh phí t ngân sách ho c t công qu theo nguyên t c không b i hoàn tr c ti p cho nên tài kho n s d ng và phương pháp h ch toán cũng khác nhau. * i v i các doanh nghi p s n xu t kinh doanh: h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương, k toán s d ng các tài kho n sau: TK334 “Ph i tr công nhân viên”: Dùng theo dõi các kho n ph i tr công nhân viên c a doanh nghi p v ti n lương, ph c p, BHXH, ti n thư ng và các kho n ph i tr khác thu c v thu nh p c a ngư i lao ng. K t c u:  Bên n : + Các kho n ã tr công nhân viên. + Các kho n kh u tr vào lương. + Các kho n ng trư c. + K t chuy n lương chưa lĩnh.  Bên có: T t c các kho n ph i tr công nhân viên. Dư có: Các kho n khác còn ph i tr công nhân viên. Dư n : S tr th a cho công nhân viên. 13
Trong h th ng tài kho n không có tài kho n c p 2 nhưng ch k toán thư ng m 2 tài kho n c p 2. TK 3341: chuyên theo dõi ti n lương. TK 3342: theo dõi các kho n khác ngoài lương. TK 338 “Ph i tr và ph i n p khác”: ph n ánh các kho n ph i tr , ph i n p cho cơ quan pháp lu t, cho các t ch c oàn th xã h i, cho c p trên v BHXH, BHYT, KPC , … K t c u:  Bên n : + Các kho n ã n p cho cơ quan qu n lý các qu . + Các kho n ã chi v KPC t i ơn v .  Bên có: + Các kho n ph i tr , ph i n p hay thu h + Trích các kho n theo lương vào chi phí hàng kì. Dư n : S chi vư t ư c c p bù. Dư có: S chi không h t ph i n p ti p. TK 338 có 5 TK c p 2 trong ó có 3 TK liên quan tr c ti p n công nhân viên là: TK 3382: Kinh phí công oàn. TK 3383: B o hi m xã h i. TK 3384: B o hi m y t . *Phương pháp h ch toán: + Hàng tháng trên cơ s tính toán ti n lương, ti n công ph i tr công nhân viên, k toán ghi s : N TK 662, 627, 641, 642, 241. Có TK 334 + Hàng tháng trích BHXH, BHYT, KPC tính vào chi phí, k toán ghi: N TK 662, 627, 641, 642, 241. Có TK 338(3382, 3383, 3384) + Ph n ánh các kho n BHXH ph i tr tr c ti p cho công nhân viên như m au, thai s n, tai n n lao ng. N TK 338(3383) Có TK 334 14
+ Cu i kì tính tr s ti n thư ng ph i tr cho công nhân viên t qu khen thư ng. N TK 431(4311) Có TK 334 + Tính BHXH, BHYT tr vào lương c a ngư i lao ng. N TK 334 Có TK 338(3381, 3382) + Các kho n kh u tr vào thu nh p c a công nhân viên: N TK334 Có TK 333 (3383)141, 138 + Thanh toán lương và các kho n trích theo lương cho công nhân viên: N TK 334 Có TK 111, 112 + N u thanh toán b ng v t tư hàng hoá N TK 632 Có TK 152, 153, 154, 155 N TK 334 Có TK 333(33311) + N p BHXH, BHYT, KPC cho cơ quan qu n lý qu : N TK 338(3382, 3383, 3384) Có TK 111, 112 + Chi tiêu KPC , BHXH t i doanh nghi p: N TK 338 (3382, 3383) Có TK 111, 112 + Ph n ánh BHXH, KPC chi vư t ư c c p bù: N TK 111, 112 Có TK 338 (3382, 3383) + S chi không h t ph i n p cho cơ quan qu n lý qu : N TK 338 (3382, 3383) Có TK 111, 112 + Cu i kì k t chuy n s ti n công nhân viên i v ng chưa lĩnh: N TK 334 Có TK 338 (3388) 15
TRÌNH T H CH TOÁN TI N LƯƠNG VÀ CÁC KHO N TRÍCH THEO LƯƠNG DOANH NGHI P S N XU T Ư C TH HI N QUA SƠ SAU: TK111 TK334 TK335 Thanh toán lương và các khoản khác TK662 TK333 Tính lương Thuế thu nhập Phải trả cho phải nộp (nếu có) CNV TK336 TK627, 641, 642 Khấu trừ các khoản phải trả nội bộ TK338 TK431 Trích BHXH, BHYT Tính thưởng cho CNV 16 trên tiền lương CNV
* i v i các ơn v Hành chính s nghi p: Tài kho n s d ng h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương như sau: TK 334: Ph i tr viên ch c”: dùng ph n ánh tình hình thanh toán v i công ch c, viên ch c trong ơn v Hành chính s nghi p v ti n lương, ph c p và các kho n ph i tr theo ch nhà nư c quy nh. K t c u:  Bên n : + Các kho n ã tr cho công ch c viên ch c và các i tư ng khác. + Các kho n ã kh u tr vào lương.  Bên có: + Ti n lương và các kho n ph i tr cho công ch c, viên ch c và các i tư ng khác trong ơn v Dư có: Các kho n còn ph i tr cho công ch c, viên ch c cán b h p ng và các i tư ng khác trong ơn v . TK 334 có 2 TK c p 2: TK 3341: Ph i tr viên ch c Nhà nư c. TK 3348: Ph i tr các i tư ng khác. 17
TK 332 “Các kho n ph i n p theo lương”: ph n ánh tình hình trích n p và thanh toán BHXH, BHYT c a ơn v . K t c u:  Bên n : + S BHXH
N TK 334 Có TK 111, 112 + N p BHXH, mua th BHYT: N TK 332 Có TK 111, 112, 461 + Các kho n t m ng b i thư ng ư c tr vào lương: N TK 334 Có TK 311, 312 + S BHXH ư c c p chi tr cho các i tư ng ư c hư ng: N TK 111, 112 Có TK 332(3321) + Nh n ư c gi y ph t do n p ch m BHXH: N TK 661, 311 Có TK 332(3321) 3. Ý nghĩa c a h ch toán ti n lương trong Công ty: Ti n lương là y u t cơ b n quyêt nh thu nh p tăng hay gi m c a ngư i lao ng, quy t nh m c s ng v t ch t c a ngư i lao ng làm công ăn lương trong doanh nghi p. Vì v y có th tr lương m t cách công b ng chính xác, m b o quy n l i cho ngư i lao ng thì m i t o ra s kích thích, s quan tâm úng n c a ngư i lao ng n k t qu cu i cùng c a doanh nghi p. Có th nói h ch toán chính xác úng n ti n lương là m t òn b y kinh t quan tr ng kích thích các nhân t tích c c trong m i con ngư i, phát huy tài năng, sáng ki n, tinh th n trách nhi m và nhi t tình c a ngư i lao ng t o thành ng l c quan tr ng c a s phát tri n kinh t . M t khác, ti n lương là m t trong nh ng chi phí c a doanh nghi p hơn n a l i là chi phí chi m t l áng k . M c tiêu c a doanh nghi p là t i thi u hoá chi phí, t i a hoá l i nhu n nhưng bên c nh ó ph i chú ý n quy n l i c a ngư i lao ng. Do ó làm sao và làm cách nào va m b o quy n l i c a ngư i lao ng v a m b o quy n l i c a doanh nghi p. ó là v n nan gi i c a m i doanh nghi p. Vì v y h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương không nh ng có ý nghĩa phát huy tính tích c c, ch ng, sáng t o c a ngư i lao ng mà còn có ý nghĩa giúp các nhà qu n lý s d ng qu ti n lương có hi u qu nh t t c là h p lý hoá chi phí giúp doanh nghi p làm ăn có lãi. Cung c p thông tin âỳ chính xác 19